|
2001
|
|
|
Baina kontuz, hemen ez dago literatura engaiaturik, ez dago pertsonaianagusi edo narratzailearen aldetik inongo konpromiso ideologiko edo etikorikgizartearekiko; dagoena da, pertsonaia nagusi horrek bizi duen munduarekikokonpromiso moral sendo bat. Nobelagileak ere badaki pertsonaia horri egokituzaizkion zirkunstantzien berri, eta hor egingo du
|
lan
memoriak, unibertso nobelistiko hori unibertso morala ere izan dadin. Hori zailagoa da, batez ere gureartean, gizakiaren pultsio moralak ideologia jakin eta konkretuekin modu baldarbatean nahasirik agertzen zaizkigunean nonahi.
|
|
2006
|
|
|
Funtzio exekutiboarenalderdi bat, portaeraren inhibizioari dagokion alderdiarena, dago ukitua AGHNhiperaktibo inpultsiboan. Funtzio exekutiboaren beste alderdi batzuk(
|
lan
memoria, autorregulazioa edo afektua) daude nahastuak AGHNaren arreta gabeziarensintometan.
|
|
2008
|
|
|
Idazketaren plangintza ebaluatzeko,
|
lan
memoria txikiegia izatea eta informazioa sortzean, antolatzean, eskuratzean eta adieraztean gerta daitezkeen arazoak aztertzen ditugu.
|
|
|
Baina, automatizatu egin behar dira deskodetze prozesuak, hizkuntza idatziaren ulermen maila ahozko hizkuntzarena bera izan dadin. Deskodetzeak
|
lan
memoriaren baliabideak bereganatzen ditu, eta automatizatu egin behar da, ulermena kaltetu ez dezan. Osterantzean, deskodetzeak lan oroimenaren baliabideak xahutzen ditu, eta baliabide horiek beharrezkoak dira esaldien esanahia integratzeko.
|
|
|
– Grafemak eskuratzeko gaitasun gutxi dute,
|
lan
memoria zamatuegia dutelako.
|
|
|
Lan konplexua da idaztea, hainbat alderdi aldi berean kontuan hartzea eskatzen duena.
|
Lan
memoriaren espazio kognitiboa blokea dezake aldi bereko prozesuen gainkargak. Izan ere, gramatikako eta ortografiako arauek, automatizatu gabe daudenean, idazketaren prozesu zentraletarako behar den espazio kognitiboaren zati handi bat bereganatzen dute.
|
|
|
Egitura ortografikoaren eta egitura fonologikoaren arteko loturak
|
lan
memoria eraginkorra eskatzen du. Lan memoriaren mugak egoten dira idazten ikasteko zailtasunen sustraian:
|
|
|
Egitura ortografikoaren eta egitura fonologikoaren arteko loturak lan memoria eraginkorra eskatzen du.
|
Lan
memoriaren mugak egoten dira idazten ikasteko zailtasunen sustraian: idazketa eskuratzeko arazoak dituenak ez du kode fonologikoak oroimenean garatzeko gaitasunik.
|
|
|
|
Lanek
memoria kolektiboan gordetako gertakizun hurbilei erreferentzia egiten diete, literatura eta abangoardia historikoei estu lotuta. Txekiar Errepublikako Zbynek Baladran artistak, esaterako, liburua eta ikus entzunezkoaren bitartez, dorre konstruktibista osatzen du.
|
|
2009
|
|
|
Ikertzaileek eredu informatikotik abiatuta egindako hipotesia berretsi zuten. “Zenbat eta gehiago aktibatu aurrealdeko azala, orduan eta gaitasun handiagoa du horma arteak epe laburreko ikusizko informazioa atxikitzeko,
|
lan
memoriaren gaitasunaren adierazle bat”, azaldu dute. Egindako esperimentuaren bidez, azken urteetan eredu psikologikoetatik eta neuroiruditik abiatuta lan memoria aztertzen aritu diren ikerketa talde askoren emaitza sakabanatuak azaltzen dira.
|
|
|
“Zenbat eta gehiago aktibatu aurrealdeko azala, orduan eta gaitasun handiagoa du horma arteak epe laburreko ikusizko informazioa atxikitzeko, lan memoriaren gaitasunaren adierazle bat”, azaldu dute. Egindako esperimentuaren bidez, azken urteetan eredu psikologikoetatik eta neuroiruditik abiatuta
|
lan
memoria aztertzen aritu diren ikerketa talde askoren emaitza sakabanatuak azaltzen dira. “Compte ek dioenez, kontrol kognitiboaren mekanismo neurobiologikoen ikuspegi berritzailea da, eta ikerketa ildo berriak irekitzen ditu”.
