|
2005
|
|
|
2002 (e).
|
LAN
HARREMANAK KONTSEILUA. Lan Harremanak Kontseilua.
|
|
|
LAN HARREMANAK KONTSEILUA.
|
Lan
Harremanak Kontseilua. Bilbo.
|
|
|
informe anual 2002 (e).
|
LAN
HARREMANEN KONTSEILUA. Egile editore.
|
|
2007
|
|
|
lan arriskuak prebenitzeko eredua; lan osasunari arreta emateko sistema publiko integrala; lanbideen arteko gutxieneko soldata zehaztea; lan egutegi propioa egitea; gizarte segurantzako sistema propioa sortzea (pentsioak) eta haren finantza eta antolaketa zehaztea; lan politika aktiboak, lan zerbitzuak edo institutuak sortzea (Nafarroan, EAEn eta Iparraldean); lanbide heziketarako sistema propioa; gaur egungo erakunde propioak eratzea: hala nola,
|
Lan
Harremanen Kontseilua, Lan Epaitegia, Kontseilu Ekonomiko eta Sozialak, Iparraldeko Garapen Kontseilua, Industria Mahaia, Funtzio Publikoaren Kontseilua, Osalan eta Lan Osasunaren Institutu Nazionala (INSL) krisi sakonean dago gaur egun eta abar.
|
|
2008
|
|
|
> Lan harremanen> hiztegia> (1999). > UZEIk egin zuen Nafarroako Gobernuak eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluak eskatuta. Batzordean egon ziren Lan Harremanen Kontseilua, Nafarroako Gobernua, Euskal Herriko Unibertsitatea, IVAP eta UZEI.
|
|
|
> Lan harremanen> hiztegia> (1999). > UZEIk egin zuen Nafarroako Gobernuak eta Lan Harremanen Kontseiluak eskatuta. Batzordean egon ziren
|
Lan
Harremanen Kontseilua, Nafarroako Gobernua, Euskal Herriko Unibertsitatea, IVAP eta UZEI.
|
|
|
Hainbat erakundeetako ordezkarien batzordeak antolatu dira, batzuetan Hizkuntza Politikak bultzatuta, beste batzuetan IVAPek eta beste batzuetan beste erakunde publiko batzuek: Nekazaritza Sailak,
|
Lan
Harremanen Kontseiluak, etab. Lan-talde hauek benetako" normalizazio batzorde" gisa aritu dira eta bertan partaide izan dira Jaurlaritzako ordezkariak (IVAP, Hizkuntza Politika, Aldizkari Ofiziala), Nafarroako Gobernukoak, Foru Aldundietakoak, Euskaltzaindikoak, UZEIkoak, etab.
|
|
|
Datu orokor horien azpian, ordea, beste irakurketa batzuk gordetzen dira. Joan den hilean
|
Lan
Harremanen Kontseiluak ohartarazi zuen iaz ezohiko erregulazio ugari egon zirela arrantzaren sektorean, bokartaren debekualdiaren ondorioz. Alegia, ziklo ekonomikoarekin zerikusirik ez zuen gertaera.
|
|
2009
|
|
|
Protestekin ari dira Gipuzkoako anbulantzietako ordezkariak, lan ituna berritzeko negoziazioetan aurrera egiten ez dutelako. LAB eta ELA sindikatuetako ordezkariek kontzentrazio bat egingo dute gaur goizean
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluak Donostian duen egoitzan, patronalak eta LSBk daramaten jarrera salatzeko. Patronalak ez du LABekin eta ELArekin negoziatu nahi.
|
|
2012
|
|
|
Enpresak ituna ez aplikatzea erabakitzen badu eta langileek onartzen ez badute, auzitegietatik kanpo lortu dute konponbidea, bitartekaritza edo ebazpen erakundeen bitartez. Arabaren, Bizkaiaren eta Gipuzkoaren kasuan,
|
Lan
Harremanen Kontseiluko PRECOra jo dute. Akordiorik lortzen ez badute, PRECOk izendatutako ebazleak 25 egun baino lehen jakinaraziko du erabakia.
|
|
|
KESen eta LHKren erreformak Tirabira nagusietako bat erakunde soziolaboralen antolakuntza izan da. ELAk aspaldi utzia zion Kontseilu Ekonomiko eta Sozialean (KES) eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluan (LHK) parte hartzeari. LABek azken horretan zuen ordezkaritzari eutsi zion.
|
|
|
Organohorrek bi zeregin nagusi ditu: sindikatuen eta patronalaren arteko etengabeko elkarrizketarako bilguneizatea, alde batetik, eta bestalde Eusko Legebiltzarraren eta Jaurlaritzaren kontsultarako organoa izatea, arlo soziolaboraleko gaietan (4/ 2012,
|
Lan
harremanen Kontseiluko Legea, otsailak 23koa).
|
|
2013
|
|
|
Patronalak bereari. Espainiako lan erreformari? eutsi zion
|
Lan
Harremanen Kontseiluan sindikatuekin izandako batzar hartan, lehendakariak mahairatutako sektore arteko balizko akordio bati bidea itxiz. Eta horrela iritsi da Confebasken jarrera arbuiatzen duen proposamenaren eztabaida; goizean (o9: 30) abiatuko da Diputazio Iraunkorra, osoko bilkuraren udako ordezkaritza murritza?.
|
|
|
Uztailaren 8az geroztik 348.665 langilek galdu dute ituna Araba, Bizkai eta Gipuzkoan,
|
Lan
Harremanen Kontseiluak emandako datuen arabera. 600.000 soldatapekoetatik 580.875ek arautzen zituzten beren lan baldintzak negoziazio kolektiboaren bitartez, eta 21.579k soilik ez zuten haren babesa.
|
|
2014
|
|
|
Enplegua sortzeko balio izan duela lau haizeetara esateko marketin operazioetatik harago, lan erreformak euskal lan merkatuan izan dituen eraginak begien bistakoak dira.
