|
2010
|
|
|
Ipar Euskal Herriko AEK k ikasleen matrikulazio fitxak Euskaltzaindiaren eskuetan ezarri ditu,
|
hiru
ikasturte hauei dagozkienak: , 20022003 eta Fitxa horiek bakar bakarrik ikerketa honetarako erabili dira, betiere izaera pertsonaleko datuen babesari buruz indarrean dauden arautegiak errespetatuz.
|
|
|
Ikuspegi diakronikoa izanen dugu ere,
|
hiru
ikasturte ezberdin hauek aztertuko baititugu: , eta.
|
|
|
Orotara,
|
hiru
ikasturte horietan bete izan diren 2837 fitxetarik 2607 ikasle fitxa baliatzeko gai izan gara: 1995 835 fitxa, 2002 893 fitxa eta 2008 879 fitxa.
|
|
|
Azken ohar bat. Hautatu ditugun
|
hiru
ikasturte horien arteko unea aski zabala izanik ere, gerta daiteke ikasle berdina ager daitekeela, hiru urte horietarik bi aldiz segidan: 1995 arte 7 urte ditugu eta 20022003tik arte 6 urte.
|
|
|
Ikasleak AEKren urratsen arabera: kopuruak
|
hiru
ikasturteak bildurik (zenbakitan,%)
|
|
|
AEKko ikasleen hizkuntza gaitasunak eta Europako Erreferentzia Markoa,
|
hiru
ikasturteetan
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak alderatzen baditugu gero eta proportzio berdintasun gehiago bada ikasle herritarren eta etorkinen artean. Ikasturte bakoitz, 100 ikasle hartuz, hona nola banatzen diren herritarrak eta etorkinak:
|
|
|
|
Hiru
ikasturteen bataz bestekoa bilatzen badugu, herriko ikasleen eta etorkinen arteko ezberdintasuna doi bat herrikoen abantailetan da: 100 ikasleetan 58 herrikoak dira eta 42 kanpokoak.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Halere
|
hiru
ikasturteetako emaitza gordinak orokorrean hartuz, jatorri ezberdintasuna (1514? 1093= 401) askoz genero ezberditasuna (1384? 1223= 161) baino handiagoa da.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak orokorrean hartuz, ohargarri da genero proportzioa kasik berdina dela herritarretan eta etorkinetan: 100 ikasletan 53 emazte eta 47 gizon.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Emaitza gordinak ikasturte bakoitzarentzat agertzen dira eta gero orokorki,
|
hiru
ikasturteak metatuz. Erantzunik eman ez dutenak 179 ziren.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteen arteko konparaketa bat egiten badugu, ohartzen gara orokorrean erantzun duten ikasleen kopurua 63 ikaslez handiagotu dela. Baina herriko ikasleak kasik 80ez guttiagotu direlarik, etorkinak 140ez emendatu dira.
|
|
|
Adinarteak konparatzen baditugu,
|
hiru
ikasturteak metatuz, 25 urtekoak dira jendetsuenak, gero 35 urtekoak, hirugarrenik zaharrenenak, eta azkenik gazteenenak. Ordena kantitatibo bera aurkitzen da orokorki 2002an eta 2008an, baina 1995ean zaharrenen multzoa zen ttipiena.
|
|
|
Baditugu kasik ikasle guztien adinak. Beraz batez besteko adina aurki dezakegu herriko ikasleentzat, etorkinentzat, orokorki, ikasturte bakoitzarentzat eta
|
hiru
ikasturteak metatuz. Gauza bera egin genezake batez besteko adin teorikoak erabiliz, dakigularik zenbat ikasle diren aipatu kategoria bakoitzean.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak metatuz erran dezakegu adinarte gazteena kasik 4 aldiz jendetsuago dela herrikoetan ezinez eta etorkinetan (%26 versus %7). Alderantziz adinarte zaharrena kasik 2 aldiz jendetsuago da etorkinetan (%29 versus %16).
