|
2000
|
|
|
3 artikulua. Norbanako guztiek
|
dute
bizitzeko, aske izateko eta segurtasunerako eskubidea.
|
|
|
Non Euskal Herriko hainbeste seme alaba eredugarrik adierazi ziguten bide egokia? Guztiok
|
dugu
bizitzeko eskubidea eta, ezbairik gabe, inork eta ezergatik ez du beste bati bizia kentzeko eskubiderik. Behin eta berriz oihu egin beharrean gaude:
|
|
|
nor ote jakintsuagoak, indiar ustez inorant haiek, skribatzen eta irakurtzen ere ez zekitenak eta bizitzeko deus guti behar zutenak, edo harat joan ziren konkistatzaileak, skribatzen eta irakurtzen jakin zezaketenak, baina deusekin asetzen ez zirenak? Nihil necesse sapienti est, erraiten zuen Senekak, eta baldin egia bada ezen jakintsuak ez duela deus ere behar, orduan, jakintsuagoak ziren indiar haiek konkistatzaileak baino, eta jakintsuagoa zen, halaber, don Fran tzisko bertze anitz jende baino, zeren eta honek ere deus guti behar
|
baitzuen
bizitzeko. Eta, baldin egia bada ezen jakintsuak bere burua ezjakintzat duela, nola erraiten baitzuen Publilio Siriarrak —Non pote non sapere qui se stultum intelligit—, jakintsua zen orduan don Frantzisko, zeren ikasleak baino gutiago dakiela aitortzen duen irakaslea, nola aitortu baitzuen berak, kontatuko dizut noiz, ez baitzitekeen bertzerik izan.
|
|
|
Eta egia da ez zebiltzala urrearen gutizian, baina egia da, halaber, ezen, halarik ere, urrezko aro batean bezala bizi zirela, zeren deus guti behar
|
baitzuten
bizitzeko eta zeren haietarik nornahi baitzegoen prest, baita bere buruaren ukatzeko ere, baldin hura guztien onerako bazen, nola manatzen baitu ebanjelioak, nahiz eta haiek ez zuten artean Kristoren hitzaren berri... eta, aitzitik, guk gizon zuriok bai, nahiz eta gero ez dugun haren hitzik betetzen, zeren ipintzen baitugu bat bedera eta bat bederaren probetxua bertzeenaren gainetik....
|
|
|
Baina, baldin haien paradisua ez osoa ez guztizkoa bazen, zeren, ororen buruan, lurrean egina lurrak kutsatua baita, halarik ere, haien bizimoldeak, hainbat alorretan, bekatuaren aitzineko paradisukoa oroitaraz zezakeen, eta, ondorez, nola indiar haiek deus ere ez baitzuten eta deus guti behar
|
zuten
bizitzeko, hala, nehork ez zuen bertzeen eritasunik edo heriotzarik desiratzen, heredentzia baten koberatzeko pentsuan, konparazione, gure artean gertatu ohi den moduan.
|
|
|
—Eta hau hiretako —Ximurrari—, baina mailegutan. Nola ostia nahi
|
zenuten
biziaren alderdi basatira bidaiatu behar bezalako musikarik gabe?
|
|
2001
|
|
|
Ustel kiratsa Danimarkan, beste hark esan zuen bezala. Ohituta gaudek ordea eta hori duk txarrena, ezin
|
dugula
bizi gure hileroko biolentzia faxista+ erantzun hipokrita+ kontraerantzun hipokrita+ debaldeko krispazio dosirik gabe. Bakoitza barrikada ezberdinetan eta denok eslogan igualtsuekin.
|
|
|
‘Zer, hemen geratu behar
|
duzu
bizitzen ala? ’ galdetzen zioten.
|
|
2002
|
|
|
Zer esango zion, ba? Mirarik bere jantzi koloretsuek aldarrikatzen zuten moduko hippya izan nahiko zukeen, maitasun librea, askatasuna eta horrelako hitz potoloek adierazi nahi
|
zutena
bizi. Baina etsita zegoen ameslari urardotua baizik ez zela; nahi eta ezinaren irudi bakartia.
|
|
|
–Ez zekinat nork esan zuen, baina droga benetan
|
dun
bizitzeko era bat eta estilo bat, drogatik kanpo ezin uler daitekeena...
|
|
2003
|
|
|
Bota edo transformatu. Baina horrela ezin
|
zuen
bizi.
