|
2000
|
|
|
Eskasak dira baldintzak eguneroko bizitzarako, ikasketak eta eskulanak eta horrelako ariketak egiteko. Egituraren kariaz dena da eskasa, txaboloan bakarrik zaude, eta nahi
|
duzuna
egin dezakezu, ohiko mugen barruan. Baina txabolotik kanpo, behean zaudenean, edo patioan egon behar duzu edo pasillo moduko barrunbe txiki batean...
|
|
|
Hilabete batzuen buruan sukar handiz oheratu beharra izan nuen arte. Lanean aritu nintzen denboran jarraitu izan nion sendagilearengana joateari, hark aztertzen ninduen, baina ezer askorik ezin
|
zuen
egin, zer neukan jakinda. Ondo jatea eta atseden osoa hartzea ziren orduan tuberkulosiaren kontrako erremedioak.
|
|
|
Ibiltzeari utzi gabe, sorbaldak altxatuz adierazi zion Goizederrek nahi
|
zuena
egiteko, ez zitzaiola axola.
|
|
|
Dakigun gauza bakarra duk ezin diogula bizion artera itzultzen lagundu, eta hemen geratzen bagara ez dugula gauza onik. Hik nahi
|
duana
egin, nik behintzat aurrera jarraituko diat.
|
|
|
Eta ni baino askoz ere okerrago hago hi inori ezer azaltzeko. Zer uste
|
duk
egingo dutela guardia zibilek hik gerra aurreko euskal olerkaria haizela esaten badiek, gerra garaian euskarazko lehen egunkariaren bultzatzaile suharra eta Euzko Gudarosteko intendentzia komandantea, 1937ko ekainean faxistek fusilatua eta 60 urte geroago bat batean Jaungoikoaren graziaz berpiztua. Barre egingo dutela uste duk?
|
|
|
Munduarekin bakean bizi nauk. Baina, jakina, artzain ere ezin
|
nauk
egin orain, 40 urtetan. Zaharregia nauk horretarako.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzara jotzea izan zuen lehen urratsa. Euskararen eta Euzkadiren alde ahal
|
zuena
egiteko prest zegoen, eta zer egin zezakeen argitzen hasteko modurik egokiena bere burua Euskaltzaindiari eskaintzea izango zelakoan jo zuen hara.
|
|
|
" Ez al gara joango?", galdetu zuen Xanek. " Horren perrakeriak entzuteko?", esan zuen Garik;" ni ez noak; hik nahi
|
duana
egin ezak"; baina, Xanek inorakorik egiten ez zuenez, berriz ere besotik atxikiz, pieza handi batera eraman zuen;" hemen egongo gaituk", esan zuen," erauntsia pasatu bitartean".
|
|
|
Han zihoan, bada, hura, eta bakan oso Xan, hasgeldika, herrenka. Elurra goian behean, oinak bustitzen hasita, bide luzea ote
|
zuten
egiteko oraindik. Eta, nora zihoazen...?
|
|
|
Zer pasatzen ari da?"; Belek burua makurtu zuen; agian zerbait esatera zihoan; hala ere, Xanek: " ez dut zuek bezala jokatuko", segitu zuen," ez dut nahi
|
dudana
egingo, ez zaituztet di da bidaliko hemendik; hala ere... hi, kendu zangoak ohetik!". Hori esanik, Lupori bultza egin, eseri egin zen bera ere ohean.
|
|
2001
|
|
|
Besterik ez! Zuk nahi
|
duzuna
egiten duzu! Eiki, goizetan daramazkizun atorra zimurtuak ikusiz, ez duzu lisaburdina anitz higatzen!
|
|
|
Terroristen militanteen begien aurrean ere izugarrizko heroi agertu zen. Pentsa, nahi zuenean, inpunitate osoz, nahi zuen tokian agertzen zen elementu bat, nahi beste bitarteko erabiltzen zuena, nahi
|
zuena
egitea bazuena... Esan beharrik ez dago geuk egiten genituela gero Borgesen izenean erreibindikatzen ziren ekintzak.