|
|
|
Era orokorrean etorkinak herrikoak baino zaharrago dira. Eta bi multzoetan,
|
hiru
ikasturteetan zehar, ikasleen adina emendatzen da.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak metatuz, nabari da, ikasle gazte gehienak herritarrak direla. 16 urteko ikasleetan etorkinak %16 dira, herrikoak baino 5etan guttiago.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
AEKko ikasleen lan egoera
|
hiru
ikasturteak hartuz
|
|
|
Ikus dezagun jatorriaren araberako multzo bakoitzean eta orokorki ehun ikasleen artean zenbat diren lanean, erretretan eta lan gabezian.
|
Hiru
ikasturteak aztertuz, ikusiko dugu zer aldaketa gertatu den 1995tik 2008 arte.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Aldiz erretretan direnak gero eta gehiago dira.
|
Hiru
ikasturteetan ikasle etorkin gehiago bada erretretan eta langabezian herrikoei konparatuz.
|
|
|
Ikus dezagun lan egoera bakoitzean ehun ikasleen artean zenbat diren herrikoak eta zenbat etorkinak.
|
Hiru
ikasturteak aztertuz, ikusiko dugu zer aldaketa gertatu den 1995tik 2008 arte.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Hirugarren sektoreko ikasleak gehiengo handian daude
|
hiru
ikasturteetan, bereziki 2008, non ere ikasleen hiru laurdenetara heltzen baitira.
|
|
|
INSEEren hiru errolden batez bestekoa ateratuz eta AEKko
|
hiru
ikasturterenak berdintasunak nabari dira bigarren eta hirugarren sektoreetan ehuneko bizpahiru pundu gora-behera: %22 eta %71 versus %25 eta %72 hurrenez hurren.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Taula honetan adibidetzat hartu ditugun 300 ikasleak aurkezten ditugu,
|
hiru
ikasturteak metatuz. Ikus dezagun zer nolako lanbideak agertzen diren zerrendatu ditugun 8 languneetan.
|
|
|
Ohiko metodoari jarraikiz herrikoen eta etorkinen kopuruak bereizi ditugu bi talde horien ezaugarriak azaltzeko.
|
Hiru
ikasturteen arteko balizko berezitasunak ere aztertu ditugu, urtean, urtean eta urtean izan daitezkeenak beraz.
|
|
|
Urtekako datuen analisatzeak ez digu emaitza berezirik ekarten,
|
hiru
ikasturteetako datuak gutxi gorabehera berdinak dira.
|
|
|
Lehen zutabeko zenbakiek eta zenbaki multzoek hizkuntzak identifikatzen dituzte. Hiztunak hiru zutabetan kontatuak dira, herrikoak, etorkinak eta
|
hiru
ikasturteetako ikasle guztiak.
|
|
|
Hona hizkuntza bakoitzarentzat hiztunen kopurua ordenan,
|
hiru
ikasturteetako ikasleak bilduz, herrikoak eta etorkinak bereiziz.
|
|
|
Hizkuntza gaitasuna aztertuko dugu
|
hiru
ikasturteetan zehar ikusteko aldaketarik agertzen den. Herriko ikasleak eta etorkinak bereizten ditugu.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Ikasle guziak kontuan hartzen baditugu, aipatu bi hizkuntza gaitasunetan elebakarren multzoa da ahulena, hiztunen herena, %33 lehen ikasturtean eta gero 3 pundu gehiago. Beraz elebidunak edo eleaskodunak gehiengo handian dira
|
hiru
ikasturteetan zehar, %67 eta %64 artean. Ikasturte orotan gaztelaniadunak ingelesdunak baino gehiago dira, baina bien arteko proportzioa ttipituz doa:
|
|
|
Orain herriko ikasleak eta ikasle etorkinak alderatzen baditugu, ezberdintasun handiak agertzen dira.
