|
2000
|
|
|
Ni bertako hizkuntzalarihandi bati buruzko zerbait idatzia nintzen arin eta bromoso, Koldo esaten zitzaiolaorain, berak bere buruari beti Luis esaten zionari. Ba, hartaz galdetu zidaten hainzuzen ere, ea zer esan
|
nahi
nuen harekin. Ezer ez, esan nuen, hori besterik ez.
|
|
|
Izan ere, gertatua gertatu ondoren, osaba Joanikotekin egon nahi nuen, laguntza eske... zeren, neure buruari erraiten nion arren ezen lasai egon behar nuela, ez bainengoen lasai... kontzientzian har bat piztu balitzait bezala, horzkaka eta ausikika ari zitzaidana eta erraiten zidana ezen neure burua engainatzen ari nintzela, zeren estali nahi bainuen anaiaren aurkako mendekua eginbehar eta obligazino moral iduriko baten desenkusarekin... Eta, neure engainamenduaren baliatzeko, behar nuen, guztiz ere, osabaren hitza, hitz hark erran ziezadan ezen zuzen jokatu nuela; eta behar
|
nuen
haren boza, harraren mututzeko eta isilarazteko; eta behar nuen, finean, haren aprobazionea, eta, beraz, haren iritzia ene aldekoa izaitea, edo, aldekoa ez bazen ere, nik neure alde ipintzea eta makurraraztea, nola pisuak balantza. Baina osaba konbentzitzeko gai ote nintzen eta ene argumentuak hain pisuak ote ziren?
|
|
|
Ez, jaun André, ez
|
nuen
harekin deus ere egin, zeren promes egin bainion Jain koari ezen ez nuela bortz sei urtetan emaztekirik hartuko, eta epe hura ez zen artean konplitu, eta zeren bertze asmo batzuk bainerabiltzan nik istant haietan, hagitzez ere inportantagoak eta hil edo bizikoagoak.
|
|
|
Eta, haien izaiteaz denaz bezainbatean ere, berdintsu eta orobatsu gertatzen zitzaidan, zeren atsegin bainituen biak ere, arras diferentak ziren arren: osaba Joanikot urduria zen, eta laket
|
nuen
haren urduritasuna; jaun Marcel baketsua zen, eta laket nuen haren bakea, osaba Joanikoten urduritasuna bezainbat.
|
|
|
Eta, haien izaiteaz denaz bezainbatean ere, berdintsu eta orobatsu gertatzen zitzaidan, zeren atsegin bainituen biak ere, arras diferentak ziren arren: osaba Joanikot urduria zen, eta laket nuen haren urduritasuna; jaun Marcel baketsua zen, eta laket
|
nuen
haren bakea, osaba Joanikoten urduritasuna bezainbat.
|
|
|
Niregandik pare bat metrora egonda ere, garbi aditzen ahal
|
nuen
haren urrin gazi gaztea.
|
|
|
Lasaitzen al zituen nire barrenak cum laude ponpoxo hark? Ba al
|
nuen
hura nahikoa berme. Ematen al zidan sari hark nahikoa zuhurtzia?
|
|
|
Ahots gazte sendoa zuen, eta haren mihiak zaldi pausoen hotsa zirudien, hitz egiten zuen bakoitzean. Buruan jira-biraka
|
nuen
haren ahotsa hurbildu zi  tzaigunean.
|
|
|
Harrituta nengoen neure buruarekin. Baina Lauaxeta nahi nuen ondoan inondik ere, ezin etsi
|
nuen
hura gabe. Ekaitz zakar batek harrapatu ninduen azkeneko metroetan nintzela, baina goraino heldu nintzen hala ere.
|
|
2001
|
|
|
Aurrera errutinatik eta bakardadetik ihesi, han nonbait baitzegoen etorkizuna. Kale laberintikoetan mapa bat eskuratu gura
|
nuen
hura aurkitzeko, baina maitasuna ez omen dago paperetan idatzia eta bihotzaren iparrari jarraitzea deliberatu nuen. Korrika jarraitu nuen, kale ertz guztiei ea ikusi zuten galdetuz, baina ez nuen erantzunik jaso.
|
|
|
Ezin
|
nuen
hura jasan. Laga bakean, oihukatu nion, askatu besoa.
|
|
2002
|
|
|
Umeak ere badaki sasoi horretan jostailua jaso behar duela, beraz, espero du. Baina ez du espero halako irrikaz," ea nahi
|
nuen
hura lortzen dudan", baizik eta" beno, jasoko dudanez ea zer eskatzen dudan".
|
|
|
Bai, don Nestorrek ene ama salbatu zuen, baina nik ez bost urteko haur hura. Eta ezin
|
nuen
haren irudia burutik baztertu, ezta haren amarena ere. Eta, Altzako kaskotik elurrak hartutako zerumugako mendi-kate luzea ezin ederrago agertu zitzaidan arren –Aiako Harria eta Bianditz, Mandoegi eta Leuneta, Oindi eta Adarra, Txindoki eta Aizkorri, Ernio eta Gazume, Gorbeia eta Izarraitz–, porrot sentsazio handi batek hartu ninduen.
