|
2002
|
|
|
Aizak hi, hilotz gor eta mutu hori, ergelkeria besterik ez dioan aldarrilari hori: itsu utziko ahal
|
haute
Siria jainkosak, sorturiko ororen ama unibertsal ahalguztidunak?, Sabadio jainko sainduak, Belonak. Idan bere Atisekin bizi den amak?, eta Venus erreginak, bere Adonis lagun duela?, niri denbora luzez irain egiteagatik bufoi bati dagozkion txantxez. Zer uste duk, zoro horrek, jainkosari abere oldartsu bat eskain diezaiokedala, ala?
|
|
2008
|
|
|
Israelek 1948an estatua sortu zuenetik, bi herrialdeen arteko gerrak ez du su etenik izan. AEBetako presidentetzarako hauteskundeak gainean direlako eta Ehud Olmert Israelgo lehen ministroaren ordezkoa hil honetan bertan aukeratuko dutelako, ordea, bake akordioa hitzartzea posible dela uste
|
du
Siriak. Israelgo eta AEBtako etorkizunak zuzenean eragingo du Damaskoren eta Tel Aviven arteko harremanetan.
|
|
|
Ehud Olmertek dimisioa emango zuela jakin ondotik erabaki zuten, antza, bosgarren bilera atzeratzea. Izan ere, Israel Golango Gaina itzultzeko prest dagoela, eta beraz, lehen ministroaren aldaketarekin gauzak ez direla aldatuko ziurtatu nahi
|
du
Siriak. «Estatu guztien sostengua nahi dugu.
|
|
|
Munduko energia nuklearraren garapen baketsua zaintzeko zeregina duen erakundean 35 kide aukeratzen dituzte urtero. Teheranen babesaz gain, Liga Arabiarraren sostengua
|
du
Siriak, eta AEB Ameriketako Estatu Batuen aurkaritza. Eskualdeko ordezkaria Afganistan izatea nahi du Etxe Zuriak.
|
|
2011
|
|
|
Frantziako Atzerri ministro Alain Juppek adierazi du NBE Nazio Batuen Erakundeak ezin
|
duela
Siriako egoeraren aurrean isilik geratu. «Errepresioak eta hilketek gora egin dute, eta ulertezina da NBE isilik geratzea».
|
|
|
urkiak ere harreman onak izan nahi
|
ditu
Siriarekin, baina errepresioak aurrera segitzen badu, Nazio Batuek ezarriko dituzten zigorrekin bat egin beste erremediorik ez du izango.
|
|
2012
|
|
|
Txinaren ordezkaria, Sirian Pekinek, berriz, Zhai Jun Atzerri ministrordea bidaliko du Siriara, gatazkako aldeekin bildu eta «irtenbide baketsu» bat lortzen lagundu dezan. «Txinak ez
|
du
Sirian indarrez esku hartzea babesten, eta ezta erregimena aldatzeko presioa egitea ere», adierazi du Junek. Txinako Gobernuak kritika ugari jaso ditu NBEren Segurtasun Kontseiluan betoa erabili izanagatik eta, Damaskora ordezkaritza bat bidalita «modu konstruktiboan» lagundu nahi duela nabarmendu du.
|
|
|
Herenegun oposizioko talde batek trantsiziorako gobernu nazionala eratu zuen, eta nazioartearen esku hartze militarra eskatu zuen. Anders Fogh Rasmussen NATOko idazkari nagusiak beste behin esan du ez
|
dutela
Sirian esku hartzeko inolako asmorik. Gatazkarentzat irtenbide bat lortzeko Annanen plana babestu du Rasmussenek, eta «Siriako erregimenaren portaera» gogor gaitzetsi du.
|
|
|
Geroz eta fronte gehiago daude irekita Sirian, baina borroka gogorrenak Halaben jazo dira. Ostiralean hasi ziren liskarrak, Salaheddine auzoan, eta hiriko beste hainbat gunetara hedatu ziren atzo; oposizioko Herri Koordinaziorako Batzordeak eta Londresen egoitza
|
duen
Siriako Giza Eskubideen Behatokiak adierazi dutenez, ehunka lagunek ihes egin dute hiritik. Damaskon ere egoera ez da baretu.
|
|
|
Turkiako agintariei aurpegiratu die Siriako mugak gurutzatuta «artilleria trebatu, babestu eta sartzea». Dena dela, jarrera «erasokor» horrek ez
|
duela
Siriako eta Turkiako herritarren arteko laguntasunezko jarrera aldatuko azpimarratu dute. Ildo beretik mintzatu da Syrian Airlines hegazkin konpainiako Gaida Abdulatif arduraduna ere.
