Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 21

2000
‎Akats horrek logika pentsamenduari dagokion zientzia bat dela iriztera darama; hau da, edo pentsamenduaren eragiketa efektiboei edo pentsamenduak jarraitu behar dituen erregelei dagokiena. Baina, izatez, errealitatean jorratzen diren bezala, pentsamenduaren eragiketen ikerketa psikologiaren beraren eginkizuna da logikarekin zerikusirik ez duena.
2002
‎Aipatutako osagaiekin, morfotaktikaren zein tratamendu morfosintaktikoaren deskripzioa erraza eta malgua da, salbuespenak modu dotorean adieraztea bideratuz. Aldaketa morfofonologikoen tratamendua, berriz, oso ahula da, horretarako morfotaktika helburu duten erregelak erabili behar baitira. Hori dela eta, aldaketa morfofonologiko sinpleak adierazteko ere, zenbait zeharkako bide erabili behar dira beti.
‎ere azalduko dira: plus zeinuak(+) morfema lotura markatzen du; sostenituak (#), berriz, hitz muga, ezkerreko testuinguruan hitz hasiera eta eskuinekoan bukaera; heiagora zeinuak(!), azkenik, ez du erregelan eraginik, oharrak markatzekoeta erabil daiteke.
‎Aurreko karaktere eta sinbolo hauen guztien esanahia argituta, posible dugu erregelak irakurri eta ulertzea. Guztira 16 metaerregela sortu ditugu:
2003
‎Horratio, legegilearen zuhurtasun eta eginbeharrean sartzen da ohiko eta usuzko gertaeren aurreikustea. Hartara, beraren lege xedapenek, kasu berezien xehetasunik gabe, ororentzat dituzte erregela erkideak, salbuetsi beharrekoa edo xedapen partikularrak merezi dituztenak bereizita. Epaileek dute gero eskura horien aplikazioa, nahiz eurotan zehazki barruratutakoari begira, nahiz, era berean, euren aplikazio zuzena edo euren esanbidezko adierazpenean edo euren ondorioetan dagoenari begira.
‎Horrela ikus daiteke, adibidez, epai ordenari buruzko erregelak elizaren jurisdikzioaren ingurukoak direla; krimen legeek zigor kanonikoak ezartzen dituztela, alegia, elizak gaizkileentzako penitentzia zehazteko finkatu dituenak; kontratu, testamentu, preskripzio eta antzeko gaiei buruzkoak, espiritu arloari lotzen zaizkiela, hala nola, elizgizonei zenbait merkataritza mota gauzatzea debekatzen zaienean, edota erlijioa, zina, konbentzioen erabilpena elizari nahiz eliza gizabanakoei begira, edo antzeko autuak aipatzen direnean; erregela horietarik batzuk aita santuen erantzunak baino ez direla, eurei egindako kontsulten erantzunak, hain zuzen; eta, azken buruan, erregelaren bat denbora erregela hutsa izanez gero, ezin daitekeela horretara ulertu, ezpada Aita Santua aldi berean denbora printzetzat duten estatu pontifizioetako mendekoentzat ezarritako erregela bezala. Muga horietatik kanpo, printzeek emandako agintea bakarrik dute erregelok, eta mendekoek ere horiek erabiltzea onartzen da. Orain arte esandakoari hauxe gehi dakioke:
‎Zuzenbide kanonikoak baditu erregela franko, osotara betetzen ditugunak, baina badira beste batzuk, arbuiatzen ditugunak. Horrela, fede eta ekanduak arautzen dituzten kanonak betetzen ditugu, baita Eskriturak, Kontzilioek eta eliza gurasoek erakutsitakoak ere.
2004
‎Jokoaren analogia horri eutsiz, erregela soziolinguistikoen malgutasuna defendatuko du Wittgensteinek: ez dago erregelafinkorik, hizkuntzarcn helburua edo funtzionamendua azaiduko duen erregela bakarrik.Aitzitik, hizkuntz erabilcra bakoitzak finkatuko ditu, aldian aldian, bere erregela propioak.Honela, forma unibertsalcn (logikaren) azterketari eman bcharrean, erabileraren azterketariemango dio garrantzia. Liburu honek eragin handia izan zuen XX. mendeko bigarrenerdian pragmatikak izan zuen garapenean.
