|
2006
|
|
|
Nire
|
lehen
hitzak euskaraz: zinta 1, 1977an.
|
|
2007
|
|
|
elkarren arteko harremanak, ahozkoak eta idatzizkoak, euskaraz izango dira ahal den guztietan; Kutxak bere bezeroekin dituen harremanetan euskararen presentzia ugaltzen ahaleginduko da eta horretarako neurri zehatzak hartuko ditu: langileak gai izan daitezen lan mota guztietan euskaraz jarduteko etengabeko trebakuntza eta laguntzarako tresna informatikoak izango dituzte, langile berriak elebidunak izango dira, bezeroei
|
lehen
hitza euskaraz egingo zaie, kutxazainen pantailetan azaltzen den sarrerako mezu sorta euskaraz izango da, Kutxak sortzen dituen publizitate slogan eta gisakoak euskaraz sortuko dira itzulpen soil eta kaxkarrak izan ez daitezen, besteak beste.Hitzarmenaren iraunaldia 5 urtekoa da eta denbora hau igarota beste 5 urtez luzatuko da, beti eta sinatzaileetariko batek bertan behera uztea erabakitzen due... Jarraipen Batzorde bat jarriko dute martxan hitzarmen hau eraginkorra izan dadin," aipatutako helburuak lortu eta emaitzak aztertzeko". •
|
|
2008
|
|
|
J. L. Arexolaleiba. Zerbitzari berriek euskara erabil dezaten lan egin da, tabernan
|
lehen
hitza euskaraz egiteko lanean jarraitu da... baina bata ez doa bestearen kontra.
|
|
|
" Kanpoko jatorria duen jendeaz inguraturik bizi naiz. Euren seme alabei
|
lehen
hitza euskaraz egiten diet beti eta euskaraz jarraitzen didatela ikusteak poza ematen dit. Pentsatzen dut hemen dagoela esperantza.
|
|
2009
|
|
|
— telefonoa hartzean
|
lehen
hitza euskaraz egitea oso garrantzitsua dela erakusteko...
|
|
2013
|
|
|
–Izanen duzu, noski, donamariatarren berri, deklaratu zidan, bere nagusiaren
|
lehen
hitzak euskarara bihurtu ondoan.
|
|
|
Hemen lantoki gehienek erdaraz funtzionatzen dute, ikastetxe gehientsuenek ere bai. Komertzioetan eta horrelakoetan gero eta euskaldun gehiago sumatzen ditugula esanen nuke, baina askotan
|
lehen
hitza euskaraz egitea falta zaigu konturatzeko aurrean dugun horrek ere badakiela euskaraz. Baina, hala ere, gehiengoa erdaldun hutsa da.
|
|
2014
|
|
|
Tabernariak
|
lehen
hitza euskaraz
|
|
|
"
|
Lehen
hitza euskaraz" leloa duten euskararen erabilera sustatzeko sortutako kanpaina ugari indartu egiten ditu ikerketa honek.
|
|
|
"
|
Lehen
hitza euskaraz" leloa duten euskararen erabilera sustatzeko sortutako kanpaina ugari indartu egiten ditu ikerketa honek. Bere erabileraren hautemate kualitatibotik harago, orain baieztatu genezake herritarren artean harrera ona duela elkarrizketak euskaraz hasteak, edozein dela ere solaskidearen hizkuntza gaitasuna.
|
|
|
Ideia bat edo batzuk izatea gauza bat izaten baita eta horiek praktikara eramatea beste bat.
|
Lehen
hitza euskaraz egitearen aldekoak dira denak, baina ohitura kontua dela onartzen dute eta eurek askotan inork agindu gabe gazteleraz egiten dutela ere esan dute lehen aipatu diren arrazoi horiek direla medio. Hala ere, estres linguistikoaren ideia ere atera da eta hainbat unetan euren buruhausteak izaten dituztela garbi utzi dute.
|
|
|
Lan bera zuen errientak hauek deseuskalduntzeko.
|
Lehen
hitzak euskaraz Ariel-en idatzi dira, baita Le reveil basque n ere, biak gorriak ziren. Gorriak, hauek aipatuko ditut gero, besteek bezainbat kalte egin baitute gure antzerkiari, kontra tresna bezala baliatuz, frantsesaren alde ziren, eskolaren alde, jakintzak emanen baitzuen notabilismoaren kontra pentsatzeko askapena, baina xuriak hain euskararen alde izan direa?
|
|
2015
|
|
|
Euskararen aldeko mezu gehienak euskaldun norbanakoengan oinarritu ditugu: " Hizkuntza bat galtzen da euskaraz dakizun horrek ez baduzu egiten"," zuk beti egin
|
lehen
hitza euskaraz"," zu ahaldundu"... Indibidualismoak elikatutako" zu"," zu" eta" zu" hori ari zaigu etengabe, esan gabe esaten" ez baduzu egiten nahi ez duzulako da"," librea zara nahi duzuna egiteko"," denok dugu ahalmena denerako"...
|
|
|
Beste askok ez dute bizimodu sozialik eta horrek eragina izan du bere euskararengan, baina denak izugarri pozten dira euskaraz hitz egin eta entzuten dutenean.