|
|
|
30 urte egingo ditut aurki.
|
Badut
bizitzen ikasteko ordua, ez duzu uste?
|
|
2004
|
|
|
Zurekin izerditu nahi dut, zure larrua dastatu, gastatu, urtu. Nire barruan sentitu nahi
|
zaitut
bizirik. Erotzeraino gozaraziko dizut.
|
|
|
Hegoaldeaz bezainbatean, bi hizkuntza ditugu, baina kultur ikuspegi bat, espainierarena alegia. Azken batean, euskarak bere independentzia behar
|
du
bizirik iraungo badu, zeren, kultur ikuspegi bakarra erdararena baldin bada, euskara soberan dago, eta soberan dauden hizkuntzak desagertu egiten dira beti. Euskarak bere ahotsa behar du.
|
|
|
Moztu dioten eskumen hori dela kausa, hizkuntza komunitateak bere espazio geografikoaren barruko bizitza soziolinguistikoa du kudeatu eta kontrolatu. Barne trinkotasuna galtzen hasiko da, oinarritzat
|
duen
bizi espazioan beste hizkuntza eta kultura bat hedatzen hasiko delako, eta, hala, historian zehar izan duen identitate kohesioa alde batetik eta bestetik zartatzen hasiko zaio. Lurraldea, ikusten dugunez, barne trinkotasunaren berma da izatez, espazio fisiko hutsa baino areago.
|
|
|
Guk, ordea, separatistaz gain abertzale geranok, euskal etnia, Euskal Herria, nahi
|
dugu
bizi arazi. Hori dala ta, Euskadi’ko erresuma libroa nahi dugu eraiki.
|
|
|
–Ongia hedatu behar
|
duzue
bizi zareten artean.
|
|
|
Peter Laing, zientzia alorreko Segurtasun Nazionaleko Kontseilaria, zeruaren gorriminari begira geratu zen, miretsita. Bennett bezalakoek ezin
|
zuten
bizia gozatu. Beti kezkaz.
|
|
|
nahi
|
zuen
bizi,
|
|
|
" Kristorekin piztu zaretenez gero, bila itzazue zeruko gauzak. Jarri zeuen gogoa goiko gauzetan, ez lurrekoetan, hilik baitzaudete, eta egiazko
|
zuen
bizia Kristorekin dago Jainkoarengan gordea", Paulok Erroman heriotzara ezpataz kondenatua izateko aginean kartzelatik kolosotarrei idatzi gutuneko hitzak, eta Bitorianok, lurra inork ez bezala maite izan duenak, minbiziaren kartzelan orain bera, hartu paper orria eta bolaluma eta, itxaropenez jasorik," lurraren gaineko/ hegazti zauritu,/ libertate mina/ ezin dut gozatu/ lurraren gainea...
|
|
2005
|
|
|
Bere ametsak errealitate bihur zitzakeen. Hori pentsatzearekin bakarrik, nahikoa
|
zuen
bizitzeko.
|
|
2006
|
|
|
Horretan
|
badut
bizi geran herriaren antza,
|
|
|
Francesco Cenci lo geratu zela opioaren eraginez, eta, hura lo zegoela, Olimpio eta Marziori deitu zietela emakumeek. " Horrela ezin
|
dugu
bizi, zerbait egin behar dugu" egiten zutela oihu biek. Bi zerbitzari haiek barrenean pilatzen zuten gorrotoak egin zuela gainerakoa.
|
|
|
Bien begiak gurutzatu dira. Higanotarenek ezagun
|
dute
bizi latz baten hondalana, Pedro Agerrek sekula izan ez duena. Bera baino zaharragoa iduri, zimurrak eta orbanak ageri dira haren aurpegi bizar gabean.
|
|
2007
|
|
|
Behin baino gehiagotan ikusi omen nau zuri begira, bi begiak eta ahoa zabalik, baina ez omen zion garrantzirik ematen. Zuk ez duzu deusen errurik, Josu, baina uste
|
dut
bizi den bitartean indar guztiekin gorrotatuko zaituela.
|
|
|
Ez dut beste buruhausterik nahi. Horrekin aski
|
dut
bizitzeko. Gero etorriko da etortzekoa.
