|
2000
|
|
|
Oraingo
|
honetan
ez hitzak irabazi du:
|
|
|
– Igande
|
honetan
ez dut bisitarik izango –esan dit Antxonek.
|
|
|
Ikastaroa egin nuen beste batzuekin batera, hainbatek egina izango duten moduan Erakundearen historian. ETArekiko harremanaz eta jarduera pertsonalaz ez naiz ariko,
|
hau
ez delako horretarako lekua, eta beti daudelako isilik gorde beharrekoak.
|
|
|
Halaxe da. Kartzela
|
honetan
ez da ikusten jendea azken gabeko eske negartian, zigarro ziztrin bat bi hiruren artean erretzen... Dirudienez, ez dago eskasiarik.
|
|
|
–
|
Honek
ez zakiat, baina hik behintzat sekulakoa! Altxa esku zuri horiek, kabroia!
|
|
|
– Nik ez hinduket salatuko, Goizeder –animatu nintzen esatera ikusmen hark eragindako harridura gainditu bezain laster– Nik ez ditinat zipaioak maite, ezta banketxeak ere. Eta –Lauaxeta seinalatuz–
|
honengatik
ez kezkatu, hau nirekin zagon. Gainera, edozer gauza esanda ere ez ziokenan inork kasurik egingo.
|
|
|
Tira, bai, horixe izango dut onena. Egia esan –arrazoitu nuen zeruetako hodei grisei begira–, eguraldi
|
honek
ez du kanpoan lo egiteko gogo handirik ematen. Zu ere Tolosara jaistekoa izango zara, noski.
|
|
|
Zaharra, dagoeneko atean, betiere kantari, beraiei begira, harrituta zegoen; ez sobera ere, kantatzeari pixkanaka utziz irribarre amultsu, eta hala ere oker samar bat egiten zienez. "
|
Hau
ez da igual bazkaltzera etorriko", esan zuen, azkenean; Raissak ez zuen berehalaxe erantzun; alabatxoari kasu egiten zion, bidenabar, beharbada, Xani; zaharrak, egonarriz: " eltzea jartzeko sutan", esan zuen.
|
|
|
Junek arretaz irakurri zuen. " Paper
|
hau
ez duzu Motakoa", esan zuen. Xanek hotzikara bat sumatu zuen.
|
|
2001
|
|
|
Eurolandean derrigorrez sartzeko, jendeen erosi ahalak hormatu zituzten gobernariek, eta azkenean, Altzürüküko ogia salbu, nehor ez zen deus ezen ordaintzeko gai. Auzo estatuan adibidez, sei milioi izaki hilabetean hiru mila liberarekin bizi zen, beste hainbeste oraino gutxiagorekin, eta gehiengoa SMICaren lerroan, Jakintza puntu
|
honek
ez zuen nehola ere merkatuen garapenik segurtatzen. Iltzez hornitu larruzko gerrikoa, azalari gero eta hurbilago zegoen.
|
|
|
Gasna suerte
|
hau
ez zitzaidan laket.
|
|
|
Egun hartan bigarren aldikoz haserretu nintzaion, karrikaren erdian, zapata pare sinple baten aukeratzen izugarriko denbora hartzen eta magazineko emazte adindua bortxatzen zuelako lurretik lau metrotan zeuden ataletaraino igotzera, zurubi zalantzakorrak erabiliz, bere zango meheekin, zain odoluriak agerian, daldaraka. Pena nuen andrearentzat, hargatik saldu nahian agian,
|
hau
ez zen etsitzen eta burua haurrarengana beheratzen zuela, amultsuki zioen zapata bereziak aldi oroz erakutsiz:
|
|
|
Arropa zenbait ere bezti nadin. Hummm gasna
|
hau
ez dun batere txarra!
|
|
|
Gasnak haztatzean eta gero bilkuretarik landa, perilik handienean, labana zorrotzaz haustean, oinazez hantu jatekoak ezpainetaratzen ziren. Elementu
|
honek
ez duke Joanesen biografia aberasten, baina bizia oro dolore partekatua delako kontzientzia gutxienez bermatzen lagundu gaitzake.
|
|
|
Halaz urteroko Euskaldun Ondarearen Batzarreko bestaren plegatzaileari Zirikari izeneko pieza estreinatuko zuela iragarri zion. Ez bat, ez bi,
|
honek
eza eman zion.
