|
2003
|
|
|
Uste
|
dut
emakumezkooi dagokigula pixkanaka erakustea zenbateraino gai garen. Ez nago emakumeen kuotaren alde.
|
|
2004
|
|
|
" Zer izan da gure aurretik?". Gaur egun, esate baterako, ugari xamar eta onak
|
ditugu
emakumezkoak literaturan, bidea urratu da, baina garai hartan, ausart xamar behar zuen batek gizonezko horien denen artean idazten hasteko.
|
|
2005
|
|
|
Gertatzen ahal dira gauza sotil batzuk gizonezko batek edo emakumezko batek idazten duelarik, baina sotilegia da horrela hitz egiteko. Eta, adibidez, Balzacek liburu bat idatzi zuen, Les memoires de deux jeunes maries, eta sinestezina da, iduri
|
luke
emakumezko batek idatzia dela. Bularra ematea deskribatzen du, bularra ematearen sentsazioak.
|
|
2006
|
|
|
Ama alabaren arteko harremanak ditu gai Karmele Jaiok, bere bigarren argitalpena den honetan. Senar jatorra eta alaba txikia
|
dituen
emakumezko kazetaria da Amaren eskuak nobelako protagonista. Oso maitemindurik egon zen gaztetan euskal disidentzian aritzeagatik, berari inongo arrazoirik azaldu gabe, ihes egin zuen batetaz.
|
|
2007
|
|
|
– Gure gizartean dauden genero estereotipoen arabera, nolakoak izanbehar
|
dute
emakumezkoek. Eta gizonezkoek?
|
|
|
Gihar zelulen autoinplanteak
|
dituzten
emakumezkoen gernu inkontinentziarako terapia berri bat ari dira ikertzen zientzialari austriarrak. Emakume kopuru handi bati eragiten dion arazo horrentzako irtenbidea izan liteke.
|
|
|
Oinetarainoko atorra arrosa batek nekez kontintzen ahal
|
zuen
emakumezko galanta zegoen harrera lekuan. Eskolako maisuaren galdea egin zioten.
|
|
|
– Operadora... –erran
|
zuen
emakumezko batek–, aguarde un momento.
|
|
2008
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Hirurogeita hamarreko hamarkadaren azken aldera, produktoreak hasi ziren zero zero zazpi lanbide mamitsuago eta burutsuagoak
|
zituzten
emakumezkoekin parekatzen.
|
|
|
Emakumezko super heroiaren papera (OFF) aldatu da azken hirurogeita hamar urtean. Gaur egun, gizonezkoen fantasiak ase behar
|
ditu
emakumezko heroiak.
|
|
|
Orain arte, gerrian koipe gehiegi zuten emakumeek gaixotasun kardiobaskularrak izateko aukera handiagoa zuten. Hala ere, Osasun Institutu Nazionaleko eta Harvardeko (AEB) Medikuntza Elkargoko ikertzaileak gehixeago doaz, eta “Circulation” aldizkarian argitaratu dute sabeleko obesitatea
|
duten
emakumezkoek arrisku handiagoa dutela bihotzeko arazoengatik edo minbiziagatik hiltzeko, pisua edozein dela ere. Azterlanean ikusi denez, sabelaldeko perimetroa 88,9 zentimetro baino handiagoa duten adin ertain eta aurreratuko taldeko emakumeek bi aldiz aukera gehiago dituzte bihotzagatik edo minbiziagatik hiltzeko, 71,3 cm baino txikiagoa den gerriarekin alderatuta.
|
|
|
Barrika Piragua Taldeak eta Plentzia Piraguismo Klubak Emakumeen I. Estropada antolatu dute martxoaren 8rako. Izan ere, Emakumeen Nazioarteko Eguna da aipatu eguna eta, hori deta eta, kirol askotako lehiaketaren lehenengo edizioa antotatu
|
du
emakumezkoentzat Uribe Kostako Mankomunitateak. Proba 11:30ean hasiko da eta Butroe itsadarretik joango dira.
|
|
2009
|
|
|
Hona adibide bakarra, lotsarazteko modukoa: Europako herrialde batzuetan, hilekoa
|
zuten
emakumezko langileek buruan zinta gorria eraman behar zuten, nagusiak komunera joaten utz ziezaieten lanorduetan.
|
|
|
Gainera, ume txikien edo pertsona nagusien zaintzaz arduratzen diren emakumeak, etorkinak edota obesitatea, hipertentsioa edota 2 Diabete mota
|
duten
emakumezkoek arreta bereziak jasoko dituztela.
|
|
|
Kontuan izan behar da bere pelikularik ezagunenak emakumearen izena izan zuela, Annie Hall (1977), bere filmik zuhurrenak Another Woman (1988) izena zuela eta beste batzuk protagonista
|
zuten
emakumezkoaren izena izan zutela izenburu, Alice (1990) eta Melinda eta Melinda (2005), besteak beste.
|
|
|
1999). Beste ikerketa batzuek lotu dituzte sintoma fisikoak eta emakumezkoenautoestimua eta asebetetze maila etxeko lanekin. Hartara, aurkitu da autoestimubaxua eta etxekoandre gisa asebetetze maila baxua
|
zuten
emakumezkoek sintomafisiko gehiago zituztela (Matud eta Bethencourt, 2000). Matud ek (2004) lagin handibatekin egindako ikerketa batean aurkitu zuen emakumezkoek esanguratsukialtuago puntuatu zutela estres kronikoan eta eguneroko estresatzaile txikietan.
