|
2007
|
|
|
Mead ek, James-i (1890) jarraituz(
|
ikus
II. kapitulua), pertsonaren baitan Nirea eta Nia bereizten zituen.Nirea nortasunaren alderdi pasiboa da; hau da, norberaezagutza objektu gisa. Haurtzarotik garatzen da, etahonako elementu hauek biltzen ditu:
|
|
|
Lewis eta Brooks Gunn (1979) ikertzaileen arabera, norberari buruzko lehenezagutza horiek Ni existentziala osatzen dute. 1890 urtean James-ek egindakoekarpenetan oinarrituz(
|
ikus
II. kapitulua), autore horiek Niak bi dimentsio dituelaaldezten dute: Ni existentziala eta Ni kategoriala.
|
|
|
Norberak ez ezik, beste pertsonek erehautematen duten Nia da (Baldwin, 1906; Wallon, 1949). Niaren ideia bat datorJames en Nirearekin(
|
ikus
II. kapitulua), eta autokontzeptuaren garapenarierreparatzen dioten autore gehienek Niaren dimentsio hori ikertzen dute.
|
|
|
Askotan aztertu da nola garatzen den diruaren jatorriaren eta funtzioarenulermena. Gai horren inguruko lehen lanak egin ziren XIX. mendearen bukaeran.Adibidez, Ana Kohler ek 1897an idatzi zuen Diruaren esanahia haurrengan izenburuko liburua(
|
ikus
II. kapitulua). XX. mendean, berriz, Binet-ek eta Simon-ek (1908) txanponen ezagutzari buruzko zenbait proba sartu zituzten beren adimentestean.
|
|
2009
|
|
|
Balio horiek unitate sinboloei gehitzen zaizkien aurrizkien bidez adierazten dira. Nazioarteko SI sisteman guztiz arauturik daude aurrizki horiek(
|
ikus
II. taula).
|
|
2010
|
|
|
–Pieza batean denos zure naia irakurri nuen(
|
ikus
II. irudia). Bigarren partean zure naia irakurtzen nuen garbi, baina denos hori ez nuen hasieran ulertzen, eta hor utzi nuen.
|
|
2011
|
|
|
11 74HC153 multiplexadorearen ikur baliokidearen nomenklatura(
|
ikus
II. eskema) erabiliz, eta gaituta dagoela suposatuz, idatz ezazu 1Yren ekuazio logikoa.
|
|
2013
|
|
|
2
|
Ikus
II. Eranskina
|
|
2016
|
|
|
International Publishers, 1973).
|
Ikus
II. atala. Leacocken sarreran, hainbat iruzkin argigarri agertzen dira:
|
|
|
Genovese, Roll, Jordan, Roll.
|
Ikus
II. atala, bereziki, honako pasarte hauek: –Husbands and Fathers?
|
|
|
Quadrangle, 1968),. Komenigarritasunaren argudioari? buruzko aurkezpen bat, berriz,
|
ikus
II. zatiko 5 eta 6 atalak.
|
|
2017
|
|
|
Erantzuna, berriz, hauxe: komunitate nazionalak lotu baditzakegu herritar berdin eta subiranoen ideiarekin (herri subiranotasuna), orduan, gure lotura nazionalak eta politikoak heda ditzakegu eta komunitate politikoak edo demoi delakoak sortu, zeintzuek, nahiz eta lotura kontingenteetan oinarrituta egon(
|
ikus
II. kapitulua) bi helburu hauek bultzatzen dituzten: zurekin lurraldea edo instituzio politikoak konpartitzen dituzten horiekiko kezka eta leialtasuna zabaltzen dute, eta, gainera, herria mobilizatzen dute, berdintasunaren, inklusioaren eta autogobernuaren alde (1 tesia).
|
|
|
Kasu honetan, Ekoiztutako Nahia daukagu, izan ere, marko honen barruan ez baitago arrazionalki jorratutako premisetatik naturalki erator daitekeen Interes Komunik ez Nahirik (ez eta egiarik). Hala ere, ikuspegi ontologiko hau bultzatzen duten autore gutxik garatzen dute beren ikuskera azken bururaino, bere ondorio logikora; Shumpeterrek ere ez(
|
ikus
II. kapitulua).
|
|
|
Egia da: ekonomialari klasikoak (Smith, Say, Ricardo, Malthus) kritikatzen zituztenek, normalean, politika publikoak sustatu nahi izaten zituzten, langabeen, zaharren eta pobreen alde; hala ere, halako laguntzak emateko bezainbeste esku hartu behar izaten zuen gobernuak txanponak egiteko edo monopolioak eragozteko ere, eta halaxe da gaur egun ere(
|
ikus
II. kapitulua).
|
|
|
Horren adibide da Kutxa; duela gutxi pribatizatu dute, eta haren kargu daudenak Espainiako eta Euskadiko gobernuak dira, hau da, adar exekutiboa (ez legegilea? herritarren ordezkariak); argi dago, beraz, EAEko exekutibo eta elite ekonomiko eta politikoek, aurrerantzean, politika neoliberalen alde egingo dutela, komunitatearen gaitasun politikoa pribatizatuz(
|
ikus
II. kapitulua).
|
|
|
ekoitzi edo gobernatu ahal izateko,, gu? bat existitu edo sortu behar da, eta etengabe birsortu(
|
ikus
II., III. eta VI. kapituluak).
