2007
|
|
Kurrinka ozengarria berriz ere azaldu zen ganbarako atetik, Mañex handik aterata, aldi huntan, mahainean
|
jarri
zen, Kaieteri kaseta eskatuz.
|
|
Bisitalariak ziren, ardura, haur beha edo esperantxetan ziren emazteak, heien kezka nagusia zelarik zer haur zuten ekartzen beren sabelean, mutila ala neska. Eta, Maritza azti zaharrak, errezebitzen zituen karabana ederrenean, paretak oihal ezti eta koloretsuez apaindurik, bi alki buhant eta apalak eskainiz
|
jartzeko
, goxoan mintzatu ahal zaitezen. Orduan hasten zuen bere" komeria", otoitz bitxi batzu ahopekatuz, kurutze seinalea egiten zuen, esker aldetik balin bazen ere, erranez:
|
|
Beraz gizondua haizelako marka izanen duk hau hiretzat.
|
Jar
hadi ene begien aintzinean eta kondatuko deiat orai nola egin dukan, hemendik aintzina, ene dohainen biltzeko, ene lanaren segitzeko.
|
|
Arñotek ez zuen bietan erraiterik behar izan, segidan
|
jarri
zen aulki zahar baten gainean, dena begi beharri ugazamari begira.
|
|
Goiz goizean merkaturat heldu ginen eta, lehen jende saldoa lekuen hartzen ari zen, bakoitzak behi, ardi edo zerri tropa bat estekatzen zuela burdinezko kadenetan, bertze batzuk aldiz saski edo zareetan zituzten mozkinak lurrean hedatzen denek ikusteko gisan, aitak aldiz zaldia uzten zuela bere karrosarekin merkatuaren erdian zegoen platana erraldoi baten azpian eta giderrak enborrari estekiz — zaudezte hor biak, itzalean izanen zirezte sarri — eta, bere karrosan zuen zaku gotor eta beltzaran bat platanako abar bateri lotuta dilingo, laster joan zen kurri, kabala hau kunki, beste huni so, jende ainhitz agurtuz, irriz batzutan, erdi kexu bezala bestetan, eta, ni, harritua, ahoa xabal xabala, ez jakin norat ez nori so egin, erdi burxoratua hainbeste azantz eta oihu entzuten baitzen plaza guzian, han egon nintzen tente potente, aitaren makila eskuan, hain ohorezko lana manatu baizautan. Goiza joan zautan kasik ohartu gabean jendez mukurru zen plaza hartan, eta ordukotz begiak klikaka hasiak nituen akidura eta lo eskasa gatik, azkenean
|
jarri
bainintzen karrosaren alkian, handik bederen goradanik ikusten nintuela merkatuko harat hunatak, emazte, gizon, kabala, erhauts eta kearen artean, aments batean bezala.
|
|
Ez dut konprenitzen zer debru pasatzen den etxe huntan, biak ene beharretan direla eta elgarrekin akort... Samats erdian gelditu naiz, ipurdia lurrean
|
jarri
, ez jakin zer egin, norat joan" Llabri, te, te, haugi enekin, haugi" eta azkenik, gizonari buruz joan naiz.
|
|
— bai, berehala, prest nuzu — eta tarrapatan eskalerrak hirunazka jautsiz sukalderat sartu nintzen, beldurrak hartua ni gabe joan zadin — goizik jeikitzen bahiz, enekin eremanen haut — ez bainuen holako paradarik huts egingo etxea lurrerat joan balitz ere — segur, aita? ...rat manatzen ninduela — harazkik indarrak, behartuko zauzkik egun — esne eta ogiz betetako gopor bat iresten nuela kasik itotzeko irriskuan — ago emeki, gaizoa, ez gaituk beranduko, ez — ezpain xokoetako azken esne ttorttak beso sahetsarekin xukatuz — ale, bagoaz, orain — ezkaratzetik pasatuz kanporat atera ginen, zaldiz atelatutako karrosa beltzean sartu, biak ondoan
|
jarri
eta, ene haurtzaroko amentsik bizienaren osatzera nindoan, Donapaleuko merkaturat joaitea aitarekin.
