2000
|
|
...orokorra, bertzalde, urte luzeetako erroak zituena—, komertzioari eta antzeko betebeharrei buruzko zilegitasunaz eta bidezkotasunaz denaz bezainbatean... eta mesprezatzen eta arbuiatzen ere zituztela eginkizun haiek, erdeinatzen eta gutiesten, iritzi haren arabera, zeren haiek guztiak ez baitziren —nehoiz ere izan ez ziren— ohorezko gizonendako lan ohoragarriak, halako suertez, non,
|
lan
haiek eta egiteko haiek, egin orduko lohitzen eta zikintzen baitzituzten egiten zituztenak: aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero.
|
|
Zeren aipatu berri baitizkizut Pedro Huiziren bi
|
lan
haiek: santa Klararen koadroa eta haren kaperako freskoa, santa Klararen ondotik egin zuena... baina, Pedro Huizik bere bi lan haiei ekin zien bitartean, jauregian anitz gauza gertatu ziren, osaba eta bion arteko haustura tartean.
|
|
Zeren aipatu berri baitizkizut Pedro Huiziren bi lan haiek: santa Klararen koadroa eta haren kaperako freskoa, santa Klararen ondotik egin zuena... baina, Pedro Huizik bere bi
|
lan
haiei ekin zien bitartean, jauregian anitz gauza gertatu ziren, osaba eta bion arteko haustura tartean.
|
2003
|
|
Medikuntza (higienea, medikuntza herrikoia, prebentiboa), Historia, (herri honetako historia, artxibo lana, azterketa demografikoa), Geografia, (giza-geografia eta geografia fisikoa), Artea, Soziologia, (lan arazoak, ohiturak, hezkuntza publikoa, pribatua, etxebizitzaren kostua, kultura taldeak), Linguistika (toponimia, azterketa dialektala, elebitasuna), eta Feminismoa (egoeraren azterketa, inkestak). Estatistika taldea, bere aldetik, prest zegoen
|
lan
haien taula estatistikoak egiteko. Fakultateetan egiten ez zen lanerako aukera emango zien ikasleei eta irakasleei proposamen hark; ikasle irakasle bikote klasiko hori apurtuko zen, diziplinartekotasuna bultzatuko zuen eta UEU, herriratzea?
|
|
Nik zu pare bat urte lehenagotik ezagutzen zintudan. Nire obrari buruz hiriburuan eman zenuen hitzaldi batean egon nintzen entzule gisa eta hunkitu egin ninduzun, tarteka nire nobelak nik neuk baino hobeto ulertu zenituela iruditu zitzaidan eta, beste batzuetan, aztertzen zenituen
|
lan
haiek nireak ez ote ziren irudipena izan nuen. Hitzaldia bukatu zenean, bertan ziren emakumeak zuregana hurbildu eta berriketan ikusi nituen, eta jeloskor sentitu nintzen.
|
2004
|
|
Lekualdatzeko erabakia hartu, eta, 1521ean, San Juango lehen eraikinak altxatzen hasi ziren; uharteko lehen gobernadorea, Juan Ponce de Leon, izan zen
|
lan
haien zuzendari.
|
|
Eta askatasun horren alde borroka egin duten gudari eta borrokalariak gogoratu nahi nituzke, bereziki Gabi, gure herriko presoa, kartzelan bost urte daramatzana. Aberriaren alde eman dute bizitza, eta gure egitekoa haiek askatzea da, gure askapenaren alde aritu dira borrokan eta horrengatik daude preso Espainiako Kartzeletan, eta horregatik egin behar dugu
|
lan
haiek askatzeko. Eta lan egiteko modurik hoberena antolatzea da, militatzea, nahi den tokian:
|
2005
|
|
(...) Hizkerari dagokionez, ia gaurko euskara batuaz idatzirik dirudite Miranderen
|
lan
haiek... orain dela 15 urte idatziak! Mirande zuberotarrak ez baitu ia inoiz zubereraz idatzi, batasun egarriak eraginda.
|
2006
|
|
Aho zabal entzun dizkit esandakoak– Sarri irakurtzen zituen beirategiko lanak amaitzean. Baina sekula ez zidan ezkutuko
|
lan
haien berri eman, sekula ez zidan sotorik erakutsi, bidaiatik itzuli ginen arte.
|
|
Arizonako paisaia gorriak eta indiar erritoak agertzen ziren pintzelkada gotorrez egindako
|
lan
haietan. Amets sare sail bat pintatuta zeukan, logelan zituenen antzekoak.
|
|
Zertarako, baina? Berak beste inork ezin zituen egin
|
lan
haiek. Damasok ere ez zituen sinatzen bere margoak.
