|
2000
|
|
|
|
Hitzak
sortu ere egiten dituzu. Zein da hitz berriek funtzionatzeko giltza?
|
|
|
Lehenbiziko bi elementuak arlo linguistikoari dagozkio. Artikulatu gabeko soinuarekin
|
hitzik
sortzen ez duten ahots soinuez ari gara. Hiztegian agertzen denez, artikulazioa hauxe da:
|
|
|
Bokal edo kontsonanteak ebakitzeko ahots organuen jarrera eta higidura?. Hau da, alde batetik,
|
hitzik
sortzen ez duen soinua litzateke zarata: karruskatze edo murtxikapen, zistu, ibili, kirrizkatze (hortzez eginiko soinua) eta beste egintza batzuetatik sortzen diren soinu edo oihuak.
|
|
|
karruskatze edo murtxikapen, zistu, ibili, kirrizkatze (hortzez eginiko soinua) eta beste egintza batzuetatik sortzen diren soinu edo oihuak. Eta bestetik,
|
hitzak
sortzen dituzten arren, argitasun fonetiko barik egiten diren soinuak. Hauek ezin dira besteetatik bereizi.
|
|
2001
|
|
|
|
Hitzen aldetik
sortzen bazaizue kezka, berriz, jo Ibon Sarasolak jorratutako" Zalantzen hiztegia" ra. Euskaltzaindiak atera berri duen Hiztegi Batuaren lehen argitaraldia oinarri duen zati horretan, euskaltzainak hautatu dituen mila eta bostehun sarrera inguru aurkituko dituzue.
|
|
2002
|
|
|
. Gainsorkuntza da ekidin beharreko ezaugarri bat (analisiari bakarrik begiratzen zaionean gain analisia ere esaten zaio). Gainsorkuntza gertatzen da hizkuntzan existitzen ez diren
|
hitzak
sortu edo analizatzen direnean. Adibidez, euskaraz egin eta ten morfemak kateatzean egiten sortu behar da, baina sistema batean gerta liteke egiten zein* eginten onartzea (analizatzea edota sortzea) eta kasu horretan gainsorkuntza gertatuko litzateke.
|
|
|
Eta, hala ere, kasua behin bakarrik aplikatuta, izen arruntek 7757 forma osa ditzakete. Biak aplikatuta, aldiz, 27558
|
hitz
sor ditzakegu sarrera bakarretik. Eta bi aplikaziotan jarri dugu muga.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, egokitu zaion paperaren nolakoaz oharturik, edo kutsaturik, Monterrosoren ezaugarri eskertzekoenetakoa gauza guztien oinarrietan bere umore fin eta sotilez arakatzen ibiltzea baita. Besteak beste, irrigarri utziz Dinosaurioko zazpi
|
hitzek
sortu duten komentario uholdearen egile guztiak, kritikari eta teoriko guztiak. Lerro hauek idatzi dituena ere barne.
|
|
|
Baina oker dabiltza sasi jakintsu horiek ere; ez dakikete ber gauza direla grekozko ethnos hitzetik datorkigun, etnia? eta latinezko natio
|
hitzak
sortu digun, nazioa?.
|
|
2004
|
|
|
Diskoaren azalean ageri zaigun atearen sarrailak eta tituluak berak 4 Itzalen mundura sartzeko gonbita luzatzen dute. Xabier Solano abeslari eta gitarra jolearen esanetan," hitzek ere zerikusia izan dute diskoaren izenburua aukeratzerako orduan, entzuleari
|
hitzekin
sortutako gure munduan sartzeko gonbita egiten baitiogu". Aurreko lanean punk eraginak aipatzen ziren eta kanta lasaiagoak ere tartekatzen ziren.
|
|
|
«hitz abstrakturik eta orokorrik» ez zeukala. Ez ziren osoki okerrean hori idaztean hiztegi hori gaurkotasunerako laburregi zelako, baina Sabinok Larramendik bezala hitzak asmatuz nahi izan zuen euskarak
|
hitzen
sortzeko gaitasuna zuela erakutsi eta euzkera aberastu.
|
|
|
Honela, euskaragoa da esatea, adibidez, txindi, dirua baino, margo kolo rea baino, oben pekatu baino, bijotz miña doloria baino.
|
Hitzak
sortzeko or duan, jatorrizko formaren bila joan behar baita, eboluzio metodo historikoa erabiltzea proposatzen da, bere garaian Astarloak eta Sabino Aranak beren az terbide etimologikoetan egin bezala (236). Bestalde, orokorrean, ikuspegi ne gatiboegia, aurreiritzi sobera, agertzen du Altubek euskararen egoerari buruz, noiz eta Euskal Pizkundearen gailurrean, euskara berpizten ari den unean (237).
