|
2000
|
|
|
" ez hintzen", esan zuen," behar zen garaian, behar zen tokian". " Niri", saiatu zen Xan," inork ez dit esan... nik... toki jakinik ez nuen..."; argudio haiek ordea, hain ziren ahulak, hain ziren lekuz kanpokoak, Xanen boza motelduz joan baitzen, azken
|
hitzak
berak ere apenas entzun ahal izateraino. Ez zuen behinik behin Bonifazio komentzitu.
|
|
2001
|
|
|
Maitearen bilo horiak noizbait zuritu zirenean, geroaren segurtatzeko bederen, Joanesek erabaki zuen kantu berriak ematea hobe zuela. Piarres Gatzonek idatzi zion musika eta
|
hitzak
bere izpiritutik isuri ziren. Emaitzarekin nahikoa fier zen Joanes, hitzezko eta soinuzko jostailuak plazaz plaza jendeak loriatzen zituela.
|
|
|
" Alemanez, boterea eta indarkeria
|
hitz
bera dira".
|
|
2002
|
|
|
Hamabost urtetik beherako neska mutilen txorta jotzeak adar jartzeak sexu perbertsioak dituzte hizpide, seguru. Zuk fucking bakarrik endelegatzen duzu, baina ez
|
hitza
bera endelegatzen duzulako, turuta batek fucking guztiak itotzen dituelako baizik. Fucking, turuta.
|
|
2003
|
|
|
Inorena ez den leku batean. Azkarregi dela esango dio bestelako
|
hitzik
bere ahotik oraingoz entzuteko. Bera ez dela horrelakoa.
|
|
2004
|
|
|
Norbaiti egokia ez zen zerbait esaten zion aldiro beste lelorik ez zuen entzuten. Bazirudien
|
hitza
bera ere kendua ziotela, horren zuen entzute gutxi. Donostian, ordea, aintzat hartzen zuten, eta ez zen Lekunberrin bezala koadrilako ergela," Izateko, direna direla, ergel bat behar duten jendearen artean" Aliziak esanen zion bezala.
|
|
|
|
Hitzak
bere artean ahoskatu ahala errabia olde bat igo zitzaion zintzurrera. Alizia irudikatu zuen maltzurki barrezka:
|
|
|
Koadrila
|
hitza
bera ere nazkagarria iruditu zitzaion, euskaldunen banakakotasun gabeziak sortutako talde ama zorrotz bezain irentzailea. Eta bere buruari aitortu beharra zion, azken bolada hartan, jada gazte ez zela, egunerokotasunaren pisutasunak gero eta makurtzenagotzen zuela; aitortu beharra zion, batzuetan ments zuela komuntasunaren epeltasunari esker bizia erraz bihurtzen zuen jende talde hura, ama ments izaten den moduan.
|
|
|
Hori esaten du nagusiak. Azken
|
hitza
berak nola baitaukan."
|
|
2005
|
|
|
Harrian irristatzen denean euriak sortzen duen isla imitatu". Sortzaile
|
hitzak
berak barregura ematen dio.
|
|
2006
|
|
|
Gizon Handiaren ustez, benetan handi ziren liburuen ezaugarri nagusia zen bertatik edozein tesi, baita guztiz kontrajarrita zeudenak ere –edo ia ia–, atera ahal izaten dela. Horretarako, baina, liburu handi batek irakurle handi bat eskatzen zuen; eta ‘irakurle handi bat’ horrek irakurle sortzailea esan nahi zuen; alegia, bere burua liburuaren jatorrizko hitz, ideia, datu eta pertzepzio estetikoko eskema ugariekin kontrastatuko zuen irakurlea,
|
hitzok
bere gisa, eta uneko bere interes eta obsesioaren argitara, berrinterpretatuko zituen arte, zentzu bat, zentzu berri bat, edo nahiago bada berriz funtzionala eta operatiboa den zentzua emateraino. Holako irakurketa egiteko gauza den irakurle sortzailea da liburu bati gaurkotasuna, betierekotasuna, eternitatea ematen ahal dion bakarra, holako irakurle bat da edozein liburu handi bihur dezakeena.