|
|
|
Erresonantzia magnetiko bidez lortutako datuek berretsi egin dute hipotesi hau: nahikoa da aurrealdeko azala aktibatzea, parietalak epe laburrera ikusizko informazioa atxikitzeko duen gaitasuna handitzeko;
|
lan
memoriaren ahalmenaren adierazlea da hori.
|
|
|
|
Lan
memoria, edo epe laburreko memoria, adimen testak gainditzeko gaitasunarekin lotuta dago, eta paretako azalean gordetzen da, lobulu parietalaren aurreko aldean, buruaren erdiko eta alboetako zatietan. Orain, jakina da kortex prefrontalak zona parietalean eragiten duela eta garun ahalmen hori hobetzen duela, baina ez da ezagutzen azaleko beste gune batzuen rola ere, ikusizko oroimena eskatzen duten ariketetan aktibatzen direnak.
|
|
|
Orain, jakina da kortex prefrontalak zona parietalean eragiten duela eta garun ahalmen hori hobetzen duela, baina ez da ezagutzen azaleko beste gune batzuen rola ere, ikusizko oroimena eskatzen duten ariketetan aktibatzen direnak.
|
Lan
memoria Psikologo eta neurologoek lan memoria aztertzen dute mundu osoan. Zentzumenek emandako informazioa atxikitzeko garunak duen gaitasunetik abiatuta, adituek epe luzeko memoria bat (Alzheimer gaixotasunek eragiten dutena) eta epe laburreko memoria bat (lan memoria) bereizten dituzte.
|
|
|
Orain, jakina da kortex prefrontalak zona parietalean eragiten duela eta garun ahalmen hori hobetzen duela, baina ez da ezagutzen azaleko beste gune batzuen rola ere, ikusizko oroimena eskatzen duten ariketetan aktibatzen direnak. Lan memoria Psikologo eta neurologoek
|
lan
memoria aztertzen dute mundu osoan. Zentzumenek emandako informazioa atxikitzeko garunak duen gaitasunetik abiatuta, adituek epe luzeko memoria bat (Alzheimer gaixotasunek eragiten dutena) eta epe laburreko memoria bat (lan memoria) bereizten dituzte.
|
|
|
Lan memoria Psikologo eta neurologoek lan memoria aztertzen dute mundu osoan. Zentzumenek emandako informazioa atxikitzeko garunak duen gaitasunetik abiatuta, adituek epe luzeko memoria bat (Alzheimer gaixotasunek eragiten dutena) eta epe laburreko memoria bat(
|
lan
memoria) bereizten dituzte. Azken horrek ahalbidetzen digu berehalako erabakiak hartzea edo diskurtso bat egituratzea.
|
|
|
Azken horrek ahalbidetzen digu berehalako erabakiak hartzea edo diskurtso bat egituratzea. Jakina da
|
lan
memoria hori, laburragoa, buruko gaixotasunek (eskizofrenia eta depresioa, esaterako) eragiten dutela, nahiz eta oraindik kausa efektu erlaziorik ez izan. Jakina da, halaber, lan memoria handiena duten pertsonek lortzen dituztela puntuaziorik altuenak adimen testetan; beraz, zientzialariek uste dute memoria horrek zeregin berezia izan dezakeela norbanakoaren gaitasun kognitiboan.
|
|
|
Jakina da lan memoria hori, laburragoa, buruko gaixotasunek (eskizofrenia eta depresioa, esaterako) eragiten dutela, nahiz eta oraindik kausa efektu erlaziorik ez izan. Jakina da, halaber,
|
lan
memoria handiena duten pertsonek lortzen dituztela puntuaziorik altuenak adimen testetan; beraz, zientzialariek uste dute memoria horrek zeregin berezia izan dezakeela norbanakoaren gaitasun kognitiboan. Nazioarteko esperimentua Lan memoria handiena duten pertsonek lortzen dituzte puntuaziorik altuenak adimen testetan.
