Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 49

2007
‎— Trufa hadi, ba, suhia. Ar.. le.. ko, ez, ar... ko.. e.., ba kaka to, hik erran dukan hitz horrek deus ez dik balio afera huntan!
‎Baina, gure jakintsu handiek erranik, nehork, nehon, nehoiz ez du baieztatzen ahal emazte batek edo emazte talde batek eginik izan den arrastorik kausitu dela. Eta, beraz," gizona" hitza aipatzen dugu lehengo biztanleez mintzatzeko,... hola delako gure mintzairan..." gizona" hitz horrek gizarte osoa izendatzen duelako, bai emazteak bai gizonak hein berean. Bestalde, beti gure arduradunen arabera, pentsatzekoa da denbora basati eta bortitz heietan, emaztea gauza guti zitakela, eta orain baino zapalduagoa eta menperatuagoa zitakela hain segur...
Hitz hori laido bat bezala zitzaion, ezin barkatuzkoa.
2008
‎Piallek: Mustukeria? Zer da hitz hori?
2010
‎Hor, huts egin dinat". Zoritxarrez, segidan ene idazkian zuzendu nuen hitz horretaz ez naiz gehiago oroitzen.
‎G. Ez diagu oraino hitzik hori adierazteko.
‎‘Fede’ hitz horretan sentitzen dut bizi indar bat, erlijio edo ‘credo’ baten onespen intelektualarekin deus ikustekorik ez duenik.
Hitz horiekin batera, zeharkako jestua eginik, ez dena ez zuta, ez eta errarakoa.
2012
‎Kanbotik Urkoirako bidean, majestate haundi bat hartzen zuen bazter inguruak: ...ar haundi bat arbol ilunek estalia, gainean etxe villa lerrokada batekin, baratzeetako hortensia gorri urdinak korona baten perlak iduri, eskuin aldera pentzeak Paxkalekura buruz, zuhaitz ederren gibelean, eta han, Urtsu mendiko mazela zabal argiak, eta ororen gainean zeruko hodei zuri eta beltz borobil gizenak seinale baten haiduru balira euri leunez bazterren ehorzteko... Agorrila... nork deabru hitz hori asmatu zuen hilabete honentzat, genuen erran heze ila, hobeki izanen zen, ez balitz hazi ila jadanik baliatua izan...
‎Ginituen zor parte bat baizik ez zuten ordaindu. Beste parteaz, uxerrekin egin akordioen bidez, hilabete orotako ordainketa nuen gerokotz segurtatu behar, axut guretzat hitz hori jatetik.
‎Orleane Berriko esklabo askatuak 1865ean erran zuena: " Zer du balio ene askatasunak osasunik ez badut?" Argi ttipia dauka hitz horrek hiltzera doanaren gogoan! Osasuna, Osasuna!
2013
‎Normala! Jauna, hitz hori laket zait, hori bai, gizonezko izaiteko. Orduan, Jauna, ikus arte. Etorriko natzaizu berriz ikustera denbora baldin badut.
2014
‎Gehiago behar ote da? Ez dezaket erran, bainan gehiago hori ez ditake ezkontza izan non ez diogun hitz horri erran nahi berri bat eman nahi, zuria beltza deitzen bagenu bezala.
‎1630an Joanes Etxeberriren Noelac eta Canta espiritual berriac. ‘Berriac’ hitz horrek erran nahi ote du besterik ere izan zela lehenago. Libururik ez bazen ere, kantikak baziren.
2016
‎Auriol izeneko pertsona bat" christian" deitua dela. Ezagutzen dugun dokumentu zaharrena da hitz hori erabiltzen duena. Gizon hori giristino berria ote zen, beraz beste erlijio batetik konbertituak?
‎Horietarik batek zerbait ikusteko izaten ahal zuen, lehenago hemen bizi zirenekin, Tambourin deitura zutenak Xemartin bezala. Jakin gabean, Xermenek hartu zuen senartzat agot jatorriko gizon bat, nahiz eta, ez batak ezta besteak, ez zuten sekulan hitz hori entzuna. Hori ez zen amaren gustukoa izan, bere alabarentzat zerbait hobea amesten baitzuen.
‎Eskerrak lagundu nauten guztiei, manera batez edo bestez, memoria isildu honen biltzen eta argitaratzen; baita bizia eman didaten aita amei, elkarrekin ezkondu zirenak, jakin gabean agot jatorrikoak zirela biak, ezta zer adierazpen zuen hitz horrek.
