|
2000
|
|
|
" Ene bigarren amorioa mendozatarren etxeko zaldizaina eta palaferneroa izan zen; nik ez dakit zinezkoa edo despit hutsezkoa izan zen amorio hura —zeren bainekien ezen amorio hark amari min emanen ziola, eta
|
ni
aldi hartan amaren kontra bainengoen, bekoz beko—, baina kontua da ezen harekin amorostu nintzela, burua galdu arte. Burua galdu arte erran dizut eta ongi erraiten ari natzaizu, zeren jakizu ezen egun batean ama sutan jarri zitzaidala eta erran zidala etxe hartan berak manatzen zuela eta berak deliberatuko zuela norekin ezkonduko nintzen ni eta norekin ezkonduko ziren bertze bi ahizpak, eta nik ihardetsi niola ezen, orduan, mendozatarren zaldizainarekin ihes eginen nuela.
|
|
2001
|
|
|
Bestalde, nire gazte garaietako arazoetara etorriz, ezin dut isilik gorde Kanten erantzunik eza
|
niretzat
aldi hartan filosofia barruko punturik zailen eta garrantzitsuenetako zen —eta orain den— bati: ideia unibertsalen arazoari, hain zuzen, Platonengandik hasi eta beti —gaur ere bai76— galdegai dirauen puntuari.
|
|
2002
|
|
|
JOXE LIZASO.
|
NIRE
ALDIKO KRONIKA
|
|
2003
|
|
|
Hau amaitu dok, eta hik badakik. Hau azkenengo maskarada baino ez dok. Guretzako denporea ez dok ezer; halan ba, ez jak luze egingo
|
ni barik
aldi baten egotea, ezta. Hauxe dok nire azken interpretazinoa; bihartik" dona".
|
|
|
Eta orduan, Ormaiztegiko zubia zeharkatzean, konturatu gabe itxiak nituen belarriak zabaldu zitzaizkidan gisa bertsuan, argi ikusi nuen ez nuela emakumerik behar
|
nire
aldi berriari ekiteko. Blanca, agian.
|
|
|
Joxe Lizaso:
|
nere
aldiko kronika. IRIONDO, Joxe Mari.
|
|
2005
|
|
|
–Joana da
|
nire
aldia! –ni aldarrika ari– Berantegi niretzat!
|
|
2008
|
|
|
Orkestrako lagunekin tarteka egiten genituen afalondo luzeetan gaia egokitu eta argibideak ematen hasten zelarik, gertatuarekin zerikusi gutxi zuten kontakizunak asmatu ohi zituen.
|
Niri
aldian aldiko bertsioa baieztatzea baizik ez zitzaidan geratzen. Gehienez ere xehetasunen bat erantsiko nion edo txikikeriaren bat zuzendu.
|
|
|
Elisabethek eta
|
nik
aldi berean pasa genituen bigarren eta hirugarren liburukiak makinaz. Hilabetez aritu ginen, eta gero Nadia Levitskaya etorri zen.
|
|
|
MIMI:
|
Nik
aldian behin egiten dut. Aire hartuta gusturago ekiten diot arratsaldeko lanari.
|
|
|
Joko horri esker gure aitak urrun atxikarazi ditu basabereak eta uztak ongi zaindu. Ni handixagotu nintzelarik
|
nere
aldi izan zen uda aratsetan duparen barnetik bas aberen zaintzea.
|
|
2009
|
|
|
|
Ni
aldi hartan edatetxe bateko buru nenbilen eta lana ongi zihoakidan.
|
|
|
–
|
Nire
aldia iritsi ahala pasatu da, eta zaude lasai: konponduko naiz beste koru batean.
|
|
|
2001eko urtean, liburu eder bat argitaratu zun Auspoa saillean Joxe Mari Iriondoren eskutik Joxe Lizaso,
|
nere
aldiko kronika deritzaiona eta or gelditu da bertsolari aundiaren izaera.
|
|
2010
|
|
|
Haiek ziren, beraz,
|
nik
aldi hartan bizi nituèn kezkak: neure bokazioa, alde batetik, eta neure euskal erroen, neure identitatearen?
