|
2010
|
|
|
Aurrez, Iparraldera ihes egin eta Ziburun beste euskaldun batzuekin batera zela, Parisera joan eta han iheslari euskaldunak argitaratzekotan ziren aldizkari baten buru izateko deia
|
jaso
zuen. Baina kontzientziak ez zion uzten halakorik onartzen.
|
|
|
Gerrako kronikak astelehenetan atera ahal izateko, igandeetan ere lan eta lan jarduten zuen. Informazioa
|
jasotzeko
, ostera, idazkaritza nagusian lagun min batzuen, J.M. Arizmendiarrieta. (?) eta igande arratsalde guztietan harengana joaten zen, berarekin kontuak esan eta hainbat gorabeheraren berri eta zertzelada jasotzera.
|
|
|
Informazioa jasotzeko, ostera, idazkaritza nagusian lagun min batzuen, J.M. Arizmendiarrieta. (?) eta igande arratsalde guztietan harengana joaten zen, berarekin kontuak esan eta hainbat gorabeheraren berri eta zertzelada
|
jasotzera
. Umetatik ezagutzen zuten elkar, Saturrarango Seminariotik.
|
|
|
Hasiera batean, Egunako erreportajeak besteen ahotik entzundakoak izaten ziren, ez Augustinek berak lekuan jasoak. Baina apurka apurka, tokian tokikoak
|
jasotzen
saiatuko zen. Andima Orueta, Euzkadi egunkariko erreportariarekin hasiko zen batera eta bestera gertaerak jarraitzen.
|
|
|
aitak beti zeukan zer kontatua, zela egunkari edo aldizkarietan irakurritakoa, zela aroztegian gertatutako bitxikeria edota batzokian entzundako jakingarririk. [?] Etxean ikasi zuen, beraz, Augustinek, ohiturak ezagutu, maitatu eta gordetzen; kontuei adi egon eta entzuten; handik eta hemendik
|
jasotako
gertaerei gorputza ematen; eta hurbileko errealitatea interpretatzen eta maitatzen.
|
|
|
Augustinen biografiaren idazleak haren bizitzaren, ibilbidearen oinarri izango ziren bost zutabe aipatzen dizkigu: albistearekiko edo berrikuntzarekiko grina, ohiturak ezagutu eta gordetzeko ahalegina, eliz betekizunekiko gogoa, irakurzaletasun asegaitza eta itsasoarekiko lilura.Txiki txikitatik
|
jaso
omen zituen horiek Augustinek.
|
|
|
lehendabizi, auzipetuon arteko adiskidantzazko harremanak; bigarrenik, senide, adiskide eta lagunen gertutasuna eta berotasuna; hirugarrenik, bidegabekeriaren aurrean jende on asko dagoela, Euskal Herrian eta kanpoan, egoera irauli ezin bada, goxatzeko behinik behin prest dagoena; laugarrenik, bakoitzak bere mugak ezagutzeko aukera paregabea eta gu baino lehen antzeko egoeran aurkitu diren pertsonekin nolabaiteko solidaritza sentitzeko abagune zirragarria; eta azkenik, kristau izanik, Jesus gurutzbidean eta gurutzean iltzaturik izan nuen oso gogoan, baita hari jarraitzeko asmotan edota historian zehar mundu berria, zuzenagoa eta gizatiarragoa egiteko ahaleginetan. Kristorenak? jasan dituzten gizon emakumeak ere, eta ez sinestekoa da Harengandik eta haiengandik?
|
jaso
–nuen barne indarra (denok barruan daukaguna, hesiez inguraturik, norbaitek askatzen lagundu arte!) eta bakea.
|
|
|
EH, erlijioa, Euskaldunon EGUNKARIA, Herri irratia, Loiolaetxea, euskal arazoa, ETA, e.a. izan genuen mintzagai, beraiek mihitik, tiraka? neure iritzi eta usteak
|
jaso
nahian. Euren lana zen.
|
|
|
Ez dakit zer ordu zen, ilunabar aldea edo uste dut. Gelan hitz egitea debekatua egoteaz gainera, elkarri begiratu ere ez genion egin behar disgusturen (zigorren) bat
|
jaso
nahi ez bagenuen. Elkarren berri ez izatea nahi zuten g.z.ek. Egun honetan forentsea goizean ikusi nuen, betiko moduan.
|
|
|
Une batean, eta zenbait ahots ezberdin tartekatu zirelarik? haria zeramanak zera bota zidan. Txelisi idazteko arrazoia bere bihotz aldaketaren berri
|
jasotzea
izan zela neure aldetik?: –¡ Déjese/ déjate de ostias?!?
|
|
|
Bera ere kristau izanik, gu bion zeregina pertsonei laguntzea zela bota zidan, bakoitzak bere erara: berak, adibidez, trafikoa zuzenduz, pateretako jendea bizirik
|
jasoz
e.a. Galdera bakarra egin nion: –Guri hor behean bizitzea tokatu zaigun guztiak zerikusirik badauka pertsonei laguntzearekin??, eta bere ihardespena:
|
|
|
alde batetik, kasua zertan datzan gogora ekartzeko zenbait datu aipatzea eta, bestetik, azken hilabeteotan. Madrilgo Audiencia Nacional delakoan epaiketa hasi eta egun arte? egindako gogoeta eta bertan bizi izandako zenbait sentipen
|
jasotzea
.
|
|
|
Rosario, Jose Bizente, Jose Mari eta Arantxa. Lanean berrogeita bi urte eman eta gero, 1981ean jubilatu zen Arrasate herriaren omena samurkiro
|
jasorik
. Handik gutxira, Basarri handiak honela agurtzen zuen kalezain bertsolaria Donostiako egunkari bateko bere bordatxotik:
|
|
|
Buka ez dezadan
|
jaso
dut agintze.Aitortu behar ditut oraino hainbeste.Lagun, adiskide, ez usteegonen naukela triste.Desatena ez diat ere maite.Txarrenetatik izan litekeneure burua ez baitiat libre, besteei toberan aritzeko ere.
|
|
|
Egia erran behar badizuet, Begiraleak elkartea, aurretik ezagutzen nuen eta banekien dantzari on eta trebeen harrobia zela, baita Telesforo Monzon bera elkarteko antzerki taldean ibilia zela ere. Baina ene erreferentzia bakarrak euskal prentsatik
|
jasotako
berriak ziren.
|
|
|
Gaurko talaiatik begiratuta, harrigarri egiten zaigu ikustea, hurrengo urtean, 1936an, txapela irabaziko duen Txirrita bertsolaria, ordurako mito bat zena, lehenengo lau horien artean ez ikustea21 Era berean, azpimarratzeko modukoa da bertsolari bizkaitarren inguruan agertzen den aipamen urritasuna. Izan ere, Joseba Zubimendik Yakintzaaldizkarian eta Bertsolari Guduak liburuan
|
jasotzen
dituen 45 bertsoetatik bakarra da bizkaitar bertsolariei dagokiena: puntua emanda Uriartek kantatutako bat, hain zuzen ere. kontuan harturik 1936ko Txapelketa Nagusian ez zela Bizkaiko bertsolaririk aurkeztu22, ahalegindu egingo gara Abarrategi eta Uriarte bertsolariak ezagutarazten, gerra aurreko bertsolaritzaren lekuko historikoak baititugu.
|
|
|
63. Saioan bertsolari bakoitzak hamahiru bertso puntuagarri abestu zituen. Liburuan, guztira, 1935eko txapelketako 45 bertso
|
jasotzen
dira. Hona hemen, bertsolariak eta bakoitzaren bertso kopurua:
|
|
|
–1935eko urtarrilaren 20an Donostiako kursaal en egin zen Euskal Herri guztiko Txapelketara azaldu zen. Baziren hogei bat bertsolari eta Uriartek bostgarren saria
|
jaso
omen zuen? 65 Esanda daukagunez, lau sari baino ez zituen banatu epaimahaiak; baina Jose de Artetxe idazleak ere aurretxoan ikusi zuen dimoztarra sari zerrenda posible horretan: –Lástima grande que la escasez de medios(...) impidiera que mayor número de bertsolaris pudieran ser destacados en la calificación.
|
|
|
Uste baino gutxiago
|
jasotzen
denean, nahi baino gehiago eman den seinale.
|
|
|
Berez berez ikasten ziren euskarako esakuneak eta ohiturak. Zaharren eta gaztetxoen arteko harremanak hain estuak izateak euskara aberatsa
|
jasotzeko
aukera paregabea eskaintzen zigun gaztetxoei. Auzoan egiten genuen bizitza osoa.
|
|
|
Horrelako kasuak asko izan ziren eta hala ere euskarak aurrera egitea lortu zuen, nahiz eta izugarrizko zartada
|
jaso
zuen. Bat batean moztu edo urkatu zuten ahalegin handiak eginez berpizten ari zen euskararen aldeko mugimendu osoa.
|
|
|
Euskara erabiltzeaz gainera, euskaldun izaten ere ikasi nuen. Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere
|
jaso
nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan, berez berez?.