2008
‎Horrenbestez, printzipio eratzaileak izaera juridikoa duten erregelak dira. Horietarik gehienak Konstituzioan bertan agertzen dira; edu berean, eta konstituzio xedapenak garatuz, Aurrekontuen Lege Orokorrak ere jaso ditu.
2010
‎borondatearen esku dago, borondate horren jabeak duen guztiaren gaineko gobernua eta boterea. Pentsamolde horrexeri ekin diote Medinak, edota Durando eta Gregoriok, horien ustetan Jainkoaren borondatea delako denok bete behar dugun erregela. Doktrina horren defendatzaile gisa aipatu izan da, baita ere, Scotus; berak dioenez, borondateari dagokio, dela gainontzekoak jokabide zehatz baterantz zuzentzea, dela agintzea.
2011
‎4 Inguruabarrak kontuan hartuta, eta aurretiaz inbentarioa eginez, epaileak erabakiko du irabazpidezko ondasunetatik edo ondasun erkideetatik zeintzuk eman behar zaizkion ezkontide bati eta zeintzuk besteari; era berean, epaileak finkatuko ditu administrazioaren, xedapenaren eta nahitaez eman beharreko kontu arrazoien inguruan ezkontideek bete behar dituzten erregelak, ondasun erkideei buruz edo horietatik eurek jaso duten zatiari buruz, bai eta aurrerantzean eskuratzen dituzten ondasunei buruz ere.
‎2 Ezkontideek ezkontza itunetan hitzartu dutenean euren artean ez dela irabazpidezko sozietaterik izango, baina ez dituztenean adierazi euren ondasunetan eraendu behar duten erregelak.
2014
‎Esaterako, by ingelesezko preposizioa euskarazko 10 postposiziodesberdinekin itzul daiteke testuinguruaren arabera (ikusi 1 taula). Hizkuntzalariaridagokio erabilera horiek identifikatu, testuinguruak definitu eta erabilera bat bestetikbereiziko duten erregelak sortzea aukeraketa egokia ahalbidetzeko. Erregeletanmota desberdinetako ezagutza erabil daiteke.
2015
‎Guk bi sistemak konbinatzen dituen LKB berria (Copestake, 2002), Linguistic Knowledge Builderrenondorengoa, erabiliko dugu gramatika garatzeko. Jarraian, helburutzat jarri ditugunak betearaztekosortu ditugun erregeletako batzuk aztertuko ditugu.
2017
‎Toki araubidearen oinarriak arautzen dituen legeak xedatutakoaren arabera, udaletako osoko bilkurek eta probintzia bakoitzeko diputazioko osoko bilkurek dute erregela menduak emateko ahala.
2018
‎Adi!, 22 erregelak DMZtik edonoranzko icmp trafikoa baimentzen du, LAN sarerazkoa izan ezik. Beraz, ez dagoenez baldintza guztiak bete dituen erregelarik, ez dago ekintzarik exekutatzeko. Zer egingo du paketeak, orduan?
‎– Nik ez ditut erregelak jartzen, momentuko ideiari jarraitzen diot.
2021
‎Adibide horietan, pertsonaren egoera, estatusa, edota materia aldaketa adierazten duten izen sintagmak mugagabean azaltzen zaizkigu (euskaraz perpaus bakoitzean kasu bakoitzeko sintagma bakarra dugulako erregelaren salbuespena).
‎3.1e Informazio lexikoa ematen duten hitzen egitura du aztergai Morfologia lexikoak, hitzen egitura aztertzeko eta hitz berriak sortzeko hizkuntza jakin batek duen erregela multzoa. Bi azpiataletan banatzen da:
2023
‎Horiekin batera, bikini menstruala ere egin da, bainurako jantzi ezaguna, batez ere garaia duten nerabeen eta nesken artean. Hurrengo lerroetan azalduko dizugu nolakoa den, zer abantaila dituen erregelarako beste artikuluekin alderatuta, eta zer zainketa izan behar dituzten zure alabek bainujantzi horiek erabili eta garbitzean.
‎Horrenbestez, printzipio eratzaileak izaera juridikoa duten erregelak dira. Horietarik gehienak Konstituzioan bertan agertzen dira; edu berean, eta konstituzio xedapenak garatuz, Aurrekontuen Lege Orokorrak ere jaso ditu Estatuko legeriaren kasuan.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia