2002
|
|
Dena den, Elordietaren aburuz, ez da gaztelaniaren eraginez beste azentu bat gailenduko: " Gaztelania ama hizkuntza
|
dutenek
eredu hori euskarara pasatzea gerta liteke, baina zail ikusten dut horien eredua prestigioduntzat hartzea, eta prestigiorik gabe ez da eragin handirik inon izaten".
|
|
Gela horretan, amek ordaindu egiten duten zaintzaile baten ardurapean uzten dituzte haurrak, eta bularra emateko garaia dela jakinarazten die. Hori erosoa den arren, Esnearen Ligan uste
|
dute
eredu horrek denbora duela Espainian kopiatzeko. Titia kentzea Espezialisten aholkuek talka egiten dute kasu gehienetan gizartean dauden sinesmen batzuekin.
|
|
Horregatik ez direla sartzen ahal sare publikoan, nahiz urteetan haiek izan ziren, arrazoi guztiarekin gainera, beti publifikazioa eskatzen ibili zirenak. Egia da, abertzale baten ikuspuntutik, aski gauza ona dela elkarte bat izatea, bere besoak Euskal Herri osora hedatzen dituena, baina aitortu behar
|
dut
eredu horrek dituen berrikuntza pedagogikoak aztertu nahi izan ditudan bakoitzean ez dudala aurkitu halako desberdintasun nabarmenik eskola publikoetan milaka irakaslek egiaz egunero egiten duten lanaren eta ikastoletan egiten den lanaren artean. Zer gertatzen da?
|
2004
|
|
Marraztcn dugun irudia ez, jakina, espirituan edo ariman dugun lauki ideala baizik; hau da, laukiaren kontzcptua.Geomctrek csan bezala, definizioak cxistiarazten du zirkulua, ez marrazkiak. Halere, irudiak laguntzen digu espirituan
|
dugun
eredu horretaz oroitz.en. Hirugarrcn zati hau arrasegokia da mundu sentikorretik mundu adigarrira pasatzeko, hots, ezagutza diskurtsiboraailegatzeko (dianoia).
|
2005
|
|
euskalduntzearekin batera elebiduntzea, bi hizkuntza ofizialak ondo eta antzeko mailan jakitea, elebitasun orekatua lortzea, alegia. Horretarako, badirudi, eredua ere eskasa dela eta horrela jarraitzen badu esperantza gutxi
|
dugu
eredu horrekin.
|
2008
|
|
Horregatik, faktore honen arabera, inguruan gaztelera besterik ez bada erabiltzen, uste dugu hobe dela euskara batua erabiltzea eskolako lan formaletan (beti ere euskara batuaren kontzepzio zabal baten barrenean) eta eskolako eginkizun informaletan euskararen aldaera informal bat edo familiar bat (ahal denik gertuena eta orokorrena). Baina eskolaren inguruko gizartean euskalkiak bizirik eta zelanbaiteko bizkortasunez irauten badu, orduan uste
|
dugu
eredu hori aintzat hartu behar dela eta erabili eskolako lanetan, betiere eginkizunen formaltasun maila eta idatzizkoaren eta ahozkoaren arteko desberdintasunak kontuan hartuz. Horrela etxeko hizkera moldeek antz handiagoa izanen luketelako, eta gisa horretan hizkuntzaren irakaskuntza baldintza hobeetan egingo litzatekeela uste baitugu, hots, emaitza hobeak aterako liratekeela.
|
|
Gessellen lanak nolabaiteko eragina izan bazuen ere, garai horretan, AEBn Ikaskuntza edo Konduktismoa delako eredu teorikoak izan zuen eraginik handiena. Jokabidea aurresatea eta kontrolatzea helburu
|
dituen
eredu hori John Watsonen() eskutik jaio zen. Hain zuzen ere, 1913an, Baldwinek sortutako Psychological Review aldizkarian argitaratutako artikulu batean azaldu zituen Watsonek ikaskuntzaren oinarrizko ideiak.
|
|
Gainera, balioak ere galduta daude, diruak pertsonak baino gehiago balio du eta. Guk, langile klase gisa, gure borroka indartu nahi
|
dugu
eredu horren aldaketa bultzatzeko. Nekazariek, hirietan bizi diren langileek, guztiok borrokatu behar dugu batera.
|
|
Areago egungo testuinguruan. Kapitalismoa krisian dago, eta ezkerreko indarrek, beren burua antikapitalistatzat daukaten alderdiek, ezin
|
dute
eredu hori sendotu; kalean egon behar dute, langileekin eta gizarte mugimenduekin alternatiba eraikitzen. Hori da Ezker Batuaren kontraesan nabariena.
