|
2010
|
|
|
Hemen etsaien mende erori ziren eta armak kendu eta Castrora eraman zituzten, preso sarturik. Odorengo urteetan, 1941ean askatasuna
|
lortu arte
, lan gogorretan. Trabajadoretan, ibili zen batetik bestera.
|
|
|
Kultura arloan baziren garai honetan ereduak eta gidari onak, herria eraikitzeko euskaran eta literaturan tresna guztiz baliagarria ikusi zutenak; horietako bat zen Jose Ariztimuño. Aitzol?. Honek El Día egunkari elebiduna, EAJren organo ofiziosoa, abian jartzea
|
lortu
zuen. Goian aipatutako idazle horiek eta Augustinek egunkari hartarako Ondarroako kronikak idazten zituzten.
|
|
|
zergatik bera bai eta ni ez? Besteen jukutriaz jabetuz, nolabait sentimendu negatibo edo dena delako hura gainditzea
|
lortu
nuen.
|
|
|
Zuberoako euskaran neskatila maitia, gogatü? egiten da, hau da,?
|
lortu
–.
|
|
|
Ahapaldi honetan ehiztariaren pare dela dio pertsona maitemindua. Erbirik
|
lortuko
bada, tiroa tiratu behar. Gure ahapaldiko ezliro delakoak, ez lezake?
|
|
|
Denok dakizuen moduan euskara hizkuntza pre indoeuroparra da. Behinola hizkuntza preindoeuroparrek azalera oso handia hartzen zuten, baina hizkuntza indoeuroparrekin lehian hedadura galtzen joan ziren, eta, gaur egun, Europan euskara da, hizkuntza indoeuroparrez inguratuta, irla modura, hizkuntza erreliktiko modura, desagertzera bultzatzen duten indarrei aurre eginez bizirik irautea
|
lortu
duen hizkuntza preindoeuropar bakarra. Guk landatuko ditugun zuhaitzetariko batzuk espezie erreliktikoak dira, fosil biziak deritzenak, edota, euskararen antzera, desagertzeko arriskuan daudenak.
|
|
|
Landare hazidunen bide ebolutiboan emaniko urrats garrantzitsu guztiek dute ordezkariren bat gure irudi espiral horretan. Bost kontinenteetatik ekarri ditugu, eta, aldi berean, beren txokotxoetan bada ere, bizirik irautea
|
lortu
duten zuhaitzak dira. Abegi ezin hobea egingo diegu gure Arboretumeko lur gozoan.
|
|
|
Baina ostera, basamortuetako Orientean ikasten dut gizarte antolamendu politiko klasistak, marxismoan esaten den moduan, hau da, joera akumalativo garbikoak, eta Orienteko cultura metatzailea ikasten dut nik gerraren eta patriarkatuaren hazia bezala, eta baita ikasten dut nik joera horren arrazionalizatze bat jabego pribatuaren inguruko legediarekin. Baina jada Grecia klasikoko sofistek (gerraren universal bihurtzaileak) komentatzen dute nola, segurutik Orienteko zivilizazioari begira, nola arrazionalizatze horrek ez duen
|
lortzen
borroka, naturalean, ageri dena erabat legedi logikoaren barruan sartzen, hau da, indartsuenen nagusigoa ez da sustituitzen behar den moduan legedi horrek erakusten duen jakituriatik.
|
|
|
Polizi regimena asmatzen da hasikeratik, eta jendeagan inerzia, susmoa. Baina kubanoa historiagaitik eta formazinogatik, kritikoa da eta azkarra; beraz askatasuna
|
lortzean
, garapen bizkorra izango dabela dirudi, aurrerakuntza eta bizitasuna.
|
|
|
Kultura errien izakera da, euren pentsakera eta balio sakonak. Munduko herrien artean harmonia eta bakea
|
lortuko
badira, herrien balioak errespetuz artu behar dira aintzat. Badakigu horretan bereizkuntzak egin behar dirala, ezin daitekela gai korapilotsu honeetan injenuidadez berba egin.
|
|
|
Bat bateko bertsogintzan (lagun arteko bertsoak, familia giroan kantatutakoak...) jardun ohi duen arren, Arriola ez da izan plazaz plaza kantari dabiltzan horietakoa. Bertsolari izena bertso sorta idatziek eman diote Jose Manuel Arriolari, bertso jarriei esker
|
lortu
zuen bertso jartzaile ospea. Berak aitortzen duenez, 1968 urtearen bueltan hasi zen bertsoak idazten eta argitaratzen:
|
|
|
Ohiko hautagai abertzalea izan da Donibane Lohizuneko alkatetzarako. Aurreko legealdian, eta Lizarra Garaziren ildotik abiaturik, indar abertzale guztiak biltzea
|
lortu
zuen. Oraingoan ere, indar abertzaleak bildu dituen Euskal Herria bai koalizioko auzapezgai izan da, eta nahiz eta Alliot Marie-ren aldekoak irabazle atera diren, abertzaleek aski emaitza onak lortu dituzte.
|
|
|
Aurreko legealdian, eta Lizarra Garaziren ildotik abiaturik, indar abertzale guztiak biltzea lortu zuen. Oraingoan ere, indar abertzaleak bildu dituen Euskal Herria bai koalizioko auzapezgai izan da, eta nahiz eta Alliot Marie-ren aldekoak irabazle atera diren, abertzaleek aski emaitza onak
|
lortu
dituzte. Gainera, legealditik legealdira, abertzaleen eta euskaltzaleen bozka kopurua gorantz doa Donibanen.
