|
2000
|
|
|
...orokorra, bertzalde, urte luzeetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen ere zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non,
|
lan
haiek eta egiteko haiek, egin orduko lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
|
Zeren aipatu berri baitizkizut Pedro Huiziren bi
|
lan
haiek: santa Klararen koadroa eta haren kaperako freskoa, santa Klararen ondotik egin zuena... baina, Pedro Huizik bere bi lan haiei ekin zien bitartean, jauregian anitz gauza gertatu ziren, osaba eta bion arteko haustura tartean.
|
|
|
Zeren aipatu berri baitizkizut Pedro Huiziren bi lan haiek: santa Klararen koadroa eta haren kaperako freskoa, santa Klararen ondotik egin zuena... baina, Pedro Huizik bere bi
|
lan
haiei ekin zien bitartean, jauregian anitz gauza gertatu ziren, osaba eta bion arteko haustura tartean.
|
|
2003
|
|
|
Medikuntza (higienea, medikuntza herrikoia, prebentiboa), Historia, (herri honetako historia, artxibo lana, azterketa demografikoa), Geografia, (giza-geografia eta geografia fisikoa), Artea, Soziologia, (lan arazoak, ohiturak, hezkuntza publikoa, pribatua, etxebizitzaren kostua, kultura taldeak), Linguistika (toponimia, azterketa dialektala, elebitasuna), eta Feminismoa (egoeraren azterketa, inkestak). Estatistika taldea, bere aldetik, prest zegoen
|
lan
haien taula estatistikoak egiteko. Fakultateetan egiten ez zen lanerako aukera emango zien ikasleei eta irakasleei proposamen hark; ikasle irakasle bikote klasiko hori apurtuko zen, diziplinartekotasuna bultzatuko zuen eta UEU, herriratzea?
|
|
|
Nik zu pare bat urte lehenagotik ezagutzen zintudan. Nire obrari buruz hiriburuan eman zenuen hitzaldi batean egon nintzen entzule gisa eta hunkitu egin ninduzun, tarteka nire nobelak nik neuk baino hobeto ulertu zenituela iruditu zitzaidan eta, beste batzuetan, aztertzen zenituen
|
lan
haiek nireak ez ote ziren irudipena izan nuen. Hitzaldia bukatu zenean, bertan ziren emakumeak zuregana hurbildu eta berriketan ikusi nituen, eta jeloskor sentitu nintzen.
|
|
2004
|
|
|
Lekualdatzeko erabakia hartu, eta, 1521ean, San Juango lehen eraikinak altxatzen hasi ziren; uharteko lehen gobernadorea, Juan Ponce de Leon, izan zen
|
lan
haien zuzendari.
|
|
|
Eta askatasun horren alde borroka egin duten gudari eta borrokalariak gogoratu nahi nituzke, bereziki Gabi, gure herriko presoa, kartzelan bost urte daramatzana. Aberriaren alde eman dute bizitza, eta gure egitekoa haiek askatzea da, gure askapenaren alde aritu dira borrokan eta horrengatik daude preso Espainiako Kartzeletan, eta horregatik egin behar dugu
|
lan
haiek askatzeko. Eta lan egiteko modurik hoberena antolatzea da, militatzea, nahi den tokian:
|
|
2005
|
|
|
(...) Hizkerari dagokionez, ia gaurko euskara batuaz idatzirik dirudite Miranderen
|
lan
haiek... orain dela 15 urte idatziak! Mirande zuberotarrak ez baitu ia inoiz zubereraz idatzi, batasun egarriak eraginda.
|
|
|
Beraz, operazioa arriskuan jarri nahi ez badugu, mesedez, urrundu zuen zerbitzu sekretuen sudurrak saguengandik. Jarraipeneko talde teknikoek hobeto egingo dute
|
lana
haiek gabe, ok?
|
|
2006
|
|
|
Aho zabal entzun dizkit esandakoak– Sarri irakurtzen zituen beirategiko lanak amaitzean. Baina sekula ez zidan ezkutuko
|
lan
haien berri eman, sekula ez zidan sotorik erakutsi, bidaiatik itzuli ginen arte.
|
|
|
Arizonako paisaia gorriak eta indiar erritoak agertzen ziren pintzelkada gotorrez egindako
|
lan
haietan. Amets sare sail bat pintatuta zeukan, logelan zituenen antzekoak.
|
|
|
Zertarako, baina? Berak beste inork ezin zituen egin
|
lan
haiek. Damasok ere ez zituen sinatzen bere margoak.
|
|
|
Bi bertsio horiek zebiltzan egunkarietan eta irratian. Baina orduko Alemaniaren etsaiek berehala zabaldu zuten naziek berek egina zela atentatua; lehergailua jarri eta eskua ezkutatu, naziak maisuak zirela horretan; jendea komunisten eta juduen kontra jartzeko burutzen zituztela naziek sator
|
lan
haiek.
