|
2002
|
|
|
Biderik leunena iritzi publikoaren gain presioa egitea da eta sindikatuen eskakizunen gizarte legitimazioa lortzea. Lan baldintza batzuk oinarrizko eskubideakdira (lan berdinarentzat soldata berdina,
|
lan
osasunerako eskubideak, 35 ordukolan astea...), eta ahaleginak egin behar dira gizarte osoak hori horrela dela onardezan. Bide honek, normalean, epe luzeko emaitzak izaten ditu.
|
|
|
EBko langileen gizarte eta lan baldintzen berri eman nahi du, 10 adierazleren bidez: lana, enpleguaren kalitatea, lan baldintzak, soldatak, lanaldia, KPI,
|
lan
osasuna, gizarte babesa, ikerketa eta garapena, hezkuntza eta prestakuntza.
|
|
2005
|
|
|
\ Segurtasuna eta
|
lan
osasuna: Hego Euskal Herrian urtean 100dik gora behargin hiltzen da lan istripuz.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, pribilegioen kopurua murriztu da, eta, are gehiago, betidanik aitortutako batzuen zenbatekoa mugatu da, hala nola, tributu arlokoena eta Gizarte Segurantzako kuotena (ehuneko 50eraino gutxitu da bakoitzaren zenbatekoa). ...epaileak erabakitako kalte ordainari buruzkoak, masaren aurkako kredituduko dira konkurtso kredituei begira; Langileen Estatutuko 32.1 artikuluan jasotako alokairuak, aldiz, gainerako konkurtso kredituak baino lehenago ordainduko dira; eta, testu bereko 32.3 artikuluan jasotakoek pribilegio orokorra izango dute, lan istripuaren ondoriozko kalte ordainek, eta konkurtso adierazpena egin baino lehen
|
lan
osasunaren arloan sortutako betebeharrak eznordainek bezala. Modu horretan, kon betetzearen ondoriozko prestazioen gaikurtsoa kreditu batzuen ordainketarekin agortzea saihestu nahi da, eta, kredituok ordaintzeagatik sortzen den interes orokorra baztertu gabe, masa pasibo osoaren interesarekin batu nahi da berori; aldi berean, langileek eta Herri Administrazioak onartutako hitzarmen tuek pribilegiorik ez duten zatian.irtenbideak sustatu dira, horien kredi
|
|
|
...gutxieneko alokairuaren hirukoitza ordaintzeke dauden alokairu egunengatik biderkatzean ateratzen den zenbatekoan; kontratuak azkentzearen ondoriozko kalte ordainak, legeak zehaztutako gutxieneko zenbatekoan, zenbateko hori kalkulatu denean lanbidearteko gutxieneko alokairuaren hirukoitza gainditzen ez duen oinarriaren gain; lan istripuaren eta lanbide gaixotasunaren ondoriozko kalte ordainak, eta
|
lan
osasunaren arloko betebeharrak ez betetzearen ondoriozko prestazioen gainordainak, horiek konkurtso adierazpenaren aurretik sortu direnean.
|
|
|
5) Konkurtso adierazpenaren ostean zordunak lanbide edo enpresa jarduera betetzearen ondorioz sortutako kredituak, lan kredituak barne; azken horietan, kaleratzearen edo lan kontratuak azkentzearen ondoriozko kalte ordainak jasotzen dira, bai eta
|
lan
osasunari buruzko betebeharrak ez betetzearen ondoriozko prestazioen gainordainek ere, epaileak lanbide edo enpresa jarduera amaitzea erabaki arte, hitzarmena onetsi arte, edo, bestela, konkurtsoa amaitu dela adierazi arte.
|
|
2007
|
|
|
EESEk, besteak beste, honako alderdi hauek barne hartuko lituzke: lan arriskuak prebenitzeko eredua;
|
lan
osasunari arreta emateko sistema publiko integrala; lanbideen arteko gutxieneko soldata zehaztea; lan egutegi propioa egitea; gizarte segurantzako sistema propioa sortzea (pentsioak) eta haren finantza eta antolaketa zehaztea; lan politika aktiboak, lan zerbitzuak edo institutuak sortzea (Nafarroan, EAEn eta Iparraldean); lanbide heziketarako sistema propioa; gaur egungo erakunde propioak eratzea... hala nola, Lan Harremanen Kontseilua, Lan Epaitegia, Kontseilu Ekonomiko eta Sozialak, Iparraldeko Garapen Kontseilua, Industria Mahaia, Funtzio Publikoaren Kontseilua, Osalan eta Lan Osasunaren Institutu Nazionala (INSL) krisi sakonean dago gaur egun eta abar.
|
|
|
Eskolako jazarpena, mobbing, bullying… dira ikasleek ikasgeletan izaten dituzten gatazkak maiz salatzeko moduetako batzuk, baina zer gertatzen da biktima irakaslea denean? Diziplinarik eza, bandalismoa, hitzezko erasoak edo eraso fisikoak, larderia edo mehatxuak dira gaur egun ikastetxeetako irakasleek izaten dituzten egoeretako batzuk, irakaskuntza jardueraren garapen normala oztopatzen edo galarazten duten egoerak sortuz, eta irakaskuntzaren kalitateari,
|
lan
osasunari eta irakasleen egoera emozionalari eragiten dietenak. Arazo horien aurrean, irakaslea askotan babesgabe sentitzen da.
|
|
2008
|
|
|
Esposiziopeko langileak Horren guztiaren emaitza da ia lau milioi langile (guztizkoaren %25, 4) substantzia kantzerigenoen eraginpean daudela. Kalkuluen arabera, gure herrialdean 4.000 langile hiltzen dira urtean substantzia kimikoen eraginpean egoteagatik, 36.000 baino gehiago gaixotu egiten dira eta horrelako substantziek urtean 18.000 lan istripu baino gehiago eragiten dituzte, Lan, Ingurumen eta Osasun Institutu Sindikalaren (ISTAS)
|
lan
osasunari buruzko txostenaren arabera. Kutsatzaile horien eraginpean egotea ez da lan esparrura mugatzen.
