2015
|
|
–In Deo faciemus virtutem?. Haren biografo A. Riberak
|
hau
dio: –Daviden esaldi hau bere brebiarioan idatzirik zeukan Teresak, oso gogoko zuelako?.
|
|
Zenbaki
|
honetan
esan du.
|
|
Kapitulu honetan Teresak erabiltzen duen lexikoaz
|
hau
esan daiteke: pozak eta samurtasunak sinonimoak dira eta esperientzia atsegingarri mota guztiak sartzen dira horien artean (bakea, asetasuna, atsegina), baina goi isurizkoak ez direnak, lortuak direnak (ik.
|
|
Berak nahi beza,
|
honetaz
esan nahi izan dudana nik ongi agertzen asmatu izatea eta grazia hori duenarentzat argigarri gerta dadila.
|
|
2 Barre egingo duzue, beharbada,
|
hau
diodalako eta zentzugabekeria irudituko zaizue, zuetako edonork pentsa dezakeelako ez dela halakorik behar, eta ez dela izango hain behe mailako emakumerik, erregearekin ezkontzeko adorerik ez duenik. –Hala uste dut izango dela lurreko erregearekin, baina zerukoarekin, neuk esaten dizuet, uste duzuen baino adore handiagoa behar dela; izan ere, gure berezko izaera oso beldurti eta apala da hain gauza handirako, eta ziurtzat dut, Jainkoak emango ez balio, zuek zein ongi datorkigun ikusi arren, ezinezkoa izango litzatekeela.
|
|
6 Beharbada,
|
hau
esango didazue: Jaunak arimari egiten dizkion goi mailako mesede hauen oroipenik geratuko ez bada gero, zer onura ekar diezaiokete?
|
|
9 Gero aitortzen dut ikustea gertatu zela, eta irudizko ikuskaria dela. . Ez dut
|
hau
esan nahi, ez bainaiz honetaz ari, adimenezko ikuskariaz baizik; bada, eskolagabea naizenez gero, nire moztasunak ez daki ezer esaten; otoitz honetaz honaino esan dudana, argi ikusten dut, ongi esana bada, ez naizela ni esan dudana.
|
|
Berak erantzun zion ez zekiela, eta zuela aurpegirik ikusten, ezta ezin zezakeela esandakoa baino gehiago esan; zekiena zela Bera zela hitz egiten ziona eta ez zela irudipena. Eta hainbesteko beldurrak sartzen bazizkioten ere, askotan ezin zuela zalantzan jarri, batez ere
|
hau
esaten zionean: Ez izan beldurrik, neu naiz.
|
|
4 Hala ere, badakit nik une batzuetan beldur handiaz zebilela; beste batzuetan oso nahasirik, hainbesteko ondasuna nondik etorri zitzaion ez baitzekien. Hura eta ni guztiz bat eginik geunden, eta ez zen ezer gertatzen haren ariman nik jakin gabe, eta horrela, lekuko ona izan naiteke eta sinets diezadakezue
|
honetaz
esaten dizuedan guztia.
|
|
Eta horrela, Jesu Kristo gure Jaunak behin apostoluen alde otoitz eginez, ez dakit non?
|
hau
esan zuen: bat izan zitezela Aitarekin eta Berarekin, Jesu Kristo gure Jauna Aitagan eta Aita Beragan dagoenez.
|
|
Eta guztiok sartzen gara hor, Haren Maiestateak esan baitzuen: Ez dut erregutzen hauen alde bakarrik, baita niregan sinetsiko dutenen alde ere, eta gainera
|
hau
dio: Ni haiekin nago.
|
|
7 Beste toki batzuetan
|
hau
esaten luze jardun dudanez gero, ez dut hemen esango. Jakinaren gainean egon zaiteztela nahi dut soilik, bide honetan onura handia atera eta nahi ditugun egoitzetara igotzeko, kontua ez dela asko pentsatzea, gartsu maitatzea baizik; eta horrela maitatzera gehien pizten zaituztena, huraxe egizue.
|
|
–Mi bivere Cristus es mori lucrun?. San Pauloren testua eta aplikazioa lerro artean idatzi zituen, aurrez idatzia zuena ezabatu ondoren;
|
hau
zioen ezabatu zuen zatian: –Jainkoarekin espiritu bera egiten gara, maite badugu; ez du esaten harekin bat egiten garenik, harekin espiritu bera egiten garela baizik?.
|
|
6 Egoitzetako 11 kapituluko 2 zenbakian; eta ik. 6 Egoitzetako 2 kapituluko 1 zenbakia; hemen
|
hau
esan zuen: –arimaren barru barrutik datozen bultzada hain fin eta meheak izanik, ez dakit ongi letorkiokeen zer konparazio jarri?.
|
|
Eta
|
hau
esango didazue: beraz, horretaz jakitun badago, zer nahi du, edota zerk ematen dio min?
|
|
Hauxe dela uste dut Jaunak, berak nahi duenean eta nahi duen eran, sarrarazi nahi gaituen ardandegia; baina, guk egin ditzagun ahaleginak gorabehera, ezin gara sartu. ...stateak sarrarazi behar gaitu eta Bera sartuko da gure arimaren erdian eta, bere gauza miragarriak hobeki erakutsi ahal izateko, erabat Berari emana den borondatearen bidez izan ezik ez du nahi guk parterik izaterik honetan, ezta ahalmen eta zentzumenei aterik irekitzerik ere, guztiak lo baitaude; arimaren erdira sartu nahi du, ordea, inolako aterik ireki gabe, bere apostoluengana sartu zen bezala
|
hau
esan zienean: Pax vobis, eta hilobitik irten zen gaineko harria irauli gabe.
