|
2001
|
|
|
Hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adierazi ohi da lehen lehenik, ondoren W letra(
|
honek
esan nahi du olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
|
Olioak hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adieraz daiteke lehen lehenik, ondoren W letra(
|
honek
esan nahi du olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), “Osasun ekimen orokorra eskolan” izenekoan, honako
|
hau
dio ikastetxeari: “espazio esanguratsua da osasunari eta elikadurari buruzko ezagutza teoriko eta praktikoak eskuratzeko, haurrek zenbat denbora irauten duten bertan”.
|
|
|
Orain arte, Zaragozako konpainiaren aurkako salaketa bakarra aurkeztu da, irensten zuen gaixo baten heriotza dela eta. Hori dela eta, Bayer ek Espainian duen bozeramaileak
|
hau
esan zuen: “demandaren bat aurkeztuz gero, ikusi egin litzateke izapidetzeko onartzen den”.
|
|
2002
|
|
|
Horiek “zelula eta ehun iturri mugagabea izan daitezke, baina, hortik aurrera, organoak lor daitezke, xenotransplantea baino zientzia fikzio gehiago da”, dio Rafael Máñez Mendiluce Coruñako Juan Canalejo ospitaleko Xenotraslandari buruzko Programaren zuzendariak. Ildo horretatik, Carlos Cordón Cardo patologo molekularrak
|
hau
dio: “gauza bat da gibela bezalako organo sinple bat erreproduzitzea, eta beste bat, bihotza bezain organo konplexua den beste batekin egitea”.
|
|
|
Gaur egungo bizimoduak eragina du telebistako kontsumo ohituretan eta familia harremanetan ere. Deigarria da neskatila batek Adingabeen Defendatzaileari bidalitako gutuna, non
|
hau
esaten baitzuen: “Telebista izan nahi dut, gurasoek ikus nazaten”.
|
|
|
Familia, etsita Jelosia normaletik pasatzen denean eta familiak ez badaki nola aurre egin egoerari, egiturak desorekatu egiten dira eta denak «desenkitatuta» amaitzen dira. Jimenezek dioenez, «gurasoak ohartzen dira eskuetatik ihes egiten dien egoera dela, eta haurraren erreakzio asko ez direla aurrez pentsatuta», eta, beraz, honako
|
hau
esaten du: «Gurasoak jeloskor daude, eta arazoa areagotu egiten dute; izan ere, arreta jasotzen duen edozein portaera indartzen da».
|
|
|
Gurasoek hiperaktibitatea zeharka jasaten dute, askotan beren seme alabentzat bilatzen dituzten entretenimenduetan parte hartu behar izaten baitute. Horrela, seme hiperaktiboa duen ametako batek
|
hau
dio: «Oso urduri zaudenean, parke batera eramaten zaitugu jolasteko, korrika egiteko, salto egiteko… eta, noski, gu ere bai».
|
|
|
Greenpeace talde ekologistak eta Garapen Jasangarrirako Enpresen Munduko Kontseiluak jakinarazpen bateratu bat irakurri zuten, eta Goi bileran parte hartzen duten gobernu guztiei eskatu zieten klima aldaketaren aurka borrokatzeko lege esparru komuna zehazteko. Komunikatuak, asteazken arratsaldean irakurriak, honako
|
hau
zioen: “nahiz eta gure arteko desberdintasunak izan, denok ezagutzen ditugu, zapuztuta sentitzen gara, gobernuek Rioko Goi bilerako konpromisoak aplikatzeko borondate politikorik ez dutelako”.
|
|
|
Hala ere, NBEk berak “Munduko baliabideak 2002” txostenean onartzen du “naturako turismoak, neurri handi batean, ez dituela betetzen definizio horretan inplizitu dauden gizarte erantzukizuneko idealak”. Era berean, honako
|
hau
dio: “baliteke ekoturismoko aukera gisa merkaturatzen diren helmuga eta bidaiak gehiago izatea ingurumenari mesede egiten dioten ostatuak eskaintzea, erkidegoaren garapena, kontserbazioa edo turismo hezkuntza baino”.
|
|
|
Beraz, horien bilketa kontrolatzen ez bada, “iraungitzen diren unea irits liteke” esan zuen atzo Francisco de Diego Calongek, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) zientzialariak. Perretxiko denboraldia zela eta, Madrilgo Errege Lorategi Botanikoko espezialista
|
honek
esan zuen onddoen bilketa arautu egin litzatekeela, onddoen kontserbazioa aintzat hartuta, eta kantitate “nabarmena, logikoa” bil daitekeela, “hondatuta” gera ez dadin, “gehiegi” biltzen diren espezie jangarrien kasuan, hala nola, niskaloa edo txanpinoia. De Diegok azaldu zuenez, perretxikoen denboraldia bere maila “hoberenera” iritsi da, eta, hotza dela eta, “jaisten hasiko da, orain berriro hobera egiten ez badu behintzat”, eta euria egiten jarraituko du.
|
|
|
Azaltzen dutenez, “historia bat kontatzeko ez da ezagutza berezirik behar, baizik eta interesa, konpromisoa eta haurrak une batez non dauden ahaztarazi nahi izatea”, azaltzen dute. Alde horretatik, honako
|
hau
diote: “haurrek oso ondo hartzen dute, baita gurasoek ere.
|
|
|
Genetika Ikertzaileen kalkuluen arabera, gaixotasun horietako gehienek kausa genetikoa dutenez, Giza Genoma Proiektuak itxaropenak areagotu zituen. Manuel Posadak, Olio Toxikoaren Sindromeari eta Gaixotasun Arraroei buruzko Ikerketa Zentroko zuzendariak,
|
hau
esan du: “Bi lesio genetiko mota daude.
