|
2005
|
|
|
Ze gizabanakoak, hizkuntzaren kasuan bederen, ez bakarrik oroimenean baizik eta gehiago sormenean oinarritzen den haur batek bezala jokatzen du; hizkuntza arrotz batean sartzeko, beraz, batek espontaneoki edo aktiboki jokatu behar du beti eta aldi berean, eta ez bakarrik pasiboki edo hartzaileki. Kontua, azken finean eta gehienbat, hizkuntzaren analogiaren espiritua aurkitzea da eta, hain zuzen, hau da
|
hizkuntz
jabekuntza guztien puntu kritikoa, zeinetatik beraren onura guztia eta berezko atsegin oro sortzen den.
|
|
|
Kontua[...] hizkuntzaren analogiaren espiritua aurkitzea da eta, hain zuzen, hau da
|
hizkuntz
jabekuntza guztien puntu kritikoa, zeinetatik beraren onura guztia eta berezko atsegin oro sortzen den.177
|
|
|
Ze bertan aurkitzen dugu ere lasaitzeko motiborik: ..., denbora eta jende askorekin burutu beharreko ejekuzioa, baina honen ondorengo aplikazioa eta erabilera berriz erraza eta eskuragarria da edonorentzat, baita formazio txikienekoarentzat ere; bestetik, nahiz eta eginkizun osoaren helburu nagusia askorentzat ez hain garbia izan, planak badu oraindik ere garrantzi altueneko helburu osagarri bat, hain zuzen, orain arte praktikoki inoiz ezagutu ez den
|
hizkuntzen
jabekuntzaren erraztearekin loturiko bat.
|
|
2007
|
|
|
|
Hizkuntzaren
jabekuntza ez da adierazpeneta ulermen bitarteko baten jabekuntza hutsa, bada baita ere hizkuntzaren bidezko gizakiaren formazioa. [...] Hizkuntzari esker bakarrik iristen da gizakia gizaki izatera.
|
|
2010
|
|
|
Horren oinarrian, eta Bourdieuri jarraituz, zera dugu: hizkuntz ikerketaren esparruan" barne linguistika eta kanpo linguistika" elkarri loturik daude, alegia," tresna linguistikoa eta berorren produkzioaren eta erabileraren baldintzapen sozialak ezin dira banandu" 202 Horregatik, hain zuzen, lehen
|
hizkuntzaren
jabekuntzak eta bestelako hizkuntzen ikas irakaskuntzak ez dute soilik zerikusia gaitasun linguistiko gramatikalarekin, baizik eta baita hizketaren pragmatikarekin eta berorren gaitasun diskurtsibo testualarekin ere. Bestela ere esan daiteke, Bourdieurekin batera," hizketa ekintzan topatzen direla ‘habitus linguistikoa’ eta ‘merkatu linguistikoa’", eta, ondorioz," hitz baten esanahia ez dela hiztegian aurkitzen, baizik eta berori ‘habitus’ eta ‘merkatu’ horien arteko erlazioan zehazten dela" 203 Hizkuntzaren pedagogia, finean," makrolinguistikaren" baitan kokatzen da, ze —hitz egitea bera jarduera sozio-kulturala bada— orduan ere irakaskuntza linguistikoak ezinbestean erreparatu behar die hizkuntz gaitasunaren eskurapena baldintzatzen duten aldagai sozio-kulturalei.
|
|
|
Jarraian, bada, hemen aztergai nagusi den"
|
hizkuntzaren
jabekuntzari" erreparatuko diogu, hasieratik gogoratuz —Anularekin batera— helburua" haurrek hitz egiten ikasteko eta euren gurasoen hizkuntza ulertzeko duten gaitasun harrigarria aztertzea eta azaltzea" 223 dela. Hasteko, eta Azurmendiri jarraituz224, hizkuntz jabekuntzaren inguruko hiru teoria ezagunenak laburtuko ditugu, egiaz gizakia, errealitatea eta berorren ezagutza kontsideratzeko modu ezberdinetan oinarritzen direnak.
|
|
|
Jarraian, bada, hemen aztergai nagusi den" hizkuntzaren jabekuntzari" erreparatuko diogu, hasieratik gogoratuz —Anularekin batera— helburua" haurrek hitz egiten ikasteko eta euren gurasoen hizkuntza ulertzeko duten gaitasun harrigarria aztertzea eta azaltzea" 223 dela. Hasteko, eta Azurmendiri jarraituz224,
|
hizkuntz
jabekuntzaren inguruko hiru teoria ezagunenak laburtuko ditugu, egiaz gizakia, errealitatea eta berorren ezagutza kontsideratzeko modu ezberdinetan oinarritzen direnak. Lehenik, Skinnerren" konduktismo erradikala" dugu225:
|
|
|
horrentzat gizakia" psikologikoki betea" jaiotzen da," errealitate mota ezberdinak" existitzen dira eta horiek" adimenarekin" atzematen dira.
|
Hizkuntz
jabekuntza, horrenbestez," innatismoan" eta" hizkuntz unibertsaletan" oinarritzen den" mekanismo" moduko baten ondorio litzateke227 Eta hirugarrenik, egun nagusi den Vygotskyren" interakzionismoa" dugu: horrek, aldiz, Skinnerren soziologismoa eta Chomskyren psikologismoa lotu beharra ikusten du.
|
|
|
246 Ikus M. Siguan & I. Vila, 1991: 754 Lehen eta bigarren hizkuntzen egiturak antzekoak badira, bada, erraztu egiten da bigarren
|
hizkuntzaren
jabekuntza ikaskuntza prozesua, hain zuzen, lehen hizkuntzatik bigarren hizkuntzarako" transferentzia positiboak" errazago gertatzen baitira. Egitura horiek ezberdinak badira, aldiz, zaildu egiten da jabekuntza ikaskuntza," interferentzia fenomenoak" errazago gertatzen direlako.
