|
2007
|
|
|
Anderea, nik ez dakit, ni, gidaria naiz bakarrik eta ez nintzen... ordu haietan bizi. Baina, gure jakintsu handiek erranik, nehork, nehon, nehoiz ez du baieztatzen ahal emazte batek edo emazte
|
talde
batek eginik izan den arrastorik kausitu dela. Eta, beraz," gizona" hitza aipatzen dugu lehengo biztanleez mintzatzeko,... hola delako gure mintzairan..." gizona" hitz horrek gizarte osoa izendatzen duelako, bai emazteak bai gizonak hein berean.
|
|
2008
|
|
|
Ikusi duzu norbait gibelka lasterkari? Hor ziren behar ikusi bi
|
taldeak
elkarretarik urruntzen berhoiek nahi zuten baino ainitzez lasterrago! Bakoitxak ez nahi bere triparen gainera eror zitzaikion aintzineko gibelkari zipotea!..
|
|
|
Ehiztari batek, bere zakur
|
taldearekin
, otsoa erosotu zuen, honek defentsa ederrari egiten zuelarik, hozkatuz, atzaparkatuz, oihu harrabotsek etsaiak urrun atxikitzen zituztela. Musde Iraunborda laguntzera jin zitzaion eta bahitua burdin barrarekin arraildu nahiz, kolpea saihestu zitzaion, buztana bakarrik ebakitzen ziola.
|
|
|
Aire Eder deitu bide gurutzean kokatu zen abere Batzarra, pago erraldoi baten azpian. Eztabaidak abiatu aitzin, abereak,
|
talde
ttipitan bildurik, aferaz mintzo ziren, Titazu orkatza agertu zenean. Horrazaren ustegabeko heriotza jakinarazi zuen, abere guziak inarrosten zituen hitzak erabiliz eta gertakari hori onbideratze handiko gaitzat iragarriz.
|
|
2009
|
|
|
Zaldi bati hurbil den jende
|
talde
batean dago Timo... Xuxen berari ari zaio emakume ilegorri bat hizketan; hitz etenak heldu dira guri:
|
|
|
Ibaiaz bestaldean, Arrabaleko zenbait etxe sumatzen ahal da. Haien gainean, putre
|
talde
bat hegaka.
|
|
2010
|
|
|
Haietarik, bat bizirik atera zen. Beranduago, kontatu dit nola, heriotzeko zelaian, Lilik, maitasunez hainbeste distiratzen zuelako, emazte askok beren kabuz nahi zuten harekin egon, berdin lan
|
talde
gogorretan izateko ere. Haren izaerak ekartzen zien kontsolamendu eta indar.
|
|
|
Igande arratsaldean, nazi hungariar
|
talde
batek sartzeko atea bortxatu ondotik, parkea hartzen du. Nyilas ak hurbildu direlarik, langile batek SOS bat nonziaturara igortzeko denbora doi doia ukan du.
|
|
|
Bere dohain artistikoei eta hizkuntzen ezagutzari esker, Hungariako Dantza
|
taldea
ofizialarentzat lan eginen du. Mundu guzian ibiliko da.
|
|
|
Mundu guzian ibiliko da. Familiak ez duelarik gehiago diru laguntzarik, eta ilobak handituak izanen dituelarik, dantza
|
taldearekin
Europan zehar itzulaldi bat eginen du. Pariseko geldigunean, Gittari proposatuko diote disko argitaletxe famatu batentzat lan egitea, disken estalkiak asmatzeko.
|
|
|
Ez naiz xehetasun guzietan sartuko, baina ez ditut sekula aski eskertuko laguntza eman didaten adiskide suhar guziak. Manera batez, itzulpen hori
|
talde
baten lana baita eta ez bakarrik enea.
|
|
|
Haurra, Zuen Haurra, inaurkinaren gainean etzanik dago. HAREN gainekaldean, Aingeruen
|
taldeak
hedaturik HURA gurtzen du.
|
|
|
1944ko urriaren 2a Aingeru Begiraleen besta 77 solasaldia (zatia) HURA da Aingeru
|
taldeen
Jauna.
|
|
|
Aingeruen
|
taldeek
agurtzen zaituztete.
|
|
|
Josteko makinak eskuratu ditugu baina emazte gehienek ez dakite horien erabiltzen. Josteko ikastaro batzuk antolatuak dira eta Hannak, bere antolamenduaren gaitasun bereziari esker, begirale aditu
|
talde
batzuk prestatzen ditu. Emazte begirale kementsuenek eta hoberenek bestei irakasten diete nola txandaka lan egin.
|
|
2012
|
|
|
San Andreseko plaza, arsenal zaharraren bidea, ibaiera buruz eta Genieko zubiaren ondotik, bihurgune elegantea pasatuz, Hiribururainoko aldapatxoa eta berehala Bordalerako autobidea, Marrakex izeneko borobil handia pasatu ondoan. Etxera behin jin zitzaizkon jandarna batzuek hola zuela izena esplikatua zioten, omen Euskal Herrian Euskaraz eko pintalari
|
talde
batekin hor ikusi zutela eta bere autoa ere eta hea zerbait esplikatzen ahal zuenez. Gizonak irri egin zuen bere baitan oroitzean jandarma talde hartaz.
|
|
|
Etxera behin jin zitzaizkon jandarna batzuek hola zuela izena esplikatua zioten, omen Euskal Herrian Euskaraz eko pintalari talde batekin hor ikusi zutela eta bere autoa ere eta hea zerbait esplikatzen ahal zuenez. Gizonak irri egin zuen bere baitan oroitzean jandarma
|
talde
hartaz. Hiru ziren bederen.