|
|
|
Erregearena egiten nuen nik, hark makila bat baitzuen oker oro zigortzeko. Etxeko norbaitekin haserretzen nintzenean, gazteluko neskame lapur edo soldadu gaizkile bihurtzen nuen, eta makila dantza  tzen
|
nuen
haren bizkarrean. " Tori, gaiztoa, gaiztoa, tori!", jotzen nuen gupidarik gabe, harik eta" plaf, hil da!" esaten nuen arte.
|
|
|
Estatua baten keinu eta isla brontzezkoak bezain denboran geldiak zeuden hildakoarenak ere. Ezin
|
nuen
haren aurpegia bere osotasunean berritu: ezin nion arnasa eman eta begirada piztu.
|
|
2003
|
|
|
Neure ikasle zela ezagutu nuen lehenik eta geroztik ez
|
nuen
haren berririk izan harik eta nobela bat idatzia zuela-eta aurkezpenerako deitu zidaten arte. Harri eta zur geratu nintzen.
|
|
|
Egun batez, hori bai, izu pixka batekin ohartu nintzen neska arrastoak desagertzen ari zirela Monikarengan. Bera baino lehenago esnatu nintzen goiz hartan begira egon nintzaion luzaz, eta ez
|
nuen
haren aurpegian lehen gupidatu eta babes ematera bultzatzen ninduen ume trazarik aurkitu. Ezpainen lerro lizunean, sudur hegalak astinduz arnasa hartzeko modu egarberan edo burukoari atxikitzeko era gutiziatsuan ohartu nintzen emakumea gailendu zitzaiola erabat neskari.
|
|
2004
|
|
|
Dar dar batean nengoela ohartu nintzen. Ezin nuen sinetsi begien aitzinean
|
nuen
hura.
|
|
|
Baina izan, bazen. Eta ezin
|
nuen
hura saihestu edo ahanzten saiatu, zeren, azaltzen zenean, sentimendu hark indarkeriara jotzen baitzuen.
|
|
2005
|
|
|
Begira gelditu zitzaidan, gero ispilu txiki baten gainean marratan zegoen irin antzekoa aluminiozko paperean bildu eta ezer esan gabe alde egin zuen. Ez zen gehiago agertu eta ez
|
nuen
haren berririk izan, hildakoarena suertatu zen arte.
|
|
|
Lehen kutxa itxita, bestea zabaldu nuen, aurreko aldian miatzerik izan ez
|
nuen
hura. Oraingoan pentsaturik neukan ezen, baldin eta zoriz Marro etxeordean sartzen bazen, esku argia itzali eta bertan geratuko nintzela, mugitu gabe.
|
|
|
Nahiago
|
nuen
haren zain egon,
|
|
2006
|
|
|
Algeriako Gerratik landa Heletako okinarekin mintzatu nintzen. Maite
|
nuen
harekin eleketa aritzea, filosofoa zen. Erran nion, «orain ez da izanen gerrarik, ez dugu horrelakorik berriz ikusiko».
|
|
|
Sarri gertatu izan zait (ia gehienetan) idatzitako abestiak entzuterakoan arrotzak nabaritu izan ditudala. Hasieran banekien gutxi gorabehera zer nahi nuen esan, baina gero esan nahi
|
nuen
hura eskuetatik joan egin zait; labur gelditu nintzela iruditzen zait, edo hitzak gehiegi puztu nituela, edo gauzapen poetikoan huts egin nuela. Edo anpua izan nintzela; baldarra ere bai agian.
|
|
|
Disko hartako abestietako baten hitzak Etiopiako erregearen hitzaldibatetik aterata zeuden. Inoiz ez
|
nuen
hura baino letra engaiatuagorik entzun. Honahemen euskarara itzulia:
|
|
|
Normandoa, berriz, lasterka abiatu zen bere kotaren bila. Larru onduan egina zen, burdinazko uztairik gabe, eta buruan kaskoa bezain handi
|
nuen
hura soinean lotua. Deus ez baino hobe bai, bederen.
|
|
|
Buru ukaldi batez agurtu nuen. Kanpainak ez gintuen adiskidetu, baina ikasia
|
nuen
haren ondoan egoten garai bateko gorrotoak barnean irakin gabe.
|
|
|
Batis Egurrola ontziolako nagusia izan zen puxtarria jausitako gau hartan gure etxera agertu zena. Ez
|
nuen artean
haren ezaupide handirik, baina berari zor diot, Bernat maisuarekin batera, mendebalderako bidaia ahaztezina.