|
|
|
Euskara erabiltzeaz gainera, euskaldun izaten ere ikasi nuen. Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo
|
jasotzeko
eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan, berez berez?.
|
|
|
Euskara erabiltzeaz gainera, euskaldun izaten ere ikasi nuen. ...ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan
|
jaso
nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan, berez berez?.
|
|
|
artikuluan zera dio: . Egun hartako bertso bat
|
jaso
genion; era zailenean egiten zena, hasiera bestek emandakoa, alegia? (Bertso minez, 146 or.). Edozelan ere, bai Bertsolari Guduak liburuan, bai YakintzaBertso minez aldizkariaren 13 zenbakian, bertso bi agertzen dira, irakurleak orriotan dituenak, hain zuzen ere.
|
|
|
Izan ere, Lehenengo Bertsolari Txapelketa Nagusiaren inguruko kroniketan, Basarri txapeldun gaztea eta Txirrita zaharra izan ziren aipatuenak. Joseba Zubimendik idatzitako kronika kanonikoan1 ere,
|
jasotzen
diren bertsoetatik bi baino ez dira Matxin txapeldunordearenak2 Txapelketaz, aurreko Karmel baten jardun genuenez3, oraingo honetan Matxin bertsolari jatorrari eskaini nahiko genioke gure gorazarrea. Izan ere, txapelketa nagusiak platinozko ezteiak ospatzen dituen honetan, 75 urte betetzen dira senpertarrak utzi gintuela, txapelketan parte hartu, eta handik gutxira hil baitzen, 1935eko apirilaren 9an, hain zuzen ere.
|
|
|
2Liburuan, guztira, 1935eko txapelketako 45 bertso
|
jasotzen
dira. Hona hemen, bertsolariak eta bakoitzaren bertso kopurua:
|
|
|
Joseba Zubimendik Matxinen bertsoen bilaketan, haren bertsoren bat edo beste gogoan zituztenak idoro zituen (Etcheberry, Zamora, Halsuet...). Esaterako, ahoz aho zebilen hurrengoa
|
jaso
zien. Hona hemen testuingurua:
|
|
|
|
Jasotzen
dena gaztelaniaz jasoz gero, errazago erdara erabiltzea.
|
|
|
Jasotzen dena gaztelaniaz
|
jasoz gero
, errazago erdara erabiltzea.
|
|
|
Egoera kezkagarri hori aztertu nahirik Euskaltzaindiko Jagon Sailak Unesco Etxearen laguntzarekin egun osoko gogoeta jardunaldia antolatu zuen azaroaren 19an Bilbon. Bertan izandako hitzaldi eta elkarrizketen bidez hainbat pertsona gaituren iritziak eta ikuspuntuak
|
jasotzeko
sukera izan genuen. Guztiori, jakina, euskal gizarteari arazo larri hau aurkeztu eta irtenbideak bilatzeko urratsak eman nahirik.
|
|
|
b.2) Arratsaldeko saio horretan mahai inguru interesgarri bat ere izan genuen. Bertan gazteen iritziak zuzenean
|
jaso
nahi izan ziren. Hau da, gazteak eurak hizketan jarri.
|
|
|
Esan bezala, jardunaldietako txostenak hain trinkoak izanik, ezin denak hemen bildu eta gogoetarako eskaini. Nire ustetan interesgarrienak izan zirenak
|
jasotzen
saiatuko naiz.
|
|
|
Oso zaila dut hemen pantailan txosten grafiko eta zehatzean eskainitako datuak
|
jasotzea
. Oso interesgarria iruditu zitzaidan datu hori (gaztetxoek oso denbora gutxi egiten dutela ikastetxean) beren beregi aipatzea, batzuetan eskolari garrantzi handiegia ematen diogu eta.
|
|
|
Hau da abortuaren legea irakurtzean
|
jaso
dudan berria:
|
|
|
ez. Euskaraz oso ondo
|
jasota
daukagun bezala, behin zigotoa garatuz gero bere gorputzean, andrazko hori haurdun dago. Haurra dauka bere sabelean.
|
|
|
Begoñako komentuan Bikario gertatu zena dugu hau. Une hartan behin behineko nagusia zelako, berak
|
jaso
zuen Bizkaiko Gobernu Zibilaren oharra eta Markinara helarazi, han baitzegoen Kapitulua bildurik. Hainbat urte geroago, fraide hura hil zenean, A. Linok gai honi buruzko paper bat aurkitu zuen? 13.
