|
2000
|
|
|
gure arbasoek ez zuten asmatu, eta ez ziren egon beharreko tokian egon... Eta bere tokian ez dagoenak faltatzen du, eta bere faltaz lohitzen
|
du
bere burua, eta lohitzen ditu ondokoak ere. Eta hori ere aitortu beharra dago, eta bertze guztia gure burua engainatu nahi izaitea da, nola engainatu nahi izaiten baitzuen gure aita hil berriak, Jainkoak zeruan izan dezala.
|
|
|
—Gauza batzuk aldarazi nizkion —hura beti mintzo— Ispilua, berriz —beira puska eskerga seinalatu zuen—, ez nuen lortu hemendik eramatea. Ximurrak ikaragarri maite
|
du
bere burua ikustea larrutan ari denean.
|
|
2001
|
|
|
Tasioz ez da inor ohartu, dena den. Isilean, atzealdeko txokoan esertzeko arreta edukitzeagatik zoriondu
|
du
bere burua. Izan ere, dagoen tokitik kafetegi guztia ikus dezake baina gehienentzat ezkutuan geratzen da hala ere.
|
|
|
Zer daukak ba egiteko, oihartzun egin du lagunaren galderak bere garun alkoholez blaituan, errepidea gurutzatu eta izkina okertzen duen bitartean. Ba ez zekiat, erantzun
|
du
bere buruarekin ozen hitz eginez eta ondoko ezkaratzean eskusartzen ari den bikote bat izutuz. Zerbait, detektibeek beti izaten dute egiteko garrantzitsuren bat eskuetan, filmetan ikusten da hori.
|
|
|
emakumea ezkontzen denean bere buruaz ahaztu behar dela. Ez
|
du
bere buruaz axolatu behar, senarraz, haurrez eta etxean bizi direnez baizik. Horien ona bilatu behar du.
|
|
|
Senarrak, baina, emaztea etxeko zulo bazterrean egon dadin gogo badu, nehor ere ikusi gabe, honek ez
|
du
bere burua agertuko. Zenbait etxetan emaztea hilobi barruan sartua bezala bizi da.
|
|
|
‘Swen Foyn, ’ aurkeztuko
|
du
bere burua, bostekoa emanez.
|
|
|
‘Orain, badakizu zer pasatzen zaion? ’ dio zipoteak bere ingeles lainoan. ‘Ez
|
du
bere burua ezagutzen.’
|
|
2002
|
|
|
Zakurrak, bere barrutian ez badago, arriskua ikustean, nagusiarengana itzultzen
|
du
bere burua, haren jokabidea ikusteko. Batzuetan, ordea, beldurtia baldin bada, ihes egingo du.
|
|
2003
|
|
|
ez dute txirrinik jotzen, ez aterik kolpatzen, ozta ozta ukitzen dute behatz koskoekin atea, baldin aurreikuspen guztien kontra senarrak zabaltzen badu desenkusaren bat aipatu ahal izateko, eta modu berean ateratzen dira goizeko ordu txikietan, zaratarik gabe, atalburuan musu presakor bat eman ondoren; hurrengo hitzordura arte indarrak pilatzeko balioko dien musu labur baina indartsua etenik sartuko da gizonezkoa igogailuan (jaisgailu izango da ordu horietan) eta geratuko zaio emakumea begira, itxoiten geratzen diren emakumeek duten otzantasunarekin, esku bat ateko sarrailan eta bestea paparrean, bularrak doi doi estaltzen dizkion bataren solapak bilduz. Emakumea ohearen magal epelera itzuliko da gero, gizonak han utzi dituen azken aztarnen bila, eta gizona gauaren altzo hotzean galduko da, soinean emakumearen lurrina daramala, eskuetan oraindik sexuaren usain garratz eta sarkorra, ahoan karminaren tejoa, eta espaloiko galtzada zapaltzean berriro gizonen mundura itzuli dela ohartuko da eta pozik aurkituko
|
du
bere burua, pozik emakumearen besarkadatik aske bere kontura pentsatzeko eta gogoeta egiteko astia izango duelako. Gizonok ez dakigu zergatik den horrela, baina neuk ere behin baino gehiagotan sentitu izan dut, batzuetan kontzientzia txarrarekin izan bada ere, bozkario hori.
|
|
|
Bere pertsonaiak ez dira, noski, gordelekuetan bizi, salbuespen bakanetan izan ezik, baina han hartzen dute atseden, han bilatzen dute babesa, han sentitzen dira beren aisiara. Bere nobela labur bateko protagonistak, esate baterako, gerrako frontetik ihes egin eta baserriko kupel batean gordeko
|
du
bere burua. Gauez bakarrik aterako da pixka bat egurastera.
|
|
2004
|
|
|
Kate motzean lotuta dagoenak nola ikusten ote
|
du
bere burua. Eta nola ikusten du hori bere jabeak?
