|
2003
|
|
|
lehendabizi, lege honek gizarte zerbitzuei galdatzen dien parte hartze zabala egikaritzeko, ezinbestekoak dira oraindik eskuratu ez diren baliabide material nahikoak. Ezartzen diren neurriak ezerezean gera ez daitezen, beharrezkoak dira, alde batetik, baliabide ekonomiko egokirik gabe lortezinak diren azpiegiturak eta, bestalde, konpromiso handiagoa hartu dute herri administrazo guztiek,
|
orain
arte erakutsi ez duten ahalegin eta gogoaz, legeak eskaintzen dituen ahalbide guztiak, oraindik neurrigek de facto behintzat bi salbuespenezko erregimen juridiko penal sortu baitzituz handi batean martxan jarri ez direnak, eskuragarri egon daitezen. Bigarrenez, lege hau vacatio legis aldian zegoela, 7/ 2000 eta 9/ 2000 LOak onartu ziren, eta orain arte egindako balorazio positiboa erabat auzitan utzi zuten, zeren eta aipatu bi leten, terrorismo delituen edota zenbait delitu astunen kasuan eman beharreko erantzuna nabarmen gogortzearen bitartez.
|
|
|
Ezartzen diren neurriak ezerezean gera ez daitezen, beharrezkoak dira, alde batetik, baliabide ekonomiko egokirik gabe lortezinak diren azpiegiturak eta, bestalde, konpromiso handiagoa hartu dute herri administrazo guztiek, orain arte erakutsi ez duten ahalegin eta gogoaz, legeak eskaintzen dituen ahalbide guztiak, oraindik neurrigek de facto behintzat bi salbuespenezko erregimen juridiko penal sortu baitzituz handi batean martxan jarri ez direnak, eskuragarri egon daitezen. Bigarrenez, lege hau vacatio legis aldian zegoela, 7/ 2000 eta 9/ 2000 LOak onartu ziren, eta
|
orain
arte egindako balorazio positiboa erabat auzitan utzi zuten, zeren eta aipatu bi leten, terrorismo delituen edota zenbait delitu astunen kasuan eman beharreko erantzuna nabarmen gogortzearen bitartez. Adingabeak esandako delitu hauek eginez gero, ez du erantzungo bere berezitasunak kontuan hartuz, helduari ematen zaion logikaren arabera baizik, delituaren astuntasunak gaztearen inguruko diagnostikoa etenda utziko balu bezala.
|
|
2004
|
|
|
Hasteko, egokitasun eta erabilgarritasun irizpideen arabera zehaztu dira frogaren objektua, froga jarduera hasteko ekimenari buruzko erregelak eta horren onargarritasunaren ingurukoak. Gainera, kontuan izan behar da,
|
orain
arte prozesu tratamendurik izan ez arren, legeak manu errazekin arautu duen zilegitasun irizpidea.
|
|
|
Konstituzioaren 24 artikuluan oinarritutako babes errekurtsoek
|
orain
arte asko luzatu dute epai ezeztaezina lortzeko epea. Epe hori gehiegi luzatzen zen, halaber, 1881eko Legearen eta hurrengo eraldaketen araberako jurisdikzio arruntean.
|
|
|
Lege honetara ez da bildu nahi formula utopikorik. Aitzitik, lege honetara arauen multzoa bildu da, eta, arau horiekin, batetik, hobeto babestu nahi da hartzekoduna, horren eskubideak behar besteko agerpen juridikoa badu; eta, bestetik, arauok xedatzen dituzte
|
orain
arte kontuan hartu ez diren edo legeak alde batera utzi dituen egoera eta arazoak.
|
|
|
Ahaleginak egin dira, xedapen zehatzen bitartez, kautela neurriak berez bila ez daitezen, prozesu jardueraren helburu bakar edo nagusi gisa. Dena dela, azpimarratu behar da, ezarritako kautela neurrien araubidearekin, justiziapekoek euren esku dituztela
|
orain
arte eska zitzaketen kautela neurriak baino eragingarriagoak. Kautela neurriak eragingarriak izatea erdietsi nahi da, batetik, kondena epaia nola edo hala betearazteko; eta, bestetik, ameskeriazko epaia saihesteko.
