|
2014
|
|
|
Europako herrialdeetan elbarritasun edo urritasunen bat duten emakumeen %80 genero indarkeriaren biktima direla azaldu du Bilboko Berdintasun Sailak. Urritasunik ez
|
duten
emakumeek baino lau aldiz arrisku handiagoa dute indarkeria mota horren biktima izateko.
|
|
|
Helburua emakume horiei arreta integrala eskaintzea da. Protokoloaren berri ematean, udalak jakinarazi du aurrerantzean, horrelako kasu baten berri izatean, kontuan hartuko dituztela elbarritasunen edo urritasunen bat
|
duten
emakumeen behar bereziak. Besteak beste, informazioa jasoko dute erabakitzeko" zein polizia etxetara joan behar duen emakumeak, udaltzainek emakumea eramateko ibilgailu egokitu batez bertaratu behar duten edo emakumea bidali beharra dagoen egokitutako baliabideetara".
|
|
|
Europako herrialdeetan elbarritasun edo urritasunen bat
|
duten
emakumeen %80 genero indarkeriaren biktima direla azaldu du Bilboko Berdintasun Sailak. Urritasunik ez duten emakumeek baino lau aldiz arrisku handiagoa dute indarkeria mota horren biktima izateko.
|
|
2015
|
|
|
Haur anitz hiltzen dira ablazioa egiteko momentuan, odolustuta. Ez dugu ahaztu behar ablazioa egiten
|
duten
emakumeek ez dutela medikuntzako ezagutzarik; ebakitzeko hortz bera erabiltzen dute hamaika neskato mutilatzeko, gainera, eta horrek ekartzen du gaixotasunak kutsatzea. Erditzerakoan ere arazoak ekartzen ditu ablazioak, eta sexu harremanetan eragiten du.
|
|
|
Baina aurten ez da Bizkaia talderik sortu. Zergatik dira hain gutxi arraunean jarraitzen
|
duten
emakumeak?
|
|
|
Jarraian soka lasaian dabiltzan funanbuluak ditugu etxe kaleratzearen amildegia oinen azpian dutela. Immigranteek, etxe barruan eta kanpoan lan egiten
|
duten
emakumeek, lanpostu ziztrinak edo batere lanposturik ez dituzten langileek, gazteek eta abar luze batek esku joko trebeak burutzen dituzte hil bukaerara iritsi ahal izateko. Emakume Indartsuak hipoteka esku batekin altxatzen du eta argindarren faktura beste eskuarekin.
|
|
|
Gaur egun, sexualitatea kanpotik etortzen diren mapek zehazten dute askotan. Hori betetzen ez
|
duten
emakumeak arduratzen hasten dira; uste dute patologia bat dutela, eta sexologoengana jotzen dute. Gauzak, hala ere, ez dira horrela.
|
|
2016
|
|
|
Auzootako emakumeen errealitateari buruz hausnartu dute, protagonistekin eurekin. Galtzagorri elkarteak prest du gura
|
duten
Emakumeen Etxearen ereduaren proiektua. Susana Andino (Bilbo, 1969) kideak eman du haren berri, eta jasotako ekarpenen laburpena egin du.
|
|
|
Ezjakintasun handia dago horren inguruan. Baina dokumentala egiten genuen bitartean ere askotan entzun izan diegu parte hartu
|
duten
emakumeei ere: " Zein sare?
|
|
|
Zer esan dizuete lanean parte hartu
|
duten
emakumeek dokumentala ikusitakoan?
|
|
|
Gizarteak emakume alkoholikoari gizonari baino okerrago begiratzen diola nabarmendu du Anguerak, eta askotan errehabilitazioa egiten ari den emakumeak familiaren presioa izaten duela terapia uzteko. " Terapia uzten
|
duten
emakumeen bi herenek euren bikotekideen eraginez uzten dute. ' Jada ez duzu edaten, zertarako joan behar duzu?' eta horrelakoak entzuten dituzte.