|
|
2003
|
|
|
Langile Batzordeek demanda judizial bat aurkeztu zuen, segurtasun neurririk ez izateagatik prestazioen errekargua eskatuz. Epaiak dioenez, ez zen egin arriskuen ebaluaziorik, ez prebentzio planik, ez azterketa mediko espezifikorik, nahiz eta kalteak 1994az geroztik hauteman ziren, eta honako
|
hau
dio: “enpresak arriskuak saihestu eta lanpostua langilearen egoerara egokitu behar zuen, benetako arriskuak prebenitzea baita kontua, ez soilik legezkoak”.
|
|
|
Ingeniaritza genetikoari esker, gaixotasun jakin batekiko erresistentea den gene bat sar daiteke, eta, hala, genetikoki eraldatutako organismo bat (GEO) sor daiteke. Mahmoud Solh ek, FAOko Landare Ekoizpen eta Babesaren Zuzendaritzaren titularrak, honako
|
hau
dio: “nekazaritzarako gero eta lur gutxiago dagoenez, bioteknologiaren teknika modernoek hautaketa eta hobekuntza metodo tradizionalen eraginkortasuna osatu eta hobetu lezakete, nekazaritza ekoizpena handitzeko”.
|
|
|
Gaineratu duenez, “itsas ekosistemak hondatuta daudenez eta, ondorioz, marrazoak elikatzen dituen fauna desagertu egin denez, marrazoak beren habitatetik atera behar dira elikagai bila”. Hala ere, Gómezek ez ditu beste arrazoi batzuk baztertzen, eta honako
|
hau
dio: “ez dio irudimenari ihes egiten pentsatzeak marrazoari atentzioa emango ziola windsurfeko taularen azaletik igarotzeak, une hartan turista frantsesak erabiltzen baitzuen”.
|
|
|
Testuinguru horretan, elikagaien segurtasuna ez da batere ona. Hala aitortu du berriki Jacques Diouf FAOko zuzendariak, eta
|
hau
esan du: «Gaur egungo erritmoan, 100 urte baino gehiagoko atzerapena duen Elikadurari buruzko Munduko Goi bileraren helburua lortuko dugu, 2150 urtetik hurbilago 2015etik baino, eta hori guztiz onartezina da».
|
|
|
Hala ere, batzuetan ez da beharrezkoa puntu horietara joatea. Ribadesellan (Asturias) uda igarotzen duen Estefanía Pellinek
|
hau
esan du: “guk erraz kentzen ditugu txapapote hondarrak eguzki kremarekin.
|
|
|
Hitz horiek bat datoz Jrekin. L García Paredes oporretan dago Nojan (Kantabria), eta
|
hau
dio: “Hondarrean pasatuz gero, oinak ia beti zikintzen dira, baina oliba olioarekin eta gasatxo batekin ondo ateratzen da.
|
|
|
Prestige ren marea beltzak eragindako kalteak “oso ziur asko” gaindituko ditu “Exxon Valdez” ontziak eragindakoak, 1989an 40 mila tona petrolio gordin isuri baitzituen Alaskan, Barrié de la Maza Fundazioko hainbat arlotako 40 adituk egindako ikerketa baten arabera. Galiziako azterketa ekonomikoetarako erakunde pribatu honen txostenak, 600 orrialde baino gehiagokoak, honako
|
hau
dio: “oso litekeena da kalteak “Exxon Valdéz” delakoaren istripuak eragindako kalteak baino handiagoak izatea, kutsaduraren hedadura, kaltetutako eremuko arrantza jardueren garrantzia eta poluzioaren kontzentrazioa direla eta”.
|
|
|
Eta antzeko emaitzak ematen ditu frutaren euliak ere, hainbat esperimentutan erabiltzen baita, gizakiekin duen itxura genetikoagatik. Irakasle
|
honek
esan duenez, “honen zain egon naiz bizitza osoan. Auto izatea gustatuko litzaidake, baina zientzialari gisa ere uste dut aurkikuntza hori etorkizun handikoa dela”.
|
|
|
Ildo horretatik, dio “protesi testuratuak lauak baino hobeak direla, geruza gehiago baitituzte”. Era berean, honako
|
hau
dio: “duela 20 urteko inplanteak ez ziren txarrak, baina kapsularatzeari uko egiteko %20ko eragina zuten; gaur egungoak, berriz, ez dira %3ra iristen”.
|
|
|
Interesgarria da, halaber, urriko kontrolean lortutako balioak aurreko hilabeteetakoen oso antzekoak direla egiaztatzea. Bestalde, honako
|
hau
dio: “gure laborategiak egindako azterketaren emaitzak bat datoz Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Elkarteak (AESA) argitaratutakoekin”.
|
|
|
Hipotesi hori egiaztatzeko, ikertzaileek zenbakizko eredu bat egin zuten, espezie bakoitzaren alderdi asko jasotzen zituena, hala nola, azkar ugaltzen diren, zenbat denbora bizi diren eta zenbat leming kantitate jaten duten. Helsinkiko Unibertsitateko IIkka Hanskik, Olivier Gilg ekin batera, honako
|
hau
dio: «Leming en zikloak arazo hutsala dirudien arren, herri naturalek zuzentzen dituzten indarrak ulertzeko dugun gaitasuna egiaztatzeko modu bat da».
|
|
2004
|
|
|
Tennesseeko Unibertsitateko Jean Skinnerrek zuzendutako talde berak haur txikien kaltzioaren eta gorputzeko gantzaren arteko erlazio negatibo bera aurkitu zuen. Kaltzio ugariko elikagaiak (esnea, esaterako) maiz kontsumitzea gomendatzen du ikertzaile horrek, eta honako
|
hau
dio: «Haurtzaroan gorputz gantzaren ehunekoa pixka bat gutxitzeak ere murriztu egiten du obesitate arriskua nerabezaroan eta helduaroan».
|
|
|
hori ez da kazetaritza”. “Zabor kazetaritzari” dagokionez, mahaiko moderatzaileak, Jorge Alkateak,
|
hau
esan zuen: “Kazetaritza ez den zerbait ezarri da, baina bere espazioa eta baliabideak partekatzen ditu, eta ez da harekin nahastu behar.
