|
2010
|
|
|
hezkuntza (Frisian), legeria (katalunian) eta hedabideak (galesen). horrekin batera, 2004an aduM proiektua sustatu zuen gutxiengoen hizkuntzen inguruan lan egiten dutenentzako informazioa zabaldu eta proiektu komunak egiteko sarea. azken urteotan aipatzekoa da 2005ean batasunak adostutako Hizkuntzaaniztasunerako estrategia berria izeneko dokumentua. horren ondorioz, 2006ko urrian hizkuntza aniztasunari buruzko goi mailako taldea jarri zen abian. horrela, 2006an batzordeak hizkuntzen ikaskuntza eta kultur aniztasuna sustatzeko ekintza plana onartu zuen, eta besteak beste, eskualdeko edo gutxiengoen hizkuntzen ikaskuntza ere jasotzen du. programa aurrerapausoa dela esan genezake, baina oso mugatua da, ez baitu berariaz jasotzen eskualdeko edo gutxiengoen hizkuntzen ikaskuntzarako programak laguntzea edota ekintza zehatzak abian jartzea. ekintza planaren arabera, irakatsi beharreko hizkuntza taldeak eskualdeko, gutxiengoen eta etorkinen hizkuntzak jaso lituzke. hala ere, ekintzek ez dute hori ezagutzen; esaterako, atzerriko hizkuntzen ikaskuntzari begirako SoCrateS programa batasuneko hizkuntza ofizialei (irlandera eta luxenburgera barne) begira besterik ez dago. europa eraikitzean hizkuntzek dimentsio politikoa eta ekonomikoa hartu dute, eta horrek eragina dauka batasuneko jardueretatik kanpo geratzen diren hizkuntzetan. tamalez, europako batasunak ez du kontuan hartzen eraikitzen ari diren europa horretan hizkuntza gutxiagotuak alboratzeak ekar ditzakeen ondorioak, bai eta hizkuntza horien barne garapenean ere. zer pentsa eman lieke horrek guztiak, berdintasunean oinarritutako europa bat eraikiko bada. gizarTe ziBilaren eKarpena:
|
hizKunTz
eSKuBideen deKlarazio uniBerTSala azken hogei urteotako errepasoa egiten ari garela, ezin saihestu hizkuntza komunitateen berdintasuna lortzeko gizarte zibilak egindako ekarpena: 1996an bartzelonan onartutako hizkuntz eskubideen deklarazio unibertsala.
|
|
|
hizKunTz eSKuBideen deKlarazio uniBerTSala azken hogei urteotako errepasoa egiten ari garela, ezin saihestu hizkuntza komunitateen berdintasuna lortzeko gizarte zibilak egindako ekarpena: 1996an bartzelonan onartutako
|
hizkuntz
eskubideen deklarazio unibertsala.
|
|
|
Munduko edozein hizkuntzatako idazleak eta hiztunak babesteko beharrari erantzungo zion mundu mailako deklarazioa. herrialde katalanetako CieMen (Centre internacional escarrá per a les Minor� es etinques i les nacions) erakundearekin batera ekin zitzaion prestakuntzari. bi urteko eztabaida prozesu luze eta dinamikoaren ondorioz, 1996ko ekainaren 6an hizkuntza eskubideen Mundu mailako konferentzian 90 estatutako 220 lagunek sinatu zuten adierazpena. deklarazioa sinatutakoan uneSCo erakundeko idazkari Federico Mayor zaragozari helarazi zitzaion. gizarte zibilak uneSCoren mahai gainean instituzio horretan lanerako ildo gisa hizkuntza eskubideak kontuan hartu beharra eta abiapuntu gisa bartzelonako deklarazioa kontuan hartzeko eskatu zion. izan ere, prozesuaren azken helburua oso argia zen: ...ndioa egin ziezaiola nazio batuen erakundeko asanblada orokorrari hizkuntza eskubideen nazioarteko ituna bere egiteko edota giza eskubideen deklarazio unibertsalaren osagarri gisa onartzeko. lehen bi urteetan aurrerapauso interesgarriak izan ziren. horrela, hizkuntzen barrutia sortu zen, edota Mayor zaragozaren agintearen azken urtean hizkuntza aniztasunaren komite batzorde kontsultiboa eratu zen.