|
|
|
Euskararen defentsan, Zeruko Argia, 1977/7/10 Orobat, ikus Gurutz Larrañagaren kritika hau: . Euskaldunak ez
|
du
bere burua alfabetatugabetzat jotzen, eta ez du euskal alfabetatzea planteatu ere egiten. Euskararen indartzea eta berreskuratzea erdaldunen bizkarrera botatzen du?.
|
|
|
Euskararen indartzea eta berreskuratzea erdaldunen bizkarrera botatzen du?. Euskaldunak ez
|
du
bere burua alfabetatugabetzat jotzen, HABE, 1988/5/15.
|
|
|
–Horixe. Izan ere, Himmlerrek Heinrich I.a erregearen ondorengotzat jotzen
|
du
bere burua. Eta errege saxoniar hark Lantzaren laguntzaz garaipena lortu zuen bezala, orain berak, bere SSetako zaldun beltzen buru, egotziko ditu ekialdeko azpi gizonak Alemaniak behar dituen lurraldeetatik.
|
|
|
–Esan dizut lehen –esan zuen Einsteinek–: Tellerrek zital bihurtu
|
du
bere burua beste fisikari guztion aurrean. Ez dio beste inork begiratuko aurpegira.
|
|
|
Orduan pentsatu du bera gai izango den inoiz neska baten aurpegia hitz politekin gorritzeko. Ezin
|
du
bere burua halako egoera batean irudikatu. Neska bati hitz politak esaten.
|
|
|
Izter tartean motorraren dardara nabaritzen duela, Jeniferrek estu heltzen dio besoekin autoen argien artean gidatzen duen Antoniori. Haren sorbaldan jarri
|
du
bere buruaren pisua, eta eskuin aldera begiratzean alde batera eta bestera mugitzen diren argiak ikusi ditu. Bata bestearekin nahasten diren argiak, agertu, desagertu eta bat batean berriz ere agertzen direnak.
|
|
|
Semaforo gorrian gelditu da eta ezpainak lehor eta pinturarik gabe dituela ikusi
|
du
bere buruaren gainean duen ispilura lepoa tente jarrita gerturatu denean. Arratsaldean lantokiko komunean jarritako margo gorria aspaldi desagertu da.
|
|
2005
|
|
|
–Baina jaso dugun deiaren izaeragatik iruditzen zait bilera hau ez dela ohiko jarraipenaren berri emateko, beste barik –aurreratu da ingelesa, hotz, interesatuak edo ironikoak diren esaterik ez dagoen begiak emakumearengan jarriak. Israeldarrak ere emakumearenganantz altxatu
|
du
bere buru mamitsua.
|
|
|
Egokitu gabeko barneko erlojuan gauerdia da eta gorputza gustura nekatu dion jarduerarekin batera tentsio emozional guztiek lur jota utzi dute. Hegazkinean oina jarri bezain laster, gainera, salbu ikusi
|
du
bere burua. Jesarri direnean Ametsi galdetu dion gauza bakarretarikoa:
|
|
|
Ia hamar ordu lotan. Hasieran apur bat galduta baina berehala kokatu
|
du
bere burua. Mina du hainbat tokitan, jarrera deserosoa dela eta.
|
|
|
Ahuspez datza gela hotz batean. Begiak ireki eta, ikusmena galarazten dion ilunpearen barruan, toki ilun batean sumatu
|
du
bere burua. Heze eta hotza dela jakiteko ez du begien beharrik izan.
|
|
|
Naroa Japoniara joateko aukerak sortzen dizkion artegatasun eta kilika ostentzen saiatzen da. Akira ikusi zuenetik beti imajinatu
|
du
bere burua Tokio erraldoitik paseatzen, mila aurpegi japoniarren artean, etxe orratz ikaragarrien artean ezkutatzen den zurezko tenplu sintoista batean otoitz egiten duten aurpegi barnerakoiak aztertzen. Milaka urteko kultura horrek mistizismoa eta pragmatismoa uztartzeko duen gaitasunak beti utzi du miretsita.
|
|
|
Baina, zeinek ez
|
du
bere buruarekin ametsik egiten. Batik bat urte berria hastear dela, urte zaharra amaitzear, edo urteko beste edozein une berezitan?
|
|
2006
|
|
|
Franco-ren" Espainia berriak" izpiritu espainol jatorraren berpizkunde bezala presentatu
|
du
bere burua: Don Pelaio eta Errege Katolikoena, Inperioarena, hots, aldare eta ezpatarena.
|
|
|
Zapaterok Espainia liberal bat aldarrikatzen du. Aznarrek liberala aitortzen
|
du
bere burua, eta Esperanza Aguirrek. Liberala besterik ez dago orain.