|
|
|
Biolentziaren presentzia iraunkor honek ikerle askoren interesa sortarazi du. Batzuk, kontzientzia nazionala edo
|
taldearen
kontzientzia politikoa eratzeko eginkizuna aitortu diote estatuaren bortizkeriari; jende askok, hain zuzen, errepresioaren aurka aurkitu baitu bere bidea. (31)
|
|
|
Azken denboretan, errepresioa diskriminatu egin da. Hasieran edonoren gainean erortzen zenean, jende asko bildu du ETAren proiektuaren inguruan; orain,
|
talde
jakin baten gainean obratzen da, baina jende multzo horrek bere indarrak atxikitzen dituen bitartean, barne harremanak trinkotzen dizkio errepresioak. Problema beste bat da:
|
|
|
Problema beste bat da:
|
talde
lasterkatuak errepresioa sufritzen ez duten beste jenderekin komunikatzeko gaitasuna galtzen du, errepresioaren aurreko sentimenduak iragangaitz bilakatzen dira, eta horrek lehen aipatutako isolamendua berriz kontsideratzera ekartzen gaitu.
|
|
|
Segur aski, horrelako jarrera batek ultraezkerretako galaxian marginatuta bizitzera kondenatuko du aukera hori egingo duen
|
taldea
. Eta mugimendu zabal batetan txertatuta egon direnentzat, deslekutze horrek hutsegite handia suposatuko du.
|
|
|
19 Hitz batez, demokraziaren funtsa onartzea beste iharduera berri batez jabetzea da: ez herriari aldakuntza miresgarri eta seguruak agintzea, baizik eta, egoera aldakor hauetan, demokraziaren formen errespetuari lehentasuna ematea, edozer gerta ere,
|
talde
batek galdu ala garaitu, guztien libertatea benetan errespetatua izan dadin... Formulazio hauek aurkitzen dira usu orain.
|
|
|
Baina kritika hori egin egiten da. Hona hemen 1991ko irailean Autobiaren Aurkako
|
Taldeek
argitaratu zuten txostenaren zati bat: " Lurraldeak, PNVk eta HBk autobiaz egin duten akordioa salatzen dugu(...) Irurtzun Andoain autobiak badu aurrerantzean Euskadin borrokan diharduen sektore baten onespena.
|
|
|
ESKUBIDE NAZIONALAK MODELO DEMOKRATIKOAN. Modeloa erori da uretara eta modelo berriak ageri dira, beno, ez hain 39" Nicaragua Sandinista", Kortatu
|
taldearen
kanta ezagunenetariko bat, 19851990etan abertzale erradikalen identitate erreferentzia izan zen. berriak oso gauza berri gutxi baita mundu honetan. Lehen modeloa normalkuntza demokratikoarena izan da; Ekialdeko Europan krisia hasi denean, denek ikusi egin dute problema nazionalak egiazko bolborategiak direla.
|
|
|
43 Hertzainak
|
taldearen
abesti mitikoa. Autonomo eta antiautoritarioen erreferentzia urteotan, bai eta gero ere. estatu honek zanpatzen gaituelako; eta egunen batean sortu nahiko duten estatu euskaldun indartsuari, gerra ere bai.
|
|
|
50 Kontutan harturik autobiaren aurkako atentatuetan lau hil izan zirela Noraino konpatible den jarrera hori
|
Talde
Armatu Klandestinoaren errol nagusiarekin. Noraino, Mugimendu Sozialen gainean lehentasuna ukan behar duen lerro politiko finko batekin?
|
|
|
Estatuak bere aldetik, ETArekin negoziatuko balu, ETA guztiz menderatzeko ezinean dagoelako izango litzateke. Hots, bi
|
talde
etsaien ezinak, bestea menperatzeko ezinak, indar harremanen kalkuluen barnean, ekarriko du konpromezua. Konpromezuak ez du bakoitzaren baloreen ukatzea ekarriko.
|
|
|
64" Bietan jarrai", denen artean zerbait" misteriotsu" bilakatu dute. Hemen eduki nagusia ematen diot, hau da errekurtso guztiak egoki erabiltzeko,
|
talde
organiko militarra eta legala bereizteko behar dela: " Frogatua da ekintza armatuak egiten dituen taldea errepresio osoaren jomuga bilakatzen dela eta ezin duela masa erakunde iraunkorrik sortu.
|
|
|
Hemen eduki nagusia ematen diot, hau da errekurtso guztiak egoki erabiltzeko, talde organiko militarra eta legala bereizteko behar dela: " Frogatua da ekintza armatuak egiten dituen
|
taldea
errepresio osoaren jomuga bilakatzen dela eta ezin duela masa erakunde iraunkorrik sortu. Bestalde, erakunde legalak borroka armatua onartzen ez duten indarrekin itunak izenpetzera behartuak izan daitezke, eta Fronte Militarrak ez du horrelako konpromisoetan sartu nahi".
|
|
|
Haren desagerrarazteko oinarri politikoa ikus daiteke 1975ean, trantsizioa zela eta, aurkeztu zuen plan estrategikoan: politika legalean partea hartzea, alderdi ezkertiar baten zuzendaritza pean,
|
talde
militarra kontrolatuko zuena. EIA alderdia ikusmolde horren segida izan zen.
|
|
|
69 Gesto Por la Paz (Euskal Herriko Bakearen Aldeko Koordinakundea) 1986an agertu zen; 1993an" lazo urdinaren" ETAren aurkako ikur bakezalearen sortzaileetariko bat izan zen. Errepresioa eta sistema legitimatzeko
|
talde
baten funtzioan ikusia izan zen Ezker Abertzalean. Testuan esaten dudan bezala, eduki askoz zabalagoa zeukala uste dut.