|
|
|
Estrategikoa: komunikazioa
|
lortzeko
eta errazteko ezagutza.
|
|
|
Esaldi ondo eraikiak lagundu egiten du kontzeptua sorrarazten edo garatzen. Efektu berbera
|
lortzen
dute perpausa ondo kateatuek. Idazteko edo klasea emateko nahitaezko lehen premisa kontzeptuak edukitzea da.
|
|
|
Idazteko edo klasea emateko nahitaezko lehen premisa kontzeptuak edukitzea da. Hori hola izanik ere, baina azalpenerako trebetasuna, ordenatzearena, bata bestearen atzean jartzea eta kontzeptuak elkarrekin lotzea, estudio bidez eta ariketen bitartez
|
lortzen
da.
|
|
|
Zelan
|
lortzen
du testuak era argi eta garbian mezua komunikatzea. Esaten da, horretarako testuak zazpi printzipio konstituitzaile dituela:
|
|
|
Jaioterria zehaztuta, Bizkaiko Elizaren Artxibategi Historikora jorik, posible izan dugu Abarrategi bertsolariaren bataio agiria
|
lortzea
: Prudencio Abarrategui Torrontegui, Urdulizko Santa Maria elizan 1873ko apirilaren 28an bataiatua.
|
|
|
Harrezkero hamabost txapel jokatu dira2, eta iazkoan(), Barakaldoko BCEn, hamalau mila bertsozaleren aurrean, Maialen Lujanbio hernaniar gazteak bereganatu zuen txapela. Bera izan da ohore hori
|
lortu
duen lehenengo andrazkoa. Barakaldotik Donostiara egingo dugu jauzi, txapelketa nagusiak diamantezko ezteiak ospatzen dituen honetan, eta txapelketaren inguruko zertzelada batzuk eman eta gero, bertan egon ziren bizkaitar bertsolari biengana joko dugu, gorazarre txiki bat egiteko asmoz.
|
|
|
–Agur bero bat neure barrutik/ eguneroko EGUNA. / Zeure bitartez
|
lortu
geñeke [geinke]/ Euzkalerriko zoruna? (Eguna,).
|
|
|
Edozelan ere, bereziki, bertsolari apal biri zuzendu nahi izan diegu omena, den denek merezi dute baina, gure esker ona. Izan ere, euren xumean, txapelketan parte harturik, posible egin zuten bertsolaritzak aurre egitea, baita duintasun handiagoa
|
lortzea
ere. Gaurko bertsogintza arrakastatsuak asko zor die orduko aitzindari jatorrei.
|
|
|
Arrakasta efektuak areago nekarazten du
|
lortu ondoren
, aurretik baino.
|
|
|
Zeren dirudienez elkartasuna ez baita nahikoa, gaur egungo sozialismoetan ikasi ahal izan den moduan, gogorik pizteko lanaren alde, gizakia kultura metatzailean oso zekena baita, eta hori ezin da egun batetik bestera aldatu. Eta galdera inportantea da ea nola demontre egoera oparoetan (demografian ere eragin daiteke, zeren gehiegi bagara gaitzagoa baita oparotasun kondizioak
|
lortzea
), nola demontre egoera oparoetan, non historikoki gizakia eskuzabala bihurtzen den, eta baita alfertu ere egiten den, mantentzea lanaren kultura bat, eta ez erortzea horrela eta bai aurrera egitea. Hori da nik lantxo honetan (sei artikulurekin osatua) lagatzen dudan interrogante handia.
|
|
|
Horretarako kurtso desberdinak antolatzeari ekin zioten Santutxun egin ohi zuten bezala. Proposamenak mahai gainean jartzea ere
|
lortu
zuen: –bertako euskaldunek beti euskara erabiltzeko konpromisoa hartzea; ikastola sortu berriari laguntzea; aurreko urtean hasitako gau eskolak indartzea; euskarari berehala eskola nazionalean tokia egitea.
|
|
|
Gizarteak bizi dituen aldaketa handiak kontutan hartuz, urteetan euskarak administrazio publikoan eta irakaskuntza publikoan lekua egitea
|
lortu
zuen baina hitzaldian aipatu zuen bezala 35 urte artekoak izaten direla, inkesta batzuen arabera, euskara gutxien erabiltzen dutenak. Jarrera honek, tamalez, haur eta gazteengan eragin handia izan duela baieztatu zuen euskaltzain berriak.
|
|
|
Esperantoaren kasua ere antzekoa dugu. Lurralderik ez izatean, ahaleginak egin diren arren ez du gizartean errotzerik
|
lortu
.
|
|
|
Horrelako kasuak asko izan ziren eta hala ere euskarak aurrera egitea
|
lortu
zuen, nahiz eta izugarrizko zartada jaso zuen. Bat batean moztu edo urkatu zuten ahalegin handiak eginez berpizten ari zen euskararen aldeko mugimendu osoa.