|
|
|
Alderdi horiek Egiptoko goi klaseek mahatsondoaren eratorriaren ondorioz sentitzen zuten gurtza islatzen dute. Are gehiago, antzinako egiptoar esaera batek
|
hau
dio: «Uretan zure aurpegia ikus dezakezu, baina ardoan beti agertzen da zure ezaugarririk onena».
|
|
|
Fatronik enpresak mekatronikan eta teknologia berrietan aditua azken hobekuntza teknologikoak dituen gailu bat garatu du. José Miguel Azkoitia Fatronikeko zuzendari teknologikoak
|
hau
esan du: “Helburua izan da erorketa hautematea eta arazo nagusietako bat bihurtu diren alarma faltsuak errotik murriztea”.
|
|
|
Produktu horien ontzian “gorputzeko gantza murrizten laguntzen du” edo “kolesterol maila orekatzen du” bezalako esaldiak irakur daitezke, UCCk jakinarazpen batean jakinarazi duenez. Elkarteak gogorarazi du indarrean dagoen legediak honako
|
hau
dioela: “etiketatzeak ez du izan behar eroslea hutsegitera bultzatuko duenik, bereziki elikagai bati gaixotasun baten prebentzio, terapia edo sendatze propietateak esleituz, eta ez ditu aipatu behar propietate horiek”.
|
|
|
«Zereal sorta zabala eskaini besterik ez dugu egiten, gurasoek beren seme alabei gehien komeni zaiena hauta dezaten», dio duela gutxi argitaratutako ohar batean. Merkatuan eskaintzen diren produktuek
|
hau
diote: «Haurrak egunean zehar kontsumitu behar duen energiaren laurdena bermatzen dute, eta inork ezin du zalantzan jarri zerealak zuntz, bitamina eta mineral iturri bikainak direla».
|
|
|
Cameronek, zuhurtziaz, beste urrats bat baino ez dela adierazi du: egia izan ala ez,
|
hau
dio: «Ideia da eztabaida berriz irekiko dela eta ikerketa berriak sustatuko direla».
|
|
|
“Ekimen horiek bidezko merkataritza direla iradokitzen dutenean, benetan ez direla bidezko merkataritza esan behar dugu”, gehitu du. Kraftek, berriz,
|
hau
dio: “kontsumitzaile gehienek ez dute prima ordaindu nahi”.
|
|
|
“alargun pentsiorako eskubidea izango dute eskubide pasiboen sortzailearen ezkontide legitimoek edo izan direnek”. Beraz, honako
|
hau
dio: “argi ikusten denez, aplikatutako arauak ez du berariaz jasotzen erregistroan inskribatzeko baldintza, eta, ezkontza egoerak eta izatezko bizikidetza bereizten dituen arren, ez du berariaz egiten erregistratutako eta erregistratu gabeko senar emazteen artean”.
|
|
|
Aditu horrek salatu du azken urteotan 50 urtetik gorako emakumezkoei GLHren erabilera sustatu zaiela interes komertzial hutsengatik, nahiz eta arrisku zantzu nabarmenak egon, eta, gainera, konpainia batzuk Europako emakumeak AEBetako ikasketetan duen ordezkaritza nahasten eta zalantzan jartzen aritu direla. Gaur egun, Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteak (AEEM) honako
|
hau
dio bere webgunean: “THS osteoporosia prebenitu eta tratatzeko da, eta unibertsalki onartuta dago ekintza horrek murriztu egiten duela emakumearen bizitzako adin berantiarrenetan hezurrak hausteko arriskua”.
|
|
2005
|
|
|
Komunikazio desegokia Txostenean, halaber, hausturaren aurreko eta ondorengo fasean “CSNri komunikazio desegokia” dagoela azpimarratzen da. Ildo horretatik, honako
|
hau
dio: “abuztuaren 25eko hausturaren ondoren CSNri emandako informazioak beheragoko ahoen narriadura izan zuen ardatz, sistema husteko lanetan itsasoko urarekin kutsatzen zelako”.
|
|
|
Gobernuko lehendakariak, José Luis Rodríguez Zapaterok, atzo azpimarratu zuen 30 metro karratuko etxebizitzak eraikitzeko proposamena, zerbitzu erkideekin “ez dela egon eta ez dagoela” Gobernuaren etxebizitza babestuaren planean, baina “aztertu ahal izango da” gaineratu zuen. Ser kateari egindako adierazpenetan, Zapaterok
|
hau
esan zuen: “ezin da demonizatu hirigintza azterketa jakin batzuetan dabilen eredu hori proposatzen duena”, beste herrialde batzuetan egin dena, eta gazte erakunde batzuk “eskatu izan ditu”.
|
|
|
Zaldi baten tamainako animalia belarjalea da, buru zapalean eta hezurrean pintxoak dituena. “Nire lankideek fosil berriaren TACa (ordenagailu bidezko tomografia axiala) ikusi zutenean, familiaren zuhaitz genealogikoa hautsi eta
|
hau
esan zuten: ‘Itzuli marrazketa taulara’ (…) Inoiz ez dugu susmatzen horrelako izakirik dagoenik”, esan zuen Robert Bakker paleontologoak.
|
|
|
Hala ere, Sánchez Torresek ohartarazi duenez, “Frantzia, Alemania edo Ingalaterraren oso azpitik gaude oraindik, han hiru ibilgailu baino gehiago erosten baitira ibilgailu berri bakoitzeko”. Baina
|
hau
dio: “bi edo hiru urtean, hazkundeari eutsiz gero, Europako batezbestekoa lortuko dugu”.