|
|
|
Euskal Herriko euskalkiak eta hizkerak aztertu dituzten hainbat ikerketak eta
|
lanek
haien prestigiorik eza eta nolabaiteko bazter izaera azpimarratu dute. Euskalkien arteko hierarkiak ere aipagai izan ditugu askotan, eta baita hiztunek beren hizkerarekiko sentitu duten konplexua ere.
|
|
|
Ikastolan egin ezin nituen gauzak han egiten nituen. Adibidez, baziren ikastolako umeak gabonetan gurekin batera irteten zirenak, baina ikastolak ez zituen
|
lan
haiek bereak bezala hartzen.
|
|
2007
|
|
|
Hain zuzen, banakako emaitzak eta lorpenak biltzen dituzten txostenak egiten dira aldizka. Gai horri buruzko azterlan batek nabarmendu du lan mota horrek pertsonengan “ondorio positiboak” dituela,
|
lana
haien gaitasun, trebetasun eta lehentasunetara egokitzen denean. Bestalde, nahiz eta ez den lan prestakuntza berariazkoa eman nahi, ezinbestekoa da lan merkatura itzultzeko balio dezaketen trebetasun eta ohitura batzuk eskuratzea.
|
|
|
Harekin, haren jeans estuekin? txora txora eginda zeuden denak, eta haren auzoraino egiten zituzten taxi
|
lan
haiek aprobetxatzen zituzten gehiago arrimatzeko. Haietako batean jo zuen estreinakoz izenik gogoratzen ez dion tximaluze altu harekin, hamabost urte eskas zituela.
|
|
|
" afera honetan hoberen egin zena galipotaren bila itsasora joatea izan zen. Gezurra badirudi ere, baliabide sofistikatuak ez izateko ildo horretan hartu ziren neurriak eraginkorrenak izan ziren";" arrantzaleen
|
lana
haiek antolatu zuten [Eusko Jaurlaritzak]. Orain konturatzen gara arrantzaleen lana izan zela garrantzitsuena, arrantzaleek ekidin zutelako gure kostaldera milaka tona fuel heltzea".
|
|
2008
|
|
|
80 hamarkadan, ordea, Euskaltzaindiaren LEF Batzordeak lan xehe eta neketsuari ekin zion hitz elkartuak sailkatu, mota bakoitzaren nondik nora koak aztertu, eta erator atzizkiekin ere beste horrenbeste eginaz. Hitz elkar ketari buruzko lanak dira argitaratu direnak1; erator atzizkiez landutako txos tenak liburu gisa argitaratu ez, baina ikertzaile bati baino gehiagori
|
lan
haiek bide eman zioten, gaurko hizkuntzalaritza teorikoak baliatzen dituen azterbi deak aplikatuaz, ikerlan teorikoa egiteko2, batetik, eta, horri esker, hainbat
|
|
|
eta? ) eta beraz Akademiaren arautze
|
lana
haientzat ere onuragarria izango zela. Halaber, Akademiak?,?,?
|
|
|
Horrekin batera, arreta berezia jarri zuten inguruan bizi ziren animalia eta landareetan. «Azterketa ugari egin genituen,
|
lanek
haiengan ahalik eta eragin gutxien izan zezaten», argitu zuen Mikko Leppanenek, portuko zuzendariak.
|
|
2009
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan bere kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari
|
lan
haietan; izan ere, Ana Karenina?, emakume zikina, deitu zion don Anizeto kalonjeak:
|
|
|
Eusko Ikaskuntzarentzako Eusko Ikusgayak izeneko sail etnografikoa filmatu zuen 1923 bitartean.
|
Lan
haietatik zortzik iraun dute gaur egunera arte eta azpimarragarria da nola intertituluak euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez ageriagatik ere, euskarak lehentasuna zuen, letra tamaina handiagoarekin ageri baitzen.
|
|
|
Bakartuta bizi diren indigena horien lurrak mehatxupean daudela salatu du Survival International herri indigenen aldeko erakundeak. Hainbat petrolio enpresa ari dira
|
lanean
haien bizilekuetan, eta lurra ez ezik, bizimodua eta bizia bera ere jartzen dituzte arriskuan. Hori dela eta, enpresa multinazionalek lur horietan egiten dituzten petrolio esplorazioak, legez kanpoko egur mozketak eta bestelako baliabide naturalak ustiatzea debekatzeko eskatu dio Peruko Gobernuari.
|
|
|
|
Lan
haietan 300.000 metro kubiko harea pilatu ziren Laidako hondartzan, eta urpeko fisionomia erabat aldatu zen. Hala ere, korronte horiek betiko ibilbidea berreskuratu nahi izan zuten.
|
|
|
Fina eta jostagarria da Intolerable cruelty, oso erraz ikusten diren horietakoa. Gainera, 50eko hamarkadako komedia klasikoak maite dituenak ez du desilusiorik hartuko,
|
lan
haien bizitasuna baitu.
|
|
|
Lan mekaniko bat ere topatu zuela, diru pixka bat irabazi eta burua lasaitzeko. Baina behin lanaren mekanika ikasita, bere pentsamendu guztiak tesiari eskaintzeko orduak bihurtu zirela
|
laneko
haiek, eta azkenean beti ari zela tesiarekin bueltaka. Eta jada ez zekiela hori gabe bizitzen, behar zuela burua beti lanean eduki, helburu bati emana bizi, tesia idazteko ametsari eusten ziola aurrera egiteko.