|
|
|
–Baina
|
hau
ez da matematika –oihukatu zuen–, poesia da!
|
|
|
Doloreak jasaten ikasiak ginen, panpox izateko bezala euskaldun jarduteko isilik sufritu behar baitzen baiki, frustrazioengatik irauten, hurbilduko zitzaigun askatasun goiztiria arte esperatzen, baina ezin genuen bazkari edo auhari bat buka gasna ments. Tragedia
|
honek
ez zuen bururik ez buztanik. Bizkitartean, otorduan bospasei gasna xerra mehe, hain mehar non zirudien alde bat bakarrik ez zutela, uste zenuen aste batentzat aserik zinela, libertate mikatzaren aitzin gela gelberetan sartua, hots!
|
|
|
Zergatik gabiltza tiro gurutzatuen artean hil zorian, gerla oihu egileak trintxeraren maldan gelditu direnean? Gerla
|
hau
ez da gurea –marmaratuz mukizapiak aho aitzinean jartzen genituen gasen trabak ekiditeko.
|
|
|
Alde batetik. Bestetik, pairatzen nuen esperantzarik gabeko desira
|
honen
ez agertzera deitzen ninduen Heziketak, maniako edo sordeis, frustratu sexual gisa kontsideratua izateko gutizia izpirik ez neukalako.
|
|
|
– Benga, Krixtottiki!
|
Hau
ez duk lo egiteko tokia!
|
|
|
|
Hau
ez doa errekan behera
|
|
|
|
Hau
ez doa errekan behera
|
|
|
|
Hau
ez du errekak eramango
|
|
|
Nire esku hartzea gehiegizkoa iruditu zait. Beste irtenbide dotoreago baten bila hasirik, beste liburu bat, hizkuntza estrainio batean idatziriko liburu ahantzi bat hartu dut (izan ere,
|
hau
ez nuen, inondik inora, gorputzean tatuatua), eta bigarren edo hirugarren orritik irekirik, hau aurkitu dut:
|
|
|
Kontuak kontu, zozomikote eta tenporekin bueltaka zebilen fraide batek ikusi omen ninduen aurrena, elizako ate ondoan, saskitxo batean. Grazia egin omen zion komunitateari nire izaerak, itsusi mortala izan arren arlo fisikoan, gehiegi maite ez nautenek diotenez, eta ez hain azkarra izpirituzkoan, eta inude batenean hazi ondoren, mundu anker
|
hau
ez zela niretzat iritzirik, nonbait, Arantzazuko fraideek hartu ninduten besoetako. Eta hantxe pasatu nuen nire gaztaroa, lehen ikasle eta gero baratzezain, munduaz eta bere ponperiaz deus jakin gabe, hogeita bost urteko adina bete nuen arte; orduan, nahi izan zuen halabeharrak ni aizkolari australiar baten erakustaldian suertatzea, eta ni neu aizkorarekin nahikoa trebea izaki, euskal ebakera erakusteko aitzakiarekin Australiara joan nintzen; han hamabost urtez, munduaren maleziak oro ikasi nituen; gerora, baina, munduaz enoaturik, Arantzazura itzuli nintzen, non seme bati egiten zaion bezalako harrera egin baitzidaten, eta berriz hartu bainuen lehengo lana, baratzezaina, fraideen komunitatearen oniritziaz eta abegi onaz.
|
|
|
maitasuna gorrotoaren gain jarriz bizia galtzea. Tamalez, azken bertsio
|
hau
ez da oso sinesgarria eta ziur asko harrapatutakoan berak asmatutako aitzakia baino ez zen izan.
|
|
|
Une llaburregi batez ongixko sentitu nintzen. Ondoren patuaz eta halabeharraz ere hausnarketa egin nuelakoan nago; hala ere, azken kontu
|
hau
ez da hain segurua.
|
|
|
|
Honek
ez du batere itxura onik. Ausart izan behar duzu".
|
|
2002
|
|
|
–
|
Hau
ez duk lehenengo aldia atxilotua izan naizena, eta pentsatzekoa duk berriz ere halakorik izan daitekeela. Inportanteena, gauza guztien artetik inportanteena, nerbioak ez galtzea duk, heriotza gainean sentituta ere.
|
|
|
–
|
Hau
ez da txantxetakoa izango, Mentxu. Froga honek alda dezake nire etorkizuna.