|
|
|
Eta gero triskilatu egiten gaitiztek; ni, gaztaina koloreko ile ederra nuena! Ez dik axola!...
|
nire
aldia egin diat. Hamabost urte, joan egiten dituk!
|
|
|
Egoera argitu edo nik neuk gauzak erabaki bitartean, hantxe gelditzea baneukan; ez zen bizimodu erosoa, baina eramateko modukoa nolanahi ere: ...eta denak ere mugimendu iraultzaileetako kideak; batarekin eta bestearekin hizketan, asko ikasi nuen munduaren zabalaz eta injustiziaren hamaika aurpegiez; hala ere, ez genuen gehiegi hitz egiten norbere gauza partikularrez, ez dakit herabetasunagatik ala segurtasun arrazoiengatik; egunean zehar, bakoitza bere zereginetara joan ohi zen, lanera, ikastera edo kausaren aldeko propaganda ekintzetara;
|
nik
aldian behin lortzen nuen lantxoren bat, hari edo honi laguntzen, eta neure gastuetarako lain ateratzen nuen. Horrez gain, berriz ere ikasten hastea ari nintzen pentsatzen, Parisen bertan matrikulatuta, ahal banuen; oraingoz neure frantsesa hobetzen nenbilen, eskolan ikasitako hizkuntza idatziaren hasi masiei herdoila kenduz eta kaleko hizketaren gatza eta piperra gehituz.
|
|
|
Haiek ziren, beraz,
|
nik
aldi hartan bizi nituèn kezkak: neure bokazioa, alde batetik, eta neure euskal erroen —neure identitatearen— bilaketa etengabea, bestetik... horregatik joaten bainintzen batzokira, non bazkideak noiznahi mintzatzen ziren Unamunoren aurka, baita Pio Barojaren edo Ramón de Basterraren aurka ere, eta espainiar intelektual guztien aurka, oro har:
|
|
|
Zutabegintzan igarotako sei hilabete haiek hamar urtez zahartu ninduten. Tokia idazle gazteagoei uzteko unea zela pentsatzera iritsi nintzen,
|
nire
aldia pasatua zela. Azken liburuetan errepikatu baino ez nituela egin nire betiko obsesio eta leloak.
|
|
2012
|
|
|
– Zorigaitzez, ez. Jinen naiz... lasai...
|
nire
aldian. Izen bat mihi puntan daukan andere batekin.
|
|
|
Gurasoen ontasun oparoaz, langabeziaren manaz edo sala ezinezko finantzatzeen bidez zirautelako hautatuek.
|
Nire
aldia zen barrezka jazartzeko.
|
|
2013
|
|
|
—Txarrena, ezbeharrik txarrena. Gaur bukatu duk
|
nire
aldia! esan zuen.
|
|
2014
|
|
|
|
Nire
aldia ez da inoiz amaituko.
|
|
2015
|
|
|
Eta amak keinu xelebre bat egin digu, aurrez aurre dugun ispiluari eta
|
niri
aldi berean, ispiluak, orain berandu da, bezala itzuli duena.
|
|
|
Bost hilabete joan dira azkenekoz hemen idatzi nuenetik neure minbiziaren gainean. Eta beharbada, hauxe izan da
|
niretzat
aldirik gogorrena: badirudi ezer ez dela gertatzen, eguna joan eta eguna etorri, ematen du betiko lekuan zaudela.
|
|
|
1970eko hamarraldian Goiz Argiko kide izaniko Jon Mimentzak ere euskal aldizkarien artean oso harreman gutxi zegoela aitortu digu: . Orduko Zeruko Argia, Goiz Argi, Anaitasuna eta Agur eko erredakzioen arteko harremanak oso txikiak izan ziren, ia apenas esango nuke
|
nik
aldi horretan. Baina bazen bere lanak aldizkari horietara bidaltzen zituen idazlerik.
|
|
|
Mundutik bereiz sentitzen naiz. Berdin jarraituko zuen denak biok batera alde egin izan bagenu, baina
|
nire
aldi honetakoak ez dira bukatu, ezta nire atsekabea ere.?