|
|
Bi bertsio horiek zebiltzan egunkarietan eta irratian. Baina orduko Alemaniaren etsaiek berehala zabaldu zuten naziek berek egina zela atentatua; lehergailua jarri eta eskua ezkutatu, naziak maisuak zirela horretan; jendea komunisten eta juduen kontra jartzeko burutzen zituztela naziek sator
|
lan
haiek.
|
|
Ikastolan egin ezin nituen gauzak han egiten nituen. Adibidez, baziren ikastolako umeak gabonetan gurekin batera irteten zirenak, baina ikastolak ez zituen
|
lan
haiek bereak bezala hartzen.
|
2007
|
|
Harekin, haren jeans estuekin? txora txora eginda zeuden denak, eta haren auzoraino egiten zituzten taxi
|
lan
haiek aprobetxatzen zituzten gehiago arrimatzeko. Haietako batean jo zuen estreinakoz izenik gogoratzen ez dion tximaluze altu harekin, hamabost urte eskas zituela.
|
2008
|
|
80 hamarkadan, ordea, Euskaltzaindiaren LEF Batzordeak lan xehe eta neketsuari ekin zion hitz elkartuak sailkatu, mota bakoitzaren nondik nora koak aztertu, eta erator atzizkiekin ere beste horrenbeste eginaz. Hitz elkar ketari buruzko lanak dira argitaratu direnak1; erator atzizkiez landutako txos tenak liburu gisa argitaratu ez, baina ikertzaile bati baino gehiagori
|
lan
haiek bide eman zioten, gaurko hizkuntzalaritza teorikoak baliatzen dituen azterbi deak aplikatuaz, ikerlan teorikoa egiteko2, batetik, eta, horri esker, hainbat
|
2009
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan bere kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari
|
lan
haietan; izan ere, Ana Karenina?, emakume zikina, deitu zion don Anizeto kalonjeak:
|
|
Fina eta jostagarria da Intolerable cruelty, oso erraz ikusten diren horietakoa. Gainera, 50eko hamarkadako komedia klasikoak maite dituenak ez du desilusiorik hartuko,
|
lan
haien bizitasuna baitu.
|
|
Maria Bibianak, egia esan, ez zeramatzan zain bost minutu baizik; Maria Bibianaren denbora, baina, beste denbora bat zen, beharbada, Maria Bibiana ez baitzegoen memento haietan bere kontzientziarekin lasai, ausaz, ez erabat bederen, bitartekari
|
lan
haietan; izan ere, Ana Karenina –" emakume zikina" deitu zion don Anizeto kalonjeak: " urdanga lohi eta lizuna"! – irakurtzeko gai izan zirèn bi emakumek auskalo zer idatz ziezaioketen elkarri, ez zuen jakin ere egin nahi!
|
|
Jaten duen ogia irabazteko gauza ez den gizagaixo bat dut senarra eta semeak ere ez du askoz ere gehiago balio. Arnasa hartzeko ere gelditu gabe egiten dut
|
lan
haientzat! Nik, Moravine andre jeneralak, artista naizen honek!
|
|
Haiekin nahikoa ez izatera, Martinez Campos ere ez zen aukera txarragoa. Udaldian Zarautzera etortzen zela aditua nuen, eta han baziren zenbait txoko
|
lan
haietarako egokiak.
|
2010
|
|
Gure lana auzolanetik jaio zen". Hasierako
|
lan
haietan iraupen luzeko langabetuek hartu zuten parte lehenik, eta 21 urtetik beherakoek, gero. " Garai haietako mural asko gure proposamenei esker Surbisak (Bilboko auzoak birgaitzeko udal enpresa) sustatu zuen lehiaketa baten eskutik egin ziren, langabetuak edota toxikomanoak tarteko; hau da, aldaketak eragin nahi izan genituen arlo sozialean artea eta errealitatea muntatuz, nahastuz.
|
|
Guardia zibiletako baten gidaria zen hiltzailea eta hasieratik egiten zuen
|
lan
haientzat, Alfredo Perez Rubalcaba Barne ministroak zehaztu duenez.
|
|
Natur Zientziak, Gizarte Zientziak, Geografia eta Historia. Alta, Ikastola Liburutegiko
|
lan
haiek kontsultarako lanak ziren, ez ikasliburuak. Izan ere, Gordailuren irizpide nagusia zen ikasleak ez zuela testu libururik behar, bere ikasliburua osatu behar zuela material eta iturri ezberdinetara joz.