|
|
|
Benetako gerretan Genevako Ituna betetzen ez den eran, gatazka honetan ere balio gutxikoak izaten dira
|
lan
osasuna eta segurtasuna bermatzeko arauak. Izan ere, enpresariek sistematikoki saihesten dute, gehienetan, araudia.
|
|
|
Etxebizitzarako eskubideak, aldiz, ez du balio handirik bizirik ez daudenentzat. Beste arlo batzutan gazte izateak desabantaila esan nahi badu,
|
lan
osasunean eta segurtasunean gazte izateak urraketa bortitzagoa pairatzea dakar.
|
|
|
Azken datua ikusita, epe motzean lehentasuna
|
lan
osasun eta segurtasun legedia betetzea bermatzea bada ere, lan istripuei buruzko eztabaida haratago eraman behar da, eta pairatzen dugun lan harremanen ereduaren muinean kokatu. Erakundeek lan eskubideen berme izateari uko egiten dietenean, sindikatuen negoziazio eta kontrolerako ahalmena gutxitzean, eta prekarietatea nonahi denean, ez da bidezkoa lan istripuak era isolatuan aztertzea.
|
|
|
Alazne Alonso. Genero politikak, gazteak eta
|
lan
osasuna.
|
|
2009
|
|
|
hein batean, kontratazioetan urtarokotasun handia duelako (uzta garaian lan egiten duten jornalariekin), kontraturik gabeko lana arrunta den eremuetako bat da. Sektore horrek, gainera, irregulartasunak ditu hitzarmenak betetzeko orduan (soldatak, aparteko orduen aintzatespenik eza, egindako lana baino kategoria apalagoko kontratua…), bai eta laneko arriskuei aurrea hartzeko eta
|
lan
osasunerako araudian ere. Eraikuntza:
|
|
|
Ainhoa Etxaide sindikatuko idazkari nagusiak eta Ibon Zubiela
|
lan
osasunerako arduradunak agerraldia egin zuten atzo, iaz izandako lan istripuei buruz aritzeko. Istripu guztiak kontuan hartuta, azken urteotan kopurua mantendu egiten da, LABen arabera.
|
|
|
Euskadiko CCOOk Administrazioaren jarrerari buruz hitz egin du, eta
|
lan
osasunaren arloan enpresak eta administrazioak interes gutxi erakusten ari direla iritzi dio.
|
|
|
Arrazoi anitz
|
lan
osasuna defendatzen jarraitzeko
|
|
|
Pausoz pauso eta guztiok batera aurrera egin dezakegu beste batzuen helburu ilunak alde batera utzita. Euren gezurrek ez gaituzte
|
lan
osasunaren aldeko borrokatik aldenduko, hamaika arrazoi baitago borroka hau babesten jarraitzeko.
|
|
|
Sindikatuek uste dute Nafarroako Gobernuak enpresak aurrera egiteko dirua jartzen badu baldintzak ere jarriko dituela," dirua egoki bideratzeko". Aldi berean,
|
lan
osasuna, modernizazioa eta lanpostuen sortzea kontuan izateko eskatuko dute. Hori guztia iritsi bitartean, LABetik diote" tregua" batean daudela.
|
|
|
Zoritxarrez, gauzak ez dira horrela izaten, batez ere, enpresari askok epe motzeko etekin ekonomikoei begira daudelako. Eta asmo onak albo batetara gelditzen dira, tartean
|
lan
osasuna, ahalik eta etekin borobilenak lortzeko.
|
|
|
Hainbat proposamen egingo dituela negoziazioetan azaldu du, baina xehetasunik eman gabe. «Prekarietatearen aurkako neurriak, soldata eta lan baldintzetan hobekuntzak, aukera berdintasuna eta
|
lan
osasunean aurrerapausoak eskatuko ditugu», diote. Hitzarmen laburraren alde egingo dutela ere azaldu dute, iraupen luzekoek patronalari bakarrik egiten dietelako mesede.
|
|
|
Planak egiteko garaia datorkigu, eperako estrategia prestatu behar dugu. Barruari begiratu diogu langile eta teknikariekin hitz eginez, haiek ere plangintzan laguntzeko,
|
lan
osasuna zer izan behar den zehazteko.
|
|
|
Krisiak ez al du
|
lan
osasunaren zaintza jaitsi?
|
|
|
Urte erdi darama Araba, Bizkai eta Gipuzkoako langileen
|
lan
osasuna zaintzeko ardura nagusian, baina aurretik ere urte luzeak eman ditu Pilar Collantesek (Donostia, 1965) lan osasuneko ordezkari lanetan UGT Euskadin. 2014 urtera arteko estrategia prestatzea du datozen hilabeteetako zeregin nagusia.
|
|
2010
|
|
|
Lehena: ELA eta LAB sindikatuek haien ordezkaritza bertan behera utzi dute Osalanen, EAEn
|
lan
osasuna kudeatzen duen instituzioan. Abandonu horren arrazoiak anitzak dira, baina horietako bat da Osalanek uko egin ziola langileen kotizazioak hemen gestionatu eta banatu daitezela eskatzeari.
|
|
2011
|
|
|
Langileen ordezkarien hitzetan," enpresaren erantzukizuna argi" uzten duten oinarrizko hiru elementu ematen dira auzian: " kalte nabaria (heriotza),
|
lan
osasun baldintzen urraketa eta bi aspektu horien arteko lotura. EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak dagoeneko iragan udan zigortu zuen enpresa, CCOOk aipatu duenez.
