|
2009
|
|
|
Kolesti Agirresarobek eta Jon Aurrek
|
jasotako
kontaera
|
|
|
Eta ez dut hau esaten nobela bat delako; Bizia loko narrazioetako batzuk topikoetan erortzen zirela iruditu zitzaidan eta, alde horretatik, obra bezala ez ninduen asebete. Antzararen bideak, berriz, egoeraren konplexutasuna ezin hobeto
|
jasotzen
du. Bizia loko «Mekanoa» narrazioa (nire ustez, bildumako onena) gogora ekarri dit puntu batzuetan, biek ala biek tragediaren neurria (familia berean alderdi kontrajarriak egotea, horixe da, azken batean, gerra zibilaren oinarria) azalerazten dutelako.
|
|
|
Kontakizunak egiaren zati bat bakarrik azaleratzen duela esaten zaigu (57 or), eta egia horiek antzemateko, literaturak ñabardunak
|
jaso
behar dituela. Horregatik dute hainbesteko pisua eleberri honetan autofikzioak eta metaliteraturak (155 or.), eleberria nola idazten duen etengabe aipatuz, familia bateko hiru belaunaldiei buruz idazten baitu narratzaileak.
|
|
|
John katedralean etabeste kopia bat hiri bereko kantzelergo katolikoaren bulegoan. Zenbait hamarkada geroago, Lizek eta beste ikasle batzuek eskuz
|
jaso
zituztenak izango ziren oroitarririk gabeko euskal kideen informazio galeraren misterioak ikertzeko eta argitzeko hark erabiliko zituen artxiboak.
|
|
|
Zenbaitetan, familiek beraiek jarri zizkieten oroitarriak ahaide aurkitu berriei. Behin, Hardestyk telefono deia
|
jaso
zuen neba arreba edadetu batzuengandik. Haien gurasoek Boisetik alde egin zuten haiek jaio baino lehen, baina bazekiten bazutela arreba/ ahizpa bat Boisen jaioa eta lurperatua.
|
|
|
Hardestyren ustez, Morris Hill hilerriari egotzi behar zaizkio huts egiteak edo osatu gabe
|
jasoriko
datuak. Kantzelergo katolikoaren bulegoko artxiboak izan ziren lagungarrienak, baita Schreiber McCann Gibson hileta etxearenak ere; orain, aldiz, Gibson hileta etxearenak eta Idaho Estatuko Historia Elkarteko liburutegi eta artxiboenak.
|
|
|
Finantziazio erantzukizunean sorturiko gero eta zama handiago horren ondorioz, zenbait ostatarik erabaki zuten beharrezkoa zutela elkar sorosteko erakunde bat. Euskaldunek hartan dirua sartuko zuten eta, beharrezko balitz, diru laguntza bat
|
jaso
zezaketen osasun edo heriotza gastuetarako. Boiseko La Sociedad de Socorros Mutuos eratu zen 1908an, 200 kide inguru zeuzkalarik.
|
|
|
Bide beretik, gure egileak aspalditik ohartu ziren legearen munduaz. Hori dela eta, esaterako, Mogelen Peru Abarka izeneko lanean tartekatzen diren zatiak, Bizkaiko orduko forua edota justizia administrazioa
|
jasotzen
dituztenak. Berebat, erlijio idazleen artean, Agirre Asteasu, Fr. Bartolome eta abarrekoak ez ziren beldurtu, sermolaritzaren barruan, zuzenbidearen zatiak egokitzeko, euren esanak eta irakatsiak berrindartzeko, Axularrek berak hasitako jokaerari sendo eutsiz.
|
|
|
Artean, gizartearen hasieratik
|
jaso
den bezala (ubi societas, ibi ius; ubi ius, ibi societas), legeak hitzetan jarraituko du berea azaltzen eta agerrarazten, errealitate gordinean nahiz sorkuntza ederrean.
|
|
|
Artzaintzan zirauen 1894an, estatu hartan ezagututako urterik lehorrenean, belarra ihartu, iturburuak ahitu, eta ardi nagusiek 200.000 buru galdu zituztenean. Bere nagusiak ere lur jo zuelarik, Petek 10 dolar
|
jaso
zituen hiru urteko lanaren truke. Gero meatzari izan zen, beste euskaldun batek Maderan (Kalifornia) zeukan French Liquour Store delakoan egin zuen lan, San Frantziskora itzulita esnea kalez kale saltzen zuten gurdietan ere enplegatu zen?