|
|
|
Bai ama, gero, esaten zion gaztetan, amak gela garbitzeko agintzen zionean. Ama ospitalean daukanetik berarekin bizi izandako hainbat egoera etorri zaizkio Nereari burura, eta denetan ikusi
|
du
bere burua zakar erantzunez, gogo barik, eta horrek min egin dio. Orain prest egongo litzateke amak eskatutako edozer gauza egiteko, baina bere ama da prest ez dagoena.
|
|
|
Kopetatik izerdi tantak jausten zaizkiola. Eta, hark bezala, inguruko guztiei lasai, badakit gidatzen eta, esanez ikusi
|
du
bere burua. Baina azken bihurgunea aldapan gora dago.
|
|
|
Estu ikusi
|
du
bere burua argazkian. Amak bere gerrian duen eskua ahalik eta lasterren askatzea desiratzen dago, hegazkinerantz korrika irteteko.
|
|
|
Borobildu egin dira ertz guztiak. Zorakeria bat egitera doanak bezala, tontor garai batean ikusten
|
du
bere burua. Salto egiteko prest.
|
|
|
Une batez, iraganaren putzuan buruz murgildu dela sentitu du, urez betetako igerilekuan dzanga egin izan balu bezala. Kostaldeko errepidetik doan auto zaharrean ikusi
|
du
bere burua, aita gidari doala. Bi emakume daramatza eta izerditan dabil.
|
|
|
Bat batean barrezka ikusi
|
du
bere burua. Ohe gainean saltoka.
|
|
|
–Penitentzia beharrean hago –erran dio ahopeka bere buruari. Agerrek gero eta boz ozenagoa erabiltzen
|
du
bere buruarekin.
|
|
2007
|
|
|
Oso azkar biratzen
|
du
bere buruaren inguruan (t= 10 ordu eta 14 minutu). Eta, honetan ere Jupiter bezalatsu, oso txapalduta dago, gorago emandako bi erradioak alderatuz ondoriozta daitekeenez.
|
|
|
Neptuno ere, aurreko beste hirurak bezala, gasezko bola erraldoia da (H, %85; He, %15); erradio handia iristen du (r= 24.704 km); eta azkar biratzen
|
du
bere buruaren inguruan (t= 16,1 ordu).
|
|
|
Kolonian ere Birjaiokundean jo bide du harrotasun erromatarrak gailurra. Udaletxeko portikuan, arkitektonikoki ernazimentu garbi dotorea, bi arkuteria txairo bata bestearen gaineko solairu bitan?, non ere latinezko izkribuek eta inperatoreen medailoiek Koloniaren antzinate erromatarra goraipatzen baitute, burgeseriak zuzenean Erroma bigarren bat deklaratzen
|
du
bere burua. S.P.Q.AGRIPP., laburdurarekin.
|
|
|
Muchos de éstos han disfrutado de ella, pero hasta ahora sólo según sus maneras de comerciantes, para enriquecerse. A mí, que soy también extranjero, me ha sido dada para un objetivo más alto, para educarla? 338 Horretarako gura
|
du
bere burua hezi eta prestatu. Ez, ordea, hezkuntza liburuzorroz, bizitzatik ikasiz baizik; ez ideiei eta diskusio teorikoei begira, eta bai gizon emakume norbanakoei.
|
|
|
Ideiak en historialari sozialistei aurre hartu die konkistarien historia giza ehiztarien historiatzat aurkeztuz. Kultura eta nazio guztiei begi sinpatikoz, edo gutxienez inpartzialez so egiteko bere botoaren despit, gero ezin
|
du
bere burua errendatu eta barkatu Erromari, konkistatu zituen herrien kulturak zanpatu izana, ezta Kartagorena berarena ere? 456.
|
|
|
–Que mi primer propósito sea el alma humana en sí misma y en su manifestación en esta tierra, sus instrumentos sensibles y las cosas a las que concede importancia, sus esperanzas, sus placeres, sus caracteres y obligaciones, todo cuanto puede hacer feliz al hombre? 339 Pertsonak hezi nahi ditu Herder-ek. Ekandu ilustratuak hazi, ez lege ilustratuak diktatu340 Pertsonak bere baitatik eta bere bizitzatik behar
|
du
bere burua hezi. Eta honekin haren antropologian sartzen gara.
|
|
|
Ezin da gauza bera esan mende bat geroago Linné ren arrazen klasifikazioaz (1766), berton ezaugarri fisikoekin moralak lotzen baitira: arraza europarra kolore zurikoa da, tenperamentu sanginikoa, gihartsua gorpuzkeraz, bere burua legearen arabera gobernatzen du; arraza amerikarra kolore gorrikoa, kolerikoa tenperamentuz, zuzena, ekanduen arabera gobernatzen
|
du
bere burua; arraza asiarra, larua, melankolikoa, zurruna, aieruen arabera gobernatzen du bere burua; arraza afrikarra, beltza, flegmatikoa, makala, apetaren arabera ibili ohi da. Klasifikazio hau Europa ilustratuaren aurreiritzi arrazista korrienteen erakusgarri nahiko egokia da.