|
|
|
Baina denbora gehiegi hartu zuen pentsatzeko, lan handiegia poz txikia disimulatzeko, eta lotsagorritu nahi ez
|
duena
biziago gorritzen den bezala, lausengu hari zegokiona baino irribarre dezente zabalagoak egin zion ihes. Listua irentsi zuen, izokinek ere hezurrak izaten baitituzte, eta beltzaranari ahaztu egin zitzaion aitak umetan esaten ziona:
|
|
2008
|
|
|
alde handi batekin, haatik, zeren txerria hiltzeak, bai etxekoentzat eta bai Nazariorentzat berarentzat ere, konotazio positiboak baitzituen, biktimaren soin atalak ezin utzizko mokadu gozo bihurtzeko posibilitateak gutxiagotzen du jale potentzialen errukia?, eta izebarenak ez? sentitu ere, sentitu baitzuen Nazariok, nola ez, bada, baldin eta ilobak izebari ziòn maitasunak are gordinago egiten bazuen bestela ere gordinegia zèn eszena, eta baldin eta mutilak buruan behar
|
bazuen
bizi senaren eskutik zetorkiòn galdera: –Eta zer, izebari gertatu zaiona niri ere gertatzen bazait noizbait???
|
|
|
Nola bizi nahi duzun galdetuko dizut gutun zati txikietan. Nola nahi
|
duzun
bizi, ala jarraitu nahi duzun tabernetako argazkien armadurarekin. Jarraitu nahi duzun ezikusia egiten ez zaudenean.
|
|
|
Txoriak behar
|
ditu
bizitzeko,
|
|
|
Halako nahaste bat, kaleko txakurren antzekoa. Benetan uste
|
duzu
bizirik irautea merezi zuela?
|
|
|
Txikitan ere gustatu egiten zitzaidan beldurrarekin jolas egin edo ingurukoei beldurra eragitea. Batzuek amets handiak behar
|
dituzte
bizitzen jarraitzeko. Nik ez nuke bizi nahi arriskurik gabe, ez nuke bizi nahi etsairik gabe, haiek ere beldurra dutela sentitu gabe, esan zuen, eta kokotsarekin keinu bat egin zuen kai aldera.
|
|
|
Are gehiago: ...erarentzat ere, konotazio positiboak baitzituen –biktimaren soin atalak ezin utzizko mokadu gozo bihurtzeko posibilitateak gutxiagotzen du jale potentzialen errukia–, eta izebarenak ez... sentitu ere, sentitu baitzuen Nazariok –nola ez, bada, baldin eta ilobak izebari ziòn maitasunak are gordinago egiten bazuen bestela ere gordinegia zèn eszena, eta baldin eta mutilak buruan behar
|
bazuen
bizi senaren eskutik zetorkiòn galdera: " Eta zer, izebari gertatu zaiona niri ere gertatzen bazait noizbait?" – barruan zerbait hautsi zitzaiola.
|
|
2009
|
|
|
–Gogorra izan behar
|
zuen
bizi zuena, hemeretzi urte baino ez zituen, eta gu ez ginen bertan egon, osagilea ari zen hizketan, noizean behin begirada niregana zuzentzen zuen, adi nengoen jakiteko?.
|
|
|
Horko partaidea da, baina ez inongo aldetatik bestelako partaideak baino goragoa. Erlijiozko duintasun berbera
|
du
biziak bere forma apalenetan eta garaienetan. Gizalaguna eta animaliak, animaliak eta landareak, denak daude ozka berean.
|
|
|
Oso gaixo ja, Bitorianok, bizia maite dut? behin eta berriro esaten zuen, ez zenekien ongi erdi protesta gisa zen, edo erdi hil beharraren uler eta onarkaitzak maitasun berri bat errebelatu dionaren bere buruarekiko harriduraz, lehen aldiz orain ohartu
|
balu bezala
bizia maite zuena, h. d., bere burua maitatzeko modu berri hau, beste zer izan liteke, izan ere, gaixoak bizia maitatzea.
|
|
|
(HGB, 157). Paradoxalki, figura zut guztiak, sorkari hilkor, oraindik bizi direnak dira,, denak daude zerurantz(?)/ biziak itxaropena/ behar bait
|
du
bizitzeko? (Ib.).
|
|
|
Solte nahi
|
dugu
bizi
|
|
|
(139). . Sentimendu mitiko eta erlijiozkoarentzat elkarte (society) handi bihurtzen da izadia, bizi elkarte(?) Erlijiozko duintasun berbera
|
du
biziak bere forma apalenetan eta garaienetan. Gizalaguna eta animaliak, animaliak eta landareak, denak daude maila berean?