|
|
|
Badirudi ibai urtsu asko daudela bertan, eta bestalde, ur hauek amildu egiten direla; txoritxo eta txio ugari, ez belarrietan, buruaren goialdean baizik, arimaren alde bikainena dagoela dioten gunean. Eta
|
ni
aldi luzean egona naiz honetan, espirituaren goranzko eragin handia abiadan igotzen zela zirudielako. Jainkoak nahi beza esan dezadala horren zergatia aurreragoko egoitzetan, hemen ez baitator ongi, eta ez da harritzekoa izango Jaunak niri buruko min hau eman nahi izatea, hobeki uler dezadan; izan ere, zalaparta hori izan arren, horrek ez dit enbarazu egiten otoitzerako ezta esaten ari naizenerako ere, arima oso osorik baitago bere baretasun, maitasun, desira eta ezaguera argian.
|
|
|
7 Bi moja hartu nituen etxea erosteko. Honezkero, Palentzian limosnaz bizitzea ezinezkoa zela esaten bazidaten ere, esango ez balidate bezala zen; izan ere, errentaduna egitea, konturatzen nintzen
|
ni
aldi hartan ezinezkoa zela; eta Jainkoak egin zedila zioenez gero, Haren Maiestateak bideratuko du. Eta horrela, neurera guztiz etorria ez banengoen ere, joatea erabaki nuen, eguraldi gordina izan arren; izan ere, Valladolidetik Haur Errugabeen egunean abiatu nintzen, aipaturiko urtean, hurrengo urterako, san Joan egunera arte, hango jaun batek eman zigun etxe bat, berak errentan harturik zeukana, bera handik beste leku batera joan baitzen.
|
|
2016
|
|
|
Oso modu apalean esan dio emazteak mutilari: . Ezin zaitezke alabarekin eta
|
nirekin
aldi berean ibil?. Isilune laburra etorri da ondoren, eta berriro, garbi entzuteko moduan (mutilaren ahotsa sendoa da, ederra, kilikagarria esango nuke), erantzuna etorri da:
|
|
|
Beste tarte batez jarraitu genuen, Alberto gero eta gogotsu eta gartsuago zegoela ni bere etxera joateko asmo bat batean sortua zirudien harekin, eta
|
ni
aldi berean erakarrita eta gogo gehiegirik gabe. Egia zen benetan, gogoan nuen:
|
|
|
Eliot zein Montale, García Lorca zein Esenin. Non chiederci la parola che squadri da ogni lato, edota Llanto por Ignacio ko pasarte batzuk hunkiturik errezitatzen entzuten zidan, eta alferrik espero izaten nuen
|
nik
aldi bakoitzean bera ere berotzea, nire gustura erakartzea. Buruari eraginez, ezetz esaten zuen, berari Montaleren «ciò che non siamo, ciò che non vogliamo» hark hotz uzten zuela, aiherga, egiazko poesia ezin baita ezeztapenean oinarritu (ez aipatzeko Leopardi, mesedez!
|
|
|
Oporrez joanen haiz. Hire zera izenpetua duk." Bigarren aldian, sartu eta
|
nire
aldia berriz etorri zelarik: " Oraikoan, ez dakiat he!
|
|
|
Hik gelditzen zaikan bidearen erdia eginen duk egunero,
|
nik
aldi berean urrats bat beteko dutanean. Zinezko tetele zozoa!... pentsatu zuen erbiak, kalkuluak tarrapatan eginez bere baitan.
|
|
2017
|
|
|
Ulertu nuen berehala. Ordutik ez ninduen kitatu, euskaraz apaintzen nituen bere lanak, katalanez bizitzen eta hiltzen ikasten nuela
|
nire
aldian.
