|
2000
|
|
|
Urkabean, ordea, erortzen da burua, eta itzaltzen da buruko barren argia. Bai, onartzen dut nik ere ezen argi iraungi horretarik bertze mila piztu, eta argi berretua mundurat heda daitekeela eta barreia, heroi eta martirien etsenpluaren bidetik, nahiz eta batzuetan, osaba Joanikotek erraiten zuen bezala, ahantziak ere izan daitezkeen; eta onartzen dut, halaber, ezen haien odola emankorra eta ezin naroagoa izan daitekeela... baina nik nahiago
|
ditut
bere buruaz eta buruko gogoetez eta pentsuez baliatzen eta aitzinatzen diren pertsonak ezen ez bertzeen odoletik xurgaka eta hurrupaka dabiltzanak, nola izainak eta parasitoak. Eta ez ote dugu guztiok ere izainetarik eta parasitoetarik zerbait, noiz eta martiriak miresten baititugu, jaun André...?
|
|
|
Kontatu dizut zer nolakoak eta zein gisakoak izan ziren jaun Marcelek jauregian iragan azken egunak, eta ohartuko zinen, haren erranetarik, ezen
|
bazuela
bere buruari irri egiteko ahalik eta gaitasunik aski; aita Bartolomerentzat, aldiz, guztiak zuen harriaren zurruntasuna eta txantxak nekez edirenen zuen haren mihian mintzabiderik.
|
|
|
Edo ez al dugu, urrunagorat joan gabe, Frantzisko I.aren etsenplua? ...hura, zeinak, bere emaztekiekin eta bere burdel ibiltariarekin zituèn gehiegizko gastuei buru egin ahal izaiteko, etengabe igaiten baitzizkien herritarrei zergak, edo jauntxoei baxerarik karioenak kentzen, harik eta egun batean manatu zuen arte ezen balia zitezela san Martin Tours-koaren panteoiaren zilarrezko hesiaz, moneden egiteko... eta zeinak, halarik ere, Erromako Elizako basailu leialtzat
|
baitzuen
bere burua, halako suertez, non bere aurkako iraintzat hartzen baitzituen heresia eta fedegabetasuna...!
|
|
|
—Gauza batzuk aldarazi nizkion —hura beti mintzo— Ispilua, berriz —beira puska eskerga seinalatu zuen—, ez nuen lortu hemendik eramatea. Ximurrak ikaragarri maite
|
du
bere burua ikustea larrutan ari denean.
|
|
|
—Jendeak auzoaren berri nahi dik, senarraren, emaztearen, etsaiaren eta lagunaren, eta baduk horren aldera pagatzeko prest dagoenik. Nirea zerbitzu mota bat baizik ez duk —zuritzen
|
zuen
bere burua, hautatutako ogibidearen etikotasun zalantzagarriaz erasaten genionean— Begira Eduri —nigan ezartzen zituen bere begi betaurrekoek handituak— Informazioa lantzen diagu biok. Alde bakarra zabalkundean zagok.
|
|
|
Bere" txilibita" jaten ari zela, Soria gorrotoa eta aldi berean miresmena sorrarazten zituen ikuskizuna zen, erabat biribildua izateko gure isiltasun bekaiztiaren laguntza behar zuena. Duintasun afera bat bazen hitzetaratu gabeko ikusmin horretan —inork ez
|
zuen
bere burua beheitituko, Soriaren" txilibita" ikuste hutsak tripa barnean eragiten zizkion erreakzio kimikoak aitortzeraino—, baita zakur makilatuaren etsimendua ere: Soriak, bere ogitartekotik, eskupean gintuen ordenako saindu fundatzaileari ere ez zion emanen, bere hilobi italiarretik jalgi eta horretara propio gure patioan agertuta ere.
|
|
2001
|
|
|
‘Orain, badakizu zer pasatzen zaion? ’ dio zipoteak bere ingeles lainoan. ‘Ez
|
du
bere burua ezagutzen.’
|
|
2002
|
|
|
Noizean behin horretaz aprobetxatu izan zen. Baina nolanahi ere ez zen Irene bezalakoa; ez
|
zuen
bere burua femme fataletzat. Irenek bilduma egiten ariko balitz bezala hartzen zituen mutilak:
|
|
|
Sarak, ordea, agnostikotzat
|
zuen
bere burua, eta, hargatik, gainetik bezala so egiten zion Soniari era hartan mintzatzen zenean. Baina ez zen harritzen.
|
|
2003
|
|
|
Zuek, ertzaintza osoa mobilizatuta ere, ez zenuten inoiz harrapatzeko itxurarik. Bere azken nobelek zerbait hutsala, alferrikakoa zutela ohartu zen zuek, kritikariok, ezer esan baino lehen; bere burua imitatzen hasia zegoela eta nitasun berri bat asmatu behar zuela erabaki zuen, jendeak lehen egunean bezala irakur zezan, eta horretarako ez
|
zuela
bere burua hiltzea beste biderik. Bere aitzindariak bezalaxe, benetako Romain Garyk bezalaxe, gezur handi baten gainean, iruzur baten inguruan eraiki nahi zuen bere ahots berria:
|
|
2004
|
|
|
Euskararen defentsan, Zeruko Argia, 1977/7/10 Orobat, ikus Gurutz Larrañagaren kritika hau: . Euskaldunak ez
|
du
bere burua alfabetatugabetzat jotzen, eta ez du euskal alfabetatzea planteatu ere egiten. Euskararen indartzea eta berreskuratzea erdaldunen bizkarrera botatzen du?.
|
|
|
–Ba hobe
|
luke
bere buruarekin apur bat pentsatzen hastea –iritzi zion Feynmanek– Ez dauka batere itxura onik.
|
|
|
Orduan pentsatu du bera gai izango den inoiz neska baten aurpegia hitz politekin gorritzeko. Ezin
|
du
bere burua halako egoera batean irudikatu. Neska bati hitz politak esaten.
|
|
|
kirolari buruzkoa bata, Marca, eta orokorra bestea: egun batean Egin, aitak ezkertiartzat
|
baitzuen
bere burua, eta biharamunean El Diario Vasco, amonak ezin baitzituen bi egun baino gehiago pasatu eskelarik irakurri gabe. Eta, berak prestatutako kafesnea eta kruasan bat hartzen zituela, Marca zabaldu eta goitik behera irakurtzen zuen, hura bere goizeroko brebiarioa balitz bezala.
|
|
|
Amona Sinforosa abertzale sutsua zen; eta aita ere bai. Aitak, gainera, ezkertiartzat
|
zuen
bere burua. Eta herri mugimenduetako kideak hurbiltzen zitzaizkionean, ea baimenik ematen zien kartelen bat edo beste jartzeko, dudarik gabe ematen zien, hartan kontsekuentea izan zen.