|
|
|
Aguereberry beste asmo batekin zihoan. Postaz bidali behar zioten dirua
|
jaso
nahi zuen, eta jarraian inguru haietan prospekzio lanari lotu. Aspertuta zegoen besteren kontura lan egiteaz, bere urre alorra nahi zuen.
|
|
|
Harrisburg Flaten, bere meatzearen ondoan
|
jasotako
etxetxo batean bizi izan zen Pete hil arte, 40 urte luzez. Azken urteetan bere gastu txikietarako dirua behar zuenean baizik ez zuen lan egiten.
|
|
|
Keane Wonder Mine izenaz bataiatu zuten meatze hura, eta Heriotza Ibarreko bi urre meatze emankorrenetarik bat bihurtu zen urteen joanean, milioi bat dolar inguruko etekinarekin. Hura ustiatzeko eskubideagatik
|
jasotako
diruari esker, Domingo Etcharrenek, «Ballarateko euskal harakin begibakarrak», denda bat erosi zuen Darwinen (Kalifornia). George C. Pipkin idazleak Ballarateko herritar nagusien artean aipatzen du Etcharren, eta herriko saloon baten, harategi baten eta lur sail ugariren jabea izatera heldu zela dio.
|
|
|
Baina testu sakon batek esaten duena esaten du, ez gehiago ez gutxiago. Egileak esan nahi zuena, testuak esaten duena eta irakurleak
|
jasotzen
duena bat datoz, testuan ez dago mezuaren ez desplazamendu ez barreiaketa poetikorik. Irakurketa literal zorrotz batek bakarrik lagunduko digu testuaren sakonerara iristen.
|
|
|
Irakurletik irakurlera eta garai batetik bestera testuak irakurketa bat baino gehiago bideratzen ditu. Testuak autonomia halako bat du egileak esan nahi zuena eta irakurleak
|
jasotzen
duena baino haragoko eremu batean. Iturri agortezin bat da.
|
|
|
Nire idazle bizitza guztian egin behar izan dut hori: beste hizkuntzetan
|
jaso
dut nire formazio literarioaren guztiz gehiena, eta horrek etengabeko joan etorriak egitera behartu nau: ezinbestekoa dut tradizio batetik bestera ibiltzea, beste hizkuntzetatik neurera etortzea.
|
|
|
Ez. Kantuz berak
|
jaso
zuen Larraldegandik.
|
|
|
Nire emazte Hollyrekin eta Bernardo Arrizabalaga Amoroto lehengusuarekin. Euskal Herriko eleberrigilea bera? aurkitu nuen, Gernikara ematen duen Ajangizko gainaldeko elizako sakristian, hautsez betetako apal batean zegoen liburu batean aitonaren jaiotzaren eta bataioaren eskuzko idatzoharra, hain zuzen ere 1873ko Eguberri biharamunean jaio zela
|
jasotzen
zuena. Herrian nire aitonaz gogoratzen zen bakarra Klaudia izeneko emakume itsu bat zen, sutondoan bastoiari helduta isilik eserita egoten zen emakume bat, irratiaren konpainiari ere uko egiten ziona; izan ere, berak azaldu zuenez, bazituen bere oroitzapenak.
|
|
|
|
Jasotako
hezkuntza: liburuetatikoa eta kaotikoa.
|
|
|
haren etxeko sotoan, ikuzgailuaren eta lehorgailuaren pareko horman, boxeo zaku astuna goibelki eskegita, hurrengo kolpe saioaren zain. Larru marroia zimurturik zerrautsak ukabilkada
|
jasotako
tokian. Inor gabeko sotoan, idazmakinak ere lotuta, gatibu dirudi, gelaren bestaldeko mahaian.
|
|
|
Aitatxi gure aitak gezi burua erortzen utzitako tokitik pasatu zen, eta aurrera jarraitu. Bere begi erorien zirrikituetatik begiratzen ziola, aitak gezi burua
|
jasotzeko
aitonaren atzera jo, eta prozesua errepikatu zuen. Azkenean, mendi maldan hainbat aldiz gauza bera egin ondoren, Aitatxi bere suhiak gezi burua utzitako tokira hurbildu, esku ahurrean pixka batez eduki, bizkarra jaso, eta bakeroen txanpon poltsikoan gorde zuen.