|
|
|
Aspaldiko mendeetatik hedatua izan da Euskal Herria izena, kultura ezaugarri aski jakinak dituen herrialdea adierazteko, politika eta administrazio mugen nahiz ezberdintasun historikoen gainetik erabilia. Izen hori euskara+ herri
|
hitzetatik
sortua da, hots,, euskararen herria?.[...]
|
|
|
1 Herri aldizkariek merezita irabazi dituzte orain arteko udal diru laguntzak, eta
|
Hitza
sortu arren aldizkariek segitu egin dutenez, udaletik diru laguntza kopuru bera jasotzen segitu behar dute.
|
|
|
2 Euskarazko prentsak eskualdean beste pauso handi bat eman du
|
Hitza
sortzean, eta, beraz, udalek diru aldetik ere kontuan hartu behar dute pauso eta ahalegin hori.
|
|
|
Bi adibide aipatuko ditut: " atomo" hitzak, etimologiz," zatitu eziña" esan nahi du;
|
hitza
sortu zanean, hori baitzan gizonaren ustea. Guziok dakigu gaur, halere, atomoa zati ditekeala; baiña hitzak bere hartan, aldakuntzarik gabe, iraundu du.
|
|
|
|
hitzik
sortzen.
|
|
2006
|
|
|
Gero, egun batean,, ez? hura argudiatu egin behar zela pentsatu nuen, eta
|
hitzak
sortu ziren. Amets haundi eta utopiarik gabe oso ongi bizi gintezkeela uste dut; aski da lagun hurkoarekiko errespetua, dezentzia pixka bat, eta lanabesen erabilpen zuhurra (adimena, zientzia, teknika, pentsamendua).
|
|
2007
|
|
|
Ib., 53: «Hau da,
|
hitzak
sortu ziren hitzak zeudelako, egon aurretik». Sorgin gurpilaren kritika hau hizkuntzaren jatorriaren esplikazioan konbentzio bidez, Herder-ek Rousseau baitan ikusia zuen zalantza gabe, ik. op. cit, 147:
|
|
|
Munduaren ezagutzan jakintsuen artean dabiltzan eztabaida gehienak,
|
hitzek
sorturiko iluntasun eta nahaspilen ondorioak dira; aldez aurretik hitzen esanahia garbi utziko balitz, hortaz, filosofiako katramila kasik denak gainditu ahal izango lirateke («si de verborum significatione inter Philosophos semper conveniret, fere omnes illorum controversiae tollerentur») 58, ebazten du Tractatuseko Wittgenstein eta konpainiari asko aurre hartuz. Praktikan apologetika katolikoko traktatu bat den Port Royal go Logika, kritiko bereziki zorrotza da hainbat erroreren kausa gaizto diren hitz nahasi eta ekibokoena?
|
|
2008
|
|
|
J. L. Arexolaleiba. Berriak, beste edozein komunikabidek bezala, eskubide osoa dauka eskualdetako
|
Hitzak
sortzeko. Euskarazko komunikabideek daukaten arazo bat da ez direla diruz errentagarriak.
|
|
|
|
Hitzak
sortu eta erabili, lehenak ezinbestez bigarrena behar duela dio Larrañagak: " Baserriaren edozein zati edo elementu izendatzeko hitzak baditugu euskaraz, baina surfaz hitz egiteko...".
|
|
|
Horietaz gain, badira egitekoak oraindik ere: Orotariko> Euskal> Hiztegia> eta Hiztegi> Batua> osatzea eta amaitzea,
|
hitzak
sortu eta beste hizkuntzetakoak etxekotzea eta, Nafarroan, testu idatziak urri samarrak izanik, ahozkotasunari lehentasuna ematea, ahozko hizkuntza xehero jaso eta argitaratzeari, alegia. Euskaltzaindiak badu zeresana hiztegigintzan:
|
|
|
Erdal mailegurik hartu nahi eza da horrelakoak eratzeko arrazoia. Eratorbidea
|
hitzak
sortzeko erabili beharreko baliabidea da, baina horrek ez du esan nahi nolanahi era daitezkeenik. (4) an ageri den osasunketa> hitzak aditzera ematen digu, dirudienez, osasun> hitza ez zitzaiola aski idatzi zuenari edo teknikoago iritziko ziola atzizkidunari, keta> oro har aditzoin bati eransten bazaio ere9.
