|
2001
|
|
|
Sail eztabaidagarria da, beharbada, aurkezten dugun hau, ispilua ez baita aise eta usu agertzen idazle bion poesia lanetan eta bai, aldiz, ipuingintzan.
|
Horregatik
Atxaga eta Sarrionandiaren poesia lanak aztertu ditugu bertan, baina inon baino gehiago aipatuko da hitz lauzko lana. Poesian gutxi agertzen bada ispilua, zergatik aipatzen dugu, ba?
|
|
|
Alde
|
horretatik
Atxagaren ibilbidea argigarria da. Bere meritu nagusienetarikbat, segur aski, euskal literatur esparruaren erritmoari jarraitzean datza.
|
|
|
Nahiz eta, Izagirrek bezala eta
|
horretan
Atxagarengandik urrunduz, SarrionandiakEuskal Herriak lorturiko normalizazio politikoa gutxietsi eta hortaz euskal idazlearenkonpromisoa ez absurdutzat jo, garbi dago idazle klandestinoa miresten duenirakurlegoaren zati handi batek ez dituela ulertu Sarrionandiaren benetako ibilbideeta mezu literarioak eta presondegitik ihes egitea lortu duen militante idazlearen mitoerromantikoa gehiago axola za...
|
|
2002
|
|
|
Obra esperimentala denez, ez da harritzekoa autore inplizituak ohar batean amaiera desberdinak iradokitzea edo narratzailea" mutuen hirian" bizi dela jakinaraztea. Isiltasunaren poetika
|
horrek
Atxagak 1978an argitaratu zuen Etiopia poemarioan izan zuen adierazpenik beteena, kritikariek euskal poesia modernoaren kanontzat hartu duten testuan.
|
|
2011
|
|
|
Edonola ere, Daviden jatorrizko memoriala Obabako liburutegian dago. Esan nahi ote du
|
horrek
Atxagak Soinujolearen semea ren lehenbiziko bertsioa,. Anaiaren liburua, izenburukoa, Asteasuko liburutegiari eman diola?
|
|
2012
|
|
|
Kritikak zein neurritaraino asmatu zuen eztabaidatzera sartu gabe ur handiegiak dira horiek, komeni da gogoraraztea 1980ko hamarkadaren bigarren erdian literatura konprometituaren eta autonomoaren arteko dialektika eztabaidagai zela oraindik gure artean. 1985ekoa da, adibidez, Atxagaren eta Txillardegiren arteko ika mika ezaguna gai bera ardatz hartuta; eta klima
|
horretan
Atxagak hartutako jarrerak izango zuen zerikusirik kritiken zorroztasunarekin.
|
|
2013
|
|
|
Baditugu hainbat eskari». «CDNk El hijo del acordeonista programatuko zuela jakin genuenean,
|
hori
Atxagaren bitartez Madrilen ateak zabaltzera joateko aukera bikaina izan zitekeela pentsatu genuen, eta eskerrak eman behar dizkiogu Atxagari programazioa antolatzeko lanetan eman digun laguntzarengatik eta erakutsi duen eskuzabaltasunarengatik», adierazi du Goenagak. Informazio gehiago jaso eta egitarau osoa ikusteko, bisitatu webgune hau:
|
|
|
Mugarri dela. «Lehena izan da
|
horretan
Atxaga, eta estilo bat markatu du. Eta, gainera, eutsi egin dio bai hemen eta bai kanpoan funtzionatzeari.
|
|
2014
|
|
|
Liburuan badira halako bi irudi, Augustus Edwin Johnek eginak biak, haietako bat Lawrence Arabiakoaren irudi ofizialtzat jotzen dena. Nevadako egunak eleberrian presentzia handia zuen gai batera itzuli da gisa
|
horretan
Atxaga Lawrence Arabiakoaren inguruko saiakeran: hil ondoren uzten den irudiarena.
|
|
|
Jabetzen da bere ezaugarriak lehoi batenak direla, Oihaneko Erregearenak, alajaina. Ideia
|
hori
Atxagak Xolak badu lehoien berriipuinean garatzen du. Ipuin horretan Judith Butlerren generoen performatibitatearenkontzeptua eskaintzen da.
|
|
2015
|
|
|
Gai
|
horretan
Atxagaren alde batetik, eta Izagirre eta Saizarbitoriaren bestetik, iritziak ez datoz bat. Halaxe dio Izagirrek euskal klasikoen inguruan.
|
|
|
Deigarria da nola argudiatze
|
horretan
Atxagak poesia prosarekiko azpimaila batean ipintzen zuen. Poesiarekin lotzen zituen gaztetako saiakera literario goiztiarrak, prosa konplexuagoa dela azpimarratzen zuen(" poemagintzaren ugaritasuna prosaren zailtasunean ere bilatu behar dela"), hizkuntza ez garatu edo ez oraindik literario batentzat errazagoa dela poesia idaztea...
|
|
|
Poesian, antza, nahiko ondo zegoen egoera 1980 hartan, baina nobeletan oraindik herren. Potten ere agertu zuen ideia
|
hori
Atxagak Kritiko literarioen aideplano konplexuaz eta beste zenbait arazo xelebrezen ikusi dugunez. Oh!