|
|
2005
|
|
|
Emilik, bestalde, ez zuen seme alabarik izan, eta horrek are gehiago bultzatu zuen Inesekin zituèn harremanak estutzera, izebatzat ez ezik, neskaren bigarren amatzat
|
baitzuen
bere burua: motibo bat gehiago gonbit haiek onartzeko, familia hartako beste kide bat baitzen, azken buruan, lotan ere geratzen zena inoiz.
|
|
|
–Anderrek ez
|
zuen
bere burua hil –begirada galdua zuen arrebak hori esatean, eta amak arrazoia eman zion berehala: " Noski, istripua edo..."
|
|
|
Ez, ez zuen beste azalpenik, baina seguru zegoen senarrak ez
|
zuela
bere burua hil, eta mutil horrenak azaldu zezakeen, bere iritziz, zergatik garbitu zuten. Bere paper guztiak arakatuko zituen, ordenagailua miatu; Fernandori buruzko zerbait agertu zen.
|
|
|
–Baina orain uste duzue Anderrek ez
|
zuela
bere burua hil, ez da hori?
|
|
|
Eta egun hartarako aski zelakoan, atsotitz hura gogoratu zait: egun bakoitzak
|
baduela
bere buruarekin egitekorik asko.
|
|
|
Inguruko jendea, neskak zein mutilak, liskar bila zebilen maiz. Ausartzat
|
zuten
bere burua ikasgelan sute bat pizten bazuten edo ikastetxeko komunetan larrutan ibiltzeagatik; beti zeuden prest edozer egiteko, beldurrik gabe; niretzat uzten zuten zuhurraren papera. Gazteok behar beharrezkoa ote genuen nabarmentzea, pelikuletan bezala?
|
|
|
Ikaragarri loditu zen eta etxean geratu zen betirako, sofan etzanda, telebistaren aurrean pipak jaten edo bere gelan sartuta musika zaharra entzuten, Beatles, Lou Reed, Bob Dylan eta horrelako dinosauruak. Nahikoa lan
|
zuen
bere burua argitzen.
|
|
|
–Bere amarengana joango dela esan dit, lehenbailehen, Dublinera –xuxurlatu
|
zuen
bere buruarekin ariko balitz bezala– Eta, badakizu, neskato horri buruan zerbait sartzen zaionean... Hortxe utzi dut, maleta prestatzen.
|
|
2007
|
|
|
Muchos de éstos han disfrutado de ella, pero hasta ahora sólo según sus maneras de comerciantes, para enriquecerse. A mí, que soy también extranjero, me ha sido dada para un objetivo más alto, para educarla? 338 Horretarako gura
|
du
bere burua hezi eta prestatu. Ez, ordea, hezkuntza liburuzorroz, bizitzatik ikasiz baizik; ez ideiei eta diskusio teorikoei begira, eta bai gizon emakume norbanakoei.
|
|
|
Ideiak en historialari sozialistei aurre hartu die konkistarien historia giza ehiztarien historiatzat aurkeztuz. Kultura eta nazio guztiei begi sinpatikoz, edo gutxienez inpartzialez so egiteko bere botoaren despit, gero ezin
|
du
bere burua errendatu eta barkatu Erromari, konkistatu zituen herrien kulturak zanpatu izana, ezta Kartagorena berarena ere? 456.
|
|
|
Jakin behar da garaiko intelektualeria eta unibertsitate alemanetako jendea jatorriz kalerri edo burgotar txikerra baino ez zela, irudi sozialean marjinazioko multzo probintziano hutsa (Printzeek intelektual frantses eta italiarrak biltzen zituzten beren saloietan): ...ipo erdi zoro, erdi abentureroak269 Goethe-k (berak Mezenas bat lortuko du!), Schiller-ek, mingoski salatu dute behin eta berriro goi klaseen utzikeria hizkuntza eta literatura alemanarekiko270; eta beste hainbestetan harrotu dira, hala ere hizkuntza eta literatura alemanak. Augustorik eta Medicirik gabe, eta Erret Akademia arauemailerik ere gabe?, intelektual herritar ezeukien ahaleginaz bakarrik
|
duelako
bere burua modernizatu eta goi mailaraino altxatu271. Gure nazioko estatu gora eskolatuek literaturarik batere ez dute, herriak ordea, gizaseme arruntak badu bat?, idazten du A. W. Schlegel-ek 1802an272 Oraindik 1854an, horrezkero bai, ideia hauen politizazioa zentzu nazionalistan martxan dagoenean?, J. Grimm-ek bi anaien hiztegi aleman handiaren hitzaurrean honela salatzen du/ harrotzen da:
|
|
|
–Que mi primer propósito sea el alma humana en sí misma y en su manifestación en esta tierra, sus instrumentos sensibles y las cosas a las que concede importancia, sus esperanzas, sus placeres, sus caracteres y obligaciones, todo cuanto puede hacer feliz al hombre? 339 Pertsonak hezi nahi ditu Herder-ek. Ekandu ilustratuak hazi, ez lege ilustratuak diktatu340 Pertsonak bere baitatik eta bere bizitzatik behar
|
du
bere burua hezi. Eta honekin haren antropologian sartzen gara.
|
|
2008
|
|
|
baita zapuztuko eta estutuko ere handik aurrera, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, harik eta gauzei beste ikuspegi batetik begiratzen hasi zen arte. Izan ere, zergatik estutu behar
|
zuen
bere burua, baldin eta hamalau urte bakarrik bazituen. Ados, hamalau urterekin huts egin zuen, baina hamabostekin ez zuen egingo, ez horixe, orduantxe gaindituko baitzuen gizontasunaren froga, zer arraio, orbetar bati zegokion bezala!
|
|
|
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituèn Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua. Aurrekari horiekin edonork jo dezake hura gizon erlijiogabetzat edo erlijioaren aurkakotzat, baina berak sinestuntzat
|
zuen
bere burua. Voltaire bera ere antiklerikala zen, baina kristautzat zuen funtsean bere burua, kristautzat edo, mundua esplikatzeko Jainkoaren kontzeptuaren beharra zuen behinik behin:
|
|
|
esan nahi baita san Isidroren eredu nolabait idea lista atzean utzi eta artzain xelebrearen eredu errealistari atxiki zitzaiola? mutilak ez
|
baitzuen
bere burua angelusak eta arrosarioak errezatzen ikusten, aingeruek aurreratu ziezaioketèn lan balizkoaren truke, egia ote zen, gainera, ipuin baten antz handiagoa zuèn san Isidroren istorio hura??, eskura zuenean beste aukera hura, mende berean eta herri ez hain urrun batean bizi izandako hezur haragizko gizon bati lotua, auzoko bati, azken batean?, zeinak gizarteari jolasa eta dibertsioa eskai... airea bezala behar zituenak, bizitzan arnasa hartzen jarraitzeko.
