|
2000
|
|
|
Fenomenalismo honen defentsak, gainera, ‘ilusioen argumentuaren’ babesa jaso zuen. Batzuetan berez ez dituzten propietateak izango balituzte bezala hautematen ditugu objektu fisikoak —uretan goilara okertua dagoela dirudi, bi dimentsioko irudiek
|
hiru
dimentsio dituztela dirudi, etab.— Goilara okertua ez dagoenez eta marrazkia hiru dimentsiokoa ez denez, ikusten dugunak zerbait gehiago izan behar du, goilara eta marrazkia errepresentatzen dituen irudi mentalaren antzeko zerbait. Gauza bera gertatzen da haluzinatzerakoan, ikus dezakegun objektua benetan ikusten dugun tokian ez dagoelako.
|
|
|
Fenomenalismo honen defentsak, gainera, ‘ilusioen argumentuaren’ babesa jaso zuen. Batzuetan berez ez dituzten propietateak izango balituzte bezala hautematen ditugu objektu fisikoak —uretan goilara okertua dagoela dirudi, bi dimentsioko irudiek hiru dimentsio dituztela dirudi, etab.— Goilara okertua ez dagoenez eta marrazkia
|
hiru
dimentsiokoa ez denez, ikusten dugunak zerbait gehiago izan behar du, goilara eta marrazkia errepresentatzen dituen irudi mentalaren antzeko zerbait. Gauza bera gertatzen da haluzinatzerakoan, ikus dezakegun objektua benetan ikusten dugun tokian ez dagoelako.
|
|
2006
|
|
|
Gainera, islaturiko irudia ispiluaren atzealdean ikusten dugu, berton ezer ez egon arren, edo, zehazkiago esanda, ispiluari begira ikusten dugun irudia ez den zerbait. Fisikak
|
hiru
dimentsio onartzen baditu espazioan eta denbora bada laugarren dimentsioa, orduan, Kojeveren itauna, zer ote da ispiluaren atzealdean ikusten den hori. Espazioaren laugarren dimentsioa izan liteke?
|
|
2007
|
|
|
oso hipotesi gogoangarria da margolarien garapen teknikoa —sakontasuna, perspektiba, paisaia naturalen errealismoa... — eszenografia teatralak bultzatu zuela baieztatzen duena. Gauza jakina da Agatarko Samoskoak Eskiloren tragedia batentzat margotutako dekoratu batean esperimentatu zuela
|
hiru
dimentsioko espazioa eta perspektiba266; eszenografia tratatu bat ere idatzi zuen267.
|
|
|
• Agatarko Samoskoak, Eskiloren tragedia batentzat margotutako dekoratu batean, espazioa eta
|
hiru
dimentsioko giroak aurkezten ditu eta perspektibaren teoria garatzen: sakontasuna nola lortu esplikatzen du, paisaien trataera estetikoa nola borobildu, irudien tamainaren bidez bereiziz distantzia —gertutasuna eta urruntasuna—272.
|
|
|
• Pinturan, orobat, nabaritzen da lege optikoen aplikazioa: Polignotoren perspektiba eta konposizio panoramikoetan330; Agatarko Samoskoak Eskilorentzat margotutako
|
hiru
dimentsioko dekoratuan331; edo Parrasioren errealismo minimalistan.
|
|
|
• Agatarko Samoskoak Eskilorentzat
|
hiru
dimentsioko dekoratu bat margotu eta aurkeztu zuenean, esaterako, Demokrito eta Anaxagoras ibili ziren, besteak beste, paisaiaren agerpen estetikoari buruzko eztabaidan engaiatuta318.
|
|
2010
|
|
|
Dietrich, 2002: 74 Autore horrek, hizkuntza garapena dela eta, hasieratik elkar gurutzatzen eta baldintzatzen duten
|
hiru
dimentsio bereizten ditu —fonetikoa, lexikala eta morfosintaktikoa—, horietako bakoitzean berriz bi fase zehazten dituelarik: 1.
|
|
|
...Coseriu hizkuntzalari ezagunaren ekarpenei erreparatzea, hain zuzen, horrek —Humboldtengandik abiatuz—" hiztun arrunten ohiko hizketa" aztertu eta estrukturalismotik harantz doan" linguistika integrala" garatu nahi baitu34 Bere helburua, esan dezagun lehenik," hitz egitearen linguistikaren oinarriak ezartzea da", horretarako hitz egite horretan bertan"
|
hiru
dimentsio" bereizten dituelarik, hala nola," espresiboa, biologikoa eta kulturala" 35 Lehenengo biak" hizkuntzaz kanpoko baliabide espresiboekin" eta" hitz egitearen baldintzapen neurofisiologiko eta psikologikoekin" daude lotuak36, baina —nahiz eta gaitasun linguistikoan eragin— ez dira propioki hizkuntzalaritzaren beraren ikerketa objektu.... Zientzia linguistikoa, egiaz, hitz egitearen dimentsio kulturalean zentratzen da, hain zuzen," hizkuntza" bera —gogora dezagun Humboldt—" gizakiaren berezko gaitasun sortzailearen emaitza historikoa" delako37 Testuinguru horretan kokatu behar da, hain zuzen," konpetentzia edo jakite linguistikoa", eta, hortik abiatuz, baita gure autorearen ahalegina" hitz egitearen teoria orokor" bat abian jartzeko38 Helburu horri jarraituz, bada, Coseriuk, batetik —eta gorago aipatutakoaren haritik—, jarduera kulturala den hitz egite horretan bertan" hiru maila" bereizten ditu, hain zuzen," unibertsala, historikoa eta indibiduala" 39.
|
|
2011
|
|
|
• Akademiek modu dogmatikoan orain arte esandako gaitasunez gainera badira beste batzuk ere gure organismoan (mirari egileak, trebezia harrigarriko sendagileak, ulertezintzat jotzen dugun horren atzean dagoen oro...). Horrelakoetan, organismo fisikoa bide bat baino ez da, eta organismo hori erabiltzen dugu
|
hiru
dimentsioko mundu honetan beste zerbait erreal bihurtzeko.
|
|
|
Horrela, bada, existitzeak
|
hiru
dimentsio hartzen ditu bere baitan: lehenaldia, oraina eta etorkizuna.
|
|
2017
|
|
|
" Ni nirekin lotsatu naiz" esapideak adierazten duen egituran, izan ere, lotsak Bestearentzako ni objektu bat dakar, baina lotsatu den ipseitate bat ere eskatzen du, esapidearen ‘ni’ horrek erdizka baino adierazten ez duena. Beraz, lotsa
|
hiru
dimentsioren atzemate unitarioa da: " Ni nirekin lotsatu naiz Bestearen aurrean".
|
|
|
21 ‘2.2.1 Denborazko
|
hiru
dimentsioen fenomenologia’ Ikus, bereziki, ‘A) Iragana’ (150).
|