|
|
|
73 Abertzaletasunaren eta bereziki ETAren aurka jo duten
|
talde
terrorista" klandestino"," inkontrolatu" edo" kontrolatuen" zerrenda aski zabala da: " Guerrilleros de Cristo Rey"," Batallon Vasco Español"," Antiterrorismo ETA"," Grupos Armados de Liberacion"...
|
|
|
Alderantziz, beste guztien kontra erabiltzen diren lege errepresiboen sortzailea (edo, bederen, estakuru eginkorra) gertatu da, eta, azken funtsean, kalte handia egin dio mugimenduari. Bestalde,
|
talde
armatuen barnean sortutako giroak deshumanizazioa, ankerkeria eta lagunen aurkako bortxa ezin justifikatuzkoak ekarri ditu (honetaz, Hans Joachim Klein, Valerio Morucci eta Adriana Farrandaren elkarrizketak hunkigarriak dira...).
|
|
|
13 Artikuluan Michel Wieviorkaren tesiaren eragina ezagutzen da. Wieviorkak lan soziologikoa egina zuen antzinako poli-miliekin, eta, ingurune orokor batetan," borroka armatuaren inbertsioa" definitu zuen, erran nahi baita masek sostengatzen duten biolentziatik
|
talde
politiko isolatu baten biolentziara igarotzea. Euskal Herrian ibilia zen eta lana liburu gisa 1988an argitaratu zuen:
|
|
|
Erakundetzean, klandestinitateak inposatu (eta inposatzen) dituen kondizioengatik, eta
|
talde
armatu eta klandestinoari, ETAri, ezagutzen zaion eginkizun zuzendariarengatik. Gainera ditzagun HBren barne praktikak (plebiszitatzea, kooptazioa eta zerrenda bakarren sistema), zeinek gehien gogoratzen baitute zentralismo demokratikoa (leninismoa eta Ekialdeko estatuen ohitura) Europako estatu demokratikoen jokamoldeak baino.
|
|
|
Erakundetzean, berriz ere esandakoa errepikatuz,
|
talde
militar klandestinoak borondate baitu ez armak entregatzeko, ez eta ere bere burua desegiteko, baizik eta ekintzarik gabe egoteko estrategia demokratikoa aurrera eramateko kondizioak errespetatzen direnen artean. Beraz, praktikari lotzen zaion eginkizun zuzendaria militante eta egitura legal eta publikoei pasatuko da.
|
|
|
Horrek ez du problema sobera handirik aurkezten ENAMen barnean, ikusirik zein diren afiliazio estrategiko eta afektiboak. Berriz (eta hau da kakoa negoziaketei begira) arazo larriak dakartza Espainiako uste publiko eta presio
|
talde
gogorrei begira. Hitz batez, AMNISTIA OROKORRAREN AUZIA planteatzen du: ETArentzat, epe labur eta argien ostean, kanpoan, kartzeletan edo klandestinitatean direnak guztiz legalki egon dira Euskadin, alderdi abertzaletan, administrazioan, eta hautetsien artean kargu publikoz jabetzeko inongo oztoporik gabe.
|
|
|
Nekez, da erantzuna. Nekez, ikusirik nolako sinboloa bilakatu diren" odol delituen hobendunak": ETAren biolentzia zuzenki sufritu duten
|
taldeetan
(polizia, armada eta kapitalismoa) bereziki, oraindik mendekua eskatzen dutenek oso presiotalde azkarra egiten dute (12), eta, ziur aski, ez dira amnistia onartzeko prest. Uste publikoan, komunikabideek eta politikariek haizatu dituzten ideiek eta irainek inertzia luzea dute, batez ere nazionalismo espainolaz finkatu direlako, ETAko ekintzaileak etsai sinboliko nagusiak bihurturik (13).
|
|
|
Baina ez negoziazioa garatu. Espainiako egitura demokratikoa dela eta, eta epe labur edo ertain batetan behintzat, alternantzia aldakuntza hauteskundeen inguruan gerta daiteke soilki. Han, uste publikoaren olde maioritario batek plebiszitatuko balu negoziazioaren bururatzea bere programan dukeen alderdi edo alderdi koalizioa, indarrik aski izango luke kontrako presio
|
taldea
eginkorki baztertzeko.
|
|
|
ENAMen eginkizunak, beraz, kontaktu politikoetan eta iduri publikoan, abagune horrek markatzen dituen beharkizunak kontutan hartu ditu: Kontaktu politikoetan, Espainian inguratzen gaituen isolamendua apurtzeko, negoziazioa erreforma oldar baten barnean onar dezaketen alderdi eta indar sozialekin konpromezuen bila. Konstituzioa modu federalista batez aldatu nahi dutenak, erreforma sakonduz faxismotik datozen presio
|
taldeak
akabatu nahi dutenak, eta oraindik hausturaren alde direnak dira, ziur aski, kontaktu gai. Uste publikoari so, ETAri dagokio lan garrantzitsuena. Egia da ETAk ez duela estrategia bezala zibilen aurkako atentatuetan ibiltzea; egia ere da polizia edo militarren aurkako atentatuetan zibilen heriotza" nahitaezko ezbehar" bezala justifikatu (eta justifikatzen) dela.
