|
2001
|
|
|
Adierazi duenez, antzeko zerbait esan daiteke ekintza sindikalaren beste esparru batzutan:
|
laneko
osasuna, emakumeen aldarrikapenak, presoen eskubideak...
|
|
|
Lanbide gaixotasunen koadro berrian sartuko dira teknologia berriek (NT) eragindako patologiak, laneko harreman berriak eta ekoizpen esparru berria, Montserrat García Gómez Osasun Ministerioko
|
Laneko
Osasun Zerbitzuko buruaren arabera. Gaur egun, bi gaixotasun multzo handi “izurriteak” hartzen ari dira, hala nola talde osteomuskularrarenak (muskulu eskeletikoak) eta izaera mentalekoak.
|
|
2002
|
|
|
Negoziazio kolektiboan ere eutsiko diote batasun sindikalari,
|
laneko
osasuna eta segurtasuna lehentasunezko gaiak izan daitezen eta enpresaburuek prebentzioko neurriak bete ditzaten. Horregatik, prebentzioko ordezkariek ordezkari sindikalek adina eskubide eta lanordu izan dezatela eskatzen ari dira
|
|
|
fiskaltza propioa eskatuko dute, laneko istripuak ofizioz ikertzeko. Adierazi dutenez, lan hitzarmenetan ere batera jokatuko dute, eta
|
laneko
osasuna lehentasunezko eskakizuna izango da. Azkenik, orain arte bezala, mobilizatu egingo dira laneko heriotza bat gertatzen den bakoitzean.
|
|
|
Biderik leunena iritzi publikoaren gain presioa egitea da eta sindikatuen eskakizunen gizarte legitimazioa lortzea. Lan baldintza batzuk oinarrizko eskubideakdira (lan berdinarentzat soldata berdina,
|
lan
osasunerako eskubideak, 35 ordukolan astea...), eta ahaleginak egin behar dira gizarte osoak hori horrela dela onardezan. Bide honek, normalean, epe luzeko emaitzak izaten ditu.
|
|
|
EBko langileen gizarte eta lan baldintzen berri eman nahi du, 10 adierazleren bidez: lana, enpleguaren kalitatea, lan baldintzak, soldatak, lanaldia, KPI,
|
lan
osasuna, gizarte babesa, ikerketa eta garapena, hezkuntza eta prestakuntza.
|
|
|
Osalaneko adituak adierazi du datorren urtean lan osasuneko informazio sistema bat martxan jartzea aurreikusten dela, Sisal. Sistema informatiko zentralizatua Osasun Ministerioan, autonomia erkidego guztietara iritsiko litzatekeena,
|
laneko
osasunari eta istripuei buruzko oinarrizko datuekin, eta horietan arrisku psikosozialen ebaluazioa sartuko litzateke. Izagirrek dio sistema horrek estresak duen prebalentziaren hurbilketa fidagarria emango digula.
|
|
2003
|
|
|
Orain artean, estresa laneko istriputzat hartzearen gaineko sententziek irakaskuntzarekin dute zerikusia. Horregatik solastatu gara Ruben Belandiarekin,
|
laneko
osasunaren arloko arduraduna baita STEE EILAS irakaskuntzako sindikatuan. Sektore horretan, gero eta kezkagarriagoak dira laneko absentismoaren zifrak, laneko estresak eragindako arazoei lotuak.
|
|
|
Maiatzaren bateko errebindikazioei dagokienez, sindikatu guztiak, abertzaleak eta gainerakoak, bat etorriko dira ondoko hauetan: kolektiboen eta pertsonen arteko diskriminazio laborala, prekariotasuna eta aparteko lanorduak salatuko dituzte eta
|
laneko
osasunaren defentsa eta negoziazio kolektiboa eskatuko dituzte. Sindikatu abertzaleek, aurreko horretaz guztiaz gainera, enpresetan euskara normalizatzeko eskaria egingo dute, eta «Egunkaria»ren eta hedabide horretako langileen aldeko aldarria ere eszenifikatuko dute berriro.
|
|
2004
|
|
|
\ Sindikalistek
|
laneko
osasuna, higienea eta prebentzioa hobetu dezaten.
|
|
|
Erantzukizun sozialaren barne dimentsioa garatzea, langileengan eragina baitu honako esparru hauetan: prestakuntzan,
|
laneko
osasun eta segurtasunean, eta aldaketaprozesuak bideratzeko informazio, komunikazio eta lankidetzarako prozedurakezartzeko bidean.
|
|
|
REACH siglak Substantzia Kimikoen Erregistroa, Ebaluazioa eta Baimena dira ingelesez.
|
Lan
osasunari, ingurumenari eta osasun publikoari eragiten dien arau esparru berria ezartzen duen Europako araudia da. REACH araudiak dio gaur egun Europan merkaturatzen diren 100.000 substantzia kimikoei buruzko informazio nahikorik ez dagoela; ez dakigu zer arrisku kimiko duten.
