|
2001
|
|
|
Ibaiek, gizateriaren historian zehar, hainbat erabilpen izan dute: edateko ura eta elikadura
|
lortzeko
iturri, ureztatzeko bide, energia sortzeko sistema, garraio bide, eta aisialdi eta turismorako aukera izan dira eta baita etxeko, nekazaritzako eta industriako hondakinak isurtzeko leku ere
|
|
2006
|
|
|
Baina behar horrentzako erantzuna ez da, batetik, ur botilatua mundu garatuan; eta bestetik, horrek ez ditu konponduko ur garbirik gabe dauden 1.1000 milioi herritarren beharrak. Gaur uren tratamendu eta garbiketarako ditugun sistemak zabaldu eta hobetzeak ekarriko ditu ura
|
lortzeko
iturri garbi eta jasangarriak epe luzera».
|
|
|
Erregulazio horren bidez, azken urteotan hauteman den beharra asetzen da, lagin biologikoen inportazioa eta esportazioa nabarmen hazi baitira; esaterako, odol eta gernu analisiak egiten dira bitarteko egokirik ez duten beste herrialde batzuetatik datozen laginetan; beste herrialde batzuetako laborategietan aztertzea nahi duten partikularren laginetan; Transplanteen Erakunde Nazionalak aurkakoan, farmazia munduan ahaidetuta ez dauden medikamentuen ondorio klinikoak aurkitu nahi ditu. Enbrioiak eta zelula amak Errege Dekretu horretan ez dira sartzen giza enbrioiak eta gametoak, ez eta zelula amak eta horiek
|
lortzeko
iturriak ere; izan ere, horien inportazioa eta esportazioa ezin dira arautu Laguntza bidezko Ugalketari buruzko Legea onetsi arte, gaur egun Legebiltzarreko izapide fasean baitago. Inportatzaileen eta esportatzaileen erregistroan inskribatu ahal izango dira, gutxienez hiru hilean behin, eragiketa horiek egiten dituzten pertsona fisiko edo juridikoak, eta bidalketek Estatuko eta nazioarteko arauetan ezarritako garraio, paketatze, etiketatze eta dokumentazio baldintzak bete dituztela ezartzen da.
|
|
|
Orduan, antitrombinaren ordezko bat emango zaie. Eta hori
|
lortzeko
iturri bakarra plasma da. Inoiz kutsadura arazorik izan ez den arren, gaixotasunak kutsatzeko beldurraren ondorioz (Creutzfeldt Jakob, adibidez), medikuek ez diete pazienteei plasmatik eratorritako produktuak emango.
|
|
2007
|
|
|
Odoleko proteina koagulatzaile bat da, eta hemofilia tratatzeko erabiltzen da, hori baita, hain juxtu, hemofilikoek odolean falta dutena. Baina IX faktorea
|
lortzeko
iturri bakarra gizakien odol plasma da, eta horretarako sortu zituzten Molly eta Polly, esnetan IX faktorea emango zuen artalde bat sortzeko. Hala, asko merkatuko litzateke proteina hori.
|
|
|
Informazioa, politikoa bereziki, hedabideen bitartez zabaltzen da. Eta, bestalde, hedabideentzat, prentsa bulegoa da informazioa
|
lortzeko
iturria edobidea. Elkarreragina dago, baina eragin horrek ez dakar bata bestearen gainetikegotea, elkarrekin lan egitea baizik, leku ezberdinetan egonda eta interesezberdinak izanda (hedabide bakoitzeko kazetariak interes ezberdinak dituenbezala, beste hedabideetako kazetariekiko).
|
|
2008
|
|
|
Egungo ikerketa batzuen arabera, gizakiak elikaduran behar duen zuntza
|
lortzeko
iturri izan daiteke goroldioa, eta ikerketak egiten ari dira egungo ogi produkzioan erabiltzeko. Baina, jan daitekeen arren, oso gizatalde edo animalia gutxik jaten dute, eta ez da horietako inoren oinarrizko elikagaia.
|
|
|
Fruta, tomate edo leka berdeek oso nitrato gutxi metatzen dute barruan; espinakek, zerbek edo letxugek, berriz, kontrakoa gertatzen dute.
|
Lortzeko
iturri nagusiak Barazkiak dira substantzia horien guztizko kontsumoaren erdia baino gehiago, baita haragi kontserbak eta edateko ura ere. Merkatuko barazki gehienetan ere egoten dira, baina maila desberdinetan.