|
|
|
Etxebizitza bloke batean minusbaliatuentzako jasogailuen instalazioa arautzen duen indarreko legeria Ezintasunak dituzten Pertsonen Aukera Berdintasunari, Bereizkeriarik Ezari eta Irisgarritasun Unibertsalari buruzko abenduaren 2ko 51/ 2003 Legean eta Jabetza Horizontalari buruzko 49/ 10960 Legean jasota dago. Egia da bozketari eta ordainketa saihesteari buruzko kapitulua ez dagoela oso argi, baina doktrina nagusiak
|
hau
dio: – 51/ 2003 Legearen Hirugarren Xedapen Gehigarriak 49/ 10960 LPHren zenbait artikulu aldatzen ditu, eta, beraz, honela idatzita geratzen da:
|
|
|
Akordio horren helburua harrapaketa sareak istripuz estaltzea da. Arrazoi hori lortzeko beharrezkotzat jo diren neurrien artean, etiketa bat jartzea dago, berariaz honako
|
hau
dioena: «izurdeentzako arriskurik gabeko arraina».
|
|
|
Han, “jaso dut” sinatu dute, horren froga gisa, eta dendak Liburu Txekea eta faktura izango ditu, gero itzultzeko. Programa honetan parte hartzen duten establezimenduek horren berri eman diete erabiltzaileei, ageriko kartel baten bidez,
|
hau
dioena: “Andaluziako Juntako Hezkuntza Sailak emandako liburu txekea onartzen dugu testuliburuak erosteko ordainketa modu gisa”.
|
|
2006
|
|
|
UCEk azaldu zuenez, 3D Lollipop markako gozoki horiek irudi atipiko erakargarriak dituzte barruan, hala nola armiarmak, pailazo arrainak, eskorpioiak, kakalardoak eta karaberak, eta horiek kontsumitzeak haurrei ematen die “arriskutsuak izan daitezkeen mezuak edo, gutxienez, populazio sentibera nahasteko mezuak”. Asoziazio horren arabera, Hong Kongetik zetozen piruleten bilgarriak, ustez, ingelesezko esaldiak ditu, letra minuskulaz idatziak, eta
|
hau
diote: “armiarma kolokan jartzen du, baina kontuz ibili, hozka egin diezazuke”, “pailazo arraina mastekatzen du, baina gogoratu arraspa entzuten duela” edo “proba ezazu kakalardoaren azaleko mingotorra”.
|
|
|
Ondasun ukigarrien balioa handitu edo balioa gal daiteke merkatuko gorabeheren arabera. Kontsumitzaileek beren dirua ondasun ukigarrietan inbertitzeko har ditzaketen neurriei dagokienez, honako
|
hau
esan dezakegu: 1 Ondasun ukigarriak merkaturatzen dituzten enpresak ez dira finantza erakundeak, eta ezin dute egin horiek egiten duten jarduera mota.
|
|
|
Babestutako itsas eremuak ez dira iristen Espainian itsas azaleraren %1era, WWF/ Adena erakundeko idazkari nagusiak, Juan Carlos del Olmok, ekitaldi jendetsu batean, eta Cristina Narbona Ingurumen Ministroaren aurrean, hitzeman baitzuen kontuan hartuko dituela “urpeko paradisu” horien berezitasunak. Del Olmok
|
hau
esan zuen: “legezko irudiak izan arren, oraindik hutsune handiak daude itsas ekosistemen kontserbazioan”.
|
|
|
“Suntsipen masiboko armak ezin dira erakutsi, herrialdea arazo teknikoak izaten ari da”. Cox ek zenbait esteka gehitu zituen bere orrian; horietako batek
|
hau
zioen: “Donald Rumsfeld bazara, egin ‘klik’ ponpen botoian”.
|
|
|
2005eko abenduko zubia iritsi zen, eta Ricardo Gallik
|
hau
esan zion emazteari: " Hau egingo dut, eta astebete edo hamar egun ditut" zonbi" gisa egoteko.
|
|
|
Baimenik gabeko gidarien delitu tipifikazioari dagokionez, Muñozek esan zuen hori ez zela inoiz Kode Penaletik atera behar; izan ere, 1950etik 70eko hamarkadara bitartean delitu penalen artean zegoen, baina despenalizatu eta hurrengo bost urteetan, “gidabaimenik gabeko gidariek egindako ezbeharrak %1.100 gehitu ziren”, eta kopuru “oso larriak” gehitu ziren gainerako gidarien artean. Zenbait gai Bestalde, Nuria Alonso IGIko bozeramaileak adierazi zuen kasu horiek ondo araututa daudela, baina delitu tipifikatzean,
|
hau
esan zuen: hiri bideko muga baino 40 km/ h gorago zirkulatzea arazo bat egon liteke hiri handietarako sarbideetan, hiri bidetzat jotzen baitira, eta, beraz, abiadura orduko 50 kilometrora mugatzen da.
|
|
|
Susan L. Lindquist lanaren egileetako batek, Howard Hughes Medical Institute ren (HHMI) informazio ohar batean, ikertzailea bera da, honako
|
hau
dio: «Aurkikuntza horiek zirraragarriak dira, estrategia terapeutiko berriak aurkitzeko eta gaixotasun horren aurkako tratamenduen aurkikuntza azkartzeko oinarria ematen baitigute».
|
|
|
AEBek osatutako taldea, Kanadak, Erresuma Batuak, Frantziak, Alemaniak, Italiak eta Japoniak, Singapurren egindako bilera batean, zenbait herrialdetako inflazio igurikimenen hazkundea aipatu zuten, munduko ekonomiak aurre egin beharreko arrisku nagusietako bat delakoan. Hizkera hori ez dator bat apirileko komunikatuan erabilitakoarekin,
|
hau
esan baitzuen: “inflazioak bere horretan jarraitzen du, petrolio gordinaren prezio altuak gorabehera”.
|
|
|
“Pobrezia egoeran dauden munduko irakasle gehienekin, gero eta zailagoa da irakasleak biltzea eta mantentzea” esan zuen Ei.E.ko zuzendari nagusiak. Irakasleak politiketan bazkide direla onartu behar da, hezkuntza erakundeen zuzendaritzan inplikatu behar dira eta askatasun akademikoa babestu, txosten
|
honetan
esaten den bezala. Gainera, pribatizaziorako gero eta joera handiagoari buruzko kezka sakona adierazten du.