|
|
|
Matxinek
|
lortutako
bigarren postua garrantzi handikoa da, dudarik gabe. Alde batetik, eri antzean aurkeztu zelako txapelketara; eta, bestetik, txapelketa Hegoaldean egin zelarik, entzule gehienak, epaimahaikoak, bertsolariak (hogeitik hamazortzi)... mugaz honanzko moldeetara (doinuak, euskalkiak...) eginago zeudelako.
|
|
|
Amets Arzalluz lapurtarra, txapeldunorde gelditu zena. Txapela
|
lortu
ez arren, esan dezakegu bigarren postu hori lorpen handi ere handia izan zela Iparraldeko bertsogintzako partaide guztientzat; txalogarria eta eredugarria, kontuan hartzen badugu, orain urte batzuk nola zegoen Iparraldeko bertsolaritza. Ondo egindako lanaren saritzat har daiteke, zalantza barik, bigarren postu hori, berandu baino lehen lehenengo bihur daitekeena.
|
|
|
Edozelan ere, Amets gazteak
|
lorturiko
ohorezko postu hori ezaguna zen lehendik Iparraldeko bertsolarientzat. Izan ere, 1967 urteko txapelketan Xalbador handiak, txistualdi historiko hura entzun eta gero, kemena izan zuen Uztapiderekin lehiatzeko azken saio erabakigarrian, ezin izan zuen irabazi baina.
|
|
|
Martin Irabola Goya Matxin senpertarra, txapelketa historiko horretan Basarriren hurrengo gelditu zena. Hiru dira, beraz, bigarren postu hori
|
lortu
duten ipartar bertsolariak: 1935ean Matxin (Senpere, Lapurdi) 1967an, Xalbador (Urepel, Nafarroa Beherea), eta 2009an Amets Arzalluz (Hendaia, Lapurdi).
|
|
|
(?) Beraz, euskararen erabilera orokortzera iristeko bi erronka nagusiek bete gabe jarraitzen dute: euskaraz bizi ahal izatea legez bermatzea eta euskararen ezagutza unibertsala
|
lortzea
. Inpase egoeran gaude.
|
|
|
Ahalegin handiak egin dira bide egokien bila. Eta, azkenean, honetan ere aurrerantz egitea
|
lortu
dugu. Atera berri ditu Kontseiluak (Euskal Herrian euskaraz lanean diharduten berrogeita hamasei erakundeetako ordezkariek osotutako erakundeak) horretarako bide izan daitezkeen bi liburuxka eder:
|
|
|
Batez ere garrantzi handia eman zion kirol jardunetan egiten diren egintzei, aisialdiaren aldirik handiena barne hartzen dutelako. Jardun guzti horiek euskaraz eskaintzea
|
lortu
da, aparteko egintzak (barnetegiak eta abar) abian jarri aurretik. Egintza horien ardura hartzen duten enpresei zerbitzua euskaraz eskaintzea eskatu behar zaie.
|
|
|
Bere Erresuma ez da kosmos honetakoa, cosmos honetan invisiblea da, insensiblea usualki. Desolazioetan ez dut sentitzen hemen, nirekin dagoenik, abandonatua sentitzen naiz, baina hala ere, halako kasuetan, baditut ebangelariak, hari buruz lekukotasuna eman zutenak, eta oraingoan signoei erreparatuz
|
lortzen
dut erdi aroan hainbeste erabilitako metafisika zaharkitua, gaizki zimentatua, bere posibilitate erreala teorizatzea. Gaixo dagoen metafisika kristau hura osatu egiten dut materialismotik hasiz nire ikerketak.
|
|
|
Feminitxismoa ereiten ari direnak. Hauen lanak
|
lortu
du lege hau eraiki eta onetsia izatea.
|
|
|
Komentua kuartel bihurtua izan zen. Komentu hau zaintzean eta berriztatzean lehen mailan A. Bartolome Santa Teresa predikari ospetsua ageri zaigu; hau, bere sorterrian preso egon ondoren askatasuna
|
lorturik
, Markinako Karmelera itzuli zen eta karmeldar bizitza ezarri zuen berriro 1813ko urriaren 4an. Lazkaoko komentua ere kuartel bihurtu zuten frantziarrek eta geroago odol ospitale espainiarrek.
|
|
|
Militantzia, militanteen portaerak, frantziar eta espainiar polizia desberdinen portaerak?, non
|
lortu
duzu informazio, berezi, hori?
|
|
2011
|
|
|
Herriko kohesio sozialaren erakusle ere bada 1931ko apirilaren 12ko udal hauteskundeetan, abertzalez, tradizionalistez eta ezkertiarrez osatutako zerrenda bakarra aurkeztu zela hauteskundeetara Markinan, eta garaiko hauteskunde legearen 29 artikuluari jarraituz, aurkeztu zen zerrenda atera zela aukeratua, bozketarik egin gabe. EAJ k alkatea eta bost zinegotzi
|
lortu
zituen, Comunión Tradicionalistak bi eta PSOE k eta errepublikarrek bat. Xemeinen ere ez zen lehiarik egon.
|
|
|
Xemeinen ere ez zen lehiarik egon. Markinan bezala, tradizionalista, abertzale eta ezkertiarrek akordioa
|
lortu
zuten, eta zerrenda bakarra aurkeztu zen hauteskundeetara. Markinan ez bezala, Xemeinen tradizionalistek hartu zuten alkatetza.