|
|
|
lehenengoarenarabera, senarraren erretiroaren ikuspuntua litzateke. Izan ere, egun erretirorakoadina
|
duten
emakumezkoen gehiengoa etxekoandreak dira, eta, senarraren erretiroaren ondorioz, aldaketa ugari pairatzen ditu: askatasuna murriztea, senarrarekindenbora gehiago igarotzea, eta abar.
|
|
|
Gizonezkoen erretiroaren ondorioz langile rolaren galerakeragindako identitate galeraren antzekoa pairatuko luke emakumezkoak joatearekin. Etorkizun hurbilari begira erronka interesgarria irekia dagoelauste dugu, egun 45 urte bitarte
|
dituzten
emakumezko askok eta askok lanmerkatuan lan egiten dute eta hemendik hamar urtera emakume horiek erretiroahartzen duten garaian gizon eta emakume langileen kopurua berdintzera egingo du.Hala, orain arte gizonezkoaren erretiroa izan dena, emakumezkoarena ere bilakatuko da, ondorioz, emakumearen erretiroa ikertzeaz gain, genero arteko desberdintasunak aztertu ahal izango dira hainbat arlotan, osasu...
|
|
2010
|
|
|
Ondoren, agenteak ostalaritza lokalera joan dira, aipatutako erasoa gertatu den baieztatzeko. Bertan, aurpegia gorrituta eta lepoan urradurak
|
zituen
emakumezko bat aurkitu dute. Dirudienez, gizonak oinarekin jo zuen, lurrean zegoenean.
|
|
|
Oso deigarria da uztailean EAEko 1.200 pertsonari egindako galdeketatik atera daitekeen ondorioetako bat: galdetutakoen artean, euren burua ohiko erretzailetzat
|
duten
emakumezkoak(% 23) gizonezkoak baino gehiago dira(% 21). Halaber, egunero erretzen zuten gizonen% 31k erretzeari utzi diote; emakumeei dagokienez, berriz,% 22k utzi dute tabakoa.
|
|
|
Ironiaz beteriko oso tonu goxoan pertsonaien kezkak, bizitzaren zailtasunei aurre egiteko moduaz ari da bietan.Lehendabizikoan, garai batean aberatsa izan zen familia baten bilakaera ikusiko dugu hiru alaben egunerokoan, garai haietan berea zen, baina gaur egun partitu behar izan duten jauregi batean kokaturik. Maitasuna eta maitasun eza, ilusio eta etsipena, edertasun premia, suizidioa... Garai bateko portzelanazko kondesak eta gaur egungo emakumezkoak. Bigarrenean, haurrik izaten uzten ez dioten giltzurrunetan harriak
|
dituen
emakumezko baten benetako eta fantasiazko gorabeherak kontatzen dizkigu. Guztiek erotzat hartzen duten protagonista bainu-etxera joango da osatzera eta han Beterano ezagutuko du.
|
|
|
Eskainiko dugun zerbitzu gehigarri bat baino ez da», argitu du Begoña Torres (Bilbo, 1958) taxi gidariak, haren ekimenez Bartzelonan (Herrialde Katalanak) martxan jarri duten eskaintza berriari buruz. Hala nahi
|
duten
emakumezkoek telefono zehatz batera deitu eta ziurtatua izango dute bila joango zaien taxiko gidaria emakumezkoa izango dela.
|
|
|
Pentsa dezagun emakume bat lotan dagoela. Ezezagunak diren arrazoien karietara, esnatzean, gizonezko bat bere aldamenean dagoela ikusten
|
du
emakumezkoak. Gainera, gizonezko hori emakumearen giltzurrinari lotzen zaio hodi baten bidez. Lotura hori etengo balitz, gizonezko hori hilko litzateke.
|
|
2011
|
|
|
Alfred Hitchcock heldu zait gogora: nahiago
|
ditut
emakumezko aktore ilehoriak, iluminazioarekin argitsuagoak direlako. Eta gorpurik hoberenak direlako, gainera, zoruan ilehori baten hilotza elurtza garbiko oinatzen antzekoa da.
|
|
|
Bokaletik gentozela, Senekozuloko farolaren azpian, karenatzeko ahuspez paratutako txalupen ondotik. Galtzen ahal
|
zuen
emakumezko batekin ere. Baina neure bizarrerako gorde nuen, garagardo bat ateratzeko eskatu nion enbarkaderoko tabernako komunean zer nobedade geneukan ikustera nindoala.
|
|
|
Berba limurtzailearekin xaramelatuta, taula gainean agertzen diren emakumezko guztiak, berdin ezkondu, nerabe zein alargun, bere eskutik jaten dauzka Platonovek. Honek ez du bere izaera seduktorea ezkutatzen, eta bere oinetara
|
dituen
emakumezkoei ohartarazten die zoritxarreko izango direla bere ondoan, gizon ezkondua dela, erabili egingo dituela eta gero utzi, baina hauei berdin zaie, berdin maite dute eskola maisua. Pertsonaietako batek horrela deskribatzen du Platonov:
|
|
|
Besaulkian iltzaturik, aulkiaren besoari fuerte heldu dio, nahiz eta ondoan duen emakumearen eskuari heldu nahi liokeen; objektu bat pertsona baten ordez, aldagai tristea, nola ahaztu bere ondoko besaulkiaren beso egurrezkoan dagoen esku hura, azazkalak hain ongi zainduak dituen huraxe bere gorputzean ibili zela, zamalkatzen zuen bitartean oharkabean atera zen zakila oratu zuela berriro ere aluan sartzeko, bere espermak likatsu egin zuela esku hura eta hatz tarte hura, betileak ere bai behin, nola ahaztu elkarri egindako hainbeste promesa, elkarrekin eraikitako etorkizun hura, zenbat gaztelu airean, kartoizko maketak legez ezerezera plegatuko zirenak gero, laranja usaina eta kafea, nerabeen xalokeriak xalotasuna bunker bat denean, baina bai, ahaztu du: bat batean ahaztu zaio bere ondoan
|
duen
emakumezko hura Fabian Vengerovitx torturatzailea taula gainean entzun duelarik.