|
|
Inkesta hau bururatua nuenez geroztik, Bordelen ezagutu nuen Kamila ixtudiante gazte lagun bateri errantzutera behartua nintzan eta bere galderari aterabide baten emaiteko, mahainean
|
jarrita
, idazten hasi nintzan:
|
|
Oi zortea! Ordu arte bazuen ba zer eginik, eta kontent zen bere buruari ez baitzuen erraiten ahal" hau edo hori egiten ahal huken eta ez duk egin", bainan ez, bere buruaz arras satifos zen, pipa hartu zuen eta supazterrean
|
jarri
asebetetako eran.
|
|
Duela denbora guti, gure ikerketak segitzen gintuela orduko eskualdeko kasetak irakurtuz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatziko abendoaren hamabiko" Erri berri" egunkarian ikusiak bihotza pilpilean
|
jarri
zaukun: kasetalariak kondatzen zuen nola auzo herriko soldado kaserna batean, ixtorio misteriotsu bat gertatu zen bost urte goizago, erran nahi baita mila zortzi ehun eta hogoita bostean.
|
|
Bakarrik, anhitz haurridez osatutako famili batean hazia izana zen, goiz goiza lanean ezarria, eta buruan hartua zuen lanetik zetorrrela norberaren bere gain
|
jartzea
. Oroz gainetik nahi zuen guk, bere haurrak, bizian edozoin kasuetarik ateratzeko lan garbi eta zuzen baten baloretan konda ginezan.
|
|
10 Meza Saindua ez da aldareko trangoetan
|
jarririk
ospatzen.
|
|
— Bai, umea, aditzen ditiat, ez nie izutzen, ez nauk heientzat lotsa, koba zuloko aterpean
|
jarrita
sua pizturik atxiki behar diaguk, suak ditik bakarrik urrun egonarazten, ez dituk ez gutaz hurbilduko, hago lasai, hemen nauk zuen begirale, gauden denak elkarrekin...
|
|
Bazkaltzeko denbora bera luzeagoa zitak, eta etxekoek zein laster jaten duten harritzen nauk. Nik jateko deia entzuten dudanean, ez beti zeren eta gero eta apalago deitzen naie eta gero eta berantago ere, beti besten ondotik
|
jartzen
nauk mahaian, eta handik zutitzeko beti azkena nauk.
|
|
Josefina irribarez lehertu zen, harri xabal baten gainean
|
jarri
eta korzeta zabalduz umetxoari eskaini zion bere titi zuri esnez hantua, kantuxka ezti bat murmurikatuz eta haurraren burua perekatuz. Hau ase eta, berriz estali zuen golkoa, xutitu eta abiatu ziren bideari behera.
|
|
Haur ttipia, asea, lo zagon, bestea aldiz, akitua,
|
jarri
zen bide bazterreko belhar zama baten gainean.
|
|
Aldeko lagun bakarra zuen, Maddi, herriko alkaldearen alaba eta hunek, bere atzekaldean
|
jarrita
eskolako gelan, noiz nahi xuxurlatzen zion beharrirat, bestek entzun gabean ahalaz: " beha zak, Xano, nahi dituzkan aments guziak egiten ahal dituk, aberetaz, xorietaz, nesketaz edo beste, bainan, hobe huke ixilik egonik, hire hoberenetan".
|
|
" Aitaren, semiaren, izpiritu saindiaren izenian... ", jan aintzineko otoitza hasi zuen Kaietek, denak xutik zaudela eta azken hitza erran orduko, guziek" halabiz" erran eta
|
jarri
ziren mahainean. Maixanek salda bero beroa ekarri zuen, pausatu eta gizkeia hartuz eman zion lehen partea Kaieti.
|
|
Grefierrak deitu zituelarik, Pettanek hartu zuen boneta eskuan, besoa eman Kattalineri eta sartu ziren biak tribunaleko gela handian, banka baten puntan
|
jarri
beste jende zonbaiten artean eta ixil ixila, burua apal, beha egon zer nola pasatuko zen. Jaun juje arropadun bat han zagon jendeari buruz jarria, bi epaile lagun aldean zituela berarekin solasean ari.
|
|
Kattalinek, lehen alkian
|
jarririk
igi hunat, igi harat, ez jakin norat so egin, erdi irri maltzur bat ezpainetan," gaizo trixtia hola nahiago duk ba ote?".
|
|
Pettan xutitu zen oldarturik" hori sobera duk..." bainan Kattalinek besotik tirako bat eman eta berriz
|
jarri
zen" urde ustela, faltsia... merexi dik hemen izaitea azkenean..."
|
|
Eta nigarrez hipaka joan zen alkirat buruz, han
|
jarri
bi eskuak papoan emanez, bihotz joandura bat ukan balu bezala.