|
|
|
Demokrazia formalaren arabera, negoziazioaren lana gobernu hautatuari dagokio bereziki, eta negoziaketak ontzeko lanetan hautetsien eginkizuna, bakarra izan gaberik, oso garrantzitsua da. Beraz, negoziaketak bururatzeko, herri presioak eta
|
talde
armatuaren bermeak jarrai, jarraituko dira: baina protagonismo zuzena, estatuaren aldetik behintzat, hautetsiei dagokie.
|
|
|
(12) Ez dut nik pentsatzen" indar faktiko" horiek Espainia gobernatzen dutela, baina duten indarra Europan ohi den baino handiagoa da. Segur aski, GALek izan dituen potentzia eta gobernuaren aldetiko tolerantzia presio
|
talde
horrek sortu ditu.
|
|
|
Errepresio aldetik, GALen denboretan gaude, arteko urte gogorrenetan: hain segur Gobernuak utzi zion leku librea
|
talde
terrorista horri, non ez zuen hark berak eratu. Terrorismoaren aurkako itunen denbora zen:
|
|
|
EZ DUTE LORTU HERRIA ETAren KONTRA ETA SISTEMAREN ALDE JARTZEA negoziatzeko borondate bat; hala eta guztiz ere, gauzak planteatzen diren bezalaxe, dagoen indar harremanarekin ez dira zenbait puntutan zuzen aritzen: ez da posible bi
|
talde
armatuen artean negoziaketa burutzea, ETAk ezin duelako hori inposatu eta ez soilik aurrean duena ez baita diktadura militarra. Gehiago dena, legitimitatearen aldetik, herriaren gainetik ezin delako negoziatu, ez baita zilegi eta herriak ez baitu hori onartuko.
|
|
|
demokrazia burgesak onartutako libertateak (biltzekoa, ideiak agertaraztekoa, alderdiak egitekoa, eta, bereziki, hauteskundeen errepikatze libre eta formalizatua) funsgabeko jotzen zituen, botere ekonomikoa lehengo klase zanpatzaileen eskuetan gelditzen zen bitartean. Egiazko libertateak lortzeko, botere ekonomikoa herriaren eskuetan ezarri behar zen; askotan," herriaren eskuetan" esaterakoan herriaren egiazko interesak ulertzen eta gidatzen zituen
|
taldearen
eskuetan ulertzen zen, hots, Alderdi Bakarraren diktadura. Desbideratze horrek, garrantzitsua izanki, ez zuen aldatzen antzinako ukandunen desjabetzeko beharra.
|
|
|
30 Estrategia ondu zuen
|
taldea
aski ezaguna zaigu: Argala, Txomin, Josu Ternera, eta gero berezietatik jinak, Pakito, Antton,... iraunkorraren forma hartu, min handia emango zuten etengabeko atentatuen bidez. Behin KAS alternatiba gauzatua31, ETAk jarrera defentsiboa onartuko zuen, demokraziaren lorpenak entsegu atzerakoien aurka defendatzeko32 Oro har, eta trantsizioaren edukiari dagokionez, ETAk garbi esan zuen trantsizio horretaz ez zuela sinesten.
|
|
|
Urte haietan ere ENAMen barneko egituren eta hierarkien hezurdura onartu zen. Erakunde militarra, eta ez Alderdi bat, abangoardian; KAS, abangoardiaren inguruan beste
|
talde
guztiak biltzeko; Erakunde herritarrak oinarrian; eta, guztiok, zentralismo demokratikoaz zuzenduta. (4)
|
|
|
Bilakabide honetan, mugimendu iraultzailearen barne egitura eta kohesioa ere era iraultzaile leninistaz ulertu dira. Ideologiko eta estrategikoki guztiz onartu da
|
talde
armatuaren lehentasuna; iraultzailetasunaren marka nagusia, edozein osagai ideologikoren gainetik, borroka armatua praktikatzeko gaitasunean datza. Euskal Herrian, abertzaletasunak ematen du iraultzailetasuna, eta ETAko militanteen inguruan sortu den identifikazio prozesua guztiz beztitu da osagai emozionalez.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuek (AEB) onartu zuten Hego Amerikaren trantsizioa, baina beti izan dute Erdialdeko Amerika diktaduren bidez gobernatzeko etengabeko jarrera. Hemen, bertakoen borondatea (Contadorako
|
taldeaz
eta laguntzaileaz ari naiz, bereziki) eta oso urruneko eraginak (hala nola Europako Kontseilua eta Internazional Sozialistarena) hartu behar ditugu kontutan AEBen inertzia okertzeko entseguetan. Nikaraguako kasua berezia izanki, esan dezadan demokratizatzeko entseguak izan direla, 1980tik gaur arte, Guatemalan, Hondurasen, Panaman eta El Salvadorren.
|
|
|
159 Abertzaleen Batasuna 1993an sortu zen, ezker abertzaleko hiru
|
talde
bildurik: Euskal Batasuna (ENAMi hurbilekoa), Ezkerreko Mugimendu Abertzalea (IKri hurbilekoa) eta Herriaren Alde (talde ezkertiar eta abertzale erradikalen biltokia).
|
|
|
159 Abertzaleen Batasuna 1993an sortu zen, ezker abertzaleko hiru talde bildurik: Euskal Batasuna (ENAMi hurbilekoa), Ezkerreko Mugimendu Abertzalea (IKri hurbilekoa) eta Herriaren Alde(
|
talde
ezkertiar eta abertzale erradikalen biltokia). Lizarra Garaziko Hitzarmenean eta Udalbiltzan parte hartu zuen.
|
|
|
Beste urrats bat: oinarri lokal edo nazionala zuten alderdientzat, anarkistek lekuan lekuko
|
taldeen
autonomia nahi zuten. Marxek, berriz, Nazioartekoak eman lerro politikoen onartzea exigitu zuen.