|
|
|
Lehenik, zalantzarik gabe eta eztabaidaezin diren berezitasunekin, gaitasunari, seme alabatasunari eta ezkontzari buruzko gaietan, izapidetza berezia izan behar duten prozesuak. Gisa horretan, aurreko egoera deitoragarria bukatu da, prozesuko lege erkidera bildu baita lege horretan egon behar dena, nahiz eta
|
orain
arte hori miatu edo ondorioztatu dela guztiz sakabanatuta zeuden eta ilun bezain eztabaidagarri ziren xedapenetan.
|
|
|
Era berean,
|
orain
arteko zenbait prozesu manu indargabetu dira hogeiren bat legetatik, besteak beste, Udal Justiziaren prozesu arauei buruzko 1952ko azaroaren 21eko Dekretua, eta Enpresen Enbargoari buruzko 1969ko urriaren 20ko Lege Dekretua. Sarritan, lege honen arau berriek manu horiek ordeztu dituzte.
|
|
|
Orokorrean, akzioak pilatzearen inguruko arauketa berriztatu egin da, hobekuntza batzuekin, eta, batik bat,
|
orain
arte horri eman ez zaion prozesu tratamendu zehatzarekin. Prozesuen pilatzeari dagokionez, argitu egin dira hori justifikatzeko baldintzak, baita erakunde horren prozesu betekizunak eta eragozpenak ere, prozedura ahalik eta gehien erraztuz.
|
|
|
Legeak erakunde berri horretaz ez abusatzeko adinako arauketa zehatza egin du. Bestalde, aipagarria da epaien forma eta edukiari buruzko manuak areagotu egin duela zati xedatzailean izan beharreko kontua; esangura horretan, epaiaren zati xedatzailean alderdien uziei buruzko erabaki guztiak jaso behar dira, eta ez dira onartu
|
orain
arte sarri askotan oinarri juridikoen artean jaso diren isilbidezko erabakiak.
|
|
|
Froga zamaren gainean, legeak gainditu ditu
|
orain
arte izan den arau orokor bakarraren terminoak. Termino horiek berez esangura urria zuten; horregatik, horien ordez, jurisprudentziak eztabaidarik gabe onartutako kontzeptuak sartu dira legean.
|
|
|
Hori guztiz zentzuzkoa da, legearen kezka baita babes judiziala eragingarria izatea. Arean ere, babes judiziala eragingarria izan dadin, gaiari dagokionez, kasu eta arazo asko azkar ebatzi behar dira?
|
orain
arte baino azkarrago?, kontuan hartu gabe auziko interesen diruzko balioa.
|
|
|
Arreta berezia jarri da epez kanpoko jaiotza inskripzioari buruzko espedienteetan,
|
orain
arte espediente horren barruan seme alabatasuna zehazteko zegoen nahastea argitu nahian.
|
|
|
Bilakaera horren mugarri garrantzitsuak izan dira,
|
orain
arte, Euskaltzaindiak herritarren eskabidez kasuan kasuan eman dituen agiriak, Erregistro Zibilaren bulegoetan euskal onomastika egiaztatzeko. Oraintsuagokoak dira, modu sailkatu baten bidez, Euskaltzaindiaren Onomastika Batzordeak landu eta argitaratu dituen Nomenclátor de Apellidos Vascos Euskal Deituren Izendegia (1998) eta Diccionario de nombres de pila Euskal Izendegia (2001).
|
|
2006
|
|
|
Konkurtso administrazioa
|
orain
arte indarrean izan dugun ereduaz besteko baten arabera arautu da. Kide anitzeko organoa aukeratu da, eta, berori eratzeko, batu dira, batetik, konkurtsoan garrantzia duten gaiei buruzko profesionaltasuna juridikoa nahiz ekonomikoa eta, bestetik, hartzekodunek izan beharreko ordezkaritza, kreditu arruntaren edo bermatu gabeko pribilegio orokorreko kredituaren titularra agertzen baita bertan.