|
|
|
begardoena, beginena, kataroena, hustarrena, baldotarrena, fratticcelliena, argituena, kietistena? Berak ortodoxotzat
|
zuen
bere burua, eta halaxe agertzen zen jendearen aurrean, giro hertsi hartan, ezin bestela?, baina nola oso gizon librea baitzen, bere joerak zituena, atsegin zuen Juan de Valdés herrikidea, haren Diálogo de doctrina christiana bereziki, baita Miguel de Molinosen Guía espiritual a ere?, hala, barrura begira bizi behar izaten zituen kanpora begira bizi ezin zituenak, heterodoxia ukitu batzuek zipr... Ekintzak defendatzen zituen, baita Jainkoaganako maitasuna eta konfiantza lehenesten ere.
|
|
|
Atea ireki, argiak itzali eta poltsa eskuan
|
duela
bere buruari galdezka gelditu da une batez: –Ez ote zait ezer ahaztu??.
|
|
|
Nazio kulturalak baliabide anitz eta botere politikoa behar ditu, besteak beste, estatuaren aterpea eraikitzeko. Orobat, estatuak hizkuntza eta kultura garatuak eta eguneratuak behar
|
ditu
bere burua eraikitzeko, bere izana eta izatea zilegitzeko. Estatuaren eta nazioaren arteko eragin trukea begien bistakoa baita nazio eredua edozein delarik ere.
|
|
|
Zehatz dazagun, ordea, areago, hitz hauen esanahia: bestea izan nahi duen euskaldunak ezin
|
du
bere buruaren ezaguerarik garatu, bizitzaren zentzua erdarazko munduan baizik ezin duelako eraiki. Gutxiago izan nahi ez badu, ez dauka beste biderik:
|
|
|
begardoena, beginena, kataroena, hustarrena, baldotarrena, fratticcelliena, argituena, kietistena... Berak ortodoxotzat
|
zuen
bere burua, eta halaxe agertzen zen jendearen aurrean –giro hertsi hartan, ezin bestela–, baina nola oso gizon librea baitzen, bere joerak zituena –atsegin zuen Juan de Valdés herrikidea, haren Diálogo de doctrina christiana bereziki, baita Miguel de Molinosen Guía espiritual a ere–, hala, barrura begira bizi behar izaten zituen kanpora begira bizi ezin zituenak, heterodoxi... Ekintzak defendatzen zituen, baita Jainkoaganako maitasuna eta konfiantza lehenesten ere.
|
|
|
Hutsak zapuztu zuen eta hutsak estutu zuen... baita zapuztuko eta estutuko ere handik aurrera, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, harik eta gauzei beste ikuspegi batetik begiratzen hasi zen arte. Izan ere, zergatik estutu behar
|
zuen
bere burua, baldin eta hamalau urte bakarrik bazituen. Ados, hamalau urterekin huts egin zuen, baina hamabostekin ez zuen egingo, ez horixe, orduantxe gaindituko baitzuen gizontasunaren froga, zer arraio, orbetar bati zegokion bezala!
|
|
|
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituèn Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua. Aurrekari horiekin edonork jo dezake hura gizon erlijiogabetzat edo erlijioaren aurkakotzat, baina berak sinestuntzat
|
zuen
bere burua –Voltaire bera ere antiklerikala zen, baina kristautzat zuen funtsean bere burua, kristautzat edo... mundua esplikatzeko Jainkoaren kontzeptuaren beharra zuen behinik behin: " Si Dieu n’existait pas, il faudrait l’inventer" –, edo sinestun sinesgabetzat, hobeki –sinestun eszeptikoa sutsua baino gehiago, guztiaz ere–, nahiz eta gero, itxura egin behar zuen bakoitzean –bizi zèn inguruan katoliko praktikatzailea zela erakutsi behar– itxura egiten zuen, hipokrisia bere neurrian baloratzen zuèn gizona baitzen, azken batean –xelebrea ere izan zitekeen, bai, baina ongi neurtzen zituen bere xelebrekeriak... hartarako hiru galdera zituèn neurgailua erabiltzen zuela:
|
|
|
Baina ikuspegia aldatu ziola gehiegi esatea da, beharbada, Beñardo Orbe zen bezalakoa baitzen, eta, alde horretatik, egokiago litzateke esatea bere zinezko izaeraren kontzientzia bereganatu zuela memento horretan, edo, bestela esanda, kontzientziaren mugimendu hura izan zuela aldaketa, bere bizi ereduaren aldaketara ere eraman zuena ezinbestean: esan nahi baita san Isidroren eredu nolabait idea lista atzean utzi eta artzain xelebrearen eredu errealistari atxiki zitzaiola... mutilak ez
|
baitzuen
bere burua angelusak eta arrosarioak errezatzen ikusten, aingeruek aurreratu ziezaioketèn lan balizkoaren truke –egia ote zen, gainera, ipuin baten antz handiagoa zuèn san Isidroren istorio hura? –, eskura zuenean beste aukera hura, mende berean eta herri ez hain urrun batean bizi izandako hezur haragizko gizon bati lotua –auzoko bati, azken batean–, zeinak gizarteari jolasa... Artzain xelebre hura bezalakoa izango zen, bai horixe," bere" pasadizo txinpartatsu propioekin... baita" bere" baratzeko bertsoekin ere, zergatik ez!
|
|
2009
|
|
|
Hala, bada, gizakia bere sorkuntza diren errealitateetan bizi da; baina horixe
|
du
bere burua ere, eta bere bizitzaren zentzua. Mundua eraikiz, fisikoa, soziala?
|
|
|
laborariaren umea Florentziako artista handia eta jakintsua izan daiteke. Gizakia ez da Naturak egin burutua jaiotzen, berak egin behar
|
du
bere burua, bere, natura?. Gizakia bere buruaren eta bere munduaren sortzailea da.
|
|
|
Ez da pentsatu behar, fededunek pentsatzen dutela berak Jainkoaren jabegoan daudela, fedearen zentzuaz seguru eta lasai. Beste fede modu batzuekin edo fedegabeziekin kontrastean, Bitorianok bere fedearen zentzuak zentzurik al zuen, fedearen zentzua bere kasu konkretuan zein zen, auzikatzen
|
zuen
bere buruagaz. Horregatik Gandiagaren Jainkoa Jainko bilatua da, ez ondare heredatu eta edukitasun intelektual seguru bat.
|
|
|
–Baina horrek ez du zentzurik. Badaki gaur dela garraio eguna eta, paketea entregatu bitartean, ez zaio komeni nire aurka deus egitea?, konbentzitu nahi
|
zuen
bere burua.