|
|
|
Ez, ez da dudarik batere. Aukera marxista leninista nagusiak ez du
|
talde
desberdinen arteko osagarritasunik onartzen; meneko taldeen koordinaketa bai erabiltzen du, baina soilik iraultza eta, ahal duenean, jendartea hobekien kontrolatzeko. Kontrol horrek diktadura onartzen du non ez duen eskatzen, eta beste hautu sozialista eta iraultzaileen mensteko eta fisikoki garbitzeko plegu nabaria badauka.
|
|
|
Ez, ez da dudarik batere. Aukera marxista leninista nagusiak ez du talde desberdinen arteko osagarritasunik onartzen; meneko
|
taldeen
koordinaketa bai erabiltzen du, baina soilik iraultza eta, ahal duenean, jendartea hobekien kontrolatzeko. Kontrol horrek diktadura onartzen du non ez duen eskatzen, eta beste hautu sozialista eta iraultzaileen mensteko eta fisikoki garbitzeko plegu nabaria badauka.
|
|
|
Anarkistek, Bakuninen hitzetan, zera nahi dute: " erakundea petik gora egina,
|
taldeak
elkarrekin libreki bildurik, eta ez batere goitik beherakoa, larderiaren menpekoa". Eta hori bai biharko jendarterako, bai eta haren ekartzeko gaurko erakundeentzat ere.
|
|
|
Jaidura horiei aurka egiteko, iraultzaren ideia autoritarioetatik ihes egin behar da, eta beren oinarriekin hautsi: jendartearen legeak ulertzeko eta haren aldatzeko gure gaitasunaz, apal ibili; zapaldu eta txiroekin egoteko printzipioari, fidel atxiki, eta printzipio hori edozein ideologiaren gainetik eman;
|
talde
desberdinen lanak elkartzeko, ikusmolde eta egituren autonomia onar, diziplina militarren errazkerietara lerratu gabe.
|
|
|
Gehiago dena, erakunde zibilak beren gain dira, are gehiago borroka armatua guti edo asko zokoratua denean, eta zibilak arrunt libreak dira militarrei laguntza emateko ala ez. Ardatza lekuz mugitua da eta, gutiz gehienetan,
|
talde
klandestinoak joko eta helburu politiko eta sozial nagusietatik kanpoan gertatzen dira.
|
|
|
Eta neur daitekeen eraginkortasunaz arituko gara. Eraginkortasunaren izaria ezin
|
talde
armatuaren alorrean bakarrean iker: taldearen iraunkortasuna eta indarra, taldearen sostengu ekonomikorako neurriak, militanteen mendekatzeko ekintza soilak, ez dira irizpide hoberenak.
|
|
|
Eraginkortasunaren izaria ezin talde armatuaren alorrean bakarrean iker:
|
taldearen
iraunkortasuna eta indarra, taldearen sostengu ekonomikorako neurriak, militanteen mendekatzeko ekintza soilak, ez dira irizpide hoberenak. Irizpideak bilatu behar dira eragin orokorreko alorretan, bereziki herri sostenguan eta denentzako balio diren helburuen lortzean.
|
|
|
Eraginkortasunaren izaria ezin talde armatuaren alorrean bakarrean iker: taldearen iraunkortasuna eta indarra,
|
taldearen
sostengu ekonomikorako neurriak, militanteen mendekatzeko ekintza soilak, ez dira irizpide hoberenak. Irizpideak bilatu behar dira eragin orokorreko alorretan, bereziki herri sostenguan eta denentzako balio diren helburuen lortzean.
|
|
|
Bestalde, terrorismoa estakuru denen gainean erortzen den errepresioaren ondorioak ere neurtu dira.
|
Talde
edo taldetxoen ezerosotasunaren haraindian joan behar da, eta ondorio orokorrak neurtu: horrela, sostengu herrikoiaren galtzea, ekimen nagusien zanpatzea edota talde eta tresna ezinbestekoen suntsitzea dira kontsideratzekoak, batez ere errepresioak suntsitu dituenak ordezkatzekorik ez bada163.
|
|
|
Talde edo taldetxoen ezerosotasunaren haraindian joan behar da, eta ondorio orokorrak neurtu: horrela, sostengu herrikoiaren galtzea, ekimen nagusien zanpatzea edota
|
talde
eta tresna ezinbestekoen suntsitzea dira kontsideratzekoak, batez ere errepresioak suntsitu dituenak ordezkatzekorik ez bada163.
|
|
|
Elkartasuna, aukera demokratiko eta baketsuak zapalduak direnean borroka armatuaren lekua gureganatzeko, bakoitzak bere alorrean. Elkartasuna ere, edozein egoeratan klandestinoen eskubideak defendatzeko, gatazken irtenbide politikoa aldarrikatzeko eta aukera solidarioen ondorio errepresiboak duintasunez pairatzeko
|
talde
zibiletan ere. Horien ondoan, kritikarako askatasuna:
|
|
|
Alta, esaldia baino gogorragoa da fenomeno bera eta horren deskribatzeko erabili nuen Camusen autoritatea. Eman dezagun jendeen askatzeko
|
talde
armatuan sartu dela pertsona, eta egunen batetan pistola hartuta joaten dela babesgorik ez duen langile soil batengana," delitu" bezala PSEko izatea duena, gehiago dena, zinegotzi ohia(!), eta hozki hiltzen duela. Irakurleak ezagutu du Isaias Carrascoren kasua (2008); batek bere buruari galdetzen dio ea zein mekanismotatik pasa den gure herriko gaztea horrelako ekintza onartzeko.
