|
2012
|
|
|
Potentzia guztiek adierazia zuten NBEren Siriako misioa (UNSMIS) luzatzeko beharra, gaur baita amaitzekoa. Akordiorik lortu ez dutenez, Robert Mood misioko buruak jada atzo utzi
|
zuen
Siria. Erresuma Batuak, AEBek, Frantziak, Alemaniak eta Portugalek aurkeztutako ebazpenak aldeko 11 boto jaso ditu, bi abstentzio, eta Errusiaren eta Txinaren betoa, eskubide hori dute AEBekin, Erresuma Batuarekin eta Frantziarekin batera?.
|
|
2013
|
|
|
Damasko eta PYDen (Siriako kurduen alderdi nagusiena) arteko paktu sekretu baten inguruko zurrumurruak zabaldu dira. Baina Salih Muslim PYDeko burukideak Argiari azaldu dionez," ez dago inolako itunik, Assadek ez
|
zuen
Siriako gutxiengo indartsuenarekin beste fronte bat ireki nahi; besterik ez dago". Milizia kurduaren bozeramaile Redur Khalil-ekin ere hitz egin dugu.
|
|
|
Batzordeak erasoa babestu izana garaipen bat da Obamarentzat. Frantzian ere eztabaida Frantziako Asanblea Nazionalak atzo eztabaidatu
|
zuen
Siriaren aurka eraso bat egiteko aukera, eta NBEren onespenik gabe halakorik egitearen aurka azaldu zen oposizioa. Bozketarik ez zen izan, François Hollande presidentearen erabakiz.
|
|
2014
|
|
|
Damasko iparraldean, izan ere, Libanoko mugaldean, Jabrud hiria aste honetan hartu dute kontrolpean Al Assaden indarrek, eta matxinoei hornidura bideak eten dizkie. Atzo, gainera, hiri horren hego mendebaldean Ras al Ein herria berreskuratu
|
zuen
Siriako armadak.
|
|
2016
|
|
|
Beste aldetik bestelako interpretazioa egin zen: Siriako ekialdea ia osorik kontrolatzen duen Estatu Islamiarrak Deir Ezzor setiaturik dauka eta AEBek Assaden soldaduak jipoitzean adierazi nahi
|
zuen
Siriaren zatiketa egonkortzen laguntzen ziela islamistei. Probokazio bat.
|
|
|
Herrialde arabiarrek bestalde, ezer gutxi egin zezaketen israeldarren garaipenen aurrean, eta Nazio Batuen armistizio plana onartu zuten. Akordioak 1967 arte iraun
|
zuen
Siria, Jordania, eta Egiptoren kasuan, eta 1978 arte Libanoren kasuan. Irakek ez zuen sinatu ez zuelako mugarik Israelekin.
|
|
2017
|
|
|
Aldiz, gerrari eusteko armak eta dirua golkotik eta Turkiatik jaso zituen oposizioak. Hasierako eskakizun demokratikoak islamizatu egin ziren, eta, 2013an, Al Qaedak Al Nusra frontea izendatu
|
zuen
Siriako adar ofizial. Al Nusra frontearekin batera, Estatu Islamikoa taldea, Iraketik heldu zena, oposizioko talderik indartsuena zen, eta bi horiek ziren gobernuak utzitako hutsunea betetzeko gaitasuna zuten bakarrak.
|
|
|
PYD eta Baxar al Assad presidentearen arteko ustezko itun bati egozten zion Merikek orduko egonkortasuna. Hala ere, ordezkari horrek argi hitz egin
|
zuen
Siriako matxinoen talde nagusiaz: –Ez dugu deus Siriako Armada Askearen kontra [SAA, matxino arabiarren indar armatu nagusia], baina beren eskualdean borrokatu behar dute, eta ez hemen?.
|
|
2018
|
|
|
Turkiako Gobernuak erantzun zuen «guztiz faltsua» dela hori.Kurduen YPG Herriaren Babes Unitateak dira SDFko indar nagusia. ..., nahiz eta aitortu zuen militarrek «errepide guztiak» bonbardatu zituztela.Ghouta Ekialdean, berriz, Islamaren Armada talde islamistak herenegun erran zuen Errusiarekin akordio bat egin zuela zaurituta eta eri dauden zibilak ebakuatzeko, eta SANA agentziak atzo jakinarazi zuen 100 inguru atera zituztela.AEBen mehatxua NBEnNBE Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun Kontseiluak otsailaren 24an eskatu
|
zuen
Siria osoan su eten bat ezartzea, eta herenegun Nikki Haley AEBen ordezkariak erran zuen Siriako armadak Ghouta Ekialdean menia ezarriko ez balu AEBak prest daudela hari erasotzeko. «Haley andereak jakin luke gauza bat dela Segurtasun Kontseiluko mikrofonoa arduragabe erabiltzea, eta bertze bat militar errusiarrek eta estatubatuarrek komunikaziorako kanalak dituztela, eta argi ezarria dutela zer egiten ahal den, eta zer ez den egin behar», erantzun zion atzo Sergei Lavrov Errusiako Atzerri ministroak.
