|
2014
|
|
|
Europako herrialdeetan elbarritasun edo urritasunen bat duten emakumeen %80 genero indarkeriaren biktima direla azaldu du Bilboko Berdintasun Sailak. Urritasunik ez
|
duten
emakumeek baino lau aldiz arrisku handiagoa dute indarkeria mota horren biktima izateko.
|
|
|
Helburua emakume horiei arreta integrala eskaintzea da. Protokoloaren berri ematean, udalak jakinarazi du aurrerantzean, horrelako kasu baten berri izatean, kontuan hartuko dituztela elbarritasunen edo urritasunen bat
|
duten
emakumeen behar bereziak. Besteak beste, informazioa jasoko dute erabakitzeko" zein polizia etxetara joan behar duen emakumeak, udaltzainek emakumea eramateko ibilgailu egokitu batez bertaratu behar duten edo emakumea bidali beharra dagoen egokitutako baliabideetara".
|
|
|
Protokoloaren berri ematean, udalak jakinarazi du aurrerantzean, horrelako kasu baten berri izatean, kontuan hartuko dituztela elbarritasunen edo urritasunen bat duten emakumeen behar bereziak. Besteak beste, informazioa jasoko dute erabakitzeko" zein polizia etxetara joan behar
|
duen
emakumeak, udaltzainek emakumea eramateko ibilgailu egokitu batez bertaratu behar duten edo emakumea bidali beharra dagoen egokitutako baliabideetara".
|
|
|
Europako herrialdeetan elbarritasun edo urritasunen bat
|
duten
emakumeen %80 genero indarkeriaren biktima direla azaldu du Bilboko Berdintasun Sailak. Urritasunik ez duten emakumeek baino lau aldiz arrisku handiagoa dute indarkeria mota horren biktima izateko.
|
|
|
• Sinopsia. Ninfomania
|
duen
emakume batek bere bizitzaren istorioa kontatzen du. Hori da Lars von Trier zinemagileak bi ataletan pantailaratu duen film honek kontatzen duena.
|
|
2015
|
|
|
Bilduko diputatuak, ordea, borrokatzea, salatzea eta emakumeen ahalduntzearen alde lan egitea funtsezkotzat jotzen ditu egungo egoera gainditzeko: " Ahalduntzeko ariketa aktiboa egin behar
|
dugu
emakumeok. Finean, gure borrokari esker heldu dira orain arteko lorpen guztiak, eta aurrerantzean ere, aitzindari izan dugu.
|
|
2016
|
|
|
Orduan, epaile baten bidez esatea mingarria izango dela ni txupinera izatea niretzat da mingarria. Eurek ez naute ezagutzen, eta uste
|
dut
emakume langilea naizela, arrunta, kaleko emakume bat; ez naiz politikaria, eta ez dut diru publikotik ezer jaso. Nik ez nuen azalpen politikorik eman behar edo ideia baten edo bestearen alde egin.
|
|
|
Ama Naturak nire gogoeta goiztiarren berri jakingo balu bezala, kafe baten bueltan elkartu nau aste honetan bi ertz interesgarrirekin, eta oharkabean atera da gaia: batetik, amatasuna izugarrizko debozioz eta zoriontasunez bizi
|
duen
emakume bat; bestetik, bere inguruko guztiek bai, baina berak haurrik izan ez duen emakume bat. Aitziber Garmendia bezala sentitu naiz bat batean, Batek daki saioan.
|
|
|
Auzootako emakumeen errealitateari buruz hausnartu dute, protagonistekin eurekin. Galtzagorri elkarteak prest du gura
|
duten
Emakumeen Etxearen ereduaren proiektua. Susana Andino (Bilbo, 1969) kideak eman du haren berri, eta jasotako ekarpenen laburpena egin du.
|
|
|
Larunbateko neurketarako" izugarrizko gogoarekin" dira, eta irabaziz agurtu nahi
|
dute
emakumeen goreneko maila. " Derbia jokatuko dugu, eta irabazteko gogoz gaude.