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidente Tomas Arrietak 2013ko eta 2014ko lehen zatiko txostena plazaratu zuen atzo, eta agirian jasotako zenbakiak Fernandoren egiak dira, langileen kalteei dagokienez. Arrietak berak esan zuen erreformak porrot egin duela Araba, Bizkai eta Gipuzkoan.
|
|
|
Dinamika hauen barruan kokatzen da, gaur, maiatzak 9, LABek EAEko metalgintzako hitzarmenak berritzeko berretsi duen proposamena
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluan (LHK).
|
|
2015
|
|
|
375. " Euskal gizartea sufritzen ari den bortizkeria eta enfrentamendua gainditzeko gaiak duen garrantziaren neurriko borondate eta esfortzua jarri daitezela" eskatzen zien arduradun politikoei Jose Maria Aldaiaren bahiketaren karira
|
Lan
Harremanen Kontseiluan ELAk proposatu zuen testuak.
|
|
|
615. LABek LHKan ELAri emandako babesik esanguratsuena Ertzaintzako ordezkaritza sindikalaren gaian emandakoa izan zen: ertzainen errepresentazioaren zati bat finkatzeko, Ertzaintzako kideen artean sindikatu bakoitzak zuen afiliazioa neurtu behar zen, eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluari zegokion neurketa hartaz arduratu behar zen hiru laguneko taldea izendatzea; UGT eta CCOOk izendapen hura boikotatzen zutenez, ezinbestekoa zitzaion ELAri LABen babesa gaiak aurrera egin zezan; tirabira luzeen ondoren azkenean LABek izendapenari bidea ireki zionean, elkarlanarekiko engaiamenduaren frogatzat hartu zuen ELAk, bazekielako erabakiak LABentzat zuen zailtasun si...
|
|
|
ELAren zuzendaritzaren iritzian, izugarrikeria ahalbidetu zuen laudoaren erantzukizuna, hein handian, hirugarren arbitroa izendatu zuen
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidentea zen Martin Auzmendiri zegokion; izan ere, beste bi arbitroak, bat, langileek, eta bestea, enpresak izendatuak izanik, hirugarrenari zegokion balantza alde batera edo bestera okertzea: hain betekizun erabakigarria enpresen aldeko profil nabarmena zuen pertsona baten esku utzi izana ez zion sindikatuak barkatuko LHKko presidenteari, aurrerago ikusiko den bezala.1114
|
|
|
|
Lan
Harremanen Kontseiluarekin haustura
|
|
|
ELAk jakin berri zuen lau urte lehenagoko Bizkaiko Harrobi eta Hormigoien hitzarmenaren karira izandako gatazkagatik patronalak bultzatutako zigor prozesuan ELAko bost militanterentzat hiru urte eta erdinako kartzela zigorra eskatzen zela; horretaz gain, erantzukizun ekonomikoen izenean, bost sindikaliston ondasun guztien bahiketa eta ELAren erantzukizun ekonomiko subsidiarioa galdatzen ziren. Nazio Batzordeak Cebek eta bere presidentea zen Vazquez Eguzkizaren sindikatuaren aurkako seta ikusi zuen, militanteen" kriminalizazioaren" bidez, ELAri egiten zitzaion erasoan, eta Cebekekin" harreman instituzional oro haustea" erabaki zuen; halaber, ELAk" eten egin zuen
|
Lan
Harremanen Kontseiluko parte hartzea", Cebek, Confebasken bitartez, bertako kide zela argudiatuta.
|
|
|
" patronalak alde bien artean ezinbestekoa den oinarrizko begirunea urratu du, eta hankaz gora jarri ditu negoziaziorako ezinbestekoak diren oinarrizko arauak. Jarrera hori aldatu ezean, ez gara haiekin hitz egiteko inon eseriko". 1125 Horrenbestez,
|
Lan
Harremanen Kontseiluko parte hartzea etenda utzi zuen inoiz erakundearen bultzatzaile eta euskarri nagusia izandako sindikatuak: bide instituzionalarekiko haustura prozesuaren mugarri esanguratsuena izango zen.
|
|
|
979. Lurraldekako lan hitzarmen sektorialen alde arestian izandako jarrera aldatua zuen ELAk. ...ndoni Kaierok nabarmendu duen moduan(" Sindicatos y Marco Vasco de relaciones laborales", Revista Internacional de Estudios Vascos, 44, 1, 1999, 89, www.euskomedia. org/ PDFAnlt/ riev/ 44/ 44089116.pdf), 80ko hamarraldian sektoreko hitzarmen probintzialen jarraitutasuna Langileen Estatutuak (1980) ahalbidetzen zuen zentralizazioaren aurkako harresi gisa erabili zuen ELAk; horrela, 1984an
|
Lan
Harremanen Kontseiluan ELA, CCOO eta Confebaskek sinatu zuten Gatazka kolektiboak konpontzeko prozedurari eta Negoziazio Kolektiboari buruzko Akordioaren 4 artikuluan, sinatzaileek komenioen jarraitutasunaren aldeko konpromiso argia hartu zuten: " negociar la actualizacion de los convenios colectivos existentes sobre la base de que a un convenio le sustituye otro".
|
|
|
|
Lan
Harremanen Kontseiluarekin haustura 310
|
|
|
1114. Caballitoko auzia ez zen interes gatazka arrunta:
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidenteak ondo zekien moduan zehaztasun osoz ezagutzen baitzuen gatazkaren nondik norakoa, oinarrizko eskubideen errespetua zegoen jokoan, batez ere arrazoi sindikalengatik eta greba eskubidea erabili izanagatik diskriminatua ez izateko oinarrizko eskubidea; greban zehar lau haizetara zabaldu zuen gerentziak grebalariak behin betirako lantegitik kanpo botatzeko deliberoa...
|
|
|
1114. Caballitoko auzia ez zen interes gatazka arrunta: ...zen baitzuen gatazkaren nondik norakoa, oinarrizko eskubideen errespetua zegoen jokoan, batez ere arrazoi sindikalengatik eta greba eskubidea erabili izanagatik diskriminatua ez izateko oinarrizko eskubidea; greban zehar lau haizetara zabaldu zuen gerentziak grebalariak behin betirako lantegitik kanpo botatzeko deliberoa, eta delibero bidegabe hori neurri batean betetzeko bidea eman zion enpresari
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidenteak izendatutako hirugarren arbitroak.
