|
2009
|
|
|
Hona adibide bakarra, lotsarazteko modukoa: Europako herrialde batzuetan, hilekoa
|
zuten
emakumezko langileek buruan zinta gorria eraman behar zuten, nagusiak komunera joaten utz ziezaieten lanorduetan.
|
|
|
Kontuan izan behar da bere pelikularik ezagunenak emakumearen izena izan zuela, Annie Hall (1977), bere filmik zuhurrenak Another Woman (1988) izena zuela eta beste batzuk protagonista
|
zuten
emakumezkoaren izena izan zutela izenburu, Alice (1990) eta Melinda eta Melinda (2005), besteak beste.
|
|
|
1999). Beste ikerketa batzuek lotu dituzte sintoma fisikoak eta emakumezkoenautoestimua eta asebetetze maila etxeko lanekin. Hartara, aurkitu da autoestimubaxua eta etxekoandre gisa asebetetze maila baxua
|
zuten
emakumezkoek sintomafisiko gehiago zituztela (Matud eta Bethencourt, 2000). Matud ek (2004) lagin handibatekin egindako ikerketa batean aurkitu zuen emakumezkoek esanguratsukialtuago puntuatu zutela estres kronikoan eta eguneroko estresatzaile txikietan.
|
|
|
Sexu arazoen existentzia eta garrantzia hedatzearen azpian, helburu komertzial argiak antzeman daitezke enpresa farmazeutikoen mezuetan.Hauek nagusiki tentetzearen nahasteaz eta gizonen sexualitateaz arduratu dira, kezka handien eta, hortaz, diru gehien sortzen duena delako?, baina emakumeengandik gastu potentziala ere etor zitekeela ikusirik, arreta zuzendu dute haiensexualitatera. Hauek emakumeen sexu arazoetarako «soluzioak» proposatzenhasten ari direla ohartarazi
|
zuten
emakumezko sexu terapeuta batzuek (Loe, 2001; Tiefer, 1996, 1999, 2000) eta eztabaida alor medikora ere hedatzen hasi da (Moynihan, 2003).
|
|
2010
|
|
|
Gurea oso herrialde erlijiozalea da eta Jainkoari deika hasi ziren asko. Munduaren amaiera zela oihukatzen
|
zuten
emakumezkoak entzun nituen.
|
|
|
Emakumeen bularrekiko obsesio gaizbera agertzen zuen. Ospitalean artatuko
|
zuten
emakumezko erizainen paparrak aipatzen zituen behin eta berriz. Zaindari emeen edertasuna goresten zuen, goizetan ziega zabaltzerakoan emakumezkoa egokitzeak eragiten zion plazera azpimarratuz.
|
|
2011
|
|
|
Egun bat lehenago emakume bat hil zen Ramalako ospitalean, Israelgo armadak jaurtitako gas toxikoa arnastearen ondorioz. Bilin hirian Israel eraikitzen ari den banaketa harresiaren aurkako ostiraleroko protestan gertatutako istiluetan zauritu
|
zuten
emakumezkoa.
|
|
2013
|
|
|
24 segundo kendu zizkien San Juan B ri eta Hibaikari, eta ia 40 San Juan A ri. Ziaboga bakarra izan
|
zuten
emakumezkoek ere, eta lehen luzetik bertatik nagusitu zen Zumaia.
|
|
|
1990eko hamarkada zen, eta industria farmazeutikoak eta osasun erakundeek ez ezik, komunikabideek eta gizarteak ere presio handia egiten
|
zuten
emakumezkoak tratatzeko, batez ere ginekologia arloan. Eta orduan Italian dentsitometroen istilua sortu zen.
|
|
|
Bi tiro jaso zituen, eta, erietxera eraman zuten arren, han hil zen. Lekuko batzuek baieztatu
|
zuten
emakumezko ileorde beltza zeramala tiro egin zionak. «Oso kolpe gogorra izan zen guztiontzat, denek asko estimatzen baikenuen», nabarmendu dute Belokik eta Leirok.
|
|
2014
|
|
|
Emakumezkoen futbolak garapen handia izan du zuen garaitik hona... A.B.: Bai, jende askoren lan ezkutua dago garapen horren atzean. Gu jokalariak ginen eta gure lana futbolean jokatzea zen, baina taldeetako zuzendaritzan aritzen zirenek lan handia egin
|
zuten
emakumezkoen futbola sustatzeko. Oraindik ere lan handia dago egiteko, baina aurrerapausoak eman dira urteotan.
|
|
2015
|
|
|
Oso elegante janzten zen beti, eta ederki amaitutako trajeak erabiltzea gustatzen zitzaion, soin neurrira justu egokituak, eta berdin zitzaion traje horiengatik edozein prezio ordaindu behar bazuen ere. Bere ezaguera
|
zuten
emakumezkoek boxeolari guapoa deitzen zioten.