|
|
2009
|
|
|
5,1 euro balio du kiloak (gurin kiloak, berriz, 8,4 euro balio du, batez beste). Elikadura osaerarik osasungarriena berak du, eta kontsumitzaileei gehien gustatu zaizkien hiruren artean geratu da (bi margarina eta gurin bat nabarmendu dituzte besteen gainetik). 10 gurin eta margarinaArias, GurinaPlastikozko ontzian etorri da, eta 10 zati ekarri ditu, 12,5 gramokoa bakoitza.Kiloak 9,11 euro balio du, eta guztietan garestienetakoa da.Elikadura aipamenak: A bitamina
|
lortzeko
iturri naturala.Etiketa gaizki emana du, ez baitu aurkeztu lau letraren bidez.Beharrezkoa ez izan arren, zein osagai dituen esaten du: esne gaina eta esne hartzigarriak.Honek dauka gantz gehien(% 84), eta kaloria gehien ere honek ematen du, nahiz eta denak berdintsu dabiltzan (754 kaloria ditu, egun gramo bakoitzeko). Gantz guztiaren% 70 saturatua da.Trans gantzak (naturalak):
|
|
|
zaporetsua eta krematsua delako gustatu zaie, eta alde txarrik ez diote aurkitu.Pascual, gurina250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 7,88 euro balio du.Gurinik merkeenetakoa izan da.Elikadura aipamenak: A, D eta bitaminak lortzeko iturria.Etiketa gaizki emana du, ez baitu adierazten guztira zer portzentajetan duen koipekia (honako hau jartzen du etiketak; Gutxien,% 80 koipeki). Gainera, elikadura aipamen bat eginez gero (A, D eta bitaminak
|
lortzeko
iturria), nahitaez eman beharra dago osagaien zerrenda, baina ez du egiten.Produktuaren% 83 gantza da, eta horien% 70 saturatuak ditu (saturatu gehien daukanetakoa da). Gantz guztiaren% 2,4, berriz, trans gantzak ditu (naturalak). Dastatze proban honek lortu du emaitzarik kaskarrenetakoa (5,6 puntu eman dizkiote): zaporea eta kolorea gustatu zaizkie, baina kontsumitzaileen iritziz, ez da ongi zabaltzen.Central lechera asturiana, gurina250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 8,43 euro balio du.Etiketa gaizki emana du:
|
|
|
zabalerraza iruditu zaie, eta ez diote ikusi alderdi txarrik.TulipánHiru laurdenetako margarina da, eta% 61 dauka gantza250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 3,93 euro balio du.Hauxe izan da merkeena guzti guztietan.Elikadura aipamenak: ...a bitaminak ditu erantsita, eta B2 bitamina duen bakarra da; osagai horiek guztiak etiketan ageri diren kopuruetan dauzka.Dastatze proban 6,2 puntu lortu ditu, eta zabalerraza delako gustatu zaie kontsumitzaileei; alde txarrik, berriz, ez diote nabaritu.MarkaAriasBredaPascualCentral Lechera AsturianaArias (fácil de untar) Salgaiaren izenaGurinaGurinaGurinaGurinaGurinaElikadura aipamenakA bitamina
|
lortzeko
iturri naturalaGatzik gabeaA, D eta bitaminak lortzeko iturria Formatua (g) 125 (10x
|
|
|
zabalerraza iruditu zaie, eta ez diote ikusi alderdi txarrik.TulipánHiru laurdenetako margarina da, eta% 61 dauka gantza250 gramoko ontzian etorri da, eta kiloak 3,93 euro balio du.Hauxe izan da merkeena guzti guztietan.Elikadura aipamenak: ...a da; osagai horiek guztiak etiketan ageri diren kopuruetan dauzka.Dastatze proban 6,2 puntu lortu ditu, eta zabalerraza delako gustatu zaie kontsumitzaileei; alde txarrik, berriz, ez diote nabaritu.MarkaAriasBredaPascualCentral Lechera AsturianaArias (fácil de untar) Salgaiaren izenaGurinaGurinaGurinaGurinaGurinaElikadura aipamenakA bitamina lortzeko iturri naturalaGatzik gabeaA, D eta bitaminak
|
lortzeko
iturria Formatua (g) 125 (10x
|
|
|
Gai guztiak objektibotasunez jorratzen ahalegintzen gara, nahiz eta ekologistengandik hurbil gauden, guretzat, askotan eta askotan, haiek direlako informazioa
|
lortzeko
iturri.
|
|
2010
|
|
|
Bertan, herritarrek 500 elikagai baino gehiagoren nutrizio edukia kontsulta dezakete, espainiarrek gehien kontsumitzen dituztenen artean. Kaloria edukia edo informazioa
|
lortzeko
iturria ere jakin daiteke, elikagai bakoitzeko 39 datu bitarte. Espainiako Elikadura Segurtasunaren eta Nutrizioaren Agentziak (AESAN) finantzatu eta koordinatutako datu base berriak elikagaien osaketari buruzko taulak biltzen ditu modu bateratuan eta nazioarteko irizpide zientifikoen arabera.
|
|
2011
|
|
|
Hosto berde iluneko berdurak dira, elikagaietatik luteina eta zeaxantina
|
lortzeko
iturririk ohikoenak (herdoilaren aurkako bi karotenoide dira horiek).