|
|
|
Tradizionalisten eta abertzaleen artean zegoen harreman onaren erakusle ere bada 1931ko ekainaren 28an egin ziren Errepublikaren Gorte Konstituziogileak aukeratzeko hauteskundeetan, EAJ eta Comunion Tradicionalista elkarrekin joan zirela Estatutuaren Defentsarako Euskal Hautagaitza Candidatura Vasca Defensora del Estatuto (CVDE) izeneko koalizioan, eta, biek batera, 15 ezarleku
|
lortu
zituztela Gorteetan; Hego Euskal Herriko beste alderdiek baino gehiago. Koalizio honen helburua zen Euskal Herriko udalik gehienek Lizarran 1936ko ekainaren 14an onetsi zuten Autonomi Estatutuaren egitasmoa Errepublikako Gorteetan aldeztea (Rodriguez, 1996:
|
|
|
5Jose Luis Gaytan de Ayala Markinako alkate tradizionalista zen 1933tik; Gipuzkoako Diputatu probintzial izan zen 1926tik 1930era, Primo de Riveraren diktadura garaian; eta 1936ko hauteskunde orokorretan, Espainiako legebiltzarrerako Comunion Tradizionalistako hautagaia izan zen, baina ez zuen jesarlekurik
|
lortu
Diputatuen Kongresuan.
|
|
|
Autoritatea definitzerakoan, Dahrendorf Max Weber-engan oinarritzen da. Weber-ek bezala, Dahrendorf ek dio autoritatea dela eduki zehatz bat duen agindu baterako obedientzia
|
lortzeko
aukera, agindu hori hartzeko gai diren pertsonen artean (Dahrendorf, 1971: 188). Boterea, aldiz, gizarte harreman batean inplikaturik dagoen aktore batek, bere aurkako erresistentzia guztien gainetik, nahi duena lortzeko duen probabilitatea da, edozein delarik probabilitate horren oinarria.
|
|
|
Weber-ek bezala, Dahrendorf ek dio autoritatea dela eduki zehatz bat duen agindu baterako obedientzia lortzeko aukera, agindu hori hartzeko gai diren pertsonen artean (Dahrendorf, 1971: 188). Boterea, aldiz, gizarte harreman batean inplikaturik dagoen aktore batek, bere aurkako erresistentzia guztien gainetik, nahi duena
|
lortzeko
duen probabilitatea da, edozein delarik probabilitate horren oinarria. Weber-entzat bezala, Dahrendorf entzat ere, autoritatea eta boterea ez dira nahastu behar.
|
|
|
Errepublika aurreko garaietan, oso gutxi ziren jauntxoen eta herriko buruzagi tradizionalisten autoritatea zalantzan jartzen zutenak. Tradizionalistek eta jauntxoek arazorik gabe
|
lortzen
zituzten alkatetzak, zinegotzi postuak, Aldundiko kargu politikoak edota eragin ekonomiko, politiko eta sozial handia zuten erakundeetako aginte postuak. Autoritate politikoa euren eskuetan edo euren gustuko hautagaienetan zegoen, eta hori ez zuen inork zalantzan jartzen.
|
|
|
Ikuspuntu sozial zein ekonomikotik, errepublikak baserri jabeen eta maizterren arteko harremanak aldatu zituen. Errepublika garaian, maizterrek bizi ziren etxe eta lurrekiko eskubide gehiago
|
lortu
zituzten (maizterrak etxetik botatzea zaildu egin zen, adibidez), eta horrek ere baserri jabe eta jauntxoen autoritatea murriztu zuen. Bestetik, lantegi industrialak edota soldatapeko langileak ugaritu egin ziren (Esperanza fabrika etorri zen Markinara 1933an), eta, gainera, handitu egin zen sindikatuetara afiliatutako langileen eta baserritarren kopurua.
|
|
|
Horrela, antolaketa arazoak izan zituzten matxinatu frankisten aurka borrokatzerakoan, udal arazoak konpontzerakoan edo elkarbizitza antolatzerakoan; are gehiago, ia talde bat ziren heinean, istilu asko izan zituzten herriko tradizionalistekin eta eskuindarrekin nola jardun behar zuten zehazterakoan (Frontea geldirik egon zen zazpi hileetan 15 tradizionalista atxilotu zituzten, baina berehala askatu zituzten EAJ koek egin zuten presioaren ondorioz) (Onaindia, 1937). Aldiz, tradizionalistak eta herriko jauntxoak interes talde bat ziren, eta argi zituzten zeintzuk ziren euren interesak eta interes horiek
|
lortzeko
bideak. Gerra garaian, oso ondo antolatu zituzten frontearen beste aldera jendea pasatzeko estrategiak, militar matxinatuei informazio pasatzeko espioitza sareak, edota sabotaje ugari prestatu zituzten errepublikaren aldeko soldaduen eta antolaketa militarren aurka (abade, agintari zein tradizionalistek parte hartzen zuten sabotaje hauetan).
|
|
|
Alegia, ezkutuko interesek interes gatazkak sortzen dituzte, baina agerikoak eta kontzienteak ez direnez, ia taldeak sortzen dituzte bakarrik, eta, ikusi bezala, horrelako taldeak ez dira oso eraginkorrak modu antolatuan eta agerikoan talde interesak babesteko. Ageriko interesek, aldiz, talde aktiboak sortzen dituzte (alderdi politikoak, sindikatuak, gizarte mugimenduak?), eta hauek gai dira helburuak zehazteko, eta euren interesak
|
lortzeko
ekintza egitasmoak eta estrategiak sortzeko eta garatzeko.