|
|
|
Modulu lexikoaren ebaluazioan, alde batetik,
|
hitzak
sortzeko gaitasuna neurtzen da, izendatze probaren bidez. Objektuen irudiak aurkezten dira, haien izenak idatz ditzan; marrazkiko objektuetako baten izena esaten da, objektua seinala dezan; definizio bat ematen da, definizio horri dagokion objektuaren izena idatz dezan.
|
|
|
–
|
Hitzak
sortu erdaratik hartutako honako atzizki hauek erabiliz: dura, duria, mendu, ezia, zio, tate, oso, antza.
|
|
|
Saio horietan, haurraren kontzientzia fonologikoa lantzen da, hots, ahozko hizkuntzaren soinuak identifikatu eta erabiltzeko trebetasuna. Kontzientzia fonologikoa lantzeko, errimak ezagutu eta ekoizten dira, silabak ezagutzen dira, hitza fonematan zatitzen da, fonemak elkartuz
|
hitzak
sortzen dira, soinu bat beste batez ordezkatzen da. Esaldien, hitzen, silaben eta fonemen segmentazio eta sintesi ariketak egiten dira.
|
|
2009
|
|
|
...uena?, irmo ari zen berean, hitz bakoitzari bere tonua emanez, bai, baina ahotsa goratu gabe, musikaltasun orekatu baten barruan, bere jardunari tirabirarik gabeko marka ezartzen ziola, Maria Bibianaren erreakzioetan igar zitekeena, gelara asaldatuta sartu zena ongi baretuta baitzegoen ordurako, arnasa ere halaxe hartzen baitzuen neskak, hartzen ari zenik ohartu ere gabe, izebak ahoskatzen zituèn
|
hitzen inguruan
sortzen zèn bake giroan integratuta; hizketaldi hura, gainera, Maria Bibianari zuzendua zen, berari espresuki?, eta horregatik, beharbada, Maria Bibianaren begiek distira berezi bat zuten, bere arreta osoaren isla izan zitekeena, edo bere esperantzarena, izebaren hitzak, bake sortzaile izateaz gain, aizto txiki batzuk ere izan baitzitezkeen, ausaz, bere existentziaren korapilo ustez askaezina as...
|
|
|
Zeintzuk dira, baina? Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik
|
hitzen
sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat sartu digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan haiekin lanean abiatu nintzelako, protesta egin niola, haien garairaino erabiltzen genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Tokiko informazioa goizero goizero emango zuten egunkariak helburu hartuta, Euskarazko Komunikazio Taldeak (EKT)
|
Hitzak
sortzeko bidea martxan jarri zuen. Arrazoiak eta xedeak, honakoak (Iratxe Bidaola, komunikazio pertsonala, 2009):
|
|
|
Terminoei sorkuntza baliabidea egokitzeko, lehen irizpidea hitzak OEHn sarrera gisa agertzen diren edo ez egiaztatzea izan da; agertuz gero, euskal ondare lexikaleko hitzak direla onartu dugu, eta
|
hitzak
sortzeko erabili diren baliabideak ez ditugu kontuan izan. Adibidez, adibide, baliodun, kenketa...
|
|
|
15 Berria egunkaria kaleratzen duen EKTk bere baitan zenbait enpresa ditu eta horietako bat Euskal Editorea da, Berria kaleratzeaz arduratzen dena.
|
Hitzak
sortu eta garatzeaz Bertako Hedabideak enpresa arduratzen da EKTren baitan. Azpienpresa bakoitzak bere langile ordezkariak ditu eta horiek guztiak EKTko langile batzordeko kide dira.
|
|
|
Pertsonaia famatu askoren maniei eta obsesioei buruzko berriek, jaki organikoen eta gehigarririk gabekoen kontsumo esklusiboaren alde egiten duten janariekin, elikadura nahaste berri batekiko interesa piztu zuten bere garaian. Arazo hori “ortorexia”
|
hitzarekin
sortu zen, hots, janari osasuntsuaren obsesioarekin. Ariketa fisiko gogorreko ordu eta orduen ondoren gorputz gihartsua lortzeko obsesioari ere izen bat jarri zitzaion:
|
|
|
Jazza da nire mundua, baina egitasmo bat dut musika elektronikoan dabiltzan ikaskide batzuekin. Abestu egiten dut horretan,
|
hitzak
sortu eta konposatu talde kideekin batera. Esaterako, elektronikarekin bost ahotsezko polifonia egiten dut nire ahotsarekin.