|
|
Bada, bertan sartzeaz hainbesteko irabazia egonik, egoki izango da Jaunak hain naturaz gaindiko gauzak eman ez dizkienak itxaropenik gabe geratzen direlako irudia ez agertzea; izan ere, benetako bat egitea ongi irits daiteke, gure Jaunaren laguntzaz, gu lortzen saiatzen bagara, geure borondaterik ez izanez Jainkoaren borondatearekin lotua izan ezik. Oi, zenbat kasu izango diren, guk
|
hau
esan eta besterik ez dugula nahi irudituko zaigunekoak eta egia honengatik hilko ginenekoak, ustez esana dudanez! Bada, nik esaten dizuet, eta behin eta berriro esango dut, hori hala denean, lortu duzuela Jaunaren mesede hau, eta ez izan inolako goserik esanda geratu den gozotasunezko beste bat egite horrenik; izan ere, horrek bere baliorik handiena orain diodan honetatik datorrelako hartzen du eta esandako horretara ezin delako iritsi gure borondatea Jainkoarenaren mende ezarritako bat egite ziur ziurra ez bada.
|
|
Nik uste nuen hau beti sinetsi izan nuela, eta fededun guztiek ere sinesten zutela.
|
Hau
esan zidan: Ai, ene alaba, zein gutxi diren benetan maite nautenak! Maite banindute, ez nizkien ezkutatuko Nik neure sekretuak.
|
|
Ez nuen uste, baina beldur nintzen irudipena ez ote zen. Ez nekien zer egin, lotsa handia bainuen honekin aitor entzuleagana joateko; eta, nire iritziz, ez apaltasunagatik, barre egingo zidala eta
|
hau
esango zuela uste nuelako baizik: hona zeruko gauzak ikusteko san Paulo bat, edo san Jeronimo bat!
|
|
Azkeneko
|
hau
esatean, zigorrak, gaixotasunak eta lanak adierazi nahi ditu,, mesedeak hartzeari, kontrajarririk.
|
|
Idazteko agindu diotenak ez daude Ávilan. A. Graciánek, berak zeukan liburuaren ertzean,
|
hau
dio: fr. Domingo Bañez maisua eta García Toledo.
|
|
Teologia mistikoaz egindako aipamenetan irakurlea batetik bestera darabil; ez du hor amaituko, 18 kapitulutik 22ra artean berriro aipatuko du. Azken pasarte honetan (18, 2),
|
hau
dio: –Batasuna deitzen dioten hori nola den eta zer den, nik ezin adieraz dezaket.
|
|
idatziko du zenbaki honen amaieran. Eta bere poemarik ezagunenean
|
hau
dio: Ai!, hau biziaren luzea!
|
|
9 zenbaki
|
honetan
esan du.
|
|
Jainkoaren zerbitzari
|
honek
esan zidan gero, erabaki sendoz hartu zuela arazoa bere gain, hori egitetik aldendu gintezen eginahalak egiteko, herrian sortu zen zalapartaren berri iritsi zitzaiolako, eta zorakeriatzat zuelako, gainerako guztiek bezala, eta berarengana joan ginela jakinik, abisu eman ziola zaldun batek kontuz ibil dadila esanez eta ez diezagula lagundu guri. Guri zer erantzungo begiratzen eta generaman arazo eta helburuaz eta gure asmo eta erlijiotasunaz pentsatzen hasi zenean, ordea, bete betean sinetsi zuela Jainkoaren zerbitzu handirako zela, eta ez zela egin gabe utzi behar.
|
|
Zenbaki
|
honetan
esan du.
|
|
Hamabi moja eta ama priorea (ik. 36 kap. 19 zenb.); beste idazki batzuetan ere hala esaten du, baina bere neba Lorentzo Cepedari idazten dion gutunean
|
hau
dio: –hamabost baizik ez dute izan behar, eta ezin da gehitu kopurua, itxitura handi handian?.
|
|
–beretik irten eta galdu egin zen gehiago irabazteko?; hau da, bere burua galdu Jainkoagan irabazteko. Bere poemarik ezagunenean
|
hau
dio: Goi goiko bizitza hura,/ benetakoa duguna,/ bizitza hau galdu arte/ bizirik goza ezin dena.
|
|
esatea bezala. Jatorrizko Erregelak
|
hau
dio: –Inork ez beza izan ezer beretzakotzat.
|
|
nork esan zuen Jesu Kristo zela? . Berak esaten dit askotan, erantzun nuen nik; baina Hark niri esan aurretik ere nire adimenean inprimatu zen Bera zela, eta
|
honen aurretik
esan egiten zidan eta ez nuen ikusten. Niri, itsu izanik edota ilunpe handitan egonik, egundo ikusi gabeko pertsona bat, haren entzutea besterik ez nuena, hitz egitera etorriko balitzait, eta nor den esango balit, sinetsi egingo nioke, baina nuke baieztatu bera zela ikusi izan banu bezain ziur.
|
|
3 San Pauloren egun batez, mezatan nintzela, [Kristoren] Gizatasun guztiz santu hau osorik agertu zitzaidan, berpizturik pintatzen den bezala, guztiz eder eta maiestate handiz, berorri berariaz idatzi nion bezala, zorrozki agintzen zidan-eta; nahiko gogor egiten zitzaidan hori, ezin baita esan guztia desitxuratu gabe; baina esan nuen nik ahal nuenik ondoen, eta honela ez dago berriro hemen esan beharrik.
|
Hau
esango dut soilik: zeruan begiak gozatzeko gorputz aintzatsua baino besterik ez balego ere, aintza handi handia dela, batez ere Jesu Kristo gure Jaunaren Gizatasuna ikustea, baita Haren Maiestatea hemen gure miseriak jasan dezakeen neurrian agertzen denean ere; zer izango ote da ondasun horretaz bete betean gozatzen denean?