|
|
|
eskatzen zuena ordainduko niola; jartzeko nahi zituen baldintzak, denak beteko nituela. Alferrik, ez
|
nuen
haren begirada leuntzea lortzen, eta aitzakiak jartzen hasi zitzaidan ni gainetik kentzeko. Nik ez bainuen etsitzen, emakumeak destainaz esan zidan:
|
|
2007
|
|
|
Niri, izan ere, ez zitzaidan ezer gertatzen, Elisari baizik. Hark Diputazioko funtzionario bat zuen senargai, eta nik ez nekien nor zen, nik ez
|
nuen
haren arrastorik batere. Areago, nik ez nekien nire almibarrezko melokotoiak senargairik bazuenik ere.
|
|
|
Bestalde, bistan da nik ezin nuela inola ere konpondu Diccinorekin neukan nahasmena. Nondik eta nola atera behar
|
nuen
haren arrastoa. Urteak ziren haren albisterik ez nuela batere zirkua itxi zuen egunaren biharamunetik beretik.
|
|
|
Horregatik heldu nion Josetxori bizkarretik. Nire benetako neurria aurkitu beharrean nengoen, eta behar
|
nuen
hura, ez zegoen Oja bezalako emakumeen besoen artean. Nik munstro bat, munstro bi, izan nituen maite arrainak ura baino gehiago, horrexek mugatuko zuen nire bizitza, nahi ala nahi ez, Josetxorena bere gertakizunak mugatu zuen bezala.
|
|
|
Ohartzen nintzen maite nuela harekin bizitzea, haren ondoan esnatzea, harekin bekoz beko gosaltzea, harekin afaltzea eta harekin kaleetarik eskuz esku ibiltzea, mintzatzea, isiltzea, egunkariak komentatzea, Volver lauretan eta Don’t Come Knocking hiruretan ikustea, Casenave txokolategian askari haguntsuaren hurrupatzea, Edipo Errege antzerkia komentatzea, Thomas Bernharden azken nobela aztertzea, eta orenak ahitzean larrua jotzea. Maite
|
nuen
harekin bizitzea eta segur nintzen nuela, herioak separatu arte.
|
|
2008
|
|
|
neronek egin nahi
|
nuen
hura
|
|
|
nik galdera asko nituen egiteko, baina pentsatu nuen Rosak bere kabuz erabaki behar zuela barrua askatzea. Ez nuen besterik nahi, eta horixe ikusi nahi
|
nuen
haren begiradan ere: argiño bat, eskatzen zidana laguntzen segitzeko.
|
|
2009
|
|
|
Hontza liburu dendaraino. Ohitura txikia
|
nuen
hura, Donostiara joaten nintzen gehienetan. Probintzianoa, beharbada.
|
|
|
Eta behar
|
nuen
hura ere, egia esateko. Isiltasuna.
|
|
|
Arantxa hilda. Ezin
|
nuen
hura bere horretan irentsi. Ugarteri deika aritu nintzen ero moduan.
|
|
|
Inporta zitzaidan gauza bakarra zen, eta hala ere ez
|
nuen
haren gaineko xehetasunak eskatzeko asmorik. Frantziskak galdegin zuen, nire partez.
|
|
|
Nire jaunak haietaz begiratzeko manu eta kontseilu eman zidan. Louiserekin ez
|
nuen
haren errana egin San Bartolome bezperan, eta huts horren karga eraman nuen beti nire bihotzean. Karga hori pixka bat arintzen lagungarria izan zen ohartzea Henrikek berak ez zuela aholkua beretako hartu.
|
|
|
Gisa berekoa zen Katalinaren keinu batera lekaio batek ekarri zidana. Ipurdi erdia ere sobera
|
nuen
haren gainean.
|
|
|
Ez
|
nuen
haren atseginerako erran, baina ohartu nintzen atsegin zuela nire errana.
|
|
|
Plater italiarra zela esan zidaten. Ez
|
nuen
haren izena apuntatu, baina ez dut zalantzarik oso goxoa zegoela esango niela.
|
|
|
Orduan, ondorioztatu nuen, oker ondorioztatu ere, aldaketa Euskadin egin behar nuela. Berresteko, Henrikeri deitu nion, eta Txarik esan zidan ahotsik gabe zegoela nik ez
|
nuen
haren gaixotasunaren berri, baina keinu bidez esaten ari zitzaiola ordurako posta elektroniko bidez bidalia zidala bere lana. Mezuan Txarik azaldu zidan bere senarra ospitalean zegoela, eta, nahiz eta hobetzen ari, egonaldia luzatzen ari zela.
|
|
|
Txapela erantzi nuen Estudiantearen aurrean. Inoiz ez
|
nuen
haren mundua ulertzeko abilidaderik izango. Ginbaila erantzi zuen Estudianteak.
|
|
|
Barre izpi batez agurtu ninduen enkargatuak eta Frantsesarekin bidali ninduen, behar
|
nuena
hari esplikatzeko esanda.