|
|
|
Ezin da gauza bera esan mende bat geroago Linné ren arrazen klasifikazioaz (1766), berton ezaugarri fisikoekin moralak lotzen baitira: arraza europarra kolore zurikoa da, tenperamentu sanginikoa, gihartsua gorpuzkeraz, bere burua legearen arabera gobernatzen du; arraza amerikarra kolore gorrikoa, kolerikoa tenperamentuz, zuzena, ekanduen arabera gobernatzen du bere burua; arraza asiarra, larua, melankolikoa, zurruna, aieruen arabera gobernatzen
|
du
bere burua; arraza afrikarra, beltza, flegmatikoa, makala, apetaren arabera ibili ohi da. Klasifikazio hau Europa ilustratuaren aurreiritzi arrazista korrienteen erakusgarri nahiko egokia da.
|
|
|
Ipurdi azpian takoidun zapatak dauzka eta gainean berokiak, soinekoak eta galtzak. Neguko beroki batekin estali
|
du
bere burua eta armairu ertzean kiribildu da.
|
|
|
Baina hori egiteari utzi genion aspaldi. Emazteak orain exekutibo kargu altua lortu du, eta aurpegia serio mantentzera behartzen
|
du
bere burua. Batzuetan bere lan mahaian ikusten dut, eta nire buruari galdetzen diot benetan lanean ari ote den edo bere izen zerrenda madarikatuekin.
|
|
2008
|
|
|
ispilua bezalako ur azala; bazterrean jauregi ikusgarria, villa dotore arranditsu bat, lorategi oparoek inguraturik; lakuaren bestaldean, aurrez aurre, Alpeen silueta sendo bikaina? Bertan kokatu
|
du
bere burua, Sara ondoan duela, ondasun handiaren jabe, bizitza dastatzen, bere lan gogaikarria, muga ekonomikoak eta bizimodu bikoitza betiko bazter utzita?
|
|
|
Emakume horren eskuetan ipini zuenak, honek Aitorren sakelan sar zezan? Baina hor salatu
|
du
bere burua! Ez Aitorrek ez hiltzaileak ezin hartu izan zuten gau hartan irurac bat, zeuk kendu zenidalako aurretiaz!
|
|
|
Arnasa sakon hartu eta putzaldi ozena egin
|
du
bere burua tren barruan ikusi duenean. Geltokian beste inor ez da igo trenera eta horrek zerbait lasaitu du.
|
|
|
Zentzu mugatua du gureak, horrenbestez. Eta nazio kulturaren mugarrietan zehazten eta xehatzen
|
du
bere burua, nolabait ere.
|
|
|
Zehatz dazagun, ordea, areago, hitz hauen esanahia: bestea izan nahi duen euskaldunak ezin
|
du
bere buruaren ezaguerarik garatu, bizitzaren zentzua erdarazko munduan baizik ezin duelako eraiki. Gutxiago izan nahi ez badu, ez dauka beste biderik:
|
|
|
–Ez
|
du
bere burua onartzen. Beste leku batean, beste garai batean hobeto legokeela irizten dio beti.
|
|
2009
|
|
|
Hala, bada, gizakia bere sorkuntza diren errealitateetan bizi da; baina horixe
|
du
bere burua ere, eta bere bizitzaren zentzua. Mundua eraikiz, fisikoa, soziala?
|
|
|
aise transmigratzen dira materia batetik bestera. Gandiagak arbola sentitzen
|
du
bere burua. Manex Erdozaintzi Etxartek antzeko sentiera espresatzen du maiz.
|
|
|
Berea du. Mendi lur hori sentitzen
|
du
bere burua. Arkeologo diletantea ere bada nolabait eta, zerbait erreparatu eta, instinto seguru batek bezala esaten dio begiak hari,, forma hori hor ez da naturala, hemen gizakia ibili da; koska hori norbaitek egina da, ez da berezkoa; gizakiak ipini ditu harri horiek horrela?.
|
|
|
Aurre egin beharra edukiko dugu Europako influentzia intelektual eta sozialei. Zaharrean tematu ez, eta tipus tapas ateismo agian errazegi, seguru asko antzuegi batera jauzi egin ez duenak ere, aurrietan eta biluzik ikusiko
|
du
bere burua, irtenbideren bat nahitaez bilatu du. Gandiaga, beti bere jendearekin, herriarekin, etxe zaharra eraberritzen ahaleginduko da; haren lagunen batzuek beste kultura batzuetara emigratu beste aukerarik ez dute aurkitu.