|
|
|
Zer formazio eman diote? Zer froga eman behar du
|
taldean
guztiz integratu eta fidela dela erakusteko. Zer balore azpian eman du bere zentzu morala?
|
|
|
166 Iparretarrak
|
taldea
1973an sortu zen. Independentzia eta sozialismoa helburu, borroka armatua hautatu zuen eta Ipar Euskal Herria izan zuen borroka leku eta eskakizun alor.
|
|
|
Mugimendu horretan bada oinarri libertario bat, hain zuzen pobreen aldeko utopietan finkatzen baita. Erakundetze aldetik, jende eta
|
taldeen
askatasuna begiratzen ditu. Baina bada zerbait berri:
|
|
|
Honekin batera, ETA errealismo gogorrenean sartu zen, herriaren insurrekzioaren posibilitatea ukatu, eta poliki poliki klandestinoen indar armatua nazionalismo soilaren mesedetan erabiltzeko terrorismoaren bidezko estrategiara lerratu da, non
|
talde
militarraren diziplina oroz gainetik baloratzen den.
|
|
|
Egia erran, iruditzen zait batzuek marxismotik atxiki duten gauza bakarra leninismo autoritarioa dela, langileen arteko internazionalismoaz ahaztu dira, auto kudeaketaz ez dute deus jakin nahia, eta
|
talde
profesional militar baten menpean egotearekin identifikatzen dute iraultzailetasunaren goiko gaina... ETAk diolarik gaurko borroka Nafarroaren konkistaren aurkako azken urratsa dela, pentsarazten dit.
|
|
|
Egunerokotasunarekin lotzen da, nire ustez, norberaren bizitza bere hautuzko
|
taldean
eta norberak nahi duen bezala kudeatzeko grina. Federalismoa eta gure gaintasuna helburu izanik, oso normala da elkarteen eta taldeen sortzea nahi dugun hizkuntzaz mintzatzeko, nahi dugun bezala ekoizteko, nahi dugun bezala kontsumitzeko... eta inposatu nahi dizkiguten molde kultural, politiko, kontsumista edo produktiboei aurre egiteko.
|
|
|
Egunerokotasunarekin lotzen da, nire ustez, norberaren bizitza bere hautuzko taldean eta norberak nahi duen bezala kudeatzeko grina. Federalismoa eta gure gaintasuna helburu izanik, oso normala da elkarteen eta
|
taldeen
sortzea nahi dugun hizkuntzaz mintzatzeko, nahi dugun bezala ekoizteko, nahi dugun bezala kontsumitzeko... eta inposatu nahi dizkiguten molde kultural, politiko, kontsumista edo produktiboei aurre egiteko. Eta izpiritu hori eraman gero gure eskuetan diren alor politiko eta sozial guztietara.
|
|
|
Euskal
|
talde
armatuek, beren historian, 340 bat zibil hil dituzte182 Batzuek, 32 hautetsi bezala, zuzen zuzenean; beste batzuek, militar eta polizien aurkako ekintzen saihets ondorioetan; gainerako guztiak, denbora konkretu batean emendatu zen proportzioaz, atentatu itsuen biktima hutsak. Gehiago dena," nahigabeko istripuak" errepikatzen direnean, ezin esan daiteke" nahigabekoak" eta" istripuak" direla:
|
|
|
184 Jose Luis Lopez de Lacalle 2000an hila, Gorka Landaburu 2001ean zauritua... 2003 artean,
|
talde
armatuen edo kale borrokaren 43 atentatu kazeta eta kazetarien aurkakoak zenbatzen dira S. Ormazabalen lanean. Ondorioz, hiru kazetari hil eta bi zauritu.
|
|
|
Hiruak Lotta Continua mugimendu ezkertiarraren militanteak izan ziren, eta auzi lotsagarri horren istorioa duela hogeita hamaika urte hasi zen. 1969an, eskuin muturraren lehergailu batek hamasei hildako egin zituen Milanon; anarkistei egotzi zieten, eta Calabresi komisarioaren
|
taldeak
, omen, Giuseppe Pinelli atxilotu, galdeketetan hil, eta krimena estaltzeko hirugarren pisutik behera bota zuen. Tentsio estrategiaren barnean ginen, zerbitzu sekretuen, faxisten eta barne ministerioaren arteko harreman estuak, eta errepresio poliziakoa kontrolik gabekoa.
|
|
|
124 Italian
|
talde
armatu iraultzaileen hutsegina nabaria zen 1982ko. Gero, errepresioarena izan zen gehien kezkatu ninduen arazoa, mendekuz eta arbitrarioz betea, eta gehiago dena, iraunkorra.
|
|
|
128 Itoitzeko Elkartasun
|
taldea
1995ean sortu zen eta borroka esangarri eta eredugarria eraman zuen, herri sostengua, oposizio legala, ekintza baketsuak eta errekurtso guztiak erreta sabotajea erabiltzeko azken errekurtso bezala. Haren aurrean Nafarroako Gobernuak zeukan demokraziaren ideia, motz eta beldurgarria zen; gogoratzekoak dira Gobernuko bozeramailearen adierazpenak, irratian entzunak:
|
|
|
Idazki eta esperientzia klasikoetan oso iraunkorrak dira erregela nagusi batzuk: indar harremanen arabera haztatu biolentziaren erabiltzea egoki den ala ez, baita zein biolentzia mota aukeratzeko; klase nagusien esplotazio moduak eta biolentziaren praktikak nola diren kontutan hartu, iraultzaileen erantzuna proportzioan egin dadin; zapalduen kontzientzia maila non den jakin, militanteen praktikak izan daitezen herriaren egoerari lotuak, eta ez
|
talde
isolatu baten nahikunde subjektiboen ondorio komunikagaitzak. Egia esan, ikusmolde hauek irekiak dira eta egoerari egokitu behar zaizkio; ez dira behin betirako formula zurrunak.