|
|
Sakanako idazleen lanak bildu zituen. Bierrik elkarteak eta Nafarroako Gobernuko Hizkuntza Politikarako Zuzendaritza Nagusiak 2000 urtean argitaratu zuen
|
lan
haietan lehena, Sakanako euskal idazleen antologia (I) izenarekin. Bertan, garai hartan bizirik zeuden Sakanako idazleei lanak jaso zituen Bidadorrek:
|
|
Isilune bat gertatu dela baliatuta, kaferik nahi al duen eskaini dio Julenek, eta Judithek baietz erantzun. Kikarak mahai gainean eduki arte isilik egon dira biak, bata kafea eta enparauak prestatzen, eta bestea prestaketa
|
lan
haiei begira. Gero, monologo luze bati ekin dio emakumeak.
|
|
Apaintze
|
lan
haiek begiztatzen ari zela ekarri zioten El Rasuli ri frantses ezezagun hura, diplomatiko edo bankari izan ezean, harendako deus guti balio zuena.
|
2011
|
|
«Habeko Mik bukatzean, bestelako lanetara pasatu ziren komikilari haiek. Marrazten segitu zuten, baina ez zieten
|
lan
haiei irtenbiderik aurkitzen. 80ko hamarkadan komikiaren beheraldi ikaragarria izan zen mundu osoan, Golkoko Gerra, papera garestitzea eta beste faktore batzuk zirela medio.
|
|
Gaztetan, kazetaritza ikasketak utzi eta marrazteari ekin zion. Komiki tirak egiten hasi zen lehen urte haietan, eta El Correo eta Egin egunkarietan argitaratu zituen Mari Agirre pertsonaia protagonista zuten
|
lan
haiek. Satiraren bidez agertu zuen Bilboko orduko gizarteaz zuen ikuspegia.
|
|
Emakumeen aurkako indarkeriaren beste biktimak dira. Eskoletan nola egiten da
|
lan
haiekin. Nik uste ez zaiela behar dutena bezainbeste laguntzen. Baina, berriro ere, arazoa da irakasleei ez zaiela behar bezalako prestakuntza ematen horretarako.
|
|
Kariño handiarekin gogoratzen ditu
|
lan
haiek, taldearen gogoa eta ilusioa: –Zinemarekin disfrutatzea eta interesatzen zitzaizkigun istorioak islatzea genuen helburu.
|
|
Aipatutakoez gainera, bere sasoian eta osasunez ongi samar zegoenean, hainbat lan idatzi zituen A. Migel Mariak Karmengo Amaren Egutegian eta honen ondorengo Karmelen. Gero
|
lan
haietako batzuk beste aldizkari batzuetan ere argitaratu ziren, esaterako, Arantzazun. Berak idatzitako olerkietako bi Santi Onaindiaren Milla Euskal Olerki Eder liburuan agertzen dira olerki hautatuen artean.
|
|
Abendañokoak berehala ohartu ziren erregearen asmoez eta saiatu ziren
|
lan
haiek geldiarazten. Baina arabarrek ez zioten jaramonik egin, izan ere, hiri berri hura harresiz inguratuta eraikitzean, abendañotarren gehiegikeriei aurre egiten lagunduko ziela agindu baitzien erregeak.
|
|
Hogeita hamar bat urte zituen, arrunt jatorra zen eta gauza asko irakatsi zizkidan. Beti esaten zidan gazteegia nintzela
|
lan
haiek egiteko. Ehun kilo inguru izango zituen eta nekatu egiten zen eguna bukatzen zenerako.
|
|
Eguraldia asko ari zen hobetzen eta patata ereiteko aprobetxatu genuen Frantxiskaren baserrian eta Ziburuko beste batean. Nahiko nekatuta iristen nintzen etxera eta
|
lan
haiek bukatu genituenean Biarritzera joan nintzen eguna lasai pasatzera. Han, denetik eskaini zidaten batzuekin elkartu nintzen eta metxero harriak eta josteko makinen orratzak erosi nizkien, oso ongi egindako fardelak baitziren, tamaina txikikoak eta gainera erraz eramatekoak.
|
|
Oso lerro gutxitan esan genezake gaur
|
lan
haiek haustura baten adiera eta eragile zirela, baina bada beste urraketa bat, adimenean gertatzen dena oraindik orain lehen Ordorika haren" Hi hintzena" edo" Erdoilaren tristeziarekin" tupust egiterakoan. Edozein gauza, ekintza edo bizipen eta berari buruzko iritziaren artean dagoen pitzadura orbaindu ezin hori agerian uzten duena.
|
|
Haren ibilbide luzean eboluzioa antzematen da, nola ez, baina lehen
|
lan
haiek gauzatzeko hain beharrezkoa zen ideia garbiak edukitzea, intuizio sakonak ondo sustraituak, ondorengoa gaurko egunetik begiratuta behintzat— bilakaera naturaltzat har bailiteke. " Gehiago da irauten duena aldatzen dena baino" zioen 2006ko Memoriaren mapan aurkezterakoan egindako elkarrizketa batean.