|
|
Baina horrek guztiak ez zuen askotarako balio izaten. Izan ere, leku honetan pertsona oso santuak bizi ziren (ni, berriz, haien ondoan oso txarra nintzen) eta Jainkoak bide honetatik ez zeramatzanez gero, beldur ziren; badirudi nire bekatuek egiten zutela banan banan batetik bestera pasatzea, eta horrela jakin egiten zuten, nik aitor entzuleari eta
|
honek
esateko agintzen zidanari izan ezik beste inori esan gabe.
|
|
13 Nik esan nien behin
|
hau
esaten zidatenei, lehentxeago berarekin hitz egin dudan eta oso ezaguna nuen pertsona batez esango balidate ez dela bera, niri bururaturiko irudipena baizik, eta beraiek badakitela, nik lehenago sinetsiko nien hori ikusi nuela irudipena izan zela baino. Baina pertsona honek, maitasun handiaren seinale, eskuetan gelditu zitzaizkidan bitxiak utzi balizkit, eta lehenago haietako ezer izan ez eta neure burua aberats ikusi banu pobrea nintzena, nukeela sinetsi irudipena zenik, nahi izanda ere.
|
|
|
Hau
diot, argi gera dadin zein neke handia den espirituzko bide honetan eskarmentua duenik ez izatea; horregatik, Jaunak hainbeste lagundu ezik, ez dakit nitaz zer izango zen. Hainbat gauza ziren ni burua galtzera eramatekoak, eta, batzuetan, Jaunagana begiak jasotzea izan ezik, neure burua zer egin ez zekiela ikusten nuen.
|
|
Nik ez diot
|
hau
esatearren bakarrik, izan ere, txikikerietan luzatzen naizela dirudi, eta horiek hain zerikusi handia dute arima bat aurrera egiten hasteko eta hura hegan egitera ateratzeko (oraindik, esan ohi den bezala, ez du lumarik), non inork ez bailuke sinetsiko, hortik igaro denak izan ezik. Eta berorrek askori on egitea itxaro dudalako Jainkoagan, hementxe diot, nire osasun osoa hark ni sendatzen jakitetik eta apaltasuna eta nirekin karitatea izatetik, eta ez nintzela guztiz zuzentzen ikustearen sufrimendutik izan zela.
|
|
12
|
Hau
esan zidanean, nik nuen beldurrarekin, handiak izan ziren nire nahigabea eta negar malkoak. Egiaz Jainkoari atsegin eman nahi niolako eta ezin sartu nuelako buruan deabruaren kontua izan zitekeenik; baina beldur nintzen neure bekatu handiengatik Jainkoak ez ote ninduen itsutuko hori ez ulertzeko.
|
|
Noizbait honen aurka bere pentsamenduan duda mudatan ikusiko balu bere burua, edota honako
|
hau
esaten geratu: –Jainkoak hau esaten badit, baliteke egia izatea, santuei esaten ziena bezala?
|
|
Noizbait honen aurka bere pentsamenduan duda mudatan ikusiko balu bere burua, edota honako hau esaten geratu: . Jainkoak
|
hau
esaten badit, baliteke egia izatea, santuei esaten ziena bezala? (ez diot sinesten duenik, deabrua lehen eraginen bidez tentatzen hasi zaiola baizik; hartan geratzeaargi dago oso txarra dela, baina lehen eraginak ere kasu honetan ez dira agertuko askotan, arima honetan sendo badago, Jaunak gauza hauek ematen dizkiona egiten duen bezain sendo badago; halakoari Elizak duen egia oso txiki bategatik deabruak txiki txiki egingo lituzkeela iruditzen zaio); [13] nik diot, arimak beragan sendotasun hau ikusiko ez balu eta debozioak edo ikuskariak horretarako lagunduko ez balio, ez dezala ziurtzat jo.
|
|
Probatu duenak ulertuko du honetaz zerbait, ez baitago argiago esaterik, han gertatzen dena hain iluna izanik.
|
Hau
esan dezaket soilik: Jainkoaren ondoan ikusten duela bere burua eta inola ere ezezta ezineko ziurtasuna gelditzen dela.
|
|
13 Bada, esaten ari nintzenera itzuliz, oinarri sendoa da deabruak jartzen dituen trikimailu eta ematen dituen atseginetatik askatzeko, gurutze bideari erabaki irmoz ekitea hasieratik eta atsegin haien guraririk ez nahi izatea, Jaunak berak erakutsi baitzigun perfekzio bide
|
hau
esanez: Hartu zeure gurutzea eta jarraitu niri.
|
|
5 Bada beste batasun era bat ere, oraindik batasun oso osoa ez, baina esan berri dudana baino gehiago dena, eta hirugarren ur
|
honetaz
esan denaren mailara iristen ez dena.
|
|
Ni neka neka eginda nauka eta gorroto dut, eta sarrieskatzen diot Jaunari, niretzat hainbesteko oztopoa izango bada, ken diezadala une hauetan. Batzuetan
|
hau
esaten diot: –Noiz egongo da, ene Jainkoa, nire arima oso osoan bat eginik zure gorespenean eta ez zati zati eginik, bere buruz baliatzeko gai ez dela??.