|
|
|
Erran bezala, hiruetan Mayi etorri zen, Pantxika deitzen zuela nagusiak erranez. Ez ginuen hitzikan ere atera biek, eta ez
|
nuen
haren bisari hutsatik deus jakintzeko ahalmenik izandu. Erakiten ari ninzen baino ez nion zerbait galdetzerako plazerra eman nahi zikin horeri!
|
|
|
Eta nik, nola ez nuen bertze bizitzeko manerik izagutzen, uste
|
nuen
haren gisa gizon txar bat hartzen banuen, infernuko su guziek izagutuko nintuela hogei eta hamar urtetarat alleratu baino lehenago. Beldur hori aitz urrun sartua nuen barrenean.
|
|
2010
|
|
|
burua ezin loturik, toki askotara joaten baitzitzaidan, eta gauza asko izan nahi bainuen jada: izan nahi nuen sartu zèn neska ederraren amorantea, izan nahi
|
nuen
haren aita, izan nahi nuen haren ama, izan nahi nuen neska bera, gogorra gero, mundu honetara behin jaio eta emakume baten azalpean sartzeko esperientziarik ez izatea!?, izan nahi nuen Botticelliren aingeru bat, izan nahi nuen apaiz langile bat, izan nahi nuen Ernesto Cardenal, izan nahi nuen, mundu guztia izan nahi nuen, monseñor Escrivá de Balaguer izan ezik!
|
|
|
burua ezin loturik, toki askotara joaten baitzitzaidan, eta gauza asko izan nahi bainuen jada: izan nahi nuen sartu zèn neska ederraren amorantea, izan nahi nuen haren aita, izan nahi
|
nuen
haren ama, izan nahi nuen neska bera, gogorra gero, mundu honetara behin jaio eta emakume baten azalpean sartzeko esperientziarik ez izatea!?, izan nahi nuen Botticelliren aingeru bat, izan nahi nuen apaiz langile bat, izan nahi nuen Ernesto Cardenal, izan nahi nuen, mundu guztia izan nahi nuen, monseñor Escrivá de Balaguer izan ezik!
|
|
|
esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo: . Domingo anarkista da?, jarraitu nuen; nik uste
|
nuen
hura lurrikara bat zela, baina hainbesterainokoa ere ez zen izango, Maria Bibianak bakarrik egin baitzuen halako keinu bat, ez nabarmena, hala ere; izebak, baina, zertxobait kezkatuta behar zuen, zertxobait baino gehiago ere bai, era honetan mintzatu baitzitzaidan handik gutxira, etsipenaren ertzetik: –Aita eta Domingoren artean gerra bat dago, eta gu tartean??;. Jainkoagan ere sinesten duela esan dit, nik ez dakit nola??, erantsi nuen;. Jainkoaren bideak asmaezinak dira?
|
|
|
Neska hark, ordea, desioa eta grina baino gehiago bera babesteko sentipen moduko bat sorrarazi zidan; galduta zegoen ume bat ikusi nuen haren begiradan, eta nik «gizon» izan nahi
|
nuen
harentzat. «Alkoholak sortzen dituen sentipen estrainoak», pentsatu nuen neurekiko.
|
|
|
Nahiz eta pantailari begira egon, ez nintzen arretarik jar tzen ari. Buruan afalondorako esan nahi
|
nuen
hura laino beltzak bezala nuen pentsamenduan bueltaka.
|
|
|
esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo: " Domingo anarkista da", jarraitu nuen; nik uste
|
nuen
hura lurrikara bat zela, baina hainbesterainokoa ere ez zen izango, Maria Bibianak bakarrik egin baitzuen halako keinu bat, ez nabarmena, hala ere; izebak, baina, zertxobait kezkatuta behar zuen, zertxobait baino gehiago ere bai, era honetan mintzatu baitzitzaidan handik gutxira, etsipenaren ertzetik: " Aita eta Domingoren artean gerra bat dago, eta gu tartean...";" Jainkoagan ere sinesten duela esan dit, nik ez dakit nola...", erantsi nuen;" Jainkoaren bideak asmaezinak dira" esan zuen izebak;" Zera ere esan dit, bide bat hartu duela, eta bide hori bakarrik ibili nahi duela, ondorio guztiekin", segitu nuen.
|
|
|
gustura eragingo nien nik orduan neure besoei mugimendutxo bat, ezerezaren besoetatik dama haren besoetarainokoa!; atez nahastuta edo, sartu ahala joan zen, egia esan, neska itxura eder hura, baina ez nuen, handik aurrera, bakerik izan... burua ezin loturik, toki askotara joaten baitzitzaidan, eta gauza asko izan nahi bainuen jada: izan nahi nuen sartu zèn neska ederraren amorantea, izan nahi
|
nuen
haren aita, izan nahi nuen haren ama, izan nahi nuen neska bera —gogorra gero, mundu honetara behin jaio eta emakume baten azalpean sartzeko esperientziarik ez izatea! —, izan nahi nuen Botticelliren aingeru bat, izan nahi nuen apaiz langile bat, izan nahi nuen Ernesto Cardenal, izan nahi nuen... mundu guztia izan nahi nuen, monseñor Escrivá de Balaguer izan ezik!