|
|
|
Gizon emakume primitiboak, berriz, alde batera utzi eta baztertu egiten ditu horiek. Sintetikoa da horrek
|
duen
biziaren ikusmoldea, ez analitikoa. Bizia ez dago klasetan edo azpi klasetan banatua horrentzat.
|
|
|
Hara: zenbat denbora gehiago uste
|
duzue
biziko garela. Ez gara betiko, ximurtuta daukagu haragia, dar dar egiten digute eskuek?
|
|
|
izugarri gustatuko litzaidake neure keinu hori ahaltsuago izatea, eskailera kolpetik igo ahal izateko; esan nahi dizudana da izugarri gustatuko litzaidakeela zure nebari agerian aurre egitea eta korura joaten jarraitzea, adibidez, jakin dakidan arren nekez joango naizela? ni ere, zu bezalaxe, beldurrak kikilduta nago-eta, ni ere ez bainintzen martiri izateko jaio, agidanez; izan ere, zure ahizpa Maria Bibiana baino koldarragoak gara, dudarik ez, baina susmoa dut berak baino gehiago maite ez ote
|
dugun
bizia: nahiago dugula, alegia, geure bizia bizi, bizia eman baino!
|
|
|
hilabete, bi hilabete? auskalo noiz arte?, hain heldu zion haragi puskak gogoz bere bularrari hirurogeita hamabi ordu haietan, bizi iturriari grinaz heltzen zionak berarekin baitzuen bizinahia, eta bizi nahi
|
zuena
bizi egiten baitzen.
|
|
|
Hortik aurrera, ama naturak sendabidean jarriko zaitu, ama naturari eman beharrekoa ematen zaionean gure alde jartzen da-eta; zure kasuan, hamaika urte dituzula, errazago? gaixoa zenbat eta gazteago izan, orduan eta handiagoa
|
baitu
bizi indarra.
|
|
|
–Askotan esaten diot neure buruari izeba bezalakoa izan nukeela, Maria Bibiana maila batean ere baden bezala; baina nik hotsak behar
|
ditut
bizitzeko, musika eta kantua, jendearen txaloak?
|
|
|
Orduan, baina, Ada hil zutèn balak eta hegazkinak jaurtiak, bala bertsuak zirela bururatu zitzaion Domingori, beharbada: gizon emakumeen ideiarik nobleenak eta eskuzabalenak erail nahi zituztèn bala hiltzaileak; orduan, baina, Domingori erreakzionatu egin behar zuela otu zitzaion, beharbada; orduan, baina, odolean zuèn testosterona maila ere igo egin zitzaion, beharbada; orduan, baina, ez
|
zuela
bizitzeko eskubiderik otu zitzaion, beharbada, Adak kausaren alde bizia emanda gero; orduan, baina, zerua infernu bihurtu zutèn deabruzko deabru haien aurka ekin behar ziola otu zitzaion, beharbada, zerua askatasun esparru bihur zedin behingoz, berak umetatik amestu bezala; orduan, baina, hura aukera paregabea zela otu zitzaion, beharbada, heroi bat bezala hiltzeko, ikusleak ere ez gutxi, besteen aurrean, norbait?
|
|
|
Are gehiago: guztiek nahi
|
zuten
bizirik. Londreserako trenean pentsatu zuen nola kontatuko zuen klubean Filbyk esan ziona.
|
|
|
Ruggierik
|
bazuen
bizirik irauteko aukera bat: La Molleren exekuzioan, haren kontrako karguak irakurri zituztenean, ez omen zuten errege hiltzailearenik aipatu.
|
|
|
liburuan geure tokian jarri gaitu emakumeekin guaiarena egiten ibiltzen garenok, esanez adibidez: . Hori zorte ona zuena, erditu ahal izatea, nik ere nahi
|
nuke
bizia eman, nire haragiaren haragia sortzeko misterioa erraietan sentitu!?
|
|
|
Benjamin Mariak lehen hiru egunak egin zituen, beste hiru eta beste hiru... egin zuen hilabetea, bi hilabete, hiru, lau... guztira urte erdia, hortxe hortxe. Regina, egia esan, lehen hiru egun kritiko haiek iragan bezain laster ohartu zen ezen mutil hura luzaroagoan biziko zela –astebete, bi astebete... hilabete, bi hilabete... auskalo noiz arte–, hain heldu zion haragi puskak gogoz bere bularrari hirurogeita hamabi ordu haietan, bizi iturriari grinaz heltzen zionak berarekin baitzuen bizinahia, eta bizi nahi
|
zuena
bizi egiten baitzen.