|
|
Uste dut gutxietsi egingo nukeela bizia, honelako egia bakar bat aditzera ematearren; ez dakit zer egingo nukeen gero, nitaz ez baita fidatu behar. Naizen bezalakoa izanik ere, hain eragin indartsuak etortzen zaizkit autoritatea dutenei
|
hau
esateko, non deseginda uzten bainaute. Gehiago ezin eta, Zugana itzultzen naiz, ene Jauna, guztirako erremedioa eskatzera; eta ongi dakizu Zu ez iraintzeko egoeran gelditzearren, pozik desjabetuko nintzatekeela egin dizkidazun mesedeez, eta erregeei emango nizkiela; izan ere, badakit ezinezkoa litzatekeela orain baimentzen diren gauzak baimendu ahal izatea, eta ez lirateke faltako on handi handiak ere.
|
|
19
|
Hau
esan dut letradunak, espiriturik ez badute, ez direla onak otoitza duten jendearentzat esaten duten iritziak daudelako. Esana dut maisu espirituala behar dela; baina hau letraduna ez bada, oker handia da.
|
|
6 Desegokia dirudi
|
hau
esatea, Jainkoak beti ulertzen digula eta gurekin dagoela ongi dakigu-eta. Horretan ez da zalantzarik izan behar horrelaxe dela, baina Enperadore honek eta gure Jaun honek nahi du uler dezagula hemen ulertzen digula Berak, eta bere presentziak egiten duena, eta ariman berariaz lan egiten hasi nahi duela, ematen dion barruko eta kanpoko poz handian, eta, esan dudanez, atsegin honetatik hemengoetara dagoen desberdintasunean, geure bekatuengatik ariman egina genuen hutsunea betetzen duela baitirudi.
|
|
10 Ene Jauna eta ene ona! Ezin dudala nik
|
hau
esan malkorik isuri gabe eta neure arimaren atsegin handiz baizik! Zuk, Jauna, gurekin horrela egotea nahi duzula, eta Sakramentuan zaude (egiaz sinets daiteke, hala baita, eta egi egiaz egin dezakegu konparazio hau), eta geure erruz ez bada, Zurekin goza dezakegu, eta Zu gurekin jostatzen zara, gizakiekin dela zeure gozamena esaten baituzu!
|
|
Eta beren ahultasun eta gaiztakeriagatik eta beren izaera kaskar eta miserableagatik erortzen badira, ni erori nintzenez, beti gogoan izan dezatela galdu zuten ontasun handia, eta susmoz eta beldurrez ibil daitezela (badute motiborik eta), otoitzera itzultzen ez badira, gero eta txarrago joango baitira. Izan ere,
|
honi
esaten diot nik egiazko erortzea, hain ondasun handia lortu zuen bidea gorroto izateari, eta arima hauekin ari naiz hitz egiten; ez dut esaten Jainkoa irainduko ez dutenik eta bekatuetan eroriko ez direnik, arrazoizkoa izan arren mesede hauek hartzen hasi dena horietatik gordetzea, baina ezerezak gara. Biziki ohartarazten dudana hau da:
|
|
Pentsatzen nuen, nik neuk ulertzen nuen eran Jauna zerbitzatzen ez nuenez gero, ez zedila alferrik gal Haren Maiestateak aditzera eman zidana, eta beste batzuek zerbitza zezatela nire ordez.
|
Hau
diot agerian gera dadin nolako itsumenean nengoen, neure burua galtzen uzten nuen bitartean, besteak irabazten saiatzen bainintzen.
|
|
|
Hau
esan dut, argi gera dadin nire gaiztakeria eta Jainkoaren ontasun handia eta zein ongi merezia nuen infernua hain esker gaiztokoa izateagatik; eta mojaren batek hau irakurtzea Jaunak agindu eta nahi baleza, nigan zentzatu dadin ere bai; eta gure Jaunaren maitasunagatik eskatzen diet ihes egin dezatela halako jostaldietatik. Berorren Maiestateak nahi beza, nik neure itsumenagatik, ez dela txarra esanez eta hain arrisku handia bermatuz engainatu ditudan haietako norbaitek begiak zabal ditzala; neure itsumenagatik, apropos ez bainituen engainatu nahi; eta, esan dudanez?
|
|
ez zedila hainbeste zikindu zuk bizitzeko hain sarri hartu behar zenuen ostatua? Nekagarri zait, Jauna,
|
hau
esatea bera ere, erru osoa nirea zela badakidalako; izan ere, uste dut, zeure aldetik ez zenuela egin gabe ezer utzi, adin honetatik ni osoki zurea izan nendin.
|
|
11 Agindu didatenera itzuli nahi dut.
|
Hau
diot, Jaunak hasiera hauetan nirekin izan duen jokaera xeheki esan behar banu, nire adimena baino bestelakoa litzatekeela nik kasu honetan zor diodana eta nire esker gaizto eta txarkeria adierazteko, hau guztiau ahaztu bainuen. Bedeinkatua izan bedi betiko, nirekin hain pazientzia handia izan baitu.
|
|
Arimen eguneko gau batean gertaturiko
|
hau
esango dut soilik: otoiztegi batean nengoela, gau txanda bat errezatu ondoren eta, haren amaieran datozen eta geure errezo liburuan ditugun?
|
|
18
|
Hau
esaten jakin nahi nuke, bada, uste dut arima asko oker ari direla hemen, Jainkoak hegoak eman aurretik hegan egin nahi lukete eta. Uste dut beste behin ere erabili dudala konparazio hau, baina hemen harira dator.
|
|
Batzuek
|
hau
esango dute: –ez daukat zertan, ezta gertatu ere ez zait gertatzen?.
|
|
Izan ere, Haren Maiestateak dion maitasunaz oharturik, maitasun horrek bere buruaz ahaztera darama eta Harengan dagoela iruditzen zaio eta, bien arteko distantziarik gabe, eta zentzugabeko gauzak esaten ditu. Gogoan dut
|
hau
esan niola, malko ugari isuriz arima hura bene benetan bere zerbitzuan jar zezala eskatu ondoren, nik ontzat banuen ere, ez nintzela asetzen, oso ona nahi nuela, eta honela esan nion: –Jauna, ez didazu ukatuko mesede hau; izan gogoan egokia dela pertsona hau gure adiskide izateko?.
