|
2003
|
|
|
Neurri horrek eragin berezia izango du AEBetarako elikagai esportatzaile guztientzat; izan ere, kasu batzuetan, Erdialdeko Amerikako eskualde batzuetan gertatzen den bezala, EBn merkatu bila dabiltza, nahiz eta AEBko merkatura ekoizpenaren %80 baino gehiago esportatzen duten. Merkatu kuotarik ez galtzeko,
|
mundu
osoko hainbat administrazio publikok eta enpresa erakundek prestakuntza ekintza partikularrak egiten dituzte, legeak ezartzen dituen betebehar berriak ezagutzeko. Erregistratu aurreko betebeharrak AEBko legeria berriak elikagaien horniduraren segurtasun nazionala bermatu nahi du Elikagaiak ekoitzi, prozesatu, ontziratu, banatu edo biltegiratzeko jarduerak egiten dituzten Estatu Batuetako nahiz atzerriko elikagai instalazioek, bai gizakiek bai animaliek kontsumitzeko izan, FDAn erregistratu behar dute 2003ko urriaren 12tik abenduaren 12ra.
|
|
2004
|
|
|
Izotz geruzek masa ozeanoetan jaitsiko balute, uraren gazitasuna nabarmen aldatuko litzateke, eta, ondorioz, itsas espezie ugari desagertuko lirateke. Ordenagailuen bidezko egoeren simulazio hori ohikoa da
|
mundu
osoko hainbat ikerketa zentrotan, baina orain arte ez da hain ondorio zehatzik lortu. Egoeren simulazioa Beti, Gregory irakasleak zuzendutako eredu teoriko horren arabera, planetako eremu horretako batez besteko tenperatura hiru gradu zentigradutik gora igo ondoren, Groenlandiak estaltzen duen izotz geruzak gero eta okerrera egingo luke, mendietan dauden hondar glaziarrak izan ezik.
|
|
2006
|
|
|
Baina dien zaletasuna bertoko barietatez harantzago doa. Sagarrondo, udareondo, intxaurrondo eta limoiondoen artean,
|
mundu
osoko hainbat topa ditzakegu lorategi honetan.
|
|
2007
|
|
|
Auto hibridoak, errekuntza motorren eta bateria elektrikoen konbinazioa, gero eta ekologikoagoa den garraio alternatiba gisa ari dira zabaltzen, klima aldaketari aurre egiteko. Bestalde,
|
mundu
osoko hainbat tren konpainia teknologia horren aldeko apustua egiten ari dira, eta horietako batzuek dagoeneko martxan dituzte tren hibridoen prototipoak.
|
|
|
Hori dela eta, konpainia honen helburu nagusietako bat da Estatu Batuetan horrelako bideetan dabiltzan 7.000 diesel tren makina hibrido bihurtzea. Bestalde,
|
mundu
osoko hainbat konpainia ari dira teknologia hori ikertzen, hala nola Amtrak estatubatuarra eta Deutsche Bahn AG alemaniarra. Halaber, prototipo aurreratuenek interesa pizten dute beste herrialde batzuetan.
|
|
|
Bertan marrazo bale batzuk agertzen dira, marrazo guztien artean handiena eta munduko arrainik handiena. Saritutako lanak Erresuma Batuko hiri nagusietan eta
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan erakutsiko dira, besteak beste, Espainian. Era berean, antolatzaileek kontsumitzaileen eskura jartzen dituzte lehiaketarekin zerikusia duten era guztietako artikuluak:
|
|
2008
|
|
|
2006ko abenduan Ecma Internationalek onartu zuen eta erakunde horrek kudeatu zuen; 2008ko martxoan, berriz, ISO/ IECk irekitako estandarra zela berretsi zen. Hasiera hasieratik, hainbat jarduera sektoretako
|
mundu
osoko hainbat erakundek babesa eman diote Open XMLri. Hain zuzen, Ecma Internationalek estandarizatu eta urtebetera bakarrik daude Microsoftek garatu gabeko 200 aplikazio, Open XML potentziala erabiltzen dutenak, eta erabiltzaileentzako balio erreala sortzen dute, Windows, Linux eta Mac ekin lan egiten duten kontuan hartu gabe.