|
|
2017
|
|
|
Xede berak
|
ditugu
emakumeek eta gizonek harremanetan?
|
|
2018
|
|
|
Badaki biharko eguna berezia izanen dela, eta argi du gogoratu egin behar dela urte beltz horietan herrian jazotakoa. Larragako oroimen historikoa berreskuratzen ari dira, Nietoren esanetan, oroimen historikoak zor handia
|
baitu
emakumeekin.
|
|
|
Bi ordu eta erdiko ekinaldian, halere, Irungo 20 urteko erizainaren presentzia izan da nagusi. " Denak gara Nagore", errepikatu dute, behin eta berriz, parte hartzaileek; batez ere, Jose Diego Yllanesek hil zuenean Laffagek zuen adin bertsua
|
duten
emakume gazteek. Haren ama Asun Casasolari so erran dituzte hitz horiek.
|
|
|
" 2018 urtea hasi zenetik, 45 feminizidio gertatu dira estatuan; 2017 urtean, 99 izan ziren. 16 urte edo gehiago
|
dituzten
emakumeen %12, 5ek sufritu dute sexu indarkeria edo indarkeria fisikoa; sei orduan behin emakume bat bortxatzen dute, eta kontuan hartu behar dugu bortxaketen %80 ez direla salatzen". Errealitate hori iraultzeko grina utzi dute agerian antolatzaileek; omenaldi gehiago egin behar ez izateko gogo benetakoa.
|
|
|
Adina aipatu duzu. Halako taldeek balio
|
dute
emakume batzuek adinarengatik senti ditzaketen mugak apurtzeko?
|
|
|
Etxea eta familia atzean utzita, hainbat dira jazarpen, pobrezia eta biolentziatik ihesi, babes bila jotzen duten emakumeak. Bilboko errealitatearen parte ere bilakatu dira emakume migratzaileak, eta horregatik gertuko errealitate hori ikus entzunezkoaren bitartez islatu nahi
|
dute
Emakume migratzaile eta Errefuxiatuak: mugen bizirik zikloan.
|
|
|
Elgarrestak uste du datuen interpretazioak eta azterketa kualitatiboak garrantzitsuak direla halako puntuak argitzeko. " Izan ere, ez dakigu goi mailako ikasketak
|
dituzten
emakume horiek bertan jaiotakoak diren, edo gerora, beraien ibilbide profesionala egonkortuta dagoenean, aukeratu duten bertara bizitzera joatea. Garrantzitsua izango da hori argitzea, irakurketa aldatu egiten baita".
|
|
|
ENPLEGUA, AKTIBOTASUNADatuak, kontziliazio arazoen islaEnpleguari lotuta, 16 urte arteko tartean, lan jarduera
|
duten
emakumeen batezbestekoak ez dauka ia alderik hiri edo landa guneetan. 30 urtetik 44rako emakumeen artean handitzen da koska.
|
|
|
Emakumeen datua hain apala izatearen arrazoia hainbat faktoretan bilatu behar dela nabarmendu du: soldatetan, lan jarduera ez
|
duten
emakumeen kopuruan, lanaldi murriztua duten emakumeen zenbatekoan, lanbide motan, aldi batekotasunean...
|
|
|
Emakumeen datua hain apala izatearen arrazoia hainbat faktoretan bilatu behar dela nabarmendu du: soldatetan, lan jarduera ez duten emakumeen kopuruan, lanaldi murriztua
|
duten
emakumeen zenbatekoan, lanbide motan, aldi batekotasunean...
|
|
|
Gidatzeko baimena
|
duten
emakumeen kopuruan ikusten da horren ondorioetako bat. Herri txikietan handiagoa da kopurua:
|
|
|
Esate baterako, ekainaren bukaeratik, Donostiako autobusetan geltokitik kanpo jaisteko aukera
|
dute
emakumeek eta adin txikikoek. Oraingoz, Dbuseko B8 zerbitzuan bakarrik ezarri dute aukera hori, proba gisan.