|
|
2011
|
|
|
Aitorrek asteak pasa ditzake taberna batera sartu gabe eta nik urteak kirolik egin gabe. Badira
|
hitzak
berak milaka aldiz darabiltzanak eta neronek inoiz ere ez, entzun egiten ditudan arren ez dute nire ahoa bete eta, batez ere ez ditut, ezin ditut, irudi zehatz batekin, usain batekin edo haize batekin lotu. Aneto Balaitous kranpoiak pinoiak kulota aurrelaria.
|
|
|
Gidaria zutik, atzera beha, guri, bidaiari guztiak guri, guztiak, baina Gorkak bereari ostera, pokerka ateratzen zituela
|
hitzak
bere leize sakonetik.
|
|
|
Eta bilakatuko zara martiri guztiak bezala gero herriaren anestesia. Formola aipatzea krudelegia litzateke, eta bestalde, herria
|
hitza
bera jarriko dute urte gutxi barru formoletan. Zergatik esaten dudan hori?
|
|
2013
|
|
|
Neskak ez zituen mutilaren hitzak aditu, entzun bai, baina aditu ez, ez ziruditelako
|
hitzak
bere belarrietan, laztanak ziruditen; haren altzora salto egiteko gogoari ez eusteko beldur izan zen. Eta hura ondoan izan gabe asko sufrituko zuela ere jakin zuen.
|
|
2014
|
|
|
Mahaia jasotzeko tenorea, ordea, ohera joateko tenorea zen. " Ohera!" entzun zuen, baina segituan
|
hitza
bere buruaren zokoren batera bota zuen harrika, eta Txomini begira segitu zuen. Eskerrak, amak hatzarekin ganbara isolatua erakutsi zien; ezagutu berri zituen neska kuxkuxeroen begiradatik salbu egingo zuen lo!
|
|
|
Esaten da Argalari" Moro" ere esaten ziotela lagunek Angelun, Sarrionandiak 30 urte geroago erabili zuen
|
hitz
bera, Gurugún aritzen ziren haiei esateko erabiltzen zen bezala, Algortara, 1937an, sartu zirenei buruz hitz egiteko ahoskatzen zena.
|
|
2015
|
|
|
Kafkaren Peter Gorria bezala sentitzen zen sarritan. Honen
|
hitzak
bere egiten zituen: batzuetan jendeak higuindu egiten nau, halako moldez, non nekez eusten diodan oka egiteko gogoari.
|
|
2017
|
|
|
Nire belarrietara dimentsio mistikoa hartzen zuen on
|
hitzak
berak esanda.
|
|
2018
|
|
|
Batzuek bizitza osoa dute aurretik, oraindik zer deskubrituko duten ere ez dakite, mundua irensteko gogoz daude. Besteek, aldiz, azkeneko geltokian itxaroten diote trenari, eta itxaronaldi luzearen ostean
|
hitzak
berak ere agortuta daude, herdoilduta, akabatuta eta esanahiz itota. Keinuak geratzen dira soilik, keinu nekatuak eta geldoak.
|
|
2019
|
|
|
Azazkalak sartzen dizkit… Katuaren erpea, doluaren artea. Badakit bere kaxan lokartu orduko, isilka etorri eta hozka egingo didala hankan, ziztuan alde egiteko, azken
|
hitza
berea dela erakutsi nahiko balit bezala.
|
|
2020
|
|
|
Idazleak ausente egon nahi luke; antzezpenaren ardura duena, aldiz, presentziaren xamana da edo ez da ezer. Itxuraz
|
hitz
bera izan arren, ez du pisu eta abiadura bera idatzi ondoren desagertu nahi duenaren hitzak, edo hitz hori habitatuz aldiro aldiro biziarazten duenarenak. Iturbe eta Intxaurragaren kasuan, jakina, abantaila handia ematen dio bikoteari lehenengoa, idazlea izateaz gain, irrati emakume petoa izateak.