|
|
|
Ikuspuntu politikotik, kontuan hartzekoa da EAJ asko indartu zela Errepublika garaian, eta, lehen aldiz, alkatetza
|
lortu
zuela Markinan 1931n. Tradizionalistek eragin izugarria zuten ingurune honetako herritarren artean, baina EAJ gero eta indartsuagoa zen, eta, ondorioz, autonomia estatutuaren aldeko jarrera gero eta hedatuagoa zegoen.
|
|
|
Gerra ostean, tradizionalistek agintea
|
lortu
zutenean, errepublika aurreko gizarte mota berreskuratzen saiatu ziren aurkariak desagerraraziz. Euren autoritatea berreskuratu nahi izan zuten, eta, horretarako, errukigabe eta bortizki zanpatu zituzten euren ideologiaren, balioen, helburuen eta nahi zuten gizarte motaren aurka zeudenak.
|
|
|
Benetako gatazken bidez, gabezia bat sentitzen duten pertsonek edo taldeek gabezia hori ase nahi dute; hau da, gatazkak, kasu honetan, helburu zehatz bat
|
lortzeko
bitartekoak dira. Egiazkoak ez diren gatazkak, aldiz, ez dira sortzen aurkariek helburu desberdinak dituztelako, baizik eta gatazkan parte hartzen duten pertsona edo taldeek pilatuta duten tentsioa arindu nahi dutelako.
|
|
|
Egiazko gatazka bitarteko bat da helburu bat
|
lortzeko
, eta, beraz, helburua lortzen denean edo helburu hori lortzeko beste bitarteko bat aurkitzen denean, gatazka alboratu daiteke. Egiazkoak ez diren gatazketan, ez dago horrelako alternatibarik.
|
|
|
Egiazko gatazka bitarteko bat da helburu bat lortzeko, eta, beraz, helburua
|
lortzen
denean edo helburu hori lortzeko beste bitarteko bat aurkitzen denean, gatazka alboratu daiteke. Egiazkoak ez diren gatazketan, ez dago horrelako alternatibarik.
|
|
|
Egiazko gatazka bitarteko bat da helburu bat lortzeko, eta, beraz, helburua lortzen denean edo helburu hori
|
lortzeko
beste bitarteko bat aurkitzen denean, gatazka alboratu daiteke. Egiazkoak ez diren gatazketan, ez dago horrelako alternatibarik.
|
|
|
Tradizionalistak, FET JONS eko kideak eta herriko jauntxoak interes talde bezala jokatzen zuten, eta, ondorioz, argi zituzten zeintzuk ziren euren interesak eta interes horiek
|
lortzeko
bideak. Gerra garaian zein gerra ostean, tradizionalistak agente aktibo giza jokatu zuten euren interesak babesten; jendea euren interesen arabera erabiltzen; eta ezkertiarrak, abertzaleak eta euskaltzaleak desagerrarazten.
|
|
|
irabazi ekonomikoak kudeatzea. Aurreko helburuan aipatu den bezala, enpresa errentagarria eta autofinantzatua
|
lortu ondoren
, irabaziak honela kudeatuko dira: proiektuaren kostuak eta ondoriozko zorrak kitatuz joanik, enpresaren mantentze eta funtzionamendu gastuei aurre egin eta gainontzeko irabaziak kultur eta kirol ekitaldietan berrinbertituko dira.
|
|
|
SINERGIA da, agian, asmo honetako berba giltza. Dakigunez, elementu bi edo gehiago sinergikoki batzen direnean, on dorioa ez da bien suma, ezpada, bien gehiketa baino emaitza gehiago, handiagoa
|
lortzea
da sinergia; sinergiak mailarik gorenera eroaten ditu talde edo elkarte biren balioak, Altzutarrenak eta Jatsukoenak.
|
|
|
Besterik gustatuko balitzaigu ere eskola ez da, gurea bezain ahuldurik dauden hizkuntzak indarberritzeko orduan, benetako motor ahalguztidun. Eskolak ezin du, bere baitarik eta bere kabuz, belaunaldi berrien erabateko elebitasuna (are nekezago gizartearen luzezabaleko mintzaldaketa)
|
lortu
. Ezinbesteko (gurea bezalako kontestu modernizatuetan ezinbesteko) lagungarria da eskola.
|
|
|
Harridurazko aurpegikerak jartzen dituzte beste eskualde batzuetako euskal taldeek kontatzen diegunean,
|
lortu
dugula Txorierriko Mankomunitatea egitasmo honetan inplikatzea. Eskaini ere, Derioko udalak, Lander Aiartza buru duenak, eskaini zuen ehun urterako eraikuntza lurra.
|
|
|
Eskaini ere, Derioko udalak, Lander Aiartza buru duenak, eskaini zuen ehun urterako eraikuntza lurra. Harrezkero, lur publikoari diru pribatua batu behar izan zaio,
|
lortuz
, interes publikoa eta pribatua elkar daitezen. Horretarako Herri Urrats baino AEKko korrika lasterketa burutu behar izan da ezen, 1,5 milioi euro baitira lortu, beti ere, lurrari 600.000, ko balioa ipinirik.