|
|
|
Hauek dira igandean, Intxorta Egunean, Iñigo Arregi eskultorearen Egiaren iturria artelana jasoko
|
duten
emakumeak. Eskutik eskura emango diete eskultura bizirik daudenei; hildakoen kasuan, euren senideak izango dira Elgetan.
|
|
|
Beren kezkatik abiatuta, kirola egiten
|
duten
emakumeek zer pentsatzen duten jakiteko eta eskola umeentzat material didaktikoa sortzeko beste ikerketa bat abiatu dute. Horretarako, Lehen Hezkuntzako, DBHko, unibertsitateko eta goi mailako kirolariak elkarrizketatu dituzte.
|
|
|
Mugimendu feministak inoiz ez bezalako indarrarekin erantzun duelakoan dago. " Guk urteak daramatzagu feminismoan militatzen, eta ehunka manifestazio eta aldarrikapen egin ditugu, baina nik uste dut manifestazio hauetan parte hartu
|
duten
emakumeek zerbait berezia sentitu dutela". Egin diren protesten bidez eta erantzuteko modua aldatuta, ia ezkutuan eta interes handirik piztu gabe gertatu diren gaueko erasoak hedabideetan agertzen hasi direla nabarmendu zuen Minerrek jardunaldietan, eta ezinbesteko jo zuen mugimendu feministak gaiari buruz gogoeta egin eta aurrera begirako borroka ildoak zehaztea.
|
|
2017
|
|
|
Emaitza, gehiengoa; ondorioa, berriz izanen dugula misoginia eta bazterketa muin muinean dituen instituzio dogmatikoa ustez denona behar lukeen ordezkaritzan. Ongi etorri LGTIB fobikoa zaren hori, ongi etorri genero bereizketa ardatz duzuna, ongi etorri pederastia ezkutatu duen instituzioa, ongi etorri dogmaren dogmaz hiltzaile deitzen diena abortatzeko hautua egiten
|
duten
emakumeei, ongi etorri bazterkeriari.
|
|
|
Parte hartuko
|
duten
emakumeei dagokienez, bi profil daudela uste du Berdintasun zuzendariak. " Batetik, emakume elkarteetako kideak daude; bestetik, bere horretan mugimendu feministari loturikoak.
|
|
2018
|
|
|
Bi ordu eta erdiko ekinaldian, halere, Irungo 20 urteko erizainaren presentzia izan da nagusi. " Denak gara Nagore", errepikatu dute, behin eta berriz, parte hartzaileek; batez ere, Jose Diego Yllanesek hil zuenean Laffagek zuen adin bertsua
|
duten
emakume gazteek. Haren ama Asun Casasolari so erran dituzte hitz horiek.
|
|
|
Tailerrean bezala, hamaika sentimenduk egin dute bat erakusketaren inaugurazioan ere. Ez dira agertu parte hartu
|
duten
emakume guztiak, eta ekitaldira joan direnetako zenbaitek nahiago izan dute jendaurrean ez hitz egin; beren izena ez eman. Prozesu guztiak ez direlako amaitu; zauri guztiak ez direlako itxi, oraindik ere.
|
|
|
" Epaile horren hitzak entzun nituenean, senar ohiarengandik bereizteko nire epaiketa etorri zitzaidan burura; gogoratu nuen nik orduan sentitzen nuen beldurra; gai nintzen sufritzen ari nintzena zalantzan jartzeko ere. Epaile horrek min handia egin die indarkeria sufritu
|
duten
emakumeei, eta bere auziko erasotzailearen jarrera indartu du, gainera. Beldurgarria da".
|
|
|
Emakumearen bizi itxaropena gizonezkoena baino bospasei urte luzeagoa da. Horrek esan nahi du bost urte inguruz pentsioaren erdia kobratzen
|
duten
emakumeak daudela.