|
|
|
Bere begi erorien zirrikituetatik begiratzen ziola, aitak gezi burua jasotzeko aitonaren atzera jo, eta prozesua errepikatu zuen. Azkenean, mendi maldan hainbat aldiz gauza bera egin ondoren, Aitatxi bere suhiak gezi burua utzitako tokira hurbildu, esku ahurrean pixka batez eduki, bizkarra
|
jaso
, eta bakeroen txanpon poltsikoan gorde zuen. Aitona hil ondoren, idazmahaiko paper eta ebakin eta zirriborro artean topatu genuenean, osorik eta akatsik gabe zegoen artean.
|
|
|
Biek bat egin aurretik, aupa Ane, esan du batak. Soka batetik tira egin izan baliote bezala, burua
|
jaso
du besteak eta, bi segundoz, eguneko azken izpien ukitua ikusi du Laia Azpitarteren masailetan. Bat eta bi.
|
|
2010
|
|
|
Baina informazio objektiboari atxikirik emandako bestelako azalpen adierazgarriek ezinbestez bultzatzen dute irakurlea sakonagoko ondorioetara. Hala gertatu zait, esaterako, Zaragozan fusilaturiko Nicolasaren jertse zuriko hiru tiro zuloetatik odolik ez zuela isurtzen dioen konfesorearen lekukotza
|
jasotzen
duenean, lurrak ez zuelako haren odol errugabea xurgatzerik. Dokumentuaren zehaztasuna baino gehiago da jertsearen zuritasunak, tiro zuloetatik odolik ez isurtzeak edo handik bost urtera ustelgabe irauteak konnotatzen dutena.
|
|
|
Kasurako, ezinago interesgarria iruditu zait Jainkoaren gaineko ariketa, alde askotatik fokatua eta autore askoren ideiez hornitua. Azalpenotan ez dut jakin bereizten Joxe Azurmendiren kolkoan zer dagoen, zein den bere berea den ideia bibliografiatik
|
jasotako
guztien artean. Nik eskertuko niokeen esplizituago jarri izan balu, baina tira, ez du nahi izan.
|
|
|
Elurrak, Joyceren ipuinaren bukaeran, horixe ematen du aditzera nolabait, bere eta bizitzaren ezinbesteko amiltze etengabea. Hala, horrekin loturik dago denboraren igarotzearen ondoriozko hostoen lorratzena, nahiz eta irudi hori bizipen batetik
|
jaso
nuen. Donostiako Zuloaga plazako lauzek, erreparatzen badiezue, hostoen lorratzak dituzte, eta ondo gogoan dut txikitan han jolasean nenbilela horretaz ohartu nintzen eguna.
|
|
|
Alsaneak herio mehatxuak
|
jaso
ditu mailez eta asko dira bere liburua bertan behera uzten saiatu direnak. Arabieraz argitaratu bezain laster arabiar munduan tabu bihurtu eta merkatu beltzean saltzen hasi zen, ia 500 eurotan, zenbait kasutan.
|
|
|
Psikoanalistari erran nion. Haren oniritzia
|
jaso
nuen, egin zizkidan galdera bakanak erantzun eta gero.
|
|
|
Ustekabe latza
|
jaso
zuen aitak ere. Isilik aditu zituen nik erran beharrekoak.
|
|
|
Metafora dotoreak erabiltzeko bere joera ere literaturatik
|
jasoko
zuela gogoratu diogu. «Nire zati dira metafora horiek.
|
|
|
Ez alferrik, ezagutu dut, modu berean, beste giroa, gehiengo handiarena, eta egiaztatu ahal izan dut zein urrun bizi diren horiek guztiak euskaltasunetik. Teoria eta kontsigna ezagunetatik haratago, nahikoa duzu larunbat arrunt batean emaztearekin mugaz bestaldera afaltzera joatea, esaten dudanaren froga garbia
|
jaso
ahal izateko.
|
|
|
»Ba al dakizu zer egin nuen aldizkari haren aleak postaz
|
jaso
bezain laster. Haietako bat hartu, kartazal batean bildu, nire adiskide haren etxera joan eta bertako gutunontzian sartu, inolako eskaintza hitzik edo oharrik gabe; ez nion postaz bidali ere nahi izan, pentsa ezazu zein hunkituta egon nintekeen ergelkeria harekin.