|
|
Eta liburu berean, baina 19 kapituluan
|
hau
dio:
|
|
Aita Graciánen lekukotasuna aintzat hartzekoa da, gutxik bezala ezagutzen baitzuen gure Santa.
|
Hau
dio aita honek Teresak nola idazten zuen adieraziz: –Paperean urraturik ez zuzenketarik egin gabe, notarioek bezain presaz eta arin idatzi ohi zuen?.
|
|
–Bidali zitzaidan liburua aztertzea onartu nuenean, ez zen izan hainbeste neure burua hura epaitzeko gai ikusten nuelako, Gure Jaunaren laguntzaz, haren doktrinak on egingo zidala uste nuelako baizik?. Ondorengo lerroetan
|
hau
esaten dio: –Liburua ez dago askoren eskuetan agertzeko eran, alde batzuetan hitzak leundu beharra eta beste batzuetan azaldu beharra izango bailuke?.
|
|
–Liburua ez dago askoren eskuetan agertzeko eran, alde batzuetan hitzak leundu beharra eta beste batzuetan azaldu beharra izango bailuke?. 1568ko azaroaren 2an, Luisa de la Cerda andereari eginiko gutunean
|
hau
diotso Teresak:. Liburuarena ezin hobeki bideraturik dakar berorren gorentasunak, eta horrela, ahazten ditut eragin dizkidan haserrealdiak. Ávila maisuak luze idazten dit, eta bere gogo betekoa da; gauza batzuk gehiago azaltzea eta hitz batzuk beste batzuekin trukatzea komeni dela dio soilik, eta hau erraza dela?.
|
|
bere iritziz, liburuak ez zuela fedearen eta ohitura onen aurkakorik ezer, ezta heresia usainekorik ere; alderantziz, oso goraipagarria zela. Hala ere, amaitzeko
|
hau
zioen: hobe zela guztien eskura ez jartzea, gai delikatuak eta bizitza espiritualean nahiko sarturik ez daudenentzat zailak darabiltzalako.
|
|
Senarrak negar handiak egin ondoren, esaten zion Jainkoa hobeki zerbitzatuko zuela limosnak eginez. Berak egin zitzala erantzuten zion hark; eta gainerakoei erantzunez
|
hau
zioen: bere salbamenaz ardura hartzera behartuago zegoela, bere burua ahul ikusten zuela eta munduko arrisku artean ez zela salbatuko, eta ez zuela zertan kexaturik, ez baitzuen utzi beste inorengatik Jainkoagatik baizik, horretan ez ziola irain egiten.
|
|
7 Eskulanak egiten zituenean eta ofizioak betetzen, merezimendua alferrik ez galtzeko asmoaz egiten zituen, eta
|
hau
esaten zien ahizpei: –Egiten den gauzarik txikiena ere ezin da neurtu preziotan, Jainkoaren maitasunagatik egina bada; begiak ere ez genituzke mugitu behar, ahizpak, asmo honekin eta Jainkoari poz ematearren izan ezik?.
|
|
Behar zen adina ogi emango zigula esan zuen, eta Hornitzaileari agindu zion gu gauza ugariz hornitzeko. Handia da Ordena
|
honek
dion zorra; horregatik, beraren fundazio hauek irakur ditzana behartua dago gure Jaunari gomendatzera, bizirik dela nahiz hilik dela, eta hala eskatzen diot karitatez. Herriak agertu zuen poza hain handia eta hain orokorra izan zen, non oso berezia izan baitzen, izan ere, pertsona bakar bat ere ez zen izan gaizki iruditu zitzaionik.
|
|
Burutik pasatu zitzaidan ez ote zen izango engainua, baina ez hala dela sinesteko, nigan egin zuen lanetik garbi ateratzen bainuen Jainkoaren espiritua zela. Gero
|
hau
esan zidan: neu naiz.
|
|
Hotza ez da handia izan, nik sentitu dudana behintzat; egiaz, uste dut, horrenbeste sentitu izan nuela Toledon izan nintzenean ere. Ongi bete du Jaunak
|
honetan
esan zueneko bere hitza.
|
|
34 Handia da monasterio
|
honetan
dioten debozioa, eta halakoa geratu zela dirudi bertan eta inguru hartan guztian, batez ere bakardade hura eta bera egon zen haitzulo hura gogoratuz. Monasterioa egiteko erabakia hartu aurretik, oso nekaturik eta atsekabez beterik zegoela esan didate bera ikustera hain jendetza handia zetorrela ikusiz; horregatik, beste leku batera, inork beraren berri ez zekien lekura, joan nahi izan zuela; eta hara eraman zuen eremutarrari dei egiteko eskatu zuela, eraman zezan, baina hura ordurako hila zen.
|
|
eta oso argi ikusten dut, gainera, hau ez zetorrela nigandik, obra egitea Jainkoak nahi zuela baizik, eta bere gauza zenez lagundu egiten zidala eta mesede hau egiten. Asmo
|
honekin
diot, ene alabak, Harengana behartuago zaudetela uler dezazuen eta orain arte inoren kaltetan ez direla egin jakin dezazuen. Bedeinkatua izan bedi guztia egin duena, eta lagundu diguten pertsonen karitatea piztu duena.