|
|
2012
|
|
|
Zertarako edo zergatik
|
dute
emakumezkoek orgasmoa. Aditu asko saiatu dira galdera horri erantzuten, biologiaren eta eboluzioaren aldetik.
|
|
|
Eta bakarrik nengoen, ezin nuen inorekin hitz egin. Onartezina zen seme alabak
|
zituen
emakumezko batek horrelako jarrera izatea. Zigor bat zela pentsatu eta hala sinistu nuen.
|
|
|
Saio horren ondoren, ez dut esan beharrik handik aurrera ez nuela buztinezko ontzien premiarik izan, baina esan behar dut itxuran ez zegoela alde handirik batetik bestera, edonork pentsa dezakeen bezala, haurrek buztinezko opilak egitean erabiltzen duten modu bera edo opilaren orea egiten ikasi ez
|
duen
emakumezko batena erabiltzen bainuen.
|
|
|
Haien artean baziren bizpahiru aurpegitxo polit. Maxuken maldak estaltzen dituzten mahatsondo errenkaden artean, noizetik noizera ageri ziren beste norbaitekin bakarrean egotea maite
|
duten
emakumezkoen buruko koloretsuak; izan ere, horrelako burukoen alboan beti bereizten nuen edo kapela militar bat edo sonbreiru biribil itxuragabe bat. Eoloren Harpa izeneko pabiloia haitz malkartsu baten gainean eraikita dago, eta paisaia mirestea gogoko dutenek hantxe ematen dute denbora guztia, teleskopioa Elbruserantz zuzenduta; haien artean, bi irakasle zeuden ikasleekin, gurintxoak sendatzera etorriak baitziren.
|
|
|
Zer egin nezakeen harekin? Nik, badakizu?, inoiz ez
|
dut
emakumezkoekin traturik izan; pentsa eta pentsa aritu nintzen nola kontsola nezakeen, baina ez zitzaidan ezer bururatu; puska batean isilik egon ginen biok... Egoera latza, benetan!
|
|
|
gehiegizko pisua, kolesterol maila altua, erretzea, sedentarismoa, gatz gehiegi hartzea eta herentzia faktoreak. Gizonezkoek hipertentsiorako joera handiagoa
|
dute
emakumezkoek baino, baina menopausiara iristen direnean, bi sexuetan berdina izaten da maiztasuna.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, azken urteetan emakumezkoen traineru estropadak gero eta ezagunakoak egin dira, eta Orioko koadrilak neska arraunlarien ubera ere adi adi jarraitzen du. " Gero eta maila hobea
|
dute
emakumezkoen traineruek. Denboraldia hasten denetik amaitzen denera arraunketan bilakaera ikusten dugu guk".
|
|
|
Horen harira, azken urteotan indartzen ari dira fibromialgiari arreta jartzeko eskatzen duten ahotsak. Vallsek, beste ikertzaile batzuekin batera egindako lan batean bildu duenez, mina
|
duten
emakumezkoei fibromialgia diagnostikatzeko neurriz kanpoko joera dago, batez ere gure inguruan. Eta datu hau eman du:
|
|
2014
|
|
|
Lehengusinak izan arren, ez zuten harreman esturik. Izan ere, Marjoriek ez
|
zuen
emakumezko lagun minik: neskak inozoak iruditzen zitzaizkion.
|
|
|
Ezta urrik eman ere, are gehiago, Lertxundik badu maisulanbat indarkeria sinbolikoaren inguruan idatzia Hamaseigarren aidanez (1983). Martzelina da eleberri horretako isilpeko protagonista nagusia. Bakarrik utzitakogorputza eta memoriaren diskurtsoa
|
ditu
emakumezko horrek ezaugarri. Iraganikgabe, deserriratua, bakardadea, indarkeria eta negarra lagun hurkotzat dituela.
|
|
|
Bere aitzindariak bezalaxe, beresisteman polaritateak kontuan izan zituen. Horrela, testu hipokratikoekin baterabaieztatzen
|
zuen
emakumezkoak hezeagoak zirela eta gizonezkoak lehorragoak, etaAristotelesekin batera emakumezkoak hotzagoak zirela eta gizonezkoak beroagoak, ezaugarri horien arteko oreka mantentzea beharrezkoa zela argudiatzen zuelarik. Etajada tradizionalak ziren eskuinaren eta ezkerraren arteko polaritateak ere txertatuzituen bere sistemara.
|
|
2015
|
|
|
Emakumeen parte hartze politikoa bermatua dagoela dio egun indarrean den legediak, baina errealitatea oso bestelakoa dela uste
|
dute
emakumezko politikariek. Hiru nafar eledunekin solastatu da' Nafarroako Hitza', erakundeetan nagusi den sexismoaz duten iritzia jasotzeko.
|
|
|
Sexismoa indarrean da politikagintzan, zalantza izpirik gabe". Hark ere uste
|
du
emakumezko politikariek aurreiritziz beteriko motxila bat daramatela bizkarrean: " Ematen du, gai batzuen inguruan, gure iritzia baliagarria dela, izan berdintasuna, izan gai sozialak...