|
|
2021
|
|
|
Umore hegemonikoa,
|
hitzak
berak dioen moduan, hegemonia elikatzen duena litzateke [11], normatik bertatik sortua. Beste batzuetan, ordea, hegemoniaren zerbitzura jardun beharrean, umoreak beste logika bati erantzuten dio, ordena jakin baten apurketa probokatuz.
|
|
|
Baina izango du kritikaria ere baden antzerkizalearen barne burutazio eta kezken berri ere, sortzaileen eta hartzaileen arteko bitartekari bilakatuta, kritikariak badakielako berea ez dela nolanahiko funtzioa. Epaitzea baino gehiago, heztea, dibulgatzea eta kultur diziplina jakinekiko maitasuna edo zaletasuna sustatzea izan liratekeelako kritika on baten funtziorik behinenak, “kritika”
|
hitzak
berak adierazten duen kritika egiteari muzin egin gabe.
|
|
|
Ingelesez liver esaten diote, eta
|
hitz
bera erabiltzen dute bizizale esateko. Hamletek bere buruari pigeon livered (uso gibela duena) esaten dio koldarra dela adierazteko.
|
|
|
Frantsesez sevrage esaten zaio zerbaiten kontsumoa eteteari, sevrage tabagique edo sevrage alcoolique diote.
|
Hitz
bera erabiltzen da amaren esne bidezko elikaduraren etetea adierazteko, sevrage de l’allaitement, bai animaliei eta bai gizakiei gagozkiela.
|
|
2022
|
|
|
Zirkuituen xedea emanaldi pack a bermatzea delako. Estralurtar kontzeptuak, guretzat,
|
hitzak
berak iradokitzen duen bezala, lurraldeen arteko mugikortasunari egiten dio erreferentzia. Behar ditugun zirkuituak ezin dira lurraldeka zatitu.
|
|
|
Gauzak horrela, ulergarria dena eszenifikatzeak balorea galtzen du, noski. Sortzaileak behar berezi batean murgiltzen dira;
|
hitza
bere erreinutik bota eta irudien poetika goraipatzea.
|
|
2023
|
|
|
Baina nago kultura eta hiria gurutzatzen diren lekuan gertatzen denari buruzko hainbat pista ematen dizkigutela fatxada edertuek eta eraitsitako paretek, aditzera ematen baitute kultura hiri eredu bat bultzatzeko erreminta dela egun, beste ezer baino gehiago. Kultura
|
hitzaren
beraren esanahia auzitan dagoela iradoki, eta agerian uzten dute hiriari forma ematen dioten ikuspegi ezberdinen talka bat ere egon badagoela. Zertaz ari garen kulturaz ari garenean, horrek dirudi kontu honen guztiaren muina.
|
|
|
Aurrera egin aurretik, gentrifikazioa zer den zedarritzea komeni da agian, arantzatsua baita kontzeptua.
|
Hitza
bera 1964an sortu zuen Ruth Glass soziologo britainiarrak, Londresko Islington auzoan gertatzen zenaz aritzeko. Langileenak ziren degradatutako etxe zaharrak berritu, balioa handitu eta auzotarren profila aldatu zen, eta erosle aberatsak langileak ordezkatzera iritsi ziren azkenean.
|
|
|
Pio Barojaren istorio literarioa antzerkira ekartzeko Harkaitz Canori luzatu genion proposamena. On Pioren
|
hitzak
berak idatziko zituen. Behin istorioa argi zegoela ikusita, dantza guztiak harilkatzea eta Urbeltzen sinbolika guztia taularatze dramatiko batera eramatea izan zen nire lana.
|