|
|
... holako xantza izanik (denek hala baizioten), mutil ttipi
|
jarri
nindutean hasteko (eta betiko ere hain xuxen, bainan ez nakian oino!) etxalde handi batetan, abere kundiaz artatzeko, hartako bederen on nintzela, pestia eta ixila ere, nausiak mana zer egin eta nik" bai nausia", bai nausiaz besterik ez diat sekulan erran: " askal aintzin behiak uztarzkik"" bai nausia"," oherat joan aintzin arnesak bilzkik"" bai nausia", beti ixil ixila, botza altxatu gabe eta etxekandereari berdin (edo hobekiago, zeren emazte bat zian hura!); ene zorteaz frango kontent nindian, kanpoan ere izaiten ahal nintzelarik bakarrik, nehoren laguntza gabe, nihaun egitearen jabe, bai segur kontent nindian nausia baitzen plantakoa, ez baitzen ahatik obligatia ene hartzeaz...
|
|
" irus izaiten ahal hiz hunat eroririk, baduk mutil frango esker gaixtoz pagatua denik" edo" jana baduk zer behar duk gehiago?"; eta zonbat holako erranek konpreniarazi baitzautaten kabaletan izanen niela gehiago adixkidetasun ezinez eta etxalde huntako bizitzaileetan! Gau osoak iragaiten nintian barrukian, Paleta eta Adar Xutaren artian, Xumirekin begiz begi, korbe hegian
|
jarririk
, burua eskuen artian...
|
|
—
|
Jar
hadi, aperitifa bat hartuko duk
|
2008
|
|
Arto zain nindagolarik, du segitzen Katixak, duparen aho buruan
|
jarririk
behatzen nion gauari. Aro garbietako izardiaren dirdirari.
|
|
Hastapenean, duparen behere aldeko take horien gainean
|
jarririk
salatzen genituen elgarren alderako ginauzkan aments goxoenak
|
|
Gillome jauna! Beraz, arats batez duparen pekaldeko
|
jar
lekuak utzi genituen, kanpoko sedenetik hobea kausiturik duparen barne aldeko epeldura.
|
|
Gillome, ezkaratzeko alku baten gainean
|
jarririk
kausitzen du auzapezak. Eskua tinkatzean galdetzen baitio: Zer egin du bada Bittorrek. Gure Katixak irakurtuko dizun gutun horretan diren xehetasunek argituko zaituzte!
|
|
Lana egin orduko, horra axuranta! Kadira batean
|
jarriz
, kopeta tzar batean deraitala: Kenzkidak oineko zikinak, garbiak jantz! Eta erna hortik heure onetan.
|
|
Jadanik tutatzen zuten aintzindari orokorra hurbildua zela. Pentsa beraz laster kanpo alde punpe egin duela gure karkamaloak, soldado lerroaren aintzinean tente xutean
|
jarriz
aintzindari handiaren agurtzeko.
|
|
Apaizaren bi hitz hauek harritu zuten eliza honetan zegoen krixtau andana guzia:
|
Jar
zaizte eta oroit Goiko Izpirituaren hazietarik dela gu bakoitxean eraina. Beraz alkarri zor dugula urrikalmenezko oarra.
|
|
Zuri beltzean beste batzu! Musker kolore eta izerditan besteak, buruak apalik, bainan kadiretan
|
jarririk
.
|
|
Norbait zangoz goraka elizara sartzen? Zerbait Goiko boterek zituzken ufatzen Elizako santuer
|
jarri
naiz behatzen Uste dut San Josepe irriz hasia zen!
|
|
Horren arrai dirdiratsuen zirriztek ferekatzen dituzte goiz honetan ostatu bazter hauetako arbolazpietan, han hemenka, kausitzen diren pausalekuak. Hauetarik batean
|
jarririk
dago Bittor, bederatzietako autobus edo jendeketakoaren haiduru. Tenorea hurbiltzen ari eta, zenbaitjende bildu dira geldileku horretara eta doaz bidetik bazterxago kausitzen diren jarralkuetara.
|
|
Mikele, ukurdura bat eginez doakio beribil atearen idekitzera, buruzagi handi zerbait balitz bezala. Puro ontzia eskuineko eskuan baitauka, eskuineko sakelan sartu du autoan
|
jarri
baino lehen Bono! Garbi daukazu zure autoa, gazte izan arren! Gazteak ere ikus dio bai zikina non den! O!