|
|
|
Horra FIFAren argudioa hori egiteko. Horren harira, FIFAk gertutik jarraituko ditu «ezohiko ezaugarri fisikoak»
|
dituzten
emakumezkoak. Mehatxua ere egin du:
|
|
|
Orain, Almandoz. Nolako etorkizuna
|
du
emakumezkoen harri jasotzeak. Orain egoera nahiko polita dago. Estitxu eta biok gabiltza erakustaldietan, baina zaila dago jende gehiago animatzea.
|
|
|
Gauza batek guztiz harritzen du, nolanahi ere: kuadrilletan ez
|
du
emakumezkorik ikusten, hauei buruz une oro eta beti hitz eta pitz jarduten duten arren. Kontraesankorra iruditzen zaion egoeraz gustura egingo luke galdera, baina ez da ausartzen, zer gerta ere.
|
|
|
Horregatik, ezustea hartuko luke, agian, baldin eta idazleak, besterik gabe, honela idatziko balu: Domínguez doktorea haurdun zegoela ohartu ziren egun hartan, itxarongela ondotik igarotzen ikusi zutenean. Zail
|
bailuke
emakumezkoa denik ere ez dakien pertsonaia haurdun irudikatzea.
|
|
|
Talde sentimenduaren presentzia, pisua eta indarra nabarmenak dira emakumeen aisialdiko pilota saioetan eta horien testuinguruko baldintzetan, beraz. Talde izaerak indar eta itzal handia
|
du
emakumezko pilotarien artean.
|
|
|
Maribel izango da Goio Andonirenganaino eramango duena bidaia luze eta ezustekoz beterikoan, bera izango da orainaldia argitu nahian Goio Kolonbiako sanatorioraino lagunduko duena, Goiorentzat ez ezik, iheslari guztientzat osatzailea izan nahi duen errelatoa josteko helburuz. Maribelen proposamenez bihurtuko da Goio Antarktikara doan espedizioko eskifaiako kide, eta ontzi horretan ezagutuko du Goiok Edna, Maribelen antz handia
|
duen
emakumezko pertsonaia, horrek ere gida lana egingo baitu iragana orainaldiarekin eta etorkizunarekin lotzen duen kontakizunaren bidaian.
|
|
|
Izan ere, IGBko emakumezkoak pasiboak dira, ez dute hitz egiten, Bestea dira, edo ama/ amona onbera edo maite edo puta itxurako izaki sexualizatua. Izena eta istorioren bat
|
duten
emakumezkoak, ez dira Sarrionandiak sortuak, mitologiatik eratorriak dira eta dakigun bezala, pertsonaia mitologiko horiek, errepikatzearen eta erabiltzearen poderioz estereotipo gisa funtzionatzen dute (Gobulov, 2012: 85).
|
|
|
Ikerketa honen helburua da aztertzea zer esanahi
|
duen
emakumezkoentzat espetxean jarduera fisikoa egiteak eta zer eragin duen bizi kalitatean. Elkarrekintza sinbolikoa metodologiaren ardatza izan da, eta elkarrizketa sakonaren bidez, 2014an Gipuzkoako eta Arabako bost emakume preso ohien bizipenak jaso eta aztertu dira.
|
|
|
Nolako egoera bizi
|
du
emakumezkoen saskibaloiak?
|
|
|
Mobila
|
duen
emakumezkoa: " Bai, jungo naun afaltzea".
|
|
|
Oso elegante janzten zen beti, eta ederki amaitutako trajeak erabiltzea gustatzen zitzaion, soin neurrira justu egokituak, eta berdin zitzaion traje horiengatik edozein prezio ordaindu behar bazuen ere. Bere ezaguera
|
zuten
emakumezkoek boxeolari guapoa deitzen zioten.
|
|
|
Aldamenean du musuzapiz ekipatutako negarrontzi bat lantu joka, honenak dira auhen bakarrak, erdizka neurritasunak eta erdizka auzo lotsak ezarritako isiltasunak hartua baitu eliza. Distira gabeak
|
ditu
emakumezkoak masailak, ez du ematen oso penatuta dagoenik. Gainontzekoen pentsamenduak haren aieru gaizto igualtsuei emanak ote dauden darabil Laurak gogoan.
|
|
2016
|
|
|
Etxekoek asko animatzen dute," ez etsitzeko esaten didate, beti bezala lanean jarraitzeko". Realaren kasuan, kontratu profesionalak
|
dituzte
emakumezko jokalariek ere. " Horregatik, nik oso serio hartzen dut futbol jokalari izatea, eta ahal den lanik onena egin nahi dut beti".
|
|
|
Zorionez, minbiziaren ikerkuntzarekin batera, laguntza bidezko ugalketarenak ere aurrerapauso bikainak eman ditu, eta, bi esparruen ezaguerak elkartuta, minbizia
|
duten
emakumezkoek badute aukera seme alabak izateko.
|
|
|
Ez da iritzirik emango emakumezko batek bizitza pribatuari eta profesionalari eskainitako denboraz edo biak bateratzeko ahaleginaz, bereziki proiekzio publikoa
|
duten
emakumezkoen kasuan.
|
|
|
– Egun on, Martin –permanentea egina
|
zuen
emakumezkoak ireki zuen atea– Lo seko dago zure laguna. Pasa zaitez.