|
|
|
Hiri hau horren bakantzailea, bereizgarria baita! Bakoitzak atera behar
|
du
bere burua aurrera, gupidak bizi motza du. Euskal Herrian banintz!
|
|
|
Ausart jokatu nahi du. Baina ezin
|
du
bere burua luzaroan engainatu. Bukatu da lapurtutako objektuen zerrenda, ez daki zeri heldu orain, eta bere pausoen zentzua aldatu egin da halako batean.
|
|
|
Ez du deitu nahi, ez du izan nahi ezetzik ulertzen ez duen gizona. Gorroto ditu halako gizonak eta gorroto
|
du
bere burua telefono zenbaki ezaguna markatzen duenean, ilunetan, bere logelatik, telefonoari begiratu gabe, buruz baitakizki tekla guztiak. Tut tut tuuut luzeak entzuten dituenean bihotzak hain ematen dizkio kolpe gogorrak bularraren kontra, beldur da ez ote dion ubeldua egingo.
|
|
|
balio eskalako lehen balioa familia da, familia eta familia; protagonista anatematizatzeko prest egon zitekeen, hortaz, baina nola lortzen zuen liburu egileak, bere arte ederraren ahalaz, Ana Kanerinaren baitan sartzea. Txaro Goirik esan zionez, bazirudien Tolstoik beste emakume eredu bat eraiki nahi izan zuela, askoz ere kontserbadoreagoa, harik eta nobelako emakume protagonistak bere iritzia ezarri zion arte?, hezur haragizko errealitaterik mingarriena atzemateraino, non gauzak guztiz beste era batean ikusten baitziren!; hantxe tolesten zen, izan ere, hatz salatzailea, eta hantxe zabaltzen besoak, irakurleak hobets zitzan errukiaren irinak akusazioaren zahien aurrean, haiek guztiak nobelan zehar landutako iritziaren galbahetik iragazita gero; nola poztu zen Ada Ana Kareninaren pozaldiekin, nola egin zuen negar haren negarraldiekin, eta nola sentitu zuen haren heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari, biktimari? defendatzeko aukera txikienik eman gabe. Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar
|
zuen
bere burua une hartan?, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai, apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen bere esaldian han gertatua:
|
|
|
Eta iritsi zen ostirala, eta osasuntsu jaiki zen; jaiki baino lehen, haatik, ohean egon zen minutu batzuetan, begiak itxi eta ireki, ireki eta itxi, zalantza batek hartua bezala: izan zitekeen zalantza existentzial bat, edo izan zitekeen askoz ere kontu hurbilagoko bat, Adaren kasuan gertaerrazagoa zena, Adak ez baitzekien, esaterako, koruko saiora joango ote zen ez ote zen; lan atzeratua zuen, alde batetik, saiora joateko eragozpen, bezeroei ezin baitzien huts egin, haiekiko errespetua galdu ezean, baina, bestetik, zergatik izan behar
|
zuen
bere buruarekin hain estua, baldin eta enkarguak entregatzeko epean behin, bizitzan behin, luzatzen bazen?; aitzakia bikaina zuen, bestalde:
|
|
|
–emaguzu gaur egun hontako ogia?, Probidentzia Nazario Orberen bitartekaritzaz baliatu balitz bezala, munduan Jainkoaren borondatea bete zedin! Izan ere, Nazario Orbek ez
|
zuen
bere burua zekentzat ez eskulaburtzat, bakarka joan zitzaiòn langile borondate oneko bati baino gehiagori lagundu baitzion, urliari lanpostu bat eskaintzeko, sandiari mailegutxo bat eta berendiari jaiegun bat. Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino gehiago ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela?
|
|
|
Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino gehiago ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela? eta berak Elizako eta Elizarako gizontzat
|
baitzuen
bere burua, Eliza eta Elizaren jokabidea eredu zituena, elizgizona ez izan arren; bere bertuteen aldeko balantzan, gainera, langileei oporrak ematen hasia zen, honi astebete eta hari hamar egun, probintzian enpresari gutxik bezala?
|
|
|
tokia egiteko asmoz: toki abegikor bat, minezko minen aringarri, izeba Ernestinak kristautzat
|
baitzuen
bere burua, azken batean; hura, baina, kristau errituzale asko ez bezala, ez zen su festetan galtzen, maisuak argi eta garbi irakatsi baitzuen ezen gizonarentzat zela larunbata eta ez larunbatarentzat gizona, eskuzabaltasunak erabakitzen zuelakoan, ororen buruan, zer zen eta zer ez zen larunbata, noiz zen eta noiz ez zen larunbat: itxura guztien gainetik, hurkoa maitatu beharra zegoela, alegia, nork bere burua adina, zenbat eta hurkoa behartsuago, orduan eta gehiago.
|
|
|
Berdin gertatzen zen etxera gonbidaturen bat etorri eta zezen eta toreroei buruzko eztabaidaren bat gertatzen zenean: halakoak, hipikan lagun egin zuèn teniente koronel batekin izaten zituen batez ere, hark belmontistatzat
|
baitzuen
bere burua eta Nazariok gallistatzat, hura Juan Belmonteren aldekoa eta Joselitoren aldekoa Nazario; Domingok, jakin bazekien arren zer ziren muleta eta kapotea, banderillak eta ezpata, ez zuen artean zezenketarik ikusi, ez mundu hartarako zaletasun berezirik erakutsi, baina, haietako eztabaida baten ondotik, Domingo belmontista sutsua sentitu zen?. Ez dakit nola izan zen, baina halaxe sentitu ni... esaten zuen gertaera hartaz mintzatzen zenean?, seguru zegoen hartaz?
|
|
|
Zer zen hura, gainera, zoritxar bati beste bat zerraiola, Benjamin Mariarenari Gabinorena? Zergatik desgrazia haiek, Teofilo Mariak Jainkoak Egiptori igorritako hamar izurri izugarriekin lot zitzakeenak, baldin eta berak israeldartzat eta onen taldekotzat
|
bazuen
bere burua auzi hartan?
|
|
|
putakumeak!??, Domingori anarkisten aldeko jarrera inkontziente bat pizten baitzitzaion, anarkistak zer ziren ez zekien arren; orain ere ez zekien gehiegi: bazekien erradikalak zirela, dena ala ezer ez?, eta horrek erakartzen zuen, baina ez
|
zuen
bere burua politikan sartuta ikusten, bere ordura arteko munduak beste batzuk izan zirelako, agian; Domingok, beraz, ahaztuak zeuzkan nerabezaroko historia haiek, ustez, baina, aitarekin eztabaida hura izan zuenean, denborak atzera egingo balu bezala sentitu zen une batez, barruan aitaren aurkako oihua eta erreboltaren oihua berritzen zitzaizkiola, gutxieneko zentzu batek haiek isilarazten bazizk...