|
|
|
laborariaren umea Florentziako artista handia eta jakintsua izan daiteke. Gizakia ez da Naturak egin burutua jaiotzen, berak egin behar
|
du
bere burua, bere, natura?. Gizakia bere buruaren eta bere munduaren sortzailea da.
|
|
|
Cadiz kosmopolita eta errepublikazale honetan, Olabarrieta praile ohia, Clararrosa antidogmatiko eta ikonoklasta, personaia bat da. Katolikotasunaz eta Aita Santuaz trufatzen da, erlijio naturalaren aldeko aitortzen
|
du
bere burua. Cadizen asanbladak egiten ziren plazan (Errenderia bat iduri) eta sarritan hitz egiten zuen Clararrosak.
|
|
|
Handik hara, gizaberearen historia, Naturan bere lekua egitearen historia da; harekin bategintza bilatzearen historia: Natura eratuz eratzen
|
du
bere burua, bera han proiektatuz eratzen du Natura (Durkheim), hala bilakatzen da bera Natura, eta Natura bere gizarte. Naturaren eta gizakiaren berbategintza hau mitoan egikaritzen da, hor gizakiak bere lekua aurkitzen dizu Naturan.
|
|
|
Mertxegaz Urbian bilatzen duena. Gandiagak lur sentitzen
|
du
bere burua, lurraren ume, lurraren zati. Antzinako gizon emakumea, dolmenak, aztarnak, lurraren historia dira harentzat.
|
|
|
ezbeharra eta miseria aurkitzen du (UBM, 141): gorbatadunen oinetakoak garbitzen dituena, tabakoa saltzen dagoena manastatxoa lurrean, edo zigarrokondoak biltzen ari dena, (UBM, 104); hiri handira zerbait hoberen bila etorri zen jendea (UBM, 85), lan bila eta lanik gabe (UBM, 150; 169 eta hurr.). Pobretasun eta miseriaren nolabait errudun sentitzen
|
du
bere burua (UBM, 113, 169), eta lotsa, mozkor gizagaixo handi bati, alderoka eta marmarrez jende artean zetorrenari laguntzarik eman ez diolako (UBM, 108),, ez baikara oraindik libre izatera heldu?.
|
|
|
Lehenengo biak ateistak dira, eta arerio deklaratuak moral kristauarenak ere, nahiz biak modu diferentetan. Aitzitik, Einsteinen adierazpen asko judaismoaz eta kristautasunaz franko positiboa da, eta hark guztiz erlijiosoa bere modura aitortzen
|
du
bere burua, nahiz eta ez Jainko pertsonal baten fededuna (eta gutxiago ezein Eliza edo Sinagogari atxekia: gutunketa pribatuan baditu tradizio eta erritu juduei buruz adierazpen zeharo negatiboak).
|
|
|
Intelektualok, jatorrian aski probintzianoak berak gehienetan, hiriburura igoak, hango zenakulu literarioetan nor baino nor lehiatu ohi dira iluntzero mundua eztabaidatzen, gure garai triste hau mespretxatzen, ideia berrienak baino berriagoak kontrabandatzen, erlijioa ridikulizatzen, probintzietako miseria deitoratzen, nazioa konpontzen. Euskal idazleak zaila izango
|
du
bere burua horietako idazle sentitzea, hots, holako elite selekto eta goitarreko laguna: berak ez hiribururik du, ez mundurik berak salbatzeko, ez ideia berri berrienik Parisetik ekarria, ez urrungo probintziarik bere berbaren azotez erredimitzeko; ez du Gorterik miretsiko duenik, ez burgesiarik, ez aureola sozialik.
|
|
|
–Angie hori ez dator eta segur aski ez da etorriko. Beharbada ezin zuen, ala dena broma zen, ala hemen bertan dago norbaitekin eta ez
|
du
bere burua ezagutzera eman nahi?. Bezero guztiak berrikuskatu zituen eta ez zuen inorengan deus nabarmendu.
|
|
|
Hiri hau horren bakantzailea, bereizgarria baita! Bakoitzak atera behar
|
du
bere burua aurrera, gupidak bizi motza du. Euskal Herrian banintz!
|
|
|
Ausart jokatu nahi du. Baina ezin
|
du
bere burua luzaroan engainatu. Bukatu da lapurtutako objektuen zerrenda, ez daki zeri heldu orain, eta bere pausoen zentzua aldatu egin da halako batean.
|
|
|
Gizona besarkatzeko gogoak hartu du Ana, eta, ia konturatu gabe, desio duena egiten ikusi
|
du
bere burua.
|
|
|
Emozioak eta alergiak bat egin dutenean negarrak azpiratuta ikusi
|
du
bere burua Diegok. Azkura du begietan.