|
|
|
–Askotan esaten diot neure buruari izeba bezalakoa izan nukeela, Maria Bibiana maila batean ere baden bezala; baina nik hotsak behar
|
ditut
bizitzeko, musika eta kantua, jendearen txaloak...
|
|
|
Gehiago ere esango dizut: ...; esan nahi dizudana da izugarri gustatuko litzaidakeela zure nebari agerian aurre egitea eta korura joaten jarraitzea, adibidez, jakin dakidan arren nekez joango naizela... ni ere, zu bezalaxe, beldurrak kikilduta nago-eta, ni ere ez bainintzen martiri izateko jaio, agidanez; izan ere, zure ahizpa Maria Bibiana baino koldarragoak gara, dudarik ez, baina susmoa dut berak baino gehiago maite ez ote
|
dugun
bizia: nahiago dugula, alegia, geure bizia bizi, bizia eman baino!
|
|
|
Orduan, baina, Ada hil zutèn balak eta hegazkinak jaurtiak, bala bertsuak zirela bururatu zitzaion Domingori, beharbada: gizon emakumeen ideiarik nobleenak eta eskuzabalenak erail nahi zituztèn bala hiltzaileak; orduan, baina, Domingori erreakzionatu egin behar zuela otu zitzaion, beharbada; orduan, baina, odolean zuèn testosterona maila ere igo egin zitzaion, beharbada; orduan, baina, ez
|
zuela
bizitzeko eskubiderik otu zitzaion, beharbada, Adak kausaren alde bizia emanda gero; orduan, baina, zerua infernu bihurtu zutèn deabruzko deabru haien aurka ekin behar ziola otu zitzaion, beharbada, zerua askatasun esparru bihur zedin behingoz, berak umetatik amestu bezala; orduan, baina, hura aukera paregabea zela otu zitzaion, beharbada, heroi bat bezala hiltzeko... ikusleak ere ez gutxi, best... Aterpera!
|
|
|
Pilulak baino gehiago, beraz (buru buruan sartu esaten ari natzaizuna), aire garbia, atsedena eta elikadura ona izango dituzu sendagai. Hortik aurrera, ama naturak sendabidean jarriko zaitu, ama naturari eman beharrekoa ematen zaionean gure alde jartzen da-eta; zure kasuan, hamaika urte dituzula, errazago... gaixoa zenbat eta gazteago izan, orduan eta handiagoa
|
baitu
bizi indarra.
|
|
2010
|
|
|
Ez, bada!, behin baino gehiagotan beldur izan banaiz ere komentuko poeta lagunaren hitzak beteko ez ote ziren?; izan ere, behin galdu nuen osasuna, eta noiznahi gal nezake berriro, betiko galdu ere; izan ere, geroaren trenak halabeharraren eskua du makinista eta, helmugara bidean, geltoki bat lehenago jaitsiaraz gaitzake; izan ere, hamabost bat urte daramatzat lan honetan, eta urte asko dira? are gehiago nire adinarekin; baina zer, gauzak juxtu alderantziz balira?; zeren, idazkiaren epea luzatu eta luzatuz gero, motibo bat gehiago
|
bainuke
bizitzen jarraitzeko?
|
|
|
...osasuna, eta noiznahi gal nezake berriro, betiko galdu ere; izan ere, geroaren trenak halabeharraren eskua du makinista eta, helmugara bidean, geltoki bat lehenago jaitsiaraz gaitzake; izan ere, hamabost bat urte daramatzat lan honetan, eta urte asko dira... are gehiago nire adinarekin; baina zer, gauzak juxtu alderantziz balira?; zeren, idazkiaren epea luzatu eta luzatuz gero, motibo bat gehiago
|
bainuke
bizitzen jarraitzeko...
|
|
2011
|
|
|
Giza Eskubideen balioa (edo baliorik eza), juridikoa da, NBEk ez baitu autoritaterik moralaren gainean. Jakin, denok dakigu, balio juridikoak ez duela asko balio, barnagoan balio morala, eta are erlijiosoa (sakratua) ez
|
badu
bizi emaile eta berme. Baina hori ordena juridiko guztiaren eta politika ororen oinarri oinarrizko arazoa da (politikatik bertatik eta ordena juridikotik askabiderik ezin izan duena).
