|
2009
|
|
|
Inguruko supermerkatu guztietan BM, Dia, Lidl Gipuzkoako Elikaduraren lan hitzarmena aplikatzen da; Sabecon, berriz, ez. Hala, bada,
|
lan
baldintza okerragoak dituzte, eta hori soldatan nabaritzen da batez ere: batez beste, 730 euro jasotzen dute hilean; Gipuzkoako hitzarmenarekin, berriz, %30 gehiago jasoko lukete, mila euro inguru.
|
|
|
Genero indarkeriari aurre egiteko 11 neurri jasotzen dituen agiria aurkeztu dute sindikatuek, bihar Genero Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Egunaren harira. Erasoen kopuruak igo egin direla esateko goizegi dela iritzita ere, krisia dela-eta andreen
|
lan
baldintzek okerrera egin dutela eta horrek haien egoeran txarrerako eragin duela argi dute. Eta hori indarkeria sexistaren beste aurpegi bat dela.
|
|
2011
|
|
|
Horrela, zerbitzuak «merkeagoak» omen dira, baina kaltetuak nortzuk diren argi dago: enpresa horietako langileak (orain dela gutxi greban egon direnak),
|
lan
baldintza okerretan lan egitera behartuak baitira, eta zerbitzua jasotzen duten herritarrak, zerbitzuen kalitatea gutxitzen baita.
|
|
2012
|
|
|
negoziazio kolektiboaren erreforma da lehena, lan merkatuaren erreforma bigarrena eta sektore publikoaren etorkizuna hirugarrena. Sarasolaren arabera, negoziazio kolektiboaren erreformak lan itunak «zentralizatzea» ekarriko du, eta, ondorioz, euskal langileen soldatek eta
|
lan
baldintzek okerrera egingo dute. Lan erreformak, berriz, kaleratzea are gehiago merkatuko eta enplegu prekarioa sortuko duela.
|
|
|
«Badakit, oro har, udaletako langileak pribilegiatu gisa ikusten gaituztela eta askok uste dutela ez dugula kexatzeko eskubiderik, ez gaudelako horren gaizki. Baina ez gara kexatzen soilik gure
|
lan
baldintzak okerrera doazelako, horrek zerbitzu publikoen kalitatean eragina duelako baizik. Azkenean, zerbitzuen kalitatea da murrizten dutena».
|
|
|
Horrek, egungo langabezia egoera masiboa kontuan hartuta, enpresen zuzendaritza batzordeei aurre egiteko langileen presio ahalmena ahulduko du. Halaber, enpresa hitzarmenak lehenesteak lurralde hitzarmenei kalte egingo die eta
|
lan
baldintzak okerrera jotzea eragingo du; are gehiago, enpresek dagoeneko sinatuta dauden hitzarmenen edukia aplikatu behar ez izatea errazten bada. Era berean, hitzarmenen ultraeraginkortasuna ezabatzean, langileek aurreko borroketan lortutako guztia galtzen dute.
|
|
|
langileen eskubideak birrindu egin ditu, langileak makurrarazi nahi ditu, eta enpresariei tresnak eman dizkie langileei xantaia egiteko. Langileei kaleratzeko mehatxua egingo diete
|
lan
baldintza okerragoak onartzeko. Lan zuzenbidearen eta langileen babesaren kontrako estatu kolpea da:
|
|
2013
|
|
|
Hori dela eta, elkarretaratzea egingo dute bihar enpresak Bilbon duen egoitzaren aurrean. Langileen
|
lan
baldintzek okerrera egingo dute zuzendaritzak bere horretan jarraitzen badu. IGON CEEn 50 pertsonek dihardute:
|
|
2018
|
|
|
Apalauzak berretsi du: «Literatura itzultzea beti da lan orduetatik kanpo egiten dugun zerbait, beste plazer bat ematen dizuna, noski, baina diruz ez da errentagarria ateratzen».Aho batez diote azken urteetan
|
lan
baldintzak okerrera egin dutela. Egungo aldarrikapen nagusiak, batik bat, epeei eta ordainketei lotuta aipatzen dituzte.
|
|
|
Neurri batean edo bestean, Hego Euskal Herriko langileen erdiari baino gehiagori eragiten dio estatalizazioak. Azken helburua,
|
lan
baldintzak okerrera berdintzea.Estatalizazioa zabaltzeko lau bide daude: lehena, kanpoko patronalaren ezezkoa, beti hitzarmen estatalak izan dituzten sektore eta enpresetan negoziazio esparru berriak zabaltzeari.