|
|
|
gustura eragingo nien nik orduan neure besoei mugimendutxo bat, ezerezaren besoetatik dama haren besoetarainokoa!; atez nahastuta edo, sartu ahala joan zen, egia esan, neska itxura eder hura, baina ez nuen, handik aurrera, bakerik izan... burua ezin loturik, toki askotara joaten baitzitzaidan, eta gauza asko izan nahi bainuen jada: izan nahi nuen sartu zèn neska ederraren amorantea, izan nahi nuen haren aita, izan nahi
|
nuen
haren ama, izan nahi nuen neska bera —gogorra gero, mundu honetara behin jaio eta emakume baten azalpean sartzeko esperientziarik ez izatea! —, izan nahi nuen Botticelliren aingeru bat, izan nahi nuen apaiz langile bat, izan nahi nuen Ernesto Cardenal, izan nahi nuen... mundu guztia izan nahi nuen, monseñor Escrivá de Balaguer izan ezik!
|
|
|
Baina klasikoko profil pedagogikoarekin egin nuen topo, eta, ez zitzaidanez gustatzen, ezin aurrera eginda izan nintzen. Gorroto
|
nuen
hura, eta utzi egin nuen 11 urterekin, gurasoen etsipenerako. Hala ere, orduan amak esaten zidan jendaurreko zerbait egiten amaituko nuela.
|
|
2011
|
|
|
Hori ez da horren zabaldua, baina ezkon hitza emanak ere omen ziren gazterik asko, hura gerrara abiatzerako. . Hara, Maitere, gerra madarikatu hartan galdu nizkinan, ez bakarrik neure gazte denborako urterik onenak, ezpada, ta bera okerrena, gehien maite
|
nuen
hura ere. Maiorazkoa izanda etxeari uko egin nionan:
|
|
|
Nadiari begira hitz egiten zuen beti. Garbi zegoen gustatu egiten zitzaiola, eta irudipena
|
nuen
hura liluratzeko asmoarekin ari zela libururen batzuk irakurtzen.
|
|
|
Goizean katu hura otzanago zegoen, Jainkoari esker; bestela ez dakit zer egin behar
|
nuen
hura eraman behar nuen lekura eramateko!
|
|
|
Eguna nire buruari errietan pasatzen duen hots madarikatu horrek zerikusia du ziur. Eta Mikelen argazkiak Madrileko metroan; berak behartu ninduen egun osoan zehar egunkariak zelatatzera, begiratu nahi ez
|
nuen
hura behin eta berriro ikustera. Hainbeste begi ari ziren berari begira, bera lurrari, esposaturik, telebistetan, estatuaren efikaziaren propagandatzat, ereindako gorrotoen aringarri berehalakotzat, aparatu handiegi askoren azpian, lurrera begira; argazkian barrena besarkatzeko gogoa sortzen zitzaidan oraindik, nire familiakoa balitz bezala.
|
|
|
Ni baino hamaika urte zaharragoa zen arren, hari loturik nengoen. Gogoko
|
nuen
haren gorputza, eta gogoko haren burua eta haren bihotza. Emakume argia eta zentzuduna zen eta, aldi berean, zintzoa eta zuzena.
|
|
|
Eta guardiei esaten zien faborez bultzatzeko eta... hala! Nik ezin
|
nuen
hura ikusi, arriskuan deusgatik jarri behar! Ez nuen gehiago hura nirekin nahi izan!
|
|
|
Hori da, Etxenike, Jakiundeko buru. Ez
|
nuen
haren izenik eman, baina gero jin zitzaidan Etxenike, erranez: " Hori egia da".
|
|
|
Kalkulatu nuen tatuajez jositako gizona ordu horretan bere tailerrean ibiliko zela, dela auto baten saihetsean sugar urdin bat margotuz, dela pneumatiko zabal bati lustrea ateratzen. Beraz, muturra sartzen ahal
|
nuen
haren etxean. Etxea herritik kanpo zegoen, Portuko errepidetik ateratzen zen zoko batean.
|
|
2012
|
|
|
Neska hark, ordea, desioa eta grina baino gehiago sortarazi zidan bera babesteko sentipen moduko bat; galduta zegoen ume bat ikusi nuen haren begiradan, eta nik, gizon? izan nahi
|
nuen
harentzat. –Alkoholak sortzen dituen sentipen estrainioak?, pentsatu nuen neurekiko.
|
|
|
Nik, erantzun beharrean, kalera atera eta etxe ondoko liburutegian Ametsen liburua erosi nuen. Gonbita onartu baino lehen hobe
|
nuen
haren liburua irakurri.