|
|
|
Gainera, adierazten du erantzukizuna zuzena dela erabiltzaileek (edo bitartekariek) beretzat edo haien kontura egiten dituzten edukiengatik. Halaber, honako
|
hau
dio: “zalantzarik gabe, sare informatikoa askatasun globaleko esparru gisa eratu da, eta, aldi berean, askatasun hori askatasunen babespean dago.
|
|
|
Etxebizitzaren arloko herri bozeramaileak, Pablo Matosek, esan zuen “erabat faltsua da legeak espekulazioari eraso egiten diola”. CiUtik, Jordi Jané ustelkeriaren aurka estatu itun handi baten bidez borrokatzearen alde agertu zen; José Ramón Belokik (EAJ), berriz,
|
hau
esan zuen: “akatsa da pentsatzea Lurzoruaren Legeak arazoak konponduko dituela”.
|
|
2007
|
|
|
Picobilifitei itsas alga mikroskopikoen talde berri bati eman diote izena, eta bilakaera independentea izan dute gainerako izaki bizidun ezagunekiko, Ramón Massana eta Fabrice Not buru dituen Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiko (CSIC) ikertzaile talde baten aurkikuntzaren arabera. Mikroorganismo horiek jarrera filogenetiko paregabea dute izaki bizidunen bilakaera ulertzeko, “Science” aldizkarian aste honetan argitaratutako ikerketa
|
honetan
esaten denez. Picobilifitak alga zelulabakarrak dira, hiru mikra inguru neurtzen dituzte, eta funtsezko informazioa dute protoisten eboluzioari buruz, bai eta algetako kloroplastoen eskurapenari buruz ere, azterketa horrek aditzera eman duenez.
|
|
|
Infekzio nosokomiala ezkutuko benetako pandemia da, eta eragin handia du bizitzan. Barcenillak, berriz, honako
|
hau
dio: «Prebenitu egin behar da, eta, agertzen badira eta erresistentzia anitzekoak badira, saihestu egin behar dugu beste gaixo batzuei transmititzea».
|
|
|
Kanariar uharteetan zehar Afrikatik Europarako migrazioa handitu denez, gure gobernuak aurrekaririk gabeko hedapena jarri du abian mugak kontrolatzeko. Horri buruz, Apdhak azterlan
|
honetan
esan du “alferrikakoa” dela, eta “norantz iritsiko garen” galdetu du. Afrikar gazteen belaunaldi berriek beren herrialdeetatik ateratzeko, haientzat eta haien familientzat etorkizunik ikusten ez duten lekutik ihes egiteko beharra irmoki barneratuta dutela diote.
|
|
|
Lan horretan, produktua merkaturatu aurretik, “sunitinib” eta immunoterapia alderatu ziren giltzurrun metastasikoko minbizia duten 750 gaixoren interferonarekin “eta gaixotasunaren progresioa moteltzeko eraginkorragoa dela frogatu zen”, adierazi zuten Nafarroako Klinikako iturriek. Hala ere, José Luis Pérez Gracia onkologoak honako
|
hau
dio: “azterlanaren jarraipen aldi laburra dela eta, tratamenduak biziraupenean duen eragina oraindik ezin izan da berretsi”.
|
|
|
“Irabazi asmorik ez badago —azpimarratu—, hori hedapena da”. Bestalde, kudeaketa gizarteak komunikatu bateratu bat ematera mugatu dira, honako
|
hau
dioena: “Industriaren jarrerak hautsi egiten du lege proiektuak Interneten edukien babesa ezarri nahi zuen oreka, eta mespretxatu egiten du”.
|
|
|
Baina, zer da? mezu
|
honek
dioena egia al da. Espainian ez da egia sustatu SAMUR, baina egiazko historia da, Duela bi urte, erizain baten ekimenaren ondorioz, Erresuma Batua, eta kontsultatutako larrialdi zerbitzuek “praktika interesgarria”.
|
|
|
Badirudi aurrerapauso handia ematen ari dela gehiegizko informazio nahasia eta eguneratu gabea konpontzeko. Bizitzaren Zientzien Nazioarteko Institutuko Loek Pijls ek
|
hau
dio: «Nutrizionisten, elikaduraren estandarrak ematen dituzten agintarien eta erakunde profesional nazionalen arteko elkarrizketaren eta lankidetzaren bidez, zientziaren onena aurkeztuko duen eta agentziek gomendio bihur dezaten ahalbidetuko duen esparrua emango dugu».
|
|
|
Eta istripua etxean gertatzen bada, kalte ordain gehigarria bermatuko da. Emakumearentzako istripuak, produktu
|
honi
esaten zaion bezala, aldi baterako baliaezintasunaren eta ezkontidearen heriotzaren kasuan ere babesten ditu emakumeak, baldin eta heriotza istripuz gertatzen bada. Enpresariak dira merkatura iritsi berri diren azken formulen helburua.
|
|
|
Bestalde, Nafarroako Kutxak iragarri du Auzitegi Nazionalean eskatuko duela zigorraren ordainketa kautelaz eteteko. Entitate
|
honek
dio CNCak ez dituela kontuan hartu bere alegazioak.
|
|
|
Diezek dioenez, beste kasu bat ijitoa ez den etniako emakume errumaniarrak dira, gainerako emakume etorkinek baino hezkuntza maila altuagoa dutenak, eta, bitxia bada ere, abortatzeko joera handiagoa dute beren ugalketa edo sexu bizitza planifikatzeko joera baino. Amatasunari dagokionez, honako
|
hau
diote: «Ikasketak amaitu eta lan ona lortzen dudanean, seme alabak edukitzeaz kezkatzen hasiko naiz».