|
|
2019
|
|
|
Bizkaibuseko gidari bat eta kamioilari bat zendu ziren Galdakaon, bi ibilgailuek aurrez aurre elkar jota, eta, Loiun (Bizkaia), furgoneta batean hilik topatu zituzten bi langile, deskantsuan zeudela berogailuak intoxikatuta.Egoera okertzen ari zela ikusita, gehiengo sindikalak manifestazioa egin zuen irailaren 29an Iruñean, «Gure bizitzaren defentsan» zioen pankartaren atzean. Ehunka pertsona bildu ziren ELA, LAB, ESK, Steilas, EHNE, Hiru eta CGTk deitutako manifestazioan, eta
|
lan
baldintzek okerrera egin izana salatu zuten: «Lan erreformak, lan baldintzen gainbehera, kontratazio partzialak, gehiegizko lan erritmoak... hori guztia dago ezbeharren atzean».
|
|
2020
|
|
|
Zauritu bat utzi berri du, Osasunbideko eraikinaren atean dago, baina barruan ez ditu zerbitzu publikoko langileak: azpikontratatutako enpresetako langileak dira,
|
lan
baldintza okerragoak dauzkate, galdetu SGGko beharginei.
|
|
2022
|
|
|
Erdi Aroko damek, adibidez, denetik egiten zuten, ia ia gizonezkoen maila berean. Emakume langileek gizonezkoen lan berberak egiten zituzten, baina soldata txikiagoarekin eta
|
lan
baldintza okerragoetan, ezbairik gabe. Ilustrazioarekin, ordea, andreak etxeetan ixten hasi ziren.
|
|
|
Soldaten igoeraren xehetasunetan sartuz gero, ikusten da estatu osoko eragileek egiten dituzten akordioek
|
lan
baldintza okerragoak jasotzen dituztela. Tomas Arrieta presidente duen elkartearen txostenak datu adierazgarri bat azaleratu du:
|
|
|
ELAk salatu du espetxeetako beharginen
|
lan
baldintzek okerrera egin dutela
|
|
|
Aipatutako desoreka hori gizarteko zenbait eremutan ikus zitekeen, hala nola lan arloan eta familia hainbaten baliabide ekonomikoetan, etxebizitzan edota hezkuntza mailan. «Bizitza eta
|
lan
baldintza okerragoek egiten zituzten talde horiek zaurgarri».
|
|
|
Hori hala izanik ere, Nafarroako Gobernuak arlo publikoa desegiteko eta enpresa pribatuei dena emateko politikarekin jarraitzen du. Azken urteotan, adibidez,
|
lan
baldintzek okerrera egitea onartzen ari dira, ratioak Europako estandarretatik urruntzea, eta, ondorioz, arretaren kalitatea jaistea.
|
|
2023
|
|
|
Adimen artifizialak zeregin batzuk desagerraraz ditzake, baina praktikan enpresa askok nahiago izaten dute langileak erabili, merkeago zaielako, gaur gaurkoz behintzat. Hala ere, teknologia berria zabaldu ahala enplegu horien
|
lan
baldintzak okerrera egin dezaketela ohartarazi du Rimbauk: lanaldi murriztuak, behin behinekoak, okerrago ordainduak.... Dena den, argi du adimen artifizialaren etorrerak kalteak baino gehiago onurak ekarriko dituela.
|
|
|
ELA sindikatua ere «pozik» agertu zen, «grebak eta elkarretaratzeek izandako arrakastarengatik», eta nabarmendu zuen herrialdeko landa eremuko langile soziosanitario guztien %80 inguruk babestu zutela protesta: «Hilabete eta erdi luze daramate langileek mobilizazioak egiten, landa eremuko osasun zerbitzu publikoaren kalitateak eta langileen
|
lan
baldintzek okerrera egin ez dezaten, eta greba ere kanpaina horren beraren parte da».
|
|
|
Egoera gorpuztearren, hilabetean 800 eurorengatik urteak iraun dezakeen plaza bat ordezkatzea espero da. Iraganean ordezkapen hauen betetzea (edota
|
lan
baldintza okerragoak zituzten beste batzuena), denbora oso luzean luzatuko ez zen egoera baten aurreikuspenean ematen zen. Gaur egun, aurreikuspen hori desagertu da.
|
|
|
EHUko hamar irakasletik bat baino gehiago ordezkoa da, graduko irakasgaien zati handi bat kolektibo honen eskutik ematen da.
|
Lan
baldintza okerragoen ondorioz, ordezkapenak betetzeko zailtasunak, maila ezberdinetako ondorioak izango ditu: beraien jakintza eremukoak izan behar ez duten irakasgaiak «egun batetik bestera» prestatu behar dituzten irakasleak (egonkorrak edo ordezkoak), beraiek definitu ez dituzten ebaluazio sistemekin, hainbatetan ikasturtea jada hasita dagoenean eta horrelako egoeretan klasea emateak sortzen duen estres eta antsietate egoerekin.
|