|
Lehen
hitza euskaraz oso gutxik egiten dute, guztiek erdarara jotzen dute erdaldunen bat inguruan badabil eta beste hainbatek garrantzia handia ematen dio itxurari, euskalduna den ala ez igartzeko. Bukatzeko, gutxi batzuek ez dute beraien partetik asko jarri euskaraz egiteko eta damutu egiten dira.
|
|
|
Euskararekiko jokabide ausartagoekin(
|
lehen
hitza euskaraz egitea edo senar erdaldunei euskaraz egitea, kasu) ez direla saiatu esan dute gehienek eta erradikaltzat jotzen dute, adibidez, dena euskaraz egitea. oso barneratuta dute eta lanpostuen esleipenean prestaketak garrantzia handiagoa duela zioten, euskara jakitearekin alderatuta.
|
|
|
Hala ere, euskararekiko jokabide ausartagoekin(
|
lehen
hitza euskaraz egitea edo senar erdaldunei euskaraz egitea, kasu) ez direla saiatu esan dute gehienek eta erradikaltzat jotzen dute, adibidez, dena euskaraz egitea.
|
|
|
Orain, euskaldunen batekin hitz egiten badu, nahastuta ateratzen zaio dena, baina ia soilik oñatiarrekin egiten du euskaraz.
|
Lehen
hitza euskaraz egiten du bestearen itxuraren arabera, eta euskaraz entzuten eta hitz egiten duenean izugarrizko poztasuna izaten duela gaineratu zuen.
|
|
|
Herritarrei egiten zaien lehen harreran ikusi da gehien bat bilakaera hori. Oro har,
|
lehen
hitza euskaraz izaten da, eta azalpenetan behera egiten du erabilerak. Batzuetan, erabiltzaileak berak hala eskatuta izaten da.
|
|
|
—
|
Lehen
hitza euskaraz izaten da gehienetan, baina azalpenetara pasatzean behera egiten du. Hala ere, erdia baino gehiago dira oraindik azalpenak jasotzen dituztenak.
|
|
|
Beste 20na aipamen Harrera (edo Lehen hitza) eta hizkuntzaren Presentziari lotutakoak dira("
|
Lehen
hitza euskaraz egitearena eta euskaraz erantzuna izatea"," Lehen gaztelaniaz egiten zutenek, orain euskaraz lehen hitza" eta" Euskararen presentzia handiagoa idazkietan, web orrian..."," Aldaketa langileengan baino giroan sumatu dut, kartelak...").
|
|
|
%64, 6k dio
|
lehen
hitza euskaraz dela. Talde honetan ditugu erantzundako inkesten %83, 3 eta jasotako galdetegien %42, 8.
|
|
|
Dena den, gertaera hori ez da beti zerbitzu ematen duenarengatik:
|
lehen
hitza euskaraz izaten dela adierazi duten pertsonetatik 37k gaztelaniaz jaso dute zerbitzua, eta horietatik 22k nolabait adierazi dute haiek hautatu edo nahiago dutela hizkuntza hori.
|
|
|
Batzuk zoriontzeko izan direla aipatuko dugu(" Euskaraz eta ondo hartu naute beti"," Behar izan ditugunean, laguntzeko prest izan dira beti. Eskertzekoa"...) eta gehienak
|
lehen
hitza euskaraz jaso ez dituzten egoerak aipatzen dituztela("... batzuetan telefonoa gaztelaniaz hartzen dute"," langile batek gaztelania hutsean artatu nau bizpahiru aldiz (saiatzen naiz txanda aldatzen ahal izanez gero)"," Gaur, adibidez"," Euskaraz egiten dugu bertan dauden teknikarien arabera, bilerakide batek euskaraz ez badaki, gaztelaniaz egiten dugu biler...
|
|
|
" Euskaraz aritzeko aukera ematea eta horrela jarraitzea"," Gaur egun bezala jarraitzea, kontentu nago"," Jarraitzeko horrela. Garrantzitsua da"," Hola jarraitzeko, lehen hitza beti euskaraz"," Nik beti
|
lehen
hitza euskaraz egiten dut, baina ez dakienarekin ez naiz oso fundamentalista. Ulertzen dut euskaraz ez dakiten langileak leku guztietan daudela eta batzuetan zaila dela denak euskalduntzea lortzea.
|
|
|
Talde honetan erabiliena izan den ideia" jarraitzea" hitzari lotuta dago. Horretaz gain, baditugu" eskubidea" aipatzen duten 4," naturaltasuna/ normaltasuna" aipatzen duten beste 4, eta"
|
lehen
hitza euskaraz" izatea aipatzen duten 14 erantzun.
|
|
|
3 Oro har, salbuespentzat dituzte euskaraz moldatzen ez diren Aldundiko langileak, eta ikusi dute atal berriak sortu direnean eta langile berriak hasi direnean hizkuntza gaitasuna eta harreman irizpideak bermatu direla(
|
lehen
hitza euskaraz, zerbitzua erabiltzaileak nahi duen hizkuntzan...).
|
|
|
—
|
Lehen
hitza euskaraz nahiko bermatuta dago, oro har, eta zerbitzua ere maila handi batean. Departamentu txiki eta berrietan hasieratik bete dira irizpideak.