‎Harentzat agotek kasta bat osatzen dute. Hitz hori latinek heldu da (castus) eta erran nahi du: garbia, nahasi gabea.
‎Gure jakinean, bigarren aldia da Ameztoikoek akta bat egiten dutela noble batekin, lehena 15 mendean izan zen eta orduan idatzia zen Ameztoiko Bernat" cristian" bat zela. Aldi honetan notarioak ez du aipatzen agota dela edo izan zela Ameztoiko Bernat, 1688tik hitz horren erabiltzea debekatua baitzen. Lekukoak dira:
‎Communaute de St Etienne et quartiers en dependans (Doneztebeko erkidegoa eta barne diren auzoak) atzematen dira Agotenia, Agotainia, Agotarenia, Agot Handia eta Agotzuria etxeak, besteen artean idatziak. Harrigarri lirateke norberak bere burua agota bezala kalifikatzea, jakinez hitz hori irain bat zela. Hortik ageri da beste herritarrek zituztela etxeak izendatzen eta ez bertakoek, deia idatzi dudan bezala aurretik aipatu ikerketan.
2017
‎Ez zen luzatu hogeitabatgarren mendera itzultzeko eta gehitzeko: Non duk janaria. Normalki hozkailuan dun. Ez zaidak" normalki" hitz hori gustatzen.
‎Etxehorik, paper puska hartuta egin zuen marrazki bat eta erakutsi Dulini: Horrelako tatuajea. Hori bera, aldiz ez dakit zer adierazten duen marrazki horrek. Eta gero zer gertatu zen. Gertatu hitz hori bitxia da zure ahoan. Gero, gauaz, berriz hartu du bere lana. Non, non zen bere eremua?
‎Itzuli zen xede batekin buruan. Jakin behar zuen zer zegoen Akelarre hitz horren atzean.
‎Hitzematen diote Frantziatik Turkiara libre joaten dela. Frantziar gobernu ezberdinek hitz hori janez, preso atxikiko dute Toulon, Paue, Amboisen. Hor Napoleon III gaiak 1852ko urriaren 23an zuzenean erranen dio aske uzten duela.
2018
‎" Nafarroa!", erantzun zuen Umezurtzak geldi geldirik. " Zer bandera?"" Independentzia!" Hitz hori erranik, gizon gaztea berehala lurrera jauzi, katuka ibili eta hotsik egin gabe oihanera joan da, bere erantzuna bala batez jarraikirik izanen delako beldurrez, dudarik gabe, baina sarjentu zaharrak prestatu zuen karabina bildu zuen. " Hum, erran zion bere tropari, kristau honek ez dik egungo pasahitza gogoan hartu.
Hitz horrez euskaldunek gaitz eta gaizto ez diren jende zozoak deitzen dituzte. Azken horiek, ibar zenbaitetan oraino, deabruak harturik bezala ikusirik dira eta exorzismoa pairatzen dute.
‎Haren arabera, Tartaro euskal mitologiako begi bakarreko erraldoia zorigaitzeko zelten alegoria besterik ez da. Basajauna, basaburutarrak zioenez, orangutana da (egia esan, txinpantzea edo bonoboa adierazi nahi zuen), hitz horrek hain zuen ere" basa jauna" esan nahi duelako malaysieraz. Euskaldunak Afrikan zeuden garaian gizaide espezie horrekin bizi izan ziren eta XVIII. mendean, oraindik ere, ale batzuk Pirinioetan atzemanak ziren.
2021
‎Eta badoa berriz bere lagunen ondorat, karta partida finitzeko; eta gero ikusten dugu berriz, bisaia gorri gorria; oihu batean erraiten du: " Hara nola tratatzen ditugun ‘les cons’ gure lantegian!" (Tolosan, hitz hori ardura enpleatua da; zenbaitzuek diote apaintzen dituela kasik esaldi guziak; eta ez da gezurra!).
‎Eta hala bazen, garrasi batean botatzen zuen: " Saltatrix!" hitz horrek latinez erran nahi du" dantzaria".
‎Zertako? Hitz hori birao madarikazio bat izanen dea?