|
|
2012
|
|
|
3 Gipuzkoako Foru Aldundiak argi adierazi nahi du
|
lan
osasunari lehentasuna emango dion lan harreman eta prebentzio eredu berria sortu behar dugula, eta eredu horrek lan duina eta segurua izan behar duela ardatz. Horretarako, ezinbestekoa da gizarte eta ekonomia arloko eragile guztiek eta administrazio publikoek batera eta norabide berean jardutea.
|
|
|
Horri gehitzen badiogu iraupen motzeko bajetan langilea kaleratua izan daitekeela, esan beharrik ez da areagotu egingo direla presioaren, beldurraren, kaleratzeen eta osasunaren gaineko ondorioak. Pertsona gehienok bizirauteko lan egin behar dugunez, argi dago erreformaren ondorioek (ezegonkortasuna, segurtasun eza, babesgabetasun handiagoa, kaleratua izateko beldurra, enplegu eta laneko baldintzak aldatzea, malgutasuna, kontratu kaskarragoak, eta abar) eta egungo langabezia mailak langileriaren osasunari eta
|
lan
osasunari eragiten dietela zuzenean. Eta hori sufrimenduarekin, gaixotasunekin eta heriotzekin ordaintzen den bidesaria da.
|
|
|
«Lan harremanetarako euskal esparrua eratu behar dugu, gure lan harremanak arautzeko». CCOO, mutualitateen kontra Gaixoaldien kopurua «nabarmen» jaitsi dela esan du Jesus Uzkudunek ere, CCOOko
|
lan
osasunerako arduradunak. «Eta ez langileak gutxiago gaixotzen direlako, kaleratuko dituzten beldur direlako baizik».
|
|
|
MC Prevencion mutualitatearen aurrean elkartu dira. «Iaz, laneko gaixotasun susmoen %0, 02ren berri bakarrik eman zuen», salatu du Jesus Uzkudun sindikatuko
|
lan
osasunerako arduradunak. Sindikatuaren esanetan, neurriak hartu behar dira laneko gaixotasunak mutualitateetan aitortzeko nahiz artatzeko, eta ez Osakidetzan.
|
|
|
Langileek eskubidea dute
|
lan
osasunean eta lan segurtasunean babes eraginkorra izateko. Horretarako, enpresaburuak, jarduera fase guztietan, prebentzio planaren bitartez, laneko arriskuak desagerrarazi edo gutxitzeko neurriak jarri behar ditu.
|
|
2013
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak
|
lan
osasunarekin duen konpromisoa «txikia» dela uste du Adofo Muñoz ELAko idazkari nagusiak. «Krisi latz honen erdian lan osasunerako ematen den diru kopurua murriztuta, agerian uzten du jarrera hori».
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak lan osasunarekin duen konpromisoa «txikia» dela uste du Adofo Muñoz ELAko idazkari nagusiak. «Krisi latz honen erdian
|
lan
osasunerako ematen den diru kopurua murriztuta, agerian uzten du jarrera hori». Osalan laneko segurtasun eta osasunerako euskal erakundeari aurrekontua %14, 87 jaitsi dio Jaurlaritzak; azken hiru urteetan jaitsiera hori %40 izan da.
|
|
|
Osalan laneko segurtasun eta osasunerako euskal erakundeari aurrekontua %14, 87 jaitsi dio Jaurlaritzak; azken hiru urteetan jaitsiera hori %40 izan da. Murrizketa horien ondorioz,
|
lan
osasunerako erabiltzen den dirua «ezdeusa» dela esan du Leire Txakartegi lan osasuneko arduradunaren esanetan. Hego Euskal Herrian BPGaren %0, 02ra ez da iristen kopuru hori.
|
|
|
Hori gabe, ordea, gaixotasun gutxiago erregistratu ziren joan den urtean Hego Euskal Herrian. ELAk atzo aurkeztu zuen lan ezbeharren egoeraren 2012ko txostena, eta bertan bildu dituen datuen arabera, iaz 4.121 gaixotasun erregistratu zituzten Osalanek eta Nafarroako Osasun publikoaren eta
|
lan
osasunaren institutuak. 2011n baino 546 gutxiago.
|
|
|
LABek ere lan istripuen aurkako aldarrikapenak eramango ditu kalera ostiralean, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan egingo dituen hainbat mobilizaziotan. Sindikatuak
|
lan
osasunean mutualitateek daukaten eginkizuna gaitzetsi du. «Mutualitateek, istripua ezkutatu nahian, istripua izan duten langileei, aldi baterako beste lanpostu bat emateko eskatzen diete enpresei.
|
|
|
Urtero egiten du deialdia Espainiako Gobernuak, Laneko Istripuen eta Gaixotasun Profesionalen Mutualitateen soberakinetatik datozen funtsak banatzeko. Diru hori lan istripuak eragozteko eta
|
lan
osasuna hobetzeko deialdietarako erabili behar dela dio deialdiak. Historikoki, EAJren menpeko gobernuek ez dute diru hori eskatu izan, Eusko Jaurlaritzari berez dagokiola uste izan baitute.
|
|
|
Bi sindikatu horien arabera, «Madrilen leihatila» baino ez da izan Jaurlaritza. «Eredu propioaren alde egiteko aukera baztertu du
|
lan
osasunean ere. Beste atzerapauso bat da gizarte babesaren euskal esparruan.
|
|
|
laneko bizi kalitatea hobetzea da jomuga, zenbait kontu hobetuz: ordainsariak, lanaren eta familiaren arteko bateragarritasuna, segurtasuna,
|
lan
osasuna, ingurumen inpaktua eta parte hartzea.
|
|
|
Oinarrizko balioak (duintasuna, errespetua, zintzotasuna, elkarrizketa eta diskriminazio eza) kontuan hartuz tratatu behar dira. Horretarako, laneko legedia betetzeaz gain, harago joan behar da prestakuntzan,
|
lan
osasunean, informazioan eta parte hartzean, eskubide sozialetan eta ordainketan, besteak beste.