|
|
|
Horregatik, errebolta primarioaren erantzukizun falta beren zuritzeko erabili nahi duten
|
talde
organizatu eta iraunkorrak, bereziki atentatu itsuak justifikatzeko, gezurretan ari dira. Talde horien ekintzak ez dira primarioak, ez bitarterik gabekoak.
|
|
|
Horregatik, errebolta primarioaren erantzukizun falta beren zuritzeko erabili nahi duten talde organizatu eta iraunkorrak, bereziki atentatu itsuak justifikatzeko, gezurretan ari dira.
|
Talde
horien ekintzak ez dira primarioak, ez bitarterik gabekoak. Zerbait elaboratu dira, erreflexionatu, estrategia baten ondorio, balore sistema baten osakin.
|
|
|
Terrorismoa, terrorea eta izuarekin lotuz, bi praktika politiko edo sozialei dagokie: estatuak bere etsaiak kikiltzeko erabiltzen duen lege demokratikoetatik aparteko errepresioa; eta indibiduo isolatuek edo
|
talde
armatu ezkutu edo klandestinoek klase sozial konkretu bat edo populu osoa beldurtzeko erabiltzen duten bortizkeria, bereziki bahiketa eta atentatuen bidez egiten denean. Estatu eta taldeen terrorismoan, pertsonen eskubide minimoak ez dira errespetatzen eta izua sortzea da bietan helburua.
|
|
|
estatuak bere etsaiak kikiltzeko erabiltzen duen lege demokratikoetatik aparteko errepresioa; eta indibiduo isolatuek edo talde armatu ezkutu edo klandestinoek klase sozial konkretu bat edo populu osoa beldurtzeko erabiltzen duten bortizkeria, bereziki bahiketa eta atentatuen bidez egiten denean. Estatu eta
|
taldeen
terrorismoan, pertsonen eskubide minimoak ez dira errespetatzen eta izua sortzea da bietan helburua. Azken xedea dute etsaia beldurrez kikildu eta perlesiatu, amore eman dezan.
|
|
|
Gehienek ezin izan dute horrelakorik onar. Moralaren interpretazio funtzionala eman dute iraultza autoritarioaren aldekoek; autoritarioek
|
talde
profesional zuzendariaren ikuspegiekin identifikatzen dituzte humanitatearen azken helburuak eta sektarismo estuena dute moralaren neurgailu. Victor Sergek, ironia mingotsaz, honela laburtu zuen ikusmolde autoritarioa, Trotskyren 1938ko liburuari buruz:
|
|
|
Funtsean, aparatu poliziako bortitzak sortzea, exekutiboaren botere absolutua goraipatzea eta gauzatzea, balore moralei mespretxua aitortzea, ez dira inoiz debalde gertatzen. Kontra iraultzaile argi eta armatuak suntsitzeko balio badute ere, boterean den
|
taldearen
edo diktadorearen etsaiak garbitzeko erabiltzen dira eskuarki; aitzineko lagunak etsai" objektibo" bilakatzen dira, eta herri osoaren gainean erortzen da izua. Testigantza historiko eta literarioek klarki erakutsi daukute nola polizia iraultzaile guztiahaldunek bereganatu duten torturatzaile guztien patua den bihurrikeria moral eta psikologikoa.
|
|
|
Francisco Letamendiak askotan errepikatu du 1982tik ETA estatu bat bezala funtzionatzen ari zela. Ikusmolde hau matizatzeko da, baina ETAk 1984tik bereganatu dituen ekintza batzuetan susma daiteke boterean den
|
talde
autoritarioaren logika estalinista. Mikel Solaun 1984an hil zuten; Yoyes Gonzalez Katarainen kasua 1986an gertatu zen.
|
|
|
140 Federiko Krutwig Sagredo bizkaitarra, Vasconia liburuaren egilea, intelektual garrantzitsuak, eragin handia izan zuen ETAren V Biltzar Nagusiaren denboretan. 1970 inguruan ETAren barnean Belgikan sortu zen pentsaera
|
taldean
, Gatazkan, haren jakintzaren itzala nabaria izan zen.
|
|
|
Alemanez ematen dut izenburua, Federikok alemanez irakurria baitzuen eta horrela izendatzen ere. 142" Prietas las filas, recias, marciales, nuestras escuadras van", falangisten
|
talde
para militarren kantua zen, Alemania eta Italiako naziek eta faxistek konposatu zituztenen ildotik.
|
|
|
2000eko hausturaren ondorioz, bitan banatu zen: Udalbide (PNV, EA) eta Udalbiltzaren izena atxiki zuen Ezker Abertzalearen inguruko
|
taldea
. Garzon jujeak Udalbiltza honen buruzagien kartzelatzea erabaki zuen 2003an; 2011n epaituak eta kargurik gabe askatuak izan dira.
|
|
|
garai haietan erabakiak hartzen ziren biltzar nagusietan eta jendartearen iritziek garrantzia bazeukaten. Gero, sozietate zibilak batere kontrolatzen ez duen
|
talde
militar bilakatu da ETA, eta militarrek Ezker abertzaleko erakunde politikoei bidea markatu behar dietela onartu zen. Orain, Ezker abertzaleak barneratua dauka ETAk bakarrik erabaki behar duela zer egingo duen, eta prest dago erakunde legalen ihardunak ETAren bideari egokitzeko, ondorioak edozein izanik ere.