|
|
|
1991ean Lan Sailburua izan zen Ardanza lehendakariaren iraupen laburreko EAJ EA EE gobernuan. 2002tik
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidentea zen. ELAren azken urteetako bilakaerarekin oso kritiko azaltzen zen, nonbait, pribatuan.
|
|
|
Jose Maria Aldaiaren bahiketaren gaia
|
Lan
Harremanen Kontseilura iritsi zenean ere, antzeko erantzuna prestatu zuen LABek: kontzentrazioa deitu zuten egun bererako Kontseiluaren Bilboko egoitzaren aurrean, 360" gaina jo duen ustelkeria ekonomiko eta politikoa salatzeko".
|
|
|
Bere ildoari jarraitzen saiatu zen ELA Jose Maria Aldaiaren bahiketaren gaitzespena
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren gai zerrendan jarri zenean ere; bilkura egin baino astebete lehenago Confebaskekin adostu zuen Kontseilura eramango zuen agiri proposamena: bertan bahiketa gaitzesten zen, enpresaburuaren askapena galdegiten zen, familiari elkartasuna adierazten zitzaion, horrelako ekintzen ondorio gaiztoak nabarmentzen ziren, eta borroka armatua behingoz bertan behera uzteko exijitzen zen; agiriaren azken puntuak eskatzen zuen" euskal gizartea sufritzen ari den bortizkeria eta enfrentamendua gainditzeko gaiak duen garrantziaren neurriko borondate eta esfortzua jarri daitezela".
|
|
|
|
Lan
Harremanen Kontseilua maiatzaren 31n bildu zenean, ordea, Confebaskeko ordezkariek ez zioten eutsi hitzartutakoari, eta UGT eta CCOOkin363 bat egin zuten ELAk proposatutako testutik azken esaldia kentzeko; ELA ez zegoen amore emateko; bost orduz luzatu zen bilera, tentsio handiko giroan, kazetari eta kamerez gainezka baitzegoen Kontseiluaren egoitza txikia; azkenean, normalizazio prozesuaren prem... LABek, bere aldetik, ebazpenaren aurka bozkatu zuen eta" atzerapausotzat" jo zuen ELAren jokabidea.
|
|
|
Hala ere, ELAk ez dio instituzioetan parte hartzeari uko egingo, beti ere erakunde horietan bere autonomia eta ordezkaritzaz dagokion gehiengoa bermatzen baldin bazaizkio; hori izango da ELAk 1996an zehar Ramon Jauregi Lan Sailburuarekin Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren inguruan mantenduko duen pultsuaren zioa.390 Azkenean pultsua irabazi egingo du ELAk, erakundeak arautzen zituzten legeak aldaraztea lortuko baitu; Jauregik ere etekin politikoa aterako dio ELArekin lortutako akordioari, hamabi urtez dike lehorrean egondako EGK uretaratzea lortuko baitu.391 CCOO eta UGT izango dira aldaketok okerren hartuko dituztenak:... ELAri mesede egitearren etxekoak saldu izana egotziko diote Jauregiri.
|
|
|
negoziazio esparruak babestu, prozedurak finkatu, mintzaideen arteko harremanak maiztu eta instituzionalizatu, eta negoziazioa faboratu eta bultzatuko zuten euskarriak ezarri; ikusi dugu ELAren afana ez zela hutsala izan: lan hitzarmen gehienak Euskadin negoziatzen ziren, sindikatu eta ugazaba elkarteak usu batzen ziren
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren gerizpean eta lan gatazkak bideratzeko prozedurak ere adostasunez ezarriak ziren; are gehiago, Espainiako Gorteek onartu berria zuten Langileen Estatutuaren 84 artikuluaren aldaketak urteetan xerkatutako berme juridikoa eskaintzen zion ELAren negoziazio esparruari.
|
|
|
Ardanza ez zegoen, baina, bere gidoian inolako aldaketarik onartzeko prest,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren hamargarren urteurreneko ekitaldian egin zuen mintzaldian eragileei argi utzi zien bezala. Konponbiderako aukerak agortu nahian, ELAkoek azken saioa egin zuten jeltzaleak mahai anitzen irtenbideaz konbentzitzeko; alferrik, ordea:
|
|
|
ELA ere gertu zegoen bere esparrua defendatzeko; uste zuen, gainera, inguruabarra trantsizioaren hasieran baino aldekoagoa zuela, azken urtetako bilakaerak euskal esparruaren fabore egin baitzuen: sindikatu abertzaleen pisua Langileen Estatutua onartu zenean baino nabarmen handiagoa zen; 237 lurralde mailako lan hitzarmen sektorial gehienak finkatuak ziruditen; EAEri zegokionean bederen, urrats garrantzitsuak emanak ziren lan harremanen inguruko erakundetzean, batez ere
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren jarduerari esker; langileen artean eta, oro har, jendartean oso hedatua zegoen bertako lan baldintzak bertan negoziatu behar zirenaren ustea, eta inork gutxik ulertuko zuen ordura arteko eraikuntza edo ostalaritzako hitzarmen probintzialen negoziazioa Madrilek galaraztea.238 Aldeko giro hura baliatuko zuen ELAk Lan Harremanen Kontseiluak euskal gehiengo sindikal eta patro...