|
|
|
Txina, Hong Kong, Thailandia, AEBak eta Italian grabatu dute telesaila eta dagoneko
|
mundu
osoko hainbat telebistek erosi dute. Atal bakoitza 12.000 eurotan ari dira saltzen eta ekoizpena 50 yuan kosta zen, 5 milioi euro baino gehiago.
|
|
2009
|
|
|
Biltzarreko palkoetan EAEko erakunde guztietako politikariak egongo dira. Horrez gain, saioak
|
mundu
osoko hainbat hedabideren interesa piztu du eta horregatik, ohiko kazetariez gain gaur, nazioarteko hainbat medio ere bertan egongo dira.
|
|
|
Fluxus taldean ere aritu zen, eta performancea edo ekintzaren artea izan da bere lanaren ardatza. 1999an Espainiako ordezkari izan zen Ferrer Veneziako Biurtekoan; diziplina horretako jaialdi garrantzitsuenetan egon da eta
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan egin ditu performanceak. Artista plastiko gisa, hainbat museotan egin ditu erakusketak, hala nola, Madrilgo Reina Sofian, Stuttgarteko Staatsgalerie n, Donostiako Koldo Mitxelenan eta Sevillako Arte Garaikideko Andaluziar Zentroan.
|
|
|
Eguna duela 60 urte ospatu zuen aurrenekoz Eusko Ikaskuntzak,
|
mundu
osoko hainbat euskal etxetan, eta urtero hizkuntzaren inguruko gai bat hartzen du hizpide.
|
|
|
Mayora benetan arduratzen zen oiloez. Oiloen gaineko
|
mundu
osoko hainbat aldizkariren harpidedun, beti saiatzen zen oiloen oinazea arintzen.
|
|
|
...iriak eraldatzea, beren aztarna ekologikoa murriztu dezaten, bizigarriagoak izan daitezen eta herritar zoriontsuagoak izan daitezen, baina, batez ere, datozen urteetan izango diren arazoei aurre egiteko, batez ere petrolioaren gailurrari (munduko produkzioa gainbehera itzulezinari hasiera ematen dion unea) eta klima aldaketari aurre egiteko, horixe da “trantsizio hirien” helburu nagusia,
|
mundu
osoko hainbat herritan dagoeneko jarraitzen ari den kontzeptua.
|
|
|
Horregatik, gero eta arkitekto gehiagok proposatzen dituzte etxe orratzak, espazioa eta baliabide naturalak hobeto aprobetxatzeaz gain, era guztietako elementu ekologikoak dituztenak. Alde horretatik,
|
mundu
osoko hainbat hirik ekodorreak eraikitzen laguntzen dute edo etxe orratz berriak prestatzen dituzte material birziklatuekin, energia berriztagarriekin edo landare estalkiekin.
|
|
|
Zero absolututik hurbil dauden tenperaturetan ia galerarik gabeko transmisio elektrikoa lortzen duten materialak dira; beraz, oraindik ez dira bideragarriak eskala handian. Nolanahi ere,
|
mundu
osoko hainbat ikerketa talde material horiek hobetzen ari dira, eta nanoteknologiak, esate baterako, supereroankortasunak giro tenperaturan duen helburura hurbiltzeko aukera ematen die. Ekimen nagusiak AEB sare elektriko adimendunetan interes handiena duen herrialdeetako bat da:
|
|
|
Wildlife Photographer of the Year saria irabazi zuen, bere kategoriako ospetsuena. Bere irudiak National Geographic edo Geo internacionalen argitaratu dira, eta
|
mundu
osoko hainbat fonotekatan lan egin du, hala nola Londresko BBCn. Baina Alacanteko argazkilari honek, bere argazkien edertasunagatik ez ezik, natura zaintzeko duen konpromisoagatik ere ezagutu nahi du.