|
|
2005
|
|
|
\ Segurtasuna eta
|
lan
osasuna: Hego Euskal Herrian urtean 100dik gora behargin hiltzen da lan istripuz.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, pribilegioen kopurua murriztu da, eta, are gehiago, betidanik aitortutako batzuen zenbatekoa mugatu da, hala nola, tributu arlokoena eta Gizarte Segurantzako kuotena (ehuneko 50eraino gutxitu da bakoitzaren zenbatekoa). ...epaileak erabakitako kalte ordainari buruzkoak, masaren aurkako kredituduko dira konkurtso kredituei begira; Langileen Estatutuko 32.1 artikuluan jasotako alokairuak, aldiz, gainerako konkurtso kredituak baino lehenago ordainduko dira; eta, testu bereko 32.3 artikuluan jasotakoek pribilegio orokorra izango dute, lan istripuaren ondoriozko kalte ordainek, eta konkurtso adierazpena egin baino lehen
|
lan
osasunaren arloan sortutako betebeharrak eznordainek bezala. Modu horretan, kon betetzearen ondoriozko prestazioen gaikurtsoa kreditu batzuen ordainketarekin agortzea saihestu nahi da, eta, kredituok ordaintzeagatik sortzen den interes orokorra baztertu gabe, masa pasibo osoaren interesarekin batu nahi da berori; aldi berean, langileek eta Herri Administrazioak onartutako hitzarmen tuek pribilegiorik ez duten zatian.irtenbideak sustatu dira, horien kredi
|
|
|
...gutxieneko alokairuaren hirukoitza ordaintzeke dauden alokairu egunengatik biderkatzean ateratzen den zenbatekoan; kontratuak azkentzearen ondoriozko kalte ordainak, legeak zehaztutako gutxieneko zenbatekoan, zenbateko hori kalkulatu denean lanbidearteko gutxieneko alokairuaren hirukoitza gainditzen ez duen oinarriaren gain; lan istripuaren eta lanbide gaixotasunaren ondoriozko kalte ordainak, eta
|
lan
osasunaren arloko betebeharrak ez betetzearen ondoriozko prestazioen gainordainak, horiek konkurtso adierazpenaren aurretik sortu direnean.
|
|
|
5) Konkurtso adierazpenaren ostean zordunak lanbide edo enpresa jarduera betetzearen ondorioz sortutako kredituak, lan kredituak barne; azken horietan, kaleratzearen edo lan kontratuak azkentzearen ondoriozko kalte ordainak jasotzen dira, bai eta
|
lan
osasunari buruzko betebeharrak ez betetzearen ondoriozko prestazioen gainordainek ere, epaileak lanbide edo enpresa jarduera amaitzea erabaki arte, hitzarmena onetsi arte, edo, bestela, konkurtsoa amaitu dela adierazi arte.
|
|
|
Ordenagailua erabiltzeak
|
laneko
osasun arazo berriak ekarri ditu, hala nola zerbikalgiak, tendinitisa eta' saguaren sindromea'. Berriki argitaratu den lan batek erakutsi duenez, laneko baldintzen aldaketa soil batek sintomak murriztu eta arazo muskulu eskeletikoak prebeni ditzake ordenagailuaren erabiltzaileen artean.
|
|
|
Europako Batasunean elikagaiek igortzen dituzten infekzioen zaintza hobetzea da Prague proiektu europarraren ardatz nagusia. Hortik eratorritako
|
lanek
osasun publikoko profesionalei balioko diete Europako elikadura infekzioen larritasunaren ideia argiagoa izateko. Proiektuaren bidez, elikagaiek transmititutako infekzioei buruzko datuak eguneratu eta hobetuko dira; izan ere, kasu gehienetan ez dira guztiz zehatzak izaten, batez ere, bilketa metodoak herrialde batetik bestera aldatzen direlako.
|
|
|
Legearen xedea da esparru uniforme bat ezartzea, landare osasunaren arloan gaur egun indarrean dauden arau guztiei legezko estaldura emango diena, Estatuaren eta autonomia erkidegoen arteko eskumen banaketaren arabera, konstituzionaltasun bloketik eratorria, eta Espainiak Europar Batasuneko estatu kide gisa eta nazioarteko hitzarmenak sinatzearen ondorioz hartutako konpromisoen arabera. Segurtasun eremua Arau fitosanitarioek kontuan hartzen dute zer nolako bilakaera izan duen gizarteak elikagaien segurtasunari,
|
laneko
osasunari eta ingurumenaren babesari dagokienez. Alde horretatik, Landare Osasunari buruzko Legeak izurriteen aurkako borrokan erabiltzen diren baliabideei buruzko alderdiak jasotzen ditu, bereziki produktu fitosanitarioei buruzkoak, horien manipulazioan eta aplikazioan kontsumitzailearen edo aplikatzailearen osasunerako, animalientzako edo ingurumenerako ondorio kaltegarririk ez dagoela bermatzeko.
|
|
|
Estrategiak Gabezia horiei aurre egiteko, zenbait ildo estrategiko proposatzen dira.
|
Laneko
osasun planetan arrisku psikosozialei (laneko estresa) aurrea hartzeko ekintzak eta lanarekin zerikusia duten buru nahasteak txertatzeko lehen apustua. Halaber, buru nahaste akutuak dituzten pertsonak ospitale orokorretako psikiatria unitateetan ingresatzea ezartzen da, eta unitate horiek egokitu egin dira.
|
|
2007
|
|
|
EESEk, besteak beste, honako alderdi hauek barne hartuko lituzke: lan arriskuak prebenitzeko eredua;
|
lan
osasunari arreta emateko sistema publiko integrala; lanbideen arteko gutxieneko soldata zehaztea; lan egutegi propioa egitea; gizarte segurantzako sistema propioa sortzea (pentsioak) eta haren finantza eta antolaketa zehaztea; lan politika aktiboak, lan zerbitzuak edo institutuak sortzea (Nafarroan, EAEn eta Iparraldean); lanbide heziketarako sistema propioa; gaur egungo erakunde propioak eratzea... hala nola, Lan Harremanen Kontseilua, Lan Epaitegia, Kontseilu Ekonomiko eta Sozialak, Iparraldeko Garapen Kontseilua, Industria Mahaia, Funtzio Publikoaren Kontseilua, Osalan eta Lan Osasunaren Institutu Nazionala (INSL) krisi sakonean dago gaur egun eta abar.