|
|
|
Hitzik gabe geratu nintzen. Brandenburgoko atearen hutsunea barruntatu
|
nuen
haren begietan. Eta kanpai baten hots urruna.
|
|
|
Niri begira. Inoiz ez
|
nuen
haren aurpegia ikusi baina begiratu zidan modua nahikoa izan zen zalantzarik ez izateko: gizon hura, nire aita zen.
|
|
|
Bigarren aldia
|
nuen
hura. Esan nahi dut, aurretik ere egon nintzela behin aitarenean, Mariarekin.
|
|
|
Sabai piztuaren argitasunak ikusgai bihurtzen zituen zokorik ezkutuenak. Hala ere, zoramenezko une batez, nire espirituak uko egin zion ikusten
|
nuen
hura ulertzeari. Azkenean, indarrez, eginahalean, ulermenak bidea zabaldu zuen nire ariman, nire arrazoi dardartian kiskali zen.
|
|
|
Berehala esku ohe bat egin nuen gizonak eramateko eta, han biak etzanda jarrita, Ostiral eta bion artean eraman genituen. Baina gure hormaren edo harresiaren kanpoaldera iritsi ginenean, lehenago baino okerrago ginen, ezin baitzuten hura igaro, eta nik ez
|
nuen
hura botatzeko inolako asmorik. Beraz, berriro ekin nion lanari, eta Ostiral eta biok, bi ordu ingurutan, denda dotore bat eraiki genuen, oihal zaharrez estalia, gainaldean zuhaitz adarrak zituela, hesiaren kanpoaldean; hain zuzen ere, hesiaren eta landatu nituen zuhaitz gazteen artean.
|
|
|
Hiru aizkora handi nituen eta aizkora txiki pila, indiarrekin salerosketak egiteko eraman baikenituen aizkora txikiak?, baina horrenbeste egur gogor eta korapilotsu moztu eta landu ondoren, akatsez beteak eta kamustuta zeuden. Banuen bai zorroztarria, baina ezin
|
nuen
hura birarazi eta tresnari aldi berean eutsi. Horrek estatu gizon bati politika arazo garrantzitsu batek, edo epaile bati gizon baten bizitzaren eta heriotzaren artean erabakitzeak emango liokeen adina buruhauste eman zidan.
|
|
|
Zuhaitzetako adarrak eta aurkitu nituen zuhaixketakoak moztu, eta barrura bota nizkion. Jan zuenean berriro lotu nuen handik eramateko, baina, goseak erabat ahuldua zegoenez gero, ez
|
nuen
hura lotzeko premiarik izan, eta zakur bat bezala etorri zitzaidan atzetik. Eta animaliari janaria ematen jarraitu nuenez gero, maitagarri, atsegin eta bihotz oneko bihurtu zen, eta geroztik hura ere etxekotu zitzaidan, eta ez zidan alde egin.
|
|
|
Orduak eman nituen, egunak esango nuke, neure buruari kolore bizienekin ikusarazten zertan arituko nintzen ontzitik ezer atera ez banu. Jatekorik ere ez nuen izango, arraina eta dortokak izan ezik, eta, horrelakorik aurkitzerako denbora luzea igaro zenez, lehenago goseak hilko nintzen; eta, goseak hil ezean, basati soil baten eran bizi izango nintzen; eta trikimailuren bati esker ahuntz edo hegaztiren bat harrapatu izan banu ere, ez
|
nuen
hura larrutzeko edo zatitzeko modurik izango, edo haragia larrutik eta erraietatik bereizteko edo mozteko, eta hortzekin karraskatu nuen, eta azkazalekin urratu piztiek bezala.
|
|
|
Orduan etsitzen hasi nintzen, ur lasterrak uhartearen bi aldeetan zeudenez gero, banekien handik legoa batzuetara berriro elkartuko zirela, eta orduan nuela inolaz ere itzuli. Ez
|
nuen
hari ihes egiteko aukerarik ikusten, eta ez nuen hiltzea beste irtenbiderik, ez itsasoaren eraginez, orduan bare samar baitzegoen, goseak baizik. Itsasertzean dortoka bat aurkitu nuen, eta, pisu handikoa izaki, ia ezin altxa nezakeen, baina lortu nuen txalupa barrura botatzea.
|
|
|
Halere, azkenean, neure buruarekin isilpeko eztabaida eta zalantza handiak izan ondoren, modu batera edo bestera, denbora luzean kezkarazi nindutenak, azkenean askatasun gogo biziak gainerako arrazoiak menderatu zituen, eta erabaki nuen, ahal banuen, basati horietakoren bat eskuratzea, kosta ahala kosta. Hurrengo zeregina
|
nuen
hura nola egin asmatzea, eta benetan gauza zaila zen. Baina, modu segururik aurkitu ezin nuenez gero, zain geratzea erabaki nuen, hondartzara noiz iristen ziren ikusi eta gainerakoa etorkizunaren esku uztea, eta abaguneak eskaintzen zizkidan baliabideak erabiltzea, zirenak zirela ere.