|
|
|
Jakitun dago Luis badagoala Lisieuxen beneditar mojen ikastetxe egoki bat bere alaben heziketarako. Bere alaba nagusi bien aholkua
|
jaso
ondoren, Lisieux era aldatzea erabakiko dau. Familiako erabakiak elkarrizketaren bidez hartu izan ditu eta aurrerantzean be horixe izango da haren jokabidea.
|
|
|
Normalean buru argi eta bihotz sentibera diranei ez jakez gustatzen jolas neketsuak eta gogorrak. Teresatxo gaur bizi izan balitz, ez zan ibiliko astialdietan futbolean edo errugbian edo harri
|
jasoten
edo esku pilotan. Eta bai, ostera, bibliotekan sartuta liburuak irakurri eta irakurri edo lorategiak eta zuhaitzak zaintzen.
|
|
|
Baita polizia ohiekin ere eta hauek beren istorioak kontatu dizkidate, beren ikuspuntua eman gaiaz? Iritzi ezberdinak
|
jaso
nahi izan nituen, egoeraren ikuspuntu orokorra izateko.
|
|
|
Urteak beranduago, nire enpresari izena ematerako orduan,. Ez Andrea, z gogoratu nintzen eta hortik dator izena? Izena ondo dator baita argitaletxe batentzako ere, zeren eta argitaletxeek
|
jasotzen
dituzten eskuizkribuen %99a atzera bueltatzen baitute, kar, kar.
|
|
|
saileko. French in Chicago Commnunity Award? saria
|
jaso
nuen.
|
|
|
Liburuak Frantziatik bidaltzen ditugu, bidalketa gastuak murrizteko. AEBtako euskal aldizkari eta elkarteengandik interes eta laguntza handia
|
jaso
dut, ikaragarria dena! Izugarri gustatuko litzaidake euskal argitaletxeren batekin harremanetan jarri eta euskarara itzulita, Euskal Herrian ere argitaratu ahal izatea?
|
|
|
Niretzat oso gustagarria da jakitea, abentura istorio bat irakurri ondoren, munduko txokotxo honi buruz ikasteko modua izan dutela, eta interesatu zaiela. Irakurle baten mezua
|
jaso
dut zera esaten zidana: nire liburuan, ikaragarri gustatu zitzaizkiola deskribatzen nituen lekuak eta paisaiak eta, hori dela eta, Euskal Herrira bidaiatzea erabaki duela.
|
|
|
Liburuarekin oso on do pasatu zuela esaten zidan! Horixe da, niretzat,
|
jaso
dudan saririk onena.
|
|
|
IBM elektriko bat zen, izugarrizko pisua zuena. Hain poz handia hartu nuen, oparia
|
jasotako
egunean bertan kontakizun laburrak idazten hasi nintzela. Gainera, bidaiatzen dudan bakoitzean, egunerokoa idazten dut nire inpresioei eta abenturei buruzkoa.
|
|
2011
|
|
|
Hausnarketarako, geure urteetako eskarmentua, eguneroko jokabidea eta ekintzaz ekintzako eragile lanaz gainera, besteak beste, Euskaltzaindiak orain argitaraturiko liburua hartu zen. Gogora dezagun, egunotan liburu moldez argitaratu dena, guk orduko XI. Jagon Jardunaldietan
|
jaso
genuela, hau da, eskolak euskararen irakaskuntzan burutu duen lanaren ebaluaketa. Testu horrek era honetako aipuak dakartza:
|
|
|
Lukas Ebanjelariaren berbak dakaz gogora: . Mariak gogoan
|
jasoten
zituan gauza guztiok, bere bihotzean hausnartuz? (Lk2, 19; cf. 2,51))
|
|
|
ikuskizun ederra bizi izan nebala: mahai txikian liburuak zituan, baina bat zabalik, kontzentrazio handiaz irakurtzen, eta alboan katua, jarrita eta burua
|
jasota
, liburuko testua irakurri nahian edo: biak geldi, ekintza berean:
|
|
|
biak geldi, ekintza berean: liburuaren esan nahia
|
jaso
nahian. (Katua bere laguna eban, berak emoten eutson jaten; eta A. Lino hil zanean, eta anbulantzia etxean sartu zanean, katua, urteak komentuan egin arren, desagertu egin zan).
|
|
|
Harek bere euskal lanetan ziharduala, euskaltzaleekin izan zituan hartu emonak. Eta horreek be ez sistematikoak, neure gomuten begitik
|
jasorikoak
baino.
|
|
|
Horri buruz honako hau dinosku Luis Arostegi, olerkari, itzultzaile eta idazleak Linoren Idazlan Guztiak liburuari egindako sarrera luzean: . Iztegi onetan idazle zarrak, aurreko iztegiak, gaurko idazkiak eta erriari entzundakoak
|
jaso
dira, itz bakotxa eta bere adierazpenak jasotako esaldian edo adibidean kokatuz?.