|
|
2017
|
|
|
131? 32). Lankidetza edo lehia harremanak izan ohi
|
zituzten
emakumezko esklaboekin ere, beraiek landutako edo lapurtutako ondasunak saltzerakoan.
|
|
2018
|
|
|
Rousseauren eta Freuden arabera, emakumeak ez dira gai beren sexu irritsak eta atxikimendu partikularrak gainditu eta ordena unibertsalaren eta onura publikoaren mesedetan erabiltzeko arrazoimena; hori dela eta, ezin dute parte hartu jatorrizko kontratuan. Estatuak eta legeak babesa ematen diete norbanako zibilei (Hobbesek darabil hitz hori), eta babes hori sortu eta babesteko behar diren gauzetatik, bakar bat ere ez
|
dute
emakumezkoek. Norbanakoek baino ezin dituzte egin kontratuak, eta haiek baino ezin diete eutsi jatorrizko kontratuaren baldintzei.
|
|
|
Gaixotasunaren kudeaketan ere «disidentziaren estilo heroikoa» (250 or.) baztertu, eta zaurgarritasuna erdigunean duen identitatea bere egin du. Ondorioetako bat, dudarik gabe, bere jokabide ekintzaile maskulinizantean baztertuak
|
zituen
emakumezkoengana hurbiltzea izango da. ETAren jardunaren amaiera ahots femeninoz iragartzen da, bakegintzan emakumezkoen ahalduntzearen aldeko jarrera iradokiz.
|
|
|
Kultura bakoitzak definitzen du zein diren genero bakoitzaren rolak, hau da, arauen bitartez definitzen dituzte emakumeek eta gizonezkoek izan beharreko portaerak?, eta kultura horretako partaide bakoitzak badaki zer espero behar
|
duen
emakumezkoek eta gizonezkoek izan beharreko portaerei buruz. Tradizioz, gizonek hasten dituzte maite jolasak, autoa gidatzen dute, eta jantokiko kontuak ordaintze dituzte; emakumeak, berriz, janaria prestatzeaz, seme alaben arropa garbitzeaz, eta erosketak egiteaz arduratu dira (jakina, hainbat gizartetan nabarmen aldatzen doaz kontu horiek).
|
|
|
Aurtengorako, baina, berrikuntzekin datoz: Zuhaitz bat egin dute, eta zuhaitz horretako adarretan dagoeneko ahotsik ez
|
duten
emakumezkoen izenak jarriko dituzte; aurten indarkeria matxistak hil dituen emakumezkoen izenak, alegia. Segidan, elkarretaratze isila egingo dute.
|
|
|
–Besoa altxaturik
|
duen
emakumezko bat duk. Esku batek zuzi bati eusten omen ziok.
|
|
2019
|
|
|
" Egunerokoari aurre egiteko hainbeste irabazten dut, baina kirola utzitakoan, lan munduan sartu dut". Hor ere zailtasun handiagoak
|
dituzte
emakumezkoek, eta kirolarien kasua ez da salbuespena. Oso gertutik bizi izan ditu beste jokalari batzuen egoerak:
|
|
|
Zertarako edo zergatik
|
dute
emakumezkoek orgasmoa. Aditu asko saiatu dira galdera horri erantzuten, biologiaren eta eboluzioaren aldetik.
|
|
|
Zertarako edo zergatik
|
dute
emakumezkoek orgasmoa. Aditu asko saiatu dira galdera horri erantzuten, biologiaren eta eboluzioaren aldetik.
|
|
|
propio aukeratu zutela azaldu dute: eztabaida sortzeko eta halabeharrez biktima izan behar
|
duen
emakumezkoaren irudia hausteko.
|
|
|
Haren sentsualitate sendoak ez dio beldurrik gizasemearen gogortasunari; traba gutxiago du gozamena gizon gorputz batean aurkitzeko, birjina lotsatiak baino. Oso izaera zakar eta aberezkoa duenarentzat, koitoa ez da umiliazio bat; espiritu ausarta
|
duen
emakumezko intelektual batek, berriz, auzitan jarriko du umiliazio hori; bere buruaz seguru, aldarte borrokalariz, emakumeak gogotik helduko dio dueluari, irabazle aterako den segurantziaz. George Sandek nahiago zituen mutil gazteak, gizon, femeninoak?; Madame de Staël, berriz, berandu baino ez zen ibili maitaleengan gaztetasuna eta edertasuna aurkitu nahian:
|
|
|
Ondo baino hobeto dakite hitzontzikeria hutsa dela identifikatzen dituen poliziaren erretolika zentzagarria, eta ez diete errespetu handirik burdeletik kanpo bezeroek agertzen dituzten goi sentimenduei. Marie Thérèsek honela azaltzen zion Berlinen bizikide
|
zuen
emakumezko okinari:
|
|
|
Arrazoibide diferentzia horrek genero ezberdintasunak ekar ditzake prebentzioan eta tratamenduan (12). Adibidez, mina
|
duten
emakumezkoek analgesia jasotzeko aukera gutxiago dute (13). Izan ere, somatizazioari buruzko irudikapen kognitiboa gehiago erlazionatzen da emakumezkoen estereotipoarekin, eta ondorioz, osasun profesionalek emakumezkoen mina gutxiets dezakete (14).
|
|
|
Urteek ez dute, ordea, gizartean, eta osasungintzan? errotutako genero isuria ezabatu, eta Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, ertz asko
|
ditu
emakumezkoetan desabantailak eragiten dituen fenomeno horrek (1): –Emakumezkoak eta gizonezkoak ezberdinak dira haien biologian, gizarteak esleitutako roletan eta familia eta komunitateko posizioan.