|
|
|
Hortik aurrera, hor konpon, bakoitzak ahal
|
duena
egin dezala; nik, ikusi duzunez, nire liburu maitatuenak, nire kanona, azal gainean grabatu dut, Amsterdamgo morroi batek egiten dizkit, helbidea emango dizut, nahi baduzu... Ez bada zuk nahiago duzula tigre bat tatuatu zakil puntan...
|
|
|
– Kontu hau urrunegi iritsi da –esan zuen Pablok ia entzungaitza zen ahotsez– Hobe genuke denok formula malapartatu hura poliziaren esku jartzea eta kitto! Nahi
|
dutena
egin dezatela berarekin. Hartara gure burua bederen salbatu egingo genuke agian...
|
|
2002
|
|
|
Hori da albiste txarra: baliteke kartzelara sartzea, nahi
|
dutena
egin dezakete baina, kontrakoa sorpresa izanda ere, ezusterako atea zabalik utzi du legejale ilustratu horrek.
|
|
|
– Erokeriarik ez ahal
|
du
egingo behintzat...
|
|
|
– Ederto. Zer gura
|
duk
egitea? –ironi tonuaz saiatu zen Mentxu.
|
|
|
Atxuriko geltokia aita eta ama Gernika Jai Alai. Ametsek gura
|
dutena
egiten dute irudiekin. Ametsek desitxuratu egiten dituzte oroipenik zehatzenak.
|
|
|
Kazetariaren ustezko hoztasunak asaldatu egin zuen Maria Gorozika. Capon ez zetorren bat uste harekin, zer gura
|
zuen
egitea?
|
|
2003
|
|
|
Ohera noa, ondoko egongela horretan duzue edaria eta telebista. Nahi
|
duzuena
egin, ni bihar goizean goiz lanera joango naiz eta bakarrik geratu duzue.
|
|
|
Oxford Klubean, esan ei zion orduan Urrutikoetxea tenienteak eta handik aurrera argitu omen zen argitu beharrekoa: gizon eta emakume askeek nahi
|
zutena
egiteko lagunarte bat baizik ez zela Oxford Kluba, horixe esan omen zuen Aranbarrik, eta hori ere ez zela hobena.
|
|
|
Urrutikoetxeak esan zionez, Oxford Klubak bazeukan berezitasun bat. Euren emazteekin egiten ez
|
zituztenak
egiteko erabiltzen zuten sare hura Donostia eta Gipuzkoako gizon handienetakoek, bai. Baina sexu harremanetarako erabiltzen zituzten emakumeak ere ez ziren edonolakoak.
|
|
|
Etxean nahi
|
zuen
egin afaria Lupek. Damianen etxean.
|
|
|
Batzuk edo besteak gehiago izanda, usainak ezberdinak baitira, eta intsektuak ere halaxe. Gorpu zatiak jaso zenituztenean zein eskuadratakoak zebiltzan ikustea baizik ezin
|
dugu
egin. Plastikotan gogor bilduta egoteak ere, bidea itxiko zien lehenengo eskuadrakoei.
|
|
|
Ez daukak atzerakorik, inolaz. Ezin
|
duk
egin beste inora, nahita ere. Hondarretan ahitzera hoa.
|
|
2004
|
|
|
Marckek gustuko ez zuen egoeretan egin ohi
|
zuena
egin zuen, hausten saiatu, alegia, ezer entzun ez balu bezala egin.
|
|
|
Marckek gustuko ez zuen egoeretan egin ohi zuena egin zuen, hausten saiatu, alegia, ezer entzun ez
|
balu bezala
egin.
|
|
|
" Eta zu noiz ohartu zinen" galdetu zion Marckek Carlosi, bi homosexualek intimatzen
|
dutenean
egin ohi dutena eginez.
|
|
|
" Eta zu noiz ohartu zinen" galdetu zion Marckek Carlosi, bi homosexualek intimatzen dutenean egin ohi
|
dutena
eginez.
|
|
|
Zurrun etzanik gelditzen zen, Marckek beregandik milia eta miliatara nabaritzen zuen, eta ekarrarazteko saio guztiak hutsalak suertatzen ziren. Zertan pentsatzen zuen galdetzen zion, orduan; eta Carlosek, sorbaldak altxatu edo ohean itzulia eginez, sabaira begiratu baino ez
|
zuela
egiten, erantzuten zion: Sabaian tristuraren mapak marraztu, behin esan zion moduan.