|
hizkuntza
eskubideen deklarazio unibertsalaren Jarraipen batzordea haiekin bildu eta deklarazioaren azterketa eta hizkuntza eskubideei buruzko testu berri baten prestakuntza helburutzat hartu zuen batzordeak. hala ere, koichiro Maatsura jaunak Mayor zaragozaren ardura hartu zuenean, gauzak zeharo aldatu ziren. batetik, hizkuntzen barrutia desagertu zen ustezko arrazoi ekonomikoengatik eta interlokuziorik e... hizkuntza komunitatea. deklarazioaren 1 artikuluaren arabera, hizkuntza komunitatea aipatzean zera esan nahi da:
|
|
|
Munduko edozein hizkuntzatako idazleak eta hiztunak babesteko beharrari erantzungo zion mundu mailako deklarazioa. herrialde katalanetako CieMen (Centre internacional escarrá per a les Minor� es etinques i les nacions) erakundearekin batera ekin zitzaion prestakuntzari. bi urteko eztabaida prozesu luze eta dinamikoaren ondorioz, 1996ko ekainaren 6an hizkuntza eskubideen Mundu mailako konferentzian 90 estatutako 220 lagunek sinatu zuten adierazpena. deklarazioa sinatutakoan uneSCo erakundeko idazkari Federico Mayor zaragozari helarazi zitzaion. gizarte zibilak uneSCoren mahai gainean instituzio horretan lanerako ildo gisa hizkuntza eskubideak kontuan hartu beharra eta abiapuntu gisa bartzelonako deklarazioa kontuan hartzeko eskatu zion. izan ere, prozesuaren azken helburua oso argia zen: ...takuntza helburutzat hartu zuen batzordeak. hala ere, koichiro Maatsura jaunak Mayor zaragozaren ardura hartu zuenean, gauzak zeharo aldatu ziren. batetik, hizkuntzen barrutia desagertu zen ustezko arrazoi ekonomikoengatik eta interlokuziorik ez da izan ordutik uneSCorekin. berriki, euskal herriko, kurdistango eta herrialde katalanetako ordezkariek hala eskaturik, international pen Club erakundeak
|
hizkuntza
eskubideen deklarazio unibertsalak bere bidea egin dezan estrategia berraztertzeari ekin dio. horren ondorioz, 2007ko maiatzean deklarazio unibertsaleko jarraipen batzordeko bi kide nazio batuetako giza eskubideen batzordeko presidentearekin bildu ziren, deklarazioa erakunde horretako eztabaidagai nola izan daitekeen hausnartzeko. hala ere, bidea luzea izango dela jakin dakigu. deklarazioaren edu... hizkuntza komunitatea. deklarazioaren 1 artikuluaren arabera, hizkuntza komunitatea aipatzean zera esan nahi da:
|
|
|
Europako Batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, Batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, EuroMoSAiC. ziren hizkuntzen statusaren adierazle eta ezaugarri horiek besterik ez zuten eragiten ondorio juridikorik. deklarazioak sailkapen horrekin hautsi eta horien gaineko ezaugarri bat erabili zuen: .... gainera, elkarren osagarri dira hizkuntza komunitate baten barnean garatzen baitira, taldeak, eta aldi berean, komunitate horren barnean norbanakoak erabiltzen du hizkuntza eta hartaz baliatzen da. horrela, bada, norbanakoen hizkuntza eskubideak ezin dira gauzatu komunitate eta hizkuntza talde guztien eskubideak errespetatzen ez badira. aipatutako berrikuntza horietaz gain, nabarmendu behar dugu
|
hizkuntza
eskubideen deklarazio unibertsala eskubideetan oinarritzen den dokumentua dela, eta beraz, ez dituela derrigortasuna, debekuak edota beharrak ezartzen. egungo argazKia
|
|
|
• estatuan hizkuntza ofizial bakarra, zuzenean izendatua edo praktikan islatua. talde honen barruan badira gutxiengoen eskubideak bermatzeko erabaki batzuk, baina ez dute ofizialtasuna aitortzen. esan behar dugu azken talde horretan azpitaldeak egin litezkeela, baina luze joko luke kasuistika osoa agertzeak. dena den, oinarrizko argazkia izateko nahiko dela esango genuke. akaso, argazkia osatzeko gizarte zibilak egindako ekarpena: 1996an Bartzelonan onartutako
|
Hizkuntz
Eskubideen deklarazio unibertsala.
|
|
2017
|
|
|
Protokoloa erreferentziazko dokumentu bihurtzeko ibilbidean Nazio Batuen Erakundea ez da lehentasunetan jarri, hain zuzen ere,
|
Hizkuntza
Eskubideen Deklarazio Unibertsalak bide hori hartu baitzuen lehenbizi, eta, tamalez, bidea aski arin itxi egin zioten.
|
|
|
Horrela, Hizkuntzen barrutia sortu zen, edota Mayor Zaragozaren agintearen azken urtean Hizkuntza Aniztasunaren Batzorde Kontsultiboa eratu zen.
|
Hizkuntza
Eskubideen Deklarazio Unibertsalaren Jarraipen Batzordea haiekin bildu eta Deklarazioaren azterketa eta hizkuntza eskubideei buruzko testu berri baten prestakuntza helburutzat hartu zuen Batzordeak.
|
|
|
Arestian esan bezala, Protokoloa 185 neurrik osatzen dute. Neurriok 1996an Bartzelonan onartutako
|
Hizkuntza
Eskubideen Deklarazio Unibertsalak biltzen dituen artikuluekin lotura zuzena dute. Izan ere, Protokoloa osatzeko prozesua horretan oinarritu da; alegia, Deklarazioak jasotzen dituen eskubideak bermatzeko zein neurri hartu liratekeen zehaztea.
|
|
2023
|
|
|
|
Hizkuntza
Eskubideen Deklarazio Unibertsala (1996)
|
|
|
Iturria: Nazio Batuen Gutuna, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna, Gutxiengo nazional edo etniko, erlijioso eta linguistikoetako pertsonen eskubideei buruzko adierazpena,
|
Hizkuntza
Eskubideen Deklarazio Unibertsala, Europar Batasunaren Tratatua, Lisboako Tratatua eta Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna. Norberak egina.
|