|
|
|
Niretako zirela esan nionean, harritu egin zen; kar, kar, kar. Eta esan zidan bere senarrak Montillan jokatzen zuela futbolean, hirugarren mailan, eta bertan
|
bazutela
emakumezkoen taldea. Bada, hor hasi zen nire futbol ibilbidea.
|
|
|
Danele Sarriugartek Eider Rodriguezi Hitzen Uberan erako egindako elkarrizketa batean (2018) hau zioen oreretarrak: “Zer espero
|
dute
emakumezko idazle batengandik. Gordina izatea.
|
|
2020
|
|
|
Beste taldeekin izan dezakegun lehiaren antzekoa dela esango nuke. Duela denboraldi batzuk talde bakarra zegoen Euskadin, Txuri Urdin; Gasteizen Sumendi taldeak ez
|
zuen
emakumezkoen talderik, taldeko kide asko bertan izan ginen jolasean eta beraz, Txurin lagunak ditugu.
|
|
|
Gainera argi
|
genuen
emakumezkoen futbolaren hitzarmena beste emakume batzuentzat lagungarria izango dela, eta ez kirolean bakarrik. Berdintasuneranzko lana dago atzetik.
|
|
|
ikusten familia duten zinegotziak. Familiaren zamak maila pertsonaleko kostu handiagoa
|
du
emakumezko baten kasuan gizonezko baten kasuan baino. Hori ere izan daiteke emakume askok azkenean politika uztearen arrazoia.
|
|
|
Esan behar da Ongi Etorri emakume portzentaje oso handia duen plataforma dela ere... eta orain Italian dagoen karabana, Estatu mailan, %80 emakumezkoak dira. Elkartasunaren kontu hori, bestearekiko kezka, nik uste
|
dut
emakumezkoei gehiago iristen zaigula. [...] Bilboko kaian aspaldidanik eta orain auzoetan ere ematen den arretan, hor uste dut inplikatutako emakume gehiago dagoela:
|
|
|
Eta horiek dira oztopo nagusiak. Eta oztopo nagusienak dira beraiek direlako erabakiak hartzen dituztenak, alderdi nagusienetan edo gehienetan erabakiak hartzen dituztenak, gizonezko gorbatadunak edo euren burua gizonezko gorbataduntzat irudikatu nahi
|
duten
emakumezkoak.
|
|
|
2017 urteko datuen arabera, lanaldi motari dagokionez, EAEko eta NFEko landunen artean feminizazio maila handia da lanaldi partzialak dituztenen artean. Partzialtasunaren hiru laurdenek
|
dute
emakumezkoen aurpegia.
|
|
|
[...] Enpresari oso matxista batek negoziazio batean esan zuen moduan, sektore honetan ez dago gizonezkorik ez delako familia buru batentzako soldata, familiaren kontzeptu patriarkal eta zaharkitu batetik begiratuta. Gainera, zama familiarrak
|
dituzten
emakumezko asko dauzkan sektorea da gurea.
|
|
|
Ez, ez diot oraindik gutuna idatzi. Hau bakartuta
|
dute
emakumezkoen espetxean. Erreportaje interesgarria eman dute asteon.
|
|
|
Kathy Ackerren narratzailea ez dago errealismo naturalismoz deskribaturiko egoera batean besteekin interakzioan, hau da, narratzailearen presentzia ez da inolaz ere erlazionala. Ackerren emakume idazle garaikideek, idazle aipatzeagatik, Margaret Atwood, Alice Munro, Janet Frame eta abarrek esate baterako, honezkero eraikiak
|
dituzte
emakumezko narratzaile ahots indartsuekin ipuinak eta nobelak, honezkero idazle errespetatuak dira. Ackerrek, ordea, beste estatus ikoniko bat lortu nahi du mendebaldeko literaturan:
|
|
|
Hizkuntza baten edo hizkuntza bateko ezaugarri baten prestigioak eragina du erabileran. Aditu ugarik aipatu dute prestigio altuko hizkuntza aldaerak erabiltzeko joera handiagoa
|
dutela
emakumezkoek gizonezkoek baino (Labov, 1972; Trudgill, 1995). Gal ek (1979) Austrian eta MacDonald ek (1989) Britainian ondorioztatu zuten emakumeek errazago baztertzen zituztela, gizonekin alderatuta, baserritarren hizkuntza edo ospe txarreko hizkera, eta maiz jotzen zutela estatus altuagoko hizkuntzara, zeina normalean hirigunearekin gehiago lotzen baitzen.
|
|
2021
|
|
|
Egia da gaur egun ez dugula begirada bera gizonezkoen eta emakumezkoen lehen taldeekiko, eta hori hobetu nahi dugu. Inbertsio bat egin nahi
|
dugu
emakumezkoen eraikinean. Gero, Zubieta irekiago bat egin nahi dugu.
|
|
|
Aurrerantzean ez
|
ditu
emakumezko eta gizonezko aktore onenentzako Zilarreko Maskorrak emango; aktore nagusi onena eta taldeko aktore onena sarituko ditu
|
|
|
–Beti ari garelako hiltzaileari buruz gizonezkoa delakoan. Baina oraingoz ez
|
nuke
emakumezkoa denik baztertuko, ez bederen pertsona garaia balitz edo hein bat indartsua; nire ustez, litekeena da banan banan hiltzea. Orain arteko biktimak haurrak ziren, edo bost, hamar edo hamabost urteko neska mutilak, eta, orain, gure susmoak baieztatzen badira, hogei urteko bi gazte ditugu, ez oso garaiak, ez oso sendoak ere.