|
|
–Hemen oso zalantzazkoa den auzi batean bi aldeetakoek, auzitan jarduteaz gogait eginda, arazoa epaile baten esku uzten dutenez, gure arimak ere har dezala epaile bat, nagusia nahiz aitor entzulea? gehiago auzirik ez izateko eta hartaz gehiago ez pentsatzeko erabakiaz, Jaunaren hitzetan ustea jarriz,
|
hau
baitio Jaunak: Zuei entzuten dizuenak niri entzuten dit, eta ez dezala kontuan har bere borondatea.
|
|
Badakit batzuk zazpi eta zortzi ordu egoten zirela, eta bertute handiko arimak ziren, eta liluramendua zela guztia iruditzen zitzaien; eta bertutezko edozein jarduerak harrapatzen zituen, Jaunari oztopoak jartzea ez dela ongi uste izanez; eta honela, apurka apurka hil egin daitezke edo burua galdu, erremedioa bilatzen ez badute. Nik kasu
|
honetaz
esango nukeena da, Jauna arima gozo hartzen hasten denez gero eta gure izaera hain atsegin zale denez gero, hainbestean murgiltzen da gozotasun hartan, non ez bailuke nahi zirkinik egiterik eta gozotasun hura ezergatik ere galtzerik. Izan ere, egia esateko, mundukoak baino atseginagoa da, eta izaera ahulean edota izaera berekoan gertatzen denean batetik bestera aldatzen ez den asmamena (edo hobeki esateko, irudimena), gauza batean kokatzen denean, barreiatu gabe, hartan geratzen da; pertsona asko bezala, gauza bat pentsatzen hasten direnean, Jainkoagan ez bada ere, gauza bati begira hartan murgildurik geratzen dira, zeri begira dauden ohartu gabe:
|
|
1
|
Hau
esan zidan Jaunak beste egun batean: –uste al duzu, ene alaba, merezimenduak egitea gozatzean datzala?
|
|
Magdalenaren egunean, Jaunak santa
|
honetaz
esan zizkidan hitzen harira, gure Jaunari izan behar niokeen maitasuna nerabilen gogoan eta santa hura imitatzeko gogo bizia nuen; horrela nengoela, Jaunak mesede handi bat egin eta esan zidan: aurrerantzean saia nendila, orain arte baino gehiago zerbitzatu behar nuela eta.
|
|
Ni konturatu nintzen han ez zegoela gizonezkorik hura baino besterik.
|
Hau
esan zidaten: –Honek zuen artean egotea merezi izan zuen, eta ikusten duzun jai hau guztia izango da nire Amaren gorazarrez ezarriko den egunean, eta ibili azkar hura dagoen lekuraino iristeko?.
|
|
A. Baltasar Jesusena (Nieto),, Pastranako lehenengo Nagusia izan zen; bizitza urduri eta gorabeheratsua izan zuen. Esanguratsua da Teresak honetaz
|
hau
esatea soilik: ez zen zahar zaharra, ezta gaztea ere, oso predikari ona; ez du esaten beste batzuez esan ohi duena:
|
|
Riberaren testuak
|
hau
dio: berehala egiten zuen inolako nahigaberik gabe.
|
|
Erreforma Teresiarraren hamahiru aitzindari hauen izenak B.M.C. obraren 5 liburukian 7 orrialdeko azpiko oharrean agertzen dira. Haietako batek, Maria Kristorenak, San Joan Gurutzekoren bertuteez hitz egiten du, informazio batzuen arabera, eta
|
hau
dio: –Gure Jauna komunikatzen zitzaion otoitzean?; gure Jaunak hitz egin zion gure Ama Teresa Jesusenari, esanez, hamabi moja haiek hamabi lore atsegin zirela bere begietan; Haren Maiestateak bere eskutik zituela?
|
|
Alabak ez zuela ezer ikusi esan zion. Aitak barrurago zegoen beste gela bat begiratu zuen, eta ezer ikusi ez zuenez gero, amagana joateko esan zion, eta
|
honi
esan zion ez uzteko bera bakarrik, eta entzun zuenaren berri eman zion.
|
|
Berak esan zuen, gure Jaunak hilabetean osasuna ematen bazion, hori nahi zuela ulertuko zutela eta berbera joango zela Gortera lortzera.
|
Hau
esan zuenean, urte erdi baino gehiago zeramatzan ohetik jaiki gabe, eta ia zortzi zeramatzan handik ia mugitzen ez zela. Garai honetan zortzi urtean etengabeko sukarra zuen, hetiko eta bularretiko, hidropiko zegoen, gibelean kiskaltzen zuen su batekin, arroparen gainetik ere sua sentitu eta atorra erretzeraino; ez sinestekoa zirudien eta nik neuk ere medikuagandik jakin nuen zituen gaixotasunen berri eta harri eta zur zegoen.
|
|
21 Ahizpa honek
|
hau
esan zidan beste gauza batzuen artean: ia hogei urte izango direla, gau batean lotaratu zela lurrean zenik eta Ordenarik perfektuena aurkitu nahirik bertan moja izateko, eta ametsetan hasi zela, bere ustez, bide estu eta mehar batetik zihoala eta oso arriskutsutik han ageri ziren amildegi batzuetan erortzeko, eta fraide oinuts bat ikusi zuela, eta frai Joan de la Miseria ikusi zuenean (Ordenako fraidetxo ez koruko bat, ni han nintzela Beasera joan zena), [ametsetan] ikusi zuena bera iruditu zitzaion; esan zion:
|
|
6 Andre
|
honek
esan zidan pozik zegoela une hartan joan nintzelako, ni ezagutzeko gogo biziaz zen eremutar bat baitzegoen han, eta hark eta haren lagunek zeramaten biziera gure Erregelari asko hurbiltzen zaiona zela iruditzen zitzaiola. Nik bi fraide soilik nituenez gero, gogora etorri zitzaidan, hau izatea lortuko banu, gauza handia litzatekeela.