|
|
|
Milioika desplazatu UNFCCCren txosten baten arabera, klima aldaketak 500 milioi desplazatu eragingo ditu planetan, hori saihesteko neurririk hartzen ez bada; izan ere, milaka hektarea urpean geratuko dira, itsasertzean, edo lehorte itzulezinak izango dituzte, eta horrek uztak hondatuko ditu. UNFCCCren txosten baten arabera, klima aldaketak 500 milioi desplazatu eragingo ditu planetan Txostenaren egileak, Hans Schellnhuber ek, honako
|
hau
dio: “2050ean 500 milioi errefuxiaturi buruz ari gara, eta nonbait joan dute”.
|
|
|
Zer gaitasun du arazo jakin batzuk konpontzeko, nabigatzailearen historiala begiratzeko, nabigatzailean iragazki bat instalatzeko… Oso mugatuta dago, ez ditu jakingo kontsulta ditzakeen edukiak, ez eta semeak egin ditzakeen erlazioak ere. " Muturreko kasu batean, mutil batek
|
hau
zioen: " Aitak ez daki ordenagailua pizten".
|
|
2008
|
|
|
Honako
|
hau
esaten du erabaki horrek: Erditzeko garaian edo ondoren ama hilko balitz, beste gurasoak izango du laguntza jasotzeko eskubidea, baldin eta eskatutako betebeharrak biltzen baditu, nahiz eta ama zena Gizarte Segurantzaren sisteman sartuta egon ez.
|
|
|
Horren ondorioz, 40 urterekin, organismoak 30 urterekin baino %5 energia gutxiago gastatzen du, eta 50 urterekin, %10 kaloria gutxiago, eta horrela hurrenez hurren. Hori dela eta, urteak igaro ahala kaloria gutxiago irensten dira, eta hori ez dute pertsona askok kontuan hartzen,
|
hau
esan ohi baitute: «Gizendu egiten nau duela zenbait urte bezala, eta bezala».
|
|
|
Bestalde, Ascó Vandellós Elkarte Nuklearreko komunikazio arduradunak, Francisco Moragasek, ziurtatu zuen Segurtasun Nuklearreko Kontseiluko teknikarien ikerketa lanek aurrera jarraitzen dutela, baina atzo “ez zela partikula erradiaktibo berririk aurkitu zentraletik kanpo”, eta, beraz, gaur bertan “zona orrazteari utz diezaiokeela”. Ekologisten baieztapenei erantzunez, Moragasek
|
hau
esan zuen: “Partikulak guk bakarrik aurkitu ditugu, ez Ecologistas en Acción, ez Greenpeace; beraz, oso ondo dakigu zenbat sakabanatu diren”, eta esan zuen partikulak ez zirela inoiz aterako zentral nuklearreko barruti mugatutik.
|
|
|
Funts hori lortzeko, egun dauden laguntza aurrekontuak murriztuko dira. Toroko José Antonio Hernándezek, Intermón Oxfamen klima aldaketari buruzko bozeramaileak,
|
hau
esan zuen: “abiadura horretan, 2050 inguruan lurra harrituta egongo da, eta inork ez du gogoratuko nor izan ziren G8aren buruzagiak.
|
|
|
SGAEk, berriz, baztertu egin du, “negatibotzat” jotzen duelako. UTECAk, Egile eta Konpositoreen Elkarteen Nazioarteko Konfederazioaren (CISAC) aurkako auzi honetan parte hartu duenak, honako
|
hau
dio komunikatu batean: “alde batetik, lehiaren kontrakoak dira beren eskubideen kudeaketa egokitzat jotzen duten erakundearen esku uztea eragozten dieten autoreei ezarritako murrizketak.
|
|
|
Kasu horretan, legeak auziaurreikusten du. “Ekitate prozedura” hasteko, prozesu
|
honi
esaten zaion bezala, gutxienez, honako agiri hauek aurkeztu behar dira: izendapenaren akta, frogatu nahi den egoera egiaztatzen duten agiriak (adibidez, mediku ziurtagiria) eta finkaren jabeen zerrenda epaitegian.
|
|
|
74 milioi bezero AIG hautsiko balitz, mundu osoko inbertitzaileak behartuta egongo ziren aseguratzaileak bermatutako aktiboen balio galera berriak erregistratzera. Aseguru taldeko presidente ohi Hank Greenbergek
|
hau
esan zuen: “urte asko lirateke AIGen porrot batetik berreskuratzeko”.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, gerta daitezkeen gabezia puntualei aurre egiteko, etxeko energia berriztagarrien sistemak erabil daitezke, hala nola panel fotovoltaikoak edo termikoak. Enric Aulík, ingurumen aditua eta bioeraikuntzan aditua denak,
|
hau
dio: “etxe bat ekologikoa izatea %60k nahiko kostu txikia du”.
|
|
|
Hala ere, bere lan batzuk deskarga badaitezke ere, batez ere Espainiako Urrezko Mendetik, PDF formatuan eta orrien irudi gisa daude eskaneatuta; beraz, fitxategia ez da oso egokia (edo batere ez) irakurleentzat. Horri dagokionez, Francis Ballesteros proiektu zuzendariak
|
hau
esan zuen: “Cervantesen argitalpen katalogoak ePub erabiltzen du liburu etxe, tableta eta mugikorretan irakurtzeko formatu nagusi gisa; web orriarentzat, berriz, PDF eta HTML erabiltzen ditugu batez ere.” Bestalde, Virtual Cervantesek ez du deskargan autore garrantzitsu bezain garrantzitsuen lanik eskaintzen.
|
|
|
Terapia mota hori terapeuta baten eta paziente baten artean ezartzen da, on line konexio baten bidez. Posta elektronikoaren bidez edo txateatuz egiten da, eta profesional batzuek diote, zentzu zabalean, telefonoaren erabilera ere sartzen dela. Adrián León, Valentzian lanean ari den psikologoa, da horietako bat, eta
|
hau
dio jatorriari buruz: " gutun azal eta zigiluko kartak posta elektronikoaren jatorrizko formatzat hartzen baditugu, on line psikoterapia aspalditik egiten da.