|
|
|
Osasun arloan eskumena duten administrazio publikoen
|
laneko
osasunaren jardunak gauzatuko dira apirilaren 25eko 14/ 1986 Osasun Lege Orokorraren I. tituluko IV. kapituluan eta hura garatzeko emandako xedapenetan ezarri ekintzen bidez eta arautu aldeetan.
|
|
|
Baimendutako prebentzio zerbitzuetan jarduten duten langile sanitarioek
|
laneko
osasuna prebenitzeko eta sustatzeko izan beharreko prestakuntza gainbegiratzea.
|
|
|
Noski, abereetan egiten den
|
lanak
osasun publikoan eragiten du. Hala, pertsona bakan batzuek hartzen dute tuberkulosia edo bruzelosia, eta horiek, askotan, kanpoan erositako janarien bidez kutsatzen dira, adibidez, esne gordinez egindako gazta janda.
|
|
|
pisuaren banaketa desberdina, manipulatzen zailak diren kargak, ezegonkorrak, jardueraren maiztasuna eta iraupena, kargaren eta pertsonaren arteko distantzia, jarrera behartuak, besteak beste. Europako zuzentaraua Kargak eskuz erabiltzeari buruzko Europako zuzentaraua
|
laneko
osasun eta segurtasunaren alderdiekin lotuta dago. Zuzentarau hori, zehazki, arriskuak dakartzaten jardueretan aplikatzen da, batez ere bizkarraldean eta gerrialdean, hala nola kargak jaso, bultzatu, trakzioan jarri edo garraiatzean.
|
|
|
Eskolako jazarpena, mobbing, bullying… dira ikasleek ikasgeletan izaten dituzten gatazkak maiz salatzeko moduetako batzuk, baina zer gertatzen da biktima irakaslea denean? Diziplinarik eza, bandalismoa, hitzezko erasoak edo eraso fisikoak, larderia edo mehatxuak dira gaur egun ikastetxeetako irakasleek izaten dituzten egoeretako batzuk, irakaskuntza jardueraren garapen normala oztopatzen edo galarazten duten egoerak sortuz, eta irakaskuntzaren kalitateari,
|
lan
osasunari eta irakasleen egoera emozionalari eragiten dietenak. Arazo horien aurrean, irakaslea askotan babesgabe sentitzen da.
|
|
|
Ezbeharra 06:00 inguruan gertatu zen, langilea bobina bat alde batetik bestera mugitzen zebilenean. Osalan,
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunerako Euskal Erakundea enpresan izan zen atzo gertatutako gertutik aztertzeko eta istripuaren nondik norakoak ikertzen ari da orain. Juan de Garay enpresak dolu eguna egin zuen atzo eta langileak gaur ere 24 orduko lanuztea egingo dute.
|
|
2008
|
|
|
|
Lan
osasuna eta segurtasuna aldarrikatu dute sindikatuek
|
|
|
|
Laneko
osasuna
|
|
|
Baina gehienetan,
|
laneko
osasuna aztertzen duten espezialistek eragin mugatua dute enpresetan, eta horrexegatik, kasu hauei ez zaie heltzen behar den bezala.
|
|
|
Esposiziopeko langileak Horren guztiaren emaitza da ia lau milioi langile (guztizkoaren %25, 4) substantzia kantzerigenoen eraginpean daudela. Kalkuluen arabera, gure herrialdean 4.000 langile hiltzen dira urtean substantzia kimikoen eraginpean egoteagatik, 36.000 baino gehiago gaixotu egiten dira eta horrelako substantziek urtean 18.000 lan istripu baino gehiago eragiten dituzte, Lan, Ingurumen eta Osasun Institutu Sindikalaren (ISTAS)
|
lan
osasunari buruzko txostenaren arabera. Kutsatzaile horien eraginpean egotea ez da lan esparrura mugatzen.
|
|
|
Langilearen osasuna areagotzeko programek zuzeneko eragina dute langilearen produktibitatean, irudi korporatiboa hobetzen dute eta tratamendu medikoen kostua murrizten dute. Kasu horiekin, enpresek
|
lanean
osasuna sustatzeko programetan inbertitzea bultzatu nahi dute adituek. Dieta osasungaitzak edo kaloria gehiegi hartzen ez dutenak, sedentarismoa eta tabakoa dira gaixotasun horiek agertzeko faktore garrantzitsuenak.
|
|
|
Ospitaleek hondakin ugari sortzen dituzte, eta horiek berariaz ezabatu behar dira
|
laneko
osasun eta osasun publiko egokia bermatzeko.
|
|
|
Normalean, gaixo infekziosoei egiten zaizkien sendaketetatik, laborategietatik eta zerbitzu berezietatik, anatomia patologikotik, zainketa intentsiboetako unitateetatik, ebakuntza geletatik, larrialdietatik eta amatasunetik sortzen dira. Hondakin horiek ezin dira hiri hondakinen parekoak diren hondakin biosanitarioak bezala kudeatu,
|
laneko
osasunerako, osasun publikorako eta ingurumenerako arriskutsuak direlako, 10/ 1998 Legean ezarritakoaren arabera. 833/ 1998 Errege Dekretuak ezarritakoaren arabera, ontzi berezietan utzi behar dira.