|
|
|
Hark bezala, beste milaka lagunek begiratu diote zeruari teleskopio batetik egun hauetan, Astronomiaren Nazioarteko Urtean baikaude. Urtea ospatzeko,
|
mundu
osoko hainbat bazterretan ekitaldiak izan dira asteburu honetan, Astronomiaren 100 orduak lelopean. Eta, hain zuzen, Nazioarteko Urtearen helburuetako bat ahalik eta jende gehienak lehen aldiz teleskopio batetik zerura begiratzea da, Galileo Galileik duela 400 urte egindako moduan.
|
|
|
Euskal Herrian ez ezik,
|
mundu
osoko hainbat herrialdetan ditu lantegiak Dowk. Urtean 58.000 milioi dolar inguruko irabaziak edukitzen ditu, eta gaur egun 46.000 langile ditu.
|
|
2010
|
|
|
Gerry Reynolds txapelketako arduradunak azaldu duenez, Eskoziako kulturaren transmisioaren gakoetako bat izan dira herri jokoak. 1882 urtean egin ziren lehen aldiz, eta egun
|
mundu
osoko hainbat herritan osatu dituzte taldeak.
|
|
|
Azken hiru hamarkadetako zinemagile europar garrantzitsuenetarikoa da Paskaljevic. Belgradon jaio zen 1947an, 30 dokumental inguru egin ditu eta fikziozko 15 film luze:
|
mundu
osoko hainbat jaialditan saritu dute. Bizi den mundu munduarekiko oso hurbila da eta gaur egungo gizartea du hizpide: gerra, immigrazioa, xenofobia...
|
|
|
Australian sortu zen 15x15 Jaialdia 2001ean eta gaur egun, aldi berean, egiten da
|
mundu
osoko hainbat hiritan: Edinburgo, Brusela, Sydney, Paris, Bartzelona, Tokio, Bangkok eta Caracas hirietan, besteak beste.
|
|
|
Bestalde, erakunde ekologista nagusiek jakinarazi dutenez, biodibertsitatea zaintzearen garrantziaz gizartea sentsibilizatzeko hainbat jarduera egingo dituzte aurten. Helburuak ez dira lortuko Degradazio naturalaren erritmo biziak eta orain arte lortutako emaitzek
|
mundu
osoko hainbat adituri pentsarazten diete 2010eko helburuak direla bete. Europako Ingurumen Agentziak (EIA) 2009ko ebaluazioan adierazi zuen ezinezkoa zela lortzea.
|
|
|
Truke genetikoa urria da, eta ahaide diren banakoen arteko odolkidetasunak eritasun, parasito eta ugalketa arazoen aurrean ahulagoak diren ondorengoak eragiten ditu. Arazo hori saihesteko,
|
mundu
osoko hainbat talde zientifikok kriokontserbazioa erabiltzen dute. Nitrogeno likidoa bezalako sistemei esker, oso tenperatura baxuetan izoztu nahi dira semena, obuluak, enbrioiak eta ehun biziak, eta baliabide genetikoen bankuetan gorde, bideragarritasuna galdu gabe.
|
|
|
Hirien etorkizuna zeruan dago, ez lurrean. Hala uste dute
|
mundu
osoko hainbat arkitektok, besteak beste, hainbat espainiarrek. Haren proposamena:
|
|
2011
|
|
|
Atxilotuetako batek zerbitzari bat zuen etxean. Bertatik koordinatu eta gauzatu omen zituzten
|
mundu
osoko hainbat finantza, enpresa eta gobernutako webguneen kontrako eraso informatikoak.
|
|
|
Espainiako Poliziak hiru lagun atxilotu ditu Espainiako Anonymous pirata informatiko taldeko arduradunak direlakoan. Horietako batek zerbitzari bat zuen etxean eta bertatik koordinatu eta gauzatu omen zituzten
|
mundu
osoko hainbat finantza, enpresa eta gobernutako webguneen kontrako eraso informatikoak.
|
|
|
Gaur egun inor ez da horretarako gai. Ezin da aurreikusi lurrikara baten eguna eta ordua Hala ere,
|
mundu
osoko hainbat talde zientifikok hondamendi natural horiek hobeto ezagutzeko eta iragarpen sistemak hobetzeko lan egiten dute. Zientzialariek zaintza sismikoko sare bat dute eta arrisku mapak egiten dituzte.