|
|
|
ELA ere gertu zegoen bere esparrua defendatzeko; uste zuen, gainera, inguruabarra trantsizioaren hasieran baino aldekoagoa zuela, azken urtetako bilakaerak euskal esparruaren fabore egin baitzuen: ...nak ziren lan harremanen inguruko erakundetzean, batez ere Lan Harremanen Kontseiluaren jarduerari esker; langileen artean eta, oro har, jendartean oso hedatua zegoen bertako lan baldintzak bertan negoziatu behar zirenaren ustea, eta inork gutxik ulertuko zuen ordura arteko eraikuntza edo ostalaritzako hitzarmen probintzialen negoziazioa Madrilek galaraztea.238 Aldeko giro hura baliatuko zuen ELAk
|
Lan
Harremanen Kontseiluak euskal gehiengo sindikal eta patronalak erabakitako negoziazio esparruaren aldeko ebazpena onar zezan, UGTen aldeko botoekin onartu ere.239
|
|
|
Berehala ikusi zen, tamalez,
|
Lan
Harremanen Kontseiluan onartutakoak gutxi balio zuela batzuentzat: sindikatu espainolen euskal adarrei zegokienean, UGTk estatuko markoarekin lerro lerro jarraitu zuen, EAEn zein Nafarroan; CCOO, bere aldetik, Nafarroan UGTen eskutik zebilen arren, EAEn jarrera propioa erakusten saiatzen zen eta," negoziazio artikulatua" bezalako proposamenekin, bertako eta estatuko markoen arteko oreka bilatzen; patronalak, bere aldetik, bertako esparruarekiko konpromiso gutxi erakusten zuen, Adegiren salbuespenarekin; 240 sindikatu abertzaleak ziren, azken finean, esparru propioaren aldeko hautu erabatekoa egiten zuten bakarrak.
|
|
|
Lehenengoan, agintariok esparru propioaren aldeko urrats serioak eman zituzten:
|
Lan
Harremanen Kontseilua sortu zuten, PRECO sostengatu, administrazioetan negoziazio kolektiboa garatu eta hauteskunde sindikalen jarraipenerako akordioa eta batzordea babestu zituzten, besteak beste. Azkenaldian, ordea, jarrera aldaketaren zantzuak hautematen ziren, batez ere PSOE Lakuara iritsi zenetik; 166 bazirudien Madrilekiko harremana normalizatzea zela lehentasuna, horretarako Estatuaren inposizioak onartu behar baziren ere.
|
|
|
Urtarrilaren 15ean
|
Lan
Harremanen Kontseiluan sinatutako Enpleguaren gaineko akordioak irekita utzi zuen lanaldiari buruzko eztabaida; Confebaskek ez zuen, ordea, lanorduen murrizketaz hitz egiteko inolako borondaterik erakutsi eta ELA, LAB, ESK eta EILASek grebara deitu zuten maiatzaren 21erako," 35 orduen eta soldata sozialaren alde". Berez sindikalismo abertzalearen influentzia eremura mugatuko zen grebak dimentsio orokorra hartu zuen Euskadiko UGTk berehala eman zion ustekabeko babesarekin; 778 oso bestelakoa izan zen Euskadiko CCOOn jokabidea, bazterrak nahasten ahalegindu baitzen eta ez baitzuen grebarekin bat egin haren kontra saiatutako guztia alferrik zela konprobatu zuen arte.779
|
|
|
Enpleguaren inguruko neurriak lantegiz lantegi eta hitzarmenez hitzarmen zehaztu zirela jakin arren, eztabaida orokorra ireki nahi izan zuen ELAk
|
Lan
Harremanen Kontseiluan, lekuan lekuko negoziazio eta akordioen erreferentzia eta lagungarri izan zedin; horrela, LABekin batera, enplegua sustatzeko neurriak aztertuko zituen lan batzordea proposatu zuen 1997ko uztailean. Confebaskek errotik moztu zuen eztabaida deseroso hura, Kontseiluan zuen beto eskubidea erabilita.
|
|
|
Enpleguaren aldeko proposamenaren eztabaidak urte osoa eraman zuen
|
Lan
Harremanen Kontseiluan, aurrera egiteko zailtasun handiekin; 612 azkenean, 1999ko urtarrilaren 15ean sinatuko zuten Confebaskek eta LHKn ordezkaritza zuten lau sindikatuek Enpleguari buruzko akordioa deitu zena. Akordioa lau ataletan banatzen zen:
|
|
|
Madrilgo akordioari langa jarri behar zitzaiola eta, heziketa iraunkorrari buruzko euskal akordio proposamena eraman zuen ELAk
|
Lan
Harremanen Kontseilura. Proposamenarekin bat egin zuten LABek eta Euskadiko CCOOk —ELAren kideak 1993 hartako berrindustrializazioaren aldeko kanpainan—, UGTk Madrilgo konsignari zintzo eutsi zion bitartean.
|
|
|
abertzaleen arteko elkarlana sustatu nahi zuen, alde batetik; bestetik, LAB gero eta presenteago zegoen ELAk bere lan sindikal behinena garatzen zuen eremuan: lan hitzarmenen negoziazioan, nola arlo instituzionalean, 1988tik
|
Lan
Harremanen Kontseiluko kide baitzen; azkenik, lan harremanen esparru propioaren aurrean CCOOn zalantzak eta UGTn aurkakotasuna ikusita, ezin egokiago letorkioke ELAri Lan Harremanen Kontseiluan eta lan hitzarmen gehienen negoziazioan nagusitasuna emango liokeen sozioa.
|
|
|
abertzaleen arteko elkarlana sustatu nahi zuen, alde batetik; bestetik, LAB gero eta presenteago zegoen ELAk bere lan sindikal behinena garatzen zuen eremuan: lan hitzarmenen negoziazioan, nola arlo instituzionalean, 1988tik Lan Harremanen Kontseiluko kide baitzen; azkenik, lan harremanen esparru propioaren aurrean CCOOn zalantzak eta UGTn aurkakotasuna ikusita, ezin egokiago letorkioke ELAri
|
Lan
Harremanen Kontseiluan eta lan hitzarmen gehienen negoziazioan nagusitasuna emango liokeen sozioa.
|
|
|
Lan harremanak instituzionalizatzeko bi eremu begiesten zituen ELAk: arlo pribatuko lan harremanena —negoziazio kolektiboari lotua,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren bidez sustatu behar zena—, eta sortzen ari zen administrazio publikoko langileena.
|
|
|
Negoziazio kolektiboaren arloan ondo eutsi zitzaion, oro har, zentralizazioaren oldarrari, eta lan hitzarmenen esparru gehienak gorde ahal izan ziren.