|
|
|
Ala orduan sendo zegoen pisu astun samarra gainean eramateko. Hurrengo lana
|
nuen
haren gainean jarriko nuen zama aukeratzea, eta gainean jartzen nuena olatuen erasoetatik nola edo hala babestea, baina ez nuen horretan luze pentsatu. Lehenik eta behin, aurkitu nituen egur puska eta ohol guztiak jarri nituen, eta, gehien nuena ongi aztertu eta gero, marinelen hiru kutxa handi hartu nituen, eta, neronek ireki eta hustu ondoren, ala gainera jaitsi nituen.
|
|
|
Denboraldi horretan, harritua utzi ninduen nire familiaren ugalketak. Kezkatua nengoen nire katemeetako bat galdu nuelakoan, eta ihes egin zidala edo hil egin zitzaidala pentsatu nuen, eta ez
|
nuen
haren berri gehiagorik izan, harik eta, harriduraz, abuztuaren amaieran hiru katakumerekin etxera itzultzen ikusi nuen arte. Horrek bai harritu ninduela, izan ere, eskopetaz basakatu bat, nik hala izendatu nuen?
|
|
|
Baina argi eta garbi aitortu behar dut, lauhazkako bikain haien bertute ugariek, giza ustelkeriaren aurrez aurre jarrita, hainbesterainoxe zabaldu zizkidatela begiak eta ulermena, ezen oso era ezberdinean hasi bainintzen ikusten gizonaren ekintzak eta grinak, eta neure espeziearen ohoreak trikimainarik ez zuela merezi pentsatzen ere hasi nintzen; gainera, ezinezkoa zitzaidan honela hastea ugazaba bezalako bereizmen zorrotzeko pertsona baten aurrean, egunero ikusarazten baitzizkidan neuregan milaka akats, nik aurrez batere ohartu gabeak, eta guregatik balitz sekula ez liratekeenak giza miserien artean sartuko. Gainera, ikasia
|
nuen
haren jokaeratik faltsukeria edo itxurakeria guztiei gorrotorik biziena izaten, eta, egia hain maitagarria iruditzen zitzaidanez, dena beronen alde sakrifikatzea erabaki nuen.
|
|
|
Liburu hau gutxienez bi aldiz handiagoa izango zatekeen ez banintz ausartu haize eta mareei, edo bidaialdi ezberdinetako begiztaketa eta dibizei buruzko pasarte asko kentzera; gauza bera ekaitz garaian ontziaren gidaritzaz marinelen hizkeran egindako azalpen zehatz eta longitude latitudeen xehetasunei buruz. Beldur naiz Gulliver jauna ez ote den oso pozik egongo, baina erabakia
|
nuen
haren lana irakurleen batez besteko gaitasunera ahalik eta gehien egokitzea. Edonola ere, itsas kontuetan dudan ezjakintasunak zerbaitetan huts egitera eraman banau, ni bakarrik naiz horren erantzule; eta bidaiariren batek lana oso osorik, idazlearen eskutik irten bezala, ikusteko gogoa baldin badu, prest izango nau horretan gustu emateko.
|
|
|
Karen poloniarra delako oroituko nintzen Tadeusz Kantorrekin. Gasteizko Nazioarteko Antzerki Jaialdian ikusita nengoen izenburua oroitzen ez
|
nuen
haren antzezlan bat. Ea ezagutzen zuen galdegin nion.
|
|
2013
|
|
|
–Epaile gisa hormaren kontra jarri eta fusilatzeko agindua ematea gustatuko zitzaidan. Idazle gisa, ez
|
nuen
haren baitan sartu eta ulertzea beste biderik eta, koldar samarra izaki, muzin egin nion eskaerari?, zioen idazleak. Enkargu horretatik ez zen ipuin libururik atera, baina eleberri entzutetsu batzuk jaio ziren.
|
|
|
Galderari susmo txarra hartu balio bezala itzuli zuen burua. Anarteraino inoiz gutitan agertua
|
nuen
haren alderako jakin minik.
|
|
|
Ziria bezain mehe zituen gorputz adarrak, eta haren saihetsen kontua begiz egin zitekeen, behatzen batere beharrik gabe. Kontrara, maite
|
nuen
haren ile gorria; handi, buru gainean; mehe eta bakan, gorputzaren zoko mokoetan.
|
|
|
Margaritaren begi ilunak nigan landatu ziren, kokotsa tente. Zerbait ikasia
|
nuen
haren inguruan ibili nintzen urteetan: Margaritaren haserrearen maila bere kokotsaren tentetasunean neurtzen.
|
|
|
–Lehenengo errehabilitazioetara sendagilearekin joaten zinen, eta nik uste
|
nuen
harekin bazenuela zerbait.