|
|
2019
|
|
|
Are gehiago, nahasi dira, eta loturak sortu dituzte; guk ezohiko aliantza deitzen diogu horri, bat egin dutelako akademikoek, gazteek, auzoetako emakumeek, kolektibo lesbofeministek.... Beste egoera batean topo eginen ez
|
luketen
emakumeak elkartu dira. Loturak zaintzen ari gara ekintza zehatzak aurrera eramateko, biolentziaren aurka.
|
|
|
Bai, eta ez da kasualitatea Marichuy Mexikoko CNI Batzar Nazional Indigenako presidentetzarako hautagaia izan izana, eta, era berean, ez zen kasualitatea izan Berta Caceres aktibistaren hilketa. Ahots indartsua
|
duten
emakumeak dira, eta gai izan dira borrokak lotzeko; horregatik hil zuten Berta, adibidez. Horrez gain, egia da emakumeak ia beti izan direla protagonista borroken hasieran; ez, ordea, amaieran.
|
|
|
Urte batzuen buruan asko aldatuko da egoera, apurka apurka gora egiten ari baikara". Bera Santurtzin hasi zen, baina elkarteak ez
|
du
emakumeen trainerurik. " Ez dago seniorrik, eta elkartean arraunean ibili garen emakumeok alde egin behar izan dugu.
|
|
|
Horregatik, gaur greba egingo du Mantillak, aparteko arazorik gabe, bakarrik bizi baita eta ez baitu inor zaintzeaz arduratu beharrik. Uste
|
du
emakume guztiek egin luketela gauza bera. " Daukagun indar guztia erakutsi behar dugu; munduak ezin duela funtzionatu gu gabe, eta nahikoa jo digutela adarra dagoeneko".
|
|
|
Teoriatik praktikarako jauzia egitea falta da, beraz. Eta, Zubiriren irudiko, horretan eragina
|
du
emakumeen jarrerak ere. " Emakumeok egoeraz jabetzen ari gara, kontzienteago gara, eta hori nabaritu egiten da gizonekiko harremanetan.
|
|
|
Munduan, berriz, lau gizoneko emakume batek du autismoa, eta, Europan, hiru gizoneko emakume bat dago diagnostikatuta. " Nik uste
|
dut
emakumeok ezkutuan eramaten jakin izan dugulako dela hori. Emakumeari beti egokitu zaio disimulatzea, eta nahasmendu autista dugunoi, are gehiago".
|
|
2020
|
|
|
Lan eskakizunei dagokienez, generoen arteko oreka antzematen da. Hala ere, zuek esana da elbarritasunen bat
|
duten
emakumeen presentzia lan merkatuan gizonezkoena baino txikiagoa dela. Diskriminazio bikoitza pairatzen dute?
|
|
|
Aztertu dugunaren arabera, familiako egoera ekonomikoari lotuta dago hori. Krisiaren aurretik, profil kualifikatu txikiagoa
|
zuten
emakume horiek etxean geratzen ziren, seme alabak edo etxea zaintzen, eta gizonak hartzen zuen bere gain familiaren karga ekonomikoa. Krisiaren ondorioz, gizonen diru sarrerak txikitu egin dira, edo lanpostua galdu dute, eta emakumeek sartu behar izan dute lan merkatuan.
|
|
2021
|
|
|
" Soldata txikiak
|
dituzte
emakumeak direlako"
|
|
|
Emakume arabiar gisa, eskuratu ditzakedan casting guztiak beti dira hijaba
|
duen
emakumearen paperetarako, otzana, bost seme alaba dituena edo ikasketarik gabekoa. Eta ez da egia, badaude ahaldunduta dauden beste emakume mota batzuk, baina badirudi hemen ez dudala aukerarik.