|
|
Baina iaz, Kirolaren Nafarroako Kongresuan, indarrean zeuden programek kirol eredu tradizionala jarraitzen zutela ondorioztatu zen: " errendimendu maximoa helburu
|
duen
eredu horretan onenek bakarrik jarraitu dute kirola praktikatzen" adierazi zuen Jose Javier Esparzak. Hori ikusita programa berria sortzea erabaki zuen gobernuak.
|
2009
|
|
euskal alderdi eremu oso bat izatea, eta aukera bakarra, alegia, euskaldunen artean ez dago tokirik erdal alderdientzat. Guk, ordea, ez
|
dugu
eredu horrek nahitaez eskatzen duen lurralde jabetzarik. Beste aukera teoriko bi datozkit burua:
|
|
Gizonak galduta daude, ez dugu eredu bat gure buruan. Emakumeek bai
|
badute
eredu hori. Gizonek ez dakite ezer, bere aitaren ereduak ez du ezertarako balio".
|
|
Gaur egungo gizonezkoaren “eredua” gantzik gabe dago, eta muskulu masa atletikoa du. Hori dela eta, indarra dutenek obsesiboki lortu nahi
|
dute
eredu hori, teorian, kontrako sexuak nahi duena. Banakako faktore psikologikoek ere eragina izan dezakete horrelako nahasteetan.
|
|
Hala eta guztiz ere, argi utzi nahi izan du istripu hau edo besteren bat ez direla kasu bakan batzuk, eta lanak osasunak baino garrantzi handiagoa duen eredu produktibo baten isla direla adierazi du. Era berean, uste
|
du
eredu horren parte dela prebentzio neurriak ez betetzea, eta eredu politiko eta sozioekonomikoa bera egin du arazoaren erantzule.
|
2010
|
|
Baina, jakina, haurrak ikusten badu gurasoek ez
|
dutela
eredu hori ematen, askoz zailagoa izango da.
|
2013
|
|
Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak gogoeta hori egin zuen atzo, Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean. Hezkuntza ereduak «berrikusteko» asmoa agertu zuen bertan, eta euskararen ezagutza bermatzen ez
|
duen
eredu hori «gainditzeko» gogoeta eskatu zien ikastetxeei. «Pauso eraginkorrak eman behar dira, eta behin betiko gainditu A ereduaren ordutegi egitura eskasa».
|
|
470 lanean aipatua). Azken finean, EFQM ereduarekiko jarrera positiboa duten autoreek uste
|
dute
eredu hori erakundeen autoebaluaziorako eta etengabeko hobekuntzarako tresna egokia dela.
|
|
XX. mendearen hasieran AEBn paradigma mekanizista (Overton eta Reese, 1973; Overton, 1984 in Lizaso eta Apodaka, 2008) nagusitu zen (paradigma mekanizista zer den jakiteko, ikus, adibidez, Lizaso eta Apodaka, 2008), ikaskuntzaren teoria edo konduktismoa delako eredu teorikoaren eskutik. Jokabidea aurresan eta kontrolatzea helburu
|
duen
eredu horren planteamendu nagusiak John Watsonek (Greenville,) plazaratu zuen 1913an, Baldwinek sortutako Psychological Review aldizkarian argitaratutako artikulu batean.
|
|
Gutun soziala ez dugu ulertu behar zenbaitek idazten duten aldarrikapen sorta huts bat moduan, gutun soziala burutzeak berak indar metaketa prozesua ekarriko du berarekin batera. Euskal Herri osotik zehar eztabaidatu eta erabakiko dugu zein den Euskal Herriak behar
|
duen
eredu hori. Herriak egindako burujabetza ariketa izango da.
|
2014
|
|
Egin diren saioetan eman dituen emaitzak «positiboak» izan direla azaldu du, eta aski motibo iruditzen zaizkio horren aldeko hautua egiteko. Ordea, Maneirok pentsatzen du EAJk ez
|
duela
eredu horren aldeko «sineste sendorik», oposizioko gainerako taldeen gisan. «Ez du defendatzen argi eta garbi, eta horregatik atzeratzen ditu eredu hori hedatzeko epeak eta erabakiak», adierazi du.
|
|
Jendarteak eskatzen duen aldaketa hau gertatzen da, bestalde, gaur egungo sistema elebidunaren emaitzak jasotzen ari garen denbora berean. Ereduen sistema honen ebaluaziorako ikerketek adierazten dute A eredua oraingo formulazioan garbiro ezindua dagoela legeak ezartzen duen konpetentzia euskaraz erdiesteko, eta beraz iduri
|
du
eredu horren ezaugarriak aldatu egin direla baldin eta haren legezko helburuak bete nahi badira. B eta ereduek emaitza hobeak lortzen dituzte nahiz eta eredu horietako ikasleek oraindik ez duten beretu, estatistikoki, euskarazko gaitasun bat gaztelaniazkoaren parekoa, eta horrek bidea ematen du pentsatzeko sistema hobetu daitekeela.