|
|
|
c) Langileekiko harremanak oinarritu behar duen printzipioa da langileak duintasunaren, errespetuaren, zintzotasunaren, elkarrizketaren eta diskriminazio ezaren oinarrizko balioei jarraikiz tratatzea.Horretarako, laneko legedia bete behar da, eta harago joan behar da prestakuntzan,
|
lan
osasunean, informazioan eta parte hartzean, eskubide sozialetan eta ordainketan, besteak beste.d) Zuzendarien jokabide etikoa arautzen duten arauak agertzen diren dokumentua enpresaren kode etikoa da, eta, arau horiez gain, eduki hauek ere izan behar ditu: lortu nahi diren helburu etikoak, hura bultzatzen duten balio eta printzipio etikoak, haren aplikazio esparrua, interes taldeen eskubideak eta enpresak haiekin harremanetan egoteko izan behar dituen jokabide arauak.Enpresaren kode etikoa etika batzordeak idazten du, eta, gainera, kodea betetzen dela zaindu behar du eta, behar denean, berrikusi egin behar du.e) Enpresak abantaila hauek lor ditzake lehiakortasunaren ikuspegitik beste enpresetatik bereizteko: Produktibitatea areagotzea, langileek errendimendu handiagoa dutelako.Efizientzia handiagoz hornitzea eta banatzea, hornitzaileekiko eta banatzaileekiko lankidetzaren bidez.Salmenta bolumena handitzea, bezeroek konfiantza dutelako.Kudeaketaren kalitatea handitzea, eta, hortaz, efizientzia handiagoa izatea.Marketinean gutxiago gastatzea.Berrikuntza gehiago sortzea.
|
|
|
Ezin dute beren burua jarri, ezta zaintzailearen laguntzarekin ere», azaldu. Adineko pertsonentzat egokitutako arropa erosoa da, duintasuna mantentzeaz gain Erizaina da, eta adineko pertsonekin egiten du
|
lan
osasun zentro batean. 20 urte baino gehiagoko eskarmentua du, eta kontziente da arroparekin zerikusia duten beharrez, «erabiltzailearen ikuspuntutik».
|
|
|
Ezagutuko dute herriko hondakinen kudeaketaren ezaugarriak, eta beste. Era berean, segurtasun eta
|
lan
osasunaren ikuspuntutik, hondakinen kudeaketa egokia egiteko beharrezkoak diren alderdiak ere landuko dituzte.
|
|
|
2 Antzuolako Udalak argi adierazi nahi du
|
lan
osasunari lehentasuna emango dion lan harreman eta prebentzio eredua bultzatu behar dugula, eta eredu horrek lan duina eta segurua izan behar duela ardatz. Horretarako, ezinbestekoa da gizarte eta ekonomia arloko eragile guztiek eta administrazio publikoek batera eta norabide berean jardutea.
|
|
2014
|
|
|
Urkulluk Estatuko araudia aplikatzen du. Gainera, Gasteizko azken gobernuek Confebaskek, CCOOek eta UGTk defenditzen zuten espainiar araudia ezarrita euskal Lan Harremanen Esparruaren kimua erauzi egin nahi dute, enplegu politikak, prestakuntza (Hobetuz),
|
lan
osasuna (Osalan)...?. Bestalde, Jaurlaritzak dio negoziazio kolektiboak kezkatzen duela, baina bere ardurapeko esparruan, arlo publikoan zegoena eta aurrekontuekin lotura zuzena duten arloetakoa, txikituta utzi du.
|
|
|
«Legez kanpoko eta kontrolik gabeko jarduera baten biktima izan gara. Ez dakit delitua den, baina bada osasun publikoaren eta
|
lan
osasunaren kontrako atentatua». Hildako abereak zabor arruntera bota zituzten herritarren aduragabekeriari egotzi dio Iosu Madariaga Bizkaiko Ingurumen diputatuak martxoan Bilboko TMB plantako langileen artean hedatutako sukarra.
|
|
|
«Negoziazio mahai horretan erabakiko den gauza bakarrenetariko bat Lakuako alfonbraren kolorea izango da». Izan ere, elkarrizketa sozialean sindikatuek enplegu,
|
lan
osasun eta prestakuntza gaiak kudeatu besterik ez luketela egingo salatu du. «Jaurlaritzak esparru horietan erabakitzen dituen politikaren lagungarri hutsa litzateke elkarrizketa soziala».
|
|
|
Espero dugu elkarretaratze hau inflexio puntu bat izatea, alderdien posizio aldaketa bat klausula soziala berriro hartzeko eta Udaleko Osoko Bilkuran onartuak izateko, eta honela datozen lizitazioetan aplikatzeko. Ezin da onartu “mendeko obra” (honela kalifikatu zuen alkateak) lan baldintzak ezkutuan mantenduz,
|
lan
osasuna eta langileen bizitza arriskuan jarriz burutzea.
|
|
|
Hau da, beste aitzakia darabil errealitateari ez ekiteko. Trafiko istripua gertatzen denean, bidearen eta ibilgailuaren egoera kontuan hartzeaz gain, beste hamaika alderdi ere izan behar dira kontuan(
|
lan
osasunaren ikuspegitik behintzat), adibidez, irtete eta sartze ordutegia, banaketa lanetan, lan zama, joan etorria, presak,.... Adierazle hauek guztiek istripuetan eragiten duten edota zehazten duten arren, ez da neurri bakar bat ere jartzen hau guztia zuzentzeko.
|
|
|
Horregatik guztiagatik LABtik makilatuak diren datu horiek gezurtatu nahi ditugu. Dei egiten diegu Gasteizko eta Iruñeako Gobernuei
|
lan
osasunaren aldeko politiketan inplikatu daitezen. Hori da gure konpromisoa.
|
|
2015
|
|
|
Denbora horretan hiru modulu osatuko dituzte: hiri hondakinak, industria hondakinak (laborategiko praktikak barne) eta
|
lan
osasuna eta segurtasuna. Gainera, Nafarroako Unibertsitate Publikoak hondakinen inguruan antolatutako uda ikastaroan ere parte hartuko dute.