|
|
|
eta ikastetxe bat baino gehiagotan aritzen baitziren ikasleak futbolean ikasgaraian, berean ere aleka batzuk. Tasiok, ordea, kristau zintzotzat
|
zuen
bere burua, eta, kostkatarren kongregazioa utzi zuenean, Adoración nocturna ko kide egin eta hilean behin elizara gauez joateko konpromisoa hartu zuen, Ekisaindua bisitatu eta Hura gurtzera. Baina Tasiok, bere aitak bezalaxe, biek ezagutzen zuten langileen mundua bertatik bertara?, bere lehentasunak zituen:
|
|
|
Orduantxe, baina, Domingoren alde atera zen beste marineletako bat. Mauri?, berrogei bat urteko bizardun anarkista, Cartagenakoa, apostolu anarkistatzat
|
zuena
bere burua, gotik beheraino zen heterodoxoa, baita anarkisten artean ere, Jainkoagan sinesten zutèn bakarretakoa zen heinean?, oker zeudenak, besteak, betiere, doktrinatzeko beti prest:
|
|
|
haurra, antzinako gizakia lakoa da, nartziso hutsa: unibertsoaren erdigune eta erregetzat
|
du
bere burua. Nartzisismo hori irainduz egiten du aurrera zientziak, bilakatzen da heldu haurra.
|
|
|
Benjamin Mariarekin hasi eta gauzatutako harremanak ez zituen Domingok era hartan gauzatuko, izebaren konplizitaterik gabe, bistan da; konplizitate hark, baina, izaera eskuzabal bat zuen aurrebaldintza, izebak guztiz betetzen zuena; halakoa zuen honek, izan ere, izaeraren moldea, begirada errukitsu batek hustua –nitasunaren aztarna ia oroz hustua–, zoritxarrak jotako besteen bestetasunari –Benjamin Mariaren minezko minari, kasu– tokia egiteko asmoz: toki abegikor bat, minezko minen aringarri, izeba Ernestinak kristautzat
|
baitzuen
bere burua, azken batean; hura, baina, kristau errituzale asko ez bezala, ez zen su festetan galtzen, maisuak argi eta garbi irakatsi baitzuen ezen gizonarentzat zela larunbata eta ez larunbatarentzat gizona, eskuzabaltasunak erabakitzen zuelakoan, ororen buruan, zer zen eta zer ez zen larunbata, noiz zen eta noiz ez zen larunbat: itxura guztien gainetik, hurkoa maitatu beharra zegoela, alegia, nork bere burua adina, zenbat eta hurkoa behartsuago, orduan eta gehiago.
|
|
|
Eta iritsi zen ostirala, eta osasuntsu jaiki zen; jaiki baino lehen, haatik, ohean egon zen minutu batzuetan, begiak itxi eta ireki, ireki eta itxi, zalantza batek hartua bezala: izan zitekeen zalantza existentzial bat, edo izan zitekeen askoz ere kontu hurbilagoko bat, Adaren kasuan gertaerrazagoa zena, Adak ez baitzekien, esaterako, koruko saiora joango ote zen ez ote zen; lan atzeratua zuen, alde batetik, saiora joateko eragozpen, bezeroei ezin baitzien huts egin, haiekiko errespetua galdu ezean, baina, bestetik, zergatik izan behar
|
zuen
bere buruarekin hain estua, baldin eta enkarguak entregatzeko epean behin –bizitzan behin– luzatzen bazen?; aitzakia bikaina zuen, bestalde: ez al zen, bada, gaixo egon, 39ºko sukarrarekin?; esan nahi baita Adak Txarorekin egoteko irrika bizia zuela, liburuaz hitz egiteko ez ezik –liburua bukatzeko, ehun bat orri falta ziztzaizkion, astebururako utz zitzakeenak–, Maria Bibianarekin gertatu zitzaiona kontatzeko ere; irudikatu ere, irudika zezakeen harekiko elkarrizketa:
|
|
|
bera bezalako emakume bat, egoera latz bati aurre egin behar izan ziona, harik eta, gizartearen arauei eta debeku moralen muga estuei aurre egin ezinik, nahi ez zuèn erabakia hartu zuen arte, bere buruaz beste egiten zuela, trenbidera botata; bera –Ada– dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun: ...ko iritziaren galbahetik iragazita gero; nola poztu zen Ada Ana Kareninaren pozaldiekin, nola egin zuen negar haren negarraldiekin, eta nola sentitu zuen haren heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari –biktimari– defendatzeko aukera txikienik eman gabe –Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar
|
zuen
bere burua une hartan–, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai... apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen bere esaldian han gertatua: " Seme jatorra duzu, don Nazario!
|
|
|
Ez zuen ulertzen ez berak... ezta elizako hainbat jendek ere, antza, sotanadun bat baino gehiago ikusi izan baitzuen hainbat futbol partidatan... eta ikastetxe bat baino gehiagotan aritzen baitziren ikasleak futbolean ikasgaraian, berean ere aleka batzuk. Tasiok, ordea, kristau zintzotzat
|
zuen
bere burua, eta, kostkatarren kongregazioa utzi zuenean, Adoración nocturna ko kide egin eta hilean behin elizara gauez joateko konpromisoa hartu zuen, Ekisaindua bisitatu eta Hura gurtzera. Baina Tasiok, bere aitak bezalaxe –biek ezagutzen zuten langileen mundua bertatik bertara–, bere lehentasunak zituen:
|
|
|
Zer zen hura, gainera, zoritxar bati beste bat zerraiola, Benjamin Mariarenari Gabinorena? Zergatik desgrazia haiek, Teofilo Mariak Jainkoak Egiptori igorritako hamar izurri izugarriekin lot zitzakeenak, baldin eta berak israeldartzat eta onen taldekotzat
|
bazuen
bere burua auzi hartan?
|
|
|
Orduantxe, baina, Domingoren alde atera zen beste marineletako bat –Mauri–, berrogei bat urteko bizardun anarkista, Cartagenakoa, apostolu anarkistatzat
|
zuena
bere burua –gotik beheraino zen heterodoxoa, baita anarkisten artean ere, Jainkoagan sinesten zutèn bakarretakoa zen heinean–, oker zeudenak –besteak, betiere– doktrinatzeko beti prest:
|
|
|
putakumeak!" –, Domingori anarkisten aldeko jarrera inkontziente bat pizten baitzitzaion, anarkistak zer ziren ez zekien arren; orain ere ez zekien gehiegi: bazekien erradikalak zirela –dena ala ezer ez–, eta horrek erakartzen zuen, baina ez
|
zuen
bere burua politikan sartuta ikusten, bere ordura arteko munduak beste batzuk izan zirelako, agian; Domingok, beraz, ahaztuak zeuzkan nerabezaroko historia haiek, ustez, baina, aitarekin eztabaida hura izan zuenean, denborak atzera egingo balu bezala sentitu zen une batez, barruan aitaren aurkako oihua eta erreboltaren oihua berritzen zitzaizkiola, gutxieneko zentzu batek haiek isilarazten bazizk...