|
|
|
zergatik egin animazioa? Bada, beharrezkoa dudalako, nire energia delako, ezin
|
dudalako
bizi marraztu gabe. Eta zergatik egin zinema?
|
|
|
zergatik egin animazioa? Bada, beharrezkoa dudalako, nire energia delako, ezin
|
dudalako
bizi marraztu gabe. Eta zergatik egin zinema?
|
|
|
20:00 Gizarte perfektuak ez
|
du
bizirik. Lehen aldiz bidaian erlaxatuta eta aldi berean aspertuta gaude, egitekorik gabe.
|
|
|
Argi antzematen dut, esan zuen goxo?, eskaileretan gora zatozen bakoitzean. Baina ezin
|
genuen
bizitzen jarraitu beste zulo zaztar hartan, William. Gutxienez praktikoa izan zaitez!
|
|
|
Sistema sozial batek, herri batek, bere barneko osagarrien iraupena eta sormena bermatu behar
|
ditu
biziko bada, nolabaiteko autozentratzearen estrategia garatu behar du bere burua erreproduzitu nahi badu. Kanpoarekiko harreman orekatuak lortzeko, bere buruaren jabe izan behar luke hiztun herri orok. Elkarrekiko harreman orekatuak ez baitira lortzen norbere sistema nazionalaren beregaintasunik gabe. Zulo beltzaren irenspenetik bizirik atera nahi duen komunitateak nolabaiteko muga nazional babesleak behar ditu.
|
|
|
Hiztun herriak, lurraldea tarteko, dagokion eta zor zaion habitat egokia behar du ingurumena osatzen duten aldagai guztiak elkarren osagarri gertatuko badira. Hizkuntza bakoitzak bere bereak dituen ingurumari sozialaren eta fisikoaren osagaiak behar
|
ditu
biziko bada. Hizkuntza, lurraldearen zainetan errotu gabe, haizeak daraman orbelaren pareko da, nahiz eta orain euskarri fisiko hori Interneteko sare sozialarekin ordezkatu nahi digun zenbaitek.
|
|
|
–otoitz eginez, muin emanzale, apalki nator zugana?. Horrek ez du berpiztuko, ez
|
du
bizira ekarriko, baina oroigarri goxo batekin joango da gugandik aberri edo abeletxe edo egoitza berri betikora, eta han, ziur, gogoan izango gaitu gora eta gora, guk bera izango dugun bezalaxe. Tira, eman pott!
|
|
2012
|
|
|
nahi
|
dut
bizi
|
|
|
Jan egin behar
|
dugu
biziko bagara. Jaten ez duenari zuk zer esaten diozu, ez jateko?
|
|
|
Giza Eskubideen balioa (edo baliorik eza) juridikoa da, NBEk ez baitu autoritaterik moralaren gainean. Jakin, denok dakigu balio juridikoak ez duela asko balio, barnagoan balio morala eta are erlijiosoa (sakratua) ez
|
badu
bizi emaile eta berme. Baina hori ordena juridiko guztiaren eta politika ororen oinarri oinarrizko arazoa da (politikatik bertatik eta ordena juridikotik askabiderik ezin izan duena).
|
|
|
–Ederki, bada, esan nuen?, beharrak bidezko egiten du nik esandakoa, hori
|
baitugu
bizia salbatzeko bide bakarra.
|
|
|
Beraz, ezin niela esan zer izango zen haientzat hobe, baldin eta halabeharrari uhartean itxaroteko gogorik ez bazuten. Hori nahi izanez gero, ez zitzaidala axola, nik handik alde egiteko aukera bainuen; baina, dena dela,
|
banuela
bizia barkatzeko nolabaiteko joera, uhartean bizirik irauteko modua izango zutela iruditzen bazitzaien.
|
|
|
beste helbururik eta onurarik ez
|
badu
bizian,
|
|
|
Eta egiatan esan dezaket, neure zoritxarren erdian, ezin nintzela deitoratu gabe egon ni galdu izanagatik eta Erreginaren suminagatik eta bere zori onaren hondamenagatik nire inude gaixoa jasaten ariko zen atsekabea. Agian bidaiari askok ez
|
zuten
biziko nik egoera hartan izan nuena baino zailtasun eta atsekabe handiagorik, edozein momentutan kaxa zati zati eginda ikusteko beldurrez edo, gutxienez, lehen blastada bortitzaz edo hein handi batez iraulita. Beira haietako batean zirrikitu batek berehalako heriotza ekarriko zukeen.