|
|
|
ELAren jarrerak, lan hitzarmenen negoziazioa gogortzeaz gain, eragotzi egiten zuen EAEn ezarritako elkarrizketa, kontsulta edo parte hartzeko instituzioetatik agintariek espero zuten adostasun eta harmonia irudia, eskuarki ELAren —eta LABen— irizpideak ez baitziren bat etortzen enplegu,
|
lan
osasun, Prestakuntza Jarraitu edo beste gai gehienetan, Confebasken eta administrazioen irizpideekin.
|
|
|
Bi lan ildo proposatzen zituen Zufiaurrek marko estatala finkatzeko: batetik," nazio mailako estrukturak" lehenbailehen eratzea, hala nola" Ekonomia eta Gizarte Kontseilua, arbitraje eta adiskidetze prozedurak, lanbide heziketarako plan nazionala eta
|
lan
osasunerako plan orokorra", 144 urte batzuen bueltan gauzatuko zirenak; bestetik, erkidegoekin transferentziak negoziatzerakoan," lan harremanen marko nazionalaren" ikuspegia lehenestea; bistan da hau ere lortu zuela UGT eta CEOEk osatutako lobby ak —zeini laster gehituko zitzaion CCOO— lan, enplegu eta gizarte babes gaien transferentzia erabat baztertu baitzuen Estatuak....
|
|
|
Esparru instituzionalean egiten duen lanaren bitartez ELA euskal jendartean duen presentzia handitzen joango da; horretarako baliatuko ditu erakundetako parte hartzea, kontrol ahalmena eta langile klasearen interes ekonomiko eta sozialen aldeko proposamenak egiteko aukera. Orain arte jorratu gabeko edo gutxi jorratutako arloak landu ditu sindikatuak, esaterako, lanbide heziketa, gizarte politika,
|
lan
osasuna, fiskalitatea, etxebizitza edota ingurugiroa. ELAk bere egunerokotasunean txertatu behar du gai hauen jarraipena, eta bere egiturak horretarako prestatu eta egokitu behar ditu.
|
|
2016
|
|
|
UGT eta CCOO indartu, gu baztertzeko. Etorkinen aholkularitza zerbitzuaren kudeaketa, etxebizitza publikoak,
|
lan
osasunari dagozkionak... Eta sindikatuek zer egiten zuten?
|
|
|
Lehentasunezko jarraipena egin behar zaie
|
lan
osasunarekin eta arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten ekimenei: azokak, jardunaldiak, prestakuntza tailerrak, aldarrikapen ekintzak, eta abar.
|
|
|
Alternatiba badago, aldaketa posible da. 1.200 euroko gutxieneko soldata eta 35 orduko lanastearen aplikazioarekin,
|
lan
osasunerako eta euskaraz lan egiteko eskubidea aitortuz, eta neurri guzti hauek emakumeengana iristeko erabakiak hartuz lan mundua goitik behera aldatuko da. Helburu hauek lortzeko egunerokoan aurrera daramatzagun borroka guztiek isla izango dute maiatzaren 28an Bilbon egingo dugu mobilizazio nazionalean.
|
|
|
Patronalak etekina soilik du helburu, langileon bizitza arriskuan jarri behar badu ere. Eta instituzioak, arduragabeak, dugun babes apurra (OSALAN...) murrizten dute.LABek
|
lan
osasuna eskubidea izan dadin borrokatzen jarraituko du, horretarako egin dezakegun borrokarik hoberena prekarietatearen kontrako borroka indartzea dela ulertzen dugu eta horrekin batera lantokietan prebentzio neurriak exijitzeko ekintza sindikala indartu. Egoera honen aurrean mobilizazioan sakontzea dagokigu. Lan osasunaren nazioarteko eguna den apirilaren 28an, maiatzaren 1ean eta beharrezkoa den guztietan.Eskubideak aktibatuzlangileok martxanLAB BuruntzaldeaIrudia:
|
|
2017
|
|
|
Tamalez, medikuntza eta erizaintza fakultateetan ez dira irakasten, ez ingurumen gaiak, ez
|
lan
osasuna. Ikasketa planak oso aspaldikoak dira, eta ezezagutza dago bai nire belaunaldiko medikuengan bai gazteengan.
|
|
|
Horrez gain, instituzioen pasibotasuna salatu dute," prekarietaterik ez egoteaz eta
|
lan
osasuna bermatzean arduratu beharrean, eta horiek konpontzeko neurriak hartu beharrean, bertako enpresariak goraipatzen ari direlako". Joan den osteguneko istripua eta eguneroko prekarietate kasuak salatzeko Langileen Nazioarteko Egunean, maiatzaren 1ean, egingo dituzten egitasmoetan parte hartzeko deia luzatu dute Azpeitiko Gaztetxeak, Ernaik, LABek eta Sortuk.
|
|
2018
|
|
|
Gaur onartutako neurriarekin, orain arteko kontratazio portzentajea handituko du Aldundiak, kontratu publikoetan hainbat gizarte irizpide txertatzeko apustuan sakonduz. Arlo horretan hainbat klausula barneratu ditu erakundeak azken urteetan, zerikusia dutenak enpleguaren kalitatearekin, segurtasuna eta
|
lan
osasuna sustatzearekin, emakumeen eta gizonen benetako berdintasunarekin, ingurumena babestearekin eta hizkuntza eskubideen bermearekin. Orobat, urte hasieran, Kontratazio Eskuliburua onartu zuen, irizpideak bateratzeko, segurtasun juridikoa handitzeko, eta, batez ere, obra, ondasun eta zerbitzuen kontratazioan eraginkortasuna, efizientzia, gardentasuna eta integritatea hobetzeko.