|
Lan
Harremanen Kontseilua ez zen 1982ko iraila arte eratu, 145 baina, behin eratu eta gero, abiada onean hasi zen lanean: aurreikusi zitezkeen baino arazo gutxiagorekin adostu zen Barne Araudia, 146 eta 1984ko uztailerako lehen PRECOa (gatazken konponbiderako akordioa) sinatu zuten ELA, CCOO eta Confebaskek; PRECOk, gatazken konponbiderako prozedurekin batera, negoziaziorako konpromiso zehatzak jasotzen zituen; ELAren idazkari nagusiak" aurrerapauso kualitatibo handitzat" jo zuen" negoziazioa Euskadiko enpresa eta sektore guztietara eramateko" lagundu behar zuen akordio hura.
|
|
|
Diktadura luzearen ostean irekitako parada historikoa baliatu nahi zuen ELAk, eta horretara jarri zen deliberamendu osoz: marko berrian langileek bere lekua izan behar zuten, sindikatuaren eskutik, nola lan harremanetan, hala erabaki orokorretan ere; beraz, lan harremanen egituraketa negoziazio kolektiboaren eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren bitartez bideratzen ari zen bezala, Autonomia Estatututik sortutako erakunde publikoek ere sindikatuekiko harremanak egituratu behar zituzten, sindikatuen iritzia eta ekarpenek bere lekua izan zezaten haien jardueran.
|
|
|
ELAren konprometitzeko borondatearen adierazlea da erakundeekin lan egiteko eta erakundeak indartzeko erakutsitako ahalegina: sindikatuen parte hartze instituzionala sustatzeko proposamenak egin ditu ELAk, hala nola herri lanen jarraipenerako eta lan baldintzen hobekuntzarako batzordeak; Jaurlaritzaren pobreziaren aurkako planari ekarpenak egin dizkio;
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren jarduera bizkortzeko proposamenak aurkeztu ditu.
|
|
|
Esan behar da Nafarroako bazterketa gupidagabeak nolabaiteko barne kontraesana eragiten ziola ELAri: alde batetik Nafarroan lortutako presentzia nabarmenaren onarpena exijitzen zien UGT eta CCOOri; 194 bestetik, A hauspotutako elkarlanerako giroa aprobetxatu nahi zuen EAEn
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren jarduera azkartzeko eta, eragileen arteko itunen bidez, esparru propioaren egituraketan aurrera egiteko. ELAren EAEko" pragmatismoa" ez zen eramanerraza UGT eta CCOOn" joko bikoitza" aldi oro salatzen zuten Nafarroako militanteentzat.
|
|
|
ELArentzat kupulan egindako itunek —instituzioen eta eragile politikoen egindakoak, nahiz sindikatu eta ugazaben elkarteen artekoak— negoziazio kolektiboa mugatu egiten zuten, zeharo ordezkatzen ez zutenean. ELAk, berriz, negoziazio kolektiboa erraztu eta indartuko zuten tresnak adostu eta sustatuko zituen, hala nola
|
Lan
Harremanen Kontseilua edota lan gatazkak konpontzeko prozedurarako akordioa.
|
|
|
Madrilen prestatzen ari den legeriak lekarkeen negoziazio kolektiboaren zentralizazioa arrainari ura kentzea bezain hilgarria gerta ahal zaio ELAri; hortaz, sindikatua balizko lege erasoei eusteko moduko harresi faktikoa jasotzera premiatua dago; IV. Kongresuan idazkari nagusiak esan bezala," legearen bidetik ez bada, ekinaren bidetik egingo dugu hitzarmen guztiak Euskadin negozia daitezen".
|
Lan
Harremanen Kontseilua eta bertan landuko diren joko arau eta prozedurei buruzko akordioek109 lagunduko dute zentralizazioaren aurreko harresi hura sendotzen. Dena du, laster ikusiko baita —Langileen Estatuturako CEOE eta UGTen arteko isilpeko ituna ezagutzen denean— lan hitzarmenen negoziazioa zentralizatzeko asmoak ez direla ELAren irudipen hutsak.
|
|
|
ELArentzat Lan Harremanen Esparruaren sustapenean garrantzia handiko ardura dagokie Autonomia Estatutuak sortuko dituen instituzioei. Egia da Estatutuak ez diela lan harremanetarako eskumen legegilerik emango, baina Eusko Jaurlaritzak, horretara jarriz gero, asko egin ahal izango du betearazpen eta antolakuntza ahalmenak erabilita,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren sorrerarekin ikusiko den moduan; arlo publikoko langileen erregimenari dagokionean ere, bertako instituzioek euskal esparruaren alde jokatu ahal izango dute, esate baterako, ELAk aldarrikatzen duen lan hitzarmenak negoziatzeko eskubide osoa errekonozituz.
|
|
|
Dena den, zentralizazioaren erronkari itxuraz eutsi zitzaion: negoziazio esparru gehienen jarraitutasuna bermatu zen, eta hitzarmen gutxi izan ziren Madrila alde egin zutenak; esparru berriak ireki ziren, batik bat hedatzen ari zen arlo publikoan;
|
Lan
Harremanen Kontseilua abian jarri zen; 123 eta eragileen arteko akordioak bultzatu ziren, hala nola hauteskunde sindikalen jarraipenari124 eta gatazken konpontze prozedurari eta negoziazio kolektiboari buruzkoak.125 Egia esateko, Langileen Estatutuak negoziazioaren ixte giltza Madrilen jarri bazuen ere, orokorrean ez zen jariorik falta izan euskal esparruan.
|
|
|
LHK:
|
Lan
Harremanen Kontseilua.
|
|
|
109. Europan funtzionatzen zuten kontseiluen ereduari jarraitu zion ELAk. 1981ko irailean Eusko Legebiltzarrak legez sortuko zuen
|
Lan
Harremanen Kontseilua, eta honen barruan negoziatuko zen, besteak beste, lan gatazkak ebazteko akordioa (PRECO); ELAk proposatzen zuen eredu instituzionalaren erakusle argiak ziren biak hala biak.