|
|
|
Ez du deitu nahi, ez du izan nahi ezetzik ulertzen ez duen gizona. Gorroto ditu halako gizonak eta gorroto
|
du
bere burua telefono zenbaki ezaguna markatzen duenean, ilunetan, bere logelatik, telefonoari begiratu gabe, buruz baitakizki tekla guztiak. Tut tut tuuut luzeak entzuten dituenean bihotzak hain ematen dizkio kolpe gogorrak bularraren kontra, beldur da ez ote dion ubeldua egingo.
|
|
|
Zintzilik dauka ezkerreko besoa eta eskuinekoarekin hormari itsatsita dagoen heldulekuari eusten dio, gorputzaren pisuak lurrera botako luke-eta bestela. Askotan ikusi
|
du
bere burua biluzik, baina ez da ohitzen. Badaki zaharra dela, badaki tronbosiak beso bat, hanka bat eta irribarrearen erdia zintzilik utzi dizkiola, baina bere gorputza imajinatzen duenean askoz gazteago ikusten du.
|
|
|
Arlo hartan, gainera, Maria Bibiana ez bezala, izeba Ernestinarekiko lotura estuagoa zuena, joera berekoa atera zitzaion Ada, halako eran, non ez baitzen harritzekoa amaalabak elkarrizketa friboloetan murgilduta ikustea: Rodolfo Valentinoren eraztun bat enkantean jarri, eta badakizu zenbat pagatu duen emakume batek, Ada?, hamar mila dolar?!; bai, ama, baina emakume horrek ez
|
du
bere buruaz beste egin, eta hori ere zerbait da; arrazoi duzu, gauza bat baita Jainkoarengatik hiltzea eta beste bat Rodolfo Valentinorengatik?; Rodolfo Valentino, hala ere, gizon liraina zen, ez niri ezetzik esan?; lasai, Ada, orbetarrok ere bai baitugu geure Rodolfo Valentino: Teofilo Maria?
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: ...ko aldartean?, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta, barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz?, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen?, lekua galtzen duenak galtzen
|
du
bere burua eta galtzen du Jainkoa??, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, lelo bat er... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz?; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
|
Datosek esan du apropos egiten ari dela; aurrekoan ere, Tizmanen grabazioa lapurtu zutenean, gauza bera egin zuela. Esan
|
du
bere buruari garrantzia eman nahi diola Musonek. Bleulerrek esan du merezi ere merezi duela.
|
|
|
Amets Olazar protagonista zenbait hilabetez ospitalean koman egon ondoren badator bueltan etxera, ekin dio berriro bizitzeari. Arraro sentitzen
|
du
bere burua, ordea. Bere buruaren gaineko zalantzak, larridura metafisiko batek, sarritan atsekabetuko du Amets nobelan:
|
|
|
haurra, antzinako gizakia lakoa da, nartziso hutsa: unibertsoaren erdigune eta erregetzat
|
du
bere burua. Nartzisismo hori irainduz egiten du aurrera zientziak, bilakatzen da heldu haurra.
|
|
|
besteak beste, horrek bereizten gaitu orain dela gutxi arteko gizakiarengandik. Aberatsek aire garbia erosten dute, tabernetan oxigenoa eros eta arnas dezakezu, Michael Jacksonek maskaren bidez babesten
|
du
bere burua kutsaduratik. Von Weiszacker fisikariak bunker bat egin zuen lorategian, balizko erradiazioetatik babesteko.
|
|
|
Arlo hartan, gainera, Maria Bibiana ez bezala, izeba Ernestinarekiko lotura estuagoa zuena, joera berekoa atera zitzaion Ada, halako eran, non ez baitzen harritzekoa amaalabak elkarrizketa friboloetan murgilduta ikustea: Rodolfo Valentinoren eraztun bat enkantean jarri, eta badakizu zenbat pagatu duen emakume batek, Ada?, hamar mila dolar...!; bai, ama, baina emakume horrek ez
|
du
bere buruaz beste egin, eta hori ere zerbait da; arrazoi duzu, gauza bat baita Jainkoarengatik hiltzea eta beste bat Rodolfo Valentinorengatik...; Rodolfo Valentino, hala ere, gizon liraina zen, ez niri ezetzik esan...; lasai, Ada, orbetarrok ere bai baitugu geure Rodolfo Valentino: Teofilo Maria...