|
|
|
Gaixotasun hauen erantzulea patronala da, gutxieneko prebentzio neurriak ez betetzeagatik; eta konplizea Estatua, bere pasibitateagatik. Gainera, gaixotasunen jatorri profesionala ukatzeko
|
lanetan
haiekin elkarlanean aritzea leporatu die aseguru etxeei eta Gizarte Segurantzari.
|
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan bere kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari
|
lan
haietan; izan ere, Ana Karenina –" emakume zikina" deitu zion don Anizeto kalonjeak: " urdanga lohi eta lizuna"! – irakurtzeko gai izan zirèn bi emakumek auskalo zer idatz ziezaioketen elkarri, ez zuen jakin ere egin nahi!
|
|
|
Jaten duen ogia irabazteko gauza ez den gizagaixo bat dut senarra eta semeak ere ez du askoz ere gehiago balio. Arnasa hartzeko ere gelditu gabe egiten dut
|
lan
haientzat! Nik, Moravine andre jeneralak, artista naizen honek!
|
|
|
Haiekin nahikoa ez izatera, Martinez Campos ere ez zen aukera txarragoa. Udaldian Zarautzera etortzen zela aditua nuen, eta han baziren zenbait txoko
|
lan
haietarako egokiak.
|
|
2010
|
|
|
Gure lana auzolanetik jaio zen". Hasierako
|
lan
haietan iraupen luzeko langabetuek hartu zuten parte lehenik, eta 21 urtetik beherakoek, gero. " Garai haietako mural asko gure proposamenei esker Surbisak (Bilboko auzoak birgaitzeko udal enpresa) sustatu zuen lehiaketa baten eskutik egin ziren, langabetuak edota toxikomanoak tarteko; hau da, aldaketak eragin nahi izan genituen arlo sozialean artea eta errealitatea muntatuz, nahastuz.
|
|
|
Guardia zibiletako baten gidaria zen hiltzailea eta hasieratik egiten zuen
|
lan
haientzat, Alfredo Perez Rubalcaba Barne ministroak zehaztu duenez.
|
|
|
|
Lan
haiengatik, Kimikako Nobela eman zioten 1908an. Bai, kimikakoa.
|
|
|
Natur Zientziak, Gizarte Zientziak, Geografia eta Historia. Alta, Ikastola Liburutegiko
|
lan
haiek kontsultarako lanak ziren, ez ikasliburuak. Izan ere, Gordailuren irizpide nagusia zen ikasleak ez zuela testu libururik behar, bere ikasliburua osatu behar zuela material eta iturri ezberdinetara joz.
|
|
|
Gotizistaren barruan leudeke 1868 urtea baino lehen hasitako obra guztiak.
|
Lan
haiek ez ziren iritsi eraikitze sistema gotikoa berenganatzera, eta mintzaira apaingarri soil gisa erabili zuten. Aldi neogotikoa 1868 urtetik aurrerakoari esan dio, eta aldi hark ekarri zuen Espainiako arkitektura Viollet le Duc arkitekto arrazionalistaren postulatuei atxikitzea4.
|
|
|
Ikasleen parte hartzea sustatzea, ezagutzen dituzten gaietan pentsa dezaten eta edukiari buruz duten iritzia azal dezaten. Antsietatea eta frustrazioa ezagutzen eta gainditzen laguntzea, haien gaitasunak ezagutzea eta
|
lanak
haietara egokitzea. Ikaslearekiko tratua pertsonalizatzea, berarekin gai akademikoei edo eskolaz kanpokoei buruz hitz egiteko denbora esklusiboa eskaintzea.
|
|
|
Sakanako idazleen lanak bildu zituen. Bierrik elkarteak eta Nafarroako Gobernuko Hizkuntza Politikarako Zuzendaritza Nagusiak 2000 urtean argitaratu zuen
|
lan
haietan lehena, Sakanako euskal idazleen antologia (I) izenarekin. Bertan, garai hartan bizirik zeuden Sakanako idazleei lanak jaso zituen Bidadorrek:
|
|
|
Isilune bat gertatu dela baliatuta, kaferik nahi al duen eskaini dio Julenek, eta Judithek baietz erantzun. Kikarak mahai gainean eduki arte isilik egon dira biak, bata kafea eta enparauak prestatzen, eta bestea prestaketa
|
lan
haiei begira. Gero, monologo luze bati ekin dio emakumeak.
|
|
|
Apaintze
|
lan
haiek begiztatzen ari zela ekarri zioten El Rasuli ri frantses ezezagun hura, diplomatiko edo bankari izan ezean, harendako deus guti balio zuena.
|
|
2011
|
|
|
«Habeko Mik bukatzean, bestelako lanetara pasatu ziren komikilari haiek. Marrazten segitu zuten, baina ez zieten
|
lan
haiei irtenbiderik aurkitzen. 80ko hamarkadan komikiaren beheraldi ikaragarria izan zen mundu osoan, Golkoko Gerra, papera garestitzea eta beste faktore batzuk zirela medio.