|
|
|
Gobernuari eta enpresei"
|
lan
osasuna hobetzeko neurri zehatzak" proposatzen segituko duela segurtatu du ELAk, baina lan hori karrikan eginen omen du. LABek ez du kontseiluan parte hartuko sei hilabetez.
|
|
|
Ikasketetan beste bide bat egin nuen nik, ingurumen osasun modulua ikasi nuen Arrasaten, eta gero han bertan hasi nintzen lanean, Lagun Aron [Aseguruak],
|
lan
osasuna eta higienea zaintzen. Orduan, Oihularik ipuinak kontatzeko ikastaro bat antolatu zuen Antzuolan.
|
|
|
Orain aukera ezin hobea dute gure enpresariek erantzukizun sozialari eusteko, ETAren mehatxurik gabe: deslokalizaziorik ez egiteko, langileek urteetan lortutako eskubideen kontra ez egiteko hori ere kontratu sozialaren zatia da, kaleratze mozorroturik ez egiteko, legea bete eta
|
lan
osasunaren aldeko neurriak ezarri eta errespetarazteko.
|
|
|
Gaur onartutako neurriarekin, orain arteko kontratazio portzentajea handituko du Aldundiak, kontratu publikoetan hainbat gizarte irizpide txertatzeko apustuan sakonduz. Arlo horretan hainbat klausula barneratu ditu erakundeak azken urteetan, zerikusia dutenak enpleguaren kalitatearekin, segurtasuna eta
|
lan
osasuna sustatzearekin, emakumeen eta gizonen benetako berdintasunarekin, ingurumena babestearekin eta hizkuntza eskubideen bermearekin. Orobat, urte hasieran, Kontratazio Eskuliburua onartu zuen, irizpideak bateratzeko, segurtasun juridikoa handitzeko, eta, batez ere, obra, ondasun eta zerbitzuen kontratazioan eraginkortasuna, efizientzia, gardentasuna eta integritatea hobetzeko.
|
|
2019
|
|
|
Segurtasuna. Patronalari aurrerapausoak egiteko eskatu diote,
|
lan
osasuna lehentasun izatea lortzeko bidean.
|
|
|
Txosten hau kanpaina oso baten testuinguruan dator:
|
lan
osasuna sistema publikotik atera eta enpresa pribatuen, hau da, mutualitateen esku zeharo uzteko, baita kontingentzia arruntengatik baja hartu behar dugunean ere. Mutualitateen helburua ez da osasuna zaintzea, Osakidetza edo Osasunbidearena den bezala, enpresen irabaziak bermatzea baino.
|
|
|
bere horretan jarraituko dutela: . Erabiltzaileek zerbitzu oso txarra jasotzen jarraituko dute, eta langileei ez zaizkie lan baldintzak bermatuko, ezta
|
lan
osasunerako eskubidea ere?.Eusko Legebiltzarrak zerbitzu sozialetan hainbat neurri ezartzeko galdegin zion Jaurlaritzari 2017an, eta horiek bete ez izana egozten ari zaizkio. Neurri horien artean daude zerbitzu sozial guztiak erregulatzea, araudia berritzea, eta erabiltzaileen zein langileen ordezkarien parte hartzea bermatzea.
|
|
|
dagoela deritzo Telletxeak. Batzordeak errelebo kontratuak izenpetzeko eskatu zion zuzendaritzari, eta hark oraingoz ez dio jaramon egin.Halaber, sindikatuek uste dute alde handia dagoela langile berrien eta zaharren artean, eta?
|
lan
osasunean ere, asko dago egiteko?.
|
|
2020
|
|
|
Ez dugu onartuko langileen osasuna arriskuan jartzea». Lan Ikuskaritzan, Osalanen eta Nafarroako Lan Osasuneko Institutuan salaketak jarri dituzte,
|
lan
osasunaren arloko arau hausteak salatzeko..
|
|
|
Vittorio Agnoletto
|
lan
osasunean espezializatutako medikua da, 30 urtetik gorako esperientziaduna. Haren ezagutza zientifiko eta profesionalari gehitu behar zaio 1968ko belaunaldiaren kide izateagatik garatu duen pasio zibil, sozial eta politikoa.
|
|
|
2020an, ELAren eta LABen arabera, Euskal Herrian hildako 29 langileak gogoratu zituzten, eta, horiekin batera, zabortegian galdutako beste biak ere bai. LABeko Lan Osasuneko arduradun Lurdes Erasok azaldu zuen
|
lan
osasunak «okerrera» egiten jarraitzen duela, «azken asteotako gertaeren lekuko». Koronabirusarekin kutsatu ondoren lau langile zendu direla gogoratu zuen Erasok.
|
|
|
Ez dugu neurriz kanpoko neurririk hartzerik nahi. Nire agendan hurrengo asteetan lehentasuna da sindikatuan bilerak egin ahal izatea prekaritatearen aurkako estrategian asmatzeko, enpresetan euskalduntze planak martxan jartzeko edo
|
lan
osasunean pairatzen ari garen heriotzen aurrean eraginkorragoak izateko, eta ez dut nahi koronabirusaren psikosiak hori egitea ekiditea. Era berean, ez nuke nahi koronabirusaren eztabaida publikoak gizartearentzat ezinbestekoak diren beste eztabaida publiko batzuk ezkutatzea, egun gertatzen ari den bezala.
|
|
|
ELAren eta LABen arabera 2020an Euskal Herrian hildako 29 langileak gogoratu dituzte, eta, horiekin batera, zabortegian galdutako beste biak ere bai. LABeko Lan Osasuneko arduradun Lurdes Erasok azaldu du
|
lan
osasuna «okerrera» egin eta egin ari dela, «azken asteotako gertaerak lekuko». Koronabirusarekin kutsatu ondoren lau langile zendu direla gogoratu du Erasok.