|
|
|
Emakeran dagoela maitasunaren sustraia sinetsita behar
|
dugulako
egiten zuen aurrera Andolinek. Hurkoari lagunduz, ingurukoez itauntzen, despiste puntu batekin beti, baina sentiberatasunez.
|
|
|
Hautsak familiarenak dira: haiekin zuek nahi
|
duzuena
egitea daukazue. Orain, auzoan jende gehiago bizi baldin bada, legeak ez du permititzen..."
|
|
2005
|
|
|
– Ahal
|
duguna
egiten dugu...
|
|
|
– Ahal
|
duguna
egin dugu...
|
|
|
A, ez? Zer nahi
|
zenuen
egitea. Loradenda batera deitzea?
|
|
|
Ondo egin diagu, gazte. Egin behar
|
genuena
egin diagu.
|
|
|
Eskertzekoa da horrelako gizon garbiaren adiskidantza doakoa. Keinu bitartez galdetu diot lehentxeago ea gelako telebista piztea nahi ote duen, eta, eskuekin airean agur egiten ari balitz bezala, neuk nahi
|
dudana
egiteko adierazi dit ohetik Antonek, berak ez duela halakoen beharrik eta. Berdin diola.
|
|
|
Ez da tratu txarra. Soilik janari bereziren bat nahi
|
dugunean
egiten dugu geuk Otsoenean. Arkume errea edo horrelakoren bat.
|
|
|
– Zakurrak ez zaukak ohiturarik, Leon, gure etxean nahi
|
duena
egiten dik eta. Bera duk han nagusi.
|
|
|
Guardia zibilak hesi lana egiten zuen xingola horia pasatzen utzi zion orduan, erreka zuloraino bertaraino jaitsi ahal izan zedin. Horixe
|
zuen
egitekoa gizon armatu hark, inori bidezidor hartatik jaisten ez uztea, mendiak beste ertz eta pasabiderik ez baleuka bezala. Goiz hartan zebilen hego haize epela hatzen artean harrapatzearen antzeko zerbait zuen zeregina, azken finean.
|
|
|
Baduzu astia Joaquinekin Elizondoko Eskisaroin bazkaldu aurretik. Hamar minutu aski
|
duzu
egin nahi duzuna egiteko. Pedro perutarra ez zaizu etorriko bila ordu biak laurden gutxiak baino lehen.
|
|
|
Baduzu astia Joaquinekin Elizondoko Eskisaroin bazkaldu aurretik. Hamar minutu aski duzu egin nahi
|
duzuna
egiteko. Pedro perutarra ez zaizu etorriko bila ordu biak laurden gutxiak baino lehen.
|
|
|
Zer uste
|
duk
egin niola. Bostekoa estutu nioan.
|
|
|
Marinelik zailduenari ere egiten dio halako zarrapo bat urdaileko zuloan lehorra ur jotzen ikusteak. Aspertu egiten garela etxean, zurruta besterik ez
|
dugula
egiten, zorabiatu egiten garela kulunka ez dakien zola horretan... Baina gero, gure baforearen dieselak Guardaplatako Farolako harkaitzetan habia egina duten antxetak txilioka altxarazten dituenean ezein umek arrautzarik ebatsi ezin izan dien harkaitz haietarik gureganantz amiltzeko, eskifaiako inork ez du bista jaso nahi, antxeten agurrak itzuliaren zalantza dakarkigulako begietara.
|
|
|
Maisu zahar hark berak ez ote
|
zituen
egiten idatzi haiek etorri zitzaion. Ez zekien nola, baina berak.
|
|
2006
|
|
|
oker haizez
|
dut
egina
|
|
|
Zoragarria izan zen. Beste erremediorik ere ez eta, gorputzari nahi
|
zuena
egin zezan utzi nion, eta neuk nahiko nukeen huraxe egin zuen une oro, nahiz eta nire nahi ororekiko guztiz independente jarraitu beti. Ez dakit non ikasia zen, baina ederki asmatu zuen.
|
|
|
Lehen isilpekoa izaten zen osaba Sami emandako sostengua: errietarik egin gabe nahi
|
zuena
egiten uzten zitzaion eta kito. Orain agerikoa da sostengua, horixe da alde bakarra.