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: ...ak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta –barrutik hausteko puntuan zegoenean, beraz–, bizi senak edo eraginda, amari besotik heldu eta, heldu ez beste, izeba Ernestinak inoiz esandako hitzak oroitu zituen –" lekua galtzen duenak galtzen
|
du
bere burua eta galtzen du Jainkoa" –, baita heldulekua aurkitu ere hitz haietan, halako eran, non, hitzen iltze goriari indarrez heldurik, Maria Bibianak berbideratu egin baitzuen bere energia psikiko guztia, negar histeriko baten norabidean bideratzekotan egon zena; esan nahi baita Maria Bibianak begiak itxi eta, motorrots guztien gainetik, arreta osoa puntu bakarrean kontzentraturik, ... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz...; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
2010
|
|
|
Gizonak amets egin dezake, leihotik bota dezake bere burua, adibidez, besoei eraginez hegan egin dezakeelakoan?, baina ametsa ameskeria bihurtzen denean dator hondamena: gizon hegalariak hegaldiari ekin ez beste txikitzen eta apurtzen
|
du
bere burua. Gizartea aurrerako bidean jar dezakegu, bai, baina apurka.
|
|
|
Mutilak keinu bortitzagoak egin dizkio sugeari, ostikoz, ukabilez, buruaz... eta, halako baten, narrastiak zizt egin dio xaxatzaileari bularrean. Mutilak oihu egin du, lurrera bota
|
du
bere burua, bueltaka eta itzulipurdika hasi da minaren minez, oinaze ikaragarriaz hiltzen ari balitz bezala... Baina musikariak ez dira laguntzera joan, turuta jotzen jarraitu dute, antzerkia baino ez baita dena.
|
|
|
Zeregina behar bezala bete duela begitandu zaionean garbitu egin
|
du
bere burua gelako iturrian, gero aulkian utzitako arropak jantzi ditu eta zurezko orratzaz berriro finkatu du bere ile mototsa. Bizar xafla ere pasatu du uretatik, goiko ezpainaren barrualdean ezkutatu du tentuz eta kalera abiatu da.
|
|
|
Julenek ez du kuxkuxean aritzeko asmorik ez gogorik, baina galdetzera behartua ikusi
|
du
bere burua.
|
|
|
Gizonak amets egin dezake —leihotik bota dezake bere burua, adibidez, besoei eraginez hegan egin dezakeelakoan—, baina ametsa ameskeria bihurtzen denean dator hondamena: gizon hegalariak hegaldiari ekin ez beste txikitzen eta apurtzen
|
du
bere burua. Gizartea aurrerako bidean jar dezakegu, bai, baina apurka.
|
|
2011
|
|
|
Ba al dakizue azkenean krisiak Parisen harrapatu, eta atzera itsasoa zeharkaturik Marokora itzuli zela? Suerteko
|
du
bere burua, halere: 13.352 Bai, 13.352, hamahiru milatik gora, eta datuok 2009ko irailekoak dira, Asifek Parisen hegoalderako autobusa hartu eta itzulerako bidaiari ekin zionekoak.
|
|
|
Distirak distira, ordea, jiratu denean bere aurrean topatu duen neskaren kulotarenak liluratu du areago, bere urdin elektriko eta ukitu antza leunaz. Taupada neurgailuaren sentsorea atzetik lotu ezinean zebilen neska, bularretakoaren hesgailuarekin trabatuta, nonbait, eta laguntzeko eskatuko ziola imajinatzen aurkitu
|
du
bere burua, galtzazpietan?: berea ere, neurgailua?
|
|
|
Gertatuaren giltzak buruzagitzaren bileretako agirietan egon behar duela iritzirik, ikerketak abiarazten ditu; berehala, buruzagitza bitan banatua zegoela deskubritzen du, eta desadostasun horiek galarazten zutela garaipena. Lehendakariak ez
|
du
bere burua martiritzat aurkeztea beste irtenbiderik ikusten, eta bere kolaboratzaile leialari ematen dio hiltzeko agindua. Hiltzailearen oinordeko batek historialariari kontatu zionez, bere adiskideari tiro egin zion unean galdu zuen burua.
|
|
|
Apirilak ez
|
du
bere burua ezagutzen. Ezjakinean erortzen dira elur maluta bigunak leihoko kristal eta plastikozko poltsen kontra, eta hala urtzen dira.
|
|
|
Hurbildu eta Ingmar Bergmanen autobiografiako pasarteren bat komentatu diezaioket. Ni ez naiz jendeak uste duena, ez nik uste dudana, bere burua ezagutzen duela uste duenak ez
|
du
bere burua ezagutzen. Nor zara, egingo lidakeen galdera aldez aurretik erantzuteko, esan nahi dut.
|
|
|
Erreka bazterreraino iritsi eta haren norvegiar zaldi zuria, egarriz, ur ilun eta barera makurtu da. Ginebrak, zaldi gainetik, ispiluan bezala ikusi
|
du
bere burua uretan. Berrogeita hamar urterekin, andere ederra da oraindik, gorputz ondu eta begirakune lasaikoa, baina hegaztitxo tristea da haren bihotza.