|
|
|
Jakina da, halaber, lan memoria handiena duten pertsonek lortzen dituztela puntuaziorik altuenak adimen testetan; beraz, zientzialariek uste dute memoria horrek zeregin berezia izan dezakeela norbanakoaren gaitasun kognitiboan. Nazioarteko esperimentua
|
Lan
memoria handiena duten pertsonek lortzen dituzte puntuaziorik altuenak adimen testetan. Neurobiologiako eredu konputazionalak, erresonantzia magnetiko funtzionaleko sistemak eta probak erabiliz, August Pi i Sunyer (IDIBAPS) Ikerketa Biomedikoen Institutuko teknikariek frogatu dute garun azalaren bi zati daudela, oroimen mota horretan ondo bereizitako funtzioak dituztenak.
|
|
|
Ikerketa horren emaitzak “Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS) ” aldizkariaren azken edizioan argitaratu dira. “Algoritmo informatiko konplexuei esker, sare birtual bat simula daiteke, non neurona askok elkarri eragiten baitiote; eredu horiek gure burmuinaren egituren funtzionamendua sila dezakete, eta, gure azterketan erabilitako ereduaren arabera,
|
lan
memoria handitu behar denean, kortex prefrontalak indartu egiten du parietalaren aktibazioa, non informazioa une batez gordetzen baita”, azaldu du Albert Compte doktoreak. Espezialistak gehitu du kortex parietalera iristen den estimulu labur batek aktibazio erreberberatzaile bat sortzen duela, neurona sare txiki bat aktibo duena, eta urrutiago dauden neuronekiko (alboko inhibizioa) interakzio inhibitzaileek sare osoa aktibatzea eragozten dutela.
|
|
|
Alboko inhibizio horrek ere badu eragina paretako sarearen ahalmen mnemoteknikoari dagokionez. “Parietala aktibatzean aurrealdeko azalak egiten duen errefortzuak inhibizioa eragozten du, eta
|
lan
memoria hobetzen du puntualki”. Ikusizko memoria Ikertzaileek 25 boluntario osasuntsu jarri zituzten ikusizko oroimenaren test errazak egiteko, eta erresonantzia magnetiko funtzionaleko gailu batetik ikusi zuten garunaren jarduera.
|
|
2011
|
|
|
Hala erakusten du AEBetako psikologo talde batek egindako azterlan batek, non 60 ikaslek parte hartu baitzuten. Lau eguneko praktikaren ondoren, hobekuntza nabarmenak nabaritu ziren espazioaren ikusizko prozesatze gaitasunean,
|
lan
memorian eta funtzio exekutiboetan. Meditazioa eta neurozientziak ‘Monjea laborategian’ Horixe izan zen The New York Timesen argitaratutako artikulu baten izenburua, Tenzin Gyatso XIV. Dalai Lamak sinatua.
|
|
2012
|
|
|
|
Laneko
memoria aztertzea ere interesatzen zaio: Laneko memoria deitzen diogu informazioa on line gordetzeari eta, aldi berean, operazio konplexuak egiteko gai izateari.
|
|
|
Laneko memoria aztertzea ere interesatzen zaio:
|
Laneko
memoria deitzen diogu informazioa on line gordetzeari eta, aldi berean, operazio konplexuak egiteko gai izateari. Bertsolariek ahalmen hori oso garatua dute, eta ikusi nahi dugu nola egiten duten hori, eta zer alde duten trebezia hori hain garatua edo hain entrenatua ez dutenekin alderatuta.
|
|
|
Azterketaren emaitzen arabera, oliba olio birjinaren kontsumoa hitzezko oroimenaren probetako puntuazio hobeekin lotzen zen, baita kafearen kontsumoarekin ere. Bestalde, intxaurrak hartzea
|
lan
memoria hobearekin lotuta zegoen, eta ardoa neurriz kontsumitzea funtzio kognitibo global hobearekin lotzen zen. Elikagai horien guztien ezaugarri komun bat da “polifenol asko dituztela, oxidazioak eragindako erradikal askeen modulazioan ondorio onuragarriak dituzten molekula oso bioaktiboak direla”, azaldu du Clinic ek.
|
|
|
Intxaurren ohiko kontsumoa
|
lan
memoria hobearekin lotzen da, informazioa epe laburrean biltegiratzeko aukera ematen baitu, berriki egindako saiakuntza baten arabera.