|
|
|
Harrezkero, lur publikoari diru pribatua batu behar izan zaio, lortuz, interes publikoa eta pribatua elkar daitezen. Horretarako Herri Urrats baino AEKko korrika lasterketa burutu behar izan da ezen, 1,5 milioi euro baitira
|
lortu
, beti ere, lurrari 600.000, ko balioa ipinirik.
|
|
|
Liburutegi eta liburu dendetan sagua lez ibiltekoa zan, jakinguraz beteta?. Bizitza osoan bide horretatik jokatu eban, eta hortik
|
lortu
eban halako jakintza maila zabala.
|
|
|
Gainera grekera eta alemaniera ikasteari ekin zion. 1930ean
|
lortu
zuen lizentzia zuzenbide ikasketetan.
|
|
|
bihurtuta aurkitzen ditu, eta ez beherengo mailetan. Gerra zegoen alde batetik, eta Valladolidko falangisten artean iskanbilak agintaritza
|
lortzeko
. Euren arteko iskanbila baten, Onésimo Redondo hil zuten, uztailaren 24an.
|
|
|
CSIC. Eta gainera Ibáñez Martin, hezkuntza ministroak, Irakaskintza Tekniko eta Profesional saileko zuzendari izendatzen du. Tovarrek onespen pixka bat
|
lortu
nahi du Menéndez Pidalentzat, baina bazterrean uzten dute jakitun hau. Serrano Suñer Frankok ministro izendatzen duenean (cuñadísimo deitzen zioten), Prentsa eta Propagandako idazkari orde Tovar jartzen du.
|
|
|
1942an Madrileko unibertsitatean grekerazko katedera hutsik dago eta oposaketa antolatu behar da. Gobernuak bazekien Tovar orduan ere gai horretan maisua zela, eta katedera hori
|
lortuko
zuela. Bere sarrera debekatzeko, ez zuen antolatu oposaketa hori.
|
|
|
Hau Saran bizi zen, ihes eginda poliziak jarri zion fitxa batengatik gerra hasi baino lehenago. Itzultzeko eskatu zion eta harek berriz ea fitxa hori ezabatzea
|
lortzen
zuen. Eta horrela egin zuen.
|
|
|
Urruñan, Hazia euskal kultura elkartea sortzen eta bultzatzen lehenetakoa izan zen eta gauza bera Herritarrak mugimendu abertzalearekin. Aurkeztu ziren lehen hauteskundeetan kontseilari edo zinegotzi bat
|
lortu
zuten eta horretan aritu zen bederatzi urtez gure Daniela, Poulou auzapez eskuindarrari adore handiaz aurre egiten. Urte gogorrak Danielak jasan behar izan zituenak.
|
|
|
Gizon eta laguntzaile aparta zela esan dezakegu batez ere; anaiarteko bizitzan inori kalterik egin ezinekoa, beti laguntzeko prest zegoena eta bere egitekoak zintzo betetzen zituena. Bai Karmeloko fraideek, bai ikasle nahiz irakasleek harengana jotzen zuten jakintza gaietan eta bereziki euskal gaietan, harengandik nahi zutena
|
lortuko
zuten uste osoz...
|
|
|
Iparraldeko euskaldunen artean Santiagorako joera beroa izan dela dio eta Haristoy eta Daranatzek nahiko argi jarri eta aitortu dutela hori. Daranatzek bere Curiosités du Pays Basquen Santiagoko bideko frantses kanta batzuk, 18 mendean argitaratuak, jaso eta eman zizkigula dio; euskarazkorik aurkitzea ez zuela
|
lortu
. Baina gero euskarazkoak ere agertu zirela.
|
|
|
lehenengoan (1968) hura, pertsona gisa eta haren Plauto Bascongado aztertzen ditu: Frai Bartolomek Lazkaon profesa egin zuelako berria zalantzan jartzen du; Iruñean eta Tuteran ikasi zuela ere askoz hobeki aztertu beharrekoa dela dio, eta ondoren berak
|
lortutako
haren bizitzako argibideak ematen ditu: 1835eko abenduan hil zelakoa ere ez du ziurtzat jotzen...
|
|
|
Egia esan, Erromatik ere hori eskatzen zuten, eta hainbatean
|
lortu
zuen batzordeak bere ardurapean jarritako bateratze lana. Horrek, baina, testu bakarra erabiltzean, aurreko itzulpen guztiak baztertzea ekarri zuen.
|
|
|
1986 urtean sortu eban Alain Cavalier zinemagileak bere Térèse. Urte bereko Canneseko zinemaldian egundoko arrakasta
|
lortzen
dau. Ikusleak hogei minututik gora txalotzen dabe eta zinemaldiko epaimahaiaren saria be jasoko dau.
|
|
|
UZEI k argitaratutako zenbait hiztegitatik (Administrazio, Finantza, Legegintza,...)
|
lorturiko
zerrendak.
|
|
|
Orain dela zazpi urte euskal hitzen maiztasunari buruzko ikerlan sakona egin genuen. Ikerlan horretan
|
lortutako
emaitzak aplikatuta argitaratu genuen hain arrakasta handia izan duen eta oraindik duen definiziozko ESKOLA HIZTEGIA (Adorez 5). Ikerketa horren aplikazioa izan da MOTXILAKO HIZTEGIA ere.