|
|
|
Oso ondo ezagutzen zuen aberaskumeen mundu hura, berrogeiko hamarralditik bertan egon zelako osoro murgilduta: zentzu batean, behintzat, gorte moduko horren bufoia izan zen, baina bufoi izugarri arretatsu bat, memorian ikusten eta entzuten zuen guztia
|
jaso
zuena, eta «La Côte Basque» ko orrialdeetan mundu horretako sekretu ez gutxi agerrarazi zuen. Fikziozko izenek apenas estaltzen bide zituzten azpian ezkutatzen ziren pertsona errealak eta, kontatzen denez, argitalpenaren kariaz, bere buruaz beste egin zuen bertan aipatutako dametako batek.
|
|
|
Ados nengoen berarekin: idazleak eskubidea du ingurukoengandik istorioak
|
jasotzeko
eta artearen aldarean ipintzeko, eta eskubidea ez ezik, baita betebeharra ere, horretara jarriz gero. Ezagutzen nuen, nola ez,. La Côte Basque, ren istorioa, eta nigatik izorratzea zeukaten handi mandi haiek guztiek:
|
|
|
Sekula ez zidan diruaren berririk ematen. Egundo ez nuen egile eskubiderik ez besterik
|
jaso
: berak kobratzen zuen eta gogoak ematen ziona ematen zidan, eskupekoa!
|
|
|
Burroughsek semea ere drogen bidean jarri zuen, eta homosexualitaterantz bultzatu zuen, berak ere halaxe praktikatzen zuen eta, bota garbitzaileekin eta. Truman Capoteren berri ere
|
jaso
nuen. Nik ez nuen ezagutu.
|
|
|
Horiek bai egiazko abertzaleak, ikuspegi internazionalistez hornituak. Goiz hartan bertan nire adiskide baten mail bat
|
jaso
nuen. Mutil gazte bat da, eta orduan Txad-en zegoen, irlandar armadan, Nazio Batuen misio batean.
|
|
|
Gaurko bizitzan izaten ditudan desanparo eta bakardade aldi gogorren sustraia han zegoela, Buenos Airesen, han igaro nuen bizitzan. Eta egungo bizitzan
|
jaso
ditudan laguntza eta fabore askoren indar karmikoa ere han zegoela, Buenos Airesen egin nituen gauzetan. Buenos Aires opari bat eskaintzen ari zitzaidala sentitu nuen.
|
|
|
Nobel Saria
|
jasotzean
(zatia)
|
|
|
Berandu ordea, «E, choupín!» egin zuen ahots zakar batek, eta zalantzarik baldin baneukan, «E, melandro!» eta «E, patorriño!» oihukatu zuen ondotik, betiko esanak bestelako ahotsean, urratuan, itoan, behaztopa eragiten zidaten hitz ozen haiek, irain ilunak. Harengana egin behar izan nuen, barre egin nion, xalo, mutu, eskua
|
jasoz
zer habil hemen itxuratzeko, «Benito?!», eta ez zidan belarrondokorik eman, bostekoa estutu zidan Eskola Nautikorako malda hasten den horretan, zauriz eta gogorduraz beteriko ahurrean. Handik hilabete gutxira prentsan hogeita hiru zituela azaldu zen, baina hamasei urteko ginen biok.
|
|
|
Lur jo zuen Benitoren mailako azaldu nahirik, hantxe, Avenida del General Molako taxi geltokitik hur, igoa nintzen teilatuak, eta amak beso artean hartu zuen bere mutikoa La Voz de España-ren Terrible desgracia bularrean zanpatuz, «Ene, ene.?!», lurrikara bateko naufragoa balitz bezala: urragarrizko laztan bat Carmiñaren semeari, ni neu izan nintekeen gaztetxoari, orain, segur naiz, mastaren gorenera igota Grand Soleko hartan mila eta berrehun brazako osinean eskua
|
jasorik
adio eta mehatxu egiten didan hari berari. «Igo hadi hona, argalleiro ez bestea!», hitz haiek etorri zitzaizkidan akordura narrasti hankadun txipiaren gain erliebea ez higatzearren horren kontuz erabiltzen nuen xaboia begipean neukala zehatz, garden.
|
|
|
Charles de Foucauld estimatu arren, tuareg eta musulman izanda, Uksemek ezin zuen frantsesen eta kristauen alde egin. Negar egingo zuen, beharbada, Charles de Foucaulden gorpua poesia tuareg lurrean barreiatuen artetik
|
jasotzean
. Baina, aldi berean, musulman eta tuareg lez bizitzeko askatasunaren alde ari zen borrokan.