|
|
|
122. Bizkaian Luis Olarraren elkartearekin zituen arazoak konpondu ondoren hartu ahal izan zuen parte Confebaskek
|
Lan
Harremanen Kontseiluan.
|
|
|
Arlo sindikalari dagokionean, nahiko harmonia onean aritu ziren ELA eta LAB
|
Lan
Harremanen Kontseiluan eta Hobetuzen; baita, oro har, instituzioen politika fiskal eta sozialen aurrean jarrera hartzerakoan ere; alta, harmoniari sesioa nagusituko zitzaion negoziazio kolektiboaren alorrean.
|
|
2016
|
|
|
Euskal sektoreetan azken urtean gertatzen ari den estatalizazioa geraraztea helburu dutela diote Mahaiko kideek; euskal itunak blindatzea litzateke itun horren xedea, lan harremanetan eta, areago, bake sozialean ondorio ezezagunak eragin ditzakeen itunarena. Lan erreformak Espainiako hitzarmenei ematen die lehentasuna, eta, hemen baino gehiago eta azkarrago sinatzen ari direnez, CCOOren eta UGTren erabakiz, gero eta euskal langile gehiago geratzen ari dira Espainiako akordioei lotuta.Jaurlaritzak ez du begi onez ikusten prozesu hori, ezta
|
Lan
Harremanen Kontseiluak ere, Tomas Arrieta presidenteak behin eta berriz esan duen gisan, besteak beste, euskal lan esparrua are ahulago uzten duelako. Aurreko hilean, SEA patronalaren batzarrean, Urkulluk berak akordio handi bat eskatu zuen EAEko itunak «salbatzeko»; «juridikoki bideragarria eta politikoki onuragarria» izango zela esan zien enpresariei.
|
|
2017
|
|
|
Hori guztia agenda politikoan kokatzeko borrokatu behar dugu, interpelazio politikoan sakondu. Baina interpelazioaz gain, politika publikoetan eragiteko markoa ere behar dugu, zeren eta
|
Lan
Harremanen Kontseilua edo elkarrizketa sozialeko mahaia patronalaren neurrira eginda daude, ez dute balio benetako elkarrizketa baterako.
|
|
|
Blokeoa datutan ere zenbatu daiteke.
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren azken buletin soziolaboralean ikus daitekeenez abuztuan langileen ia erdiak (%46, 2) oraindik berritzeko zuen hitzarmena, 253.993 lagunek hain zuzen; beste 110.167 hitzarmenik gabe zeuden (%20) eta soilik heren batek (%33, 8) zuen eguneraturik bere lan baldintzak arautzen dituen testua, hau da, 185.472 langilek.
|
|
|
Goizeko hamarretan dute hitzordua ELAk, LABek, CCOOk eta UGTk. Confebaskeko ordezkariak zain izango dituzte
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren egoitzan, Bilbon.Urte asko joan dira ELAk eta LABek osatzen duten gehiengo sindikalak eta Confebaskeko kide probintzialek, Adegik, Cebekek eta SEAk akordio sakonik egin gabe. Baina giro baikorra dago.
|
|
|
Garen patronalak salatu du
|
Lan
Harremanen Kontseiluak ez duela erakutsi Confebaskek bere ordezkaritza nola egiaztatu duen, baina, hala ere, enpresei dagozkien eserleku guztiak eman dizkiola, zazpiak. Juan Ramon Apezetxea idazkari nagusiak uste du LHKren erabakia «fede kontua» dela.
|
|
|
Fundazioak hiru lantegi ditu, eta, bakoitzak bere batzordea duen arren, mahai bakarra eratu zuten hasieran. 2016tik aurtengo erdialdera hainbat negoziazio saio egon ziren, eta
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren bitartekaritza eskatu zen. LHK-k uztailean egindako proposamenak ez zuen aurrera egin:
|
|
|
Espainiako gobernuak ez zuen Hobetuz finantzatu nahi, sindikatuek dirua lanbide heziketako zentroak sortzeko erabili ezean, baina EAEn horrelako zentroen sarea ondo eratuta zegoen, eta Eusko Jaurlaritzak (bitartean, Hobetuz finantzatzen ari zen) eta euskal sindikatuek Espainiako gobernuaren baldintzei uko egin zieten; izan ere, haien ustez, hori onartuta, sindikatuen bezerokeria sareak sortuko ziren, eta hala gertatu da, azkenean, UGT eta CCOO sindikatuekin. Eusko Jaurlaritzak Espainiako gobernuaren baldintza batzuk onartu zituenean, euskal sindikatu maioritarioak (ELA) Hobetuz utzi zuen, eta urte batzuk geroago (2006an),
|
Lan
Harremanen Kontseilutik ere atera zen, LABekoen irteera partzialarekin batera.
|
|
2019
|
|
|
Urratsen bat egiteko asmoz, ELAk
|
Lan
Harremanen Kontseiluan biltzeko deia egin zien aldundiari, egoitzak kudeatzen dituzten enpresei eta sindikatuei. Abenduaren 10erako jarri zuen hitzordua, baina LAB eta CCOO sindikatuek eta Matia eta Adegi patronalek soilik erantzun zioten ELAren deiari; aldundia ez zen agertu bilerara.
|
|
|
Gurasoekin bat egin, eta ikasleei «kalte» egingo ez dieten gutxieneko zerbitzuak eskatu ditu; esan du bere eskumenen esparruan jardungo duela ikasleen hezkuntzarako eskubidea bermatzeko. Lan gatazkari dagokionez, arartekoak uste du patronalek eta sindikatuek LHK
|
Lan
Harremanetarako Kontseilura edo Eusko Jaurlaritzaren Lan eta Justizia Sailera jo luketela, bitartekaritza eskatu eta gatazkari konponbidea emateko. Kristau Eskolak ez du adierazpenik egin nahi izan.
|
|
|
2018ko urtarriletik azarora areagotu egin zen greba kopurua (%11, 3) Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, baita greba horietan parte hartu zutenen kopurua ere (%0, 75); halaber, lan egin gabeko lanaldien kopuruak gora egin du joan den urtean (%17, 8).