|
|
|
Aurreneko nota aditu zen, neurtua eta lasaia, barea eta behin betikoa, isiltasun presa gabea hustuz hurrengo notari tokia egiteko eta hori da jendeak tankera horretan bata bestearen tokian jartzerik baleuka betiko sugar harrotu bat bezala une batez gailendu eta gero garbiro iluntasun hotzean betiko itzali han etzanda gelditu ordez hamakaz ez gogoratzeko ahaleginak egiten azkenean zedro guztiek Benjyk hainbeste gorrotatzen zuen perfume usain hil bizi hura hartzen zuten arte. ...baitan dagoena egia jeneralaren parte hori gizon guztien kopeta baita benjyrena ere iluntzen duen gertaera naturalen eta dagozkien kausen sekuentzia hori ez zara gauza bukatu batean pentsatzen ari apoteosi bati begira zaude zeinetan denbora bateko aldartea simetrikoa bihurtuko den haragiaren gainetik eta kontzientea bai bere buruaz bai haragiaz ez zaitu erabat baztertuko hilda ere ez da egongo eta
|
nik
aldi batez eta hark ezin duzu eraman egunen batean ez dizula orain bezala sufriaraziko pentsatzea orain bide onetik goaz badirudi nolabait esateko zuk besterik gabe gauetik goizera ileak zurituko dizkizun esperientzia bat bezala ikusten duzula zure itxura batere aldatu gabe ez duzu baldintza horien pean egingo apustu bat izango da eta zelebreena da gizonak halabeharrez sortua izanik eta bere arna...
|
|
|
Aurreneko nota aditu zen, neurtua eta lasaia, barea eta behin betikoa, isiltasun presa gabea hustuz hurrengo notari tokia egiteko eta hori da jendeak tankera horretan bata bestearen tokian jartzerik baleuka betiko sugar harrotu bat bezala une batez gailendu eta gero garbiro iluntasun hotzean betiko itzali han etzanda gelditu ordez hamakaz ez gogoratzeko ahaleginak egiten azkenean zedro guztiek Benjyk hainbeste gorrotatzen zuen perfume usain hil bizi hura hartzen zuten arte. ...abe ume bat ere engainatuko ez luketen bitartekoak eta azkenean egunen batean nazkak bultzatuta alde itsuaz gora jarritako karta batean arriskatzen du dena gizon batek ez du horrelakorik egiten lehen etsipen edo alhadura edo atsekabezko haserre joeran bakar bakarrik egiten du konturatzen denean etsipenak edo alhadurak edo atsekabeak ez dutela inportantzia berezirik dado botatzaile ilunarentzat eta
|
nik
aldi batez eta hark zaila da sinestea maitasuna atsekabea beste asmorik gabe erositako obligazioak direla eta heldutasunera ailegatzen direla nahi eta nahi ez eta inolako abisurik gabe beren jabeagana bihurtzen direla haien tokian une horretan jaungoikoek bidaltzen duten beste edozein gauza jartzeko ez ez duzu horrelakorik egingo konprenitu arte berak ere ez zuela zure etsipen hori merezi beharba...
|
|
|
denak nire baitakoak ote dira, soin atal desberdinei ote dagozkie, ala aingeru eta deabruen arteko borrokaleku hutsa dira? Borrokaleku izatekotan nahiago nuke beste bat aukeratu balute, zalantzarik gabe, baina gero eta sinetsiago nago, gero eta irentsiago daukat, deabruak ere honetan guztian bere parte eta zerikusia badu ere, gudaldia ez dela nire buruaren barrukoa, ez naizela
|
ni
aldi berean on eta gaizto, baizik eta ni naizela, nire on gaizto guztiekin, beste batekin borrokan ari naizena. Beste batekin edo, hobe esanda, beste batzuekin, bi baitira nire etsaiak, asmatuko zenuen bezala:
|
|
|
Halakoa atera naiz, sorginek hartutako sorgin, gauez ausartago, aire beltzean nabil; gaizkia amets, argirik argi, etxerik xumeenetan bete dut
|
nire
aldia: hamabi hatzeko eme, koitadu bakarti, nago burutik.
|
|
|
Hor dago dena, denak existitzen jarraitzen du niretzat, baina dena ihesaldi ikusezin eta objektu berri baterantz finkatutako batek zeharkatzen du. Bestea munduan agertzea, beraz, unibertso osoaren lerratze finkatu bati dagokio, munduaren deszentralizazio bati, azpiak jaten dizkiona
|
nik
aldi berean burutzen dudan zentralizazioari.
|
|
2018
|
|
|
Ikusten dituzu politikariak beti beren buruen mesedetan aritzen direnak; Garaikoetxea, ez. Horregatik gustatu zitzaidan
|
niri
aldi hura. Afera publikoa zaila da berez, oso zabala delako, konplexua, kontraesanak dituena, eta dena konbinatzen asmatu behar duzu; ezin zara txorakerietan ibili, pentsatu behar duzu nola aurkitu irtenbidea arazoei.