|
2012
|
|
Zernahi, gure bisita bakarrak Erasmuskoak izan zitezen, Vilniusera, Cohimbrara, Heildelberg era, eta ez Salto del Negrora, Puertora, Fresnes-era. Aktiboki egin dugu
|
lan
haien kemena desaktibatzen. Baliabide guztiak erabili ditugu gure kumeak bizitzaren alderdi arriskutsuetatik apartatzen.
|
|
Nik Folin markesa ezagutzen nuen nire ikerketengatik. Hainbat lan zituen iparraldeko barraskiloen inguruan, eta nik
|
lan
haiek ezagutzen nituen. Eta baneukan asmoa aurkezteko pertsonaia hori, artikulu batekin edo.
|
|
Aritzen ginen garbiketa lanetan, baratzean eta oilategi txikian, eta gosete garaiak han landatzen genuenari esker pasa ahal izan genituen. Ni ez nintzen
|
lan
haietan gehiegi aritzen eta ez ziren inor behartzera etortzen, baina egiteko berri haietan denak geunden lan egitera derrigortuak. Guretzat ona zela esaten ziguten, lagungarria, eta gauzak egin ahala kanpoan salduko zituztela; beraz, garrantzitsua zela lana ondo eta epe laburrean egitea.
|
|
XII. mendean, esaterako, hiru zibilizazio elkartu ziren Iberiar Penintsulan (judua, musulmana eta kristaua), eta hainbat mendetan iraungo zuen itzulpen jarduera garrantzitsu bat sortu zen; horren adibide dugu Toledoko Don Raimundo artzapezpikuak eratutako Toledoko Itzultzaile Eskola. Monje beneditar harentzat berebiziko garrantzia zuen arabiar filosofoen lanak irakurtzeak Aristoteles ulertu ahal izateko, eta
|
lan
haiek latinera itzultzea ezinbestekoa zela iruditzen zitzaion. Hala, hainbat itzultzaile jarri zituen arabiar lanak latineratzen, baita lehenago grekotik eta sirieratik arabierara itzulitako hainbat liburu ere.
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta
|
lan
haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
Euskarazko herri aldizkarien gainean idatzitako lehenengo lanek abiapuntu zuten Arrasaten 1988an kaleratutako Arrasate Press euskarazko astekari «aitzindaria» (Arrieta, 2005: 155). Hartara,
|
lan
haiek ikertu zituzten haren elementu bereizgarriak, egitasmoak hark ekarri zituen berrikuntzak eta herri aldizkarietan berez berezko bilakatuko ziren nortasun ezaugarriak (Aranzabal, 1990, 1991, 1992, 2000; Irigoien, 1992, 1993; Mendiguren, 1991, 1992; Elkoroberezibar, 1991, 1992, 1993, Agirreazaldegi, 1993; Arana, 1998; Aranguren, 1999; Irizar, 2003).
|
2013
|
|
Horrela joan zitzaidan denbora, haurrak izatea gerorako utzita. Zoritxarrez, emakumearen kasuan zoritxarrez, gerorako uzten ari gara amatasuna, bitartean beste lan batzuk egin behar ditugulako, eta
|
lan
haiek egiten sekula amaitzen ez dugulako. Nire kasuan, berandu arte utzi nuen haurra izatea, eta 41 urterekin izan dut umea.
|
|
Gau eta egun pare batez, inguruetako zenbait pertsona Campsa biltegia zaintzen egon ziren. Jose Ramonek eta Antoniok onartu zuten zaintza
|
lan
haietan eskopeta banarekin aritu zirela, eta Salbadorrek eta Juan Josek, berriz, makila banarekin izan zirela.
|
|
Berritze
|
lan
haiek bukatu gabe zeuden, baina nabe nagusia aurreko basilikarena zen, eta, beraz, ez zen aldatu beharrik; horregatik, eliza bera erabiltzeko moduan zegoen, eta hain zuzen ere, ekaitzaren egun hartan, Dagoberto erregearen arimaren aldeko meza ari ziren ospatzen. Haize bortitza hasi zenean, erregearen alde ez ezik, eraikuntzaren alde ere egin zuten otoitz.
|
|
Nik ez nuen pentsatzen urte batzuk geroago aurki zitezkeenik. Ni auzitegira ailegatu nintzenean, azken batean, nire gainetik zeuden pertsona batzuek esaten zuten inongo sinesgarritasunik eta bermerik ez zegoela, lehen ibilitakoak zebiltzala orduan
|
lan
haietan. Egia da, era berean, epaile gazteagoak agertzen hasi zirela.