|
|
|
Prozedura honetan, benetako protagonistak zorduna eta horren hartzekodunaktrazioaz arduratzeko kidego organoa (konkurtso administrazioa),
|
orain
artekoa bai dira, ezbairik gabe; horiekin batera, berrikuntza moduan agertzen dira, hala adminisno gardenagoa eta sinpleagoa dena, nola izugarrizko garrantzia duen merkataritzakozioa), baina ez organo horretako kideak aipatzeko (konkurtsoko administratzaileak). edo konkurtsoko epailea. Zernahi gisaz, terminologia hori ez da berria, halakoak emateko aurreko eskuliburu eta lege testuetan erabilitako irizpideetara jo baitugu.
|
|
|
hitzarmena (hori gailentzen da), edota, halakorik lortu ezean, likidazioa. Zeharo garrantzitsua da hitzarmen horren edukia, alegia kita edo itxaronaldi proposamenak, baina termino horiek ere ez dira berriak,
|
orain
arteko itzulpen lanaren ondoriozko datu basetik atera baititugu.
|
|
|
Egin eginean ere, gaztelaniaz batera zein bestera agertzen dira párrafo eta apartado aipamenak. Euskarazko bertsioan, ostera,
|
orain
arte bezala jokatu izan da, alegia, párrafo aipatzeko, paragrafo zein lerrokada terminoak erabili izan ditugu, hori zenbatuta edo zenbatu gabe agertzearen arabera, hurrenez hurren; apartado hitza adierazteko, berriz, idatz zati erabili da orokorrean, baina ez beti, batzuetan gaizki emanda datorrelako gaztelaniaz. Laburrean esateko, artikuluaren zatiketa hauxe izango litzateke:
|
|
|
konkurtso legeria eraldatzea. Indarreko legeriari eginiko kritika zorrotz eta oinarridunek,
|
orain
arte, ez dute lege irtenbiderik izan. Presazko kontua izan arren, eta prestatze lanetan txalotzeko modudeok berandutu dira, indarreko legeriako ahaleginak egin badira ere, irtenbiren akatsak areagotuz, besteak beste:
|
|
|
«konkurtso»aren erakunde berriak baldintza objektiboari dagokionez, kaudimengabeziarekin parekatzen denak indarrik gabe utzi ditu, modu materialean eta formalean, «ordainketa etendura» nahiz «porrota»ren erakunde zaharkitu eta anakronikoak, edota merkatari ez direnen kaudimengabezia kasuan kasuan jorratzeko prozedurak «kita eta itxaronaldia» zein «hartzekodunen konkurtsoa». Horiek guztiak arautzeko xedapen arkaikoak izan ditugu
|
orain
arte, egungo industria, merkataritza eta finantza bilakaerarekin zerikusirik ez zuten errealitate ekonomiko eta juridikoei aurre egiteko sortu zirenak.
|
|
|
Hirugarrenez, baina
|
orain
arte esandakoaren besteko garrantzia izanda, poztu egin behar naiz aurkezten dudan lan honengatik, bertan arautzen den gaia batera datorrelako merkataritzan bide erakusle izan zen beste lan batekin. Egin eginean ere, Bilboko Hiriaren Unibertsitate eta Kontratazio Etxe Ohoretsuaren Ordenantzek abenduaren 2an eta 1814ko ekainaren 27an onetsitakoek «Hamar eta Zazpi»garren kapituluan jaso zuten arauketa hori:
|
|
|
Fidantzaren gaiak, jakina denez, lotura estu estuak ditu aurreneurrizko espetxealdiarekin, eta, fidantzaren gai horretan gertatzen den bezala, hemen ere ahaleginak egin dira justiziaren helburuak auzipetuaren eskubideekin harmonizatzeko. Horretarako, epailearen nahierakeria mugatu da, eta ekitatezko eta zuhurtziazko erregelak ezarri dira, dela fidantzen bideei eta formari begira, dela horien neurriari begira,
|
orain
arte baino zabalago jokatu ahal izateko.