|
|
|
Alde horretatik, gogorarazten dute Mundu Ondareko 199 gune natural gehienak biodibertsitatearen gune beroak direla. Allen Putney Gune Babestuen Munduko Batzordeko UICNren Munduko Ondarerako presidenteordearen arabera, babes ahaleginek leku horiei eman liekete lehentasuna, eta
|
hau
dio: “Munduko Ondareko tokien erdiak baino gehiagok laguntza eta baliabide gehiago behar dituzte kudeaketa eraginkorra bermatzeko”.
|
|
|
ekonomikoak, sozialak, psikologikoak", baina errealitate horren aurka, Hennezelek errealismo positiboaren alde egiten du, hau da, arazo horiei aurrez aurre begiratu eta aurrea hartzen jakitea. Psikoterapeuta
|
honek
dioenez, zahartzea" arte kontraesankorra da: alde batetik, hondoratzea da, eta bestetik, progresioa".
|
|
|
G potentziei finantza krisiari eta elikadura krisiari aparteko gai gisa heltzea leporatu zien. Hala, Rubén Patrouilleau Agroindustrietako idazkariordeak honako
|
hau
esan zuen herrialde garatuen batasunari buruz: “Talde honek nekazaritza eta abeltzaintzako ekoizpena erabiltzeko munduko ordena sortu nahi du, gainerako nazioei subiranotasuna kenduz beren estrategiak eman ditzaten”.
|
|
|
Klima aldaketaren aurkako borrokak gaur egungo ekoizpen eta kontsumo ereduen aurrekaririk gabeko eraldaketa teknologikoa eskatuko du, Teresa Ribera Klima Aldaketaren Estatuko idazkariak aste
|
honetan
esan duenez, Espainiako Zuzendari eta Exekutiboen Konfederazioak antolatutako ekitaldi batean parte hartu zuenean. Energiaren eta uraren sektoreak funtsezkoak izango dira eraldaketa horretan, Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioaren (MARM) menpeko Estatuko idazkariak adierazi zuenez.
|
|
2010
|
|
|
Daniel Doradok dio ezin izango dela gizarte bidezkoago batean aurrera egin animaliak errespetatu eta moralki aintzat hartu arte. Abokatu
|
honek
dioenez, animaliek bizitzeko eta ez sufritzeko eskubidea dute, eta horrek ondorioak ditu.’ LAY Plataformak (“Animalien Legeak Ya”), animaliak defendatzeko hainbat elkarte biltzen dituenak, eskatu du Zigor Kodearen erreforman sar dadila animalien tratu txarren eta abandonuaren delitu gisa, eta, horrez gain, titulu berezi bat ere eskatu du, urtebetetik hiru urtera bitarteko kartzela ... Bestalde, hainbat GKEk tximino handiei “giza eskubideak” ematea proposatu dute.
|
|
|
erabiltzailea pasatzen den lekuek zerbait interesgarria eta nabarmena duten esatea kontaktuei Bestela esanda:
|
hau
esateko: kontaktuak, erabiltzailea pasatzen den lekutik zerbait badago interesgarria eta azpimarragarria edo, aitzitik, bistakoak dira.
|
|
|
Agentziak onartzen du orain arte erabilitako metodoak “elikagai kopuru mugatu” batean soilik direla erabilgarriak. Geel eko (Belgika) Materialen eta Erreferentzia Neurrien Institutuko (IRMM) adituek elikagaien eta elikagai gehigarrien kalitatea bermatzen duten ziurtagiriak sortzen dituzte, eta
|
hau
diote: “ezer gutxi egin daiteke kafeko akrilamida mailak murrizteko ikuspuntu teknologikotik”.
|
|
|
“Adibidearekin predikatzeaz” gain, gurasoek seme alabei erakutsi behar diete errespetu eta kortesia arau funtsezkoak erabiltzean lortzen diren onurak. José Fernando Calderero Errioxako Nazioarteko Unibertsitateko Hezkuntza Fakultateko dekanoak eta ‘Los buenos modales de tus hijos menores’ liburuaren egileak eskuliburu
|
honetan
dioenez, «gurasoek eta hezitzaileek ongi ateratzen ari zaiona aintzatestea» besterik ez zaio laguntzen haur bati. Haurrak modu egokian ez portatzeagatik erreprimendak edo ohartarazpenak besterik jasotzen ez baditu eta bere jarrera egokiengatik zoriontzen ez bada, ez du ikasiko haien gizarte eraginkortasuna baloratzen.
|
|
|
jokalarietako bat horma edo horma bati begira jartzen da, eta gainerakoa irteera lerro batean. Taldeari bizkarra emanez, hormako haurrak
|
hau
esango du: “bat, bi, hiru, pollito ingelesa, eskuak eta oinak mugitzen ez direnak”, eta taldera itzultzen da.
|
|
|
Argazkigintzaren munduko maximoetako batek
|
hau
dio: kamera baten bisorearen bidez ikusten diren irudiak Reflex argazkiak atera ez diren argazkiak dira, eta, beraz, galdu egin dira.
|
|
2011
|
|
|
|
Hau
esatea bezala da: Zulo beltzean sartzen naizenean, atera egiten nau.
|
|
|
QNK sistema eragile propioa izan arren, tableta honek Androiden sistema eragilerako garatutako aplikazioak 2.3 bertsioa. Horretarako, Blackberry Playbook ek
|
hau
dio: Blacberry bezeroarengandik deskarga daitekeen aplikazio batekin App World, zubi lana egingo duena.
|
|
|
hau da kategoria. Asko prototipoa atzitu duten adituek
|
hau
diote: iPad en lehiakide sendoena izan daiteke, HP enpresak Palm enpresa erostea.