|
|
|
Turkiako Gobernuak erantzun zuen «guztiz faltsua» dela hori.Kurduen YPG Herriaren Babes Unitateak dira SDFko indar nagusia. ...ldean, berriz, Islamaren Armada talde islamistak herenegun erran zuen Errusiarekin akordio bat egin zuela zaurituta eta eri dauden zibilak ebakuatzeko, eta SANA agentziak atzo jakinarazi zuen 100 inguru atera zituztela.AEBen mehatxua NBEnNBE Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun Kontseiluak otsailaren 24an eskatu zuen Siria osoan su eten bat ezartzea, eta herenegun Nikki Haley AEBen ordezkariak erran
|
zuen
Siriako armadak Ghouta Ekialdean menia ezarriko ez balu AEBak prest daudela hari erasotzeko. «Haley andereak jakin luke gauza bat dela Segurtasun Kontseiluko mikrofonoa arduragabe erabiltzea, eta bertze bat militar errusiarrek eta estatubatuarrek komunikaziorako kanalak dituztela, eta argi ezarria dutela zer egiten ahal den, eta zer ez den egin behar», erantzun zion atzo Sergei Lavrov Errusiako Atzerri ministroak.
|
|
|
Olivier François Jean Le Clainche, ‘Kendal’ Bretoi independentista zen, euskaraz zekien eta kurduekin Sirian borroka egin ostean, Afrin defendatzera joan zen eta han hil zuten otsailaren hasieran. Bidelagun izan genuen milizianoari galdetuta, berak argi
|
zuen
Siriako konponbidea kurduen eta Bashar Al Assaden arteko akordioaren eskutik etorriko zela. Hala eta guztiz ere, zalantza egiten zuen Errusiak, Iranek, Turkiak edota Ameriketako Estatu Batuek hori ahalbidetuko duten, eta erregimenak ulertu ote duen egoera ez dela itzuliko gerra aurretiko statu quora.
|
|
2020
|
|
|
Ahmadiren aita, ama, anaia eta arreba, baina, isilik daude, negarrari eusten. Iragan urriaren 9an, Turkiak bere azken erasoaldia burutu
|
zuen
Siriako iparraldean. Bake iturria izeneko operazioan airez bidali zituen droneak eta jaurtigailuak, eta lurrez jihadista andana.
|
|
|
Talde horien artean da Hayat Tahrir al Sham, Al Qaedaren Siriako adar ohia. Probintzia hori eskuratzeko erasoaldia abiatu
|
zuen
Siriak joan den abenduan. Ankarak ohartarazi zuen Siriaren kontra egingo zuela haren tropak ez baziren aldentzen Turkiak Idliben dituen kontrol postuetatik.
|
|
|
Probintzia hori eskuratzeko erasoaldia abiatu zuen Siriak joan den abenduan. Ankarak ohartarazi
|
zuen
Siriaren kontra egingo zuela haren tropak ez baziren aldentzen Turkiak Idliben dituen kontrol postuetatik. Joan den asteko liskarren ostean lehertu da Errusiaren eta Turkiaren arteko krisia.
|
|
2021
|
|
|
2018ko uztailean abiatu
|
zuen
Siria uzteko bidaia: «Al Assadek eta Errusiak eraso gordina eta luzea egin zuten hiria hartzeko, Armada Askearen kontra».
|
|
|
Fronte bakartuak dira, eta ez dute inongo gaitasunik herrialdearen gainerako eremuak kutsatzeko. Iazko martxoan, Idlib probintziaren erdia berreskuratu
|
zuen
Siriako Estatuak. Beraz, eremu hori zigilatuta dago.
|
|
2022
|
|
|
Horiek guztiek toki «beldurgarri» bat deskribatzen dutela azpimarratu du Mosquerak. Argazki sorta horretako irudi bat nabarmendu du, 2015ean Europa «astindu»
|
zuen
Siriako errefuxiatuen krisian muga bat zeharkatzen ari zen haur batena: «Ezin hobeto laburbiltzen du erakusketa osoaren edukia».