|
|
4 Behin otoitzean nintzela, Jainkoari etxea eman diezaiela eskatzen, beraren emazteak eta berari poz emateko hain desira bizia zutenak baitziren,
|
hau
esan zidan: entzun dizuet; utzi neure kontu.Ni poz pozik geratu nintzen eta baneukala iruditu zitzaidan, eta hala izan zen, eta Haren Maiestateak gorde gintuen leku onean zelako denen gustukoa zen bat erostetik; zaharra zen eta txarrena zen lekuak bakarrik orain duten etxeak baino pixka bat gutxiago balio zuela; eta ordurako tratua egina zegoen, eskriturak soilik falta zirela; ni ez nengoen batere pozik.
|
|
Ahaleginak egin zituen bere gurasoek jakin ez zezaten, sartzeko oztoporik ez izatearren. Eta honela, Hirutasun guztiz Santuaren egun berean utzi zituen berarekin zihoazen emakume batzuk (aitortzera ez zihoan haren ama, fraide oinutsen monasterioa handik urruti baitzen; han aitortzen zen beti eta limosna handiak egiten zituen eta haren gurasoek ere bai beraren bidez); Jainkoaren mirabe handi bati esana zion eraman zezala eta
|
honek
esan zien berarekin zihoazen emakumeei (oso ezaguna zela Sevillan emakume hura, Jainkoaren mirabea zela eta egintza handiak egiten zituela), gero etorriko zela; eta honela utzi zioten joaten. Hartu zituen marregazko bere abitua eta mantua; ez dakit nik nola mugi zitekeen jantzi harekin, baina barruko pozaz guztia zuen gutxitzat.
|
|
11 Kontua da orain dela hiru urte baino gehiago izan zela hau, eta erosketa ez dagoela burutua, eta ez dakidala monasterioa han geratuko den, hau da, etxe hartan, edo zertan amaituko den guztia,
|
honetarako
esan baitut hau.
|
|
Horregatik, ez dira gauza hauek idazteko ezta esateko ere, ezinezkoa baita ulertzea esperimentatu duenak izan ezik. Noraino iristen den min
|
hau
diot, espirituaren minak hemengoetatik oso bestelakoak direlako. Hemendik ateratzen dut nik, nola arimek sufritzen duten gehiago infernuan eta garbitokian, hemen gorputzeko min hauetatik uler daitekeena baino.
|
|
19 Otoitz
|
hau
esan ditudan liluramendu eta bultzaden aurretik izan zen. Ahaztu egin zait esatea bultzada handi haiek ez direla ia inoiz ere kentzen liluramendu eta Jaunaren gozotasun handi batez izan ezik, haren bidez kontsolatzen baitu arima eta adore ematen baitio Beragatik bizitzeko.
|
|
Esan zidan, ea zer gehiago nahi nuen jakin, hango fundazioa mirarizkoa izan zela baino.
|
Hau
esan nahi zuen: Berak bakarrik egin zuela, itxura batean inora ez zeraman bidetik, eta nik egitez betetzea erabaki nuela.
|
|
6 Behin, Jauna hartu ondoren, uste dut argi argi eseri zela gure Jauna nire ondoan eta gozotasun handiez kontsolatzen hasi zitzaidan, eta beste gauza batzuen artean
|
hau
esan zidan: –Hemen nauzu, ene alaba, neu naiz; erakutsi zeure eskuak?, eta iruditzen zitzaidan hartu eta bere saihetsera hurbiltzen zituela, esanez:
|
|
Nik uste nuen hau izango zela Jainkoaren borondatea, san Paulok emakumeen itxirik egoteaz hitz egiten baitu; hau orain dela gutxi esan didatena eta lehendik ere entzuna nuena da.
|
Hau
esan zidan: –Esaiezu ez kontuan hartzeko Eskritura Santuaren parte batzuk soilik, begira ditzatela beste batzuk ere, eta ea menturaz eskuak lotu ahal izango dizkidaten?.
|
|
Deabruak, dirudienez, ez zuen hura baketan uzten. Gauzak oso ongi begiratu ondoren, jada zertan gelditurik ez zela uste genuenean eta Artzapezpikuak egiten zena ontzat eman ondoren ia hilabete igaro zenean, Eliz Epaileak idazki bat bidaltzen dit eta
|
hau
dio, baimenik ez zela emango guk etxe propioa izan arte, Artzapezpikuak jada ez zuela nahi orain bizi ginen etxean fundazioa egin genezan, hezea zelako, eta kale hartan zarata handia zegoelako; eta ogasunaren ziurtasunerako ez dakit zer nahaste, eta beste gauza batzuk, kontu hori orduantxe hasiko balitz bezala, eta horretan ez zegoela gehiago zer esanik, eta etxeak Artzapezpikuak nahi zuen bezala...
|
|
Nik idatzi nion esanez, pozten nintzela etxea beraren gogoko izateaz, ni azkar ibiliko nintzela hura atontzeko, guztiz gogoko izan zekidan. Hari
|
hau
esan ondoren, azkar ibili nintzen hara pasatzeko, ez dakit zer eskriturak burutu arte han eduki nahi gaituztelako abisua eman baitzidaten. Eta horrela, etxean zegoen bizilagun bat joana ez bazen ere, hura handik ateratzeko ere lanak izan baikenituen, gela batera joan ginen.
|
|
6 Hamahiru urte edo izango dira, gutxi gorabehera, Salamancako Gotzaina hara joan zela; hau Inkisidorea zen, uste dut Toledon, eta lehenago hemen izan zen; [moja] hau saiatu zen hari hitz egiten ziurrago egotearren eta guztiaren kontua eman zion.