‎Ideia hori barreiatu zelarik herrian, gure errient eta errientsak joan ziren etxez etxe eta galdegiten zuten deneri beren haurrak eskola laikoan atxikitzeko. Jendeek ez zuten arraposturik emaiten... bakarrik zenbait jandarmek, mugazainek eta" komunist" batzuek (hola deitzen genituen, bainan ez genekien hitz horren zentzua!) Atrebitu ziren beren baia emaitera eskolari.
‎Diario Vascok ez du itzulpenik eman; ABCk Aperros@ ekarri zuen, parentesi artean. Gero, hedabide askotan ematen duten itzulpena izan zen, Araluce eta" sus perros guardianes"; hitz horren jite txarra literatura antiterroristaren terrenta errepikatua izan da:
‎Zerbait eztabaidatu bada, terrorismoaren kontzeptua bera dugu. Abertzaleen inguru ideologikoan dudarik ez bada estatu terrorismoa kalifikatzeko, militanteen ekintzei begira batzuek ez dute inoiz hitz hori erabili.
‎Egilearen identitatea ezagutu gabe, nekez jakiten ahal da zer dagoen hitz horien atzean.
‎" Pourrut anderea badakizu abizen polita duzula, xori baten izena, tortoilarena, hain zuzen, uso purruta nire eskualdeko leku batzutan holako izena ematen zaio xori eder horri. Eta amak erantzun" Ospital Jauna zer poza xori eder horren abizena edukitzea!" Dirudiz, hitz horren ortografia frantsesez euskarazkoarekin konparatuz nahiko antzekoa da.
2022
‎Errotik laboraria zen, erran nezake laborari arrazakoa zela, haatik" arraza" hitz hori kakotxen artean ezarriz, ez baita beti frantses" race" hitzaren itzulpen eta baliokide zuzena: beste sentsu batekin erabiltzen dugu euskaldun zaharrek, adibidez gure familia zabalarentzat" gure arraza" diogularik, eta euskaraz ongi dakiten guztiek aise konprenituko naute xehetasun gehiagorik gabe.
‎Hitzematen diote Frantziatik Turkiara libre joaten dela. Frantziar gobernu ezberdinek hitz hori janez, preso atxikiko dute Toulon, Paue, Amboisen. Hor Napoleon III gaiak 1852ko urriaren 16an zuzenean erranen dio aske uzten duela.
‎Haatik herritar guztiek gaztelaniaz jakin behar dute, ez omen baitezpada tokiko hizkuntza," tambien" horrek stricto sensu aditzera emanarren: interpretazio ofizialak ez du hitz hori kontutan hartzen, erranahi betean ez bederen. Beraz euskara gaztelaniaren azpitik dago.
‎Zer hizkuntza zure begiena haugertatzen denean!!! Mihixa, btfigordetzen dizut hitz bat, zuk anitz maite duzuna, baina jakin ezazu, ene Mihixa, zurako bakarrik dela hitz hori. Zaindu zaitez.
2023
‎Egia da, Ebanjelioa esklabotzatik ateratako erkaketez betea da; baina Kristoren ahoan hitz hori amodioaren amarrua zen; esklaboek berek nahi zioten Jainkoari beren burua esklabo bezala bihotzez eskaini; eta hori instant batez eta betiko egindako emaitza izan arren, horren ondotik esklabo horiek ez dira segundo bat ere geratzen otoitz egitetik Jainkoak haiek esklabotzan manten zitzan
‎Frantzian, Vichyko gobernuak lanbide erakunde bakarrak eta derrigorrezkoak sortu ditu langileentzat. Pena da, moda modernoari jarraituz, korporazio izena eman diela; izan ere, korporazio hitz horrek izendatzen baitu egiaz zerbait hain desberdina eta hain ederra; baina ongi da erakunde hil horiek hemen izaitea sindikatu aktibitatearen parte hilaren tokia hartzeko; haiek ezeztatzea lanjerosa litzateke; askoz hobe litzateke eguneroko borroka dirurako eta berehalako errebindikaziorako haien gain ematea. Partidu politikoei dagokienez, askatasun giro orokor batean denak debekatuak balira, espero izaitekoa da haien ezkutuko existentzia bederen zaildua izango litzaiekeela.
‎Frantziako erreinuaz ere mintzatzen zen; hitz horretan nahasiak ziren herriaren alderako obligazioa eta erregearen alderako fidelitatea; baina bi oztopok eragotzi zuten sentimendu bikoitz horri garbi izaitea, baita Joana Arc ekoaren garaian ere; ez da ahantzi behar Pariseko populua santuaren kontra zegoela.