|
|
|
Oro har, euskalkien eragina kontuan hartuta (ezinbestekoak dira zenbait kasutan: aitona/ amona/ aitajaun?) 1.128 hitz inguru ditugu euskaraz gutxieneko maila
|
lortzeko
jakin beharrezkotzat jotzen direnak, hau da, izar bikoak[**]. Oso beharrezkoak, hau da, izar batekoak[*] ordea, 1.728 inguru.
|
|
|
Nire ustez euskara maila bat
|
lortu
duten ikasle guztiek eta euskal irakasle guztiek lukete honelako hiztegi egokitu eta eguneratu bat euskara ikasten jarraitzeko nahiz euskara egokiro irakasteko.
|
|
|
–Ameriketara joan aurreko egun batzuk Ondarroan egin nituen.
|
Lortu
nuen pasaportea. Eta 1969ko urtarrilaren 25ean, goizaldean, bost herritar preso eraman gintuzten Bilboko komisariara.
|
|
|
Gerotxoago DEUSTUKO HIZKUNTZ ESKOLAn sartu nintzen, sarrerako eta amaierako azterketak gaindituz. Tartean EUSKALTZAINDIKO D eta B tituluak
|
lortu
nituen.
|
|
|
Okerrera egingo duen gaitz sendaezinadiagnostikatu badizute ere, ez zara gaur hilko gazte; beraz, emazkiozu eskerrak doktoreari etaakitu itzazu geratzen zaizkizun egun edo asteaklastimaren amarauna harilkatzen.Horrelakoak gara gazte, dena
|
lor
daiteke lastimarekin: Apaiz despistatu baten igandetako limosnaedo haurdun dagoen neskatoaren felazioa.Gida baimenik gabeeskola umeen autobusa gidatzeko gonbitea, edo zaharren egoitzan oxigeno bonbonakbutano bonbonengatik ordezkatzeko aukera.Zaude adi gazte, lastimaren enbaxadore izendatu baitzaitzakete, eta tundretako flamenkoekdantza geldo bat eskainiko dizute.Dunetako sugetzarrekberaien pozoia...
|
|
|
Bertsolarien eguna sortu nahi zuen, hauek biltzeko, beraien gauza eta arazoez hitz egiteko, eta bertsotan eginez eta elkarrekin bazkalduz jai eder bat igarotzeko, azken batean, bertsolarien giroa suspertzeko. Hau ere
|
lortu
zuen gauzatzea eta hainbat urtez jarraitu zuten Euskal Herriko bertsolariek gure fraide honen deira komentuan biltzen harmonia ederrean, gorabehera txiki batzuk tartean izan arren.
|
|
|
4Inkesta galdeketa baten bitartez informazioa jasotzeko teknika da. Aztergai den populazio guztiari edo lagin bati galdetuz, informazio adierazgarria
|
lortu
daiteke.
|
|
|
6Saiakeran oinarritutako diseinuetan ikertzaileak aldagai askea, aztergai diren subjektuak eta aztergai den fenomenoa kontrolatzen ditu. Hala, fenomenoen azalpen kausalak
|
lortu
daitezke; hau da, talde esperimentalean (estimulua hartzen duena) eta kontrolerako taldean (estimulua hartzen ez duena) menpeko aldagaiaren aldaketak neurtuz, estimulu esperimentalak zenbateraino eragina duen jakin daiteke.
|
|
|
Hortaz, gizartea ezin da enpirikoki aztertu, modu kualitatiboan aztertu daiteke bakarrik. Are gehiago, fenomeno sozialen azterketan, lege orokorrak eta unibertsalak ezin dira
|
lortu
, gizarte zientziak zientzia ideografikoak direlako, ingurune zehatzak aztertzen dituzte?, eta ez nomotetikoak, lege orokorrak formulatzen dituztenak?.
|
|
|
7Sakoneko elkarrizketa informazioa
|
lortu
asmoz elkarrizketatu eta elkarrizketagile biren artean egiten den elkarrizketa profesionala da. Teknika honen bidez, elkarrizketatuarentzat garrantzitsua eta adierazgarria dena ezagutu daiteke.
|
|
|
8Eztabaida taldea da informazioa
|
lortzeko
moderatzaile baten eta taldekide batzuen artean egiten den eztabaida. Honen bitartez, taldekideentzat garrantzitsua eta adierazgarria dena ezagutu nahi du moderatzaileak.
|
|
|
Alegia, ikerketa enpirikoen bidez, errealitatearen parte batzuk antzematen ditugu, baina osotasuna galtzen dugu. Horrela, momentu historiko bakoitzean, osotasun sozialak gizakien pentsamoldeetan eta portaeretan duen eragina ez bada aztertzen, itxurak eta azaleko gertaerak besterik ez dira ezagutzen, hau da, errealitatearen ikuspuntu partzialak
|
lortzen
dira (Mardones, 1997: 38). Beraz, gizarte fenomenoekiko jarrerak, edo gizarte dinamikak ezagutzeko, testuinguru sozialak bere osotasunean hartu behar dira kontuan; alegia, fenomeno sozialak ikertzeko, fenomeno sozial hori kokatzen den errealitate sozial, ekonomiko, kultural eta historikoak ikertu behar dira (Altuna, Berrio Otxoa, Jausoro eta Martinez, 2008).