|
Honek
esan zion, hori guztiori ez zela bere ofizioari zegokiona, ikusten eta aditzen zuen guztiak beti fede katolikoan sendotzen zuelako, bera beti zegoela eta dagoela irmo horretan eta Jainkoaren aintzaren eta arimen onaren desira oso biziez, arima bategatik bere burua hiltzen utziko bailuke askotan. Hain ezinegonez ikusi zuenez gero, Avila maisuari guztiaren kontu emate luze bat idazteko esan zion, bizi zela eta otoitz gaietan oso aditua zen gizona zela, eta hark idatz ziezaionaz, sosega zedila.
|
|
Adiskide guztiak oso pozik zeuden, eta ia hiri osoa poztu zen, erruki handia hartzen zigutelako hala ibiltzen ikusirik; eta Artzapezpikuak egiten zuenari hain gaizki irizten zioten, non, batzuetan nik gehiago sentitzen bainuen entzuten nuena gertatzen zena baino. Katalina Tolosak eta ahizpek zuten pozak debozioa ematen zidan niri, eta Jainkoari
|
hau
esaten nion: –Jauna, zer nahi dute zure mirabe hauek, zure zerbitzuan jardutea eta Zugatik egundo irtengo ez diren tokian itxirik egotea baino besterik??.
|
|
Beste behin, ni bertan nengoela, aitortzen ari ziren, eta aitortegian zegoena noiz irtengo zain zegoenak ama priorearekin hitz egin zuen.
|
Honek
esan zion, ea zer egiten zuen han; ea era ona zen bere baitan biltzeko; burua sar zezala hango putzu batean eta gogora ekar zitzala han bere bekatuak. Besteak putzuan murgiltzeko esaten ziola ulertu zuen, eta arin arin joan zen hartara; besteak laster batean joan ez bazitzaizkion, han murgilduko zen, Jainkoari zerbitzurik handiena egiten ziolakoan.
|
|
zuela uste zuen,, arazo ugariengatik, bai gutunak, bai nahitaezko beste zeregin batzuk, nagusiek aginduak zirelako?. Teresa erdi ezinean, Jainkoari otoizka ari zela,
|
hau
esan zion Jaunak: Alaba, obedientziak indarra ematen du.
|
|
– Pastranako fundazioa utzi eta komunitate osoa Segoviara aldatu zenekoa.Behealdeko ohar batek
|
hau
dio:. San Jose egunez etxe sartzea eginda laster, Julian Ávilako eta Gaitán Pastranarantz abiatu ziren, eta handik bost karrotan ekarri zituzten Eboliko andrearen aurrean burua makurtu ez zuten 14 mojak; 1574ko apirilaren 7an iritsi ziren Segoviara?.
|
|
Sevillako fundazioan gertatu zena ere atentzioa ematekoa eta polita da. Teresak berak ez du kontatzen hemen pasadizo hori, baina Ana Jesusenari (Lobera) idatzi zion gutun batetik dakigu; azpiko oharrak
|
hau
dio: –Prozesioa amaitu ondoren, Teresa Prelatuaren aurrean belaunikatu zen, eta honek bedeinkazioa eman zion; baina gero bai lotsari handia izan zuela, jendetza izugarriaren aurrean, Artzapezpikua ere bere aurrean belaunikatu eta bedeinkazioa eskatu zionean!
|
|
Dirudienez, Jauna haien kontzientzian argi eginez eta haiei adore emanez ari zen. Hurrengo lerroetan
|
hau
dio:
|
|
2 Gainerakoan ez biezaio inolako garrantzirik eman. Eta
|
hau
badiot ere, nik eman diot, eta horrela esan egin diot gaizki egin duena eta, nire ustez, nahiko nahasirik dago, hala, egiaz, ez du bere burua ulertzen. Alde batetik, berorren gorentasuna zerbitzatu nahi luke eta gartsu maite duela dio, eta egiten du; beste aldetik, ez daki moldatzen.
|
|
2 Begira beza berorren gorentasunak, neure arima utzi bainion berorren esku; bidal biezat albait lasterren mezulariaz, eta ez daitezela etor gizon santu haren gutunik gabe, haren iritzia jakin dezagun, berorren gorentasunak eta biok horixe nahi baitugu. Beldurrez nago Frai Domingo lizentziatuak etorri behar duenean, bat batean okerkerian harrapatuko ote nauen, hemendik izango dela uda
|
honetan
esan didate-eta. Gure Jaunaren maitasunagatik, santu hark ikus dezanean, bidal biezat, Toledora itzultzen naizenean astia izango baita ikus dezagun.
|
|
2 Baina, berorri luze idatzia dudanez, arrazoi askorengatik ezin izan ditut alde batera utzi Jainkoaren inspirazioak zirelako, eta ez gutun batean esatekoak;
|
hau
diotsot soilik: pertsona santu eta jakintsuek uste dutela koldarra ez izatera beharturik nagoela eta ahal dudan guztia obra honetan jartzera, hau da, hamabost soilik egongo diren eta kopurua ezin gehitu izango den monasterio bat, itxitura handi handiaz egitera; ez dira inoiz irtengo eta belo bat aurpegi aurrean dutela izan ezik ez dute ikusiko inor; otoitzean eta hilduran oinarriturik egongo dira, luzeago idatzi diodanez eta berriro ere idatziko diodanez Antonio Moránen bidez hau horrantz doanean.
|
|
3 Gutun
|
honen bidez
diotsot, gaur, 1573ko Andre Mariaren Garbikundeko bezperan jaso ditudala hirurogeita bi hegazti. Eta hala dela adierazteko neure eskuz sinatzen dut.
|