|
|
|
– Gerra puta
|
honegatik
ez balitz, Espainia zoragarria lukek –argitu zion Marriotek Madrilera iritsi zen bezain laster– Ikusi, ikusi Errepublikaren prentsa berria: Nuestra Cosecha, Nuestra División, Dabrowrzczak, Stajanov, Stalin...
|
|
|
– Gerra puta
|
honegatik
ez balitz, Espainia zoragarria lukek. Gerra puta honegatik eta, zer esanik ez, Peinado koñak nazkagarri honegatik.
|
|
|
|
Hau
ez da Passicot komandantearen karrika,
|
|
|
eta
|
honek
ez dauka zerikusirik semantikarekin.
|
|
|
eta muga
|
honek
ez dit aurrerago joaten uzten.
|
|
|
mugaertz
|
honek
ez digu bakerik eman nahi.
|
|
|
baketze
|
honek
ez digu ezeren bermerik emanen.
|
|
|
|
Hau
ez da zuk nahiko zenukeen mundua,
|
|
2003
|
|
|
Aitzakia baino gehiago dira, Damian. Etxe honetan zu itzuli arte egun osoan bakarrik egon beharra eta euli horiek nonahi,
|
hau
ez dago eramaterik. Auzoak beste modukoak balira, behintzat.
|
|
|
Ezin liteke.
|
Hau
ez da egia, egin du oihu. Eta biraoa bota du.
|
|
|
Dena utzi dute garbi. Barkatu, baina etxe
|
honetan
ez dugu postrearen ohiturarik, gehitu du Damianek, eta, berdin dio, esan diote bi gazteek. Nahikoa ari zara egiten.
|
|
|
Argos, ez utzi inguruko katuei arrimatzen agindu dio zakurrari, baina
|
honek
ez dio deus ulertu eta lorategirantz hartu du, bere egin beharrekoak egitera, seguru asko.
|
|
|
Hizkuntza ezberdinetan, gainera. Liburu
|
hau
ez dagoela iruditu zaigu. Tori, zeuretzat.
|
|
|
Gero gerokoak, Sinbadek ez zion guda oinetan izateari muzin egiten. Baina
|
honetaz
ez nion deus esan Bururi, ez eta bisitariari ere. Nire gogoetak ziren.
|
|
|
–Agiri
|
honen aurrekoa
ez duzu ekarri, ala? –erneguz bota nion.
|
|
|
Eta horretan Mallona denei aurrea hartuta. Baina
|
hau
ez nion esan Bernardo bisitari hari. Nekatzen hasia nintzen.
|
|
|
–Hala da ze, ez duzu partilarik –bota nion– Kontu
|
honetan
ez duzu irabazirik atera behar. Hala da?
|
|
|
–Gerra
|
hau
ez diagu ez hik ez nik gidatzen. Gobernuaren aginduak dituk –Sinbadek ez zuen sekula santan Jaurlaritza hitza erabiliko; nirekin behintzat– Zenbat eta faxista gutxiago gure artean, ba enbarazu gutxiago.
|
|
|
miseria koagulu
|
hau
ez litzateke,
|
|
|
eta
|
hau
ez da dokumentaletan agertzen.
|
|
|
|
hau
ez da amodiozko poema bat.
|
|
|
Aurpegiaren dardara
|
hau
ez da ezer.
|
|
2004
|
|
|
Baina morroi trajedun
|
honek
ez daki,
|
|
|
|
HAU
EZ DOK BRIXTON
|
|
|
|
Hau
ez dok Brixton esan nizun.
|
|
|
|
HAU
EZ DOK BRIXTON
|
|
|
|
Hau
ez dok Brixton esan nizun.
|
|
|
zeru gris puta
|
honek
ez ditu azalak berotzen,
|
|
|
mugitu behar
|
hau
ez bada
|
|
|
Finitu gabeko liburu
|
honetakoak
ez dira asko, horrek azaltzen du zein bataila handia zen poema bat ontzea Andolinentzat. Zeinen ilauna lan hura.
|
|
|
Igual bai, e. Igual ez duk hain zatarra izango... Ba;
|
honekin
ez diat deus egiten. Hi:
|
|
|
" Enee... Mutil
|
hau
ez zagon oso osoa... Ai!; hori ez maitia...
|
|
2005
|
|
|
Eta gainera ez duzue ene gatibatzeko eskubiderik.
|
Hau
ez da horrela pasatuko, diotsuet: jendarmeak deituko ditut.