|
|
|
Lan arloko aldarrikapen nagusiak hauek dira: (i) hileko gutxieneko 1.200 euroko soldata lortzea; (ii) asteko gehieneko lanaldia 35 ordura jaistea eta kontratu partzialetan gutxienekoa 20 ordura igotzea; (iii) azpikontratatutako enpleguan subrogazioa bermatzea; (iv) prekaritatea murriztea soldata arrakalaren,
|
lan
osasunaren edo aldi baterako kontratuen aurkako benetako neurrien bidez; eta (v) Langileen Estatutua erreformatzea. Hitzarmenak eta lurralde aplikazioko lehentasuna estatukoekiko, soilik esparruetako baldintzak hobetzea ahalbidetuz.
|
|
|
Ia urtebete daramate jardunean patronaleko, sindikatuetako eta Jaurlaritzako kideek osatutako lantaldeek, ados jartzeko hainbat esparrutan. Enplegua,
|
lan
osasuna, enpresen lehiakortasuna, genero berdintasuna eta Lanbide Heziketa dira landu dituzten alorrak. Haien inguruko akordioak onartzearekin batera, 2020an gauzatu beharreko plana zehaztuko dute bileran.
|
|
|
Zentro bakoitzean
|
lan
osasunaz arduratzen den pertsona.
|
|
|
Erantzuteko protokolo bat lantzeaz gain, mozio bateratuak
|
lan
osasunari eta laneko segurtasunari buruzko kanpainak bultzatzeko beharra jasotzen du, baita segurtasun arauak betetzea lanean lehentasuna izan dadin zaintzea ere, produktibitatearen gainetik. Era berean, erakunde guztiei dei egiten diete lan arriskuen prebentzioko jardunbide egokiei buruzko proiektuak egin ditzaten lan administrazioarekin, sindikatuekin eta patronalekin koordinatuta baita laneko segurtasunaren eta osasunaren aurkako delituen kontra aritzeko eta ikuskaritza zereginak areagotu eta hobetzeko ere.
|
|
|
Lan Osasunaren Institutuak egindako txostenaren arabera, lanaren antolaketaren ondorioz arrisku psikosozialak izateko esposizio handia dute zentroan eta estresa eta gatazkak eragiten dituzten komunikazio mekanismo desegokiak daude. " Etengabe arrisku larrian dauden langileen
|
lan
osasuna eta zerbitzuaren prestazioa kaltetzen ari dira". Langileek salatu dutenez, zentroak ez ditu martxan jarri Prebentzio Zerbitzuak planteatutako zuzenketak.
|
|
|
Mobilizazien deitzaileek azaldu dute,
|
lan
osasuna bermatzeko" baliabide nahikorik gabe lan egitera behartzen" dituztela. " Kapitalaren interesak lehenesten dituzte langileon osasunaren gainetik", adierazi dute.
|
|
|
Gainera, koronabirusaren krisia gainditutakoan, sei sindikatuek" erdigunean bizitza" jarriko dutela jakinarazi dute. " Oinarrizko zerbitzuetan babes neurri egokirik eta nahikorik gabe ari garenok, gainerako eremuetan osasunaren bermerako planik edota neurri egokirik gabe ari garenok, mobiliza gaitezen, gure
|
lan
osasunaren kontrako praktikak salatzeko", azaldu dute.
|
|
2021
|
|
|
Beno, arazo publiko hori saihesteko Administrazioak jardungo du. Horretarako
|
lan
osasuna bermatzeko baliabideak jarri lituzke, lan istripuak saihesteko dagoen tresna publikoa erabiliz: Lan Ikuskaritza da lan osasuna bermatzeko duen erreminta.
|
|
|
Horretarako lan osasuna bermatzeko baliabideak jarri lituzke, lan istripuak saihesteko dagoen tresna publikoa erabiliz: Lan Ikuskaritza da
|
lan
osasuna bermatzeko duen erreminta. Dena dela, zein da arlo horretan egiten duen esfortzua?
|
|
|
Eskarien artean sartu dute, era berean, Osakidetzako egiturazko lantaldea handitzea, eta era horretan egun dagoen behin behinekotasuna apaltzea. Bestalde, gogora ekarri nahi dute lan baldintzak arautzeko akordioak iraungita daramatzala 11 urte, eta berritu egin behar dela, urteotan osasun sistema publikoan egin behar diren «murrizketek» eragindako gabeziak konpontzera egin behar dela, geratu egin behar direla hainbat zerbitzuren «pribatizazioan» egin diren aurreraurratsak, eta hobetu egin behar dela langileen
|
lan
osasuna.
|
|
|
Osakidetzako langileek auto karabanak egin zituzten atzo Gasteizen, Bilbon eta Donostian, eta «izurriteak agerian utzi dituen gabeziei erantzuna emateko benetako negoziazioa» eskatu zuten. Hain zuzen, ELA, LAB, CCOO, UGT, ESK eta SATSE sindikatuek osasun arloan inbertsio handiagoa eskatu zioten Eusko Jaurlaritzari, baita lantaldea handitzea, zerbitzu pribatuak publiko bilakatzea eta
|
lan
osasuna babestea ere. Hain zuzen, sindikatuak azken hilabeteotan egiten ari diren mobilizazioen jarraipena izan zen atzokoa, hala nola «Osakidetzako lan baldintzen prekaritatea» salatzen baitabiltza.
|
|
|
Adibidez, garraio sektorean hildako langileen kopurua deigarria da, beharbada sektorearen egoera prekarioaren erakusle, eta funtsezko langile askok pairatutako lan erritmoen adierazgarri. Izan ere,
|
lan
osasuna bermatzea ez da soilik istripuak eragoztea, langileen osasuna ez delako ongizate fisikora mugatzen. Herritarren buruko ongizatea muturreraino eraman duen pandemiak eta haren kontrako neurriek marka utzi dute langile askoren osasunean.