|
|
Gessellen lanak nolabaiteko eragina izan bazuen ere, garai horretan AEBn Ikaskuntza edo Konduktismoa delako eredu teorikoak izan zuen eraginik handiena. Jokabidea aurresan eta kontrolatzea helburu
|
dituen
eredu hori John Watsonen (18781957) eskutik jaio zen. Hain zuzen ere, 1913an, Baldwinek sortutako Psychological Review aldizkarian argitaratutako artikulu batean azaldu zituen Watsonek ikaskuntzaren oinarrizko ideiak.
|
|
Eredu biologikoak gaixotasun moduan interpretatzen du pertsona baten izaera edo portaera anormala. Gaixotasunaren sustraian garunaren egiturako nahaste edo asaldu bat dagoela suposatzen
|
du
eredu horrek, eta sindrome kliniko kategorikoetan edo «gaixotasun mental»etan sailkatuko ditu nahastearen adierazpen objektiboak (zeinuak) eta subjektiboak (sintomak). Hau da, kategoria kliniko bat kualitatiboki bereiziko da beste kategoria kliniko batetik edo klinikoa ez den portaera edo izaeratik.
|
2015
|
|
Ez daude ados egungo kontsumo ereduarekin; gizartea zentzugabeko bizimodu batera daramala uste dute; herritarrak" eredu zoro" baten gurpilera jaurtitzen dituela. Merkataritza zentro handiak
|
dituzte
eredu hori sortzeko lantegi nagusitzat, eta Barakaldoko Megapark merkataritza gunea, horretarako" hiritzat". Zer esanik ez Gabonetan; kontsumismo irrazionalaren erakuslerik argiena dela uste dute.
|
|
Biztanle eta saltoki kopuru arteko proportziorik handiena du Frantziako Estatuan, milioi erdi biztanle dituzten Estrasburgo edo Rennes moduko hirien pare. Baionako Merkataritza eta Industria Ganberak salatu zuen egoera hori 2012ko ikerketa batean, eta erakunde publikoei" aterabiderik ez
|
duen
eredu horri galga jartzeko" eskatu diete. Martin Bouchet ere kritiko agertu da erabakiarekin," IKEA ezartzeko prozesuan herritarrek ezin izan dugu parte hartu, bulegoetan hartutako erabakia izan da".
|
|
molekulak, hain zuzen ere. Baina edozein fenomeno azaltzeko balio
|
du
eredu horrek?
|
|
Kasu honetan, Danimarka nabarmentzen da, biztanle talde horrentzako 250 etxebizitza baitaude, Espainiako bosten aldean, UDPen datuen arabera. Luis Martín Pindado presidenteak uste
|
du
eredu hori bultzatzeko «lurzoruak lagatzeko politika eta ekimen horiek garatzeko finantza laguntzak» antolatu behar direla. Iritzi hori inkesta egiteko inkestatutako adineko pertsonen %87k partekatzen dute, eta Administrazioak horrelako etxeak adinekoentzat garatzen lagundu lukeela uste dute.
|
|
% 0,35eko errentagarritasuna ematen die gordailugileei. BBVAk hiru hilabeterako on line gordailua eta% 0,15eko urteko interesa
|
ditu
eredu hori aukeratzen duten bezeroentzat. Estrategia komertzial horren pean, Caja España Duero Kutxak PlazOnet du, 90 eguneko ezarpena, urteko% 0,35eko errentagarritasun finkoa lortzeko aukera ematen duena.
|
|
Open bank estrategia komertzial honen alde erabaki da Nomina Kontuaren bidez. Helbideratutako bezeroak duen nomina aurreratu, ez gasturik ez irekitze komisiorik gabe. Banco Sabadellek ere
|
badu
eredu hori, erakundearekin lotutako bezeroen interesak bultzatzeko. Hileko nomina batzorde finko batek ematen die (50 euro), eta itzultzeko epe bat dute; epe hori bat, hiru edo sei hilabetez ordaintzea hauta daiteke.
|
2016
|
|
Horretarako sistema garatuko dutela, etxean filmoteka birtual modukoa izateko, nahi duguna ikusi ahal izateko. Nik uste
|
dut
eredu hori ezagutuko dudala.