|
|
|
Lege berriaren espiritua, beraz, defentsarako foru sakratuen aldekoa da. Espiritu hori azken punturaino eramanez, legeak baztertu eta kondenatu egiten du
|
orain
arte asko zabalduta egon den kezka. Kezka hori, izatez, barkatzeko modukoa zen, inkisizio prozeduren izaera eta funtsa urratuko lituzke, horrekin bateraezina baita.
|
|
|
Kodearen proiektuan, ordea, erregela horiek ezartzen ditu, epaiketa irekitzen denetik epai irmoa eman arte. Berau sinatzen duenak ez du ukatzen idazle ospetsuek tesi horri eusten diotela sutsu eta fedez; baina
|
orain
arte behintzat hori ezin da izan zientziako ideal bat baino. Zinez, herri modernoetako legeria positiboa ezari ezarian ideal horretara hurbilduko da.
|
|
|
Horregatik, Maiestate Horren Gobernuak uste izan du trantsizioa gogorregia zela herri honentzat. Egin eginean ere, herri honetan, epaileak
|
orain
arte ahalguztidunak izan dira: delituak pertsegitu dituztenak eta horien gaineko epaitza eman du euren berezko ekimenarekin; berberak izan dira auzien instrukzioa egin dutetenak; erabateko ahalmena izan dute, fiskalaren irizpenak baztertzeko, eta hala egin dute sarritan, auzia gauzatzen dagoela nahiz behin betiko epaia emateko unean; euren iritziaren arabera kalifikatu dute delitua eta halaxe jarri dute zigorra, akusazioaren nahiz defentsaren ondorioak aintzat hartu gabe; eta, azkenik, auzialdiko absoluzioaren formula erabili dute, edo, gauza bera dena, prozedura epe-mugarik gabe irekita utzi dute, baldin eta, kondena ezartzeko frogarik izan ezean, euren aburuz sumarioko eginbide urri batzuek akusatuaren aurkako zantzuak sortu badituzte.
|
|
2007
|
|
|
Lege honek gai batzuk igorri ditu gerogarreneko erregelamendu xedapenetara; xedapen horiek eman arte aplikatuko dira kasuan kasuan
|
orain
arte lerrun berarekin indarrean izan diren arauak.
|
|
|
Testuon hartzailea,
|
orain
artekoetan bezala, zuzenbidearen profesionala edota ikaslea da, lehenik eta behin. IVAPek, Euskal Gaien Institutuak bezala, abokatu, epaile edo teknikari euskaldunen esku jartzen dituen itzulpen hauen bidez zuzenbidearen arloa euskalduntzen eta hain garrantzitsua den esparru horretan ere euskara normalizatzen jarraitzeko borondatea erakusten du.
|
|
|
Euskarazko terminologia juridiko politikoari dagokionez,
|
orain
arte 1978ko Konstituzioaz gain, Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak argitaratuak zituen Konstituzio Zuzenbideko Berbategia eta Santiago Sánchez Gozález eta Pilar Mellado Prado irakasleen Zuzenbide Politikoaren Hastapenak eskuliburuaren itzulpena. Orain, Herri Ardularitzaren Euskal Erakundeari (IVAPeri) esker, euskarazko liburuki berri hau dakargu.
|
|
|
Orobat,
|
orain
arte azaldutakoaren nahitaezko osagarri dira lan honen eranskinetara bildutako aurkibide analitikoak, gaztelania euskara eta euskara gaztelania. Egin eginean ere, bilduma honetan ohikoa denez, aurkibide analitiko horietan modu sistematikoan eta zehatz mehatz jaso dira lan legeriaren lexikoa eta lexiko horrek lege testuan duen kokalekua.