|
|
|
Ez zituzten komikiak alde batera utzi nahi. ...zeko beste era bat sortu zuten, liburuen moduan inprimaturiko komikiak, nobela baten antzeko istorioa zekartzatenak, baina komiki moduan adierazia.Komiki argitaletxeek ikustean komikizaleek dirua zutela (jada ez ziren haurrak, lanpostua zuten gazte helduak ziren, beren soldatekin), komikiak saltzeko beste modu bat pentsatu beharra zuten, komiki zein tebeo hitza alde batera utziz.Eta nobela grafiko
|
hitza
sortu zuten. Nobela grafikoa, izenak dioen bezala, nobela bat da; baina hitz hutsez kontatu beharrean, marrazkiekin (komikiekin) adierazten da istorioa.Teoria batek hauxe esaten du:
|
|
|
...u2013, irmo ari zen berean, hitz bakoitzari bere tonua emanez, bai, baina ahotsa goratu gabe, musikaltasun orekatu baten barruan, bere jardunari tirabirarik gabeko marka ezartzen ziola, Maria Bibianaren erreakzioetan igar zitekeena, gelara asaldatuta sartu zena ongi baretuta baitzegoen ordurako, arnasa ere halaxe hartzen baitzuen neskak, hartzen ari zenik ohartu ere gabe, izebak ahoskatzen zituèn
|
hitzen inguruan
sortzen zèn bake giroan integratuta; hizketaldi hura, gainera, Maria Bibianari zuzendua zen –berari espresuki–, eta horregatik, beharbada, Maria Bibianaren begiek distira berezi bat zuten, bere arreta osoaren isla izan zitekeena, edo bere esperantzarena, izebaren hitzak, bake sortzaile izateaz gain, aizto txiki batzuk ere izan baitzitezkeen, ausaz, bere existentziaren korapilo ustez as...
|
|
|
Bere buruaz beste egingo. Darioren
|
hitzek
sortzen zuten bake aura hura behar zuen. Batzuetan maltzurki saiatzen zen askatzen medikuak bere ariman ezartzen zuen boteretik, eta, horretarako, 1920an zen bezala gogoratzen zuen, kasualitate baten bidez, edo Ange Martinelliren bidez?
|
|
2010
|
|
|
Marxismoan bilatzen nuena euskararen edukian aurkitu dut. Iaz azaldu nizuen zelan ugazaba eta osaba berbek, Vladimir Propen herri literaturaren gaineko ikerketek, enperadore erromatarrek erabiltzen zuten norberaren arrebaren semea oinordeko bihurtzeko ohiturak eta beste mila datuk frogatzen duten gure familia harremanak adierazteko
|
hitzak
sortu ziren garaian jabetza emakumeen bidez transmititzen zela. Egungo ikerketa etnografikoetan kultur edukien transmisioa zelan eta noren bidez egiten den aztertzen dugunean, ondorio berera heltzen gara.
|
|
|
Ingelesezko, reduce, reuse, recycle
|
hitzetatik
sortzen da 3R deritzonaren filosofia. Zer den jakin nahi?
|
|
|
Ez nion deus kontatu. Nire
|
hitzek
sortuko zuten istiluak ikaratzen ninduen. Amak ezin zuen susmatu ere egin zertan ari zen bere seme maitea.
|
|
|
t â? hizkia galdu zuen eta Kresal
|
hitza
sortu zen, euskeraz itsasoko ura eta gaztelaniaz atera zen â?, kristal â?
|
|
|
Hizkuntza da gizabanakoen arteko komunikazioa ahalbidetzen duen funtziokognitiboa. Pertsonek zeinuz osatutako sistema edo kode baten bitartez hitz egitenikasten dute; hau da,
|
hitzak
sortzen dituzte. Kode hori ikasprozesu luze bateaneskuratzen da.
|
|
|
– Letrak erabiliz
|
hitzak
sortu: fruten edo animalien izenak sortu.
|
|
|
|
hitzak
sortzen dira,
|
|
|
Literatura
|
hitzek
sortzen duten ilusioa bada, irakurri gabeko liburuen aurrean izan ohi duguna da liburuen arte honi loturiko sentipen indartsuenetako bat. Eskuratu baino lehen, liburuaz nahi eta espero duguna irudikatzen dugu.
|
|
|
" Baina, David! Hemen..." Keinuak egiten zituen eskuarekin, baina ez zitzaion
|
hitzik
sortzen eztarritik. Besarkatu egin nuen.