|
|
|
Orduantxe bai ni surprised, guztiz harrituta, dendari gazteak bueltan euskaraz ekin dionean, esan didanean, bere historia kontatzen hasi zaidanean: ' Ez dakizu zenbat estimatzen dizudan
|
lehen
hitza euskaraz egin izana!'. Nik, artean, neure buruari:
|
|
2016
|
|
|
Ane Pedruzo Redondok ez du ezagutu ere egin garai hori. Badaki beti ez diotela euskaraz erantzungo, eta batzuetan erantzun txarrak ere jasoko dituela, baina
|
lehen
hitza euskaraz egiten tematuta dago. Biek beste askoren artean, euskararekin dituzten bizipenak kontatu dituzte ahotsak.eus proiektuak landu duen" Gasteizko euskararen ahotsak" bideo sortan.
|
|
|
Baina faltan nabari dut euskaraz aske sentitzen direnak plan, diskurtso eta kanpainen zentroan jartzea, ia beti. Eta mesedez, ez daramaguna baino karga eta lan gehiago jartzeko(" zuk
|
lehen
hitza euskaraz"," zuk salatu"," zuk eman eredu"," zuk"...). Erosoago sentitu eta askeago izan gaitezen baizik.
|
|
|
Erantzunak ikusita konturatu gara badaudela bi aktibazio maila. "
|
Lehen
hitza euskaraz" portaera %80k erabili du, baina beste portaera guztietan %20 inguruan gabiltza. Adibidez," guztiekin euskaraz egin dut" %20;" erdaraz erantzuten bazidaten nik euskaraz jarraitzen nuen" %26;" nahiz eta euskaraz ez ulertu saiatu naiz keinu bidez adierazten" %20;" euskaraz egitea adostu dugu" %24.
|
|
|
Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearekin hitzarmena sinatu dute, elkartean dauden herrietan euskara bultzatzeko. Finean, euskaraz aritzeko eskubidea bermatuko diete euskaldunei, langile elebidunak jarriko baitituzte, eta euskararen erabilera handitzeko neurriak hartuko dituzte,
|
lehen
hitza euskaraz eginda adibidez. Erdaldunen eskubideei ez diete kalterik egingo neurri horiek.Hitzarmena atzo sinatu zuten Uemako lehendakari Josu Labakak, Kutxabankeko eta Laboral Kutxako ordezkariek, eta bi entitateen bulegoak dituzten herrietako hautetsiek.
|
|
|
Bigarrenik, sustapeneko neurriak daude:
|
lehen
hitza euskaraz egitea, bezeroak kontrakorik adierazi ezean euskaraz egitea agiriak, karteletan euskarari lehentasuna ematea... Gazteekin beste bide bat urratzeko asmoa ageri da, ikusita ezagutza ia erabatekoa dela:
|
|
|
Euskara erabiltzea sustatzeko neurriak hartuko dituzte:
|
lehen
hitza euskaraz egin, mezu elektronikoak euskaraz edo euskara lehenetsiz bidali, txartelak euskaraz egin bezeroak aurkakoa eskatu ezean... Kanpaina bereziak euskaraz izan daitezen ere baliabideak jarriko dituzte, errenta aitorpenaren kasuan, adibidez?. 4 Kanpainak.
|
|
|
Saihesten saiatzen gara, eta armairu barruan geratzen gara».
|
Lehen
hitza euskaraz kanpaina hartu du ahotan Sanginesek. «Hori eginda, lehen pausoa ematen dugu, seinalea.
|
|
|
«Nola murriztu estres hori?
|
Lehen
hitza euskaraz. Eta azkena ere bai».
|
|
2017
|
|
|
Egitasmo horren oinarria da hizkuntza portaerak aldatzea eta herritarrak aktibatzea, euskararen erabilpenean. Batzuk, ahobizi kontzeptuaren pean, ahalik eta euskara gehien erabiliz, beti
|
lehen
hitza euskaraz eginez eta euskara erabil daitekeen kasu guztietan erabiliz. Gero besteek, belarriprest deitu ditugunek, azaltzen dute prestutasuna euskara jasotzeko.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herriko 405 herritako 16 urtetik gorako 200.000 lagunek eman dute izena orain arte Euskaraldian. Horietarik %74 Ahobizi (euskara ulertzen duten guziei euskaraz hitz eginen diete eta
|
lehen
hitza euskaraz eginen dute) izanen dira, eta gaineratekoak Belarriprest (euskaraz gai diren mintzakide guziei euskaraz hitz egiteko gomita eginen diete). Araban 17.500 pertsonak eman dute izena; Bizkaian 68.500 dira; Gipuzkoan 84.000; Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan 5.500:
|
|
|
Neguan arbeletan menuak euskaraz daude eta udan ingelesez dira. Zerbitzariak
|
lehen
hitza euskaraz ez, baizik eta ingelesez edo gaztelaniaz egingo dizu. Taberna jabeak nahiago izango du zerbitzariak ingelesa jakitea euskara baino.