|
|
|
Lege hau indarrean jarri eta lehendik indarrean dirauten kontratuei dagokienez, 2/ 1985 Errege Dekretu legearen babesean egindako kontratuek ez dute arazo berezirik, alderdien borondate askeak loturaren araubidea zehaztu baitu iraupenari eta errentari dagokienez. Hori dela eta, kontratu horiek, azkendu arte,
|
orain
arteko araubide berberaren menpe egongo dira. Une horretan, arauketa berriaren menpe geratuko da finkaren gain era daitekeen errentamendu lotura berria.
|
|
|
Lehen esan bezala, sistema ondasun erkidegotik aldendu da. Aldentze hori aintzat hartuta, zentzuzkoa da, eta lasaigarria ere bada, eroslehentasun eskubidea eta atzera eskuratzeko eskubidea ezabatzea; 396 artikuluak, aitzitik, bi eskubide horiek aitortu zituen, bereizgarri batzuekin bada ere,
|
orain
arte indarrean egon den idatzaldi horretan. Dena den, kasu horretan ere, legea gidatzeko arrazoia ez da oharbide teknikoa izan.
|
|
|
Hori dela eta, adibidez, ikastetxe publikoetan erlijio trebakuntza edo establezimendu publikoetan erlijio laguntza ahalbidetzen da. Esangura horretan eta
|
orain
arte, estatuak akordioak sinatuta ditu Espainian ezarritako lau konfesio nagusiekin: Eliza Katolikoa (Espainiaren eta Egoitza Santuaren artean 1979ko urtarrilaren 3an akordioak sinatu ziren gai juridiko eta ekonomikoen, hezkuntzaren eta kultura gaien inguruan, Indar Armatuetako erlijio laguntzaren gainean eta apaiz eta erlijiosoen zerbitzu militarraren inguruan), Espainiako Erlijio Erakunde Ebanjelikoen Federazioa, Espainiako Erkidego Israeldarren Federazioa eta Espainiako Batzorde Islamikoa (azken hiru erlijio horiekin, azaroaren 10eko 24, 25 eta 26/ 1992 Legeak direla bide).
|
|
|
EKren 32 artikuluan ezkontzeko eskubidea jaso da, eta hori berritzailea da Espainiako konstituzio zuzenbidean, II. Errepublikan 1931ko Konstituzioan ezkontzari eta familiari buruz egindako arauketa alde batera utzita. 32 artikulua Lehen kapituluaren bigarren atalean jarri da, eta horrek
|
orain
arte aztertu ditugun eskubideek baino berme ahulagoa duela esan nahi du. Ildo horretatik, zenbait egilek adierazi dute zalantzarik gabe konstituzio eskubide bat dela, baina oinarrizko eskubidearen izaera eztabaidatzeko modukoa dela.
|
|
|
Gobernu Zentralaz gain, erregelamenduak emateko ahalmena dute baita ere, euren eskumen esparruaren barruan? autonomia erkidegoetako gobernuek (EKren 152.1 art.). Autonomia erkidego horietako estatutuei eta horien garapen legeei erreparatu behar zaie, baina oro har,
|
orain
arte esandakoa aplikatzeko modukoa da. Autonomia erkidego horietako erregelamenduak Konstituzioaren, Autonomia Estatutuaren eta bertako Parlamentuek emandako legeen mendekoak dira.
|
|
|
EKren 115 artikuluak Gobernuko lehendakariaren esku uzten du Kongresua, Senatua eta Gorte Nagusiak (hau da, bi ganberak) desegiteko eskaera erregeari egitea. Bada,
|
orain
arte, bi ganberak aldi berean desegin dira, inoiz ez da horietako bakarra desegin; beste konstituzio konbentzio bat da erregeak legegintzaldiak modu ospetsuan ireki behar izatea kasuan kasuko hauteskundeak egin ondoren, gai horri buruz Konstituzioan ezer ezarri ez arren. Parlamentuan bestelako jardunak ere sendotu dira, besteak beste, Diputatuen Kongresuan urtero nazioaren egoerari buruzko eztabaida egitea, edo Senatuan autonomia erkidegoen egoerari buruzko eztabaida egitea, eta, agian, gaur egungo Gobernuak abiatutako jarduna, hots, «lehendakarien hitzaldi» izenekoa, Senatuan Gobernu Zentraleko eta autonomia erkidegoetako lehendakariak biltzen dituena; horien guztien kasuan, konstituzio konbentzioei buruz hitz egin dezakegu.