|
|
|
Migrazioaren feminizazioa areagotzen ari den fenomenoa da. Etxea eta familia atzean utzita, hainbat dira jazarpen, pobrezia eta biolentziatik ihesi, babes bila jotzen
|
duten
emakumeak. Bilboko errealitatearen parte ere bilakatu dira emakume migratzaileak, eta horregatik gertuko errealitate hori ikus entzunezkoaren bitartez islatu nahi dute Emakume migratzaile eta Errefuxiatuak:
|
|
|
ENPLEGUA, AKTIBOTASUNADatuak, kontziliazio arazoen islaEnpleguari lotuta, 16 urte arteko tartean, lan jarduera
|
duten
emakumeen batezbestekoak ez dauka ia alderik hiri edo landa guneetan. 30 urtetik 44rako emakumeen artean handitzen da koska.
|
|
|
Emakumeen datua hain apala izatearen arrazoia hainbat faktoretan bilatu behar dela nabarmendu du: soldatetan, lan jarduera ez
|
duten
emakumeen kopuruan, lanaldi murriztua duten emakumeen zenbatekoan, lanbide motan, aldi batekotasunean...
|
|
|
Emakumeen datua hain apala izatearen arrazoia hainbat faktoretan bilatu behar dela nabarmendu du: soldatetan, lan jarduera ez duten emakumeen kopuruan, lanaldi murriztua
|
duten
emakumeen zenbatekoan, lanbide motan, aldi batekotasunean...
|
|
|
Gidatzeko baimena
|
duten
emakumeen kopuruan ikusten da horren ondorioetako bat. Herri txikietan handiagoa da kopurua:
|
|
|
Halaxe jakinarazi zuten epaitegira jotzeko urratsa egitera ausartu diren emakumeek, urriaren 9an Donostian egin zuten agerraldian. Orduan ohartarazi zutenaren arabera, salaketa jarri
|
duten
emakumeek baino askoz gehiagok jasan zuten engainua: Berrogei bat neskak, gutxi asko.
|
|
2019
|
|
|
Bai, eta ez da kasualitatea Marichuy Mexikoko CNI Batzar Nazional Indigenako presidentetzarako hautagaia izan izana, eta, era berean, ez zen kasualitatea izan Berta Caceres aktibistaren hilketa. Ahots indartsua
|
duten
emakumeak dira, eta gai izan dira borrokak lotzeko; horregatik hil zuten Berta, adibidez. Horrez gain, egia da emakumeak ia beti izan direla protagonista borroken hasieran; ez, ordea, amaieran.
|
|
|
Ezaugarri bereziak ditu esku hartze sozialaren esparruak; izan ere, haur eta helduak artatzen dituzten arlo horretako langileak aritzen dira gizartean ahulen diren pertsonekin: indarkeria matxista sufritu
|
duten
emakumeak, droga mendekotasuna dutenak, adingabe babesgabeak, etxerik ez dutenak, langabezian direnak edo etorkinak, bertzeak bertze. Nafarroan, denera, 2.000 langile ari dira arlo horretan.
|
|
|
Kosta egiten zaie gauza asko aldatu behar dituztela onartzea, eta eztabaidak ere izaten ditugu horren inguruan, baina pixkanaka gauzak bere tokian jarriko ditugula uste dut". Gaur, adibidez, zaintza guneetan parte hartuko dute haien lagun gizonezkoetako askok, eta beren gain hartuko dituzte lantokietan greba egingo
|
duten
emakumeen ardurak. " Eta bihartik aurrera ere euren gain orain arte baino ardura gehiago hartzea nahiko genuke".
|
|
|
Eraso matxista fisikoak gertatzen direnean nola erreakzionatu azaltzen die Valerak autodefentsa ikastaroetan parte hartzen
|
duten
emakumeei. Arlo psikologikoak garrantzi handia duela azaldu du.
|
|
2020
|
|
|
Indar handia egiten dugu haien enplegagarritasun baldintzak hobetzeko. Izan ere, gure zerbitzura jotzen
|
duten
emakume gehienek denbora luzea daramate lan merkatutik kanpo.
|
|
|
Lan eskakizunei dagokienez, generoen arteko oreka antzematen da. Hala ere, zuek esana da elbarritasunen bat
|
duten
emakumeen presentzia lan merkatuan gizonezkoena baino txikiagoa dela. Diskriminazio bikoitza pairatzen dute?