|
|
|
Ordainean
|
jasotako
egurrak bihurrarazi zion bidea. An Srath Bán go izkiriatzaileak ez zuen berriz ere gaelikoz libururik argitaratuko.
|
|
|
Pauso hori ez da urteetan eta orrialde pilo batean zehar luzatzen,, formazio nobelaren? izendapena
|
jaso
duten obra nagusi horietako hainbatetan bezala, hilabete eta are egun gutxi batzuetan baizik, tamaina ertaineko liburu baten baitan, baina horrek ez dio eraginkortasunik kentzen egilearen zio nagusiari. Stevensonek argi uzten du hori altxorraren bilaketa bera bluff bat dela ikusarazten digunean, nobelaren XXXII. eta XXXIII. kapituluetan:
|
|
|
Beti izan ditut gogoko herri ipuin eta narrazioak, ahozko tradiziotik datozenak. Munduko edozein leku urrunetara joaten naizenean, ahaleginak egiten ditut jendearen ahotik istorio horiek entzuteko, eta maiz ibili naiz atzerriko biblioteka nahiz horrelako narrazioak
|
jasotzen
dituzten liburuen bila, kontakizun horiek herrien jakituriaren eta izaeraren isla direla iruditu baitzait beti. Horrela, denboraren poderioz, Asiako, Afrikako eta Hego Amerikako ipuin tradizioa biltzen duten liburuekin bilduma polita osatzen joan naiz.
|
|
2011
|
|
|
Xalbadorrek horrelakoxea zeukan, eta Hegoaldeko jaialdietara berak ekartzen zuen Mattin. Gero, bertso saioa bukatu, eta, dirua
|
jasotakoan
, txoferrak gasolina kobratzen zion lagunari. Joxe Lizasok ere gustura harrapatuko zuen horrelako kotxe bat, Nere aldiko kronika liburuan kontatu zuenez.
|
|
|
Bestalde, biltzarreko txostenean irakur daitekeenez, Tutuolaren argitaratzaileek protestatu egin zuten, idazle honen lanak argitaratzeagatik beren onestasuna zalantzan jarria ikusten dutelako. Ulergarria da Tutuolak horrelako tratua
|
jasotzea
: alde batetik, Janheinz Jahn bezalako kritikari eragingarriek Négritude eskolan sartu izan dute, eta, bestetik, arrastotik atera eta atzerriko txaloak irabazi ditu Ibadangoaren edo Makererekoaren antzik ez duen ingeles mota horrekin.
|
|
|
Poemak ez ezik, Cendrarsek Anthologie négre argitaratu zuen (1921), Ingalaterran eta Suitzan bilduak zeuden testu etnologikoetan arakatuz eta bere garaiko Arbelbide misionari guztiei belarri emanez
|
jasotako
errefrau, kantu, ipuin eta alegiekin osatu bilduma zoragarria. Ospea hartu zuen, laudatu zuten, liburu baino ekintza bat izan zela idatzi zuen Michel Leiris ek, baliotan ezartzen zuelako negroen literatura.
|
|
|
Ohartu ote zen inoiz zer idatzi zuen saretxoa
|
jasorik
mandioka alorretan barrena tximeletak pertsekutatzen zituela idatzi zuelarik?
|
|
|
Kea. Jauzi egiten du kamainatik eztulka, hublot zirrituaren hurbil hartzen du arnasa, laster egiten du mahaira,
|
jasotzen
du eskuizkribua tarrapataka eta aterantz hartzen du haztamuka.
|
|
|
Londres itzuli egiten da. Badator, deitu egiten du,
|
jasotzen
du: Bertini aulkian etzana dago, begiak histu, zintzurra ebakia.
|
|
|
Eskarmentuaren paperak dela-eta, beste kontu bat ekarri gura dut lerro hauetara, eta da Anjel Lertxundi bere saioetan garatzen ari den prosa eredu argi,
|
jaso
eta funtzionala, funtsa duena euskara jori eta ekumeniko batean, eta bai, esan gabe doa, zeregin horretan erakusten duen arduran eta adorean. Anjel Lertxundik, bistakoa denez, badu zer esanik, eta zer hori hor darabil ingudean tiriki tauki, harik eta dagokion moldea eta tonua ematen dion arte.