|
|
|
Ezagutzen dudan euskaldun oso bakarra da Koska, guztiekin euskaraz egiten duena, bai batzuetan nirekin ere. Esan diot gure taldean Anselmok edo Gloriak euskaraz jakinagatik euren artean ere inoiz ez
|
dutela
egiten.
|
|
|
– Nik ere
|
badut
egiteko bat, hamar minutu barru.
|
|
|
– Zelan ez
|
dut
egingo...
|
|
|
Hainbat aldiz aurre egin nioan, eta hori ezin barkatu. Ondo dakik hik ere, edo eurek gura
|
dutena
egiten duk edo kale bazterrera hoa, horrela, beste barik.
|
|
|
Hilabete batzuk lehenagotik, aitonak ez zion apenas deus esaten. Zerbait behar
|
zuenean
egiten zituen deiadar luze horiek, eta ia besterik ez. Arraiaren beste aldetik zetozela ziruditen deiadar luzeak, haize firin mehe bat bezalakoak, sarkorrak, izu eragileak, ia.
|
|
|
Batekin ikusi eta bestea makusi, zein ez den besteak bezain eder, zein den itsusi. Halaxe topatu dugu ospetsu hori, zeinaren enborra gurdiak, diligentziak eta halako batean autoak ere igarotzeko besteko zuloa
|
zuen
eginik, 1969an apurtu zen. Horren antzekoa da The California Tunnel Tree deritzona.
|
|
|
Bitartean bera, Michelle eta hirurok hartaz eta hontaz hizketan joan garelarik, Kriskitin taldekoek erregua egin digute Michelleri eta bioi. Autobusean diren –edo garen– gehienok ezin
|
duguna
egin gabe utzi. Honezkero, ez.
|
|
|
zenbat ibili ez ote
|
dut
egin zurekin
|
|
|
zenbat borroka ez ote
|
dut
egin zurekin
|
|
2007
|
|
|
– Ez diru, ez etxe, ez ezer; ene bizitzan hiru aldiz txurrindu nauk Cosme, eta beti asmatu diat aurrera behar
|
duela
egin gizonak.
|
|
|
Zuzendari zaharraren ikasle papera
|
zuen
egitekoa, hark baino ospe eta arrakasta handiagoak lortutakoa behar zuen izan berak antzezten zuen pertsonaiak, antza. Horixe zuen filmak hari nagusia, ikasleak maisua gainditzen duenean, nola eragiten dion gertaera horrek bi gizonen arteko harremanari eta, batez ere, irakaslearen nortasunari.
|
|
|
Nik asmatutako kaxaren patenteak hamabi urtetan zehar eman gabeko sos guztien erdiak ordaindu behar izan zizkidan deblauki, eta aurrerantzean emango zituenen erdiak ere nola eta nora behar zituen bidali ere erakutsi zioten ederki. Argi eta garbi jartzen baitzuen nik mundu honetan gordetzen jakin dudan paper bakarrak, erdibana genuela patente hura Diccinok eta biok, asmakuntza nirea zela, baina hura egiten laguntzeagatik eta kontu eta paper guztiak eramateagatik, berea zuela Diccinok beste erdia, halaxe
|
genuela
eginda orduko garaian tratua, eta halaxe paperaren azpian sinatuta, zorionez, hortik jasotzen baitu gaur egunean ere Don Valentinek tarteka niretzat bidaltzen duten sos apurra. Izan ere, gaur egunean ere egin egiten baitu Estatu Batuetako enpresa batek Iturrino’s Box delakoa, nik asmatutakoaren berdina.
|
|
|
Irri egiten didazu begien aurrean. Nahi duzun bezala, zeuk ikusi, nahi
|
duzuna
egingo dugu hemen, zeu zara journalista eta eskritorea, baina ez da oso samurra egiten ia ezagutzen ez den bati norberarenak kontatzea. Gainera, zeuk eskatu bezala, xehetasun guzti guztiekin,
|
|
|
– Hori ezin
|
dugu
egin, Rafa –esan dio batek– Itxura oso txarra emango genuke. Prentsan ikusten bagaituzte, zer esango dute itsasontziaren enpresakoek.