|
|
|
Hala ere, bestelako kritikak ere gogoan ditut. Adibidez, euskal gobernuak Euskararen Agenda Estrategikoa egitea dirua alferrik botatzea zela ere entzun genuen, edo" Aldatu txipa" kanpaina abiarazi genuenean euskaraz dakitenen aktibaziorako hartaz ari naiz,
|
lehen
hitza euskaraz egitea sustatzea helburu zuenaz, berealdikoak entzun behar izan genituen, euskara inposatzen ari ginela eta hau eta hura. Horiek ere, bistan da, talka politikoa zuten jatorria.
|
|
|
2 Aldagaiak honakok izan dira: ...oa litzateke, ezinbestekoa da haur guztiek euskara ikastea, irrati/ telebistek programa gehiago behar lukete euskaraz, euskara galtzeko arriskuan dago, G21 tipologia, euskara beharrezkoa da jendearekin komunikatzeko, euskarak ez du sekula izango gaztelaniak duen garrantzia, nahiago dut euskaraz egiten duten dendetara joatea, oro har hurbilagokoak sentitzen ditut euskaldunak, euskaldunek ezezagunei
|
lehen
hitza euskaraz, euskaldunok beti euskaraz nahiz eta guztiek ez jakin.
|
|
|
Bestalde, erronka definitu zen aldi berean pertsonala(" Baietz astebete euskaraz") eta kolektiboa(" Baietz 40 egun euskaraz"), nahi zuten guztien artean egitekoa. Bien kasuan erabileran aurrerapauso bat egitea helburu izanik, alegia, epe horietan eguneroko harremanetan beti euskaraz egitea, solaskidea euskaraz ulertzeko gai zenean eta
|
lehen
hitza euskaraz egitea ezezagun orori.
|
|
|
Jarrerari dagokionez, ondarroarrek euskarari gehiago eusten diote bermeotarrek baino, datuen arabera,
|
lehen
hitza euskaraz egiten baitute, batez beste, Ondarroako laginaren %62, 7k eta Bermeokoaren %39, 5ek. Talde eztabaidetan zein elkarrizketetan ere aipatu dute ondarroarrek, doazen lekura doazela, euskara beraiekin eramaten dutela, eta galdetegiko datuak irudipen horrekin bat egiten du.
|
|
|
|
Lehen
hitza euskaraz egiten dute, batez beste, Ondarroako laginaren %62, 7k eta
|
|
|
Bestalde, zerbitzu hizkuntzaren bermea betetzeko garrantzitsua da langile publikoak herritarrari
|
lehen
hitza euskaraz egitea, horrela gonbitea eginez, nahi izanez gero, herritarrak elkarrizketa euskaraz jarrai dezan.
|
|
|
5 Irudia. Telefonozko arretan
|
lehen
hitza euskaraz(%) EJ ko sail eta erakundeetan. 2017.
|
|
|
6 Irudia. Aurrez aurreko arretan
|
lehen
hitza euskaraz(%) EJ ko sail eta erakundeetan. 2017.
|
|
|
Datuek erakusten dute langile publikoek
|
lehen
hitza euskaraz egiten duten erakundeetan herritarrek ere gehiagotan egiten dutela beraien lehen hitza euskaraz.
|
|
|
Datuek erakusten dute langile publikoek lehen hitza euskaraz egiten duten erakundeetan herritarrek ere gehiagotan egiten dutela beraien
|
lehen
hitza euskaraz.
|
|
|
Adibidez, HABEn aurrez aurreko harremanean herritarrek
|
lehen
hitza euskaraz egiten dute kasuen %76, 8an, eta aldiz EUSTATen kasuen %20, 6an; hain justu, langile publikoaren euskarazko lehen hitzari dagokionez, mailarik altuena eta baxuena duten bi erakundeak dira, hurrenez hurren. Dena den, Administrazioko langilearen lehen hitzaren garrantzia aitortuta ere, horrek ez du esan nahi hori denik herritarraren hizkuntza hautua baldintzatuko duen elementu bakarra (adibidez, aipatu berri diren bi kasuetan oso ezberdinak dira erakunde bakoitzaren lan esparruak, eta horrek ere eragina izan dezake herritarraren hizkuntza hautuan).
|
|
|
Guztira 1000 behargin ingurk egiten du lan DanobatGroupen, eta horietatik Euskaraldian izena eman duten 493 lagunetatik 395k Ahobizi izatea aukeratu zuten eta 78k Belarriprest. Ahobiziek konpromisoa hartu zuten euskara ulertzen duten guztiei euskaraz hitz egin eta ezezagunei
|
lehen
hitza euskaraz egiteko. Belarriprestek, aldiz, gainerakoei eskatu zieten beraiei euskaraz berba egiteko, beraien erantzuna euskaraz edo gaztelaniaz izan arren.
|
|
|
Edonon, edonoiz eta ulertzen duen edonorekin arituko da euskaraz. Ezagutzen ez dituenekin
|
lehen
hitza euskaraz egingo du, eta ulertzen baldin badute, hortik aurrerakoak ere bai. Belarriprest aukeratzen dutenek euskaraz dakiten guztiei berarekin euskaraz egiteko gonbidapena egingo die.