|
|
|
Elikaduraren eta funtzio kognitiboaren arteko harremana ikertzea lehentasun zientifiko eta osasun publikoko prebentzioaren eremu bihurtu da. Emilio Ros Bartzelonako Ospitale Klinikoko Lipidoen Unitateko buruak egindako saiakeran, intxaurren ohiko kontsumoa, eta ez beste fruitu lehorrena,
|
lan
memoria hobearekin lotzen da. Autoreek honela definitzen dute:
|
|
|
300 euro eta oroitagiria. Praxku eta Margarita
|
lanak
memoria historikoa du ardatz. 1936ko gerra bizi izan zuten Orioko bi baserritar edadetu ari dira hizketan gerrako kontuei buruzko ikuspegi kontrajarriak agertuz.
|
|
|
Aurtengo honetan gainera, eta baita aurrerantzean ere, Sokamuturreko Argazki Lehiaketa honi Imanol Elias izena jartzea erabaki dugu. 1980 urteaz geroztik eta lehenengo 25 urtetan bera izan da lehiaketa honen sortzaile eta bultzatzaile (Kutxa, Gipuzkoako Aurrezki Kutxak antolatuta) eta azkenengo urteetan ere, beti parte hartu izandu, argazki sarituak izendatzeko epaile lanetan. Horregatik, bere lan guztia eskertu eta bere
|
lanaren
memoria gogoan izan nahi dugu.
|
|
2014
|
|
|
Elkar ekineko kide Eneko Ibargurenek eman du xehetasun gehiago: " Azken bi urteetan egin dugun
|
lanaren
memoria bat aurkeztu genuen, eta oinarri horrekin eskatu dugu lokala, beste edozein elkartek eska dezakeen bezala, irabazi asmorik gabe herriari ekarpen bat egiteko asmoarekin".
|
|
|
Adibidez, psikologian, Wechslerren Adimen Testa da erabilienetakoa, haurrekin (WISC IV) nahiz helduekin (WAIS IV). Test hori banaka egiten da, eta haurraren edo helduaren adimen kozientearen berri ematen du, dagokionaren arabera; horrez gainera, ordea, beste aldagai askori buruzko informazioa ematen du, hala nola
|
lan
memoria, prozesatze bizkortasuna, ahozkotasunaren ulermena eta abar?, trebetasunak talde arautzaileekin alderatuta aztertzeko bidea ematen du eta ebaluatutako pertsonaren ahultasun eta indargune espezifikoei hautematea ahalbidetzen du.
|
|
|
Aldaketak eremu «sozial eta interaktiboago» batean egin dira, pertsona guztiek informazio praktikora iritsi ahal izateko. COCEMFEren web orriak irisgarritasunari buruzko araudia betetzen du eta espazio «sozial eta interaktiboa» da Konfederazioari buruzko informazioaz gain (misioa, ikuspegia, printzipioak eta balioak),
|
lan
memoriak ere sartzen dira, bai eta lan egiten duten erakundeak ezagutu nahi dituzten pertsonentzako gai praktikoak ere. Helburua da sarbide oztopo guztiak ezabatzea, eta, beraz, WCAG 2.0 irisgarritasunari buruzko araudia betetzen da, erabiltzaile guztientzat egokia izan dadin web edukia sortzeko.
|
|
|
Aldundiko arkitektura zerbitzuak Musika Etxeak jasandako narriadurari aurre egiteko
|
lanen
memoria aurrerapena iragarri badu ere, Laudioko Udalak ez du oraindik jaso aste honetarako iragarrita zeuden lanetarako baimen eskaerarik.
|
|
2016
|
|
|
Espazio, sentsazio eta komunikazio desberdina bultzatzen du. Memoria berri bat lantzen du gaur egun, euskal letren memoria, Antton Lukuk Larzabalen obraz egin duen
|
lanak
memoria hori goraipatzen du, alegia euskaldunek beren burua ezagutzen joan behar dutela.
|
|
|
Deialdian parte hartzeko ikasleek, eskariarekin, proiektuaren edo
|
lanaren
memoria aurkeztu dute, gehienez lau orrikoa. Bertan helburuak, metodologia, iturriak, oinarrizko bibliografia… zehaztu daitezke.
|
|
2017
|
|
|
egin behar duzun bakarra da komunikabideen aurrean onartzea gehitxo izan ote den jaso duzun dieta. Horrekin dena konponduko da, eta bestela, denborak egingo du bere
|
lana
memorietan. Halako dieta egiteko aukera izanda, ez nintzateke baskularen gainean jarriko dirua pisatzeko izan ezik.