|
|
|
Gogoan
|
dut
emakumezkoak biluzik erakusten zituen aldizkari bat erosi izana, hiruren artean.
|
|
|
Imajinatu nahi
|
dut
emakumezkoen errebeldia korronte bat egon zela Atenasen, greziar autore bakar batek ere aipatzen ez duena eta historia liburuetan agertzen ez dena. Ameskeriazko mugimendu horren aztarnen xerkan, testuetan murgiltzera eta lerro artean irakurtzera ausartu naiz.
|
|
|
Dirudunei ikasgaiak emateko. Egunen joana jasateko asko pentsatu ezin
|
duten
emakumezko kutxazain arrazializatu batek eta gizon zuri langabe batek ez dute hartatik guztitik leziorik aterako. Isiltasun urduri bat.
|
|
|
Bentajarik ez dut behar nik. Nik behar
|
nuke
emakumezko gorputza batean bizi une hau, eta gero naizen honetara itzuli.
|
|
|
Eta horiekin ez da izaten arazorik herritartasuna lor dezaten, baina bakezale batekin, itxura batean, bai. Beste era batera esanda, hemen erabaki behar dena zera da, ea berrogeita hamar urte bete
|
dituen
emakumezko bati herritartasuna ukatzen zaion bakegintzari buruz dituen iritziengatik, horregatik bakarrik.
|
|
|
Ingalaterran esaterako, erizaintzako kasuen kudeaketa indartu dute azken urteetan ospitaleratze larriak gutxitzeko asmoz (20). Euskadin, bihotzekoak artatzeko Bihotzez sareak miokardioko infartu akutua
|
zuten
emakumezkoetan erregistratutako atzerapen denborak eta hilgarritasun tasa gutxiarazi zituela aurkitu da (8). Antzerako osasun sare koordinatuek beste horrenbeste lor lezakete gainerako bihotz hodietako gaixotasunei dagokienez ere.
|
|
2022
|
|
|
" Emakumeek jasotzen dutena ez da heziketa, ezpada bezatzea, helburua direlarik obedientzia, pasibotasuna eta mendetasuna", edo" Emakume guztiek sortzen dituzte ideiak, baina guztiek ez dituzte sortzen seme alabak. Gizakia ez da uzta emateko soilik landatzen den fruitu arbola bat" edo" Ni feminista erradikala naiz; uste dut gizonezkoek dituzten eskubide guztiak izan behar
|
dituztela
emakumezkoek ere". Berari ere, pribilegioduna izan arren Pardo Bazáneko kondesa izenaz sinatzen hasi zen titulua eskuratu orduko, gogor borrokatzea tokatu zitzaion arlo publikoan erdietsiriko lekua aitor ziezaioten.
|
|
|
" Emakumeek jasotzen dutena ez da heziketa, ezpada bezatzea, helburua direlarik obedientzia, pasibotasuna eta mendetasuna", edo" Emakume guztiek sortzen dituzte ideiak, baina guztiek ez dituzte sortzen seme alabak. Gizakia ez da uzta emateko soilik landatzen den fruitu arbola bat" edo" Ni feminista erradikala naiz; uste dut gizonezkoek dituzten eskubide guztiak izan behar
|
dituztela
emakumezkoek ere". Berari ere, pribilegioduna izan arren Pardo Bazáneko kondesa izenaz sinatzen hasi zen titulua eskuratu orduko, gogor borrokatzea tokatu zitzaion arlo publikoan erdietsiriko lekua aitor ziezaioten.
|
|
|
Alicia Vikander aktore protagonista. Artista suediarrak taldeko emakumezko aktore onenaren Oscar saria eskuratu zuen 2016an, The Danish Girl filmean egindako lanagatik, eta oraingo honetan ere interpretazio gogoangarria ondu du, mendez gaindiko istorioa
|
duen
emakumezko banpiro ikonikoaren larruazalean.
|
|
|
Ligako hiru taldek besterik ez
|
dute
emakumezko entrenatzailea. Hiru talde horiek euskal taldeak dira.
|
|
|
Futbolaren hastapenarekin ez ezik, lotura
|
du
emakumezkoen futbolaren hedapenarekin ere. Izan ere, 1920an 53.000 zale bildu ziren Goodison Parken, Dick, Kerr Ladies eta St Helens taldeen arteko partida ikusteko.
|
|
|
–Hemen goitik lasai ageri da dena –erantzun
|
du
emakumezko ahots batek.
|
|
|
Hor al zaude, maitia? –galdetu
|
zuen
emakumezko ahots batek beste aldetik.