|
|
|
Ahobizi: 11 egunetan (azaroaren 23tik abenduaren 3ra) euskaraz egingo diezu euskara ulertzeko gai diren solaskide guztiei. Ezezagunei, berriz,
|
lehen
hitzak euskaraz egingo dizkiezu eta euskara ulertzen badute, hurrengoak ere bai.
|
|
2019
|
|
|
Mende erdiz tresnak garatu ditugu, transmisio kanalak sortu ditugu, alfabetatu gara, nirea bezalako familia erdaldunetan seme alabak euskaldundu dira, mirakulu batzuk sortu ditugu, eta hau kristorena da, baina oraindik korapiloak baditugu, euskaldunak gara baina oraindik ogia euskaraz erosten ez dakigu. Teknikoki badakigu galdetzen, baina korapiloz beteak gara erdaldun baten aitzinean gure
|
lehen
hitzak euskaraz emateko. Ezezagun baten aitzinean, baita etxe barnean ere.
|
|
|
Ber denboran entzuten genuen hirietako jendea erraten: " Hirietan euskara ezin da praktikatu, ez da aukerarik, debaldetakoa litzateke
|
lehen
hitzak euskaraz egitea edo euskarari eustea, edo elkarrizketa elebidunak plantan ematea. Horrek balio du Hegoaldearentzat edo herri euskaldunentzat, baina gurean ez du balio".
|
|
|
Hemen ere ingelesaren nagusitasunak gainerako hizkuntzak gailentzen ditu. hau ikusita, euskararen kasuan sarean dugun eskaintza eskariarekin alderatzea ezinbestekoa dugu. ez du ezertarako balio euskarazko edukiak argitaratzea euskaraz kontsumitzeko ohiturak indartzen ez badira. esaterako, webgune askok erabiltzaileak bere nabigatzailean ezarritako nabigazio hizkuntzan erakusten dute edukia, baina euskal herriko erabiltzaileen %3k dauka nabigazio hizkuntza moduan euskara lehenetsita. ondorioz, edukia erdaraz jasotzen dute erabiltzaile gehienek modu lehenetsian. mugikorren kasuan egoera antzekoa da: Interneten ere
|
Lehen
Hitza euskaraz (Lehen hitza euskaraz, 2019) kanpainaren baitan aztertutako ia 4.000 gailutatik %65 euskaraz jar daitezke, baina erabiltzaileen gehiengo batek hizkuntza ez aldatu eta mugikorra erdaraz erabiltzen jarraitzearen aldeko hautua egin du. merkatuaren logika honi jarraituta, eskaria eta eskaintzaren arteko lotura erabatekoa da. Lorea arakistainek Sarean.eus en (arakistain, 2017) idatzitako artikulu batean honela azaltzen zuen:
|
|
|
Hemen ere ingelesaren nagusitasunak gainerako hizkuntzak gailentzen ditu. hau ikusita, euskararen kasuan sarean dugun eskaintza eskariarekin alderatzea ezinbestekoa dugu. ez du ezertarako balio euskarazko edukiak argitaratzea euskaraz kontsumitzeko ohiturak indartzen ez badira. esaterako, webgune askok erabiltzaileak bere nabigatzailean ezarritako nabigazio hizkuntzan erakusten dute edukia, baina euskal herriko erabiltzaileen %3k dauka nabigazio hizkuntza moduan euskara lehenetsita. ondorioz, edukia erdaraz jasotzen dute erabiltzaile gehienek modu lehenetsian. mugikorren kasuan egoera antzekoa da: Interneten ere Lehen Hitza euskaraz(
|
Lehen
hitza euskaraz, 2019) kanpainaren baitan aztertutako ia 4.000 gailutatik %65 euskaraz jar daitezke, baina erabiltzaileen gehiengo batek hizkuntza ez aldatu eta mugikorra erdaraz erabiltzen jarraitzearen aldeko hautua egin du. merkatuaren logika honi jarraituta, eskaria eta eskaintzaren arteko lotura erabatekoa da. Lorea arakistainek Sarean.eus en (arakistain, 2017) idatzitako artikulu batean honela azaltzen zuen:
|
|
|
|
Lehen
hitza euskaraz (2019). Lehen hitza.eus https://www.lehenhitza.eus/ mugikorrak/.
|
|
|
iOS (iphone gailuak) eta Android. kasu honetan bi sistemak software itxiak dira, eta zenbait Android gailuk euskaraz funtzionatzeko aukera duten arren (gailuaren markaren arabera), ez da hala gertatzen iphonekin. "
|
Lehen
hitza euskaraz" kanpainakoek galdetu zuten ea euskaldunok bada al genuen sakelakoa euskaraz jartzeko aukera, eta honako emaitza hauek lortu zituzten Android sistema eragilearenpeko sakelakoetan (Lehen hitza, 2019):
|
|
|
|
Lehen
hitza euskaraz egiteko kanpainek eragina dute. Elkarren ondoan jartzen ditugunean elebidunen pertzepzioak eta portaerak hori ondorioztatzen dugu.
|
|
|
Administrazioari dagokionez, pertzepzio horien arabera, esan dut, gunerik euskaldunena da eta
|
lehen
hitza euskaraz gehien erabiltzen den eremua, baina jauzia handia da. Hori azaltzeko gako nagusia «hizkuntza teknikoan», espezifikoan edo formalean aritzeko elebidunen zailtasunak edo ohitura falta izan daitezke.