|
|
|
Horri buruz honako hau dinosku Luis Arostegi, olerkari, itzultzaile eta idazleak Linoren Idazlan Guztiak liburuari egindako sarrera luzean: . Iztegi onetan idazle zarrak, aurreko iztegiak, gaurko idazkiak eta erriari entzundakoak jaso dira, itz bakotxa eta bere adierazpenak
|
jasotako
esaldian edo adibidean kokatuz?.
|
|
|
Orotariko Euskal Hiztegia deritzanean bere, bada ezpada edo,
|
jaso
egin ditue Lino Akesolok euskalki alorrean eskaintzen dituen ohar zehatzak, bera izan dogulako azken mende honetan bizkaiera (batez ere) eta gainerako euskalkiak ondoen ezagutu dituenetako bat.
|
|
|
Tovar. Instituto Nebrija? delakoan idazkari da, orain izen berria
|
jaso
duena: CSIC. Eta gainera Ibáñez Martin, hezkuntza ministroak, Irakaskintza Tekniko eta Profesional saileko zuzendari izendatzen du.
|
|
|
berak sortutako aldizkariren bat, beste aldizkari batzuk eta elkar laneko libururen batzuk. Denera 2034 lan dira aitatutatako liburuan T. Santander bere ikasleak
|
jaso
zituen fitxak. Nik zerrenda horretako lagin batzuen zenbakia aipatuko ditut hemen.
|
|
|
Eta gu ere bagoaz, egunean zehar
|
jaso
dugunaz. Zer daramagu, ordea, zorroan?
|
|
|
Beloken
|
jasotakoak
lagun gaitzala atzo bezalaxe aurrerantz ere!
|
|
|
Hitzordua 11etan zen herriko plazatik gertu den aipaturiko udal egoitzan, eta ordurako goiko solairuan dagoen areto ederra jendez mukuru zen, urruñarrek eta urruñar ez zirenek leporaino betetzen baitzuten. Maiatz eko Luzien Etxezaharretak sarrera egin ondoren, Urruñako auzapez axuanta den Germaine Hacala euskaltzale ezagunak hartu zuen hitza, bere familiak Danielaren aitarekin zuen zorra oroituz, Leon Albizu hargina izan baitzen etxea berritu ziena.Gero, Danielaren ipuinez eta artikuluez mintzatu zen, euskaldunok Danielaren aldetik
|
jaso
dugun altxorra denon gogora ekarriz. Germainek bukatu orduko, niri egokitu zitzaidan hitza, eta liburuaren nondik norakoak azaldu ondoren, bukaera eman zitzaion aurkezpenari eta hasiera urruñarrek eta gainerako adiskideek Danielari eskaini nahi zioten omenaldi beroari.
|
|
|
Iparraldeko euskaldunen artean Santiagorako joera beroa izan dela dio eta Haristoy eta Daranatzek nahiko argi jarri eta aitortu dutela hori. Daranatzek bere Curiosités du Pays Basquen Santiagoko bideko frantses kanta batzuk, 18 mendean argitaratuak,
|
jaso
eta eman zizkigula dio; euskarazkorik aurkitzea ez zuela lortu. Baina gero euskarazkoak ere agertu zirela.
|
|
|
Heriotzak hartu zuenean, horrelaxe geratuko ziren haren gelako txokoren batean. Luzaro lo egon ondoren, norbaitek
|
jaso
zituen. Ez bakarrik jaso; baita ordenagailuan idatzi ere kontuz kontuz, ulertzen ez zuena ondoren etorriko zen zuzentzaile baten esku utzirik.
|
|
|
Luzaro lo egon ondoren, norbaitek jaso zituen. Ez bakarrik
|
jaso
; baita ordenagailuan idatzi ere kontuz kontuz, ulertzen ez zuena ondoren etorriko zen zuzentzaile baten esku utzirik. Horrela etorri ziren, bai ordenagailuan jasoa eta bai Linoren eskuizkribuak gure eskuetara.
|
|
|
Larunbatero sinagogetan egiten zen Bibliaren irakurketa ez zen nahikoa aurreko belaunaldietatik
|
jasotako
altxorra belaunaldi berrietara eramateko, jende gehiena ezjakina eta analfabetoa zen garaietan. Beharrizan horrek bultzatu zituen salmoen egileak halako olerki ederrak sortzera, transmisio bide berri eta eragingarriagoa abian jarriz.