|
|
|
Gaztetan, kazetaritza ikasketak utzi eta marrazteari ekin zion. Komiki tirak egiten hasi zen lehen urte haietan, eta El Correo eta Egin egunkarietan argitaratu zituen Mari Agirre pertsonaia protagonista zuten
|
lan
haiek. Satiraren bidez agertu zuen Bilboko orduko gizarteaz zuen ikuspegia.
|
|
|
Lorant Donostian baldin badago, neurria emango du.Aurkezpen egunean, esan zenuen bost jokalarik kontratua izatea oztopo ez baizik onuragarria zela, jokalari garrantzitsuak direlako. Lana erraztu al dizute. Nire
|
lana
haiek ezagutzea izan da. Helburua haiek pozik egotea da, pozik baldin badaude errendimendu hobea emango dutelako eta iristen berriak direnei gehiago lagunduko dietelako.Zer esango zenuke bi estatubatuarrei buruz, Andy Panko eta Jimmy Baroni buruz. Pankori buruz, talde guztiek eduki nahi luketen atzerritarra dela.
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeriaren beste biktimak dira. Eskoletan nola egiten da
|
lan
haiekin. Nik uste ez zaiela behar dutena bezainbeste laguntzen. Baina, berriro ere, arazoa da irakasleei ez zaiela behar bezalako prestakuntza ematen horretarako.
|
|
|
Ziegetatik desagertu ziren bat batean eta, biharamunean, eurek salatutakoen exekuzioak izan ziren, ihes egiteko asmo batzuk zirela eta. Harrezkero, funtzionarioen laguntzaile legez hasi ziren
|
lanean
haiek biak. Ez dut uste Andres traidorea zela inork pentsatu zuenik.
|
|
|
Kariño handiarekin gogoratzen ditu
|
lan
haiek, taldearen gogoa eta ilusioa: –Zinemarekin disfrutatzea eta interesatzen zitzaizkigun istorioak islatzea genuen helburu.
|
|
|
Aipatutakoez gainera, bere sasoian eta osasunez ongi samar zegoenean, hainbat lan idatzi zituen A. Migel Mariak Karmengo Amaren Egutegian eta honen ondorengo Karmelen. Gero
|
lan
haietako batzuk beste aldizkari batzuetan ere argitaratu ziren, esaterako, Arantzazun. Berak idatzitako olerkietako bi Santi Onaindiaren Milla Euskal Olerki Eder liburuan agertzen dira olerki hautatuen artean.
|
|
|
Lehendabiziko ikerketek, behin harrera herrialdeetan finkatuta, emakumeek lortutako onurak nabarmendu ohi zituzten. Lan eskarmentuak eta etxetik kanpo egindako
|
lanak
haien egoera hobetzen zutela zioten ikertzaileek; izan ere, horri esker, baliabide ekonomikoen kontrol handiagoa zuten, alegia, euren bizitzaren kontrol handiagoa.
|
|
|
Abendañokoak berehala ohartu ziren erregearen asmoez eta saiatu ziren
|
lan
haiek geldiarazten. Baina arabarrek ez zioten jaramonik egin, izan ere, hiri berri hura harresiz inguratuta eraikitzean, abendañotarren gehiegikeriei aurre egiten lagunduko ziela agindu baitzien erregeak.
|
|
|
Hogeita hamar bat urte zituen, arrunt jatorra zen eta gauza asko irakatsi zizkidan. Beti esaten zidan gazteegia nintzela
|
lan
haiek egiteko. Ehun kilo inguru izango zituen eta nekatu egiten zen eguna bukatzen zenerako.
|
|
|
Eguraldia asko ari zen hobetzen eta patata ereiteko aprobetxatu genuen Frantxiskaren baserrian eta Ziburuko beste batean. Nahiko nekatuta iristen nintzen etxera eta
|
lan
haiek bukatu genituenean Biarritzera joan nintzen eguna lasai pasatzera. Han, denetik eskaini zidaten batzuekin elkartu nintzen eta metxero harriak eta josteko makinen orratzak erosi nizkien, oso ongi egindako fardelak baitziren, tamaina txikikoak eta gainera erraz eramatekoak.
|
|
|
Oso lerro gutxitan esan genezake gaur
|
lan
haiek haustura baten adiera eta eragile zirela, baina bada beste urraketa bat, adimenean gertatzen dena oraindik orain lehen Ordorika haren" Hi hintzena" edo" Erdoilaren tristeziarekin" tupust egiterakoan. Edozein gauza, ekintza edo bizipen eta berari buruzko iritziaren artean dagoen pitzadura orbaindu ezin hori agerian uzten duena.
|
|
|
Haren ibilbide luzean eboluzioa antzematen da, nola ez, baina lehen
|
lan
haiek gauzatzeko hain beharrezkoa zen ideia garbiak edukitzea, intuizio sakonak ondo sustraituak, ondorengoa gaurko egunetik begiratuta behintzat— bilakaera naturaltzat har bailiteke. " Gehiago da irauten duena aldatzen dena baino" zioen 2006ko Memoriaren mapan aurkezterakoan egindako elkarrizketa batean.