|
|
|
– Gasteizen deserosoa da
|
lehen
hitza euskaraz izatea. Beldurra dago, ezeuskaldunek eraso moduan ikusiko ez ote duten.
|
|
|
Euskararen inguruko aurreiritziak bizibizi daudela uste dute: «Euskara zaila da»; «Umeekin hitz egiteko hizkuntza da»; «Eskolako hizkuntza»; «Euskaraz hitz egitea politikoki markatua egotea da»; «Euskara ez dakitenei
|
lehen
hitza euskaraz zuzentzea errespetu falta da».
|
|
2020
|
|
|
Herri txiki euskaldun batean, beharbada, txapak ere ez dituzte zeren denek badakite euskaraz egiten dutela, baina herri txiki horietan ere, badira euskararen erabilera ohikoa ez duten pertsonak eta horiek hurbiltzeko belarriprest aren figura ezinbestekoa da. Bestalde, ingurune edo familia erdaldunean bizi denari esaten badiozu mundu guztiari
|
lehen
hitza euskaraz egin behar diola eta inguruko guztiekin euskaraz egin behar duela, kolapsatu liteke eta utzi. Belarriprest aren figura abegikorra da, motibatzailea, eta harrera funtzioa betetzen du.
|
|
|
9
|
Lehen
hitza euskaraz (2019). Lehen hitza.eus https://www.lehenhitza.eus
|
|
|
Mugikorren kasuan egoera antzekoa da: Interneten ere
|
Lehen
Hitza euskaraz kanpainaren baitan aztertutako ia 4.000 gailutatik% 67 euskaraz jar daitezke, baina erabiltzaileen gehiengo batek hizkuntza ez du aldatu eta mugikorra erdaraz erabiltzen jarraitzearen aldeko hautua egin du.
|
|
|
2018ko Euskaraldiaren ikerketan agerian geratu zen hori: partaideek azaldu zuten etxeko harremanak izan zirela aldatzen nekezenak, eguneroko erlazioak direlako, sustraituak —esate baterako, errazagoa izan zitzaien ezezagunei
|
lehen
hitza euskaraz egitea—.
|
|
|
Askotan esaten da, ordea, zailenak direla aldatzen etxeko ohiturak. Adibidez, errazagoa dela ezezagun bati
|
lehen
hitza euskaraz egitea, baina zailagoa dela aldatzea etxean ohitura baldin baduzu beti erdaraz egiteko. Zergatik?
|
|
|
Bestalde, euskaraz egin nahi duenak ele biko elkarrizketei eusteko prest egon du. Halaber, ulermen unibertsalaren beharra ezarri litzateke lehentasuntzat eta ezezagunei
|
lehen
hitzak euskaraz egiteak ohikoa izan luke. Gainera, euskaldunek euskaldun hartzaileei euskaraz egitea praktika arrunt bihurtu litzateke.
|
|
|
Argazkien ostean, eta Asier Illarramendik emandako bi elastikoak gainean zituela, hasi du bere hitzaldia.
|
Lehen
hitzak euskaraz egin ditu Mortensenek, eta gertukoez mintazu da: " pertsonalki, eskertuta nago aitortzagatik, zoriontsu egiten nau, ni, nire familia, nire lagunak".
|
|
|
Ahobizi txapa dutenek euskaraz ulertzen duten guztiekin euskaraz hitz eginen du. Eta, beti,
|
lehen
hitza euskaraz esanen du. Eta elkarrizketa elebidunetan euskarari eutsiko dio.
|
|
2021
|
|
|
Uste duzu egitasmook
|
lehen
hitza euskaraz egitera bultza dezaketela, eta, ondorioz, harremanak euskaraz egiten lagundu?
|
|
|
Egia da
|
lehen
hitza euskaraz egiteko kontzientzia hartzeak bezeroak euskaraz aritzera bultzatzen dituela. Izan ere, askotan bezeroek zuzenean gaztelania erabiltzen dute aurrean dutenak euskaraz jakingo ez duela pentsatzen dutelako edo gauza bera bi aldiz azaldu dutela pentsatzen dutelako.
|
|
|
Hain zuzen ere, adierazgarriena EuskarAbenturako lagun berriena da, horiekin 50 parte hartzailek egiten baitute euskaraz. Gainera, 19 grafikoan ikus daitekeen bezala, kalean, ezezagunekin,
|
lehen
hitza euskaraz egiten dute 34 parte hartzailek eta 30ek EuskarAbenturan beraiekin batera parte hartu zuten lagun zaharrekin.
|
|
|
Euskararen erabileraren atalarekin bukatzeko, esan beharra dago parte hartzaileek euskarari eusteko hainbat estrategia erabili dituztela hilabetean zehar. Hain zuzen ere,
|
lehen
hitza euskaraz egitea gailentzen da.
|
|
|
Espedizioa bukatu eta sei hilabetetara estrategia berdintsuak erabiltzen jarraitzen zituzten. Oraindik ere
|
lehen
hitza euskaraz egitea gailentzen da; aldiz, dezente igo da elkarrizketa elebidunak egitearen estrategia.