|
|
|
Meza liburuetako irakurgaien arteko salmoak ere bateratu egin ziren hainbatean. Hasiera batean, atalka argitaratu ziren lanak, zer nolako erantzuna
|
jasotzen
zuten ikusi ostean azken orrazketak egiteko asmoz.
|
|
|
Urte bereko Canneseko zinemaldian egundoko arrakasta lortzen dau. Ikusleak hogei minututik gora txalotzen dabe eta zinemaldiko epaimahaiaren saria be
|
jasoko
dau. Hurrengo urtean, Frantziako sei. Cesar?
|
|
|
dituala, oihu mingarri honek urten deutso barnetik: . Ez dot ezer ikusten izarretaraino
|
jasoten
dan horma baltz bat baino?. Eta orduan be Abesti Ederrenaren hitzak jatorkoz gogora arimako izuak astintzeko:
|
|
|
Filmean zehar, Lucie mojea agertzen da Thérèseren kontrapuntu legez. Biak gazteak, biak komentu berean bizi dira, biak bokazio bardina
|
jaso
dabe. Baina alde ederra dago bion artean.
|
|
|
ZAMARRIPA k e t a M A N T E ROLAk
|
jasotako
Bizkaiko hitzen zerrendak.
|
|
|
Hiztegi oso bat baino gehiago euskara batua bultzatzeko asmoz eginiko hurbilketa edo zen. Mugatua izan arren, baliabide oso baliagarria zen euskararen aberastasunak
|
jasotzeko
eta euskalkien eremutik haratagorako ateak zabaltzeko.
|
|
|
Horrela, zenbait bilera eta gogoeta luze burutu ondoren, gerora gure definiziozko hiztegietan jarraitu izan dugun bidearen nondik norakoak definitu genituen. Ezinbestekoak ziren aipaturiko bi ardatz horiek argitzeaz gainera, euskararen aberastasunak ere
|
jaso
zitezen, sinonimoak eranstea ere komenigarritzat jo genuen. Hurrengo era honetan konpondu genuen arazoa.
|
|
|
Gaur egungo euskararen egoera kontuan izanik, euskara batuari lehentasuna eman diogun arren, herriko hizkeraren zenbait berezitasun ere
|
jaso
ditugu. Horrela, euskalkien eremuetako hainbat hitz jaso dira, guztiak bilduz eta ikasiz osotzen baitugu euskara batu estandarra.
|
|
|
Gaur egungo euskararen egoera kontuan izanik, euskara batuari lehentasuna eman diogun arren, herriko hizkeraren zenbait berezitasun ere jaso ditugu. Horrela, euskalkien eremuetako hainbat hitz
|
jaso
dira, guztiak bilduz eta ikasiz osotzen baitugu euskara batu estandarra.
|
|
|
Hiztegi honetan
|
jasotzen
diren hitzak dagoeneko baturako onartuak izan direnez, hiztegi zehatz eta argi bat izango du euskara batuaz jabetu nahi duen edonork.
|
|
|
Eman zizkigun azalpenen bidez, egun berean bere sartze hitzaldia eta Maulen antolatu nahi zuten lehen Eüskararen Egüna izanen zirela jakinarazi zigun. Handik zenbait egunetara, Andres Urrutia euskaltzainburuaren eta Mauleko Mixel Etxebest jaun meraren izenean igorritako gonbitea etxeko gutunontzian
|
jaso
nuen.
|
|
|
Zortzietan oihalezko aterpea, erakusmahaiak eta gainerakoak
|
jaso ondoren
, zuberotarrak Xiberoa kafetegira abiatu ziren arratseko poteo kantatuari hasiera emateko. Karrikaz karrika ibili behar omen zuten Zuberoako kantore ederrez bazterrak pozten.
|
|
|
Lenengoa XVIII. mendekoa, 1703koa hain zuzen. 1735ean tximista baten eraginez suntsitu ondoren, XVIII mendean berria
|
jaso
zen. Berriro ere tximista batek lurreratu zuen XX. mendean, eta Raimundo Alberdi Arkitektoak eraiki zuen
|
|
|
9 LEGORRETA. Salbatore eliza XVI. mendeko Salbatore elizak, ezaugarri gotikoak eta barrokoak uztartzen ditu, eta hiru zatitan banatutako urre koloreko erretaula dauka barruan. Dorrea XVIII. mendean
|
jasotakoa
izango litzateke, Jose de Lizardi eta Domingo Bernardo de Abariaren lanaren arabera.