|
|
|
Manuel Larramendigandik aurrera luzaroan jasan behar izan da euskaraz joera hori: erdarazkoak ez diren
|
hitzak
sortzekoa, baina euskarazkoak ere ez. Amazigen artean berdin, idazten hasi eta hizkuntza normalizatzeko orduan, arabieraren eta beste hizkuntzen presiopean, ez da erraza izango hizkuntzaren logikaren oreka mantentzea.
|
|
|
Hori bakoitzaren betebeharra da. Aingeruak eskatu digu gure aitorpena ozenki erratea,
|
hitzek
sortzen baitute. Ozenki Errege makilaren onarpena aitortuz, Zeruko indarra gure gainera jautsarazten dugu, gure betebeharra betetzeko.
|
|
|
|
Hitzak
sortzen du; horrela ez duzue gehiago gibelatzerik.
|
|
2011
|
|
|
Euskarazko errekurtso faltan gaztelaniara pasatuz. Gainontzeko hizkuntzetan
|
hitzak
sortu egiten dira eta gazteek ere beraientzat norma bihurtuko diren espresioak sortzen dituzte. Horrela hitz egiteko modu berezi horrek adin taldeari izaera propioa ematen dio.
|
|
|
Maiatarrei dagokienez, oinarrizko aldarrikapena da aurreko hori. Ondo dakigunez, maia hizkuntzak mendebaldekoekin alderatuta arras bestelakoak dira tipologiari dagokionez, atzizki sistemaz osatutako hizkuntza aglutinanteak baitira haiek, zenbaki kategoriak eta
|
hitzak
sortzeko beste baliabide batzuk dituztenak. Maiatarren iritziz, beraz, beren mintzairak galduko balira, ingurumenarekiko daukaten adierazpen sistema hori guztia galdu egingo lukete, ñabarduraz jositako mundu sinboliko hori guztia ezin baitute mendebaldeko hizkuntzek aditzera eman?.
|
|
|
Musikarako mututasuna aldarrikatu zuen, eta txukuntasunaren baitan kaosa ereitea. Artearen agortzea susmatuz? «desartizazioa»
|
hitza
sortu zuen egoera hori adierazteko?, Beckett-en L, innommable eleberriaren azken hitzak hartu zituen bere mezua aditzera emateko: «Il faut continuer», nahiz eta ahaleginean frakasatu.
|
|
|
Hala ere, errehabilitazioa amaitu ondoren, zirujauek egiaztatu dute emakumeak normaltasunez hitz egin dezakeela.’ Emakume hori ahotsik gabe zegoen 1999az geroztik, bere ahots kordak kaltetuta geratu zirenean operazio batean. Operazio horren ondoren trakeotomia bat egin zioten
|
hitzak
sortzeko gailu elektroniko bat instalatzeko, baina soinu artifizial batekin. Medikuek adierazi zuten paziente hori laringe transplantea egiteko hautagai egokia zela; izan ere, 2006an giltzurruneko eta pankreako transplantea jaso ondoren, organoak errefusatzea saihesteko botikak hartzen zituen.
|
|
|
Ahoskatzeko errazagoak diren fonemen ordez beste batzuk erabiltzen ditu (“tertziarioa” nahi dut, “pezoa” eta “pisua”). Hizkuntza distortsionatu eta ia ulergaitzak diren
|
hitzak
sortzen ditu. Errepikatu konbultsiboki silaba bat edo gehiago esaldi bat ematean.
|
|
|
Askotan errepikatu izan da ez duela norberak poesia uzten, baizik eta poesiak uzten duela bat, eta nik uste dut hori, zoritxarrez, egia handia dela, eta batzuetan, iluntasunean ez dakit, baina ezintasunean sartzen zara eta hitzek utzi egiten zaituzte. Ez datozkizu hitzak, eta hitzak oso garrantzitsuak dira,
|
hitzek
sor dezaketen exaltazio gune, momentu hori poesia idazten hasterakoan, oso beharrezkoa da. Ez baldin badituzu poemaren hitzak ikusten, halako bisio bat bezala, ez bazaituzte barrua inarrosten, orduan idatz dezakezu poesia, baina poesia lehorra izango da edo kontzeptuala izango da.
|
|
|
Hamalau dira hiru disko horietan modu horretako piezak, baina ez dago haren lana —ez letretan, are gutxiago tratamendu musikaletangainontzeko kantari herrikoi garaikideekin parekatzerik. Haren poetak, iparraldekoak guztiak Aresti izan ezik, ia ez dira ezagunak hegoaldean (Auxtin Zamora da kanten erdien letragilea), eta
|
hitzokin
sortutako lanak gehiago du goi mailako bilaketa garaikidetik, kantari folky tik baino.