|
|
|
Historia gaiak direla esanez gero, jendeak atzera egiten du. Hori saiakera liburua izan zen, eta horrelako liburu bat izateko asko irakurri dela uste dut eta ni oso pozik geratu naiz, jendeak transmititu nahi
|
nuen
hura jaso duelako. Gainera, hari esker, euskaldun askoren idazlanak iritsi dira irakurleenganaino, bestela ahaztuta zeudenak.
|
|
|
Mark Twain. Kolegioko garaietan oso gogoko
|
nuen
hari buruz kontatzen zen pasadizo bat. Jaio zen gauean Halley kometa zegoela ortzian, eta beti pentsatu zuela, eta baita idatzi ere, hurrena kometa hura azaldutakoan amaituko zituela mundu honetakoak.
|
|
|
Ametsek aurrelana egin zuten burubide hari men ez egiten laguntzeko. Ez nuen gura M.ren asmoetan artetu, baina, aldi berean, nire gurarietara gehixeago bil zedin espero
|
nuen
harengandik. Luma edo elur maluta izan gogoz, ezari ezarian, hartxintxarra izaten hasi nintzen.
|
|
2014
|
|
|
Gomezago behin eta berriz ageri da ipuinean, baina ez da protagonista nagusia. " Ez
|
nuen
haren historia edo ipuin mitologiko bat kontatu nahi; horretarako, pertsonaia bat asmatu nukeen, eta oinarririk ez nuen". Ipuina beste era batera planteatu zuen:
|
|
|
ingeniaritza ikasketak egin nituen, bai, baina inoiz ez dut ingeniari lanik egin. Ingeniaritza tesia bukatu eta hiruzpalau hilabeteko epea
|
nuen
hura aurkeztu aurretik. Bitarte horretan, Londresera joan nintzen, lagun bat bisitan.
|
|
|
Hainbeste ordutan ipurdia sofan itsatsita edukitzeak ez ninduen harritu, baina afaldu ez izana damutu zitzaidan. Orain Mikelekin egin nuen, eta ez
|
nuen
haren anfitrioia izateko inongo asmorik.
|
|
|
Nik uste
|
nuen
haren oroitzapena gizon ororen bizitzan metatzen diren hildakoen beste oroitzapenak bezalakoa zela: itzalek beren azken bidaia azkarrean garunera erortzen direnean bertan uzten duten aztarren lauso bat; baina atetzar luze gotorraren aurrean, hilerriko ibilbide ongi zaindutako bat bezain lasaia eta txukuna zen kale bateko etxe altuen artean, Kurtzen ikuskaria izan nuen, anda gainean, ahoa gosez zabaltzen, zera bezala, lurbira osoa, gizadia eta guzti?
|
|
|
Neska izigarri ederra zen eta jantzia ezin hobeki joaten zitzaion, rola, izatea zeukan betazalak higitu gabe. Segur naiz bizian ederra zela baina jantzi horrekin... pena
|
nuen
harentzat, mendez tronpatu baitzen sortzean. Kiristiak ezin ziren gehiago behatu.
|
|
|
Estropezu egin zuen emakumeak halako batean, lurrera jausi zen. Ez
|
nuen
hari laguntzeko zirkinik ere egin, begira geratu nintzaion, noiz altxatuko. Ilaran atzetik zetozenek inguratu egiten zuten ukitu gabe.
|
|
2015
|
|
|
Oxanegan pentsatu nuen. Nola urrundu behar
|
nuen
harengandik. Bertan behera utzi behar nuen nire zorion bakarra?
|
|
|
Ez zegoen halako gauzarik munduan. Ezin
|
nuen
hura guztiz sinetsi eta horrek salbatu ninduen erotzetik.
|
|
|
Hamabost urte dituzunean ezin aterako zaizu barrutik Bacon bat edo Modigliani bat, baina, ez dut uste inoiz zerbait orijinala, diferentea egiteko irrikarik piztu zitzaidanik; bururatu ere ez. Idazlan bat irakurtzean, nik ere zerbait ona idazteko gogoa sentitzen dut; pintura on bat ikustean, berriz, aski
|
nuen
hura mirestearekin. Hortaz, atsekaberik gabe esango diogu agur pinturari, eta hel diezaiogun behingoz letrak elkartzeko langintzari.
|
|
|
Joxerramon Arrigain zuen izena, eta hala izango du gaur ere, Madrilen bizi dela uste dut, ingeniari lanetan. Nire ikasturtekoa zen Arrigain (nire jaiotegun berekoa gainera, gerora jakin nuenez) baina beste gelan zebilen eta ez
|
nuen
harekin harreman handirik; UBIn nengoela bai, gehiago, Jon Baltzaren laguna zelako. Kristauen taldekoa zen Arrigain, baina ez zen ibiltzen fede horren nabarmenkerian:
|