|
|
2013
|
|
|
deitu zaintza gelara, eta esan zaintzaile buruzagiari zelan komando batek bahitu zaituzten; esan, halaber, komandokideok ez dugula inongo biktimarik nahi; eta eman dezala, baitezpada, zaintzaile eta guardia guztiak zaintza gelara erretiratzeko agindua, hamar minutuko epean. Eta ez ibiltzeko txorakerietan, arriskuan baitago
|
zuen
bizia.
|
|
|
errukitzen ziren eta onartzen zuten hura maila batean, baina ez osoan, Raissaren amak beti bukatzen baitzuen hari buruzko jarduna erran zahar batekin, hain zaharra, non, adituen aburuz, lur haiek islamizatu baino lehenagokoa baitzen?: ?
|
Badu
bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak, ez emakume antzu elkorrak?.
|
|
|
eta, hala ere, gu baino pobreago zaitugu, gogoratu bertzela erran zaharra: ?
|
Badu
bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak, ez emakume antzu elkorrak?. Behin mundura jaio, eta izeba Buthaynaren madarikazioaren itzalpean?!?.
|
|
|
Atsedenaldi labur bat ematen diet orduan, eta segidan kasu konplexuago batekin hasi ohi naiz, Annie Ernauxekin. Bere eleberri onenak, Gertakizuna (23 urte
|
zituela
bizi izan zuen abortu dramatikoa), Lekua (aitarekiko harremana), Emakume bat (amarekikoa), bere bizitzarekin lotura estuak dituzten pertsona edo gertakarien inguruan idatzi zituen eta bere izaera ulertzeko adina balio dute bere garaia ezagutzeko ere. Baina badaude idazle honengan ondorengo lan batzuk non biografiaren erabilera mugaraino eramaten duen.
|
|
|
–Ez
|
nindukezu
bizirik utzi behar, erran zidan, eskumutur askatu berriak eskuaz gozatzen zituela?. Bizia barkatu badidazu ere, nik ez dizut nire lagun Morèze ren heriotza barkatuko.
|
|
|
Baina akaso pirata zinen. Oin bat Marseillan eta bestea Donibane aldean
|
duzula
bizi zara. Hura kuartel nagusia duzu, ekintzak erradio zabalean antolatzeko gunea, tranpolina, eta honakoa ihesbidea, babestokia, gauzak okertzen direnerako zoko kamuflatua.
|
|
|
Gizartean ere, Francoren aurkako jarrera irmoa izan zen, eta horren aztarnak nabarmenak izan ziren iheslariekiko tratuan. Iheslariek lana behar
|
zuten
bizitzeko, eta usu lantegi abertzaleetan aritzen ziren, edota ezkertiarren lantegietan, ikastoletan, udalekuetan. Baionako portuak ere indarra zuen, eta enpresa anitz ari ziren haientzako lanean.
|
|
|
Elizabeth ezin zen harritu Darcy jaunak atzez egiten baldin bazion halako lotura bati. Ziur zegoen Derbyshirekoan Darcy jaunak bere oniritzia lortu gura izan zuela, baina gurari horrek ezin
|
zuen
bizirik iraun halako kolpe makurraren ostean. Ez zen geratzen, bada, zentzuzko arrazoirik esperantzari eusteko.
|
|
|
deitu zaintza gelara, eta esan zaintzaile buruzagiari zelan komando batek bahitu zaituzten; esan, halaber, komandokideok ez dugula inongo biktimarik nahi; eta eman dezala, baitezpada, zaintzaile eta guardia guztiak zaintza gelara erretiratzeko agindua, hamar minutuko epean. Eta ez ibiltzeko txorakerietan, arriskuan baitago
|
zuen
bizia.
|
|
|
errukitzen ziren eta onartzen zuten hura maila batean, baina ez osoan, Raissaren amak beti bukatzen baitzuen hari buruzko jarduna erran zahar batekin –hain zaharra, non, adituen aburuz, lur haiek islamizatu baino lehenagokoa baitzen–: "
|
Badu
bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak, ez emakume antzu elkorrak".