|
|
2022
|
|
|
Aldundiaren helburua da jarduera fisikorik egiten ez
|
duten
emakume horiek guztiak mugi daitezen animatzea, eta Duinatek azpimarratu du edozein mugimendu dela balekoa. " Denak balio du:
|
|
|
Lantegian ari direnak lan merkatura iristeko zailtasunak zituzten emakumeak dira. " Indarkeria matxista sufritu dutelako, lanik gabe denbora luzea eman dutelako, edo lehen enplegua izan ez
|
duten
emakume gazteak direlako", kontatu du Tudela Comparte fundazioko kideak.
|
|
|
Sentsibilizazio helburua betetzeko, pobrezian dauden pertsonen testigantzak bideoan jasotzeaz gain, egoera hori bizi duten pertsonek antzezlanean parte hartzea nahi zuten. Segoviak, esate baterako, lana galdu eta familia aurrera atera behar
|
duen
emakume baten esperientzia kontatzen du obran; harentzat" zirraragarria" da proiektuan parte hartzea," asko" ikasi baitu: " Antzezlanarekin ahaldundu, motibatu eta poztu naiz; parte hartzeak indarra ematen digu".
|
|
|
Nafarroako Gobernuak Berdinna sariaren bidez eskertu eta nabarmendu nahi izan du Cocemfe elbarritasun fisikoa eta organikoa dutenen elkarteen federazioak berdintasunaren alde egindako lana. 2006tik ari da erakunde hori Nafarroan, eta, urteotan guztietan, erdigunean jarri ditu desgaitasunen bat
|
duten
emakumeak. Ahalegin horri balioa eman nahi izan dio Nafarroako Gobernuak, Berdinna sariarekin.
|
|
|
Cermin batzordeak agerian utzi du indarkeria sufritu duten emakumeak artatzeko zerbitzu publikoak ez direla irisgarriak desgaitasunen bat
|
duten
emakumeentzat. " Ez gaituzte kontuan hartzen gisa horretako zerbitzuak antolatzen dituztenean".
|
|
|
Seguik nabarmendu duenez, entrenamenduak ez dira izango hurrengo asteetan berdintasunaren alde egingo dituzten saio bakarrak;" aurrerago" emango dute gainerako egitasmoen berri. Ekintza horietako bat, esaterako, jarduera fisikoa egiteko ohiturarik ez
|
duten
emakumeentzat izango da.
|
|
|
Bihar, Anoetako liburutegian egingo dute album ilustratuaren aurkezpena, 12:00etan. " Jende gehiago inplikatu nahi
|
dugu
emakumeok aske izango garen beste mundu posible honen eraikuntzan", esan du Tellezek. Haien borrokara lotu nahi duenak aukera izango du gaur biharretan.
|
|
2023
|
|
|
Garai batean profesionaletan aritu ginen txirrindulariei deitzen digute, eta hori da politena, erreferente batzuk haiekin ibiltzea". Lehia alde batera utzita, esperientziak partekatu, errepideko txirrindularitzaz gozatu eta jakintza askotarikoak barneratu nahi
|
dituzte
emakumeek, topaketetatik harago etorkizunean errepidera aterako diren taldeak sortzeko.
|
|
|
Gaur egun," askotariko espazioak"
|
dituzte
emakumeei eskaintzeko. Amarauna izenekoa da, beharbada, denetan libreena.
|
|
|
Beste etxe askok ez bezala, Lamieneak ez die eskaintzen emakumeei arreta psikologiko eta juridiko berezia. " Indarkeria matxistaren inguruko informazioa behar
|
duen
emakume bat etortzen baldin bada, entzuketa aktiboa egingo genuke, eta, behar izatekotan, beste zerbitzu batzuk eskuratuko genizkioke",. Oraindik ez zaie halakorik gertatu, baina badaezpada ere prest daudela ziurtatu du.
|