|
|
2022
|
|
|
Aldundiaren helburua da jarduera fisikorik egiten ez
|
duten
emakume horiek guztiak mugi daitezen animatzea, eta Duinatek azpimarratu du edozein mugimendu dela balekoa. " Denak balio du:
|
|
|
Lantegian ari direnak lan merkatura iristeko zailtasunak zituzten emakumeak dira. " Indarkeria matxista sufritu dutelako, lanik gabe denbora luzea eman dutelako, edo lehen enplegua izan ez
|
duten
emakume gazteak direlako", kontatu du Tudela Comparte fundazioko kideak.
|
|
|
Cermin batzordeak agerian utzi du indarkeria sufritu
|
duten
emakumeak artatzeko zerbitzu publikoak ez direla irisgarriak desgaitasunen bat duten emakumeentzat. " Ez gaituzte kontuan hartzen gisa horretako zerbitzuak antolatzen dituztenean".
|
|
|
Nafarroako Gobernuak Berdinna sariaren bidez eskertu eta nabarmendu nahi izan du Cocemfe elbarritasun fisikoa eta organikoa dutenen elkarteen federazioak berdintasunaren alde egindako lana. 2006tik ari da erakunde hori Nafarroan, eta, urteotan guztietan, erdigunean jarri ditu desgaitasunen bat
|
duten
emakumeak. Ahalegin horri balioa eman nahi izan dio Nafarroako Gobernuak, Berdinna sariarekin.
|
|
|
Cocemfek herrialdeko zenbait herritan egiten du lan, emakumeak ahalduntzeko tailerren bidez, bertzeak bertze. 45 langile ditu erakunde horrek egun. Profesionalok Nafarroako Berdintasunerako Institutuarekin elkarlanean aritzen dira, indarkeria sufritu
|
duten
emakumeak artatzeko programetan.
|
|
|
Cermin batzordeak agerian utzi du indarkeria sufritu duten emakumeak artatzeko zerbitzu publikoak ez direla irisgarriak desgaitasunen bat
|
duten
emakumeentzat. " Ez gaituzte kontuan hartzen gisa horretako zerbitzuak antolatzen dituztenean".
|
|
|
Ondoren, hitzaldi labur bat eskainiko du Osak. Gainera, saio horietan parte hartzen
|
duten
emakumeen artean maiatzeko probarako dortsalak zozkatuko dituzte.
|
|
|
Seguik nabarmendu duenez, entrenamenduak ez dira izango hurrengo asteetan berdintasunaren alde egingo dituzten saio bakarrak;" aurrerago" emango dute gainerako egitasmoen berri. Ekintza horietako bat, esaterako, jarduera fisikoa egiteko ohiturarik ez
|
duten
emakumeentzat izango da.
|
|
|
" Azken urteetan historiatik ezabatuak izan diren emakumeen memoria berreskuratzeko ahalegin bat egin da, eta ondo dago, baina guk gaur egungo borroka kolektibo batzuk ekarri nahi genituen publiko zabalera", esan du Cristina Albak. " Bizigarriagoa den mundu baten alde euren gorputza jartzen
|
duten
emakumeengan jarri nahi genuen arreta". Mas Mujeres kolektiboko kideetako batzuk Guatemalan bizi izandakoak dira, eta han ezagutu zituzten Las Poderosas antzerki taldeko emakumeak.
|
|
2023
|
|
|
Gero eta emakume gehiago txirrindularitzara eta, zehazki, errepideko txirrindularitzara bultzatzeko asmoz, duela bi urte Emakumeak Errepidera egitasmoa jarri zuten martxan Leire Olaberria eta Chari Rodriguez txirrindulari profesional ohiek. Herriz herriko topaketetan parte hartu
|
duten
emakumeek elkar ezagutzeko eta bizikletarekin gozatzeko aukera izan dute harrezkero. Bihar egingo dute aurtengo Emakumeak Errepidera topaketako lehen saioa, Tolosan; uztailaren 1era arte, sei saio izango dituzte guztira, sei udalerritan.
|