|
|
Gazte denborako
|
lan
haietan antzematen ziren ezaugarri nagusiek ez zuten Austenen obra sekula abandonatu, baina prozesu luze horretan finduz eta umotuz joan ziren: hasierako karikatura eta absurdotasuna geroko umore alaia eta ironia fina izango ziren; gehiegikeriekiko higuina, bestalde, ez zen erabakiko kontrario biren arteko bat aukeratuz eta bestea baztertuz, bien arteko puntu orekatua bilatuz baino.
|
|
Soldaduak maiz, gibel lerroetan ziren, eta ez ziren beti alfer egoten. Hango
|
lan
haiei buruz ere idatzi zuen Jean Saint Pierrek. Nolako maniobrak egiten zituzten kontatzen zuen, azpimarratuz ez zela pentsatu behar ez zirelako lehen lerroetan, lasai bizi zirela:
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta
|
lan
haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
Lanak gerra bukatu eta berehala hasi ziren, baina 1940ko martxoan Regiones Devastadas ek kalteak eta beharrak inbentariatu eta ondorengo urteetako plangintza ezartzean, antolaketa sistematikoago bat ahalbidetu zuen. Nagusiki Regiones Devastadas ek berak, baina baita udalak, Estatuak, Elizak, enpresek eta ekimen pribatuak ere parte hartu zuten berreraikuntzaeta konponketa
|
lan
haietan.
|
|
23). Oso lan duintzat jotzen ditu Zubiaurrek lehen
|
lan
haiek (Díez, 2003). Lanbide berri hark sortutako lilura eta euforiazko adierazpenen artean bildu zuen Torrealdaik ere Zubiaurren honako hau:
|
2014
|
|
Are gehiago: Peter Planek bi urteko epea eman zion
|
lan
haiek bukatzeko, eta berak. Bushtamanek, alkateak agindutakoa beteko zuen, kosta ahala kosta:
|
|
Harvey eta Loomis jabetu ziren lehenengoz, 1929an, ultrasoinuen bidezko mikrobio inhibizioaz. Lehen ikerkuntza
|
lan
haien ondotik, egile askok aztertu dituzte tratamendu horiek zenbait mikroorganismorengan dituzten ondorioak, baita beste metodo batzuekin konbinatuta aplikatzean dituztenak ere (esaterako, UV erradiazioarekin). Gaurdaino beste erabilera batzuk izan dituen inhibizio mota hau legionellari aurre egiteko erabiltzen hasi da, igerilekuetan, hozte sistematan, edateko uraren andeletan...
|
|
Behin jaurtitakoan, hurrengo jokalariari bide emateko, atzera hari itzultzen zitzaion berriz ere bola. Bada,
|
lan
haietan izandako gertaera baten ondorioz, bertan behera geratu zen bolatoki haren erabilera. “Hemen ibiltzen ginen aurrera eta atzera.
|
|
Hori pentsatzen ari zela jo zuen telefonoak. Une horretan bertan izan zen deia, dei arraro hura, azken orduko
|
lan
haiek amaitzeko gutxi falta zitzaionean, etxera joateko momentua heltzen ari zenean azkenez.
|
2015
|
|
Brulota eta Satanen itsasontzia. Eta eskertzekoa da edizio hau, ez bakarrik
|
lan
haiek berriro irakurtzeko aukera eskaintzen digulako, baita bilduma osoa liburu batean argitaratzeagatik ere, irakurleen gozamenerako.
|
|
Ti ta zerbait egin beharra zegoela, noski. Museorako eta erakusketarako garrantzitsuak izango ziren
|
lan
haiek gainera. Eta zortea zen ni horretaz konturatu izana.
|
|
Gizonezkoak ziren gehienak, baina baziren emakumezkoak ere, 20 eta 25 urteren bueltan, ezkongabeak gehienak. Baratzezain, sukaldari edo laundry etan egingo zuten
|
lan
haietako gehienek. Gizonezkoek lehen bi jardueretan, emakumezkoek garbiketan.
|
|
Are gutxiago jakin zezakeen bere gogoetetan murgildua geratua zenik, baina hala irudikatu zuen, eta hala kontatu Mozarten bizitza n. Zenbait ikerlariren ustez, Winckler en lan batetik jaso zuen informazioa Stendhalek, baita musikagilearen alargunak idatzitakoetatik ere (plagio hitza darabilte, Stendhalen hasierako
|
lan
haiez mintzo direla, eta aski lotsagabeki jokatu zuela diote).