|
|
2019
|
|
|
Deialdian parte hartzeko ikasleek, eskariarekin, proiektuaren edo
|
lanaren
memoria aurkeztu dute, gehienez lau orrikoa. Bertan helburuak, metodologia, iturriak, oinarrizko bibliografia… zehaztu daitezke.
|
|
|
Lanen arduradunek jakinarazi dutenez, dorreari ez diote erabilera jakinik emanen, ezta teilatuan zegoen seinale komunikazio sistema jarriko ere, aldameneko dorreak desagertu baitira. Mantentzen den dorre bakarra denez, eta kultur balioa aitortua duenez, turisten bisitak har ditzakeela edo goiko solairuetan erakusketak jar daitezkeela aipatzen da
|
lanen
memorian. Hala ere, hori guztia zehazteko dago, eta beti ere dorreak eskaintzen dituen aukerak kontuan hartuta.
|
|
2021
|
|
|
Baterako deia ez da funsgabea. Azken hilabeteotan, Nafarroako 30 elkarte memorialista, sozial eta sindikal elkarrekin aritu gara
|
lanean
Memoria eta Justizia: hemen eta orain!
|
|
|
Bertze urte batez, Baztan ikergai duten ikasketa amaierako proiektuak edo lanak diruz laguntzeko deialdia egin du Baztango Udalak. Eskatzaileek eskabideak eta
|
lanaren
memoria aurkezteko martxoaren 17a arteko epea izanen dute.
|
|
|
Deialdian parte hartu nahi dutenek eskabideak aurkezteko martxoaren 17ra arteko epea dute eta, eskaera orriarekin batera,
|
lanaren
memoria aurkeztu dute. Memorian lanaren helburuak, metodologia, iturriak, oinarrizko bibliografia... zehaztuko dituzte eta txosten hori gradu edo master akaberako proiektu eta lanaren tutorearen ongi ikusia du.
|
|
|
Eskatzaileak ikasketa akaberako proiektua edo
|
lana
memoriaren arabera egin du eta laguntza emanen zaiola jakinarazi ondotik urte bateko epean. Epea gainditurik ez da lanik onartuko eta udalak emandako dirulaguntza erreklamatzen du.
|
|
|
Laguntza jasotzen dutenek
|
lana
memoriaren arabera landu dute eta urtebeteko epea izanen dute horretarako (tutorearen ongi ikusia du). Deialdi honi buruzko xehetasun guztiak Nafarroako Aldizkari Ofizialean daude irakurgai.
|
|
2022
|
|
|
Erreza, ezabatzeko moduko zabor asko zegoelako. Aztoragarria, berriz, garbiketa
|
lanean
memorian gordeta zegoen guztia ikusi nuelako. Argazki eta bideo grabatu guztiak, ikusi, lehen aldiz, edo berriz.
|
|
|
Ez dakit nola egiten nuen. Hezitzaile nintzen hogeita bost umerena, egiten nituen
|
lanen
memoria idatzi behar nuen egunero nagusiari helarazteko. Lana bukatu eta korrika joaten nintzen umeen bila.
|
|
2023
|
|
|
Garuneko eskualdeen inaustea garai ezberdinetan gertatzen da: ikusmen, sentimen eta mugimen sistema nahiko goiz inausten dira; funtzio exekutiboen eta
|
lan
memoriaren eskualde prefrontala, beranduago. Nerabezaroan jarraitu egiten du inausteak:
|
|
|
9 Atzeko zingira. Sarea lehenespen gisa,
|
lan
memoria eta zereginak prestatzea. Horrela jariatzen dira hormona femeninoak Estradiola (estrogeno forma) eta progesterona dira haurtzaroan maila baxua duten eta pubertarotik aurrera handitzen diren hormona emeak.
|
|
|
ez daukagu letra eredu bat, eta teklatuan jartzen ditugu, jakin gabe teklatuan aritzeko jario bat behar duzula; bestela, ideiak ahaztu egiten zaizkizu. Gure
|
laneko
memoria txikia da orokorrean, eta umeena txikiagoa. Dena batera ezin da.
|
|
|
Eta horrekin batera, haren funtzio betearazle guztiak: arreta, kontzentrazioa, pertzepzioa,
|
lan
memoria, prozesatzeko abiadura, irakurmena, idazketa, matematikak, narratibak sortzeko gaitasuna, enpatia, gizarte trebetasunak eta emozioen kudeaketa. Adimenaz ari gara, hari dagozkion gaitasun guztiak kontuan hartuta.
|