|
|
|
Letra guztiak daude neure aurrean, neure esku, zer
|
hitz
sortu, zer idatzi horma zuri hartan.
|
|
2012
|
|
|
Gutxi batzuek ezagutzen zuten Internet orain 30 urte, eta inor gutxik imajina zezakeen asmakuntzak gizartean zenbateko eragina izango zuen. Gizartea behatuta, William Gibson (Hego Karolina, AEB, 1948) etorkizuna aurreikusteko gai izan zen bere estreinako eleberrian Neuromancer (1984), eta horretan, hain zuzen ere, ziberespazioaren kontzeptua eta
|
hitzak
sortu zituen. Idazlea Bilboko Gutun Zuria literatur jaialdian izan da, eta orainaldiko errealitatearen eta etorkizunekoaren arteko loturaz aritu da.
|
|
|
Ez esan bitartean Euskaltzaindiak
|
hitzak
sortu behar dituenik!
|
|
|
Zenbat
|
hitz
sortu ditu Euskaltzaindiak? " Arartekoa"," a bildua" eta gutti gehiago.
|
|
|
1 IRITZI/ USTE
|
hitzekin
sortutakoak
|
|
|
beste muturrean dagoen, gezur?
|
hitzarekin
sortzen dituen enuntziatu parentetikoei buruz ere:
|
|
|
Iritzia, hitza bezalako
|
hitzekin
sortutako enuntziazio mailako baldintza perpausak:
|
|
|
Zeharkako baldintza (enuntziazio mailakoa): iritzia, hitzabezalako
|
hitzekin
sortutako erritozko baldintzak.
|
|
|
Egia111
|
hitzarekin
sortutakoak
|
|
|
Zeharkako baldintza (enuntziazio mailakoa): EGIA
|
hitzarekin
sortutako erritozko baldintza.
|
|
|
111 Gezur hitzarekin ere sortu izan ditu enuntziatu parentetikoak, baina, corpus honetan bederen, ez da egia
|
hitzarekin
sortutakoak bezain emankorra gertatzen. Hona hemen adibideren bat:
|
|
|
eta, leopardo?
|
hitzekin
sortutako errimak. Bestaldetik,, abrazar?
|
|
|
Tolosaldeko eta Leitzaldekoa (2003ko martxoan), Oarso Bidasokoa (Oarsoaldekoa 2003ko ekainean abiatu zen, eta Bidasokoa, 2009ko martxoan; ondoren, elkartu ziren), Urola Kostakoa (2004ko otsailean), Goierrikoa (2004ko urrian) eta Irutxulokoa (2005eko otsailean). Bizkaian beste bi
|
Hitza
sortu ziren: Busturialdekoa (2005eko abenduan) eta Lea Artibai eta Mutrikukoa (2003ko azaroan).
|
|
|
Geroago, 2010eko azaroan Herrialdeetako
|
Hitzak
sortu ziren eta orduz geroztik Berriarekin batera banatzen dira. Bost dira:
|
|
|
Hutsera murriztu behar zituen zoriaren aukerak, eta modu bakarra zegoen horretarako: zoriak aukeratu zituzkeen
|
hitzak
sortzea eta erabiltzea. Horregatik erabaki zuen –esperantoa gogoan– hizkuntza berri eta propio bat garatzea, edo gutxien gutxienez inongo hiztegietan egongo ez ziren hitzak asmatzea.
|
|
|
Beti aldean daraman aspaldi
|
hitzik
sortu ez duen kaiera zabaldu du. Eta idatzi egin du.
|
|
|
Egiak begiak urratzen dituela zion Mari Ameztoi zenak bere Luhusoko Kaperan, xakur ttikia sahetsean. Urteak jin urteak joan, egiak jin zaizkigu ostean, zalapartaka eta ziliportaz, besten ekintza eta hitzetarik eta begira egon garen aldi oro
|
hitzak
sortzen ziren. Joan diren urteetako idazlaneri begira halako sendipen bereziak jauntziak zituela ageri zen.
|
|
|
SENTSAZIOZKO
|
HITZAK
SORTZEKO SORTUA.
|
|
2013
|
|
|
Dagoeneko hiru disko luze argitaratu dituzue. Nolakoa da
|
hitzak
sortzeko prozesua. Disko guztietan erabili dugu jendearekin elkarlanean sortzeko sistema, abesti guztiak sortu ditugu horrela.
|
|
2014
|
|
|
Ipar Euskal Herriko
|
Hitza
sortzeko eta garatzeko ere lan handia egin zuen Renteriak, Baionako ordezkaritzako lankideekin batera. Mikel Arregi BERRIAko kudeatzailea ere ibili zen harekin atzera eta aurrera.