|
|
Seme alabei txikitatik ustezko egia hori gizartean ez dela egia erakusten saiatuko naiz.Bide handia dago oraindik egiteke. Emakumeek oraindik gizonek baino ehun egunetik gora egin behar dute
|
lan
haiek bezala kobratzeko. Hori hemen, pribilegiatuak garen tokian.
|
|
Beste gauza batzuekin batera, hori izan zen urte haietako burugogorkeria nagusia. Horretarako konspiratzen, eztabaidatzen, materiala prestatzen eta egiturak eraikitzen pasatu genuen hamarraldia, eta urte haietako lanaren emaitza txukunena izan dela esan liteke,
|
lan
haien beste aspektu askotan oso gutxi aurreratu dugun bitartean. Mondragon taldean hezkuntza kooperatiboa lantzeko prozesua martxan dago behintzat, bere hankamotzean.
|
2016
|
|
Eta haren atzetik, beste pare bat. Royal Societyk argitaratu zituen
|
lan
haiek. Emakume batek sinatutako lehenak ziren, eta hautsak harrotu zituen horrek.
|
|
Beldur zen lupetz azpian zegoen hura apurtuko zuen: esku traketsak zituen
|
lan
haietarako. Pazientzia handiz jarraitu zuen, haur jaioberri bati laztanka ari balitzaio bezala, kendu basa eta kendu basa.
|
|
Ezin uka: emakumeek ekartzen eta hezten dituzte haurrak, eta haiek gobernatzen dute etxea; horrexegatik egiten dute
|
lan
haien familiakoek, hau da, emakumeen lan horri esker saltzen dute haien familiakoek lan indarra soldata truk. Baina, horren ondoren, automatikoki ondorioztatu behar al dugu emakume oro, klasea eta arraza kontuan hartu gabe, funtsean defini daitekeela etxean egiten dituen lanen arabera?
|
|
Irina hartu eta mahai gainean tontor bat egitea, hori izaten zen orea egiteko lehen pausoa; bigarrena, berriz, tontor hari kratertxo bat egitea eta, iturriko ura bertan pixkanaka boteaz, nahasketa ona lortzea; hirugarrena, azkenez, nahasketa hari bezperako ore puxketa bat, legamiaduna noski, gehitzea. Carlosek, normalean, polikitasun handiz egiten zituen
|
lan
haiek, letra txukunez idatzi nahi duen kaligrafo baten izpiritu berberaz; ordea goiz hartan, Stefano eta beste hiru poliziak begira zeuzkala, ezinezkoa izan zitzaion ohizko izpiritua aintzat hartzea, eta purrustaka egin zuen dena, mahaia irinez eta urez basituz. Une batez utzi egingo zuela pentsatu zuen, geldiarazi egingo zuela filmazioa.
|
2017
|
|
Historiako aizkolari handienetakoa izan den Urrestillako Jose Aranburu Keixeta izan zen aitzindaria 20 kana erdiko enbor ebaki eta 20 kilometro lasterka batzen dituen proba egiten. 1920an egin zuen saiakera Urrestillan, eta
|
lan
haiek hasi eta bukatzeko, 3 ordu eta 20 minutu behar izan zituen gizonak. Gerora, Joan Kruz Azpiroz Arruitzko Txikitoa ausartu zen eginkizun horiek egitera, eta korrikalari nafarrak 2 ordu eta 35 minutuko denbora egin zuen.
|
|
Bertuteak, Jainkoa zerbitzatzeak baditu bere nekeak eta lanak, eta bai bekatuak ere bere atseginak eta plazerak. Bada, bertutearen neke eta
|
lan
haiek atseginago dira bekatuaren atseginak eta plazerak baino.
|
|
Kristau onak jaten ditu mundu honetan bere lanak, eta beste munduan lanaren irabaziak eta fruituak, zeren
|
lan
haietan, barautzean, otoitzetan egotean eta negar egitean ere, eperki jatean baino atseginago hartzen baitu.
|
|
Eta berriz, beste aldera, nola Deabrua zerbitzatzeak baitu anitz lan, ez luke nahi Deabruak egin genezan
|
lan
haietaz konturik; baina, atsegin ere zenbait baitu, hura nahi luke beti geure gogoan eta begien aitzinean eduki genezan.
|
|
Ez zioten deus erran, neska zelako seguruenik. Neska bat gaueko
|
lan
haietan ibiltzea ez zen polizia haien buruetan sartuko.
|
|
Nola zuen izena batek? [Marcelino] Manterolak esaten zuen nor hil behar zen, eta beste batzuk bidali
|
lan
haiek egitera! Hiru behintzat ibiltzen ziren haren esanetara.