|
|
Haize birbira frexko bat jauzi baita ilunabarrari buruz, ainitzek, ostatu aintzinetan, nahiago dute kanpo aldean diren arbolazpietako kadiretan
|
jarri
. Ikusi dutenean Piarre Beltxa plazaratzen, gazte horiek nahi izan dute zerbait ixtorio edo pertsu eman zeieten hemen zireneri, aratsaren airosteko.
|
|
Bi gizonak begiak haunditurik behaka: Gu ez! Ez duzue ikusten ene aurpegiko belzdura. Lehenago ere ez zinaukan jitez sobera argia! Bainan zer derasazu?
|
Jar
zaizte otoi! Jakin behar duzue zer izigarrikeriaren lekukoa naizen!
|
|
Holaxet, hatsa hartuz eta izerdi burrustak xukatu eta igurtziz, hiruak
|
jarririk
eman ginen bide bazterreko soropilan. Noiz eta ere alderatzen baitzaigu Samindegiko Erneztina xaharra, galdetuz: Zeinek irabazi duzue lasterkaldia?
|
|
Bi gizonak jeiki artean, Katixa, altzotara bat ilar harturik hauen bihitzen ari da, kadira batean
|
jarririk
. Semea da lehenik jeikiko dena.
|
|
Gozo gozoan bazkaldu ondoren, kanporatu nahi izan dute hiruek, madari ondo batzuen itzalean den harrizko alku batean
|
jarririk
emanez. Hor da ikuspegi bat nondik mirets baititake euskal mendi eta zelai zoragarrietarik parte bat.
|
|
Bittorren harridura irrira itzuli da ikustean, berari ere gustatzen zaion bezala, Amatxik diola Atatxiri ziri bat sartua. Biok, harrizko alku horretan, etxeari bizkarraz daude
|
jarririk
. Ez dira oartuak, Amatxi leihotik begira dagokiotela eta zer irrietan, aitatxiri holako izialdia emanik. Hire Amatxi txar horrek gezur pollita sakatu daitak ba!
|
|
Kunte bat iduri mahaian
|
jarri
denean, ama Joanaño eta aita Ganixeri aipatu du egin duen Leixturreko bidaia hori, bortxatua dela arrebaren etxe horren bahitu eta saltzera, honek ez duelakotz hitza atxiki, anaiari zor diozkanak hitzartu egunean ordaintzeko.
|
|
Igande goiz honetan, oetik jeikitzean, atzoko berriak gogoan eta bainu bat ona harturik doa Bittor sukaldera. Hor kausitu du bere Aita gosari egitera abiatua, baratxuru salda on baten aintzinean eta ama altzotara bat ilharren bihitzen subazterreko zizeluan
|
jarririk
, hameketako mezarat joan aintzin.
|
|
Jadanik plazako jartokiak betexeak dira. Joanes Haritxene, Auzapeza, kontseiluko lagun eta beste asko adixkiderekin lehen alku lerroetan
|
jarri
dira. Sahets aldean eraikiak dituzten taulen gainera doaz lau bertsulariak.
|
|
Han hemenka, entzuten dira ere kantu eta irrintzinak. Ostatuen barne eta inguruetan
|
jarririk
, bada ainitz jende, hurrupa baten hartzera joanak, pilota pardidarat hel aintzin bihotz altxagarri bezala. Partida, aratsaldeko lauetan hastekoa zuten, bainan bero samina izanez bostetarat berandu dute.
|
|
Hor dute ikusi, Gregorio haundia mututua, bere
|
jar
lekutik xutitzen, besoak altxatzen, arrano bat airatzera doan molde berean. Itotze hurranean!
|
|
Apairu eta aratsalde arrado bat elgarrekin gozaturik jeutsi dira behereko jangela haundi horietara. Hor, mahai handi bat kasik hutsa izanez, horren inguru
|
jarri
dira zenbait ordu gehiago elgarrekin gozatzeko. Peio amerikanoak deneri zintzur bustitzeak pagatzen zituela eta.
|
|
Bizi baketsu batez
|
jar
gaiten argidun
|
|
Herritar eta kanpotiar ainitz ere bazegotzin plaza inguruko
|
jar
alkuetan emanik ikusle. Oraindik oren bat artean, ordu alegeragarri batzuen gozateko asmotan.