|
|
|
Axolagabetasun Kolektiboa sinatzen duen Siriako mapa bat ikus daiteke hiriburuko zenbait txokotan. Trabulsiren iritziz, Libanok «erantzukizun morala»
|
du
Siriarekin: «Bertan gertatzen ari denarekin estuki loturik sentitzen gara, ez bakarrik oso hurbil dugulako eta errefuxiatu pila bat jasotzen ditugulako.
|
|
|
Sergio Pinheiro batzordeko kideetako batek adierazi duenez, Siriako herritarrek gatazkarekiko duten ikuspuntua asko aldatu da azken hilabeteetan. Gobernuaren eta oposizioaren arteko gatazka baino gehiago, herritarrek gatazka erlijiosotzat
|
dute
Siriakoa. Pinheirok bi adibide jarri ditu hori azaltzeko.
|
|
|
Izendatu berri duten defentsa ministro berriak, Fahd Yasemek esan du atentatuak ez
|
duela
Siriako armada kokilduko eta ustezko terroristen aurka arituko dela.
|
|
2013
|
|
|
«Baina irizpide hori baldintza bihurtzen badugu, ez dugu sekula egingo konferentzia». Uztailean egin asmo
|
dute
Siriako gatazka konpontzeko bilkura. Genevan (Suitza) izango da, eta iazko Genevako konferentzian adostutako bide orria izango du oinarri.
|
|
|
The Wall Street Journal en arabera, AEBetako armadak horri baiezkoa erantzuteko eskatu dio Obamari. Iturri ofizial anonimoak aipatu ditu; horien arabera, militarrek Jordania erabili nahi
|
dute
Siriako aire eremua debekatzeko basetzat. Aurten ehunka soldadu bidali ditu Washingtonek Jordaniara, «hainbat agertoki posibleren aitzinean prest egoteko».
|
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundearen onespenik gabe, AEBetako Kongresuak ezin
|
du
Siriaren aurkako ekintza militar bat baimendu. Vladimir Putin Errusiako presidenteak argi adierazi du Barack Obamaren asmoa «onartezina» iruditzen zaiola nazioarteko legediaren ikuspuntutik:
|
|
|
Obamak berak Siria ez dela «ez bertze Irak bat, ez bertze Afganistan bat» erran zuen atzo. Bi inbasioetan xahututako dirutzak eta soldaduen heriotzak kostu politiko bat eragin zioten Alderdi Errepublikanoari; horregatik, Obamak berretsi du ez
|
dutela
Siriara soldadurik bidaliko, eta erasoa «mugatua» izanen dela. Kostu txikiaren ideia igorri nahi dio iritzi publikoari.
|
|
|
Ondo gogoan
|
dut
Siriako Alepotik bertatik iazko abenduan Sergi Cabezak idatzitako artikulu bat, Lapur batailoi bat izenekoa. Ondo gogoan dut pasarte bat, non kontatzen duen nola, matxino talde batekin bizi zela, izugarrikerien lekukoa izan zen.
|
|
|
Siriako Gobernua, berriz, oposizioarekin hitz egiteko prest agertu da, baina ez «terroristekin». Eta Al Assadek terroristatzat
|
ditu
Siriako Gobernuaren aurka armatan altxatu diren guztiak. Atzo Genevan Wendy Sherman AEBetako Estatu idazkariordearekin eta Mikhail Bogdanov eta Gennadi Gatil Errusiako Atzerri ministro ordeekin elkartu zen Brahimi, eta eguna jarri zioten Siriako gobernuaren eta oposizioaren arteko bake konferentziari, baina bi urte eta erdian gerran dauden aldeak mahai berean eseriko direla baieztatzerik ez dago.
|
|
2014
|
|
|
Susan Rice AEBetako presidentearen segurtasun aholkulariak esandakoa gezurtatu du horrela. AEBek Turkiako baseak erabili nahi
|
dituzte
Sirian eta Iraken EI Estatu islamikoaren aurka bonbardaketak egiteko. Atzerri Ministerioak berretsi du, baina, akordioa egin duela Washingtonen Turkian Siriako «oposizio moderatua» militarki entrenatzeko.
|
|
|
Hor paratu zuten Al Qaeda eta egungo talde integrista anitzen sorreraren hazia. Gaur egun, Saudi Arabiak onartua
|
du
Sirian talde armatuak lagundu dituela; kontu ilunagoa da zein lagundu dituen zehazki. EI babestea leporatu diote Siriak, Iranek eta Irakek.
|
|
|
Iraken bonbardaketak hasita zeuzkaten ordurako, baina oraindik modu mugatuan eta estrategia argirik gabe. Horrekin batera, presidentearen segurtasun nazionalerako aholkulari Susan Riceri txosten bat bidali zion errateko zalantza handiak
|
zituela
Siriarako estrategiarekin, Baxar al Assadi mesede egiten ari direlakoan. Obamak Hagelen ordezkoa izendatu du, baina ordezko horri Senatuak eman behar dio oniritzia, eta senatuan errepublikanoek dute gehiengoa.