|
|
|
Egia da, bai, gizakia berez dela hiztuna —bere jarduera linguistikoak ezaugarritzen duela berori gizaki bezala— eta, zentzu horretan, posible dela ere orokorrean zera esatea Titonerekin batera: " Hizkuntzaren konplexutasuna, zinez, gizakiaren konplexutasuna bera da" 277 Baina, horretaz gain, azpimarratu beharrekoa da ere aipatutako zailtasun didaktikoa ez dagokiola hainbeste lehen
|
hizkuntzaren
jabekuntzari —haurrak kasik oharkabean eskuratzen du berori—, baizik eta batez ere bigarren hizkuntzen ikaskuntzari edota irakaskuntzari. Finean, asko dira" metodo linguistiko didaktikoak" eta, Siguanen ustez, aniztasun hori bera susmagarria da, hain zuzen, horrek agerian uzten duelako ezeinek ez duela frogatu besteak baino hobea denik eta, horrexegatik, posible delako beti beste horien alde argudiatzea278.
|
|
|
Puntu honen amaierara iritsita —eta berriro hizkuntzaren pedagogiari zuzenean helduz—, jada aipatutako" bigarren hizkuntzaren eskurapenari" 307 buruzko ikerketa ugariek ekarritako onura aipatu nahi dugu, hain zuzen, horiek hizkuntz irakaskuntza" naturalizatzen" lagundu dutelako. Didaktika linguistikoa, finean,
|
hizkuntz
jabekuntzan oinarritzen da, eta, zentzu horretan, zera dio Corderrek:
|
|
|
Lehen hizkuntzaz ez ezik, baina, psikologiak badu ere interesik bigarren hizkuntzaz edo hizkuntzez, alegia, badu zer esatekorik bigarren hizkuntza horien jabekuntza edota ikaskuntza prozesuez. ...azi bezala— 1980ko hamarkada arte bigarren hizkuntz (ar) en auzia" helburu didaktiko metodologikoek" bultzatutako edo" hizkuntz eta kultur ukipenaren" inguruko ikerketek landutako aztergaia zen soilik235 Batez ere ikuspuntu praktikotik gauzatutako saiakera horiek, baina, zabaltze esanguratsua ezagutzen dute aipatutako datatik aurrera, hain zuzen, psikolinguistika bestelako
|
hizkuntzen
jabekuntzaren aurrebaldintzak, prozesuak eta emaitzak ikertzen hasten denetik. Kontua da, honela Dietrich, hizkuntzaren psikologiak hizkuntzaren pedagogia aberastu dezakeela:
|
|
|
Bigarren
|
hizkuntzaren
jabekuntzaren kontsiderazioak —eta bereziki jabekuntza ez gidatuaren kontsiderazioak— eraginkortasunez eta barru barrutik oinarritu ditzake ikerketa didaktiko metodologikoak236.
|
|
|
Hizkuntzaren psikopedagogia, egiaz, hizkuntzaren pedagogiaren atal bezala defini dezakegu, zein —hizkuntza psikologiak edo psiko linguistikak esandakoa oinarritzat hartuz— hizkuntzen irakaskuntzaz edo glotodidaktikaz arduratzen den. ...psikologikoak ikas irakas arazoetara eramaten dituen", eta bere asmoa ez delarik" hezkuntza helburuez" hausnartzea, baizik eta" prozesu didaktikoa bera nola hobetu" aztertzea252 Horrexegatik, bada, pedagogiaren azpiatal bezala agertzen zaigun psikopedagogia horrek —kuestio linguistikoaz edota hizkuntzen irakaskuntzaz jarduterakoan— nahitaez hartu behar du kontuan
|
hizkuntz
jabekuntzaren psikologia. Titonek," glotodidaktikaren oinarri zientifikoak" direla eta, zera dio:
|
|
|
Metodoak metodo, baina, Nunanek berak zera azpimarratzen du: egun helburua" bigarren
|
hizkuntz
jabekuntzaren prozesuez dakigunarekin bat datozen klaseko ataza eta jarduerak eratzea eta ikasgelaren dinamikarekin ondo ezkontzen diren lan ariketak prestatzea" 264 da.
|
|
|
hizkuntza bereziki giza jarduera bezala kontsideratzen den unetik, bada, psikologiak eta linguistikak elkarrekin lan egiteko beharra ikusten dute, hain zuzen, ekintza linguistikoa beti norbaiten ekintza delako eta giza portaera nagusiki hizkuntzaren bidezko portaera delako. Hizkuntza psikologiak eta psiko linguistikak, gehiago psikologiatik edo linguistikatik abiatuz, bereziki aztertzen dute lehen
|
hizkuntzaren
jabekuntza prozesua, bertan" komunikaziotik hizkuntzarako" pausoa azpimarratzen dutelarik. Kontua da, horren arabera, hizkuntzaren garapena oinarrizko egitura pragmatikotik abiatzen dela, edo, bestela esanda, haurrak bere berezko komunikazio gaitasunari esker —eta horrekin batera— garatzen duela ere hizkuntza gaitasuna.
|
|
|
Kontua da, horren arabera, hizkuntzaren garapena oinarrizko egitura pragmatikotik abiatzen dela, edo, bestela esanda, haurrak bere berezko komunikazio gaitasunari esker —eta horrekin batera— garatzen duela ere hizkuntza gaitasuna. Ikerketa psiko linguistikoek, bestela, geroz eta arreta gehiago eskaintzen diote bigarren
|
hizkuntzen
jabekuntzari edota ikaskuntzari. 2.
|