|
|
Pettan, kopetako izerdi xorta batzuk mokanesaz xukatzen dituela, doa taulada ixkinako kadira batean
|
jartzera
. Ordu bat ixil ixila egon ondoan, jendeak txalokada luze bat egin dio Pettan Ildoxuri bertsulariari.
|
|
Emilio, mikroa utzirik itzuli eta, entzuleeri agur bat eginez, doa Pettan Ildoxuriren aldean
|
jartzera
. Entzuleak, dena beharri, harria bezain ixil egonak dira Emiliok, Argia, gai hori lantzen erabili dituen hitzen adierazpena ongi ulertu nahitan.
|
|
Bertsularia, ixtorio kondatzaile arradoa, denek maite duten gizon ttipi bipil bat da Piarre Beltxa, Harribarne. Mikrotik alderatu eta urrats zalu batean doa beste bertsularien aldean
|
jartzera
. Entzuleen esku zartek ongi laguntzen zutela.
|
|
Behin bazen aireko bat Euskal Herriko hiri batetik airatzen zena Errusiako hiri haundi bati buruz joaiteko. Berrehun bat ibiltari bazegon beren alkuetan
|
jarririk
. Hegazkin ederra euskal lurretik airatu bezain laster, hona, lemazain edo" piloto" deitua mintzo: Ni naiz Leonid Burrunbatxev.
|
|
Ikusirik Hemen ez Gaizki n bertsulariak sartzen, nahi du entzun hauek zer dioten. Jadanik ostatua betea da, kanpoko kadiretan
|
jarririk
dituzte entzun, bihotza altxatzen dieten uste gabetako bertsu hauek:
|
|
Hortzak zorrotz ditzatela ene aurka, zorteak ez badu nahi, ez naiz ordu bat gutxiago biziko. Joanen naiz beraz Gorterat eta kereila
|
jarri
nahi duen bakoitzari ihardukiko diot.
|
|
— Hartaz berme
|
jartzen
naiz, baieztatu zuen azkonak.
|
|
Irakurketa bururatu zuelarik, gorputz adar guzietarik daldaran
|
jarri
zen Gorrail eta ihes aire ekintza bat saiatu ere. Artasek atxiki zuen:
|
|
— Oroit zaitez Gorrail, erregearen aitzinean zutaz berme
|
jarri
naizela, eta ez balin bazira heldu, ni nautela gaztigatuko zure ordez. Zure burua isundua zen; azken manu horren zuri ekartzea ene gain hartuz, aldi bat gehiago salbatzeko parada eskaintzen dizut.
|
|
Orduan abiatu zen Artaseren hatzetarik. Ihi mardularen gainean tipi tapa zebilelarik, Gorrail bere gaiztakeriez ogendant
|
jartzen
ari zen, umilki.
|
|
Bistan dena, hemen diren zenbaiti buruz ez naizela ogendun ez dut errango, baina, ni akusatzen nauten guziak ez dira niri buruz ogenik gabe ere. Horregatik,
|
jarri
ote dut kereilarik heien aurka. Diot gainerat, zure morroietan nehor ez dela ni baino leialagorik, ni baino atxikiago denik.
|
|
— Gorrailentzat arrangura duten guziek
|
jar
bezate kereila, epaitegiak hartuko ditu.
|
|
Aldi hartan, Erregina bera buru beharri
|
jarri
zen.
|
|
Hain segur, gaiztagin edo ohoin batzuek pausatu zuketen han, berriz xerka jiteko esperoarekin. Baina, horra altxor hori nola ene eskuetan
|
jarri
zen. Ene aita gaixoari, holako fortuna batez jabetzeak burua galarazi zeion, zeren eta ezin dut bestela azaldu zure ospearen aurka gogoratu zuen xede kriminala.
|
|
— Zorigaitzez, Errege jauna, zure tronutik baztertzea amestu zuen... eta gaizkideak laster kausitu ere, Beltzaran, Otsogris eta Tiber, hemen direnak. Traditzeaz sariztatuak izateaz segur, Beltzaran tronuan
|
jartzea
erabaki zuten, beste isil kideek Gorteko arduradun karguak banaketa zitzazketelarik...
|
|
Doi doietan Gorrailen aurka amorratuenak zirenak, orain, atxikimendu erakusteko lehiatuenak ziren, Erregearen fagoretan
|
jartzeko
hari gomendatzen zirenak.