|
|
|
Lege horien izapidetza egiteko, Senatuan dagoen Autonomia Erkidegoen Batzorde Nagusiaren txostena behar da, baita Estatu Kontseiluko Batzorde Iraunkorrari egindako derrigorrezko kontsulta ere, EKLOren 22 art.an ezarritakoaren arabera. Kontrolari dagokionez, egile batzuek eskuordetu daitezkeen eginkizunak (gobernuak kontrolatu ditzake) eta transferitu daitezkeenak (ezin daitezke kontrolatu) bereizi dituzte; eskumena berreskuratzeko ahalmenari dagokionez, egile batzuen iritziz eskuordetza berreskuratzeko modukoa da, eta transferentzia ez; beste batzuen ustez, ordea, kasu batean zein bestean berreskuratzea egin liteke, nahiz eta
|
orain
arte horrelakorik ez egin, eta, beraz, eskuordetzaren eta transferentziaren ondoreen arteko bereizketa ez da orain arte ikusi. Esparru legeetatik bereizteko, ez da printzipio edo esparrurik finkatu; horren ordez, gai baten inguruko ahalmen batzuk (legegintzakoak zein betearazleak) erabat transferitu dira, transferitu edo eskuordetzeko modukoak direnak.
|
|
|
Lege horien izapidetza egiteko, Senatuan dagoen Autonomia Erkidegoen Batzorde Nagusiaren txostena behar da, baita Estatu Kontseiluko Batzorde Iraunkorrari egindako derrigorrezko kontsulta ere, EKLOren 22 art.an ezarritakoaren arabera. ...ritu daitezkeenak (ezin daitezke kontrolatu) bereizi dituzte; eskumena berreskuratzeko ahalmenari dagokionez, egile batzuen iritziz eskuordetza berreskuratzeko modukoa da, eta transferentzia ez; beste batzuen ustez, ordea, kasu batean zein bestean berreskuratzea egin liteke, nahiz eta orain arte horrelakorik ez egin, eta, beraz, eskuordetzaren eta transferentziaren ondoreen arteko bereizketa ez da
|
orain
arte ikusi. Esparru legeetatik bereizteko, ez da printzipio edo esparrurik finkatu; horren ordez, gai baten inguruko ahalmen batzuk (legegintzakoak zein betearazleak) erabat transferitu dira, transferitu edo eskuordetzeko modukoak direnak.
|
|
|
Eta, edonola ere, gogoan izan behar da harmonizazio legeek ez dutela lege organikoen lerrunik, Konstituzioan ez baitira aipatu kalifikazio hori behar duten legeen zerrenda itxiaren barruan. Hori dela eta, estatu zentrala
|
orain
arte egin den harmonizazio legearen ahalegin bakarra aurrera ateratzen ahalegindu zenean, alegia, Prozesu Autonomikoa Harmonizatzeko Lege Organikoaren proiektua (PAHLO entzutetsua), testua ez zen inoiz indarrean jarri, EAEko eta Kataluniako gobernuek eta parlamentuek konstituzio aurkakotasun errekurtsoa aurkeztu baitzuten. Konstituzio Auzitegiak, errekurtso hori ebaztean, proiektuari «kolpe» handia eman zion, abuztuaren 5eko 76/ 1983 epai sonatua dela bide, artikulu gehienak deuseztatu eta argi utzi baitzuen ezin zela lege organikoa ez harmonizazio legea izan; hori dela eta, LOAPA, azkenean, gaur egungo PAL bihurtu zen (urriaren 14ko 12/ 1983 Legea, Prozesu Autonomikoari buruzkoa).