|
|
|
Gainera, paketatutako janariaren %30 ireki gabe botatzen da. Hala ere, janari hondarrik handiena fruten eta barazkien kasuan gertatzen da, baztertutako elikagai guztien %50 inguru baitira, lan
|
honek
dioenez. Espainiako kontsumitzaileak ez dira jabetzen zenbat elikagai botatzen dituzten zaborretara, haien ustez “hondakinak %4 dira, baina %18ra iristen dira”, adierazi dute Cofresko Frischhalteprodukt (Albal) taldeak egindako txostenaren datuek.
|
|
|
Garun hodietako istripu baten ondoren hartutako ezgaitasuna duten pazienteen burmuinean zelula amak injektatzeko teknika aitzindari batek segurtasun probak gainditu ditu lehenengo hiru hautagaietan; beraz, ikertzaileek aurrera egingo dute onartutako hasierako dosia handitzeko. ReNeuron Group PLC bioteknologia konpainia britainiarrak, saiakuntzaren arduradunak, honako
|
hau
dio: “Data Safety Monitoring Board enpresa independenteak zelula amen ReN001 terapiaren segurtasun datuak berrikusi ditu” eta “dosi handiagoak probatzeko aurrera egitea” gomendatzen du.
|
|
|
Zergatik jaitsi da eskola umeen aisialdia? José de la Gándara, azterlanaren ardura duen enpresako kontseilari delegatuak, ez du zalantzarik, eta honako
|
hau
dio: “Eskola amaitzen dutenean ikasleei espero dizkieten eskolaz kanpoko lanen kopurua da jatorria”.
|
|
|
“Inkubagailuek estres handia sortzen dute”, esan zuten orduan zentro medikoko adituek, eta gaineratu zuten “metodo honek haur goiztiarraren zainketak gizatiartzen laguntzen du”. Horri dagokionez, Constance Little Euskadiko Esne Ligako lehendakariak
|
hau
esan zuen: “Beharbada, maila fisikoko arazoak konpontzen dituzten ohitura batzuk hausteko garaia da, baina ez dituzte kontuan hartzen jaioberriaren eta haren amaren premia emozionalak”.
|
|
2012
|
|
|
Akuikulturako aditu
|
honen
esanetan, sektorea antolatzeko planak egin behar lituzkete administrazioek, eta ingurumen jarraipena egiteko bitartekoak jarri; horretaz gain, informazio gehiago eman behar zaie kontsumitzaileei, osasunarentzat eta ingurumenarentzat onena dena hauta dezaten.
|
|
|
Aditu
|
honen
esanetan, Espainiako Estatuan hazten eta merkaturatzen diren akuikultura produktuak konfiantzazkoak dira guztiz, eta kontsumitzaileak lasai egon daitezke.
|
|
|
Izan ere, animalia bat hiltzen denean, sufrimendu handia saihesteko, eutanasia edo sakrifizio terapeutikoa deitzen zaio. Eutanasia hitzak jatorri grekoa du, eta
|
hau
esan nahi du: “sufrimendu fisikorik gabeko heriotza”.
|
|
|
Baikortasuna ez da norberaren buruari pentsamendu edo eslogan zoriontsuak errepikatzea; nahiz eta haiek une batez ongizatea ematen duten, ez dute laguntzen epe ertainean helburuak lortzen. Martin E.P. Seligman, Pensilvaniako Unibertsitateko (AEB) Psikologia Departamentuko zuzendaria psikologia positiboaren aitatzat hartuta, honako
|
hau
zioen: “bizitzak gorabehera eta tragedia berak eragiten dizkie bai pertsona baikorrei bai ezkorrenei, baina lehenek badakite hobeto aurre egiten”.
|
|
|
Portaera horrek, oro har, alarma eragiten du gurasoen artean, eta harritu egiten ditu, ez baitakite jarrera hori normala ote den hain gaztetan, edo semearen asaldura edo arazoren baten adierazle ote den. Getafeko (Madril) El Greco Osasun Zentroko Juan Bravo eta Manuel Merino pediatrek adierazi dutenez, eskolaurreko haurren masturbazioa ohikoa da noizbehinka, eta
|
hau
diote: “adin horretako haurren herenak ere masturbazioa aurkitzen du gorputza miatzen duten bitartean”.
|
|
|
Erakundeak uste du erabaki horrek “arrisku larrian jartzen duela herrialde pobreetan hamarkada askotan egindako lan espezializatuan lortutakoa”. Halaber,
|
hau
dio: “kalte handia egiten dio Espainiaren irudiari, ez baititu betetzen nazioartean hartutako konpromisoak, eta, beraz, Espainia Markari, zeinaren zati baita garapenerako lankidetza, Gobernuaren arabera”.
|
|
|
Xavier Rouraren arabera, “nabarmendu behar da pertsona edo txakur bati kutsatutako intsektu baten ziztadak ez duela esan nahi parasitoarekin (Leishmania) infekzio segururik dagoenik, immunitate erantzun egoki batek saihestu egin dezakeelako”. Albaitari
|
honen
esanetan, gizakien kasuan osasun ona izatea nahikoa izan daiteke eritasuna ez garatzeko. Leishmaniasia gaixotasun endemikoa da Espainian, txakurren bizi kalitatea nabarmen murrizten duena eta heriotza eragin diezaiekeena.
|
|
|
Animalien eskubideen aldeko elkarteek, trebatzaile profesionalek eta gaian adituak direnek gai honi buruzko gure legeria zalantzan jartzen dute.
|
Hau
diote: “Ez dago arriskutsuak izan daitezkeen txakurrik, oso arriskutsuak diren txakurren jabeak baizik”.
|
|
|
Arancha Sanzek gomendatzen du egoera horiek salatzea Interneten animalien salerosketan irregulartasunak hautematen dituenari, “berriro gerta ez dadin, animaliak sarean salerosita irregulartasun asko gertatzen baitira”. Hala ere, honako
|
hau
dio: “aterpetxeetan etxe bat izateko zain dauden animalia guztiekin, inork ez luke erosi behar, eta are gutxiago Internet, adoptatu baizik”.
|