|
|
|
Arrazoi horregatik, besteak beste, birdefinitu dut soberania komunitate politiko batek bere erabakiak mamitzeko duen gaitasun politiko moduan. Gaitasun horrek ahalmen kontzeptua ere barneratzen du(
|
ikus
II. eta III. kapitulua), eta Espainian, ahalmen politiko konstituzionalaren banaketa desorekatua da, honako hauen artean: nazioz gaindiko EBko erakundeak, gero eta lege trinkotasun handiagoa dutenak; Espainiako administrazio zentrala; eta 17 autonomia erkidegoak, eskumen desberdinak dituztenak.
|
|
2019
|
|
|
Behin datuak bilduta, eztabaida taldeetako elkarrizketak transkribatu dira ondoren aztertzeko. datuen analisia egiteko eduki Azterketa (Content Analysis) erabili da modu deduktiboan (Mayring, 2000, 3 or.). Alegia, edukiak eta eztabaida taldeetako aipuak goitik behera kodifikatu dira aurrez zehaztutako kategoriatan(
|
ikus
II. eranskina). hala ere, partaideek eurek gidatu dituztenez elkarrizketak, aurreikusi gabeko auzi eta ideiak mahaigaineratu dituzte. Ondorioz, modu induktiboan kategoria berriak gehitu eta eraiki dira, baita aurrez zeudenak osatu ere (ikus III. eranskina).
|
|
|
" montazgo vendido en la parte de arriva de Sesero borda en la endrecera de Veriñas", 1721 urtekoa duzu, eta ez dakit zer ofizio izan liteken Sesero hori, baina gutxienez neure aitagiarreba antzoso harenganaino iritsi zen hizkera gogoan, labaiendarren izengoiti aproposa izan litekeela bai.
|
Ikus
II. 1710 NABARRINENE ETXE ORUBEA LEKUZALDATU kapituluaren atzenean esandakoak, edo LEE, 62 esandakoak. Bukatzeko, hona hamalaugarren ofizioa (LUA, 26/ 42):
|
|
|
Horra maizter berria, auzotik etorria.
|
Ikus
II. DOMIGELENEA BORDA EZDA ETXEARENA.
|
|
|
Hauxe baitzen borda honen sortetxea, gero bordarenetik bueltan" Irategiko herria" ere deitu izan zaiona, gure oroitzera arte guzian.
|
Ikus
II. 1715 IRATEGIKO BORDA SORTZEKO ZORIAN izeneko kapituluan askoz datu hobeak.
|
|
|
Izan ere, zertarako dugu hitza, edozein hitz, haren azpian gordetzen den zinezkotasun ederraren iturria sugeritu ezean?
|
Ikus
II. 1692 URRIZTIMOLTXO EGIN ZENEKO KONTUAK izeneko kapituluan borda honen sorreraz xehetasun hobeak.
|
|
|
87. Juana de Aranalde viuda vive en Charticonechiquia del propietario n° 8(
|
Ikus
II. 1694an nola egin zuen etxe hau Migel Azpiroz zurgin eta harginak).
|
|
|
Izanez ere, halaxe markatu baitzuen, handik gutxira, azaroaren 22an.
|
Ikus
II. 1732: MAIETA EGITEKO LEKUA NOLA SINALATU ZEN kapitulua.
|
|
|
Peritza eta Tolaretxone urte askoan jabe berarenak izan ziren, eta honek ere bazuen bere borda Artsuategietako buruan oraindik bordazelai izenez ezagutzen dena.
|
Ikus
II. 1797 TOLARETXONEKO BORDA IZANA, ARTSUATEGIETAN.
|
|
|
" Miguel de Larzabal vive en una porcion de la misma casa con señales de haver tenido fuego, pero son pobres".
|
Ikus
II.: HIRU BORDA SORTU TXUBITANEKizeneko kapitulua, han argitzen baitira, beste inon baino hobeki, Juanaborda izenaren eta izanaren beste misterio eder batzuk.
|
|
|
Herriko etxe honena baitzen Bordatxuri, eta Mikone goikoa etxearena berriz, Seroraren borda Sakulun.
|
Ikus
II. 1716: BORDATXURIHARRIZEGINZENEKOA.
|
|
|
" 77 Martin de Olondo vive con su ogar y familia en la casa vecinal llamada Gorritenea la de avaxo propio del nombrado en el n° 42 de lospropietarios". Eta lehendik, oraindik garbiago,
|
ikus
II. 1687 MALKOR BELTZEKO BORDA NOIZ ETA NORK EGINZUEN izeneko kapituluan xehetasun guziak. Eta Malkorreko kontu gehiago nahi izatera, ikus baita Txistulari 153 zkia, 29 or., edo LEE 93, eta HX 176, 204.