|
|
|
Afrineko esperientziaren ostean, hondamendia gauzatzear zela ikusirik, Rojavako arduradunek Baxar al Assadengana jo behar izan zuten, Turkiak eskualde osoa bereganatuko ez bazuen. Errusiak bideratu
|
zuen
Siriako armada Kobaneraino iristeko logistika. Oro har, gatazkaren garaile nagusietakotzat agertu da Mosku:
|
|
|
Oso bestela argudiatu zuen PYDk gertatutakoa: azaldu
|
zuen
Siriako hondamendia Mendebaldeko Kurdistan askatzeko baliatu zuela, jakinik erregimenak ez zuela bigarren fronte bat irekiko. BERRIAri emandako elkarrizketa batean, halaxe azaldu zion Salih Muslimek Karlos Zurutuzari:
|
|
|
Dozenaka mila lagun espetxeratuta, Junta Militarrak estu hartuta zeukan Turkia guztia, inolako oposizio antolaturik gabe. Dev Yol Turkiako mugimendu ezkertiar garrantzitsuenak PKKrekin hitzarmena egin
|
zuen
Sirian, baina erbestealdian indargabetuz joan zen. Beste horrenbeste gertatu zitzaion Rizgari mugimendu kurduari.
|
|
|
Duela hamar urte baino ez, Kurdistani buruzko lanetan oso tarte txikia izaten
|
zuen
Siriako Kurdistanek, eta baziren ez lurraldea eta ez bertako herritarrak ia aipatu ere egiten ez zituzten liburuak. Gerrillaren gotorlekua zen herrialdea, eta Damaskok rol garrantzitsua jokatu zuen kurduerazko literaturaren eta kulturaren berpizkundean, baina horiek guztiak Ipar edo Hego Kurdistanetik –Turkiatik edo Iraketik– erbestera joandako kurduen kontuak ziren.
|
|
|
Oraindik urrun zegoen Udaberri Arabiar deitu zena, baina gertaerak agerian utzi
|
zuen
Siriak ere konpondu gabeko auzi kurdu bat zeukala. Era berean, Baxar al Assaden irekiera zantzuak berehala desagertu ziren, eta erregimenaren eskua ukabil bihurtu zen atzera ere.
|
|
|
Hiru eremutan ziren kurduak gehiengo: Afrin Siriako ipar mendebaldean, Mediterraneotik hurbilen; Jazira ekialdean, kurdu gehien bizi ziren eskualdean, Qamixli zuela hiri nagusi –hiriaren erdigunean jarraitu
|
zuen
Siriako armadak kasu hartan, baina inguruko eremu guztiaren kontrola kurduek hartu zuten–; eta Kobane zeukaten erdian. Elkarri lotu gabeko hiru lurralde izateaz gain, lurraldeak eurak, Jaziran batez ere, oso multietnikoak ziren:
|
|
|
Moskuren bidez, Damaskok behatzaileak onartu eta armategi kimikoak baliogabetzea onartu zuen. Akordioa hala moduz bete zen –Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundeak 2018an salatu
|
zuen
Siriako Arabiar Errepublikak ez zituela desegin ez armak, ez haiek egiteko fabrikak–, baina handik gutxira goitik behera aldatu zen gerraren ikuspegia eta kurduen ordura arteko protagonismo falta: Irakeko gune sunitetan pizten ari zen matxinada erabateko gerra bihurtu zen Estatu Islamikoa izeneko taldea Mosulen sartu zenean.
|
|
|
2014ko abuztutik 2015eko hasiera hartara, mugimendu kurduaren eta AEBen arteko loturaren inflexio puntua gertatu zen. Sinjarreko yazidien erreskatearekin hasitako harreman puntuala erabateko koordinazio bihurtu zen Kobanen; legitimazio hark Washingtoni begirada aldarazi zion, eta ikusi
|
zuen
Sirian izan zezakeen aliaturik fidagarriena zela. Kurduek urteak zeramatzaten borrokan sekularismoaren eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasunaren alde, gudu zelaian eta praktikan erakusten, baina Mendebaldean orduantxe ikusi zituzten askok Ekialde Hurbilaren bihotzean balio feminista eta demokratikoak bultzatzen zituzten borrokalariak fanatismo hiltzailearen aurrean.
|
|
2023
|
|
|
1274an, Ramses-ek, 20.000 soldadurekin hartu
|
zuen
Siriako bidea. Hititek Qadeshen inguruan egiptoarrak igurikatzen zituzten.
|
|
|
Jada 25.000 baino gehiago dira joan den astelehenean Turkian, Kurdistanen eta Sirian gertatutako bi lurrikaren ondorioz hildakoak. Ankarak atzo jakinarazi zuenez, 21.800 bat dira bere menpeko lurretan hilak, eta France Press berri agentziak eman
|
zuen
Sirian zendutakoei buruzko datua: 3.500 inguru.
|
|
|
Arabiar Ligak 2011n eten
|
zuen
Siriaren kidetza, argudiatuta urte hartan Al Assadek bortizki kudeatu zituela bere kontrako protestak. Manifestazio horien ondoren, gerra zibil bat piztu zen herrialde horretan, eta, harrezkeroztik, gutxienez milioi erdi lagun hil dituzte, eta hamahiru milioi pertsonak desplazatu behar izan dute.
|