|
|
2015
|
|
|
Siriara bidaia egitekoa zen orduan, Irakera gurutzatu eta jihadean parte hartzeko. «Atxilotzean haren lehen hitzak lasaitasunezkoak izan ziren, horrela ez
|
baitzuen
Siriara bidaiatuko», esan du orduan Cherifek zuen abokatuak BFMTV katean. 2010ean atxilotu zuten azkenekoz.Cazeneuve Barne ministroaren arabera, Said ez da inoiz atxilotua izan, baina anaiari lotutako aferengatik zuten haren berri.
|
|
|
Poloniak, berriz, 2.200 Erresuma Batuak ere jarrera leundu du, eta «milaka siriar» jasotzeko prest agertu da.Txekiak eta Eslovakiak Siriako iheslariak Budapestetik Alemaniara eramateko tren korridore bat irekitzea proposatu dute, Berlinek onartzen badu. Angela Merkel Alemaniako kantzilerrak esana
|
du
Siriako gerratik ihes egindakoen asilo eskaerak onartuko dituela. Alemania eta Frantzia dira bete beharreko kuoten sistema ezarri nahi dutenak.Begirada guztiak Bruselan finkatuta daude; irailaren 14an bildu behar dira EBko Barne ministroak, erantzun bateratu bat adosten saiatzeko.
|
|
|
Alemania edo Suedia dute helmuga, non pertsona horietako askok senideak eta lagunak baitituzte.’ «Europak II. Mundu Gerratik izan duen migrazio krisi handiena nabari du», onartu du Gurutze Gorriko bozeramaile batek. Hala ere, egoera hori 2015eko urtarriletik gertatzen da, eta lotura estua
|
du
Siriako Errepublikan bizi den gatazka armatua eta inguruko herrialdeetan dauden bost milioi errefuxiatu baino gehiago. Siriatik datozen pertsonez gain, Afrikako eta Asiako beste herrialde batzuetako irakiak, afganiarrak, eritrearrak eta nazionalak daude.
|
|
|
Gaur egun, petrolioa kontrolatzeko ‘interesa’ da gerra lazgarrien motiboa. Suntsitu zuten Libia, eta bonbardaketapean
|
dituzte
Siria, Irak, Afganistan eta Yemen. Eta demostratu daitekeela uste dut gerra global deklaratu gabe bat gertatzen ari dela, aberatsena, pobreen kontra.
|
|
|
Jacques Myard Yvelinetako UMP diputatua, Gerard Bapt Haute Garonneko diputatu sozialista, Jean Pierre Vial Saboiako UMP senataria eta François Zochetto Mayenneko UDI senataria Damaskon izan dira Bachar Al Assad presidentearen ikusten. Frantses gobernuak arras gaizki hartu du bisitaldi hori, harreman diplomatikoak hautsiak
|
baititu
Siriarekin duela hiru urte jada, eta errepikatzen baitu maiz Bachar Al Assad diktadore odoltsuarenak laster bururatuko duela bere aldia. Ordea ez da arras hala.
|
|
|
Gisa hortan Errusiar nagusia hogoita hameka eta esku aitzinatzen ari dela. Europa mendebaleko indarrak oraino aski dudakor, ez jakin zer egin behar
|
duten
Siria nahasi hortan!
|
|
2016
|
|
|
Beste aldetik bestelako interpretazioa egin zen: Siriako ekialdea ia osorik kontrolatzen duen Estatu Islamiarrak Deir Ezzor setiaturik dauka eta AEBek Assaden soldaduak jipoitzean adierazi nahi
|
zuen
Siriaren zatiketa egonkortzen laguntzen ziela islamistei. Probokazio bat.
|
|
|
Al Nosra deitua, Al Quaidari obeditzen diona, eta hauen lehiakari zuzenak, Daech taldea. Biek estatu islamiko bat muntatu nahi
|
dute
Siria barnean, badirudi bakoitzak Siriako lurralde batzuk kontrolpean dituela, eta oraino ez direla bata bestearen kontra joaitera sobera menturatzen. Al Nosra hori bera egiazko galaxia bat dela diote adituek; Parisen azaroan burutu ziren atentatuak bere gain hartu zituzten ere Al Nosraren izenean, eta Daechen aitorpenen ondotik.
|
|
2017
|
|
|
gazteak jihadismora bihurtzeko agenteak oso gutxitan izaten dira erlijio komunitateetako kideak.Espainiako Barne Ministerioaren datuetan agerikoa da 2012an hondoa jo eta gero gorantz egin duela atxilotu kopuruak. Reinares eta Garcia Calvoren arabera, zerikusi handia
|
du
Siriako gerrak; eta, besteak beste, Mendebaldeko potentziek bultzatu dute gerra hori. Zerbitzu sekretuen arabera, Espainiako nazionalitatea duten 220 bat pertsona joan dira Siriara Baxar al Assaden gobernuaren aurka egitera.