|
|
Holako parada ez zuen deus egin gabe pasatzerat utziko. Jukutria berehala asmatu zuen eta plantan
|
jarri
: bidean luze luzea etzan zen, zangoak tente, hortzak agerian eta mihia kanpoan.
|
|
Aingirak zuritu eta pikatu zituzten, piper eta gatzez ondu, erre eta, ateak ongi hetsirik bero pean egoteko baina kuriosen isilik ere, mahaian
|
jarri
zen familia osoa.
|
|
Ez dut oraino ahantzia joan den egunean enetzat apaindu zuen arratoi umetxo hura... A... prest zirea, ene osaba...
|
jar
zaitez hor... suila ongi lotua dizut buztanetik eta ederki murgiltzen da urean... pazientzia pixka bat har ezazu. Ni aldiz, inguru hauetan nagoke ea zerbait untxi edo erbi kausi nezaken, ilargi zurietan zangoen harrotzeko ateratzen baitira bada.
|
|
Sasi tusta baten azpian gordea, burua zangoen artean, Gorrailek ez zuen begi bistatik utzi bere pizti kidea: Otsogris aldiz ur ziloaren hegian zagon
|
jarririk
, buztana urean barna, arrainaren beha ezin higi. Bizkitartean, izotz izugarriarengatik ura hormatzen ari zen eta Otsogrisen buztan ingurua tinkatzen gogorki.
|
|
Hortakotz ziren ote ene gasnak idortzen? Eta nagusiak, nor du hobendun
|
jarriko
–
|
|
Gorraili begiak enbeiaz dirdiran
|
jarri
zizkion. Esnea zen azeriaren gutiziazko bekatu bat eta holako paradak bekan ziren.
|
|
Beharriak zut
|
jarri
zen azeria... Harrabotsa hurbiltzen ari zen eta deiak gero eta ozenago ziren:
|
|
Eta gertatuari begira
|
jarri
zen. Ehizako zakurrek otsoa inguratu zuten, erosotu, hozkatu, xehakatu.
|
|
Gorrail ahuspez
|
jarri
zen.
|
|
—
|
Jar
zaitez putzu zilo ertzean dagon suilaren barnean, sokari lot, errai kolpe on batez salta egin eta utzi zaitez jausterat.
|
|
Harat eta, usaian bezala sokari tiraka hasi zen, baina debalde. Aldi bat baino gehiago saiatu ondoan, putzu zolari begira
|
jarri
zen eta Otsogris ikusi zuen.
|
|
— Errege jauna, kereila
|
jartzen
dut Gorrailen aurka, gure ahaide harremanengatik geldiezinez traditzen nauena. Bere gaiztakeriez eta ene dohakabez jakinean zira, badakizu nola laborariaren xingar tegian, putzu hormatuan, antzara ehizen, arantxoko zepoan, eta azkenik Manta Zurien putzuziloan biziaren galtzeko arriskuan ezarri nauela.
|
|
— Jaunak, erran zuen, beha ezazue nik errana eta ez banaiz xuxen ari geldiaraz nazazue. Otsogrisek Gorrailen aurka
|
jarri
duen kereila entzun duzue. Epaitu aitzin, egiaztabideen segurtatzea beharrezkoa genuke, ez dadin gerta inozente baten aurka kereila baten onartzea eta hargatik kondenaraztea.
|
|
Hurbiletik lasterkatua, lanjerra gero eta hurbilago sentitzen zuen Gorrailek.Azkenean, zakurrek harrapatuzuten, itzulipurdikatu, zangopilatu, hozkatu, urratu, larrua puskatu, odoletan
|
jarri
... Halere, beren tinkaldi basatik atera zen, enganatu zituela...
|
|
— Zer! moztu zuen ordu berean bide gurutzetik zetorren zakur ehiztariak, nire aurka traditze kereila bat
|
jarriko
zenuke, Artase?
|
|
— Zer nahi gisaz, murmurikatu zuen Otsogrisek, heldu den Batzar nagusian Gorrailen aurka
|
jarri
dudan kereila arraberrituko dut eta ez da orduan lekuko eskas izanen juramentuari ihes egin zuela baieztatzeko.
|
|
— Jauna, azken batzarrean Gorrailen aurka
|
jarri
dutan kereila arraberritzen dut, eta gehitzen diot saldukeri akusazio bat. Hala da, auzitegiaren aurrean juramentu egin behar zuen egunean, aitzaki izpirik gabe ihes egin zuen.