|
|
|
lagunekin, klasekideekin nahiz gurasoekin. Horri dagokionez, ahal dutena egiteko, euskarari eusteko hainbat estrategia erabiltzen dituztela ere ikusi dugu bi espedizioetako datuei esker, mintzakidearekin euskaraz hitz egitea adostea,
|
lehen
hitza euskaraz egitea, nahiz elkarrizketa elebidunak izatea izanik gehien erabiltzen dituztenak. Estrategia hauek klabeak izan daitezke mudak gauzatzeko orduan eta, gainera, pentsa daiteke gazte hauek etorkizunean euskara transmitituko dietela hurrengo belaunaldikoei, beraiek etxetik erdaldunak izan arren.
|
|
|
Premisa horretatik tiraka, hiru portaera indartu nahi dituzte antolatzaileek: solaskideek euskara dakiten kasuetan euskaraz egitea;
|
lehen
hitzak euskaraz egitea beti (baita ezezagunekin ere), eta euskaraz hitz egin ez baina ulertzeko gai direnekin euskarari eustea, elkarrizketa elebidunak sustatzeko xedez. Helburu orokor horiek lortzeko, baina, bide ezberdinak daude, eta herri bakoitzak bereari heldu dio, Haurren aurrean helduok heldu ariketa tokian tokiko errealitatera egokitzeko.
|
|
|
Gure hizkuntza da, eta bezeroekin hala saiatu izan gara beti.
|
Lehen
hitza euskaraz beti.
|
|
|
¡ A mi en cristiano, que no entiendo!»... Maldan gora jartzen zaie gogoa
|
lehen
hitza euskaraz egitera animatzen diren ahobizi berriei. Eta bai, bazen duela denbora bat euskara ez zuen jendarte ugari, euskaltzale eta euskaldun esparruetan ere...
|
|
|
"
|
Lehen
hitza euskaraz jaso behar dugu"
|
|
|
" Beharretik sortutako eskaera da hau, gure eskubideak bermatzea ezinbestekoa baita.
|
Lehen
hitza euskaraz jaso nahi dugu; lehen hitza euskaraz jaso behar dugu".
|
|
|
" Beharretik sortutako eskaera da hau, gure eskubideak bermatzea ezinbestekoa baita. Lehen hitza euskaraz jaso nahi dugu;
|
lehen
hitza euskaraz jaso behar dugu".
|
|
|
Lehenik, solaskideek euskara dakiten kasuetan euskaraz hitz egitea (euskaldunak euskaldunari euskaraz). Bigarrenik,
|
lehen
hitzak euskaraz egitea ezezagunei eta euskaraz ulertzen duten ezagunei. Eta, hirugarrenik, hizketakideak ulertu bai, baina euskaraz hitz egiten ez badu, euskarari eutsi, elkarrizketa elebiduna izateko.
|
|
|
" Betikoa, gertukoa. Eskatu euskaraz, eskaini euskaraz” lelopean, merkataritza sektorean
|
lehen
hitza euskaraz egitea sustatzeko sentsibilizazio kanpaina abiatu du Udaleko Hizkuntza Politikaren Batzordeak.
|
|
|
|
Lehen
hitza euskaraz egiteko gai diren kontsumitzaileei zuzenduta dago eta merkataritza sektorean euskararen erabilera bultzatzea du helburu.
|
|
|
Izan ere, ' Jarri betikoa' da denda edo taberna batean konfiantza handiena ematen duen esaldia. Hala, euskara egunerokotasunean erabiltzeko hizkuntza gisa eta konfiantza sortzeko bide gisa aurkezten du kanpainak, eta bereziki
|
lehen
hitza euskaraz egiteko gai diren kontsumitzaileei zuzenduta dago. Mezu horri spot baten forma eman zaio eta hori da kanpainaren ardatza.
|
|
2022
|
|
|
Hain zuzen, kontatu du Donostian bertan estres linguistikoko egoera asko izaten direla. " Estres linguistikoa sortzen da hizkuntz hautua egin behar duzun momentuan, eta izan daiteke denda batean
|
lehen
hitza euskaraz edo gaztelaniaz egin behar duzun erabaki behar duzun unetik hasi eta erantzun txar bat jasotzen duzunera arte".
|
|
|
" Gure eskaintzaren berri ematen duten eskuorriak bi hizkuntzatan daude idatzita, eta lokaleko errotulu guztiak, euskaraz. Horrez gain, gugana datorren orori
|
lehen
hitza euskaraz egiten diogu, eta erosketa tiketak ere euskara hutsean ematen ditugu. Hizkuntzarekiko" konpromiso handia" dutelako erabaki dute Euskaraldiarekin bat egin eta bertan arigune gisa parte hartzea.
|
|
|
|
Lehen
hitza euskaraz egitea edo euskaraz dakienari euskaraz egitea dira aldatzeko portaera errazenak; zailenak, berriz, aurretik erdarazkoak edo elebidunak ziren elkarrizketak. Portaera aldaketetan txapak lagungarri direla nabarmendu dute ikerketako galderei erantzun dietenek; 10 partaidetik 7k txapa beti, ia beti edo askotan erabili du eta horrek ziurtasuna eman diela diote.