|
|
2016
|
|
|
Azken atxilotua Burlatan izan da. Lesioekin aurkitu
|
zuten
emakumezko bat haren bikotekideak eragindakoak.
|
|
2017
|
|
|
Lasarte Orian ATC (Aplicaciones Tecnicas de Caucho) enpresako langileek eta haien lagunek osatu
|
zuten
emakumezkoen lehenengo saskibaloi taldea, 1964 urtean. Ordura arte, gehienez ere lagun artean egiten zuten kirola Lasarte Oriako emakumeek, eta ez zuten txapelketetan edota maila federatuan parte hartzen.
|
|
|
115? 16). Ildo berean, Frantzian, prostituta bat bortxatzeak krimen izateari utzi zion XVI. mendean.63 Madrilen, berriz, agintariek erabaki
|
zuten
emakumezko alderrai eta prostitutei ez zitzaiela utziko kaleetan eta herrietako arkupeetan egoten eta lo egiten, eta, horretan harrapatzen bazituzten, ehun zigor kolpe jasoko zituzten, hiritik botako zituzten sei urterako, eta ilea eta bekainak moztuko zizkieten.
|
|
|
" Ez dakit nondik irten den hori; ez dator bat errealitatearekin", adierazi du. Akusatu guztiek defendatu dute sexu harremanak adostuak izan zirela, baina ez dute zehaztu nola jakin
|
zuten
emakumezkoak harremanekin ados zela.
|
|
2018
|
|
|
Ongi hartu zituen, zirudienez, neska guztiak, lagun onak baitzituen gerora ere, nahiz eta gizonaren bihotzari ez zioten eraginik egin. Bihotzik ote zeukan zalantza zuen andreak, burua alboetara mugituz barretxoa egin zuen, eta ez zuen ulertzen nolatan onartzen
|
zuten
emakumezkoek Augustoren portaera. Mamala hutsak zirela, hori zen kontua, beragandik hasita, atera zuen ondorioa.
|
|
|
Beste emakume batzuek, berriz, emakumeen betiko lanak egiten dituzte, soilik emakumez osatutako lantaldeetan, eta, beraz, haientzat ere, lan hori bigarren mailakoa da, etxe barruan egiten duten lana baita printzipala?. Bere garaian, emakumeak ohartu ziren ordainpeko enplegu bat hartzea muga bat gurutzatzea zela; ikusi
|
zuten
emakumezkoz betetako beren lantoki hura, beste mundu baten parte, zela,, gizonezkoen mundu baten parte, eta, beraz, funtsean gizonek menderatutako leku bat?.
|
|
|
Ezker abertzaleko emakumeak, bestelako ezker mugimenduetakoak, antimilitaristak eta, bereziki, Irun eta Hondarribiko mugimendu feministak izan ziren abangoardia, alardean gizonen pare irteten hasteko ahotsa ozentzen hasi zenean. Alardean gizonez mozorrotuta parte hartu izan
|
zuten
emakumezkoei buruzko pasadizoak ugariak dira bi udalerrietan, baina mozorrotu beharrik gabe soldadu jantzi nahi zutela esan zutenean piztu zen gatazka. Borroka horretan lehen lerroan egon diren askok uste dute inoiz ez dizkietela barkatu aldarriaren iturburuak.
|
|
|
Lehenengo eta behin esan dezagun programan parte hartu
|
zuten
emakumezkoen kopurua gizonezkoena halako hiru izan zela, baita adin talde guztietan eta patologietan ere. Aldiz, Romero, Carrasco, Sañudo eta Chacónek (2010) azaldu zuten, oro har, gizonezkoek proportzionalki astean zehar jarduera fisiko gehiago egiten dutela emakumezkoek baino (12).
|
|
|
Horrela irudikatuta, gizonezkoen asmakizuna dirudi batuak.Gizonezkoek asmatu zuten ala argazkian gizonezkoak bakarrik azaldu ziren? Seguru nago atzean lan ezkutua egin
|
zuten
emakumezkoak ere izan zirela. Euskaltzain osoak gizonezkoak bakarrik ziren orduan, baina lanean ez dut uste haiek bakarrik aritu zirenik.
|
|
|
Bien ondorioz, lehen grafikoak erakusten den bezala, etorkinak funtsezkoak izan ziren Iruñeko biztanleriaren hazkunderako, eta mende osoan zehar biztanleriaren erdia baino zertxobait gehiago osatu zuten. Etorkinen artean, gainera, gehiago ziren emakumezkoak gizonezkoak baino, eta horregatik, Iruñeko biztanleriaren gehiengoa ere osatzen
|
zuten
emakumezkoek XIX. mende osoan zehar: beti izan ziren biztanleriaren %55 baino gehiago (Mendiola, 2002, 153).