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluaren arabera, hirugarren sektorean pilatu zen greba gehien: 140 Grebaren baten eraginpean egon ziren 40.343 langile, eta jardun gabeko lanaldiak 67.614 izan ziren.
|
|
|
ELAk joan den astean egin zien biltzeko gonbidapena Gipuzkoako Foru Aldundiari, herrialdean zaharren egoitzak kudeatzen dituzten enpresei eta gainontzeko sindikatuei; helburua zen LHK
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren Donostiako egoitzan elkartzea atzo, zahar etxeetako afera bideratzeko. Aldundiak, ordea, aurretiaz egin zion uko deialdiari, eta LHKn LAB eta CCOO sindikatuak eta Matia eta Adegi patronalak izan ziren.
|
|
2020
|
|
|
LHK
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluaren urteko txostenean azaltzen dira datuok. Horren arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako 311.814 langilek (%51, 6k) indarrean dute lan hitzarmen kolektibo bat:
|
|
|
Bestetik, indarrean dauden lan itunek %1, 2tik gorako soldata igoerak ezarri zituzten iaz.
|
Lan
Harremanen Kontseiluak Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako emandako azken datuen arabera, indarrean dauden itunek %2, 01eko soldata igoera ekarri diete langileei. Gehiago igo dira soldatak 2019an bertan hitzartutako itunetan:
|
|
2021
|
|
|
ELA sindikatuak helegite bat jarria du
|
Lan
Harremanen Kontseiluan biharko. Oporren auzi bat dugu argitzeko.
|
|
|
Igoera apala da, eta Tomas Arrieta
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidenteak urriaren amaieran BERRIAri eskainitako elkarrizketan nabarmendu zuen iaz inflazio negatiboa izatearen ondorio dela hori. Izan ere, hitzarmen gehienetan aurreko urteko KPIa hartzen da erreferentzia gisa, eta, hortaz, aurtengo gorakada handia ez lukete datorren urtera arte berreskuratuko.
|
|
|
Urte eta erdi daramate protestan, eta lan gatazka fase berri batean sartu nahi dute.
|
Lan
Harremanen Kontseilura (LHK) jo dute, eta hilaren 27an dira biltzekoak enpresarekin. Grebalariek, baina, harago zabaldu nahi dute mahaia.
|
|
|
Pandemiak ez du erabat eten negoziazio kolektiboa. Urte «positiboa» izan dela uste du
|
Lan
Harremanen Kontseiluak, gutxitu egin baita lan hitzarmenen babesa ez dutenen kopurua —%15, 3tik %9, 8ra—, eta ituna berritu behar dutenena —%47, 4tik %34, 8ra— Horrenbestez, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako sektore pribatuko soldatapeko 335.122 langilek dute lan hitzarmen eguneratua, langile horien %55, 4k.
|
|
2022
|
|
|
Horrez gain, telelana arautzeko oinarriak eta gehiegiko lanaldia ekiditeko bideak adostu dituzte gaur sinatutako hitzarmenean. Beraz, greba bertan behera uztea adostu dute eta akordioa
|
Lan
Harremanen Kontseiluan berretsi da.
|
|
|
|
Lan
Harremanen Kontseiluko datuen arabera, 49.712 langile daude Bizkaiko lan itunaren eraginaren menpe. Jarrerak hain urrun ikusita, ezinbestean gogoratu behar dira azken sinadura lortzeko negoziazio luzeak.
|
|
|
Egunotan sindikatuek azpimarratu dute beharginak bizitzaren garestitzea «hemen eta orain» nabaritzen ari direla, eta ez dutela negoziatuko erosteko ahalmenaren galera ekarriko duen lan itunik. Bada, LHK
|
Lan
Harremanen Kontseiluak bere azken txostenean berretsi du erosteko ahalmenaren galera jadanik gertatzen ari dela: itunpeko soldaten batez bestekoa %3, 87 igotzen ari zen urtarrilean Araba, Bizkai eta Gipuzkoan.
|
|
|
Ostegunerako
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren egoitza aurrean deitu duten elkarretaratzearen bidez, langileek pairatzen dituzten baldintzak salatzearekin batera Gipuzkoako Foru Aldundiaren «utzikeria» ere salatu nahi du sindikatuak: «Orain arte, Aldundiak ez die erantzun bilera eskaerei, azkena barne, otsailaren 14an egina, dozenaka gizarte eragileren atxikimendua izan zuena».
|
|
|
258 egun daramatzate greban Gipuzkoako zahar etxeetako langileek, eta elkarretaratzea egin dute gaur
|
Lan
Harremanen Kontseiluan. Gipuzkoako Aldundiak eta zahar etxeetako langileek patronalarekin biltzeko eskaria erregistratu dute, gaur, negoziazioekin jarraitzeko.
|
|
|
Gipuzkoako zahar etxeetako langileek, berriz, 259 egun daramatzate greban, eta elkarretaratzea egin zuten atzo,
|
Lan
Harremanen Kontseiluan. ELA sindikatuak salatu zuen egoera «gero eta larriagoa» dela:
|
|
|
eskatzen ari gara bilera presentzialak berreskuratzeko, baina telematikoki dabilen funtzio publikoko mahai bakarra da gurea». Mikaztutako harreman hori berregiten saiatzeko, martxoaren 9an
|
Lan
Harremanen Kontseiluan biltzera deitu zuten sindikatuek, «gutxienez negoziazio metodologia bat adosteko», baina Osakidetza ez zen agertu.
|
|
|
Inflazioa %10etik oso gertu dagoela jakin den egun berean,
|
Lan
Harremanen Kontseiluak jakinarazi du zenbat igotzen ari diren soldatak urte hasieran. Itunpeko batez besteko igoera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, %3, 85 da.
|
|
|
Sektoreko ordezkaritzaren gehiengoa du ELAk Gipuzkoan (%72), eta, hortaz, gaur bertan sinatuko dute ituna aldeek,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren (Preco) Donostiako egoitzan. Indarraldia hiru urtekoa izango da (2022); 2022an %4ko igoera edukiko dute eraikuntzako langileek; 2023an, KPIa; eta 2024an, KPIa.
|
|
|
Patronalek argudiatu ohi dute soldata igoera handiek arriskuan jartzen dituztela enpresak; sindikatuentzat, berriz, lehentasuna da langileek erosahalmena ez galtzea.