|
|
|
Iragan galduagatik min naturalaz bestelakoa da labartzarraren seta. Etengabe zigortzen
|
du
bere burua aspaldiko zaurietan ozpina boteaz. Katuak lagunduko digu oraingoan Ihartzegarairen ezaugarri nagusian (Txillardegiren obra osoko giltzetako batean) barneratzen:
|
|
|
Azaroaren hamaika horretakoak jasoko ditu oroz lehen ametsak, baina biharamunean, hamabian, Ixaskunek kontatuko dio beraiek Valcornejatik etortzeko harturiko hegazkinak istripua izan duela, eta Anttonek espetxe barruan baino larriago sentituko
|
du
bere burua,, erkin, zaurgarri, hauskor. Nerabezaroan Selakuan harrapatzen genituen ziraun haiek, ikarak hartuta, gure eskuetan hauskor gertatzen zitzaizkigunean bezalaxe.?
|
|
|
dagoena da. Berak salatu
|
du
bere burua. Etxeko txapinak ditu oinean.
|
|
|
Umiltasuna aldarrikatzen du Juliok zuzendariaren ezaugarri, baina aldi berean ego indartsua behar dela dio, kontatzeko zerbait duen sortzailearen konbentzimendua,, sortzea delako ausardia eta harrotasun inplizituaren ondorio?. Zuzendariak ezin du norbait itxia izan, konfiantza behar
|
du
bere buruarengan, baina zarena baino gehiago zarela sinetsi gabe.
|
|
|
–Akatsa dira helduok umeekin erabiltzen ditugun gezurrak, haurrak egia eta errealitatea ezagutu ez ditzan, engainuarekin lortzen den bakarra delako jakintzarako bide hori are torturagarriago egitea. Azken finean, umeak egia ezagutzen duenean ez da ezer gertatzen, errealitatea ikusi eta ulertzen duenean, heltzen doa, eta ez
|
du
bere buruaz beste egiten, ez du traumarik jasaten, besterik gabe konturatzen da bizitza horrelakoa dela, denek konturatu behar izan dugun moduan?.
|
|
|
Bizitza biriketatik besoetara, oinetara, bere espresio estetikora igaro balitz bezala. Inoiz ez
|
du
bere burua hilik sentitu, inoiz ez du ez bizitzeko asmorik izan, zain egon zitekeen neurri batean,, garai batean heriotzaren zain, senarraren heriotzaren zain gero, niretik gero eta gertuago?, baina presentea ia ukigarri zitzaion komunean ixten zenetan, entre bambalinas.. Ez, ez, hori ez zen koldarkeria hutsagatik; bai, nik ere irakurri dut Georges el amargado; badugu antzekotasunik agian, onartz... Horrek gutxi iraun zidan niri.
|
|
|
Sistema sozial batek, herri batek, bere barneko osagarrien iraupena eta sormena bermatu behar ditu biziko bada, nolabaiteko autozentratzearen estrategia garatu behar
|
du
bere burua erreproduzitu nahi badu. Kanpoarekiko harreman orekatuak lortzeko, bere buruaren jabe izan behar luke hiztun herri orok. Elkarrekiko harreman orekatuak ez baitira lortzen norbere sistema nazionalaren beregaintasunik gabe. Zulo beltzaren irenspenetik bizirik atera nahi duen komunitateak nolabaiteko muga nazional babesleak behar ditu.
|
|
|
Hala, hizkuntzaren galerarekin hasitako nazio alienazioaren bilakaerak herri menderatuaren autodefinizioa eta autoestimua jarriko ditu kolokan. Eta naziotasuna galdu duenak, berriz, neurri baten ez bada bestean, galdua
|
du
bere burua definitzeko ahalmena.
|
|
|
Markelen ligeak, aspaldi honetan, mugimenduaren barrukoak izan dira, eta horrek mugapen nabarmenak dituen arren, abantaila praktikoak ere bai: ez
|
du
bere burua saltzen gehiegi ahalegindu behar, ezaguna eta estimatua delako lehendik ere; eta ez dauka konpromiso sentimentaletatik ihesi dabilela azpimarratu behar, denek asumitua eta onartua dutelako zein diren Markelen lehentasunak. Horregatik aski berria eta deserosoa zaio oraingo egoera, bera baino dexente gazteagoa den neska bat seduzitzen saiatzea, eta inongo maitasun promesik gabe gainera.
|
|
|
–André Belamendia, fotografoa? aurkezten
|
du
bere burua, eta topiko mexikarren zaparrada hasi orduko: –Querétarokoa?.
|
|
|
–Baina Xantik ezin
|
du
bere burua hil. Hiltzen ari da baina ezin du bere burua hil.
|
|
|
–Baina Xantik ezin du bere burua hil. Hiltzen ari da baina ezin
|
du
bere burua hil. Holakoxe kontraesanak dauzka bizitzak, alderdi bereko Justinak, hits.
|
|
2012
|
|
|
Min eman dio Juanen erantzunak; berrogeita hamabost urtez haren esanetara egon da, eta orain, senarra gaixo duela ere, neskametzat
|
du
bere burua. Beste behin, hasperen luze bat bota eta ohiko paperera itzuli da.
|