|
2018
|
|
Baten bati papar hegaletik oratu eta esku haiek kanpaia baino askoz gehiago jotzen bazekitela gogorarazita lortu zuen egoera hura gainditzea. Eta hasierako zirikadak baretu zirenean,
|
lan
haietarako haren eskua ordezkatzeko prest zeudenak ere agertu ziren mutilaren biosolasaldietan, neskak zein mutilak, Xabierrek nesken eskuen laguntza baino nahi ez bazuen ere.
|
|
Zaldi  gainean zaude, tontor batetik Erret hiria oinetan duzula... âSujet ninduten broda
|
lan
haietara ohituta nengoen arren, arreta erakutsi nion, begiak zabaldurikâ. Baina ez dizut bukatu arte erakutsiko.
|
2019
|
|
Soraluzek, Elgoibarrek eta Bergarak konpartitzen duten Dolmenen Ibilbideak 21 monumentu megalitiko ditu, horietatik 16 aztertu zituen Barandiaranek, Egurenek eta Aranzadik osatutako taldeak, eta 14 indusi egin zituen talde berak. 1922 urtean eman zuten
|
lan
haien berri. Gipuzkoan ezagutzen zen bigarren estazio megalitikoa zen mendi gainekoa, eta alor horretan egindako lehen azterketa zientifikoa egin zuten bertan.
|
2020
|
|
Juan Ignazio Iztuetaren 250 urteurrena zen proiektua sortzeari heldu ziotenean, eta Iztuetak duela 200 urte, 1824an, euskal doinu eta hitz zaharren bilduma bat osatu zuen. Hori baliatuta,
|
lan
haiek gaur egunera ekartzea otu zitzaien, eta horren fruitua da Arineketan.
|
|
Hain zuzen, emakumeetan letalitatea txikiagoa izanik ere, birusarekin infektatzeko eta hura transmititzeko arriskua handiagoa da gizonetan baino, osasun langile gehienak emakumeak baitira (Hubein, adibidez,% 90 baino gehiago). Horrez gain, etxeko zaintza eta soldatapeko lan banaketa ere generoaren arabera bereizita egoteak zaurgarriago egiten ditu emakumeak, haiek baitira zaintza
|
lan
haiek beren bizkar gainean hartzen dituztenak. OMEK berak ere hala onartu du adierazpen batean.
|
|
azaldu du Nafarroako Unibertsitateko historia irakasleak. Hiru arkeologok abiarazi zituzten lehen
|
lan
haiek: Txaro Mateo, Rosa Armendariz eta Pilar Saenz de Albeniz.
|
|
Obra bat egiten hasi zen legez kanpo eta kontu hartu nion. Esan nion ezin zituela
|
lan
haiek egin eta hark zer erantzungo eta tentuz ibiltzeko, diskoak pirateatzeaz salatuko ninduela!
|
2021
|
|
Ohartu nintzen euskal musikako hainbat lan originalek –Akelarre Sorta Bat ek edo Haizea, Izukaitz, Amaia Zubiria eta Pascal Gaigne taldeenak, besteak beste– kristoren salneurriak zituztela. Hala, hasi nintzen entzuten eta deskubritzen
|
lan
haiek, baita erosten nahiz lortzen ere. Den denak ez ditut, baina ia ia.
|
|
Uste zuen Manuk jarraitzen eta zelatatzen zutela jakinen zuela. Kontratatu zuten drogazalea ez zen oso ona izango
|
lan
haietan, baina ez zen tontoa eta uste zuen ikertzaileak sumatu zuela. Tamalez gazteak berari deitu zionean berandu zenez alferrik izango zen ezer egiteko eta orduan erne egonen zen madarikatua.
|
|
Egitasmoaren neurri artistikoaz gainera, Frankismoaren aurkako euskal erresistentziak garai hartan zeukan onespenaren neurria ere ematen du izen zerrenda esanguratsu horrek. Patxi Apalategi, Jose Mari Larramendi eta Martin Etxeberria arduratu ziren bilketa
|
lan
haietaz. Erakunde armatuaren adar kulturalaren zigiluarekin aritu ziren Euskal Herriarentzako donazio horiek biltzen, hirurak estudiante zirenean, eta hogei margolan inguru bildu zituzten, guztira.
|
|
Errekan egiten ziren
|
lan
haien berri zuzena daukagu aipatzen ari naizen gutunetan. Orduko beste izu baten harira idatzia hain zuzen ere:
|
|
Aita, izatez, igeltseroa zen, baina, ehorzle ofizialik ez zegoenez eta udalaren kontura ofizioko lanak berak egiten zituenez, hildakoentzako hobia atxurtzeko eta katabutaren gainean lurra eta adreiluak jartzeko ardura ere bere gain hartzen zuen. Ofizioko
|
lan
haietan alboan izaten zuen Joseba semea gazte gaztetatik.