|
|
|
Aurretiazko kontrolaren kasuan, Konstituzio Auzitegiak hartutako erabakiari Adierazpen esaten zaio, ez Epai (gainerako kasuetan ez bezala). Dakigunez, prozedura hori
|
orain
arte birritan ipini da abian, eta beti Gobernuaren ekimenez: batetik, Europar Batasuneko Tratatua (Maastrichteko Tratatua) dela bide, Konstituzio Auzitegiak 1992ko uztailaren 1ean emandako adierazpenaren arabera, Konstituzioarekin kontraesana zegoen eta, beraz, Konstituzioaren 13.2 artikulua eraldatu behar izan zen.
|
|
|
Edozelan ere,
|
orain
arte argi eta garbi ikusi da finantzaketa publikoa ez dela nahikoa alderdien gastu gero eta handiagoei aurre egiteko, eta finantzaketa pribatuak ia ez duela pisurik (alderdietako afiliazioa oso txikia delako eta alderdiei egindako dohaintzak mugatuak direlako). Hala ere, Lege berriak alderdien autofinantzaketa eta finantza nahikotasuna bultzatu nahi ditu, sistemari gardentasun, publizitate eta kontrol handiagoa eman nahi dizkio horrenbeste eskandalu eragin dituen finantzaketa irregularraren kasuak saihesteko, eta alderdien jardueraren gain kontrol handiagoak egin nahi ditu alderdi politikoak herri nahia eratzeko eta ordezkaritza politikorako oinarrizko tresna gisa sendotu daitezen, gure sistema demokratikoan eginkizun publiko garrantzitsua daukate eta.
|
|
2008
|
|
|
Hainbat arrazoi aipa daitezke, lege aldaketa hori bidezkotzeko. Batetik, 1953ko uztailaren 17ko Lege berezi arau-emaileak hutsune ezagunak ditu kontzeptuen eta araubidearen aldetik, eta hutsuneok ekarri dute, batik bat, Espainiako errealitatean sozietate forma hori hain gutxi erabili izana
|
orain
arte. Bestetik, uztailaren 25eko 19/ 1989 Legeak, merkataritzako legeria zati batean eraldatu eta sozietate arloan legeria hori EEEren zuzentarauei egokitzeko agintzen duenak, sozietate anonimoen araubide berria ezarri du, eta, horren ondorioz, eraldaketa ezinbesteko bihurtu da.
|
|
|
Lehenengoaren ildotik, erantzukizun mugatuko sozietateak izaera misto edo nahasia du: izen nahasgarri horri eutsi zaio Espainiako zuzenbidean tradizio handiko izena baita, baina, aldi berean, onartu behar izan da
|
orain
arte izen hori faktore negatiboa izan dela, sozietate forma hori aukeratzerakoan; bigarren printzipioa sozietate horren izaera itxia izango litzateke; eta hirugarrena, azkenez, araubide honen malgutasuna.
|
|
|
Egin eginean ere, gaztelaniaz batera zein bestera agertzen dira párrafo eta apartado aipamenak. Euskarazko bertsioan, ostera,
|
orain
arte bezala jokatu izan da, alegia, párrafo aipatzeko, paragrafo zein lerrokada terminoak erabili izan ditugu, hori zenbatuta edo zenbatu gabe agertzearen arabera, hurrenez hurren; apartado hitza adierazteko, berriz, idatz zati erabili da orokorrean, baina ez beti, batzuetan gaizki emanda datorrelako gaztelaniaz. Laburrean esateko, artikuluaren zatiketa hauxe izango litzateke:
|
|
|
Ikuspegi horretatik abiatuz, Merkataritzako Erregistroaren Erregelamenduko 177 artikuluak,
|
orain
arte indarrean egon denak, ez du baliorik izango hemendik aurrera; izan ere, erregelamendu horretan oso gutxi zirenez erantzukizun mugatuko sozietateen inskripzioari buruzko artikuluak, 177.ak ezarri zuen sozietate anonimoen arauak horien ordeztaileak izango zirela, ahalezkoa zenean hori, euren izaera kontuan izanda. Hortaz, modu autonomo eta osoan arautu behar izan da erantzukizun mugatuko sozietateen inskripzioa Merkataritzako Erregistroan.