|
|
2012
|
|
|
Zernahi, gure bisita bakarrak Erasmuskoak izan zitezen, Vilniusera, Cohimbrara, Heildelberg era, eta ez Salto del Negrora, Puertora, Fresnes-era. Aktiboki egin dugu
|
lan
haien kemena desaktibatzen. Baliabide guztiak erabili ditugu gure kumeak bizitzaren alderdi arriskutsuetatik apartatzen.
|
|
|
Halakoak saihesteko, komeni izaten da zenbait gomendio aintzat hartzea, hala nola errutina bat ezartzea eta lagunduko duen giroa sortzea, haurrei laguntza eta adorea ematea lanean ari direnean eta
|
lanak
haiekin batera berrikustea bukatzen dituztenean.
|
|
|
Nik Folin markesa ezagutzen nuen nire ikerketengatik. Hainbat lan zituen iparraldeko barraskiloen inguruan, eta nik
|
lan
haiek ezagutzen nituen. Eta baneukan asmoa aurkezteko pertsonaia hori, artikulu batekin edo.
|
|
|
Aritzen ginen garbiketa lanetan, baratzean eta oilategi txikian, eta gosete garaiak han landatzen genuenari esker pasa ahal izan genituen. Ni ez nintzen
|
lan
haietan gehiegi aritzen eta ez ziren inor behartzera etortzen, baina egiteko berri haietan denak geunden lan egitera derrigortuak. Guretzat ona zela esaten ziguten, lagungarria, eta gauzak egin ahala kanpoan salduko zituztela; beraz, garrantzitsua zela lana ondo eta epe laburrean egitea.
|
|
|
XII. mendean, esaterako, hiru zibilizazio elkartu ziren Iberiar Penintsulan (judua, musulmana eta kristaua), eta hainbat mendetan iraungo zuen itzulpen jarduera garrantzitsu bat sortu zen; horren adibide dugu Toledoko Don Raimundo artzapezpikuak eratutako Toledoko Itzultzaile Eskola. Monje beneditar harentzat berebiziko garrantzia zuen arabiar filosofoen lanak irakurtzeak Aristoteles ulertu ahal izateko, eta
|
lan
haiek latinera itzultzea ezinbestekoa zela iruditzen zitzaion. Hala, hainbat itzultzaile jarri zituen arabiar lanak latineratzen, baita lehenago grekotik eta sirieratik arabierara itzulitako hainbat liburu ere.
|
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta
|
lan
haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Euskarazko herri aldizkarien gainean idatzitako lehenengo lanek abiapuntu zuten Arrasaten 1988an kaleratutako Arrasate Press euskarazko astekari «aitzindaria» (Arrieta, 2005: 155). Hartara,
|
lan
haiek ikertu zituzten haren elementu bereizgarriak, egitasmoak hark ekarri zituen berrikuntzak eta herri aldizkarietan berez berezko bilakatuko ziren nortasun ezaugarriak (Aranzabal, 1990, 1991, 1992, 2000; Irigoien, 1992, 1993; Mendiguren, 1991, 1992; Elkoroberezibar, 1991, 1992, 1993, Agirreazaldegi, 1993; Arana, 1998; Aranguren, 1999; Irizar, 2003).
|
|
|
Erdiuhartean, lehenik agertu zirenak, lan bilari xume klasakoak ziren alabainan.! Behi zaitzan, mahasti ala edozein beste baserri
|
lanetan
haien laneko kemen eta onestasuna ongi baieztua izan zen. Geroztik beti ongi etorria ukan du euskaldunak erdiuharteko jendartean eta bereziki Ambares en.
|
|
2013
|
|
|
Horrela joan zitzaidan denbora, haurrak izatea gerorako utzita. Zoritxarrez, emakumearen kasuan zoritxarrez, gerorako uzten ari gara amatasuna, bitartean beste lan batzuk egin behar ditugulako, eta
|
lan
haiek egiten sekula amaitzen ez dugulako. Nire kasuan, berandu arte utzi nuen haurra izatea, eta 41 urterekin izan dut umea.
|
|
|
Gau eta egun pare batez, inguruetako zenbait pertsona Campsa biltegia zaintzen egon ziren. Jose Ramonek eta Antoniok onartu zuten zaintza
|
lan
haietan eskopeta banarekin aritu zirela, eta Salbadorrek eta Juan Josek, berriz, makila banarekin izan zirela.
|
|
|
Berritze
|
lan
haiek bukatu gabe zeuden, baina nabe nagusia aurreko basilikarena zen, eta, beraz, ez zen aldatu beharrik; horregatik, eliza bera erabiltzeko moduan zegoen, eta hain zuzen ere, ekaitzaren egun hartan, Dagoberto erregearen arimaren aldeko meza ari ziren ospatzen. Haize bortitza hasi zenean, erregearen alde ez ezik, eraikuntzaren alde ere egin zuten otoitz.