|
|
|
Benetako gerretan Genevako Ituna betetzen ez den eran, gatazka honetan ere balio gutxikoak izaten dira
|
lan
osasuna eta segurtasuna bermatzeko arauak. Izan ere, enpresariek sistematikoki saihesten dute, gehienetan, araudia.
|
|
|
Etxebizitzarako eskubideak, aldiz, ez du balio handirik bizirik ez daudenentzat. Beste arlo batzutan gazte izateak desabantaila esan nahi badu,
|
lan
osasunean eta segurtasunean gazte izateak urraketa bortitzagoa pairatzea dakar.
|
|
|
Azken datua ikusita, epe motzean lehentasuna
|
lan
osasun eta segurtasun legedia betetzea bermatzea bada ere, lan istripuei buruzko eztabaida haratago eraman behar da, eta pairatzen dugun lan harremanen ereduaren muinean kokatu. Erakundeek lan eskubideen berme izateari uko egiten dietenean, sindikatuen negoziazio eta kontrolerako ahalmena gutxitzean, eta prekarietatea nonahi denean, ez da bidezkoa lan istripuak era isolatuan aztertzea.
|
|
|
Alazne Alonso. Genero politikak, gazteak eta
|
lan
osasuna.
|
|
2009
|
|
|
hein batean, kontratazioetan urtarokotasun handia duelako (uzta garaian lan egiten duten jornalariekin), kontraturik gabeko lana arrunta den eremuetako bat da. Sektore horrek, gainera, irregulartasunak ditu hitzarmenak betetzeko orduan (soldatak, aparteko orduen aintzatespenik eza, egindako lana baino kategoria apalagoko kontratua…), bai eta laneko arriskuei aurrea hartzeko eta
|
lan
osasunerako araudian ere. Eraikuntza:
|
|
|
Ainhoa Etxaide sindikatuko idazkari nagusiak eta Ibon Zubiela
|
lan
osasunerako arduradunak agerraldia egin zuten atzo, iaz izandako lan istripuei buruz aritzeko. Istripu guztiak kontuan hartuta, azken urteotan kopurua mantendu egiten da, LABen arabera.
|
|
|
Euskadiko CCOOk Administrazioaren jarrerari buruz hitz egin du, eta
|
lan
osasunaren arloan enpresak eta administrazioak interes gutxi erakusten ari direla iritzi dio.
|
|
|
Krisia aitzakiatzat harturik, baliteke norbaitek proposatzea prebentzioaren inguruko araudia bere hartan etenda uztea, edo betebehar oinarrizkoa izan dadila aurrerantzean ere, eta paper pilaketa bat bihurraraztea zerbait egiten dutelako plantak eginda, baina datu askorik ere sortu gabe, lan baldintzak eta lana antolatzeko modua aldatu beharrik gabe. Dinamika halakoari aurre egiteko, legeek ezartzen dituzten prebentzio neurriak lehenbailehen aplikatu ditzaten aldeztu behar dugu, eta langile orori berma diezaizkioten
|
laneko
osasuna eta segurtasuna. Gure biziak haien etekinak baino baliotsuagoak direnez, ESK-koek eta EILASekoek mobilizatzeko asmoa dugu, apirilaren 21etik 28ra bitartean, laneko osasunaren nazioarteko eguna dela-eta; halaber, maiatzaren 21erako antolatu dugun greba babesteko eskean gatoz.
|
|
|
Dinamika halakoari aurre egiteko, legeek ezartzen dituzten prebentzio neurriak lehenbailehen aplikatu ditzaten aldeztu behar dugu, eta langile orori berma diezaizkioten laneko osasuna eta segurtasuna. Gure biziak haien etekinak baino baliotsuagoak direnez, ESK-koek eta EILASekoek mobilizatzeko asmoa dugu, apirilaren 21etik 28ra bitartean,
|
laneko
osasunaren nazioarteko eguna dela-eta; halaber, maiatzaren 21erako antolatu dugun greba babesteko eskean gatoz. Taldean, bat eginik eta modu erradikalean ariturik baino ez baitiogu aurre egin ahal izango egoera halakoari, gure lanpostuak eta lan baldintzak mehatxatu ez ezik, gure osasuna eta bizia jarrarazten baititu arriskuan.
|
|
|
Arrazoi anitz
|
lan
osasuna defendatzen jarraitzeko
|
|
|
Pausoz pauso eta guztiok batera aurrera egin dezakegu beste batzuen helburu ilunak alde batera utzita. Euren gezurrek ez gaituzte
|
lan
osasunaren aldeko borrokatik aldenduko, hamaika arrazoi baitago borroka hau babesten jarraitzeko.
|
|
|
Zatiketak ez zien soilik sindikatu abertzale eta estatalistei eragiten, abertzale eta estatalista orori baizik. Maiatzaren Lehenaren aurretik
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunaren Eguna ospatu zen. Ba, lan istripuak salatzeko eta lan baldintza hobeak aldarrikatzeko egun hura ere sindikatuen zatiketa erabatekoarekin igaro zen.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, argi utzi nahi izan du istripu hau edo besteren bat ez direla kasu bakan batzuk, eta
|
lanak
osasunak baino garrantzi handiagoa duen eredu produktibo baten isla direla adierazi du. Era berean, uste du eredu horren parte dela prebentzio neurriak ez betetzea, eta eredu politiko eta sozioekonomikoa bera egin du arazoaren erantzule.
|
|
|
Sindikatuek uste dute Nafarroako Gobernuak enpresak aurrera egiteko dirua jartzen badu baldintzak ere jarriko dituela," dirua egoki bideratzeko". Aldi berean,
|
lan
osasuna, modernizazioa eta lanpostuen sortzea kontuan izateko eskatuko dute. Hori guztia iritsi bitartean, LABetik diote" tregua" batean daudela.
|
|
|
Zoritxarrez, gauzak ez dira horrela izaten, batez ere, enpresari askok epe motzeko etekin ekonomikoei begira daudelako. Eta asmo onak albo batetara gelditzen dira, tartean
|
lan
osasuna, ahalik eta etekin borobilenak lortzeko.
|
|
|
Akordioaren beste puntuek
|
laneko
osasun eta segurtasunarekin dute zerikusia. Alde batetik, plan estrategikoaren lehentasunak zeintzuk izango diren hitzartu dute gobernuak, Confebaskek, CCOOk eta UGTk.
|
|
|
Berrikusketa.
|
Laneko
Osasun eta Segurtasuneko planeko ekintzetan lehentasunak ezarriko dira.
|
|
|
Osalan
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunerako Erakundeak jakinarazi duenez, hildakoa bilbotarra zen eta 42 urte zituen. Urtebete baino gutxiago zeraman Leken enpresarentzat lanean.
|
|
|
Era berean, hezikidetza eredua sustatzeko, zaintza eta etxeko lanetan erantzunkidetasuna aitortzeko eta emakume etorkinen eskubideak bermatzeko eskatu dute sindikatuek.
|
Lan
osasunaren arloan andreen arazo espezifikoak aitortzeko ere eskatu dute agirian, baita negoziazio kolektiboetan gizon eta emakumeen berdintasuna integratzeko, gizarte zerbitzu publiko eta integralak ziurtatzeko eta neurri horiek guztiak gauzatzeko beharrezko aurrekontua bermatzeko ere. Hori guztia emakumeen aurkako indarkeriak inolako lekurik izango ez duen eredu berria eraikitzeko, adierazi dute sindikatuek.
|
|
|
Abian jarri duten kanpainaren helburuak zeintzuk diren ere azaldu du LABeko
|
Lan
Osasunerako idazkariak. Hiru eskaera egingo dituzte:
|
|
|
Hainbat proposamen egingo dituela negoziazioetan azaldu du, baina xehetasunik eman gabe. «Prekarietatearen aurkako neurriak, soldata eta lan baldintzetan hobekuntzak, aukera berdintasuna eta
|
lan
osasunean aurrerapausoak eskatuko ditugu», diote. Hitzarmen laburraren alde egingo dutela ere azaldu dute, iraupen luzekoek patronalari bakarrik egiten dietelako mesede.
|
|
|
Planak egiteko garaia datorkigu, eperako estrategia prestatu behar dugu. Barruari begiratu diogu langile eta teknikariekin hitz eginez, haiek ere plangintzan laguntzeko,
|
lan
osasuna zer izan behar den zehazteko.
|
|
|
Krisiak ez al du
|
lan
osasunaren zaintza jaitsi?
|
|
|
|
Lan
osasunaren alorretik, urte ezkorra izan da hau ELAko Leire Txakartegirentzat. Istripu arinak gutxitu izana egoera ekonomikoaren ondorio dela uste du, baina istripu larriei eta hilgarriei dagokienez, jaitsierarik ez dela egon nabarmendu du.
|
|
|
Urte erdi darama Araba, Bizkai eta Gipuzkoako langileen
|
lan
osasuna zaintzeko ardura nagusian, baina aurretik ere urte luzeak eman ditu Pilar Collantesek (Donostia, 1965) lan osasuneko ordezkari lanetan UGT Euskadin. 2014 urtera arteko estrategia prestatzea du datozen hilabeteetako zeregin nagusia.
|
|
2010
|
|
|
Lehena: ELA eta LAB sindikatuek haien ordezkaritza bertan behera utzi dute Osalanen, EAEn
|
lan
osasuna kudeatzen duen instituzioan. Abandonu horren arrazoiak anitzak dira, baina horietako bat da Osalanek uko egin ziola langileen kotizazioak hemen gestionatu eta banatu daitezela eskatzeari.
|
|
|
Jesus Uzkudun Euskadiko CCOOko
|
Lan
Osasun ordezkariak, hasieran, Lan Inspekzioak eta Gizarte Segurantzak Michelinen amiantorik ez zegoela adierazi zutela gogoratu du, baina, ondoren, CCOOk aurkeztutako datu batzuen ondorioz, ikerketa berri batean, Lan Inspekzioak eta Osalanek amiantoa bazegoela konturatu ziren, eta denbora askoan erabilia izan zela.
|
|
|
Orduan, erietxean amiantoa zegoela baieztatzeko eskatu zion CCOOk Osalani.
|
Laneko
osasunerako eta segurtasunerako euskal erakundeak ikerketa hasi zuen. Eta ondorengo txostenak sindikatuaren usteak egiaztatu zituen, amiantoa dagoela Gurutzetako erietxean.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak iaz baino diru gutxiago bideratuko du Osalan
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunerako Erakundera: %43 gutxiago, hain zuzen.
|
|
2011
|
|
|
|
Laneko
osasuna eskatzeko mobilizazioak deitu dituzte sindikatuek
|
|
|
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunaren Nazioarteko Eguneko ekitaldiak Bilbon egingo ditu CCOO sindikatuak ostegun honetan. Unai Sordo sindikatuko idazkari nagusiak eta Jesus Uzkudun Lan osasuneko arduradunak delegatuen batzar batean eta manifestaldi batean parte hartuko dute, Gaixotasun profesionala existitzen da.
|
|
|
Bestalde, argazkien bidez lan arriskuak salatu eta lan istripuan hildako langileak gogoraraziko ditu UGT sindikatuak Bilbon,
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunaren Nazioarteko Egunean.
|
|
|
a) LNEren 155 hitzarmena; b) Zigor kodearen 10/ 1995 Lege Organikoa; c) 89/ 391/ EEE Esparru Zuzentaraua; d) Espainiako Konstituzioa; e) 7/ 2006 Lege Organikoa.2 Adierazi esaldi hau zuzena ala okerra den: . Lan arriskuak prebenitzeko Legea
|
laneko
osasunaren arau esparrua jasotzen duen lege bakarra da?. 3 Esan eskubide eta betebehar hauek enpresarienak ala langileenak diren: a) segurtasun gailuak ongi erabiltzea; b) informazioa jasotzea eta kontsultatua izatea; c) osasun egoeraren aldizkako zainketa; d) trebakuntza teorikoa eta praktikoa ematea; e) trebakuntza teorikoa eta praktikoa jasotzea.4 Langile adingabe batek zerra zirkular bat babesik gabe erabiltzen badu, eta anputazio bat izaten badu, a) Zer betebehar urratzen ditu enpresariak?
|
|
|
Europar Batasunean, Europako Batzordeak erabakitzen du lege esparrua, zuzentarau batzuen bidez. 89/ 391/ EEE Zuzentarauak
|
laneko
osasunaren eta segurtasunaren printzipio orokorrak zehazten ditu, eta EBren beste lege batzuek gai zehatzak lantzen dituzte; adibidez, produktu kimikoak, zarata, haurdun dauden langileak, etab.
|
|
|
Prebentzioaren sustapenaren programa bat da Andaluziako autonomia erkidegoak abian jarritako Prevebús Joven programa.Kanpaina mugikor bat da, Andaluziako gazteei zuzendua,
|
laneko
osasuna sustatzeko, lan istripuak murrizteko eta lan kondizioak hobetzeko.Kanpaina horretan, autobus bat herrietara eta irakaskuntza guneetara joaten da, eta lantegiak eta informazio saioak ematen dizkiete irakasleei, ikasleei eta gurasoei.
|
|
|
Espainian, Lan arriskuak prebenitzeko 1995eko azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea (LAPL) da
|
laneko
osasunaren arloko arau nagusia.
|
|
|
LAPLz gainera, badira beste arau batzuk ere, maila txikiagokoak, lan arriskuen prebentzioarekin erlazionatuak.
|
Laneko
osasunaren esparru juridikoa osatzen dute, eta Espainiako arauak EBkora egokitzen dituzte.
|
|
|
Langileen ordezkarien hitzetan," enpresaren erantzukizuna argi" uzten duten oinarrizko hiru elementu ematen dira auzian: " kalte nabaria (heriotza),
|
lan
osasun baldintzen urraketa eta bi aspektu horien arteko lotura. EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak dagoeneko iragan udan zigortu zuen enpresa, CCOOk aipatu duenez.
|
|
2012
|
|
|
3 Gipuzkoako Foru Aldundiak argi adierazi nahi du
|
lan
osasunari lehentasuna emango dion lan harreman eta prebentzio eredu berria sortu behar dugula, eta eredu horrek lan duina eta segurua izan behar duela ardatz. Horretarako, ezinbestekoa da gizarte eta ekonomia arloko eragile guztiek eta administrazio publikoek batera eta norabide berean jardutea.
|
|
|
Horri gehitzen badiogu iraupen motzeko bajetan langilea kaleratua izan daitekeela, esan beharrik ez da areagotu egingo direla presioaren, beldurraren, kaleratzeen eta osasunaren gaineko ondorioak. Pertsona gehienok bizirauteko lan egin behar dugunez, argi dago erreformaren ondorioek (ezegonkortasuna, segurtasun eza, babesgabetasun handiagoa, kaleratua izateko beldurra, enplegu eta laneko baldintzak aldatzea, malgutasuna, kontratu kaskarragoak, eta abar) eta egungo langabezia mailak langileriaren osasunari eta
|
lan
osasunari eragiten dietela zuzenean. Eta hori sufrimenduarekin, gaixotasunekin eta heriotzekin ordaintzen den bidesaria da.
|
|
|
«Lan harremanetarako euskal esparrua eratu behar dugu, gure lan harremanak arautzeko». CCOO, mutualitateen kontra Gaixoaldien kopurua «nabarmen» jaitsi dela esan du Jesus Uzkudunek ere, CCOOko
|
lan
osasunerako arduradunak. «Eta ez langileak gutxiago gaixotzen direlako, kaleratuko dituzten beldur direlako baizik».
|
|
|
MC Prevencion mutualitatearen aurrean elkartu dira. «Iaz, laneko gaixotasun susmoen %0, 02ren berri bakarrik eman zuen», salatu du Jesus Uzkudun sindikatuko
|
lan
osasunerako arduradunak. Sindikatuaren esanetan, neurriak hartu behar dira laneko gaixotasunak mutualitateetan aitortzeko nahiz artatzeko, eta ez Osakidetzan.
|
|
|
Laneko gaixotasunari ez genion askorik begiratzen, poliki poliki ikasi genuen horretan ere.
|
Lan
osasunak txoratuta nengoela esan izan zidaten, baina uste dut beste kutsu bat eman diodala sindikalismoari. Amiantoa, silikosia, gorreria… Gaixotasun horiek ez dira segituan agertzen.
|
|
|
Silikosi kopuru handi bat gaizki diagnostikatu dute, Osakidetzako medikuek gaixoaren laneko historia kontuan ez hartzeagatik, errua erretzeari egotziz, biriketako gaixotasunen kausa bakarra hori izango balitz bezala. Ez da kasualitatea silikosi askoren aitortza CCOO Euskadiren
|
Lan
Osasun Arloak salaketak egin eta gero gertatu izana. Kuartzozko aglomeratuetan dagoen kristobalita eta silize kristalinoaren presentzia handiak ez ditu eraginkorrak egiten babes indibiduala edo prebentzio sistema hezeak, mikroenpresa, etxeko lan eta abarretan hauek ezartzeko dagoen zailtasunagatik.
|
|
|
Langileek eskubidea dute
|
lan
osasunean eta lan segurtasunean babes eraginkorra izateko. Horretarako, enpresaburuak, jarduera fase guztietan, prebentzio planaren bitartez, laneko arriskuak desagerrarazi edo gutxitzeko neurriak jarri behar ditu.
|
|
|
–
|
Laneko
osasuna (lan istripuak, gaixotasun profesionalak eta lan ingurunearekin lotutako gaixotasunak).
|
|
|
Era berean, Osasunari buruzko Lege Orokorrean adierazten da administrazio publikoek, euren osasun zerbitzuen bitartez, sustapenerako eta prebentziorako jardunak izango dituztela oro har; eta, zehazki, ingurumen osasunaren, osasun mentalaren,
|
laneko
osasunaren eta elikadura osasunaren arloetara zuzenduta jardunak jasotzen dira.
|
|
|
Alor soziolaboralari buruzko legeak egiteko eskumena ukatzeaz gain, azpimarratu behar da ez dagoela arau propioen bidez gidatutako erakundeadministratiborik, EHko dibertsitate ekonomiko, laboral eta sozialarierantzunez eginkizun propioak garatzen dituenik beste eremu hauetan: enplegu politika aktiboak, lan bitartekotza, enplegu politika pasiboak (langabezia prestazioak) eta babes soziala,
|
laneko
osasuna, lanbide heziketaetengabea eta lan ikuskaritza.
|
|
|
Horrez gain, hainbat analisi tresna erabili zituen, EBko Aire purua Europarako (CAFE) programaren bidez garatutakoak, esaterako. ...onposatu organiko lurrunkorrak (COVNM)), metal astunak (artsenikoa, kadmioa, kromoa, beruna, merkurioa eta nikela), mikrokutsatzaile organikoak (bentzenoa, hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAP) eta dioxinak eta furanoak) Txostenean ez dira aipatzen garraioarekin, etxeekin eta nekazaritzako jarduera gehienekin zerikusia duten emisioak, ez eta airearen kutsatzaileen eraginpean egoteari lotutako
|
laneko
osasun eta segurtasunaren inguruko alderdiak ere. Hala eginez gero, poluzioaren kostua handiagoa izango litzateke.
|
|
|
Arraina mantenugaien iturri da, hala nola gantz azidoak, proteinak, bitaminak eta mineralak, baina kutsatzaileena ere izan daiteke, hala nola metilmerkurioa, artsenikoa eta kutsatzaile organiko iraunkorrak (COP). Frantziako Elikadura, Ingurumen eta
|
Lan
Osasunerako Agentziak (ANSES) arrainaren kontsumoari lotutako arrisku eta onurei buruzko azterlan baten emaitzak aurkeztu berri ditu. Helburua izan da zehaztea astean zenbat arrain kontsumitu behar den kontsumo seguru baterako, elikagaien kontsumoa optimizatuko duena, baina kutsatzaileen eragina mugatuko duena.
|
|
|
Ikerketaren arabera, adituek uste dute arraina kontsumitzeko gomendio ofizialei jarraituz gero, arrisku potentzialak murriztu egiten direla eta irabaziak askoz handiagoak direla. Elikadura, Ingurumen eta
|
Lanerako
Osasunerako Frantziako Agentziak (ANSES) arrain freskoa eta izoztua, moluskuak, krustazeoak, kontserban edo produktu ketuak aztertu ditu, besteak beste. Kutsatzaileei dagokienez, artseniko organikoa, kadmioa, merkurio metilikoa, kutsatzaile organiko iraunkorrak (dioxinak eta furanoak, esaterako) eta PCBak (aldian egindako Calipso azterketaren emaitza) aztertu ditu.
|
|
|
Atal honetan sei simulazio daude: ontziratzea eta paketatzea, masen formulazioa, salgaien sarrera eta harrera, abian jartzea eta gelditzea,
|
laneko
osasuna eta kontserben azken tratamenduak. Besteak beste, formula hauek interpretatzen ikas daiteke:
|
|
2013
|
|
|
Kontu jakina da arlo ugaritan egindako murrizketek bizkorrago lan egitera behartu dituztela langileak; prekarietatea eta lan baldintzen kaskartzea ekarri du horrek.
|
Lan
osasunarentzat kaltegarria da (depresioak, gaixotasunak, suizidioak…) eta bizitzarentzat ere bai, lan istripu hilgarriek erakusten duten gisan.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak
|
lan
osasunarekin duen konpromisoa «txikia» dela uste du Adofo Muñoz ELAko idazkari nagusiak. «Krisi latz honen erdian lan osasunerako ematen den diru kopurua murriztuta, agerian uzten du jarrera hori».
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak lan osasunarekin duen konpromisoa «txikia» dela uste du Adofo Muñoz ELAko idazkari nagusiak. «Krisi latz honen erdian
|
lan
osasunerako ematen den diru kopurua murriztuta, agerian uzten du jarrera hori». Osalan laneko segurtasun eta osasunerako euskal erakundeari aurrekontua %14, 87 jaitsi dio Jaurlaritzak; azken hiru urteetan jaitsiera hori %40 izan da.
|
|
|
Osalan laneko segurtasun eta osasunerako euskal erakundeari aurrekontua %14, 87 jaitsi dio Jaurlaritzak; azken hiru urteetan jaitsiera hori %40 izan da. Murrizketa horien ondorioz,
|
lan
osasunerako erabiltzen den dirua «ezdeusa» dela esan du Leire Txakartegi lan osasuneko arduradunaren esanetan. Hego Euskal Herrian BPGaren %0, 02ra ez da iristen kopuru hori.
|
|
|
Hori gabe, ordea, gaixotasun gutxiago erregistratu ziren joan den urtean Hego Euskal Herrian. ELAk atzo aurkeztu zuen lan ezbeharren egoeraren 2012ko txostena, eta bertan bildu dituen datuen arabera, iaz 4.121 gaixotasun erregistratu zituzten Osalanek eta Nafarroako Osasun publikoaren eta
|
lan
osasunaren institutuak. 2011n baino 546 gutxiago.
|
|
|
Mutualitateen «iruzurrak» Salaketa horiek guztiak kalera aterako ditu sindikatuak. Igandean
|
Laneko
Osasun eta Segurtasunaren Nazioarteko Eguna izango da, eta ostegunean mobilizazioa egingo du ELAk Bilbon. LABek ere lan istripuen aurkako aldarrikapenak eramango ditu kalera ostiralean, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan egingo dituen hainbat mobilizaziotan.
|
|
|
LABek ere lan istripuen aurkako aldarrikapenak eramango ditu kalera ostiralean, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan egingo dituen hainbat mobilizaziotan. Sindikatuak
|
lan
osasunean mutualitateek daukaten eginkizuna gaitzetsi du. «Mutualitateek, istripua ezkutatu nahian, istripua izan duten langileei, aldi baterako beste lanpostu bat emateko eskatzen diete enpresei.
|
|
|
Urtero egiten du deialdia Espainiako Gobernuak, Laneko Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen Mutualitateen soberakinetatik datozen funtsak banatzeko. Diru hori lan istripuak eragozteko eta
|
lan
osasuna hobetzeko deialdietarako erabili behar dela dio deialdiak. Historikoki, EAJren menpeko gobernuek ez dute diru hori eskatu izan, Eusko Jaurlaritzari berez dagokiola uste izan baitute.
|
|
|
Bi sindikatu horien arabera, «Madrilen leihatila» baino ez da izan Jaurlaritza. «Eredu propioaren alde egiteko aukera baztertu du
|
lan
osasunean ere. Beste atzerapauso bat da gizarte babesaren euskal esparruan.
|
|
|
Hori azaltzeko, osteoporosiaren adibidea ekarri du gogora: Gure
|
lana
osasun teknologiak analizatzea eta erabakiak hartu behar dituztenentzako txostenak egitea da, eta urteak dira osteoporosiari buruzko txostena egin genuela. Osteoporosia prebenitzeko emakumezko guzti guztiak tratatzen ziren garaia zen.
|
|
|
|
Laneko
osasuna eta lan arriskuen prebentzioa.
|
|
|
ESKa aplikatzeko, laneko harremanek zuzendarien edo jabeen eta langileen arteko harreman onean oinarrituta egon behar dute. Horretarako, akordioak lortu behar dira sustapenari, parte hartzeari, trebakuntzari,
|
laneko
osasunari, enpleguaren kalitateari, eta langileen eta enpresaren interesak bat etortzeari buruz.
|
|
|
Antolaketa esparruan giza baliabideei aplikatutako ESKaren ekintzak?? Enpresa batek erabaki hauek hartu ditu giza baliabideen kudeaketari ESKa aplikatzeko: a) Zuzendarien eta langileen arteko harremanak arautuko dituen kode etiko bat egitea.b) Enpresako instalazioetan, doako haurtzaindegi zerbitzua ezartzea.c)
|
Laneko
osasunaren batzorde bat sortzea, enpresako hiru ordezkariz eta langileen hiru ordezkariz osatua, aldizka bilduko dena enpresak laneko osasunean egiten dituen ekintzak aztertzeko eta hobetzeko proposamenak egiteko.Adierazi erakundearen dimentsioaren zein arlori dagokion ekintza horietako bakoitza.
|
|
|
Antolaketa esparruan giza baliabideei aplikatutako ESKaren ekintzak?? Enpresa batek erabaki hauek hartu ditu giza baliabideen kudeaketari ESKa aplikatzeko: a) Zuzendarien eta langileen arteko harremanak arautuko dituen kode etiko bat egitea.b) Enpresako instalazioetan, doako haurtzaindegi zerbitzua ezartzea.c) Laneko osasunaren batzorde bat sortzea, enpresako hiru ordezkariz eta langileen hiru ordezkariz osatua, aldizka bilduko dena enpresak
|
laneko
osasunean egiten dituen ekintzak aztertzeko eta hobetzeko proposamenak egiteko.Adierazi erakundearen dimentsioaren zein arlori dagokion ekintza horietako bakoitza.
|