|
|
|
Lehendik han bizitua baitzen:
|
ikus
II. 1715 TARDOA BORDAKO ERRENTA ETA OBRAK. Datu horiek kontuan, seguru esan nezake Martimigelenea zela hasieran Aztieta generikoz izendatutako borda hau, lehen Errutiz eta Martigartzinea bezalaxe.
|
|
|
Kontu gahieago jakin nahi izanez gero,
|
ikus
II. 1885 AZTIETA ERRENTAN UTZIGALOKkapitulua.
|
|
|
Baina ez, ez zegokion etxe honi.
|
Ikus
II. 1797 TOLARETXONEKO BORDA IZANA, ARTSUATEGIETAN izeneko kapitulua. Lehendik Peritza baitzen bion jabe.
|
|
|
" Pedro de Erneta en Cortaborda", sinale ordurako ongi ezaguna zela.
|
Ikus
II. 1722 KORTABORDA ERRENTAN HARTU PEDRO ERBITIK izeneko kapitulua. Ikus baita LU, 427,429 edo HX, 38.
|
|
|
Sinale itzain on ere bazirela eguzkitzatarrok.
|
Ikus
II. 1723: ERREMENTANE SORTZETIKHARRIZKO kapituluan askoz kontu hobeak.
|
|
|
Bordarik ez, nahiz Erasote aldean Txurrearen bordalekua ezaguna izan.
|
Ikus
II. Liburuan honetaz esaten direnak.
|
|
|
Bordarik ez, nahiz 1729rako markatua izan Zugarrainen.
|
Ikus
II. Liburuan Martxeneko borda egin zeneko datuak.
|
|
|
103. Gorgorzaandiados fuegosyelde Astivia.
|
Ikus
II. 1731 GAURALIÑEKO BORDA DENA, SORRERAN izeneko kapitulua.
|
|
|
Baina, zerk eragin ote zuen bordajabeak atzera beren bordetatik herrira bueltatze hura?
|
Ikus
II. 1722 GORRITINE ETA MALKORRA EZKONTZA KONTRATUAN kapituluan ere aipatua. Nik uste, behin bordak eraki eta artalurrak martxan jarrixe ondoan, hark ere bere nekeak bazituela ikustean, ondasun iturri haien mantenuak zekarren eskulan zakarra maizterrei utzi eta, errenta truke, erdia beregana zezaketela ikusi zutelakotz; herrian askoz ere guriago biziz, kasik kolpe zorririk jo gabe, eta askotan gainera, herriko landako alor pusketen lan pizarrak ere maizter bordariei eraginez.
|
|
|
Badakit baita, sortzez Arribillaga etxeari zegokion borda hau gutxienez 1653 urterako egina zuela hemen ageri den Martin Arozena honetxek berak:
|
ikus
II.: MINTORROLAKO BORDA HIPOTEKAN, ESKUZ ESKU kapitulua.
|
|
|
Handik berrehun urtera ere maiz azaltzen baita auzi hau. Besteak beste,
|
ikus
II. 704 1816.TORREA ETA BERE BORDEN HISTORIA MAKURRA izeneko saila, hemengo antzera, Marixurreneko abadea duela protagonistarik asegaitzena. Esanak esan, garai hartako bordariak nolatsuko legez arautuak zeuden, Uitziko abadeari emandako bost aginduok erakutsiko dizute, beste deusek baino hobeki:
|
|
2020
|
|
|
Gainera, emakumeek merkatuan parte hartzeak ez du desfamiliarizaziorik eragin, estatuek, hau da, erakunde publikoek ez dutelako bere gain hartzen emakumeek (emakume izate hutsagatik) dohainik egindako zaintza eta etxeko lana, merkatuan egon edo ez, aktibo edo inaktibo. Egon diren aldaketa nagusiak ez dira izan gizonen parte hartzea erabat handitu delako zaintza eta etxeko lanetan, baizik eta emakumeek, ahal dutenean, dohainik egiten zuten lana egiteari utzi diotelako(
|
ikus
II. kapitulua). Hortaz, lan merkatuan sartzen diren emakume batzuek bakarrik lor dezakete desfamiliarizazioa, zaintza eta etxeko lanak merkantilizatu ditzaketen neurrian,, zaintza kate globala?
|
|
2023
|
|
|
Bestalde, jendaurreko ikuskizunetako antolaketaren eta partaidetzaren administrazio inguruabarrek arauketa berezia dute, 1435/ 1985 Errege Dekretutik kanpo. Zehatzago, kontuan hartu behar da abuztuaren 27ko 2816/ 1982 Errege Dekretuak, jendaurreko ikuskizunetako eta jolas jardueretako poliziako erregelamendu orokorra onestekoak, ezarritakoa(
|
ikusi
II. titulua), bai eta autonomia erkidego bakoitzean gai horren inguruan araututakoa ere, kalterik egin gabe jarduera zehatzen inguruan dauden arau bereziak lehentasunez aplikatzeari (adibidez, zezenketa ikuskizunei buruzkoak).
|