|
|
|
Txikitan, neu nintzen ederrena, halaxe nintzen dudarik gabe, nola baitira gona igotzen zaien neska txiki guztiak, artean ez nekien zer zetorkidan, bai, dena pikutara joan zen nerabezaroan, tira, uste dut, eta bigarren hezkuntzan nire lagunak ni baino politagoak ziren, eta inoiz ez zuten jakin gorroto nituela ni baino politago ikusten nituelako, zeren ni beti isilka errebelatu nintzen, nire fantasmen erosotasunean, gogamenaren toki batean non posible baita bizirik eta hilik egotea, biak aldi berean, non posible baita maite ditugunak mila aldiz asasinatzea eta familiaren samintasuna antzeztuz suizidatzea, baina zergatik egin ote du bere buruaz beste, ez ote dugu egin ahal izan dugun dena, ez ote diogu eman guztia eta gehiago, eta mila aldiz irudikatu ditut nire lagunak desitxuraturik, larri errerik, ile grisa matazaka erortzen eta bularrak moztu beharrez min biziak janak dituelako, bular ustelduak, bular muinoiak besoak antxumatuz eta ezkutatuz ibili behar direnak, nire gorrotoa inguruan loratzen zen guztia harrapatzeraino heltzen zen, eskolako anorexikoa nintzen ordurako, zeren nolabait ere nabarmendu beharra neukan, begiratu nola desagertzen naizen eta begiratu nola maite dudan bizia, eta haur izateari uzteko ukoa harro erakutsiz nenbilen ordurako, kiribilean kizkur  tzen nintzen ama, ohetik atera nahi ez eta, murriztu ahala, eta lagunak leial izan balitzaizkit nik ez niekeen makurrik opa izango, gainerako guztia bazterrean uzteraino adoratu izan banindute, niri jarraiki balitzaizkit nola apostoluak jarraiki zitzaizkion Jesu Kristori arrantza sareak jitoan utzirik bihotza esker onez beterik hautatuak izan zirelako, ahalegina egin nukeen nire lagunak bezalakoa izateko, haragi  tsua eta ile uhindua zuena, haien alde jarriko nintzatekeen, baina nire argaltasunak irri eragiten zien, burua atzerantz biratzera behartzen zituen beren bularrak balioan jartzeko, eta haietarik gehienek nire deserritu edertasunik ezertarako ere nahi ez bazuten ere, batzuek nire eraginpean erori ziren, pisua galdu nahi izan zuten, zeren ipurdi txikiak ez al dira, bada, politagoak, femeninoagoak, ezin ote zuten bi egun baino gehiago eraman txokolaterik jan gabe, eta argaltzen hasi zirenean, galdua nintzela ohartu nintzen, galtzera eramango nindutela, hiritik alde egin nuela ohartu nintzen, zeren haiek bat egingo zuten nirekin nik bakarrik egon nahi nuen tokian, ez ahaztu denbora hartan ni goseak nengoela eta hortxe jabetu nintzen zera hark guztiak ez zuela ezertarako balio, eta zertan goseak egon mundu guztia egon badaiteke goseak hiltzen, bihotza gelditzen den arte, baina gero ospitalera eraman eta indarrez elikatzen baldin badute, eta une horretan alde egin nuen, lautada utzi eta hirian bizitzera etorri nintzen, lan egin nahi nuen eta puta egin nintzen, ergelkeria galanta, baina gertakarien segida logikoa, horratik, anorexiatik puteriora ez dago urrats bat baizik, eta artean lan egin behar zuen ahoa neukan, ahora sartu sartu ahal nezakeen guztia, denbora galdua irabazi, kiloz eta zakilez inguratu, eta ez pentsatu asebete naizenik, ez, goseak nago beti, egunero haztatzen dut jaten dudana, hau beste harekin batera jan ote dezaket, ezin ote dut morokil honen heren bat platerean utzi, ez jan azken heren hau nire nerabe gorputz hau ahal den gehiena habitatu ahal izan dezadan, nire pottoki txikitasun hau ahal den gehiena habitatu, ezpainak silikonaz puztea gustatzen baitzaio, ezpainak eta titiak ere bai, eta plater baten herena bider hirurehun eta hirurogeita bost egun, dira ehun eta hogei plater gutxiago digeritu beharrekoak, eta hori baino gehiago, zeren hortxe dago beti ariketa fisikoa ere, gimnasioa, entrenatzeko tokia, non gailu espezializatuak dituzten sabela, ipurdia eta izterrak indartzeko, badituzu atal batzuk zeinetan gorputzeko gantzen ehuneko laurogei baino gehiago kontzentratzen diren, eta astean hiru aldiz joan behar izaten dut, astelehen, asteazken eta ostiraletan, egun bat sabelarentzat, bestea ipurmasailentzat eta hirugarrena izterrentzat, eta neurriz gain entrenatzen dudanean batzuetan oka egiten dut, aldageletan bertan, eta atsegin dut gainerakoen aurrean gaixotzea, ez dakit zer dela-eta, aukeran errukia hobea delako inbidia baino, emakumezkoen aurrean ezin dudalako atzera egin baizik, haien oinetara makurtu barkatu nazaten, barkatu, barkatu nire bekatuak, barkatu ...tudalako, jan ere dudalako, eta nire bezeroak eta nire psikoanalista bera ere nire isilaldiekin desafiatu baditzaket, gizonezkoekin ausarta eta lotsagabea ere izan baninteke, larba hutsa naiz emakumezkoen aurrean, horra zergatik ez dudan lagunik, alegia egiazkorik batere ez, horra zergatik nahiago dudan emakumezkoak tarte batera eduki, eta neure burua gizonezkoz inguratu eta lubakitu, bai, gorroto
|
ditut
emakumezkoak, eskura ditudan baliabideekin ditut gorroto, gogameneko bazter horretako indarrarekin, nire gorputz makurtuarekin eta barkamena eskatzen dien ahoarekin, gogamenean akabatu egiten ditut emakumeak.
|
|
|
Eta, gehituko genuke, emakume izateagatik, ausartu izanagatik gizonezkoena zen eremu batean aritzera. Emakumezko bat baita poemon subjektu nagusia, bere sexualitateaz hitz egiteko eskubidea aldarrika  tzen
|
duen
emakumezkoa. Mary Beardek esango luke:
|