|
|
|
Apirilaren 28an Idoia Mendia agertuko zaigu Laneko Segurtasun eta Osasunaren Nazioarteko Egunaren karietara gomendioak emanez. Gehiengo sindikalarekin lanetik bizirik bueltatzea bermatzeko neurriez aritzeko biltzeari uko egin dio lehendakariordeak;
|
lan
osasunaren garrantziaz arituko zaigu, ordea.
|
|
|
ELA sindikatuak deituta, Eusko Jaurlaritzaren egoitzaren aurrean bildu dira gaur Aita Menni zentro psikiatriko arrasatearreko hainbat langile. Sindikatuak prentsa ohar bidez adierazi duen bezala, langileek lau urte daramatzate hitzarmena sinatu gabe, eta besteak beste," lanaldien jeitsiera, langileen rotazioarekin amaitzeko eta kontratazioa arautzeko neurriak edota
|
lan
osasunari dagokion neurriak" eskatzen dituzte greban dauden langileek.
|
|
|
Azkoitiko Sidenor enpresa 2016tik ari da berdintasuna lantzen, eta plana garatu du langileekin, sindikatuekin eta eragileekin batera. Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunarekiko konpromisoa, emakume eta gizonen arteko egoera, enpresara iristea, etengabeko formakuntza, promozioa eta garapen profesionala, lansarien politika, lan denboraren antolaketa eta kontziliazioa eta
|
lan
osasuna izan dira aztertu dituzten gaiak.
|
|
|
Hori dela-eta, negozio eredu osasuntsua sustatzea du helburu, giza baliabideen politika guztietan langileen ongizatea kontuan izanik. Helburu hori lortzeko honako ekintzak sortu dira: Giza politika guztien diseinuan eta garapenean langileen
|
lan
osasuna barneratu, hau da, Giza Baliabideen Plana berrikusi. Kudeaketa sistema berrikusi eta politika orokorra sustatu erakundeen jarduera guztietan lan arriskuen prebentzioa sartzeko. Instalazioen, ekipoen, medikamentu arriskutsuen erabilera edo substantzia arriskutsuak saihesteko neurriak berritu bere diseinutik horien eraginpean egotea saihesteko edo murrizteko. Lan Arriskuen Prebentzioaren ku...
|
|
2022
|
|
|
Azterlanaren arabera, %35 igo da asteko gainerako lanaldiekiko. “Deuterofobia
|
lan
osasunarekin lotuta dago”, espezialistaren iritzia. Zer eragiten du fobia horrek?
|
|
|
Eta patronalari eskaera jakinak ere helarazi zizkioten. Horien artean zeuden soldatak KPIaren arabera eguneratzea, lanaldia laburtzea, behin behinekotasuna murriztea, eta
|
lan
osasuna bermatzeko neurriak hartzea. Ordu hartan, patronalari ohartarazi zioten arazoak pilatzen ari zirela sektorean.
|
|
|
Itunean sartu beharreko aldarrikapenak zehaztu dituzte dagoeneko. Besteak beste, ordutegiak eta atsedenak arautzea; baimenak,
|
lan
osasun eskakizunak, eta gutxieneko soldata bat —LABek 1.400 euroan du jarria gutxieneko langa—.
|
|
|
«Hego Euskal Herriko erakundeen datu ofizialek ez dute inondik ere islatzen langileek COVID erruz jasan behar izan dutena». Salaketa zuzena Luli Erasorena da, LAB sindikatuko
|
lan
osasun arloko arduradunarena. Eta salatuak, aldiz, Osalan, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Ekonomiaren Institutua eta Espainiako Lan eta Gizarte Ekonomiako ministerioak dira.
|
|
|
Sagarduik eskola eta
|
lan
osasunari ere egin dio erreferentzia. Lege proiektuaren arabera, herritarrek «osasunerako hezkuntza» jasotzeko eskubidea izango lukete, eta administrazio publikoen esku geratuko litzateke hori bermatzeko ekintzak martxan jartzea.
|
|
|
Beste jarduera batzuei dagokienez —hala nola saltokietan, garraioko eraikin publikoetan, kulturguneetan... —, Riberak esan du «justifikatu» egin luketela dekretuak ezarritako tenperatura muga ez aplikatzeko arrazoia, betetzen ez dutenean: dena den, horietan ere «malgu» jokatu ahal izango dute, beharginak kontuak hartuz, haien
|
lan
osasun eskubideak «babesteko».
|
|
|
Beharbada beharrezkoa da, baina enpresaren aldetik ere bai; ez dezagun ikuskaritzaren partea soilik ikusi». Haren arabera,
|
lan
osasuna bermatzeko neurriak ezarri behar dira, baita «kontzientziazio pertsonala» lortu ere. «Ikuskaritza bai, baina kontzientziazioa eta lanketa arlo bakoitzean», erantsi du.
|
|
|
«Enegarren aldiz» deitu ditu sindikatu abertzaleak Nafarroako Gobernua, NOPLOI Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutua eta Lan Ikuskaritza «behingoz beharrezkoak diren bitartekoak jartzera» modu eraginkorrean, enpresetan
|
lan
osasunerako neurriak betearazteko.
|
|
|
Honela, inongo momentutan ezin zaio langile bati zapalgailu edo edozein gailu mugikorrera hurbiltzen utzi, horretarako daude figura hauek eta finkatutako lan osasuneko protokoloak. Araudiak argi dio patronalak guztiaren gainetik bermatu behar duela
|
lan
osasun sistema integralaren funtzionamendua eta bermeak eskaini. Zer esanik ez promotorea Nafarroako Gobernua bera denean.
|
|
|
Burokrazia asko igo da, agiriak direla eta ez direla, edo txertoei buruzko zalantzak, edo bajak. Zuzendaritzatiksaiatu da horriirtenbide bat ematen, hainbat
|
lan
osasun etxeetatik kanpora eramaten, baina berandu iritsi da. Paziente kronikoak ikusteari utzi genion hasieran, COVID sintomak zituztenak lehentasuna hartu zutelako.
|