|
|
|
11 IRUN. Junkal Eliza 1508 urtean hasi ziren eraikitzen eta 1606an amaitu zuten; eraikuntza lanek luze jo zutenez era askotako arte estiloak daude ikusgai tenplu honetan. Dorrea
|
jasotzeko
harria Amasatik ekarri zuten, Hernaniraino gurdietan, gero gabarretan Donostiako Santa Catalina zubiraino eta azkenik portutik Irunera itsasontziz
|
|
|
13 TOLOSA. Santa María 1503ko sutearen ondoren 100 urtetik gorako lanak behar izan zituzten gaurko eraikina
|
jasotzeko
. Areto oinplanoa eta garaiera handiko hiru habearte ditu.
|
|
|
19 BERASTEGI. San Martin Toursekoa Eraikin gotikoa, XVI. eta XVIII. mendeetan zaharberritu eta zabaldua. 1505ean Domingo de Iruza eta Lope de Etxaizek
|
jaso
zuten dorrea eta 1532an Lope de Iruarrizaga harlantzaz arduratu zen 1557 inguruan amaitu arte. Dorrearen gorputza barruan zentratuta dago, kanpoaldera irten gabe, eta alde bakoitzean leiho zirkuluerdi formako bat du, beste bat lauki formakoa eta beste bat zirkuluerdi formakoa, bata bestearen gainean jarrita.
|
|
|
Txomin Solabarrieta. Bostak bat? lantaldeko kidea Josune Aristondo Bizkaiko Foru Aldundiko Kultura Diputatuaren eskutik urrezko luma
|
jasotzen
agertzen zitzaigun eguneko irudian. Bi ondarroar, emailea eta hartzailea biak herri berekoak; eta gainera, ekitaldi berean, Gorka Aulestiak idatzitako Escritores Euskéricos contemporáneos izeneko liburua aurkeztu zen eta, azkenik, Kirmen Uriberen literatura aztertzen duen Jon Kortazarren liburua:
|
|
|
Egun gogoangarria, eta hala
|
jaso
nahi izan dugu Karmel aldizkariaren orrietan ere. Ba al du zerikusirik Karmel aldizkariak ekitaldi honekin?
|
|
|
Ba al du zerikusirik Karmel aldizkariak ekitaldi honekin? Bai, saria
|
jasotzeko
ohore horretan Txomin Solabarrietak ordezkatu bazuen ere, berez, hogeita bost urte hiztegigintzan egin dituelako,. Bostak bat, lantaldeari emandako saria zen.
|
|
|
...enerbiak oso urrunera usaintzen zituen ehiza txakurra, baina ez zen gutarikoa, horregatik tirokatu genuen basoan.Denok maite genituenmerkatura eramaten gintuzten bi astoak, baina ez ziren gutarikoak, horregatik moztu genizkien hankak ukuiluan.Denok maite genuennotizia arrotzak ekartzen zizkigun uso mezularia, baina ez zen gutarikoa, horregatik josi genizkion hegoak atarian.Denok maite genituenuzta
|
jasotzen
laguntzen ziguten morroiak, baina ez ziren gutarikoak, horregatik lurperatu genituen baratzean.Denok maite genuenhazienda kiskalia bisitatzera etorri zitzaigun jainkoa, baina ez zen gutarikoa, eta horregatik abandonatu gintuen deserrian.
|
|
|
...koekdantza geldo bat eskainiko dizute.Dunetako sugetzarrekberaien pozoia irentsi dute zure igaroan.Estepako otsoekulu egingo dute ilargi handiaren magiazkutsatzen uzten zaren hurrengo aldian.Eta asko estutuz gero, zure izena daraman auzo berri bateraikiko dute hiriaren periferian.Akitu ezazu geratzen zaizun denbora gazte, lastimaren amarauna harilkatzen, doktorea diagnosian erratu dela dioengutuna
|
jaso
baino lehen.
|
|
|
Herritar askoren ametsak, etorkizunerako asmoak, horren inguruan batu ziran. Kultura abentura barri legez agertu jaken proiektu hori Markina Xemeingo hainbat gurasori, sustraietan tinko eusteko eta bizi barria emoteko aurretikoengandik
|
jasoriko
oinordetza aberatsari. Elkar hartu genduan herri honetan bizi ginan askok eta askok, bertakoak eta kanpotik etorriak, umeak, gazteak, helduak, zaharrak?
|
|
|
4Inkesta galdeketa baten bitartez informazioa
|
jasotzeko
teknika da. Aztergai den populazio guztiari edo lagin bati galdetuz, informazio adierazgarria lortu daiteke.