|
|
|
– Sarraski
|
honek
ez duke azkenik! –Jacob etsirik zen.
|
|
|
– Otsoa bertan daukagu beraz –gizona irriz lehertu zen; irratia hil zuen eta solasaldiaren bururatzeko erran zuen–: Baina otso
|
honek
ez gaitu janen gure premia gorria daukalako, preseski jateko!
|
|
|
Gau
|
honetan
ez du Pantxo hartza bere ondoan, eta ezin ditu ur pistolaz uxatu.
|
|
|
Orain esan dinat.
|
Honek
ez zidan bakerik emango, bazakinat. Baina zuek ere ez duzue lo lasai egingo.
|
|
|
" Egon egon!
|
Hau
ez duk nire sukaldea!". Garai hartan etxe guztiak antzekoak ziren...
|
|
|
Ardo
|
honek
ez du sobera balio. Uxuala aterako dizut kemena berreskuratzeko.
|
|
|
Hura bezalakoxe bat egiteko esan nizun. Eta
|
hau
ez da hura bezalakoa.
|
|
|
egon nintzen, bai, baina zorionez, sorbalda zeharkatu zidan balak egindako zauria garbia izan zen. Lurrean nentzala inguruan zartarazi zuten mortero baten metrailak bete betean harrapatu zidan, ordea, eskuin eskua, eta
|
hau
ez, hau ezin izan zidaten salbatu, kinkearen kulunka eta trapu zurien estekatze presakakoaren artean galdu nuen eskua, sabaiko kinke kulunkaria bezain laxo gorputzetik banatua. Ez nuen eskua soilik galdu:
|
|
|
Helegite eta instantzia guztiak agorturik zeuden, eta ez genuen aita sukaldera sartu arte itxoin behar izan azken ebazpena ere urtegiaren aldekoa izan zela jakiteko. Euri jasa ari zuen kanpoan, eta aitaren zapata bustiek korridorean sartzean egin zuten zarata abailduak esan zigun, zaudete prest, hau guztiau ura izango da hemendik aste gutxitara, hemen oinez ibiltzea nekosoa izango da, koloreak eta ehundurak aldatuko dira, lanpara
|
hau
ez da gehiago piztuko, bonbillak ez baitira urpean pizten.
|
|
|
Harri koskorrak, gaztaina erreak –horiek ote Vallejoren harri beltzak harri zuriaren gainean? –, norbaitek utzitako orrialde zimurtua ere hantxe, Cortazar Carol Dunlopen konpainian datzan hilobian. Lagun zaharren artean nagoela sentitzen dut oraintxe, une alkoholiko gisako baten zelebrantzan ari naizela; euforia suerte
|
honek
ez dit, ordea, zutik egotea galarazten, abantaila hori daukat. Eugene Ionesco ere inguruan dabil:
|
|
|
Hori zozoenak ere badaki.
|
Hau
ez da, ordea, zozo kontua, hau birigarro kontua da eta birigarroen artean, Oxford Klubeko koadrilakoak birigarroenak.
|
|
|
Neurekin aski dute. Mutuaren hitzak bataiatu dudan
|
hau
ez dago inoren menpe, ezta irakurle ezinbestekoari baldintzaturik ere. Ez baitago inork irakur dezan idatzia.
|
|
|
Ez dut nire lekuan nik nahi ez dudanik onartu.
|
Hau
ez da Zoriona. Hau Otsoenea da.
|
|
|
Bestelako urik ez duela edaten berak eta harixe esker ez duela gaitzik ezagutu bizitza guztian. " Zango alu
|
hau
ez bertze –esan zion gero, makilaz joz belaun aldea–, sortzetik zaukaat izorratua". Arraiturre izenak, Urre Iturri nahi duela esan eta arrazoi handiarekin daukala jarrita horrela, urrea baino gehiago balio baitu handik sortzen den ur garbiak.
|
|
|
Joaquinek beti ukatuko du Senpe hil izana. Ikertu eta aurrera egiten badute, Pedro perutarrari egotziko diote hilketa, eta
|
honek
ez du ezer esango ugazabaren kaltetan. Ez, behintzat, emaztea eta seme alabak Arraiturren segur diren bitartean.
|
|
|
Susmo txarra hartu diot berehala, asmatu dut zer datorren. Kalezulo
|
honek
ez du irteerarik. Eta ezin diot ukorik egin, ez naiz aitzinatu.
|
|
|
Eta badakar, haize galego
|
hau
ez dabil bromatan. Enbata da.