|
|
|
Eguzki izpietatik energia sortzen duten leihoak dira,
|
mundu
osoko hainbat enpresa eta unibertsitatek sortuak
|
|
|
Ingurumenarekin eta klima aldaketaren aurkako borrokarekin kontzientziatutako kontsumitzaileak hautatuko du lehen produktua. Informazio hori ezagutzeko,
|
mundu
osoko hainbat ekimenek abian jarri dituzte karbono aztarnaren etiketak. Helburua da kontsumitzaileak eta enpresak kontzientziatzea ahalik eta berotegi efektuko gas (BEG) gutxien isurtzen dituzten produktuen beharraz.
|
|
|
Erregai fosilik gabe bizitzea posible da. Hala pentsatzen dute, gutxienez,
|
mundu
osoko hainbat uhartetan, hala nola Bornholm daniarrean, Hawaii estatubatuarrean edo El Hierro espainiarrean. Energia berriztagarrien eta sare elektriko adimendunen erabilera orokortzeko hainbat ekimen jarri dira abian.
|
|
2012
|
|
|
Pasilloetan, dela haien kabuz, dela Sicue edo Erasmus bezalako programen bitartez, asko dira Espainiatik eta
|
mundu
osoko hainbat estatutatik gradu eta graduondoko ikasketak osatzera UABra etorriak direnak. Hizkuntza berrira eta unibertsitatera moldatu beharra duten 6.420 nazioarteko ikasle ari dira aurtengo ikasturtean, eta badira lan hori erraztera bideratutako makina bat ekintza.
|
|
|
Haren arduradunek gogorarazi dute ekintza horrek, ingurumen eta giza onurez gain, onura fiskalak ere badituela, PFEZren aitorpenean arindu egin baitaiteke. Zooetako animaliak Parque Reunidos,
|
mundu
osoko hainbat zoologiko handiren eta jolas parkeren talde batek, hala nola Madrilgo Aquarium zooak, animalia batzuk babestea proposatzen du. Hautatzen den besoetakoaren arabera (urtean 50 eta 300 euro artean), oroigarri bat, instalazioetarako sarrerak edo bisita gidatuak jasotzen dira.
|
|
|
Errealitatetik oso urrun:
|
mundu
osoko hainbat enpresa eta diseinatzailek zurezko bizikleten hainbat modelo egiten dituzte. Material natural horren propietateek eta diseinuko eta ekoizpeneko azken aurrerapen teknologikoek bizikleta erosoagoak, arinagoak, erresistenteagoak eta ekologikoagoak sortzen dituzte.
|
|
|
1,8 1,8 International Osteoporosis Foundation ek (IFI) antolatzen duen Osteoporosiaren Nazioarteko Egunean,
|
mundu
osoko hainbat elkarte zientifiko eta paziente elkartek parte hartzen dute aurten. Goiburu bikoitza du:
|
|
2013
|
|
|
Txakurkumeak eta animalien harrera zentroak Animalia txakurkumeek grinak pizten dituzte, EROSKI CONSUMEreko maskotak kanalean ondo dakitenez. Hori dela eta, ezin izan zuten webcamik falta,
|
mundu
osoko hainbat aleren jarduerarekin: Defendanceko katuak berreskuratzeko zentroa (Ohio):
|
|
|
konpondu. “Egizu zuk zeuk” gero eta ezagunagoa da,
|
mundu
osoko hainbat herritar mugimenduri esker, hala nola “Maker” edo “Fixer”. Kideek beren objektuak egiten dituzte edo beren bizitza luzatzeko, ondo sentitzeko, dirua aurrezteko eta, bide batez, ingurumenari mesede egiteko konpontzen dituzte.
|
|
|
Horrek konfiantza eza eragin zuen inbertitzaileen artean, eta mundu osoko burtsen beherakada azkar bezain nabarmena eragin zuen. Krisia orokortzeak
|
mundu
osoko hainbat banku, aseguru etxe eta inbertsio funts arriskuan jartzen zituen, nazioarteko banku sistemaren hondamendia eragiteko arriskua sortuz.