|
|
|
Nik ez nuen pentsatzen urte batzuk geroago aurki zitezkeenik. Ni auzitegira ailegatu nintzenean, azken batean, nire gainetik zeuden pertsona batzuek esaten zuten inongo sinesgarritasunik eta bermerik ez zegoela, lehen ibilitakoak zebiltzala orduan
|
lan
haietan. Egia da, era berean, epaile gazteagoak agertzen hasi zirela.
|
|
|
Gazte denborako
|
lan
haietan antzematen ziren ezaugarri nagusiek ez zuten Austenen obra sekula abandonatu, baina prozesu luze horretan finduz eta umotuz joan ziren: hasierako karikatura eta absurdotasuna geroko umore alaia eta ironia fina izango ziren; gehiegikeriekiko higuina, bestalde, ez zen erabakiko kontrario biren arteko bat aukeratuz eta bestea baztertuz, bien arteko puntu orekatua bilatuz baino.
|
|
|
Soldaduak maiz, gibel lerroetan ziren, eta ez ziren beti alfer egoten. Hango
|
lan
haiei buruz ere idatzi zuen Jean Saint Pierrek. Nolako maniobrak egiten zituzten kontatzen zuen, azpimarratuz ez zela pentsatu behar ez zirelako lehen lerroetan, lasai bizi zirela:
|
|
|
...negoziazio kolektiborako eskubideak aitortzea.Langileen garapena, prestakuntza eta sustapen profesionala bultzatzea.Langileen ordainsaria eta sustapena haien merituei eta gaitasunei lotzea.Kontratazio prozesuetan enpresaren eta langileen eskubideak orekatuta mantenduko dituzten arau argiak ezartzea.Laneko segurtasuna eta higienea bermatzea, eta lan arriskuak prebenitzeko neurriak hartzea.Langileen
|
lana
haien bizitza pertsonalarekin eta familiakoarekin bateragarri egiten saiatzea.Ezgaitasun edo minusbaliotasunen bat dutenei lan munduan sartzen laguntzea, eta edozein motatako hesiak kentzea haiek enpresan sar daitezen.Langileek enpresako gizarte ekintzako programetan parte hartzen laguntzea.
|
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta
|
lan
haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Lanak gerra bukatu eta berehala hasi ziren, baina 1940ko martxoan Regiones Devastadas ek kalteak eta beharrak inbentariatu eta ondorengo urteetako plangintza ezartzean, antolaketa sistematikoago bat ahalbidetu zuen. Nagusiki Regiones Devastadas ek berak, baina baita udalak, Estatuak, Elizak, enpresek eta ekimen pribatuak ere parte hartu zuten berreraikuntzaeta konponketa
|
lan
haietan.
|
|
|
23). Oso lan duintzat jotzen ditu Zubiaurrek lehen
|
lan
haiek (Díez, 2003). Lanbide berri hark sortutako lilura eta euforiazko adierazpenen artean bildu zuen Torrealdaik ere Zubiaurren honako hau:
|
|
2014
|
|
|
Are gehiago: Peter Planek bi urteko epea eman zion
|
lan
haiek bukatzeko, eta berak. Bushtamanek, alkateak agindutakoa beteko zuen, kosta ahala kosta:
|
|
|
Lehen fase batean bai bederen?
|
Lan
haiek, izan ere, ez ziren inoiz bukatzen, segurtasun kontuetan beti baitzegoen zer hobeturik. Eta, esperientzia pilotu gisa, dozena eta erdi bat robot ekarri zituen, luzean bi metrotik goitikoak zirenak eta adimen artifiziala zutenak.
|
|
|
Harvey eta Loomis jabetu ziren lehenengoz, 1929an, ultrasoinuen bidezko mikrobio inhibizioaz. Lehen ikerkuntza
|
lan
haien ondotik, egile askok aztertu dituzte tratamendu horiek zenbait mikroorganismorengan dituzten ondorioak, baita beste metodo batzuekin konbinatuta aplikatzean dituztenak ere (esaterako, UV erradiazioarekin). Gaurdaino beste erabilera batzuk izan dituen inhibizio mota hau legionellari aurre egiteko erabiltzen hasi da, igerilekuetan, hozte sistematan, edateko uraren andeletan...
|
|
|
Behin jaurtitakoan, hurrengo jokalariari bide emateko, atzera hari itzultzen zitzaion berriz ere bola. Bada,
|
lan
haietan izandako gertaera baten ondorioz, bertan behera geratu zen bolatoki haren erabilera. “Hemen ibiltzen ginen aurrera eta atzera.
|
|
|
Hori pentsatzen ari zela jo zuen telefonoak. Une horretan bertan izan zen deia, dei arraro hura, azken orduko
|
lan
haiek amaitzeko gutxi falta zitzaionean, etxera joateko momentua heltzen ari zenean azkenez.