|
|
|
Cruzeiro
|
honetan
ez dute bertoko inor makilatu.
|
|
|
Hondartza
|
honetan
ez da itorik lehorreratu bertoko.
|
|
|
Horma
|
honetan
ez diete arrotzei behatzen bertoko
|
|
|
Barru
|
honetan
ez gaitu euriak bustitzen bertoko.
|
|
|
Epai
|
honetan
ez da bilaurik hormara eroan bertoko.
|
|
|
Erloju
|
honetan
ez da hondar alerik okerka jausi bertoko.
|
|
|
Erbeste
|
honek
ez du bertoko negar zotinik merezi.
|
|
|
Amuchastegitarra nonbait, baina klaseak ez omen zinan heriotzatik libratu. Azken
|
hau
ez zakinat, baina ez luken harritzekoa. Europa ez dun inoiz izan sinetsarazi diguten bezain zabal eta laua.
|
|
|
– Baina
|
hau
ez duk gatz gema, hau gatz larria besterik ez duk!
|
|
|
Honetarako aldatu zitean estalkiaren itxigailua, kresalak herdoildua izanen delakoan gizon bakar batek, eta gauez, eta galernaz, inolako estakururik eduki ez dezan lanpara
|
hau
ez aldatzeko. Estalkiaren itxigailuaren mihia sakatu baino lehen zamarra askatu zuen lepoaldetik bularreraino, burutik ateratzekoa egin zuen.
|
|
|
Euskalduna eta baserritarrei lapurtzen!
|
Hau
ez duk horrela geratuko! Hik nozitu dituk beste guztienak!".
|
|
|
–
|
Hau
ez duk kanoikoa, hau hegazkinek jaurtia duk, beha hegal hauek...
|
|
|
Garaipen handia izan da hau, data historikoa Ondarretako kartzelan, Aitzolen zainekoek gabonila esaten dioten abenduaren zazpia apuntatu nahi baduzu, 1944 honetan. Baina gizajo
|
hau
ez dago konforme gaixo dagoelako ematen diogun tokamenarekin, nahiago luke ziegaz ziega hari tabakoa kendu, honi saldu, denen jaki hondarrak batu... merkataritza izorratu diogu, eta kontuak jakitea eragotzi. Horregatik ez ote dabilen mendeku bila.
|
|
|
–
|
Honek
ez dik gurekin nahi izaten!
|
|
|
Hari beha gelditu ziren, hirurek ere natur zientzietako orrialdeetan baino ikusia ez zuten arranoa zela pentsatuz, hegalen formagatik. Barbeitok ez zuen halako aukera lardaskatu,"
|
Hau
ez duk itsasoan ibiltzea, lagunok, hau mareajera irtetea baino askoz arriskutsuagoa duk". Ez zen ari beldurra emate alde, onena zen filmeetarako pasadizoak asmatzen eta zernahi onartzen zioten lagunek.
|
|
|
Ez da izugarri zaila asmatzea halere nolako solasak ibiliko zituzten itsasketa hartan," Frantsesek helikopteroak zauzkatek, gu non gabiltzan jakiteko bakarrik behar ote ditiztek?" eginen zuen marmar Atanasiok, baxurako arrantzan aritzen zen hura tarteka," Eskapadaren bat egin nahiko zitean eta haizeak eraman ditik, noroeste gogorrak jo zian bart", eta berehala Tomen aitak" Ez hain gogorra, eta orain bare zagok. Itsaso
|
honekin
ez zituan galduko, ume horiek ez!", eta arrazoi sendoagorik behar ez bazuen ere" Txalupa kalafateatu berria zegoan, ez duk posible hondoratzea itsaso honetan!", baina egoskorra Atanasio" Egarriak hil behar ditek bero honekin!", eta berehala" Isil hadi, Atanasio, neure onetik ateratzen nauk!", baina Atanasiok ez zeukan haurrik, laster minduko zuen ostera, ohartu ...
|
|
|
– Txalupa
|
hau
ez da egon lau aste uretan.
|
|
|
– Txalupa
|
honek
ez zaukak hilabete uretan egonaren usainik.
|
|
|
– Zura siku zagok ia,
|
hau
ez zen hain erraz lehortuko itsasoan egon balitz. Usain ezazue hemen eta esadazue!
|
|
2006
|
|
|
errealitate
|
hau
ez bada nirea,
|