|
|
Oinarrizko eskubide bat merkantzia bihurtu zuten; gaixoak bezero bihurtu ziren egun batetik bestera?. Gonzalezek uste
|
du
eredu hori dela Europako beste hainbat herrialdetan aplikatu izan dena. Tartean, Nafarroan, UPNren, PPren eta PSNren eskutik.
|
|
Zuk zeuk aurreko jardueran eredu bat erabili duzu bertan adierazi diren objektuak nanoskopikoki marrazteko, molekulak, hain zuzen ere. Baina edozein fenomeno azaltzeko balio
|
du
eredu horrek. Behin eta berriro frogatzerakoan eredu izaten jarraituko al du?
|
2018
|
|
kosmologiaren eredu estandarra [1]. Kosmologiako komunitatean kontsentsu zabala
|
du
eredu horrek, eta balio digu, besteak beste, unibertsoan aurkitu ditzakegun galaxien edota galaxia multzoen ezaugarri nagusien iragarpen fidagarriak izateko.
|
2019
|
|
Mantentzeko dirua behar dela baieztatu dute, eta" dirua jartzen duenak emaitzak nahi ditu, eta emaitzak heltzen ez direnean guztia kili kolo jartzen da. Guk ez
|
dugu
eredu hori nahi, bi talde goian eduki nahi ditugu Zilarrezko Mailan, eta hor jokatzera heldu ezin daitekeena edo nahi ez duenak beste talde batzuk eduki ditzala, eskubaloiaz gozatzen jarraitu dezan", argitu du Makazagak.
|
2020
|
|
ez da posible», salatu du Lekuonak. Prekaritatea bazter utzi ezin
|
duen
eredu horretan egungo sistema ekonomikoan gailendutako beste aldagai bat sarriegi agertzen dela azaldu du elkargoko buruak: «Beldurra:
|
|
Ez da ahoskatzen irakatsi (ikus 2.1 atala) eta, hortaz, hiztunek euren kabuz" bilatu" eta" eratu" behar izan dute hizkera berrirako eredu fonikoa. Horretarako, besterik ezean, erdarara jotzea da" errazena" eta ohikoena (eskura
|
duten
eredua hori da). Horrela, ahoskera berri bat hartzen du hizkera berriak.
|
2021
|
|
Baina aditz guztiek ez
|
dute
eredu hori segitzen, eta argumentuen eta kasuen arteko parekotasun hori hautsia gelditzen da zenbaitetan. Batzuetan, aditz batek eskatzen dituen bi argumentuak ez ditugu kasu ergatiboan eta absolutiboan ikusten:
|
|
Azkenik, zalantza handiak
|
ditugu
eredu hori benetan aurrera eraman ote daitekeen, euskaraz zein ingelesez titulatutako profesionalak izatea exijitzen baitu. Titulazioaren eskakizuna euskararako C1 eta ingeleserako B1arekin mantenduko dela imajinatzen dugu.
|
2022
|
|
Orain, Alderdi Komunistak uste
|
du
eredu horrek ez diola bermatzen herrialde moderno eta oparo bilakatzea. Zer esan nahi du garapen eredu berri horrek?
|
|
Eusko Legebiltzarrak baldintzarik gabeko oinarrizko errentari ezetz esan eta astebete eskasera iritsi da DSBE berriaren erreforma. Jaurlaritzak esana zuen egungo babes sistema «arrakastatsua» zela, eta nahiago
|
zuela
eredu hori «sakondu». Bada, horretara dator lege berria, Mendiak esan duenez:
|
2023
|
|
Irakurketa kanon bat. Horrek ez du esan gura bakarrik irakurri behar
|
ditugula
eredu horretan daudenak, baina aukerak eman ditzake. Ikasturtean irakurriko ditugun liburuetatik bat edo bi kanon horretakoak izan daitezke:
|
|
Are gehiago, «hutsegitea» izan zela iritzi dio: «Ikusi
|
dugu
eredu horrek hemen ez duela funtzionatzen». Eta gogorarazi du Sumar oraindik ez dela «deus» Madrildik kanpora, egituratu gabe dagoelako:
|
|
gainerako guztia, gaztelaniaz». 1978an hasi zen eskolan, 1983an ezarri ziren ofizialki ereduak, eta orduan ikastetxeetan egin ziren birmoldaketetan sartu zen berez elebiduna behar
|
lukeen
eredu horretan, garai hartako OHO Oinarrizko Hezkuntza Orokorrean. «Ez dakit astean bi euskara ordu izaten ziren, eta gorputz hezkuntza beste ordubete edo», oroitu du.
|
|
Gizartearen eta planetaren mugak orekatu nahi
|
ditu
eredu horrek, ekonomia birsortzaile eta distributibo baten baitan.
|