|
|
|
Eta liburua hortik abiatzen da, baina, Kepak ondo esan bezala, Iturriozek egin zituen guztiak biltzen dira bertan, morroi, artzain, mikelete lanak, gerra garaiak, gerra ondorengoak, mugalari eta kontrabandista egindakoak. Leku garai batzuen berri ematen digu biografia honek, hartara, laño baina zehatz, egunerokoa
|
jaso
baino nahi ez duenaren apaltasunez.
|
|
|
Lanak Lur izeneko emakume gazte bat du protagonista, Madrilen erizain lanean dabilena. Institutu garaian kuadrillakide izandako Mikelen atxiloketaren unea
|
jasotzen
duen argazkia ikusten du egunkarian egun batean, eta irudi horrek iraganeko mamuak asaldatuko ditu. Amorru horrek nerabezaroan institutuan izan zituen ikaskide lagunekin Facebookeko mezuen bidez elkartu eta haiek banan banan hiltzeko pentsamendura eramango du.
|
|
|
Atletek ez zuten dirurik
|
jasotzen
, baina irabazleendako opariak ez ziren nolanahikoak. Hona hemen zer dioen Rafa Puignauk, urteetan Gipuzkoako Atletismoko Federazioko buru izandako gizonaren semeak:
|
|
|
atleta espainiarrak segituan hasten ziren beltzekin harremanetan, keinuka, haien opariak erosteko edo trukatzeko. Logikoa ere bazen, zer egin behar zuen Etiopiako batek tamaina handiko opariren bat
|
jasota
–Gaztela aldekoak ohi ziren korrikalari espainiarrak, eta eskopetak oso gogoko zituzten.
|
|
|
Egileak berak «Pollita da ba eta sakona (erran nahi baita zaku barne handikoa)» baieztatu zion Piarres Lafitteri eskutitzez. Kritika goresgarriak
|
jaso
zituen bere sasoian, nahiz eta oso gutxi izan, eta Etxepare hil eta gero agertu. Alabaina, Jon Casenavek adierazi bezala, kritikari gehienek. Lafittek salbu?
|
|
|
Gikuyu zen artean gure heziketa hizkuntza. Nire idazkeragatik
|
jaso
nuen aurreneko txaloaldia gikuyuz idatzitako lan batengatik jaso nuen. Beraz, nire lehenengo lau urteetan iraun egin zuen nire heziketa formaleko hizkuntzaren eta Limuru nekazari komunitatearenaren arteko harmoniak.
|
|
|
Gikuyu zen artean gure heziketa hizkuntza. Nire idazkeragatik jaso nuen aurreneko txaloaldia gikuyuz idatzitako lan batengatik
|
jaso
nuen. Beraz, nire lehenengo lau urteetan iraun egin zuen nire heziketa formaleko hizkuntzaren eta Limuru nekazari komunitatearenaren arteko harmoniak.
|
|
|
Euskaltzaindiak kritikak
|
jaso
izan ditu. Lehen bezala, orain.
|
|
|
Baigorri sorterriko auzapez ere izan zen 1971 eta 1980 artean. 1988an, honoris causa doktore izendatu zuen UPV EHUk, eta 2010ean, izendapen horixe
|
jaso
zuen Espainiako UNEDen eskutik. 2004an, Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria jaso zuen.
|
|
|
1988an, honoris causa doktore izendatu zuen UPV EHUk, eta 2010ean, izendapen horixe jaso zuen Espainiako UNEDen eskutik. 2004an, Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria
|
jaso
zuen.
|
|
|
Hego Amerikara noa, baina gordeidazu uztailekoa eta abuztukoa». Gaur egun ere dozena erdi bat
|
jasotzen
dut.
|
|
|
Hondar hau, lehengo haritik, termometroak 50 gradu hartzen dituen paisaia horietako batekoa izango zen, Estatu Batuetako Monument Valley en, edo Sonoran edo Australiako basamortuan
|
jasoko
nuen. Hondarra basamortuarekin eta beroarekin lotu dut nik beti, eta ia beti hala da.
|
|
|
Eta zertara dedikatzen dira? Batek esango dit orain beste iturri batzuetatik
|
jasotzen
dutela kultura, beste leku batzuetan ikasten dutela, Internet hor dagoela, telebista hor dagoela, eta abar. Zenbat aldatu diren gauzak!
|
|
|
ez dira existitzen?. Mezu hori
|
jasotzen
da subliminalki askotan. Eta horrela jokatzen duen jendea leku estrategikoetan kokatuta dago, eta oso arriskutsua da haur literaturarentzat, horien aholkua euren gustuen eta filien araberakoa baita, ez umeen gustuen eta aniztasunaren araberakoa».