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren azken txostenaren arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako itunpeko soldaten batezbestekoa %4 baino gutxiago igotzen ari da aurten; inflazioa baino askoz ere gutxiago.
|
|
|
FVEM enpresaburuen elkartearen deiari erantzunez, ostiralean
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren Bilboko egoitzan elkartu ziren eguerdian patronala eta lau sindikatu nagusiak, baina gutxi iraun zuen bilerak: FVEMek esan zien bere azken proposamena besterik ez duela eztabaidatu behar, eta sindikatuek erantzun zuten ez dela nahikoa.
|
|
|
15 Hainbat erakunde sozioekonomikoren sorrera aipa genezake:
|
Lan
Harremanetarako Kontseilua, lan gatazken bitartekaritzarako egitura (PRECO), Kontseilu Ekonomiko Soziala edota Confebasken sorrera bera.
|
|
2023
|
|
|
Aurten, Bizkaian, langile askori eragiten dioten lan itun garrantzitsuak berritzea lortu da.
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluaren arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako beharginen %60k berrituta dute ituna, joan den urriko datuen arabera. Iazko hilabete berean baino hogei puntu gehiago dira.
|
|
|
UGT sindikatuaren babesa ere jaso du. Bi urteko gatazkaren ondoren, maiatzaren 23an lortu zuten akordioa patronalarekin, LHK
|
Lan
Harremanetarako Kontseiluaren Bilboko egoitzan. Jai giroan ospatu zuten eraikinaren parean.
|
|
|
INEren beraren arabera, lan hitzarmenen araberako soldatak %5 igo dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta %4, 5 Nafarroan.
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren azterketek, ordea, datu apalagoa ematen dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako: %3, 77 Pentsioak, berriz, %2, 5 handitu ziren 2022an, eta %8, 5, berriz, 2023 hasieran, horixe izan baita Espainiako batez besteko inflazioa.
|
|
|
SATSE, ELA, LAB, CCOO, UGT eta UTESE sindikatuek deitu dute lanuztera, Osakidetzaren «immobilismoa eta konponbiderik eza» salatzeko. Sindikatuek ohar batean adierazi dute irteera «negoziatu» eta «eraginkorra» nahi dutela, eta helburu horrekin deitu dutela Osakidetza Euskadiko
|
Lan
Harremanen Kontseiluko bilera batera. Bihar izango da batzarra, 14:30ean.
|
|
|
Astelehenetik igandera egingo dituzte lanuzteak, otsailaren 27tik martxoaren 5era; hala adierazi dute gaur, Bilbon egin duten prentsaurrekoan. Horren ostean, protesta egin dute
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren atarian.
|
|
|
Langileek bazekiten hurre zegoela, eta gaur goizean egindako manifestazioan,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren aurrean batu dira irribarretsu, saltoka eta txaloka, albistearen esperoan. Negarrak eta besarkadak ere egon dira.
|
|
|
Azken hilabeteetan, sektoreko lan hitzarmen asko sinatu dira, eta haien eraginak arrasto estatistikoa utzi du.
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren (LHK) arabera, maiatzaren amaieran, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sektore pribatuko langileen %52k lan hitzarmena berritua eta indarrean dute. Horrez gain, LHK-k hitzarmen berritzeen «erritmoa» goratu du, lau langiletik batek aurten berritu baitu bere lan baldintzak arautzen dituen ituna.
|
|
|
Azken hilabeteetan, sektore mailako lan hitzarmen asko sinatu dira, eta haien eraginak arrasto estatistikoa utzi du.
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren arabera (LHK), maiatzaren amaieran Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sektore pribatuko langileen %52k berritua eta indarrean zuten lan hitzarmena. Horrez gain, LHK-k itunak berritzeko «erritmoa» goratu du, lau langiletik batek aurten berritu baitu bere lan baldintzak arautzen dituen ituna.
|
|
|
Azkenik, eta aspaldiko partez, enpresarien elkarteak ez zituen lan gatazkak aipatu, guztiz aurkakoa baizik. LHK
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren datuak eskuan hartuta, txalotu zuen egun inoizko adostasun mailarik handiena dagoela enpresarien eta langileen artean. Zergatiak galdetuta, elkarrizketa sozialaren garrantzia aipatu zuen.
|
|
|
Hiru eguneko grebara ez ezik, beste mobilizazio batzuetara ere deitu dute sindikatuek. Irailaren 29an elkarretaratzea egingo dute Bilbon,
|
Lan
Harremanen Kontseiluaren aurrean; 09:30ean bilduko dira bertan. Urriaren 5ean, berriz, Eusko Legebiltzarraren aurrean egingo dute protesta, 10:30ean.
|
|
|
Emilia Malaga izango da
|
Lan
Harremanen Kontseiluko presidentea
|
|
|
Emilia Malaga izango da
|
Lan
Harremanen Kontseiluko (LHK) presidente berria. Tomas Arrieta aurreko presidenteak erretiroa hartu du adinarengatik, eta Malagak beteko du kargua hurrengo bost urteetan.
|
|
|
Urriaren 25ean Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sektore publikoan deitutako greba hurbilduz doan heinean, sindikatuen eta erakundeen mugimenduak gero eta gehiago dira. Gaur, Eusko Jaurlaritzak uko egin dio sindikatuekin biltzeari datorren astelehenean LHK
|
Lan
Harremanen Kontseiluan, eta, beraz, ezezkoarekin erantzun die ELA, LAB, CCOO, Steilas, Satse eta ESK sindikatuen eskariari. Jaurlaritzaz gain, sindikatuek langile publikoen ardura duten erakunde guztiak dituzte deituta bilera horretara, hala nola Eudel, hiru foru aldundiak eta Estatuko EAEko ordezkariak.
|