|
|
|
Hala ere, zaila izan zen erritmo hari eustea.
|
HITZA
sortu zenean izan zen beste aldaketa handi bat, eta bi aukera izan genituen mahai gainean: pertsiana jaitsi ala aldizkaria goitik behera aldatu, osagarritasunaren bila.
|
|
|
Proposamenaren osotasuna kontuan hartuta, aipatzekoak dira maila berean Oier Guillanen noizbehinkako gogoetak, Ander Fernandezen soinu espazioa. Muskulok Asier Sarasolaren
|
hitzekin
sortutako kanta desesperatua barne, eta panpinen nahiz itzal proiektatuen iradokitze maila.
|
|
|
Agian, itzulerek ez dutelako hitzik ekarri behar. Agian, oraindik ez direlako elkarri esateko dituzten
|
hitzak
sortzeko gai.
|
|
|
Mikrofonoak boterea ematenbaitu, eta batek sentitzen baitu isildutako ahotsei, ikuspegiei eta esperientzieibozgorailua emateko halako ardura bat. Bizitza osoan isilik pasa eta
|
hitza
sortu zaionmutuaren larritasuna, dena eta ondo esan nahia, aukera hori opari eman zaiola etaeman bezala ken dakiokeela sumatzen duenaren urgentzia.
|
|
|
Horrelako egoerak ekiditeko, energiaxahutu zitzaketen jarduerei uko egin behar zieten, hala nola ikasketei eta jardueraprofesionalei. 1869an, George Miller Beard fisikan, neurologian eta elektropatianadituak neurastenia
|
hitza
sortu zuen agortze nerbiosoak eragindako larritasun etaabaildura izentzeko.
|
|
|
Haren biografia narratiboa konstante etiko batek gidatu izan du: herria
|
hitzetan
sortzeko ekintzak. Ahotsak eta gorputzak bat egiten dutenean, subjektu estetikoaren proiekzio osoa gertatzen da kulturara, erritual komunitarioak iratzarri duen subjektu estetikoaren kategoria errituala da.
|
|
|
arrazoi sortzaileak gidatzen du bere hitzaren sorkuntza norabidea. Bertsolariaren biografiak metatu izan duen balioan, herria
|
hitzetan
sortzeko hitzezko akziodun era aurkitu dugu. Hitzezko akziodun erak erakusten digu unibertso poetiko narratiboa sortu, jariotu, egonkortu eta eraldatzeko ahaltasuna duela.
|
|
|
Biografia horren balioari, bere buruarekiko harremana eraikitzeko jarrera sortzailean eusten zaio: herria
|
hitzetan
sortzeko ekintza. Hortaz, ahalmentze komunitarioaren norabidean kokatu dugu.
|
|
|
«Jendarte metaforizatzaile»ra (Maillard, 1992) begira dagoen giza legamia aberatsa aurkitu dugu hor. Bertsolariaren biografiaren balioa herria
|
hitzetan
sortzeko ahaltasun metaforikoari loturik aurkitu baldin badugu, Agorak erakusten digu subjektu berriranzko trantsizioa elkarbizitzaren balio malguagoan erein beharrekoa duela. Komunitate berdinkidea pentsatzeko garaian sarturik gaudela iragartzen ari zaigu XXI. mendeko Agora.
|
|
|
Kontzeptu nagusiak kontzeptu mapen goiko aldean jarriko dira, eta haien mende daudenak, berriz, beheko aldean. Horretarako, kontzeptuak garrantziaren arabera antolatu behar ditugu taulan, eta kontzeptuen arteko lotura
|
hitzak
sortu behar dira. Gogoan izan horiek galdera moduan jartzen direla.
|
|
|
Lotura
|
hitzak
sortzen.
|
|
|
Kanabera hartu zidan ottok eta haltz bati kontra jo zuen laxarazteko" zikinkeria" erranez. Belarrean zen buttiga, urera ezin hel, bere mamutza mila pata higitzen, so egon nintzaion ottoren
|
hitzak
sortu zidan nazkak hartua. Urera lerratu zen herrestan, eta igerika hasi bere palpitazio bitxiekin, hola kurritzen baitira ureko guziak arrain ez direlarik, txipiroi, marmoka eta beste.
|
|
|
|
Hitzekin
sortzen den lehenengo harremana ere haptikoa da. Amahizkuntza ukigarria.