|
|
2014
|
|
|
Trena gainerako garraiobideak baino ekologikoagoa eta merkeagoa da, baina are handiagoa izan liteke energia iturri hori erabat berriztagarria balitz. Horixe da, hain zuzen ere, Eguzkia energia iturri ekologiko gisa aprobetxatu nahi duten
|
mundu
osoko hainbat tren ekimenen helburua. Artikulu honek Europan, Espainian, Indian eta Estatu Batuetan eguzki energiaz propultsatutako trenen proiektuak adierazten ditu.
|
|
2015
|
|
|
Intersex deritze arrain horiei. Xenoestrogenoen kutsadura agertzen den
|
mundu
osoko hainbat tokitako arrain populazioetan atzeman da fenomeno hori, zeina ehun mailako biomarkatzailetzat erabiltzen den.
|
|
|
Baita bertatik ere Psikologiako Amerikako Elkartea (APA) bere garaian adierazi zuen kezkatuta zegoela termino hori erabiltzeko. Izan ere, SAP, erakunde kliniko gisa,
|
mundu
osoko hainbat elkarte zientifikok baztertu dute, hala nola Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta APAk. Ez da sartu ‘Guía Diagnóstico y estatistístico de los trastornos mentales’ (azken edizioa da bosgarren edizioa, DSM V) liburuaren edizio bakar batean ere, eta ez da OMEren ‘Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena’, ezta OMEren ‘Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena’ ere, adituek ikerketa gehiago behar dutela uste baitute.
|
|
|
Esan bezala, lan erreformak bildu zuen arreta Maiatzaren Lehenean: " segurtasun eza eta esplotazioa areagotzen duen erreformaren aurka" eta" guztiontzako enplegu duinaren alde" egin zen manifestazioa jendetsua eta koloretsua izan zen, eskualdeka antolatuta; nabarmena izan zen gazteen eta haien errebindikazioen presentzia;
|
mundu
osoko hainbat kazetari ere izan ziren ELArekin manifestazioan, egunotan Bilbon Munduko Kazetarien Federazioak ELArekin batera antolatutako Kazetarien Nazioarteko jardunaldira etorritakoak.493
|
|
2016
|
|
|
Apirilean apirilean, 14 15º ko batez besteko tenperaturekin Parisen egindako azterketa batean, etxea berokuntzaren alde egin dezake, eta erosotasun tenperatura mantendu, orientazioari esker». Horiek birarazteak, «arkitektura dinamiko» gisa ezagutzen den kontzeptuak,
|
mundu
osoko hainbat eredu sortzea bultzatu du. Espainiatik hasita, Sun House 360º ko arduradunek kristalezko itxitura handi bat duen etxebizitza bat diseinatu dute, eta, erosotasun eta aurrezte baldintzarik onenak bilatzeko, mugimendu «ezin hautemangarria» duen sistema «adimentsua».
|
|
|
Askoz ere arinagoak, malguagoak eta merkeagoak izan daitezke eguzki plaka fotovoltaikoak. Duela hilabete batzuk,
|
mundu
osoko hainbat hedabidek grafenoa duten eguzki panelak erakutsi zituzten, Txinako ikertzaile batzuek sortuak, euriarekin ere eguzki energia lortuko zutenak. Cárabek, berez, ez du energiarik sortzen, baizik eta energia metatzeko gaitasuna, ur horren eraginez hobetu daitekeena.
|
|
2018
|
|
|
SAN IGNAZIO. Joan den asteburuan abiaturik
|
mundu
osoko hainbat euskal etxetan segitzen dute San Ignazio besta eta ospakizunek. Boisen izigarri ontsa pasatuak dira joanden astean hiriko euskal bestak eta aste huntan, asteartean (San Ignazio Eguna) ospatua dute bereziki Argentinako Necochean, eta ber gisa eginen helduden asteburuan Txileko Viña del Mar Valparaiso eta Santiagon, Argentinako Buenos Aires, Arrecifes, Roldan en..., Brasileko Sao Paulon eta frango leku gehiagotan.