|
Hiru
ikasturteetan, frantsesdun elebakarren ehunekoa ahulago da ikasle etorkinetan 14 punduz lehen ikasturtean, 5 punduz bigarrenean eta 11 punduz hirugarrenean. Bataz beste% 29 elebakar dira ikasle etorkinetan eta %39 herrikoetan.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteetan zehar, AEKko ikasleen familiak zerrendatu ditugu, hizkuntza giroaren arabera: familia euskaldunak, linguistikoki mistoak eta erdaldunak.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
|
Hiru
ikasturteetan zehar, familia euskaldunen eremuan Euskal Herrian sortuak diren ikasleak beti gehiengoan daude ikasle etorkinei konparatuz. Bainan bilakaeran herriko ikasleak gero eta gutiago dira, ikasle etorkinak gero eta gehixago direlarik.
|
|
|
Denbora berean, familia mistoen edo elebidunen alorrean ere herriko ikasleak etorkinak baino gehiago dira
|
hiru
ikasturteetan. Baina hemen bi kurbak, herritarrena eta etorkinena, petik gora doaz eta bien arteko ezberdintasuna ttipitzen da:
|
|
|
Orain
|
hiru
ikasturteetako ikasle guztiak aztergaitzat hartuko ditugu, taula orokor batean eta araberako grafikoan.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteak
|
|
|
Baina
|
hiru
ikasturteetako ikasle guztiak biltzen baditugu, jatorria kontuan hartu gabe, ohartzen gara familietako hizkuntza giroen oreka kasik matematikoa dela, zenbaki gordinetan eta are gehiago ehunekotan:
|
|
|
Aztertzen ditugun
|
hiru
ikasturteen denboran, hiru inkesta soziolinguistiko egin ziren Euskal Herri osoan, Eusko Jaurlaritzaren zuzendaritzapean (1996ean, 2001ean eta 2006an). Interesgarria litzateke, Iparraldeko emaitzak konparatzea AEKko ikasleei buruzko ikerketa honekin.
|
|
|
|
Hiru
ikasturteetako ikasle guztiak kontuan hartuz, familia euskaldunak, erdaldunak eta elebidunak hein berean daude, herenaren heinean.
|
|
|
Aztertzen ditugun
|
hiru
ikasturteen denboran, hiru inkesta soziolinguistiko egin ziren Euskal Herri osoan, Eusko Jaurlaritzaren zuzendaritzapean.
|
|
|
Ondoko taulako lehen zutabean zerrendatu ditugu AEKko
|
hiru
ikasturteetan egin bilketak ikasleen familietako, lagunarteetako eta lankideetako hizkuntza giroak aztertuz. Denbora berean egin ziren hiru inkesta soziolinguistikoak zerrendatu ditugu ere (1996an, 2001ean eta 2006an).
|
|
|
Hain zuzen, ikasturte bakoitz, ikasleek informazio fitxak betetzen dituzte. Holaxet argibide anitz bildu dira, molde anonimoan,
|
hiru
ikasturteetan zehar, 19951996an, 2002 eta 2008. Hiru alor jorratu dira.
|
|
|
Nolakoak dira euskara ikasten duten etorkin helduak?
|
Hiru
ikasturteetan, etorkinak bertakoak baino gutiago dira baina ezberdintasuna leuntzen ari da: 1995ean etorkinak heren bat ziren, herrikoak bi heren; 2008an %48 eta %52 hurrenez hurren.
|
|
|
Ikasleak gero eta zaharragoak dira.
|
Hiru
ikasturteetako batez besteko adinak 35, 39 eta 42 urtekoak dira. Eta beti etorkinak herrikoak baino zaharrago dira.
|
|
|
Baina, normal den bezala, ikasle, etorkinak familia erdaldunetakoak dira gehiengo handi batean eta herrikoak, familia euskaldunetakoak gehiengo ttipi batean. Baina
|
hiru
ikasturteetan, zehar familien euskalduntasuna aldatu da. Ikasle etorkinen familiak gero eta, euskaldunago dira bi bilakabideetan, familia erdaldunak gutiago dira (%72, 1995, %59 2002, %47 2008) eta familia elebidunak gehiago (%16, %27, %39).
|