|
|
2015
|
|
|
Radio Parisek, Pyrenaicak, BBCk, Le Mondek, baita France Press, Reuters, Asociated Press, Unaited Press International eta beste hainbat agentzia ezagunek ere, buletina izan zuten iturri. Etengabe aritu nintzen mezularitza
|
lanetan
haiekin; tartean zeuden Jose Antonio Novais eta Walter Haubrich Frantziako eta Alemaniako korrespontsal entzutetsuak.
|
|
|
Brulota eta Satanen itsasontzia. Eta eskertzekoa da edizio hau, ez bakarrik
|
lan
haiek berriro irakurtzeko aukera eskaintzen digulako, baita bilduma osoa liburu batean argitaratzeagatik ere, irakurleen gozamenerako.
|
|
|
Taula bat nahi zutela esanez etorri ziren behin. [Orioko] Kanpinean zebilen
|
lanean
haien aita, eta esan nien kanpinekoei eskatzeko dirua. Hurrengo egunean etorri ziren diruarekin.
|
|
|
batzuetan hitzaldiak ematen zizkiguten, beste batzuetan gai jakin baten inguruan taldetxoetan bilduta hitz egin behar genuen, edo bakarka hausnartu, edo denok bilduta eztabaidatu.
|
Lan
haiek zuzentzeko arduraduna Txutxo izeneko apaiz eskolapio bat izaten zen, bere jatortasuna frogatzeko Txutxo esaten ere uzten ziguna konfiantza giroan sartuz gero; izaten zituen laguntzaileak ere, baina ez dut haietaz deus gogoratzen. Zorionez, Txutxok eta bere laguntzaileek prestaturiko eginkizun haietatik aparte, izaten ziren tarte libreak ere:
|
|
|
Ti ta zerbait egin beharra zegoela, noski. Museorako eta erakusketarako garrantzitsuak izango ziren
|
lan
haiek gainera. Eta zortea zen ni horretaz konturatu izana.
|
|
|
Gizonezkoak ziren gehienak, baina baziren emakumezkoak ere, 20 eta 25 urteren bueltan, ezkongabeak gehienak. Baratzezain, sukaldari edo laundry etan egingo zuten
|
lan
haietako gehienek. Gizonezkoek lehen bi jardueretan, emakumezkoek garbiketan.
|
|
|
Ilundu zuen, baina ez zen lanera eramango zituen kontakturik azaldu, nehor ez: ez baitzen
|
lanik
haientzat. Zakuto txiki bat arropa besterik ez zeukan nire senarrak.
|
|
|
Are gutxiago jakin zezakeen bere gogoetetan murgildua geratua zenik, baina hala irudikatu zuen, eta hala kontatu Mozarten bizitza n. Zenbait ikerlariren ustez, Winckler en lan batetik jaso zuen informazioa Stendhalek, baita musikagilearen alargunak idatzitakoetatik ere (plagio hitza darabilte, Stendhalen hasierako
|
lan
haiez mintzo direla, eta aski lotsagabeki jokatu zuela diote).
|
|
|
4 Berriro diot, maitasun hau, Jesus maitatzaile onak izan zigunaren antzekoa dela eta hura imitatuz doala; eta, horrela, on handia egiten die; izan ere, haiek lan guztiak besarkatzea besterik ez lukete nahi, eta besteak
|
lanik gabe
haietatik irabaziak lortzea. Horrela, haien adiskide direnek asko ere asko irabazten dute; eta sinets ezazue, edo ez dute gehiago harremanik izango elkarrekin, diodanez, adiskidetasun berezi honekin?
|
|
|
Seme alabei txikitatik ustezko egia hori gizartean ez dela egia erakusten saiatuko naiz.Bide handia dago oraindik egiteke. Emakumeek oraindik gizonek baino ehun egunetik gora egin behar dute
|
lan
haiek bezala kobratzeko. Hori hemen, pribilegiatuak garen tokian.
|
|
|
Beste gauza batzuekin batera, hori izan zen urte haietako burugogorkeria nagusia. Horretarako konspiratzen, eztabaidatzen, materiala prestatzen eta egiturak eraikitzen pasatu genuen hamarraldia, eta urte haietako lanaren emaitza txukunena izan dela esan liteke,
|
lan
haien beste aspektu askotan oso gutxi aurreratu dugun bitartean. Mondragon taldean hezkuntza kooperatiboa lantzeko prozesua martxan dago behintzat, bere hankamotzean.
|
|
2016
|
|
|
Eta haren atzetik, beste pare bat. Royal Societyk argitaratu zituen
|
lan
haiek. Emakume batek sinatutako lehenak ziren, eta hautsak harrotu zituen horrek.
|
|
|
Beldur zen lupetz azpian zegoen hura apurtuko zuen: esku traketsak zituen
|
lan
haietarako. Pazientzia handiz jarraitu zuen, haur jaioberri bati laztanka ari balitzaio bezala, kendu basa eta kendu basa.
|
|
|
Ezin uka: emakumeek ekartzen eta hezten dituzte haurrak, eta haiek gobernatzen dute etxea; horrexegatik egiten dute
|
lan
haien familiakoek, hau da, emakumeen lan horri esker saltzen dute haien familiakoek lan indarra soldata truk. Baina, horren ondoren, automatikoki ondorioztatu behar al dugu emakume oro, klasea eta arraza kontuan hartu gabe, funtsean defini daitekeela etxean egiten dituen lanen arabera?