|
|
|
– Hauek lana besterik ez digute ematen –esan dit, ezagutzen ez dudan tonu batean– Ezin da beti nahi
|
duzuna
egin. Pentsa, denek sotoko horrek bezala egingo balute, merkantziak beharrean, hildakoak garraiatu genituzke.
|
|
|
– Hemezortzi urtez gorakoa da? Beraz nahi
|
duena
egiten du, ez?
|
|
|
– Demokrazian gaude ez? Gura
|
dudana
egiten dut. Baina bale, Estevez, sabelpean kokatuko dut, pubis iletsuaren gainaldean, bere ohiko leku lizunean.
|
|
|
Aintzat hartzeko modukoa iruditu zitzaion Migeli osabarengana erakusten zuen ardura, baina bitartekaritzarekin eskupekoren bat jasotzen ahal
|
zuela
egin zitzaion. Ez zeukan deus ere horren aurka, baina berria egin zitzaion saltzerakoan erabili zuen trikimailua.
|
|
2009
|
|
|
Papera jaten zuela ematen zuen. Papera handik hona eta hemendik hara garraiatu besterik ez
|
zuela
egiten ematen zuen. Papera eta paper gehiago.
|
|
|
Arrietaren berri eman zidan. Balentria handiak
|
zituen
eginak Arrietak Kuban. Sarjentu gradura igoa zeukaten han.
|
|
|
Esango balidate, ez nuke sinetsiko, baina itsu itsuan sinetsi nahiko nuke Frantsesak behar adina koraje bildu duela, Michelleren izenean, aspaldi egin behar
|
zuena
egiteko.
|
|
|
Hotzean pentsatzen dudanean, arrazoiak ateratzen hasten naizenean, ez dut ulertzen, nahi
|
dudana
egin nezakeelako. Inori konturik eman gabe.
|
|
|
nahi
|
dudana
egiten baitut.
|
|
2010
|
|
|
Idazleak ezin du aldez aurretik esanda dagoena esan, gauza berriak asmatzeko hautsi behar du burua. Zer uste
|
duzu
egiten dutela idazle handiek. Henry Millerren liburuetan bezala gela ilun batean alu bati harramazkak egiten dabiltzala uste al duzu?
|
|
|
Bera ere galduta dabil, zu bezala. Mundu hau ez dago
|
zuentzat
egina, ez horixe.
|
|
|
– Gaztetxeetan ibiltzen zara? Hirurogei
|
badituzula
egingo nuke apustu.
|
|
|
Zientzia politikoak ikasten ari zen baten lagun handia egin zen hamabost egun haietan. Eta munduan
|
zuen
egitekoa argitu zion miraria ezagutu zuen: desobedientzia zibila.
|
|
|
nor nondik zein ordutan igo gintezkeen teilatura, pankarta non ezkuta genezakeen, zer oihukatuta geuregana genezakeen arreta. Laukidun bitakora batean errotuladore beltzez institutuaren irudi zehatza
|
zuen
egina: gorriz gu non kokatuko ginen izen abizenetako lehen letrek berezituta, urdinez orduak minutu eta guzti, eta berdez zein aldarri oihukatu genuen.
|
|
|
– Zuk esan barik ere ondo dakit. Zer uste
|
duzu
egiten dugula emakumeok gizonok mundua kakazten duzuen bakoitzean. Garbi garbi uzten ahalegindu.
|
|
2011
|
|
|
Mikelek esaldia amaitu gabe eskegi dio. Sarri aurpegiratzen dio munduko denbora guztia duela nahi
|
duena
egiteko.
|
|
|
esan bezala hona behar
|
duzu
egin
|
|
|
– Ahal den moduan –keinuagatik ez zitzaion erantzun oso zehatza begitandu– Ahal
|
dudana
egiten dut, ama.
|
|
|
– Ezagutu behar hituzke zahar horiek. Eurokin ikasi baino ezin
|
duk
egin.
|
|
|
Hausnarketarako besaulkian jesarri naiz, zer edo zer pentsatzeko
|
dudanetan
egin ohi dudan legez, nahiz eta, maiz, zerbaiti bueltak ematen hasi eta burmuina zuri amaitzen dudan, aurreko pareta bezain zuri, besaulkian jesarriz gero pareta baino ez dago-eta aurrean. Pareta hori niretzat zine pantaila bat da, zuri egoten da jesartzen naizenean eta nire buruan irudiak sortu ahala pantailan islatzen dira, batzuetan kolore biziz, motelez beste batzuetan, inoiz hain barik, kontrastea ere batzuetan urri eta sarri distira gehiegirekin.