|
|
|
II. tituluaren V. kapituluak, horrek jakintzagai berria jorratzen duenez, araututako gaiaren araberako atal desberdinak sartu behar izan dira?, eta III. tituluaren III. kapituluko 5 atalak. Erregistro itxierari buruzkoa, arrazoi berberagatik?. Aurrekoa gorabehera eta arrazoi praktikoen ondorioz, ulertu izan da hobe dela testu berria onestea, bertara biltzeko, bai indarrean dirauen lehengo edukia, baita arestiko legeriak eta
|
orain
arte indarrean egon dena aplikatzearen ondoriozko esperientziak ekarri duena ere.
|
|
|
Zuzeneko zergetan, ordea, harmonizazioa zailagoa da. Egin eginean ere, estatuek
|
orain
arte bi bide zituzten ekonomian eragina izateko: moneta politika eta politika fiskala.
|
|
|
Orokorrean,
|
orain
arte azaldutako arauketa aplikatzen zaie 2004ko uztailearen 1az geroztik gauzatutako arau hausteei (egun horretan jarri baitzen indarrean Tributuen Lege Orokorra), edo Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 2005eko uztailaren 1az geroztik. Data hori baino lehen gauzatutako arau hausteei ere salbuespen moduan aplika dakieke arauketa hori, baldin eta hurrengo baldintzak betetzen badira:
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, hizkuntza normalizatzeko ahalegin eta kezkak ez dira sekula nahiko izango gure herrian. Aurreko administrazioek legatu esanguratsua utzi didate, eta nire asmoa da,
|
orain
arte egindakoa sendotu eta bultzatzea.
|
|
|
Beste behin ere, bildumaren aurreko sistematikari ekinez eta lege berrikuntzak jasotzeaz gain, lan honen egileen lehenengo kezka izan da testu normalizatua lortzea. Ildo horretatik, arreta bereziaz aztertu dira Euskaltzaindiak
|
orain
arte emandako arau, gomendio eta erabakiak, euskararen normalizazioa eta hizkuntza arauei zor zaien begirunea bide beretik joan daitezen.
|
|
2012
|
|
|
II. liburuaren XII. tituluko III. kapituluari atal berri bat gehitu zaio, eta
|
orain
arte bigarren atala zena hirugarren atal bihurtu da.
|
|
|
II. liburuaren XIII. tituluaren XI. kapituluari laugarren atal berri bat gehitu zaio, eta
|
orain
arte laugarren atala zena bosgarren atal bihurtu da.
|
|
|
Laugarrenez,
|
orain
arte funtzionario publikoek izan duten pribilegioa, herritarren eskubide eta askatasunetan bidezko ez den moduan eskua sartzean, ezabatu da, oinarrizko eskubideak babestu eta errespetatzeko helburua kontuan hartuz. Hori dela eta, proposatzen da agintaritza edo funtzionario publikoak egindako atxiloketak edo egoitzetan egindako sarrerak zein miaketak delitu arrunt bakoitzaren modu astungarri gisa hartzea, baldin eta legeak baimendutako kasuetatik at egiten badira, eta ez, ordea, orain arte hartu diren gisa, hau da, inolako arrazoirik gabe arinduta dauden delitu berezien gisa.
|
|
|
Laugarrenez, orain arte funtzionario publikoek izan duten pribilegioa, herritarren eskubide eta askatasunetan bidezko ez den moduan eskua sartzean, ezabatu da, oinarrizko eskubideak babestu eta errespetatzeko helburua kontuan hartuz. Hori dela eta, proposatzen da agintaritza edo funtzionario publikoak egindako atxiloketak edo egoitzetan egindako sarrerak zein miaketak delitu arrunt bakoitzaren modu astungarri gisa hartzea, baldin eta legeak baimendutako kasuetatik at egiten badira, eta ez, ordea,
|
orain
arte hartu diren gisa, hau da, inolako arrazoirik gabe arinduta dauden delitu berezien gisa.
|