|
|
|
Jonanek, ordea, ez zuen
|
nire
aldi txarrarekiko desplazerik erakusten, eta ganorarik galdu gabe ari zitzaidan ferekaz, mintzo garbia eztiturik:
|
|
2019
|
|
|
–joer, ze ausartak, horrela, publikoki egitea?? eta
|
ni
aldi berean ez nintzen asko identifikatzen, zeren nik ez nuen ezer montatu, egin, baina argi zegoen izan zela agur bat horrela behar zuena, jendearengandik atera zena, eta ederra izan zena?.
|
|
|
Hiriburua autobus geltokitik beretik atsegina iruditu zitzaidan, bizia, berdea oso eta harritu egin nintzen parkeen ugaritasunarekin. Dena dela, oso erne ibiliagatik, uste baino euskara gutxiago entzun nuen, uste baino euskal liburu gutxiago aurkitu nuen (kaier hau han erosi nuen,
|
nire
aldi berriko oharrak eta zirriborroak jasotzeko).
|
|
|
–Mendira joango naiz ni ere
|
nire
aldian...
|
|
|
|
nire
aldiaren seinaleak ez ditut barrundatzen
|
|
2020
|
|
|
Arotzaren mailukada laburrek bakarrik urratzen zuten lautadako isiltasun trinkoa. Eguzkia bidearen erdian, argia bera ere entzun zitekeen, basoan eta kanpamenduan ez baitzen txintik ere sentitzen mailukadez landa,
|
nire
aldian behingo aginduren bat salbu.
|
|
|
|
Ni
aldi baterako zuzendaria izan nintzen izugarrizko diru kopurua sortzen genuen hilean eta bat batean, jokoaren konpainiak milioika kontu ezabatu zituen.
|
|
2021
|
|
|
Buztinezko oinak ditut, beharrezkoa den arren, txertoa ez da aski, eta gaur ezagutzen dugun egoera hau, agian, XXI mendeak jasango dituen gaitz ekologiko ekonomikoen teaserra baizik ez da. Nik ere maite dut,
|
nire
aldian, etorkizun katastrofista irudikatzea, asmatzen uztea, paperean etzatea... ororen buru guztiak Kasandra distiratsuak garelako!
|
|
|
Hori izango da.
|
Nire
aldi bateko eskuzabaltasunak bere grafikak izorratzen dizkiola. Aurreko batean gurasoak etorri zitzaizkion bisitan.
|
|
|
Hitzaren entzuteak eta
|
nire
aldian ahoskatzeak barrunbeak inarrosi zizkidan. Ostalariak iraganean kokatzen zituen agotak baina bere mintzatzeko modutik ageri zen orainean ere hedatzen zirela haien adar izugarriak.
|
|
|
Beraz,
|
nire
aldi saihestezin batean sartzen ari naiz: esperimentazio sexual bizia.
|
|
2022
|
|
|
Biluzik ikusi zaitut &a nire aurrean erakutsi duzu zure barnea a hau da niretzat zugan maitagarriena.
|
Nire
aldik horrela egiten ahalegindu naiz, a ezbanaiz iritsi zu bezain bat, zaude ziur ez dela izan malezia txarrez.
|
|
|
1974ko urtarrilaren 4ko arratsean Bordelen ondoan gelditua izan zara, Txomin Iturbe zure adiskide hoberenarekin batera. Eta biharamunean
|
nire
aldi izan zen, euskarazko kurtso bat ematen ari nintzelarik 6 eta 12 urteko haurrei, larunbata arratsalde guzietan bezala. Poliziak sartu ziren Dukonteniako ikasgelan eta eskatu haiekin joateko.
|
|
2023
|
|
|
Benetan esan dut, benetan ondo nengoela sentitu dudalako. Baina ez dut azaltzen jakin ez dakidala non egon nahi dudan ondo, ez dakidala
|
nire
aldi bateko herri guztietatik zeinetan egon nahi dudan ondo.
|