|
|
|
Begiko dau semeak, eta jairako gordetan dau su zaar gardena. Orduan gaueko afarian, atseginez eta benaz, joandakoaz luzaro, eta luzaro etorkizunazadiskideekin jardun ondoren, eta azken kantuaren oiartzunaz batera,
|
jasoten
dau edontzia, zure irudiari begiratu eta olan dino: zu zaitugu gogoan orain, zu, eta olan izan zaitez eta geldituetxeko jeinu ontsuen aintza, emen eta edonon! Eta zure txin dagie argi kristelek; eta amak, gaur leenengoz, jaiaz jakin dagian, aurrari be zure edaritik damotso.
|
|
2012
|
|
|
Orri sakratuz koroituta
|
jasoten
bai dau uriak, goralduak, an argitsu bere apaiz-burua.
|
|
|
Bikain dago eta maats mordo aga
|
jasoten
dau eta izaiapurpurazko odei doatsuetarantz gora.
|
|
|
Baina zuok, adoretsuenok be bai, alaiok, aldiorobizi eta jaurri dagizuenok, autortuak, edo aaltsuagoak be baigau sakratuan eragin eta sortzen dozuenean eta bakarrik agintzen, eta guztialdun erri asmaria gora
|
jasoten
dozuenean, gazteak goiko arbasoez oroiu arte.
|
|
|
Baina, lar zentzuzkoei lez, iges egin ez deigunaldi gainberakor onek, banator beingoanlurralde mugaraino, emen sorleku maiteaeta ugartea ibaiko ur urdinak inguratzen deustaz. Zorionekoei eder jake lekua, bietan, aitza be bai, baratz eta etxeagaz uinetatik berde
|
jasoten
dana.
|
|
|
Parte hartzaile guzti horien lanak Euskaltzaindiko Web orrian argitaratu direnez, jarraian, liburutik bertatik
|
jasotako
atal interesgarri batzuk jarri nahi dizkizuet aurrez aurre, lan interesgarri honen nondik norakoen berri orokorra izan dezazuen.
|
|
|
Liburu eder horrek hainbat aukera eskaintzen dizkio alor hau sakondu nahi duenari, adibide multzo handia eta bibliografia zabala
|
jasoz
. Eskerrak zor dizkiogu Euskaltzaindiari, beste behin urrats eder bat eman eta halako altxor txikia eskaini digulako.
|
|
|
Kanpoko eraginen artean, gainera, zuzeneko eskaria
|
jaso
neban, mezulari baten bidez, pertsona batek horretarako beren beregi emoniko diru-laguntza bat aginduz. Orain dala urte batzuk izan zan hori, baina bat batean etorri jatan mezulari edo bitartekoa eta, orduan San Joan Gurutzekoa be tartean sartzen zan ezkero, ez nekian gauzak serio ete joiazan.
|
|
|
Horrek esan gura dau ezin izango deutsuedazala jakintsu baten moduan argi eta garbi argitu foru zuzenbidearen jatorri zehatza, ibilbide historikoa eta, gutxiago oraindik, zer dala eta indarrean dagoan Aramaioko lurralde honetan. Datu batzuk
|
jaso
ditut eta aurrez aurre jarriko deutsuedaz, gainetik bada be, gai sakon honen nondik norakoei antza emon deiozuen.
|
|
|
Euskal Foru Zuzenbidea 1979ko Autonomia Estatutuko 10 artikuluan
|
jasota
dator, eta gaur egun 1992ko uztailaren 1eko Eusko Jaurlaritzaren lege bidez indarrean jarrita dago. Bere ezaugarririk argiena Euskadiko Autonomia Erkidego osorako bakarra ez izatea da.
|
|
|
Esan dogunez, Espainiako konstituzioak Erkidegoei eskubidea emon eutsen Foru Zuzenbide bereziak indarrean jartzeko. Horrela, Euskal Foru Zuzenbidea 1979ko Autonomia Estatutuko 10 artikuluan
|
jasota
dator.
|
|
|
Historialari batek gauzak argitzeko garrantzi handikoa dan honako hau dinosku: euskaraz idazten oso berandu hasi zenez, eta antzinako bizkaitarrak ez zutenez euren foruak eta legeak idatziz
|
jaso
beharrik izan, ez dira horretaz arduratu lehen hirietako foruak eta pribilegioak idazten hasi ziren arte.
|
|
|
2 Hiri batzuk foru apartekoak izateak eta gainerakoak halakorik ez izateak arazoak sortzen zituan Bizkaiko lurraldeko bizimodua bideratzeko orduan. Bertako jaunak antzinatik ahoz
|
jaso
eta jarraitzen ziran ohitura edo ekanduak idatziz jasotzeko eskatu eutsien Gernikan batutako ordezkariei.
|