|
|
|
Tradizio kritikoaren edo dialektikoaren arabera, euskal gatazkari buruzko ikerketa ezin da izan neutroa, aseptikoa edo objektiboa; izan ere, zientzia guztiak garai historikoek, ingurune kulturalek eta gizarte baldintzek ezartzen dituzten interesen ondorio dira. Hau da, ikerlariek
|
lortzen
dituzten datuak garaian garaiko balio, ideologia eta politikekiko lotuta daude.
|
|
|
Datuak
|
lortzeko
erabiliko dituen bitartekoen arabera, ikerlariek hiru eratako ikerketak egin ditzakete: saioak, kanpo lanak eta ikerketa dokumentalak (Juaristi, 2003).
|
|
|
|
Lortzen
den ezagutza mailaren arabera, ikerketa esploratzaileak, deskribatzaileak eta esplikatzaileak bereiztu daitezke (Juaristi, 2003).
|
|
|
Ikerketa esploratzaileetan, fenomenoen ezagutza orokorra
|
lortu
nahi da. Helburua gehiago da balizko azalpenak aurkitzea, hipotesi zehatzak frogatzea baino.
|
|
|
Era honetako ikerketen helburua da aldagai bat edo batzuk beste aldagai batengan edo batzuengan duten eragina azaltzea. Aztergai diren fenomenoen azalpen kausalak
|
lortu
nahi dira; beraz, teoria sendoak eta diseinu sofistikatuagoak behar dira ikerketarako.
|
|
|
Ahalegin berezia egin behar da alde guztietako lekukotzak biltzen. Izan ere,. Lekukoaren (izan biktima edo bizirik ateratzea
|
lortu
duena, izan presente dagoena zein bizirik dirauen memoriaren sustatzailea) eta lekuko izan ez denaren arteko loturak sortzen dira lekukotzen bidez. Lekukoak espazio publikoan duen garrantziak presente egiten du bizi genezakeen baina bizi izan ez dugun esperientzia bat, eta horrekin batera kidetasun sentimenduak areagotzen laguntzen du, bai lekukoaren artean, bai lekuko ez direnen artean, zein bi ... (Leiozaola, 2009: 358).
|
|
|
3
|
Lortutako
informazioaren erabilera
|
|
|
Tradizio positibistaren arabera, errealitate soziala modu enpirikoan aztertu behar da, natur zientzietan bezala. Inkesten4, behaketa zuzenen5edo saioen6bidez
|
lortzen
diren datuak kuantitatiboki aztertuz, emaitzen orokorpen probabilistikoak lortu daitezke; ostean, gizarte errealitatea gidatzen eta azaltzen duten lege kausalak ezagutzeko, eta, azken finean, aurrerantzean gertatuko dena aurreikusteko. Gertaera sozialak, beraz, errepikakorrak eta aurreikusteko modukoak dira, eta teknika kuantitatiboen bitartez, egiaztapen enpirikoak lortu daitezke.
|
|
|
Tradizio positibistaren arabera, errealitate soziala modu enpirikoan aztertu behar da, natur zientzietan bezala. Inkesten4, behaketa zuzenen5edo saioen6bidez lortzen diren datuak kuantitatiboki aztertuz, emaitzen orokorpen probabilistikoak
|
lortu
daitezke; ostean, gizarte errealitatea gidatzen eta azaltzen duten lege kausalak ezagutzeko, eta, azken finean, aurrerantzean gertatuko dena aurreikusteko. Gertaera sozialak, beraz, errepikakorrak eta aurreikusteko modukoak dira, eta teknika kuantitatiboen bitartez, egiaztapen enpirikoak lortu daitezke.
|
|
|
Inkesten4, behaketa zuzenen5edo saioen6bidez lortzen diren datuak kuantitatiboki aztertuz, emaitzen orokorpen probabilistikoak lortu daitezke; ostean, gizarte errealitatea gidatzen eta azaltzen duten lege kausalak ezagutzeko, eta, azken finean, aurrerantzean gertatuko dena aurreikusteko. Gertaera sozialak, beraz, errepikakorrak eta aurreikusteko modukoak dira, eta teknika kuantitatiboen bitartez, egiaztapen enpirikoak
|
lortu
daitezke.
|
|
|
Tradizio metodologiko honen arabera, gizarte ikerkuntza neutroa eta aseptikoa da,
|
lortzen
dituen datuak objektiboak dira, eta jakintza teknikoa, objektiboa eta instrumentala sortu behar du. Beraz, ikerketek ezin dute loturarik izan balio, ideologia eta politika zehatzekin.
|
|
|
Horrela
|
lortu
ziren lehen elementu transuranidoak, hau da, zenbaki atomikoa uranioaren zenbaki atomikoa baino handiagoa duten elementuak. Hasiera batean, elementu horiek lortzeko toki bakar bat zegoen munduan:
|
|
|
Horrela lortu ziren lehen elementu transuranidoak, hau da, zenbaki atomikoa uranioaren zenbaki atomikoa baino handiagoa duten elementuak. Hasiera batean, elementu horiek
|
lortzeko
toki bakar bat zegoen munduan: Berkeley-n, Californian, Estatu Batuetan, eta bertan lortu ziren lehen aldiz 93 eta 103 tarteko elementuak; laborategi horretan lan egiten zuten zientzialariek eman zieten izena elementu horiei:
|