|
|
|
Bertsolariak hitzarekin duen abilitatea miresteko biltzen gara. Baina zein da bertsolariaren
|
hitzak
sortzen duen esanahiaren eta politikaren arteko harremana. Hizkuntzaren abilitateek duten komunikatzeko ahalmena entzulegoarekin konektatzen dute, ikus entzulegoaren sentimenduekin.
|
|
|
Aurrekoarekin oso loturik dago, bestetik, ki ren bigarren adiera. Ki erabilera ezberdinak dituen euskarazko atzizkia ere bada; alde batetik, emeki edo poliki bezalako
|
hitzak
sortzeko moduzko adberbiogilea dugu; bestetik, materia edo zatia adierazten duten hitzak sortzekoa —aterki, izozki, odolki—; eta, azkenik, osotasun baten zati berdinak adierazteko hitzak sortzen dituena — biki, hiruki.
|
|
|
Aurrekoarekin oso loturik dago, bestetik, ki ren bigarren adiera. Ki erabilera ezberdinak dituen euskarazko atzizkia ere bada; alde batetik, emeki edo poliki bezalako hitzak sortzeko moduzko adberbiogilea dugu; bestetik, materia edo zatia adierazten duten
|
hitzak
sortzekoa —aterki, izozki, odolki—; eta, azkenik, osotasun baten zati berdinak adierazteko hitzak sortzen dituena — biki, hiruki.
|
|
|
Aurrekoarekin oso loturik dago, bestetik, ki ren bigarren adiera. Ki erabilera ezberdinak dituen euskarazko atzizkia ere bada; alde batetik, emeki edo poliki bezalako hitzak sortzeko moduzko adberbiogilea dugu; bestetik, materia edo zatia adierazten duten hitzak sortzekoa —aterki, izozki, odolki—; eta, azkenik, osotasun baten zati berdinak adierazteko
|
hitzak
sortzen dituena — biki, hiruki.
|
|
2015
|
|
|
–Euzkadi izenaz jokatuko duzue, jarraitu zuen Rezolak, aurrekoarengan bere
|
hitzek
sortzen zuten eragina atseginez aztertuz?. Pedro Vallana duk entrenatzailea, eta jokalariak, hitaz gain, bildu ahal izan ditugun puntako euskal futbolariak:
|
|
|
Hitzak erdaratik hartzea ere errazago gertatzen da lagunarte giroan. Egin dezagun kontu bat bateko jarduna dela,
|
hitzak
sortzeko eta lantzeko astirik ematen ez duena, eta burura etortzen den lehena edo boladan dagoena erabiltzen da.
|
|
|
Hitzak erdibitu egiten dira batzuetan, bitan banatzen. Hartara, grekozko polupous hitzetik (pous, oina), latina bitarteko (polypus), bi
|
hitz
sortu ziren hainbat hizkuntzatan: pulpo eta polipo gaztelaniaz; poulpe eta polype frantsesez; polpo eta polipo italieraz.
|
|
|
b) Bost letrako zenbat
|
hitz
sor daitezke MAISU hitzaren letrekin (hitzak zentzudunak edo
|
|
|
Gaurko esku pilota baizik ez du esan nahi «blé» horrek, baina inork ez dit argitu nondik datorren, gure pilotako adituen artean. Nire ikerketa digitalen arabera, badirudi ingeleseko play
|
hitzetik
sortua dela.
|
|
|
...orri berezia ferekatuz gabe eta ezer ordaindu beharrik gabe, eta esku haiek zabaldu duten bitartean izan dinat mundu hau zabal esku artean liburuak diona jasoz behatz puntetan zirrara batez. Eta orain agian Jainkorik gabean, eta dena delako bat dela sinistu behar izan ezkero, iruditzen zaidan dela, hala ere, hizkuntzaren asmatzailerik, hodeietan eta olatuen gainean idazten dakienen bat, ez dagoena
|
hitzen bidez
sortzen asma dezan, izan dadin, dena; azti edo sorgin, inolaz, gure aurretik eta gure ondorengo izan dadin dena.ISPILUETARA
|
|
|
" Promotores del nasayuwe" deitzen diren eragileek lan ona egin dute lauzpabost urteotan. 40 lagun dira une honetan Caukako iparraldean komunitatez komunitate dabiltzanak, hizkuntza berreskuratzeko eta kontzientzia esnatzeko hainbat jardun konbinatuz (hezkuntzan irakasleei lagundu eta sustatzea, musika eta kultura sortzea, helduei irakastea,
|
hitzak
sortzea, familiak animatzea...). Lehen gaztelaniaz egiten ziren bilera eta batzar asko neurri on batean nasaz egiten hasi dira.
|