|
|
|
" emaguzu gaur egun hontako ogia", Probidentzia Nazario Orberen bitartekaritzaz baliatu balitz bezala, munduan Jainkoaren borondatea bete zedin! Izan ere, Nazario Orbek ez
|
zuen
bere burua zekentzat ez eskulaburtzat, bakarka joan zitzaiòn langile borondate oneko bati baino gehiagori lagundu baitzion, urliari lanpostu bat eskaintzeko, sandiari mailegutxo bat eta berendiari jaiegun bat. Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino gehiago ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela... eta berak Elizako eta Elizarako gizontzat baitzuen bere burua, Eliza eta Elizaren jokabidea eredu zituena, elizgizona ez izan arren; bere bertuteen aldeko balantzan, gainera, langileei oporrak ematen hasia zen, honi astebete eta hari hamar egun, probintzian enpresari gutxik bezala...
|
|
|
Izan ere, Nazario Orbek ez zuen bere burua zekentzat ez eskulaburtzat, bakarka joan zitzaiòn langile borondate oneko bati baino gehiagori lagundu baitzion, urliari lanpostu bat eskaintzeko, sandiari mailegutxo bat eta berendiari jaiegun bat. Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino gehiago ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela... eta berak Elizako eta Elizarako gizontzat
|
baitzuen
bere burua, Eliza eta Elizaren jokabidea eredu zituena, elizgizona ez izan arren; bere bertuteen aldeko balantzan, gainera, langileei oporrak ematen hasia zen, honi astebete eta hari hamar egun, probintzian enpresari gutxik bezala...
|
|
|
Berdin gertatzen zen etxera gonbidaturen bat etorri eta zezen eta toreroei buruzko eztabaidaren bat gertatzen zenean: halakoak, hipikan lagun egin zuèn teniente koronel batekin izaten zituen batez ere, hark belmontistatzat
|
baitzuen
bere burua eta Nazariok gallistatzat, hura Juan Belmonteren aldekoa eta Joselitoren aldekoa Nazario; Domingok, jakin bazekien arren zer ziren muleta eta kapotea, banderillak eta ezpata, ez zuen artean zezenketarik ikusi, ez mundu hartarako zaletasun berezirik erakutsi, baina, haietako eztabaida baten ondotik, Domingo belmontista sutsua sentitu zen –" Ez dakit nola izan zen, baina halaxe... hurrengo egunetan jertse gorria muletatzat hartu, makila ezpatatzat, eta halaxe ibili zen, toreroa izan nahi zuela eta toreroa izan nahi zuela, Juan Belmonte bezalakoa... harik eta aitak esan zion arte:
|
|
2010
|
|
|
ikustekoa baitzen, Lourdesera joan ginèn hartan, zer nolako bildutasunarekin egin zion otoitz Ama Birjinari egun batean!; belauniko zegoen, eta oinaze huts batetik ari zitzaion, oinaze betetik; elbarri bat ere bazegoen haren ondoan, eta hara: amak haren antzeko ikusi ote
|
zuen
bere burua, zeren Benjamin Mariaren irudiak elbarritzen baitzion gogoa?; belauniko zegoen, begiak goraturik, Ama Birjinari begira; eskuak, berriz, elkarri lotuak zituen, sabelean jarrita, lur madarikatu bati eusten ariko balitz bezala: halako zerbait behar zuen, amarenak munduko begirik tristeenak baitziren, baita ederrak ere, bere goibeltasunean??, barrutik jaten zutèn kulparenak eta damuarenak, ausaz.
|
|
|
eztei egunerako valsa ongi ikastea, zeren bere ametsa baitzen maite zuèn gizonarekin vals bat dantzatzea egun horretan?; nola izango zen, bada, bekatu, baldin eta don Anizeto kalonjeak ere argi eta garbi esaten bazuen, hura errege erreginen eta aristokraziaren dantza zela, dantza ororen gaineko dantza?. Es el baile por antonomasia de la realeza y la aristocracia? esaten zuen?, eta, errege erreginei zegokièn ia guztia bezala, aita kalonjeak monarkikotzat
|
baitzuen
bere burua, gure gurasoen antzera?, dotorea eta zilegia?; ongi oroitzen dut nola igande bateko bazkalondoan don Anizeto mintzatu zen hartaz, baita nola, valsaren defentsa arrazoizkoa egin ondoren, salbuespenera jo zuen: –Beste gauza bat da dantza hori herritar abarkadunen baitan, zeren, nahasten direnean pausoa eta erritmoa, abarka galtzen delako?
|
|
|
Izan ere, Gerhardek ez zidan alferrik esan, bion arteko konfiantzazko giro bat sortzeari eta eraikitzeari ekin geniòn hartan, gure harremanak estutzea erabaki genuèn egun hartan, beraz, noiz eta, bere lehenengo interbentzioan, lehengusu ginenak anaiak izatera deituak ginela iradoki baitzidan?, bera sozialista zela, benetako sozialista. Gerhardek iraultzailetzat
|
zuen
bere burua, eta iraultzan aurkitu zuen bizitzaren zentzua: horregatik egin zidan, beharbada, bere sozialismoaren aitortza, biluzte ariketa erabateko batean, harekin esan nahiko balit bezala:
|
|
|
–Jakin nuenean, ekialdeko frontean, Errusian ematen ari zèn iraultzaren ondorioz, guztiz aldatu zela tropa alemanen jarrera, halako eran, non maiz izan baitziren soldadu alemanen eta errusiarren arteko lagun egiteak eta adiskidetzeak, pozezko negarra egin nuen. Gerra hasi zenean, izan ere, hori pentsaezina zen, alemaniar soldadu proletarioak alemanagotzat
|
baitzuen
bere burua proletariotzat baino, eta errusiar soldadu proletarioak errusiarragotzat proletariotzat baino, eta horrelaxe aritu baitziren, elkarren aurka tiroka.
|
|
|
Horregatik erabaki zuen Kepak bere obsesio hura ez zela parte onekoa, joera gaixoti bat zela, baztertu beharreko makurkeria bat eta, horrenbestez, baztertu egingo zuena. Nereak institutua utzi aurretxoan hartu zuen delibero hura, eta hilabete pare batez zintzo bete
|
zuen
bere buruari agindutakoa. Galeper fabrika bisitatu zuen egunean, ordea, grina ilun guztiek argitara egin zuten, makurkeriak zutunik ezarri ziren eta obsesio izengabe hura egin zen bere izatearen jabe.