|
|
|
Nik aspalditik mantentzen dut Ezker Abertzaleko botere egituretan tradizio leninistarekin lotzen den zentralismo demokratiko famatua sobera sartua dela. Nekez ikusten dut nola politika orokor batean mantendu nahi diren mugimendu sozialek Estatuarekiko desobedientzia zibila egin behar dutela eta, ber denboran, Ezker Abertzalearen barnean tente egon behar duten, adi eta
|
talde
militar klandestinoak esandakoei obeditzeko. Hori kontraesan ikaragarria da, harrigarria eta zama handia bihurtzen dena.
|
|
|
Eztabaida martxan zegoenean, ETAk Ordoñez hil zuen. Horrelako eztabaida garrantzitsu baten barruan
|
talde
armatu klandestinoak Ordoñez bezalako pertsonaia bat hilik utzia, argi eta garbi erakutsi zer analisi zuen eta zer erantzun nahi zuen. Hau da, Estatuarekiko konfrontazio armatuan garela, beste urrats bat eman behar zuela, hain zuzen ordezkari politikoen aurka; horrela, gobernatuko zukeen alderdia, kasu honetan Alderdi Popularra, biguntzeko, eta negoziaketan sartzeko.
|
|
|
Egia esan, ez nago ETAren sekretuetan sartuta eta ez dut uste analisten artean inor denik horrelako sekretuen jabea.
|
Talde
klandestino bat da, eta barne erabakien zuzen ezagutzeko ezinean, analisiak material publikoekin egiten ditugu. Beraz, norabidea hausnartzeko gaia badugu, baina ustekabeak posibleak dira.
|
|
|
Horrek sentsibilitate demokratikoarekin topo egiten du eta gaur egin gaindiezina da. Beraz, behin eta berriro errepikatzea ETAk eta indar faktikoek hitz egin behar dutela eta gero beste guztiek
|
talde
politikoek, etab.aplikatuko, horrek ez du zentzurik. Beste era batera planteatu litzateke auzia, adibidez:
|
|
|
Abertzaleen indarra handia da, Hego Euskal Herrian behintzat, batasun abertzale indartsua lortzeko, indar handia egiteko eta" de facto" ko egoera baikorra erdiesteko. Parte teknikoa, armak, presoak eta exiliatuak, ETA eta estatuaren artean diskretuki abiatzea;
|
talde
politikoen aldetik jarrera garbia autodeterminazioa eta lurraldetasuna eskatzeko; administrazioaren aldetik faxismoaren azkeneko aztarnak likidatzeko borondatea dagoela azaltzea; Ezker Abertzaletik eta ETAren aldetik onartzea gaur egunean joko parlamentarioen bitartez bideratzen direla auziak eta kanpotik egiten den giza presioa zilegi bada ere, armadunena edo armadunen arteko aurre akordioak jok... Hori da protagonista bakoitza zinez bere lekuan jartzea. elkarri:
|
|
|
Madariagaren ekimena ez zen mamitu guri interesatzen zitzaigun autodeterminazioaren aldekoa ere ez, zoritxarrez!. Prentsak
|
talde
edo alderdi eszisionista baten sorreratzat
|
|
|
HBko Mahai Nazionala kartzelatu, 1997an ere. hartu zuen ekimena110 Hori ere ez zen gauzatu, ordea. Baina
|
taldeak
txosten bat egin zuen: Madariaga txostena, ulertzeko:
|
|
|
Txosten horrek atal desberdinak zituen, zortzi dokumentu solte, zehatz izateko.: Gure ideiaren zenbait; Gure
|
taldearen
labur bilduma iharkiera armatuaz; Oinarrizko agirian emateko zenbait printzipio; Autodeterminazio eskubidea; Nazioa eta kultura; Euskera; Euskal Herriko suntsipenetik salbatzeko plana; Autodeterminazio eskubideaz. Dokumentu bakoitzak egile bat du, izenpeturik gabe egon arren, Zortzigarren dokumentu, halere, Herria 2000 Elizak egina da.Txosten hura dokumentu multzo hurazenbait eskutara pasarazi eta, azkenean, hogei bat erantzun izan zituen Madariagak.
|
|
|
9
|
Talde
berri bat?
|
|
|
Bada alderdiei buruz mesfidantza; alderdietatik apartez diren plataformetan oinarritu behar omen da.
|
Talde
berriaren alde ahots bakar bat, kondizionala gainera: izatekotan, jende asko, entzutetsua eta neutrala bildu luke; alderdi politikoen sektarismoaren aurka, diru eta botere gosearen aurka, borrokatu, jendeari egia esateko.
|
|
|
Lehena, oraingo borrokatzeko modeloen ahitzeari dagokio: Euskal nazionalismo iraultzailea menderatzeko, errepresioautonomia binomioak porrot egin du; Euskadi askatzeko,
|
talde
armatu klandestinoaren zuzendaritza eta harekin dagoen mugimendu herrikoiaren presioa ez dira, momentuz, aski indartsuak. Bigarrena, egoeraren iraupen posibleaz ari da:
|
|
|
Baina nazioarteko politikan onartua den printzipio hau ez zaio nazio izan nahi duela aldarrikatzen duen edozein mugimendu nazionalistari aplikatzen, nazioartean" herria" edo" nazioa" definitzen duena, hain zuzen, nazio horren existentzia edo ezagutza internazionala delako. Zirkulu bizioso bat da, onartze esplizitu batek, existentzia internazionala duen nazio batek edo nazio
|
talde
batek egina, hautsi dezakeena.
|