|
|
|
Konpromisoa da ariketa kolektiboaren ardatza eta, hautatzen den rolaren arabera, hizkuntza erabilerakiko konpromiso ezberdinak hartuko dituzte herritarrek. Ahobizi izatea hautatzen dutenek ariketak irauten duen hamabost egunetan elkarrizketa guztietan
|
lehen
hitza euskaraz egiteko konpromisoa hartuko dute, hizketa kideak euskaraz ote dakien ziur egon gabe ere. Belarriprest izatea hautatzen dutenek, berriz, ezagutzaren edota norberaren araberako irizpideen arabera hautatuko dute lehen hitza euskaraz egin edo ez, baina gainontzekoei beraiekin euskaraz aritzeko deia egingo diete, txapa soinean eta ikusgarri eramanda.
|
|
|
Ahobizi izatea hautatzen dutenek ariketak irauten duen hamabost egunetan elkarrizketa guztietan lehen hitza euskaraz egiteko konpromisoa hartuko dute, hizketa kideak euskaraz ote dakien ziur egon gabe ere. Belarriprest izatea hautatzen dutenek, berriz, ezagutzaren edota norberaren araberako irizpideen arabera hautatuko dute
|
lehen
hitza euskaraz egin edo ez, baina gainontzekoei beraiekin euskaraz aritzeko deia egingo diete, txapa soinean eta ikusgarri eramanda.
|
|
|
Zaintza lanetan nahiz ostalaritzan aritzen diren atzerritarren beharretan ere jarri dute arreta. Era berean, euskaldunei eskatu diete hizkuntza ohiturak zaintzeko eta
|
lehen
hitza euskaraz egitearen garrantziaz jabetzeko. Dagoeneko eman daiteke izena uda aurreko ikastaroetan.
|
|
|
Bihar hasiko den kanpaina huntan, ausartak izan gaitezen gurutzatzen ditugun pertsoneri
|
lehen
hitza euskaraz emaiteko, hamabostaldiaz haratago... hitzez egiteko garaia baita!
|
|
|
Bigarren mailan geratzen dira beste jarduerak, hala euskara bultzatzeko ekimenetan parte hartzea(% 32,4), nola euskaraz eskaintzen diren produktuak eta zerbitzuak kontsumitzeko ahaleginak egitea(% 31,0). Elkarrizketetan euskararen erabilpenarekin lotutako portaerak ere bigarren maila horretan kokatzen dira, bai
|
lehen
hitza euskaraz egitea(% 28,1) bai euskaraz interpelatuak izanda euskaraz jarraitzea(% 30,6). Atzerago geratzen da, nabarmen, euskara ikasteko edo hobetzeko ekintzetan parte hartzea(% 16,6).
|
|
|
Nahiz eta atxikimendu orokorra handia izan, jarrera proaktiboa heren baten bueltan kokatzen da: euskara bultzatzeko ekimenetan parte hartzea, euskaraz eskaintzen diren produktuak eta zerbitzuak kontsumitzeko ahaleginak egitea,
|
lehen
hitza euskaraz egitea eta euskaraz interpelatuak izanda euskaraz jarraitzea.
|
|
|
Bestalde, nahiz eta atxikimendu orokorra handia izan, jarrera proaktiboa heren baten bueltan kokatzen da. % 28 tartean kokatzen dira euskara bultzatzeko ekimenetan parte hartzea, euskaraz eskaintzen diren produktuak eta zerbitzuak kontsumitzeko ahaleginak egitea,
|
lehen
hitza euskaraz egitea eta euskaraz interpelatuak izanda euskaraz jarraitzea. Heren hori izango litzateke benetako marka atxikimendua izan eta jokaerara daramana.
|
|
|
Orokorki, euskara ez da zalantzan jartzen eta, salbuespenak salbuespen, aldeko joera hori profil guztietan eta lurralde guztietan da horrela. Halere, jarrera proaktiboa askoz murritzagoa da eta heren baten bueltan kokatzen dira euskara bultzatzeko ekimenetan parte hartzea, euskaraz eskaintzen diren produktuak eta zerbitzuak kontsumitzeko ahaleginak egitea,
|
lehen
hitza euskaraz egitea eta euskaraz interpelatuak izanda euskaraz jarraitzea. Heren hori izango litzateke benetako marka atxikimendua izan eta jokaerara daramana.
|
|
|
Beraz, uste izatekoa da deialdi honetan plaza lortzen duten 700 ertzain horietatik erdia ere ez direla gai izango euskaraz hitz egin nahi duenarekin euskaraz egiteko, eta horrenbestez,
|
lehen
hitza euskaraz egiteko eta jarraitzeko; segur aski gaztelaniaz hasi eta buka egingo dutela.
|
|
|
Egia da, bestalde, euskaldun askotxok, badaezpada ere, ertzainari erdaraz egingo diola. Horri buelta emateko jendaurrean ibili behar duten ertzainek ahoz, gutxi gorabehera, EGAk (C1) adierazten duen maila izan behar dute salaketak eta idazten dituztenek idatziz ere bai, eta
|
lehen
hitza euskaraz egin behar dute.
|