|
|
|
–Seguru jakiterik ez daukagu baina, uste dugu... uste
|
dugu
bere burua bota zuela, etxetik gertu samar dagoen amildegi batetik behera.
|
|
|
Amak, baina, apaingarrietan galtzen zen arren, bazuen zerbait benetakoa... ikustekoa baitzen, Lourdesera joan ginèn hartan, zer nolako bildutasunarekin egin zion otoitz Ama Birjinari egun batean!; belauniko zegoen, eta oinaze huts batetik ari zitzaion, oinaze betetik; elbarri bat ere bazegoen haren ondoan, eta hara: amak haren antzeko ikusi ote
|
zuen
bere burua, zeren Benjamin Mariaren irudiak elbarritzen baitzion gogoa?; belauniko zegoen, begiak goraturik, Ama Birjinari begira; eskuak, berriz, elkarri lotuak zituen, sabelean jarrita, lur madarikatu bati eusten ariko balitz bezala: halako zerbait behar zuen, amarenak munduko begirik tristeenak baitziren —baita ederrak ere, bere goibeltasunean... —, barrutik jaten zutèn kulparenak eta damuarenak, ausaz.
|
|
|
nola hartuko zuen, bada, amak valsa bekatu mortaltzat, baldin eta markesak ezin hobeto dantzatzen bazuen?; nola, baldin eta aitari baldintza bakarra jarri bazion bere baiezkoan: ...vals bat dantzatzea egun horretan?; nola izango zen, bada, bekatu, baldin eta don Anizeto kalonjeak ere argi eta garbi esaten bazuen, hura errege erreginen eta aristokraziaren dantza zela, dantza ororen gaineko dantza —" Es el baile por antonomasia de la realeza y la aristocracia" esaten zuen—, eta, errege erreginei zegokièn ia guztia bezala —aita kalonjeak monarkikotzat
|
baitzuen
bere burua, gure gurasoen antzera—, dotorea eta zilegia?; ongi oroitzen dut nola igande bateko bazkalondoan don Anizeto mintzatu zen hartaz, baita nola, valsaren defentsa arrazoizkoa egin ondoren, salbuespenera jo zuen: " Beste gauza bat da dantza hori herritar abarkadunen baitan, zeren, nahasten direnean pausoa eta erritmoa, abarka galtzen delako... zernahi gerta bailiteke".
|
|
|
‘Jakin nuenean, ekialdeko frontean, Errusian ematen ari zèn iraultzaren ondorioz, guztiz aldatu zela tropa alemanen jarrera, halako eran, non maiz izan baitziren soldadu alemanen eta errusiarren arteko lagun egiteak eta adiskidetzeak, pozezko negarra egin nuen. Gerra hasi zenean, izan ere, hori pentsaezina zen, alemaniar soldadu proletarioak alemanagotzat
|
baitzuen
bere burua proletariotzat baino, eta errusiar soldadu proletarioak errusiarragotzat proletariotzat baino... eta horrelaxe aritu baitziren, elkarren aurka tiroka. Handik hiru urtera, aldiz, elkar besarkatu eta nazioen arteko mugak hautsi dituzte.
|
|
|
Izan ere, Gerhardek ez zidan alferrik esan, bion arteko konfiantzazko giro bat sortzeari eta eraikitzeari ekin geniòn hartan —gure harremanak estutzea erabaki genuèn egun hartan, beraz, noiz eta, bere lehenengo interbentzioan, lehengusu ginenak anaiak izatera deituak ginela iradoki baitzidan—, bera sozialista zela, benetako sozialista. Gerhardek iraultzailetzat
|
zuen
bere burua, eta iraultzan aurkitu zuen bizitzaren zentzua: horregatik egin zidan, beharbada, bere sozialismoaren aitortza, biluzte ariketa erabateko batean, harekin esan nahiko balit bezala:
|
|
2011
|
|
|
Ba al dakizue azkenean krisiak Parisen harrapatu, eta atzera itsasoa zeharkaturik Marokora itzuli zela? Suerteko
|
du
bere burua, halere: 13.352 Bai, 13.352, hamahiru milatik gora, eta datuok 2009ko irailekoak dira, Asifek Parisen hegoalderako autobusa hartu eta itzulerako bidaiari ekin zionekoak.
|
|
|
Gertatuaren giltzak buruzagitzaren bileretako agirietan egon behar duela iritzirik, ikerketak abiarazten ditu; berehala, buruzagitza bitan banatua zegoela deskubritzen du, eta desadostasun horiek galarazten zutela garaipena. Lehendakariak ez
|
du
bere burua martiritzat aurkeztea beste irtenbiderik ikusten, eta bere kolaboratzaile leialari ematen dio hiltzeko agindua. Hiltzailearen oinordeko batek historialariari kontatu zionez, bere adiskideari tiro egin zion unean galdu zuen burua.
|
|
|
Umiltasuna aldarrikatzen du Juliok zuzendariaren ezaugarri, baina aldi berean ego indartsua behar dela dio, kontatzeko zerbait duen sortzailearen konbentzimendua,, sortzea delako ausardia eta harrotasun inplizituaren ondorio?. Zuzendariak ezin du norbait itxia izan, konfiantza behar
|
du
bere buruarengan, baina zarena baino gehiago zarela sinetsi gabe.
|
|
|
Izugarrizko zuzendaria da, onena esango nuke? baina ez
|
zuen
bere burua halako proiektu batean ikusten, ez zuen sentsibilitate hori?. Beste zigarro bat piztu du jarraitu aurretik.
|
|
|
Bizitza biriketatik besoetara, oinetara, bere espresio estetikora igaro balitz bezala. Inoiz ez
|
du
bere burua hilik sentitu, inoiz ez du ez bizitzeko asmorik izan, zain egon zitekeen neurri batean,, garai batean heriotzaren zain, senarraren heriotzaren zain gero, niretik gero eta gertuago?, baina presentea ia ukigarri zitzaion komunean ixten zenetan, entre bambalinas.. Ez, ez, hori ez zen koldarkeria hutsagatik; bai, nik ere irakurri dut Georges el amargado; badugu antzekotasunik agian, onartz... Horrek gutxi iraun zidan niri.
|
|
|
Sistema sozial batek, herri batek, bere barneko osagarrien iraupena eta sormena bermatu behar ditu biziko bada, nolabaiteko autozentratzearen estrategia garatu behar
|
du
bere burua erreproduzitu nahi badu. Kanpoarekiko harreman orekatuak lortzeko, bere buruaren jabe izan behar luke hiztun herri orok. Elkarrekiko harreman orekatuak ez baitira lortzen norbere sistema nazionalaren beregaintasunik gabe. Zulo beltzaren irenspenetik bizirik atera nahi duen komunitateak nolabaiteko muga nazional babesleak behar ditu.