|
|
|
El blanqueadero esaten zioten. Amaren osabaren eskuetara pasatu zen gero, eta hura hil zenean amak
|
jaso
zuen.
|
|
|
Horrela jakingo dugu aita hil zaiola minbiziak jota, eta lantegiak kalte ordainetan emandako diruak bi hilabeteko distira ekarri diola familia ugariari. Dirua
|
jaso
bezain laster, erosketak egiteari ekin diote era eroan eta burua galduta: telebistatzar bat izango dute aurrerantzean gabezien aringarri.
|
|
|
Haiek boterearen erosokeriak hilda daude, eta gu, euren mende gaudenok, bizirik gaude haien kontrako talkan; haiek euren duintasuna eta zintzotasuna dituzte, eta guk geureak; haiek irabazleak dira eta gu galtzaileak. Zuzendaria haietako bat da, eta gaztearen amorru isila
|
jasoko
du.
|
|
|
Hiru egun geroago, barrutiko komisarioak ezarritako lakioan erori dira Okonkwo eta bost lagun gehiago. Atxilotuta, zigorra
|
jasotzen
dute, eta isun latza ordaindu. Ilea moztu diete, iseka egin.
|
|
|
Nirea zilarrezko duro bat zen, 1876koa, Alfonso XII.a jaun erregea bertan. Piraten altxorrak, Morgan, Barbarroja (Bizargorri???), doblón, maravedí, sestertzio eta antzekoak ibili zitzaizkidan buruan, eta, noizbait ere, Fort Knox era
|
jaso
nuen my precious (Gollumek dixit), karteratxo batean, goi goiko kajoian.
|
|
|
Alfonso kajoira
|
jaso
zuenak (dagoeneko igartzen zen nire errepublika zaletasuna) lagunei mila istorio kontatzen zizkien, eta igandeetan Din dan, Pulgarcito eta erosten zituen.
|
|
2012
|
|
|
«Albizuri aundi
|
jasotzeko
saio hori egitera atera behar al duk jende guztiaren aurrera. Laurogei kilo besterik ez hago!
|
|
|
Laurogei kilo besterik ez hago! Ez duk
|
jasoko
!» Holaxe esaten zidaten anaia guztiek. Beldurtuta zeuden.
|
|
|
Apustuetan eta ibiltzen zen bat ere etorri zitzaidan, eta zigarroa ezpainetatik kendu eta esan zidan: «Albizuri aundi
|
jaso
nahi omen duk». «Halaxe da», nik.
|
|
|
Heldu nion harriari, eta aise
|
jaso
nuen. Hura poza nire anaiek!
|
|
|
uztak!». Baina nik banekien ostera
|
jasoko
nuela. Zazpi aldiz jaso nuen.
|
|
|
Baina nik banekien ostera jasoko nuela. Zazpi aldiz
|
jaso
nuen. Zazpi aldiz sei minutu eta sei segundotan!
|
|
|
Zazpi aldiz sei minutu eta sei segundotan! Eta zortzigarrena ere
|
jasoko
nuen, baina zailena egina neukanean, gerriraino ekarrita, pentsatu nuen ahal nituen jasoaldi guztiak eginez gero ez zela gero apusturako aukerarik izango, eta harria bota eta ezetz adierazi nuen eskuekin, zortzigarrena ezin nuela.
|
|
|
Handik hilabetera edo, desafioa bota nuen Basarriren bitartez, baietz hamabi aldiz
|
jaso
Albizuri aundi. Baina Anoetan erakutsitakoa eta gero ez zen inor apustua hartzera atrebitu.
|
|
|
Bertsolariekin ere, askotan: nik harria
|
jaso
eta haiek bertsotan egin. Batez ere Lasarterekin eta Uztapiderekin ibili nintzen.
|
|
|
Azaldu zortziok Donostiako plazan Euskal Festaren egunean, eta 188 kiloko promedioa egin: batez beste 15 arroa
|
jaso
denok, 188 kilo, batzuek gehixeago, besteek gutxixeago. Polita izango zen, gure jaiotetxeak zuen ezizenaren arrazoia erakutsiko genuen, «Indarretxe».