|
|
2014
|
|
|
120 Ondo bizitzea bizitzea baino hobea da (Aristoteles). Nork esan
|
zuen
bizi mailarena gizarte posmodernoaren asmakizuna zela?
|
|
|
Eta pentsatu du hori dela bizitza, bidean doan autobuseko bidaiaria eguzki printzen epeltasunez bustitzea, eta balio duela, eta asko gainera, horregatik bakarrik, argi izpiak azalean sentitzearen edertasunagatik bakarrik, musika entzuten eta inguruko parajeei begira ari dela, merezi
|
duela
bizitzea.
|
|
|
Merezi
|
duela
bizitzea.
|
|
|
Hala ere, hiltzeko beldur da orain: ohartu da merezi
|
duela
bizitzea.
|
|
|
Agian sukar pixka bat ere banuen. Batek ezin
|
du
bizi beti behatza pultsuaren gainean duela. Sarri izaten nuen «sukar pixka bat» edo beste gauza batzuen ukitu pixka bat:
|
|
|
|
Ditugu
bizitik
|
|
2015
|
|
|
Berriro
|
zuen
bizitzeko arrazoi bat Otazuak.
|
|
|
baden eta ez den izar bat
|
duzula
bizitzeko arrazoi
|
|
|
ezin dugu ahaztu gabe bizi. Ezin
|
dugu
bizi ahanzturaz beteta. Eta oroimenak kalte egiten digu, etsai dugu gomuta.
|
|
|
Hori dena badaukazu, ez zeunden erratua zure sinesmenetan. Zuk, nik badakit, landareak eta zuhaitzak eta loreak eta fruituak behar
|
zenituen
bizitzeko, naturaren misterio jatorrizkoa, aldakuntza etengabearen miraria. Hori badaukazu han, hortxe eskura ezpainetan, jarrai dezakezu kantuan eta poemak idazten, hautsaren elurretik orain, baina betiko umorez eta melankoliaz, ahal bazenu, mesedez.
|
|
|
–Barkatu??, Zerk. . Esan nahi
|
dut
bizirik al zauden oraindik, lehen lerroan, aitzurrarekin edo negarrarekin, hemengo zerekin, hemengo mikrokosmosarekin komunioan, ez dakit nola esan, badakizun hemendik nola irteten den eta abar?, Otok. –Oi, irten.
|
|
|
Iruditu zitzaien ez zituztela gizonaren hitzak ongi ulertu. Han gelditu behar
|
zuela
bizitzen esan ote zuen. Baina, non han?
|
|
|
Eta ez ginen bakarrak. Arkameko pobreok zulo guztiez baliatu behar
|
genuen
bizitzeko: arkupeak, behea jotako etxeak, zubiak...
|
|
|
Baina ez naiz konformatzen horrekin; beraz, berrogeita hamar urtera arte bizi nadin eskatzen dut. Baina ez, gehiago nahi
|
dut
bizi, gehiago behar dut: ile zuria motots batean bilduta duen amona bat izan nahiko nuke, eta etxeko lorategian lanean ari naizela hil, lore artean.
|
|
|
Eta atseden hartan, batetik bestera azaletik begiratuz, hantxe zegoen aspaldiko galdera hura, bere baitan tenk egondako gaitasunak laxatzean zehatzago bihurtu ohi zena, arimaren zerua eternalki zeharkatzen zuen galdera zabal eta orokorra, bere gainean zelatan, bere gainean geldirik, bere gainean itzala ematen. Zer zentzu
|
du
biziak. Horra... galdera xume askoa; urteen poderioz sortzen zitzaizun.
|
|
|
inbidia ziola Tansley jaunari, edo, areago, haren lanari, haren ikuspuntuari, haren jakinduriari; eta Tansley jauna ez zen guztiz irekia edo adeitsua, bazirudien honela zioela:
|
Zuen
biziak alferrik galdu dituzue. Oker zaudete denok.
|
|
|
–Ezin
|
dut
bizi zama honekin, eskatu dio?, egidazu tiro neuri ere, arren.
|
|
|
zuk
|
nauzulako
bizitzen.
|
|
|
Hazi honek beregan zuen hilezkortasuna, Adan oraindik hilezkorra baitzen, eta lurrean zain egon zen gorpu bat topatu arte. Hazi hilezinak gorpu hori topatu zuenean sortu zen lehenengo banpiroa, hilezina, baina bizitzaren isuria den odola behar
|
zuena
bizitzeko.
|