|
|
2019
|
|
|
Emakume obreroen elkarteak agertzen hasi ziren, eta emakume sozialisten batasunak ere bai, Federazio batean elkarturik. 1914an, emakume alemanek huts egin
|
zuten
emakumezkoen armada nazional bat sortzeko saioan, baina kar handiz hartu zuten parte gerrako ahaleginean. Alemaniak gerra galdu ondotik, emakumeek boto eskubidea erdietsi zuten, eta politikan parte hartzen hasi:
|
|
|
Bestetik, Arabako lehen mailako osasun arretan, II. motako diabetesa duten gizonezkoek dietaren inguruko aholku gehiago jasotzen dituzte emakumezkoek baino (36). EAEn 2002 urtean, miokardioko infartu akutu (MIA) konparagarria (sexuaren araberako ezberdintasunik ez sintoma, elektrokardiograma eta entzima mailetan) izan
|
zuten
emakumezko eta gizonenezkoen artean, emakumezkoekin esfortzu terapeutiko txikiagoa egiten zela ikusi zen, desabantaila izan baitzuten Zainketa Intentsiboetarako Unitatera sartzeko, tronbolisia jasotzeko (gizonezkoen% 33ri vs emakumezkoen% 24ri), eta angioplastia (gizonezkoen% 48ri vs emakumezkoen% 29ri) eta kateterismoa egiteko (gizonezkoen% 10i vs emakumezkoen% 6ri) (37). Ordutik urte asko pasa badira ere, eta EAEn MIA duten pazienteak artatzeko protokolo bateratua finkatu bada ere, gizonezkoekin alderatuta MIA jasaten duten emakumezkoek tratamendu egokia jasotzeko aukera gutxiago edukitzen jarraitzen dute, nahiz eta arrakala txikitu den (38).
|
|
2021
|
|
|
Apirilaren 11an Tobay Beach inguruan aurkitu zituzten garezur eta hortzak identifikatu ezin izan
|
zuten
emakumezko batenak ziren eta, hortaz, Jane Doe 7 izena jarri zioten. DNA azterketak ez zion hildako emakumeari izenik edo aurpegirik jarri, baina bai, laster, lehenago aipatu ditugun beste gorpuzki identifikatu gabeekin lotu zuten.
|
|
|
Bada kasu bereziki hunkigarri bat. Arkeologoek papiro biribilki bat aurkitu
|
zuten
emakumezko momia baten buruaren azpian, ia ia gorpuari itsatsita. Biribilki horrek Iliadaren kantu bereziki eder bat dauka.
|
|
|
Ingalaterran esaterako, erizaintzako kasuen kudeaketa indartu dute azken urteetan ospitaleratze larriak gutxitzeko asmoz (20). Euskadin, bihotzekoak artatzeko Bihotzez sareak miokardioko infartu akutua
|
zuten
emakumezkoetan erregistratutako atzerapen denborak eta hilgarritasun tasa gutxiarazi zituela aurkitu da (8). Antzerako osasun sare koordinatuek beste horrenbeste lor lezakete gainerako bihotz hodietako gaixotasunei dagokienez ere.
|
|
2022
|
|
|
Astelehenean abisatu zuten Pina ez zela lantokira agertu, eta familiak ere larunbataz geroztik ez zuela haren berririk. Foruzainak eta suhiltzaileak joan ziren etxebizitzara; indarrez sartu ziren, eta hilik aurkitu
|
zuten
emakumezkoa, gela batean. Nafarroako Auzitegi Nagusiak eman du gizona atxilotzeko aginduaren berri, eta, epaileak azaldu duenez, urtarrilaren 8a eta 9a bitartean hil zuten andrea, «bortizkeria handiz».
|
|
|
Ordu horretan jaso zuen Ertzaintzak abisua, etxebizitza batean gertatutako eraso baten berri emateko. Behin poliziak hara joanda, etxebizitzako eskaileretan topatu
|
zuten
emakumezkoa, labanaz eginiko zauri ugari zituela eta odol jario handia zuela. Larrialdi zerbitzuek bertan artatu zuten, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Talibanek boterea berreskuratu ondoren hiriburuan jarraitu
|
zuten
emakumezko parlamentari bakarretako bat hil dute, tiroz
|
|
|
Orduan, besteak beste, deskarga elektrikoak jasan zituzten, edo sabaitik zintzilikatu, «loroaren jarrera» hartuz. Zentroetatik kanpo sarekadak egitean, Errusiako soldaduek sexu indarkeria baliatu
|
zuten
emakumezkoen eta gizonezkoen kontra egiteko, edo hori erabiltzearekin mehatxatu zituzten.
|
|
|
Bestalde, 26 urteko emakume palestinar bat hil zuten eguerdian, Nablus hegoaldeko Huwara herrian. Ilargi Gorriaren larrialdi zerbitzuen arabera, bularrean tirokatu
|
zuten
emakumezkoa, eta, ondoren, Rafidia erietxera eraman zuten. Medikuen arabera, oso larri zegoen erietxera heltzean, eta ordu gutxi barru hil zen.
|