|
|
2012
|
|
|
Gerra Zibilaren inguruan azken sei urteetan antolatu ditugun ekimen herrikoiek ere gertaerak hobeto ulertzen eta informazioa biltzen lagundu didate. Herriko hainbat erakunde eta talderen laguntzarekin, hainbat bilera, argazki erakusketa, pelikula eta dokumental emanaldi, mendi ibilaldi eta hitzaldi antolatu ditugu 2006tik 2011ra, eta horiek ere informazioa
|
lortzeko
iturri garrantzitsua izan dira. Izan ere, ekimen hauek guztiek markina xemeindar asko erakarri dituzte, eta Gerra Zibilean bizi izandakoei edota etxean entzundakoei buruz hitz egitera bultzatu dituzte herritarrak; eta hori oso garrantzitsua izan da urteetan ezkutuan egon den informazioa azaleratzeko.
|
|
|
1 Ohiko etxebizitzako gelak alokatzea Irudia: longlostcousin Aparteko diru sarrerak
|
lortzeko
iturri bat da jabearentzat. Errentatutako gelaz gain, eremu komun batzuen erabilera laga du, hala nola bainugela, sukaldea edo egongela, eta etxea eta intimitatea maizterrekin partekatu.
|
|
2013
|
|
|
Haragiek proteinen %16 eta %22 artean ematen dute, beste elikagai begetal batzuen proportzioa baino handiagoa. Proteina horiek, animalia jatorriko elikagaietatik datozen guztiak bezala (esnea eta eratorriak, haragia, arraina eta arrautza), balio biologiko handia dute funtsezko aminoazidoetan (organismoak bere kabuz sintetizatu ezin dituenak eta elikaduraren bidez
|
lortzeko
iturri bakarra). Haragi gorrien ezaugarri nagusia mioglobina eduki handia da, muskulu zuntzen pigmentu bat, zeinak kolore gorrixka eta burdina baitu.
|
|
2015
|
|
|
Biodiesela
|
lortzeko
iturri
|
|
|
Azken urteotan, globalizazioaren alde ilunen beldurrak zirikatuta, hainbat alde zaharretan eraberritze eta bultzatze plana dela-eta, komertzio txikiei babesa eman nahi izan zaie instituzio publikoen aldetik. Bestalde, krisi garaiak ekarrita, diru sarrerak
|
lortzeko
iturri bakarra bilakatu da norberaren ahalmen sortzailea; enpresa txiki berriztatzaileak sortu dira. Horrek guztiak indarberritu ditu alde zaharrak eta herriguneak eta erakarpen komertziala sortu beraiengan.
|
|
2016
|
|
|
Biodiesela
|
lortzeko
iturri merkea izan liteke.
|
|
2017
|
|
|
Bestalde, gelatina konposatu aktiboak askatzekogarraiatzaile gisa erabili daiteke (Kowalcyzk eta Biendl, 2016; Tongnuanchan et al., 2013). Gaur egunnaturalak diren konposatu aktiboak erabiltzea nahiago da eta landareak medikuntzan, industriafarmazeutikoan eta elikagaietan erabiltzeko antioxidatzaileak diren balio handiko konposatufenolikoak
|
lortzeko
iturri direla ikusi da (Bandyopadhyay et al., 2012; Freile Pelegrin eta Robledo, 2014). Tetrahidrokurkumina (THC) kolore eta zapore gabeko konposatu aktibo bat da antioxidatzaileaizateaz gain antikantzerosoa, antidiabetikoa eta anti hanturazkoa ere dena.
|
|
2019
|
|
|
Sare sozialek mugarik gabeko komunikazioa ahalbidetzeaz gain, ikerketa sozial eta linguistikorako tresna erebadira, datu kopuru haundiak
|
lortzeko
iturri garrantzitsu bat direlako. Lan honen asmoa txiolari euskaldun gazteeta helduen harremanak aztertzea izango da, horretareako konputazio zientzietako teknikak ikerketa sozialeanaplikatuz.
|
|
2021
|
|
|
Seitana, tofua edo soja testurizatua bezalako osagaiekin egiten da. Landare jatorriko proteinak
|
lortzeko
iturri bikaina da, eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatzen du proteina horiek hartzea, animalia jatorrizkoekin alderatuta; zehazki, 75 proportzioan kontsumitzea gomendatzen du. Gainera, landare haragiak karbohidratoak, zuntza, mineralak eta bitaminak ematen dizkio organismoari, besteak beste.
|
|
2022
|
|
|
Energia «garbiak» karbono dioxido isuri murritzak dituztenak dira; energia berriztagarriak eta energia nuklearra, alegia. IEAren txostenak nabarmendu du trantsizio energetikoaren «mugarri historiko batean» dagoela mundua, «epe ertainean» elektrizitatea
|
lortzeko
iturri nagusiak energia «garbiak» izango baitira.
|
|
|
«Energia garbiak» karbono dioxidoko isuri apalak dituztenak dira; energia berriztagarriak eta energia nuklearra, alegia. IEAren txostenak nabarmendu du trantsizio energetikoaren «mugarri historiko batean» dagoela mundua, «epe ertainean» energia «garbiak» izango baitira elektrizitatea
|
lortzeko
iturri nagusiak.
|
|
|
%55 industria, %24 garraioa, %10 etxebizitzak eta %9 zerbitzuak. Eta energia hori
|
lortzeko
iturriak: %37 gasa, %37 elektrizitatea eta %25 gasolioa eta gasolina, nagusiki.
|