|
|
|
ozeanoko pianista eta Ezezaguna helbide honetan bezalako antzezlan ederrak, bikaintasunaren bidea markatuko zutenak.
|
Lan
haietan kalitatea zen nagusi bai antzezpenei bai muntaiaren osotasunari begira, Hego Euskal Herriko antzerki konbentzionalean amesten ez genituen neurrietaraino, eta bikaintasunera ere iritsi ziren geroko Sommer jaunaren istorioa eta Kafka eta panpina bidaiaria. Baina, bitartean, zerbait gertatu zen Haurra xutik miresgarri hura Zornotzaraino etorri zenean, zeren eta zaila da oraindik ere Iparraldeko sorkuntzak Hegoaldean ezagutzea.
|
|
|
Haietako batek galdetu zidan zenbat errefuxiatu ziren hemen. Ez genekiela erantzun nion nik, ez zela gure
|
lana
haiek zenbatzea, haiei laguntzea baizik. Kazetari hark arrapostua:
|
|
|
Carlosek duda egin zuen, berriro arropa arruntak jantzi ala
|
lanerako
haiekin jarraitu; baina azkenean zera iruditu zitzaion, ez zuela arropa haien babesa baztertu behar. Okindegiaren ingurutik ibili behar bazuen, egokiena okinez jantzita ibiltzea zen.
|
|
|
Irina hartu eta mahai gainean tontor bat egitea, hori izaten zen orea egiteko lehen pausoa; bigarrena, berriz, tontor hari kratertxo bat egitea eta, iturriko ura bertan pixkanaka boteaz, nahasketa ona lortzea; hirugarrena, azkenez, nahasketa hari bezperako ore puxketa bat, legamiaduna noski, gehitzea. Carlosek, normalean, polikitasun handiz egiten zituen
|
lan
haiek, letra txukunez idatzi nahi duen kaligrafo baten izpiritu berberaz; ordea goiz hartan, Stefano eta beste hiru poliziak begira zeuzkala, ezinezkoa izan zitzaion ohizko izpiritua aintzat hartzea, eta purrustaka egin zuen dena, mahaia irinez eta urez basituz. Une batez utzi egingo zuela pentsatu zuen, geldiarazi egingo zuela filmazioa.
|
|
2017
|
|
|
Historiako aizkolari handienetakoa izan den Urrestillako Jose Aranburu Keixeta izan zen aitzindaria 20 kana erdiko enbor ebaki eta 20 kilometro lasterka batzen dituen proba egiten. 1920an egin zuen saiakera Urrestillan, eta
|
lan
haiek hasi eta bukatzeko, 3 ordu eta 20 minutu behar izan zituen gizonak. Gerora, Joan Kruz Azpiroz Arruitzko Txikitoa ausartu zen eginkizun horiek egitera, eta korrikalari nafarrak 2 ordu eta 35 minutuko denbora egin zuen.
|
|
|
Bertuteak, Jainkoa zerbitzatzeak baditu bere nekeak eta lanak, eta bai bekatuak ere bere atseginak eta plazerak. Bada, bertutearen neke eta
|
lan
haiek atseginago dira bekatuaren atseginak eta plazerak baino.
|
|
|
Kristau onak jaten ditu mundu honetan bere lanak, eta beste munduan lanaren irabaziak eta fruituak, zeren
|
lan
haietan, barautzean, otoitzetan egotean eta negar egitean ere, eperki jatean baino atseginago hartzen baitu.
|
|
|
Eta berriz, beste aldera, nola Deabrua zerbitzatzeak baitu anitz lan, ez luke nahi Deabruak egin genezan
|
lan
haietaz konturik; baina, atsegin ere zenbait baitu, hura nahi luke beti geure gogoan eta begien aitzinean eduki genezan.
|
|
|
Apurka, hedatu ere egin zuten jarduna. Indarra jarri dute, esaterako, Latinoamerikako andrazko etorkinen errealitatea erakusteko dokumentalak egiten, usu zaintza
|
lanak
haien esku geratzen direla berretsi du Ikuspegi immigrazioaren behatokiak azken txostenean?. «Garrantzitsua da gure kaleetan aitona edo amona bat zaintzen ari den andre horren errealitatea zein den jakitea; hark ere badu bere istorioa.
|
|
|
Azaldu dut lehen ere: emakumeen eta gizonen arteko botere diferentziak eta ordaindu gabeko emakumeen
|
lana
haien berezko gutxiagotasunaren azpian ezkutatu izanak bidea eman dio kapitalismoari, lanegunaren ordaindu gabeko zatia, izugarri zabaltzeko, eta, orobat, emakumeen lana metatzeko erabili ahal izan du soldata (gizonena); askotan, klase barneko antagonismoa gizonen eta emakumeen arteko antagonismora bideratzeko ere balio izan du, gainera.
|