|
|
|
" Azpitik talde indartsuenaren haizea dabil hauspotzen dirudunena etab planteamendu hori, bai, hor dator gure anai burjesa".
|
Horren aurrean
Atxagak, Ustelako manifestu fundazional haren ildotik, literaturaren autonomia aldarrikatzen du. " Literaturan, lehenengo gauza literatura egitea da (jauna jauna, zenbat aldiz)".
|
|
|
Horretaz aparte, argitaletxe egitasmoaren inguruko arazoak esplikatzen zituzten. Elioten itzulpena argitaratzeko zailtasunak ikusita zenbaki editoriala lortu ezinik jarraitzen zuten argitaletxea sortzearen ideia alde batera uztea erabaki zuten, eta
|
horren ordez
Atxagaren lehen poema liburua, Etiopia, argitaratzea auto edizio modukoan. Ekainaren bigarren asterako salgai egotekoa zela eta 200 pezetako prezioa izango zuela.
|
|
|
Jakina, inork pentsa lezake Saizarbitoriak izenik eman gabe aipatzen duen idazle
|
hori
Atxaga dela, edo bera ez bada ere asteasuarraren praktika literarioa kritikatzeko aipatzen duela. Izan ere, Atxaga kontraesan batean egokitu dela dio Apalategik, euskarazko obra originalak espainierara berak itzultzen dituelarik108," Atxagaren mezu literarioaren hartzailea bikoitza" (1998, 72) dela, hots, euskal irakurlea eta espainiar esparruko irakurlea.
|
|
|
Hamar urteko ibilbidearen buruan argi ikusi zuen
|
hori
Atxagak, baina hamar urte lehenago ez zeuden hain argi gauzak, ezen jada ikusia dugunez, Hego Euskal Herrian 1976an Zeruko Argiak Euskal Kazetaritzaren Urtea aldarrikatuta euskara hutsezko prentsaren estrategikotasuna berretsi zuen bitartean, hilabete batzuk geroago Garaia, Berriak eta Punto y Hora sortu ziren, eta Deia eta Egin 1977an, eta Ere 1979an. Horrek guztiak kinka larrian utzi zuen euskara hutsezko prentsa (publizitatea, kazetariak eta irakurleak ebatsi zizkiolako, besteak beste); esanikoaren erakusgarri, Goiz Argi eta Anaitasuna handik urte gutxira desagertu izana, eta baita Zeruko Argiak berak bizi izandako trantze larria ere, harik eta, jabez aldatuta eta kooperatiba egituraren aldeko hautua eginda, Argia bihurtu eta burua altxatzen hasi arte.
|
|
2016
|
|
|
Armarik hartzerik eta militar izaterik sekula bururatu ez zaion bat». 2004an idatzi zuen hitzaurre
|
hori
Atxagak, ordurako nobelaren idazketa lana amaitua zuela. Ez zuen, ordea, nobela hura argitaratuta ikusterik izan.
|
|
|
Horrela dio Atxagaren «Trikuarena» poemak. Baina poema
|
horretan
Atxagak harremanetan jartzen ditu trikuaren segurtasuna eta Espartako edo Korintoko gerlariek beren ezkutuei esker dutena. Itxura batean urruti daude biak, baina ez daude hain urruti.
|
|
2017
|
|
|
Bestetik, nazioarterako sarbide hori euskal literaturarentzat ia esklusiboki espainiar literatur sisteman zeharrekoa izanik, Atxagak meneko agertu behar izan du espainiar literatur sistemak Euskal Herriari nazio izaera ukatzeko tradizionalki erakutsitako jarreraren aurrean, ate horiek ireki zekizkion bere burua nabarmen espainolizatuz, modu zuzen bezain familiarrean esanda. Uste dut gorago garatu dudan Obabakoak en gaineko irakurketak ezinbestez bultzatzen nauela debate
|
horretan
Atxagaren alde egiteko, arestiko kritiken desegokitasuna seinalatuz.
|
|
|
Honela azaldu du Gabilondok Obabakoak ek izan zuen arrakastaren giltzarria: " euskal komunitatea esentzia magiko berri baten inguruan ardazturik itxuratu zuen Euskal Herria" beste" exotiko modura aurkeztu zen." 75 Argudioari jarraituz, Obabakoak eko exotismoa hainbestetan aipaturiko giro errural mitiko magiko
|
hori
Atxagak nahita eginiko aukera litzateke metropolietako merkatu moderno eta sofistikatuek bere literatura eros zezaten. Atxagaren arrakastak aldez aurretik eginiko kalkulu horri jarraitu ziolako iradokizunaren aurrean, susmagarria iruditzen zait, batetik, Atxagak aukeran beste proiektu akaso jatorrago batzuk izan zitzakeelako ideia kalkuluaren iradokizunetik eratorria, bazterrean utziko zituenak arrakasta berme nahikorik ez zielako ikusten; bestetik, hain argi ikusi izana gerora etorriko zen tamainako arrakastaren gakoa giro errural mitiko magikoaren aukera horretan egongo zela; eta azkenik, hain goizik, hain lehenagotik gauza izana aukera horrek etorkizunean ekarri zion etekina aurreikusteko.76 Hamar urteko epean euskaraz idatziz idaz75 Gabilondo, Before Babel, 245 or.
|