|
|
Mintzaldi horien denboran, oiloen dolua hain zen areagotu non Pinta trenputxartu zen eta bere hiru lagunak kasik era berean
|
jarri
, hegalak luzaran, zangoak xut, begiak zirurikan. Inguratu zituzten eta poliki inarrosiz, txapaka eztiki erabiliz, ur pixka bat bururat botatuz... azkenean Pintak begi bat zabaldu zuen, gero beste bat, hasperen luze bat atera...
|
|
— Errege jauna, hasi zen Artase, Gorrailen berme
|
jartzen
naiz. Urkabetik begira ezazu, beilari joanen da, eta bere gaiztagin biziari uko eginen du.
|
2009
|
|
Apartamenduak bi gela ditu bakarrik. Bat haundiena, saloin gisa
|
jarriko
duguna, eta bertzea, lo egiteko tokia. Hartan oge baten lekua da hutsa.
|
|
Beltzaranak dire, dena telazkoak, eta ameretxetakoak bezin lodiak. Animalizko tapiz grix bat erdian, mahain apal bat ero bi, han hemenka lanpara urdin batzuek, eta alde batean estajerak liburuak eta bizpahiru oroitzapen ttiki
|
jartzerako
.
|
|
Nere hiru lagunekin
|
jarri
ginen, trunkoaren kontra bizkarra zanpatuz. Gure gorputzek aitzaki guziak onak zituzten elkar ukitzeko.
|
|
Zazpi ero zortzi ziren sartutakoak, mahain baten bueltan
|
jartzen
ari zirenak, kadir soinu eta mugimendu haundietan. Beltzez bezti den neska hori.
|
|
Haren eskua lesatuz
|
jarri
nintzen, bertzeari begira kolpe xorrotx bat botariez hala ere. Nola bere basoan kontenplazioan galdua zen berriro, alferrik ziren nere kolera muestrak. Pilarek (bai, Pilar zuen izena nere lagunak), zuetaz aipatu nau.
|
|
Blujin zuritu batzuek eta trikota beltz haundi bat hautatu nintuen, hartan izango nintzela obekiena pentsatuz. Ez naiz maiz beztitzen, eta arropa ez usariekoetan
|
jartzen
naizelarik sobera trabatua izaten naiz ongi senditzeko nere burua.
|
|
Ez nintzen ba salbai bat bezala joaten ahal, Mayi ero ez Mayi. Eskaini ziaten kadira bat hartu nuen eta ahal nuen mutur oberena
|
jarri
. Ongi lehengo astetik. Kontent gare zu etortziaz. Mayi ez da zuekin?
|
|
Eta hori erranez atera zen, pasarian muxu arin bat pausatuz nere belareskinean, zangoan puntan
|
jarriz
.
|
|
Baino orain, elkarrekin bizi garenetik, bere balio guzia ikusten diot, eta eskerrak ematen dizkiot destinoari nere birean holako ontasuna
|
jarri
duelako. Pozaz txoratua ibiltzen naiz goizetik arrats, etxea moldatzen, haurrekin jostetan, barrengo lanetan.
|
|
Eta seko berdintzen ikusten ditu bere problemak, irri horrekin. Nenat etorri eta belauniko
|
jarriz
astintzen nauzki espaldak. Zer ari zare zu he. Neri trufaka?
|
|
Ez du gustoko plata, muturra zimurtzen zaio, baino ez da asto tzarra, neri berritz nere kadirian pausatu eta segituko du bere konferentzia, hura zutik eta ni
|
jarrita
. Nik ez dut aita izaiteko beharrik senditzen. Ez da zaila hori konprenditzen.
|
|
Aski orain,
|
jar
zaite eta finizu zure kafia bakean.
|
|
Erran bezala
|
jartzen
da Beñat nere parian eta botillaren billa joaki naizelarik burua beiti hor egoki da, isil isilla, bere serbilleta bihatz tartean okertuz.
|
|
Ez dut haur bat ero gizon bat beharrik nere bizi modua ateratzeko. Ez naiz heien mene
|
jarriko
. Aldatuko naizkiela eguneroko usarioak, segur, baino zer kentzen zaio horek libertadiari?
|
|
Ez da haserre hala ere, ez da horren aisa kezkatzen! Ai, gizon honen epeltasuna, haren bizkarraren kontra kontra
|
jartzen
naizenian, eskuakin paparua kariziatuz. Ttiki, ez duzu gaur egiteko idaria, zure haurra?
|