|
|
|
EUSKARAREN EGUNA. Euskararen Nazioarteko Eguna aurten gehienetan Euskaraldiarekin bat eginik
|
mundu
osoko hainbat euskal etxe eta komunitatetan ospatu da, aitzineko asteburuan, astelehenean berean, eta helduden asteburuan beste batzuetan. Bere 100 urteurreneko ekitaldien karietara Eusko Ikaskuntzak ENE saria aurten eman ez duelarik, bakarrik Mintzanet.net ek aurten bosgarren aldiz eman sariak aipatuko ditugu, mereximendu handiko jendeeri emanak:
|
|
2020
|
|
|
Joan den martxoaren 23an, Barne Ministerioko batzordeko talde parlamentarioei eskaera horiek egin zizkieten elkarteek, baina ez dute erantzunik jaso, atzo prentsa ohar batean azaldu zutenez. Haien arabera,
|
mundu
osoko hainbat instituziok eta osasun erakundek ohartarazi dute Espainiako Estatuan dauden presoek «zaurgarritasun berezia» dutela COVID, eta jakinarazi dute Espainiako arartekoa «erabat» ados azaldu dela askapen eskakizun horiekin.
|
|
2021
|
|
|
Garaien, egileen eta estiloen originaltasuna, aldakortasuna eta aniztasuna dira Leioako Kantika Koralaren proposamen musikala definitzen duten ezaugarriak. Beraien proposamen musikalean Europako, Asiako eta Ameriketako autore garaikideen musika dute, bai eta euskal musika eta taldearentzat
|
mundu
osoko hainbat konpositorek berariaz konposatutako pieza ere.
|
|
|
Alderantziz pentsatzen hasteko unea da. Pentsatu genuke –egia delako– gaztelaniari esker eskurago ditugula XXI. mendeko euskaldunok
|
mundu
osoko hainbat herrialde eta miloika bizilagun. Zenbat eta txikiagoa izan komunitate bat, are eta behar handiagoa izango du irekitzeko mundura...
|
|
2022
|
|
|
Nire kideekin batera, Gerraren Aurkako Koalizio Globala sortu dugu eta
|
mundu
osoko hainbat agente kultural, lagun, artista, idazle eta abar biltzen dira bertan. Dirua biltzen eta lagunak bilatzen hastea izan zen egin genuen lehenengo gauza.
|
|
|
Azken finean, osasun sistema ikertzaileekin eta gizarte eragileekin integratzetik sortutako ekosistema berri bat da, osasuna eta gaixotasuna hobeto ezagutzeko. Beste esperientzia batzuk munduan Espainiako proiektua aitzindaria da, baina adimen artifiziala aspalditik erabiltzen da
|
mundu
osoko hainbat proiektutan. Herrialde industrializatuetako osasun erakundeek darabiltzaten datu bolumen handiek joera berri bat zabaldu dute sektorean:
|
|
|
Izagirre, Urdaneta, Larrazabal, Garmendia... Asko dira
|
mundu
osoko hainbat txokotan aurki daitezkeen euskal abizenak. Artziniega da abizen horietako bat.
|
|
2023
|
|
|
Amets Arzallus idazle, kazetari eta bertsulari hendaiarrak Kolonbiako Cartagena de Indias hirian urtarrilaren 26tik 29ra egin den' Hay Festival' delakoan hartu du parte,' Miñan' (Susa, 2019) bere liburuaren aurkezpena eginik eta kultura aniztasunaz eta identitateaz mintzaturik,
|
mundu
osoko hainbat sortzailerekin batera. Gogora dezagun nobelak Ibrahima, Ginea Konakryko migrantearen bizitza kontatzen duela, hark Amets Arzallusi azaldu bezala, sorterritik Europara bere anaia desagertuaren bila abiatu zenetik, bidean jasan zituen kalamitate eta gizatasunaren kontrako egoera izugarriak barne.
|