|
2002
|
|
|
Ekonomia Itunaren azken aldaketatik aurrera (1997), araugintza ahalmenautonomoa duten zergen artean honako hauek daude, zenbait arlotan muga batzukbadituzte ere:
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga, Ondarearen gainekoZerga, Sozietateen gaineko Zerga (EAEn soilik zergapeturik dauden enpresentzat), Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zerga, Ondare eskualdaketen eta EgintzaJuridiko Dokumentatuen gaineko Zerga (zenbait alorretan estatuaren arauak onartuz) eta tokian tokiko tributuak. Araugintza ahalmen autonomoa baina mugatutaduen tributua Jokoaren gaineko Tasa fiskala da.
|
|
|
Oinordetza eta Dohaintzen gaineko zergaren kasuan, senidezuzenen arteko oinordetzak eta dohaintzak zergetatik aske utzi dituzte, eta gainerako kasuetan jaitsi egin dira tipoak.
|
Pertsona
fisikoen errentaren gaineko zergarenkasuan, 1997ko erreformara arte lurralde historikoen araugintza ahalmena nahikoatxikia zenez, aukera gutxi zeuzkaten foru aldundiek arauak ezartzeko. Dena den, errenta profesionalen eta enpresarialen kasuetan zenbait hobari fiskal ezarri ziren, eta kuotaren gaineko kenketa pertsonalak sartu ziren.
|
|
|
Bigarren lekuan
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko zerga daukagu, bilketaosoaren %31, 6 eta %30, 3 izan dena, EAEn eta NFEn, hurrenez hurren.
|
|
|
Euskal erkidegoetan kudeaketa fiskala ez da beti egokia izan. PFEZ delakoak(
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga) birdoikuntza batzuk izan ditu azkenurtean, eta horien ondorioz murriztu egin da zergak biltzeko ahalmena. Hori kezkatzekoa da, Hego Euskal Herriko presio fiskala (BPGrekiko) Europako kideenabaino baxuagoa baita.
|
|
2007
|
|
|
Zerga berri gutxi sortu da, baina dauden zuzeneko zergei gainkarga aplikatu zaie. Bide hau, ahalgarria da autonomia erkidego guztientzat, aurrerago aipatua den moduan, eta EAEren kasuan, 1983ko uholdeek eragindako kalteei aurre egin ahal izateko, gainkarga bat ezarri zitzaion
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko zerga taulari (PFEZ). Baina behin behinekoa izan zen, gero zerga taula arruntetara itzuli baitziren hiru Foru Aldundiak.
|
|
|
Izan ere, Itunak bideak irekitzen ditu zenbait zerga arautzeko EAEn. Horrela,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) eta Sozietateen gaineko Zerga (SZ), garrantzienen artean, arautu dituzte lurralde bakoitzeko Biltzar Nagusiek; zerga hauek arautzeak arazo ugari sortu dituzte, kasu gehienetan epaitegietan amaitu baitira, batik bat SZ arautu denean. Guztia azalduko da kapitulu honetan.
|
|
|
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) eta Ondare Netoaren gaineko Zerga (ONZ) zerga itunduak dira eta arautegi autonomoa aplikatzeaz gain, ordainketa dagokion Foru Ogasunari egingo zaio. PFEZa Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 1998ko abenduan onetsitako hiru Foru Arauek jasotzen dute.
|
|
|
Ekonomia Itunak euskal erakundeei onartzen die arauak emateko gaitasuna eta eskumen hori erabili egin dute hiru lurraldeetako Biltzar Nagusiek eta ondorioz,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) ezarri dute bertako ohiko egoiliarrei aplikatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Printzipio horiez gain, zergei buruzko lege orokorra aplikatuko da, atxikipentasa berdinak ezarriko dira
|
pertsona
fisikoen errentaren gaineko zergan (PFEZ) eta sozietateen gaineko zergan (SZ), estatuaren arau berdinakaplikatuko dira bankuen eta moneta merkatuen eragiketetan, ez dainbertsioak sustatzera zuzendutako neurri fiskal berezirik hartuko, hau da, estatuan daudenetatik bereizten den neurririk?. Gainera, beren arau fiskalakezartzerakoan, Lurralde Historikoetako instituzioek Espainiako estatuarenPolitika Ekonomiko Orokorraren printzipioak beteko dituzte, eta abar.
|
|
|
Dena den, JEZaren bitartez, IFK (Identifikazio Fiskalerako Kodea) lortuko du. Ondoren, langile autonomoak hiru hilerik behin BEZ (Balio Erantsiaren gaineko Zerga) eta PFEZ(
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga) ordaindu ditu, herrialde bakoitzeko legeak zehaztutakoaren arabera. Horretarako, langile autonomoari bere lanak eragindako gastuen justifikazioa aurkeztu ahal izango du, hala nola bidaia gastuak, dietak, etab. Gainera, langile autonomoak lan kontraturik ez duenez, Gizarte Segurantzan alta eman eta hark ordaindu du (Caldas eta beste, 2011:
|
|
|
Kolaboratzailea ez du ohikotasunez komunikazio enpresa horretarako kazetaritza jarduerarik garatzen. Horrenbestez, kolaborazio bakoitzeko fakturan, PFEZ(
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zerga) delakoaren atxikipena aplikatu behar du. Urteko kolaborazioen fakturazioa 3.000 eurotik gorakoa denean, JEZ (Jarduera Ekonomikoen gaineko Zerga) delakoan alta emanda egon behar izaten du kolaboratzaileak.
|
|
2017
|
|
|
|
Pertsona
fisikoen errentaren gaineko zergak (PFEZ) izan lukeharmonizatu litzatekeen hirugarren zerga. Zerga horren subjektuak sarreraapal eta erdi mailakoak dituzten pertsona fisikoak dira, eta haien aitorpena atxikitadago jarduera gauzatzen duten herrialdeetan; azken finean, haiek ordaindutakoPFEZaren bidez lortuko da sarrera publikoen zati handi bat, garrantzitsuena ezbada.
|