|
|
|
Errepresioa jasangaitza izan arren, 2011ko altxamenduak aurrekari bat
|
du
Siriako kurduen artean. 2004ko martxoan, Kamixlon. Rojavako hiriburua?
|
|
2018
|
|
|
Olivier François Jean Le Clainche, ‘Kendal’ Bretoi independentista zen, euskaraz zekien eta kurduekin Sirian borroka egin ostean, Afrin defendatzera joan zen eta han hil zuten otsailaren hasieran. Bidelagun izan genuen milizianoari galdetuta, berak argi
|
zuen
Siriako konponbidea kurduen eta Bashar Al Assaden arteko akordioaren eskutik etorriko zela. Hala eta guztiz ere, zalantza egiten zuen Errusiak, Iranek, Turkiak edota Ameriketako Estatu Batuek hori ahalbidetuko duten, eta erregimenak ulertu ote duen egoera ez dela itzuliko gerra aurretiko statu quora.
|
|
|
Euren herrialdeak mendebaldeak kontrolatzen dituelako. Europa eta AEBk sekulako interesa
|
dute
Sirian, Libian, Yemenen edo Afrikako edozein herrialdeetan gerra egotean. Mantentzean.
|
|
2020
|
|
|
Kolektibo horiek mahai gainean jarri dute Europak duela Grezian eta Turkian migratzaileekin gertatzen ari denaren ardura; eta mahai gainean jarri dute, halaber, Mendebaldeko herrietako gobernuen jarduerak lotura zuzena
|
duela
Sirian eta inguruko herrietan piztutako gatazkekin. " Giza eskubideak errespeta ditzatela exijitzen dugu:
|
|
|
Lehen kasuak agertu zirenetik, bi aldeek elkarri egozten diote hura zabaldu izana kanpotik ekarritako mertzenarioen bidez. Tripoliko gobernuak Turkia eta Qatarren babesa du eta bere indaren artean
|
ditu
Siriako gerran aritutako milizianoak. Haftarrek, berriz, Sudango mertzenarioak kontratatu ditu, Errusiaren babesarekin.
|
|
|
Herritarren artean gerra zibila leher daiteke, herritar zenbaitek erlijioaren beste ikuspegi bat
|
dutelako
Sirian hamar urteko gerlak hirurehun mila jende baino gehiago hil din eta Yemenen epe laburragoan berrehun milaz gora, batak Xii eta besteak Suni direlako.
|
|
2021
|
|
|
Siriako ekonomia prekarioa geldiarazi zuen pandemiak. Bestalde, 2019ko urritik aurrera, krisi ekonomiko handi bat hasi zen Libanon, eta horrek eragin zuzena
|
du
Sirian, Libano herrialdea berreraikitzeko finantza kanala baitzen. Azkenik, Europako Batasunak eta AEBek ezarritako neurri hertsatzaileak gehitu behar dira.
|
|
2022
|
|
|
Afganistanen, 15 °C ko tenperaturan egin dute aurre zero azpitik, babesleku inprobisatuetan eta elektrizitaterik edo berokuntzarako erregairik gabe. Antzeko kasua
|
dute
Sirian, Libanon, Jordanian, Iraken eta Egipton bizi diren 3,4 milioi siriar eta irakiar errefuxiatu eta barne desplazatuek. Izan ere, hamabigarren urtean, joan etorri bortxatu gogorrak egin dituzte.
|
|
|
Horiek guztiek toki «beldurgarri» bat deskribatzen dutela azpimarratu du Mosquerak. Argazki sorta horretako irudi bat nabarmendu du, 2015ean Europa «astindu»
|
zuen
Siriako errefuxiatuen krisian muga bat zeharkatzen ari zen haur batena: «Ezin hobeto laburbiltzen du erakusketa osoaren edukia».
|
|
2023
|
|
|
Lurrikaren ondoren etxerik gabe geratu ziren pertsona asko eguraldian egon dira, bero iturririk gabe, neguko baldintza gogorretan. Lurrikaren ondorioak Mazenen familiak bezala, kalkulatzen da 8,8 milioi pertsonak laguntza humanitarioa behar
|
dutela
Sirian bizitzeko, eta 15 milioi pertsonak baino gehiagok jasaten dutela Turkiako hondamendia. Neguko eguraldi gogorretik babesteko leku baten beharraz gain, lurrikaren ondoren bi herrialdeek jasan dituzten etxebizitzen eta azpiegituren suntsiketa ere gehitu behar da.
|