|
|
|
Euritan hasten bazuen txanoak jantziko genituen, ez genuen elkar zelatatu ahal izanen zeharrez. Ez, ez
|
zuen
eginen, ankerkeria izanen zen.
|
|
|
– Zer nahi
|
duzu
egitea, zakur hila autobusean eramatea?
|
|
|
– Berehala hartuko dik honek, sukaldeko literatura besterik ezin
|
duk
egin espainolez.
|
|
|
– Egin behar
|
huena
egin huen.
|
|
|
– Egin behar
|
huena
egin huen.
|
|
|
" Ahal
|
dudana
egingo dut".
|
|
|
" No te vamos a hacer daño" edo" No te vamos a hacer nada, descuida", bezalakoak esaten dizkio. Bahituak berak baino askoz ere mihi solteagoa izan arren, ahal
|
duena
egin eta solas ematen dio, horretarako dago han, bahituari lasai egoteko esateko, ez dutela hilko, ez diotela minik egingo, ez diotela ezer egingo, gizon bat bere eguneroko bizitzatik erauzi eta zulo batera sartzea" ezer ez egitea" balitz bezala.
|
|
|
Lehen egunetik bertatik egin behar
|
zuena
egin du azkenean, amorratuta. Txanda egin dioten gau batean telefonoz hots egin dio aitari, huraxe da bere negozioa, birritan zaio umiliagarri inurriak nola akabatu aitari galdetu beharra, bizitza osoa zomorro garbitzen pasatzen duen aitarekin bizi eta ez zekien oinarrizko trikimailu bat ere.
|
|
|
– Nork bere bizitza bizi dik. Ahal
|
duguna
egiten diagu.
|
|
|
Vargasek 1983ko urriko egun haien berri eman zion abadeari, ez lehen bezala, ez bere buruari" egin behar
|
huena
egin huen" esaten dionak bezala, beste modu batera baizik. Berak oroitzen zituen legez, xehetasunik ahaztu gabe, bere burua justifikatzeko nekerik hartu gabe.
|
|
|
Berak esaten zuen dena, ez zegoen une haietan Gloriak esandakoari ezer askorik eransterik, lantzean behin, idazle mexikar hark Jorge Luis Borges bisitatu ostean bezala," isilune esanguratsuren bat" tartekatu besterik ezin
|
zuen
egin Lazkanok, gehienera jota.
|
|
|
" Hik ahal
|
duana
egiten duk", Lazkanok bere artean: Rhineko ardoa, opera alemaniarra, schnapps.
|
|
2012
|
|
|
– Nik onartu gabeko ezer ez
|
duzu
egingo kontu honetan. Eta pausoak nire erara emango ditugu.
|
|
|
Gabonetako opariak erostera irten dira gehienak. Josuk ez du ezer bereziki pentsatzen, ez da gaizki sentitzen, egin behar
|
lukeena
egiten ari da eta kito. Akerbeltz en Franziskaner garagardo bat eskatu du eta kanpoan dauden eskaileretan eseri da, portuari eta badiari begira, ur beltz distiratsua eta farolen argia, Bahía de la Concha Marca Registrada.
|
|
|
– Barkatuko didazue, ez dut garbiketaren egiteko astirik ukan. Ahal
|
dudana
dagit Maiana zenduz geroztik.
|
|
|
Zer aldatu zen Daniel bilakuntzara bultzatzeko? Erakundeak hamabi hilabete zuela plazaratu tregoak haiatu bake uhinak ote
|
zituen
egitekoak leuntzen. Mende erdiz burdinazko ahurrez gaztigatu zuen Iparraldean ere?
|
|
|
– Nahi
|
dunana
eginen dunala bazakinat...
|
|
|
Larunbata zen jadanik, azkorria eta lankideak hiria zeharo garbitzen hauteman nitzakeen. Ez nintzen aspertuko gauza parrasta bat
|
banuelako
egiteko gaur.
|