|
|
|
Hala, hizkuntzaren galerarekin hasitako nazio alienazioaren bilakaerak herri menderatuaren autodefinizioa eta autoestimua jarriko ditu kolokan. Eta naziotasuna galdu duenak, berriz, neurri baten ez bada bestean, galdua
|
du
bere burua definitzeko ahalmena.
|
|
|
Markelen ligeak, aspaldi honetan, mugimenduaren barrukoak izan dira, eta horrek mugapen nabarmenak dituen arren, abantaila praktikoak ere bai: ez
|
du
bere burua saltzen gehiegi ahalegindu behar, ezaguna eta estimatua delako lehendik ere; eta ez dauka konpromiso sentimentaletatik ihesi dabilela azpimarratu behar, denek asumitua eta onartua dutelako zein diren Markelen lehentasunak. Horregatik aski berria eta deserosoa zaio oraingo egoera, bera baino dexente gazteagoa den neska bat seduzitzen saiatzea, eta inongo maitasun promesik gabe gainera.
|
|
|
–Baina Xantik ezin
|
du
bere burua hil. Hiltzen ari da baina ezin du bere burua hil.
|
|
|
–Baina Xantik ezin du bere burua hil. Hiltzen ari da baina ezin
|
du
bere burua hil. Holakoxe kontraesanak dauzka bizitzak, alderdi bereko Justinak, hits.
|
|
2012
|
|
|
Min eman dio Juanen erantzunak; berrogeita hamabost urtez haren esanetara egon da, eta orain, senarra gaixo duela ere, neskametzat
|
du
bere burua. Beste behin, hasperen luze bat bota eta ohiko paperera itzuli da.
|
|
|
Nereak argi zuen, gainera, probabilitate handiagoa izango zuela arratsaldean idazle eta musikariak euren lanak saltzen ikusteko. Fetixistatzat
|
zuen
bere burua. Txikitatik gordetzen zituen gauzak, noizbait itzelezko balioa izango zutelakoan.
|
|
|
Nereak argi zuen inozo aurpegia jarri zuela. Hamabost urteko neskatilen pare
|
zuen
bere burua. Sikiera haiek badakite takoien gainean ibiltzen, zuk hori ere ez pentsatu zuen bere baitan.
|
|
|
Ohe gainean eseri zen. Inozotzat
|
zuen
bere burua, bizilagunari ez baitzion ez helbiderik ez telefono zenbakirik eskatu.
|
|
|
Klaudiak, nire kezkekin bat egin beharrean, sofan bota
|
du
bere burua zorabio plantaz, markako gabardina bustita duela, amaren larruzko sofa berrira, hain zuzen ere, inongo begiramenik gabe. Markako poltsa lurrean utzi du destainaz, tona bikoa balitz bezala.
|
|
|
Niretzat ez, baina hor utziko dut. Bakoitzak ikasi behar
|
du
bere buruari galdera horiek egiten.
|
|
|
Leihatilak puskaturik bazeramatzan ere, Dasilvak euria egitea nahi zuen. Euria ari duenean, inork ez dio inori erreparatzen, jendeak nahiko lan
|
du
bere burua zaparradatik gerizatzen. Gainera, txanoak eta euritakoak eraman daitezke susmorik eragin gabe.
|
|
|
zioen Andreasek harro, Bauhaus eskolakoen esaldi famatua aipatuz. Artistatzat
|
zuen
bere burua, sortzailetzat. Eta beste guztiak konformistak baino ez ziren bere begietan, gizartearen hierarkian azkenak, inork izan nahi ez zuena; pertsona arruntak.
|
|
|
Badirudi notokordaren zalutasunean dagoela trikimailua. Mixinoak
|
badu
bere buruaz korapiloa egiteko abilidadea. Korapilo horrekin desegiten eta kentzen du gainetik berak sortutako lika.
|
|
|
ilustratuak, erlijioa adina humanismoa erdeinatuz? razionalitatearen monopolioa Despota ilustratuari esleitu dio, ez herriari (harrezkero, edozein despotatxok ilustratua uste
|
du
bere burua). Jaurlaritza ilustratu hori da Campanellaren Sol/ Eguzkia bilakatu dena, razionalitate publikoaren organoa:
|
|
|
Modu berean egin bide zituzten hiltzaileek bi goputzekikoak. Baina pentsa daiteke gizon hori bizirik dagoela, eta ez
|
duela
bere burua ezagutarazi nahi, hilketaren errua egotziko ote dioten beldurrez. Orobat pentsa daiteke ideia hori darabilela buruan, hain berandu?, Marierekin ikusi zutela agertu baita aitorpenetan; baina horrek ez zuen eraginik batere gertaeren unean.
|
|
|
Egun horietan goiz jaikitzen zen, asapalan abiatzen zen, astintzen zuen zaldia, gero jaitsi egiten zen oinak belarretan garbitzera, eta bere eskularru beltzak janzten zituen sartu baino lehen. Atsegin
|
zuen
bere burua larrainera heltzen ikustea, bere bizkarraren kontra langa jiratzen sentitzea, horma gainean kukurrukuka ari zen oilarra, atera irteten zitzaizkion mutilak. Atsegin zituen etxea eta abeltegiak; bere salbatzaile deituz eskuan xapla xapla ematen zion Rouault zaharra atsegin zuen; atsegin zituen Emma andereñoaren eskalapoi txikiak sukaldeko harlauza ikuzien gainean; haien orpogain altuek pixka bat handiagotu egiten zuten, eta, neska bere aurretik zihoanean, zurezko zoruak, azkar altxatuz, hots idor batez klaskatzen ziren larruzko oskien kontra.
|
|
|
Bere ohetik garretan zegoen su argiari begira, artean ere ikusten zuen, han bezalaxe, Leon zutik, esku batez bere eskumakila malguaraziz eta beste eskutik Athalie zuela, lasai lasai izotz puska bat xurgatzen. Xarmagarria kausitzen zuen; ezin
|
zuen
bere burua hartatik apartatu; beste egun batzuetako haren beste jarrera batzuez oroitu zen, hark esandako esaldiez, haren ahotsaren doinuaz, pertsona osoaz; eta errepikatzen zuen, ezpainak musu baterako bezala aurreratuz:
|
|
2013
|
|
|
Berak, baina, eskuindartzat
|
zuen
bere burua, auzi hartan inoiz nabarmendu ez zen arren: Zeledoniok, bestela esanda, eskuindartzat zuen bere burua, baina ez muturrekotzat.
|