|
|
|
Anaiak konforme zeuden, baina emakumeek ez zuten nahi izan. «Nire gizona plazan harri
|
jasotzen
–Ezta pentsatu ere!» Ez zieten utzi!
|
|
|
Eta halaxe gelditu zen. Polita izango zen oso zortzi anaiok han, Donostiako plazan, harri
|
jasotzen
, baina ezin izan zen egin.
|
|
|
Amak gordeta izaten zituen, eta aldiro atera, ikusi? eta
|
jaso
.
|
|
|
–Oraindik ordu erdi falta duk. Lehenengo hau guztia
|
jaso
behar diagu.
|
|
|
Hura entzun orduko, hutsik geratutako mahaitik ontzi zikinak
|
jasotzeari
ekin nion. Ahalik eta azkarren bukatu eta frontoira joan ahal izango nintzen.
|
|
|
Usuola handia genuen laugarren gizona. Nire inguruan nituenen arabera, hark bai, hark
|
jasoko
zuen harria! Jaka kendu, alkandoraren mahukak igo eta lasai antzera hurbildu zen plaza erdira.
|
|
|
Neroni ere harrituta nengoen: halako gizon puskak eta ezin harritzarra
|
jaso
–Bapo bazkaldu zuten bada, indarrik gabe egoteko!
|
|
|
Orduan izaten zen lan gehien gurean, eta aitari lagundu behar izaten nion barraren beste aldean. Ardo basoak garbitzen, mahaiak
|
jasotzen
, sukaldetik pintxoak edo salda ekartzen. Meza nagusira joaten uzten zidaten, bai, baina segundo bat galdu gabe itzuli behar izaten nuen hura bukatu orduko.
|
|
|
Ez zen lehenengo aldia harritzar hura
|
jasotzen
saiatuko zirena. Abuztu amaieran ere hiru gizaseme saiatu ziren, baina hiruretako inork ez zuen lortu hura bizkarrean nibelatzerik.
|
|
|
nola baieztatu halakorik, akaso inork idatzi al zuen ezer hari buruz? Nik ez nekien halakorik gertatu ote zen ala ez, baina seguru nengoen igande hartan bertan norbaitek
|
jasoko
zuela harria. Zalantza bakarra, hauxe:
|
|
|
Irrikaz nengoen ni hamar gizon haiek ezagutzeko. Herrian ziotenez, alkateak berak hots egin zien banan banan Euskal Herriko gizonik indartsuenei Amezketara etor zitezen harria
|
jasotzera
. Gertutik gertura ikusteko modua izango nuen bazkaritan.
|
|
|
Harekin batera gizon moztaka bat etorri zen; sendoa izanagatik, ez zen ez gizon garaia, eta lehenengoaren lagunen bat izango zela pentsatu nuen. Bien arteko erronka giroa ikusirik, baina, hura ere harria
|
jasotzera
etorri zela konturatu nintzen.
|
|
|
–Zer egin duk, baina?!
|
Jaso
kristal apurtu horiek derrepentean!
|
|
|
Batera eta bestera begira ari nintzela, estropezu egin eta eskuetan neuzkan edalontziak jausi zitzaizkidan lurrera. Korrika batean erratza hartu eta kristal puskak
|
jaso
nituen. Ez nuen aita gehiago haserretzerik nahi, nahikoa urduri bazebilen bestela ere.
|
|
|
Besteei, lurra eman. Bakarren bat oraindik denboraren azken zertzeladak
|
jasotzen
ari.
|
|
|
Harriak tonaka, harri formako harriak, ez kubikoak, ez zilindrikoak, bere baitakoak. Garabitzarren pala baldarrek esku keinu izugarri delikatuz heltzen eta
|
jasotzen
zituzten harriak. Gero, kamioi laranjak atzealdetik libratzen zuen hemen jandakoa han.
|
|
|
Jokoak egin behar genituela esan zuten: aizkoran eta harri
|
jasotzen
. Sasoi hartan, artzainen artean baziren zenbait gazte Euskal Herrian lan horietan ibiliak eta haiek jardun ohi zuten lanean.
|
|
|
Sasoi hartan, artzainen artean baziren zenbait gazte Euskal Herrian lan horietan ibiliak eta haiek jardun ohi zuten lanean. Esaterako, harri
|
jasotzea
dela eta, urte batzuetan hemen artzain ari zen Bikandi izeneko gazte batek jardun zuen harri altxatzen. Urte batzuk hemen eta joan egin zen atzera Bizkaira.
|