|
|
Maitasun
|
lan
haiek alde batera, urte nahasia, baltsatua, izaten ari zen 1898a. Abenduaren 10ean, gogoratu, amaitutzat jo zen Hispaniar Iparramerikar Gerra iritzi izan zaiona.
|
2022
|
|
" Helduleku bat zegoen, eta oratu egin nion. Ilunpetan zintzilik geratu nintzen, trantzean, eta
|
lan
haien burrunba entzun nuen, hilzorian dagoen amets baten azken xuxurla bezala. Axola zitzaizkidan gauza guztiak eta hodien bidez nirekin hitz egin zuten pertsona guztiak oso txiki iruditu zitzaizkidan.
|
|
Santxak, zuen, non ote zegoen hurrengo helmuga, eta Dultzineak fite erantzun zion edo ihardetsi, alegia Jandelo aldera joan behar zutela, joan, han erromatarren aztarna ikusgarriak agertu zirela eta. Arkeologoak ari zirela azken urteetan han lanean eta mosaiko batzuk bazeudela ikusteko, eta irrikitan zegoela duela bi mila urte inguruko
|
lan
haiek ikusteko.
|
|
Noski. Txikitatik ezagutzen dituzu normalean, ordu asko egiten duzu
|
lan
haiekin, eta zerbait ondo ateratzen zaienean, gehiago pozten zara. Gustatuko litzaidake etxeko jokalari gehiago izatea lehen taldean jokatzeko moduan.
|
|
Ikusle, aditu eta gainerako zinemagileen artean debate biziak ere sortu zituzten Godarden lehen
|
lan
haiek. Ordura arte ezarritako kodeak apurtzeko zuen moduagatik.
|
|
Sing Backwards and Weep izenekoa 2020an eta Devil in a coma 2021ean. Alkoholismoa, beso bat ia galtzeraino eraman zuen heroinazaletasuna, kalean bizitzen emandako denboraldiak, eta koronabirusaren eraginez koman emandako tartea ere kontatu zituen musikariak
|
lan
haietan. Eta alde hori ere aipatu du Pettik:
|
|
Bi
|
lan
haietan arituta ere, Jokintxo eta bere ama pobreak ziren, eta ez zuten non bizi. Benetako etxe bat aurkitu arte, Vianako Printzearen nagusiek sotoko gelatxo pare bat erabiltzen uzten zieten, zinemako biltegien korridorearen amaieran.
|
|
Geroago hasi ginen aldarrikapen haiekin. Ez ginen jabetzen
|
lan
haietako aunitz guk egin genitzakeela". Eta gogoan du nola emakume bat baino gehiago paratu izan zuten makinaren batean lanean, baina" ez zioten gizonaren soldata ematen.
|
|
Aunitzek bertze eskualde batzuetara joan behar izaten zuten lan bila, edo bertzelako lan batzuetan aritzen ziren neguan. Ohikoa zen barazki sasoian lanaz kanpo ere uzta bilketan aritzea, etxean potoak ixten... familia guzia inplikatzen zen
|
lan
haietan. Emakumeen lana zen, neurri handi batean.
|
2023
|
|
Hala, jainkotegirako koadroak ikusi zituen bakanetako bat Norvegiako Elkarte Teosofikoaren sortzaile Rudolf Steiner izan zen, 1920an, Hilmari ama hil zitzaion urtean. Steinerrek eragin handia izan zuen sortzailearengan, eta margolanak 50 urtez gordetzeko eskatu zion, mundua ez baitzegoen prestatuta
|
lan
haiek ikusteko azkenean 20 urte baino ez ziren izan. Horrekin batera, Hilmaren medium gaitasuna zalantzan jarri zuen, eta ondorioz, depresioan hondoratu zen artista.
|
|
Jone Laspiur kenduta, gainontzeko aktoreak ez dira profesionalak izan. Nola egin duzu
|
lan
haiekin?
|
|
Hasierako lanekin jarraituz, antolaketa ez bezala, agiri historikoen kontserbazio fisikoari dagokionez, agiri gehienak" nahiko egoera onean" zeudela dio Montecelok, asko" oso zikinak" zeuden arren. Horiek zaharberritzea izan zen Udal Agiritegiari forma eman ziotenen hasierako
|
lan
haietako bat.
|
|
Portzierto! Inoiz ezin izan ditut
|
lan
haiek guztiz bukatu. Ederra izango zen antzerki maisu handi horien pentsamolde eta teoriak euskaraz irakurri ahal izatea.
|