‎Abertzale hitz horrek geroztik hartuko zuen zentzuan, garai hartan abertzaleak ziren jende bakarrak traidore hutsak agertu zitzaizkien garaikideei eta ondokoei; adibidez Talleyrand106 bezalako jendeak zeinek ez zituzten, errana izan zen bezala, erregimen guziak zerbitzatu baizik eta Frantzia hainbat erregimen pean; baina haientzat Frantzia ez zen nazio burujabea, ezta erregea ere; Frantzia estatu frantziarra ze...
‎Ordura arte, erlijiozko atxikimenduaren moduan, ongi publikoaz, erregeaz edo jauntxoaz mintza zitekeen; eta Richelieuk, lehenbizikoak, sortu zuen printzipioa zeinaren arabera funtzio publiko bat betetzen zuen edonork, funtzio publiko hori betetzean, fidelitatea zor diola ez publikoari, ez erregeari ere, baina estatuari, ez eta beste inori. Zaila litzateke estatua definitzea modu zehatzean; baina ukaezina da hitz horrek errealitate bat islatzen duela.
‎Hastapenean, anitz puntutan 1789ko iraultza iragartzen zuen Fronda izeneko matxinada zapartatu ondoren, Louis XIV.a boterean jarri zen gehiago diktadore gisa ezen ez eta subirano legitimo gisa; horixe zuen adierazten" Ni naiz Estatua" esaldiak; hau ez da errege baten pentsamoldea; Montesquieuk ezkutuko hitzetan hori oso ongi esplikatu zuen, baina bazen Montesquieuk bere garaian oraindik ikus ez zezakeena, hau da, bi etapa izan zirela frantziar monarkiaren endekapenean: lehenik Charles V.aren ondoren monarkia despotismo pertsonalean eraldatu zen, eta Richelieuren ondoren despotismo pertsonal hori joera totalitarioko estatu makina batek ordeztu zuen; eta Marxek zioen bezala, estatu makina horrek ez zuen bakarrik biziraun; izan ere, perfekzionatu eta hazi zen ere erregimen aldaketa guzietan barna.
‎Korporazioak suntsituz frantses iraultzak aurrerapen teknikoari lagundu baldin badio, moralki gaizkia ere egin du, edo bederen jada partzialki egina zen gaizkia kontsakratu du. Ez dugu sobera errepikatuko korporazio hitza gaur edozein ingurumenetan erabiltzen denean, hitz horrek ez duela deus ikusteko egiazko korporazioekin.
‎Behin korporazioak desagertuta, gizakiaren bizi indibidualean lana bilakatu da dirua helburutzat duen baliabidea. Nazioen Ligaren eraikitze testuetan bada esaldi bat baizik eta lana ez zela gehiago merkantzia izanen; gustu txarreko arraileria da; gure garaian jende anitzek pentsatzen dute Levy Bruhlek115 aurre logikoa deitzen duen mentalitatetik biziki urrun direla; alta Nazioen Ligaren hitz horren eraginkortasun majikoan sinetsi dute Australia hondoko basa batek baino gehiago. Beharrezkoa den produktu bat zirkuitu komertzialetik kentzen denean, produktu horretarako beste banaketa modu bat aurreikusten da; baina horrelako deus ez zuten aurreikusi lanerako zeina bistakoa denez merkantzia egon den.116
‎Du Bellayk idazten zuenean: " Frantzia, arteen, armen eta legeen ama", lege hitz hori soberan zegoen. Montesquieuk biziki ongi erakutsi zuen bezala eta berak baino lehenagoan Retz kardinalak bere buruargitasun jenialarekin esplikatu zuen bezala, Charles VI.aren heriotzaz geroz, izatez, ez zegoen inolako legerik Frantzian; eta 1715etik 1789ra artio, Frantzia Ingalaterraren eskolan umiltasunez beteriko suhar batekin jarri zen; iduri zuen orduko populazio esklaboen artean ingelesek bakarrik hiritar izena merezi zutela.
‎Horregatik frantses askok, kolonietako zapalduei kolaborazioz hitz egitea bidezkoa aurkitzen zutenek, jarraitu dute problemarik gabe hitz hori ahoskatzen beren nagusi alemanei mintzatzeko.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia