|
2001
|
|
|
Hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adierazi ohi da lehen lehenik, ondoren W letra(
|
honek
esan nahi du olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
|
Olioak hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adieraz daiteke lehen lehenik, ondoren W letra(
|
honek
esan nahi du olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, horien bilketa kontrolatzen ez bada, “iraungitzen diren unea irits liteke” esan zuen atzo Francisco de Diego Calongek, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) zientzialariak. Perretxiko denboraldia zela eta, Madrilgo Errege Lorategi Botanikoko espezialista
|
honek
esan zuen onddoen bilketa arautu egin litzatekeela, onddoen kontserbazioa aintzat hartuta, eta kantitate “nabarmena, logikoa” bil daitekeela, “hondatuta” gera ez dadin, “gehiegi” biltzen diren espezie jangarrien kasuan, hala nola, niskaloa edo txanpinoia. De Diegok azaldu zuenez, perretxikoen denboraldia bere maila “hoberenera” iritsi da, eta, hotza dela eta, “jaisten hasiko da, orain berriro hobera egiten ez badu behintzat”, eta euria egiten jarraituko du.
|
|
2003
|
|
|
Eta antzeko emaitzak ematen ditu frutaren euliak ere, hainbat esperimentutan erabiltzen baita, gizakiekin duen itxura genetikoagatik. Irakasle
|
honek
esan duenez, “honen zain egon naiz bizitza osoan. Auto izatea gustatuko litzaidake, baina zientzialari gisa ere uste dut aurkikuntza hori etorkizun handikoa dela”.
|
|
2007
|
|
|
Baina, zer da? mezu
|
honek
dioena egia al da. Espainian ez da egia sustatu SAMUR, baina egiazko historia da, Duela bi urte, erizain baten ekimenaren ondorioz, Erresuma Batua, eta kontsultatutako larrialdi zerbitzuek “praktika interesgarria”.
|
|
|
Bestalde, Nafarroako Kutxak iragarri du Auzitegi Nazionalean eskatuko duela zigorraren ordainketa kautelaz eteteko. Entitate
|
honek
dio CNCak ez dituela kontuan hartu bere alegazioak.
|
|
2009
|
|
|
ekonomikoak, sozialak, psikologikoak", baina errealitate horren aurka, Hennezelek errealismo positiboaren alde egiten du, hau da, arazo horiei aurrez aurre begiratu eta aurrea hartzen jakitea. Psikoterapeuta
|
honek
dioenez, zahartzea" arte kontraesankorra da: alde batetik, hondoratzea da, eta bestetik, progresioa".
|
|
2010
|
|
|
Daniel Doradok dio ezin izango dela gizarte bidezkoago batean aurrera egin animaliak errespetatu eta moralki aintzat hartu arte. Abokatu
|
honek
dioenez, animaliek bizitzeko eta ez sufritzeko eskubidea dute, eta horrek ondorioak ditu.’ LAY Plataformak (“Animalien Legeak Ya”), animaliak defendatzeko hainbat elkarte biltzen dituenak, eskatu du Zigor Kodearen erreforman sar dadila animalien tratu txarren eta abandonuaren delitu gisa, eta, horrez gain, titulu berezi bat ere eskatu du, urtebetetik hiru urtera bitarteko kartzela ... Bestalde, hainbat GKEk tximino handiei “giza eskubideak” ematea proposatu dute.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, paketatutako janariaren %30 ireki gabe botatzen da. Hala ere, janari hondarrik handiena fruten eta barazkien kasuan gertatzen da, baztertutako elikagai guztien %50 inguru baitira, lan
|
honek
dioenez. Espainiako kontsumitzaileak ez dira jabetzen zenbat elikagai botatzen dituzten zaborretara, haien ustez “hondakinak %4 dira, baina %18ra iristen dira”, adierazi dute Cofresko Frischhalteprodukt (Albal) taldeak egindako txostenaren datuek.
|
|
2012
|
|
|
profesionalentzako gida’ eskuliburuan jasotzen den bezala, «esne ekoizpena energia gastu bat da, eta haurdunaren organismoa aldez aurretik prestatu da». Hala, argitalpen
|
honek
dioenez, «amagandiko edoskitzeari eusten zaion aste edo hilabeteetan erreserba horiek kontsumituko dira, haurdunaldiaren aurreko pisua berreskuratu arte». Zenbat eta gehiago maitatu, orduan eta pisu gehiago galtzen da Haurrari bularra eman eta hirugarren hilabetetik aurrera galtzen da pisua.
|
|
2013
|
|
|
«Horrela ez da gertatzen apisferanarekin, leku berean bizi baitira eta ezagutzen baitaki», Pérez Ventosaren arabera. Aditu
|
honek
dioenez, «benetako armada da, eta erlauntzako ahulenak aukeratzen ditu; ahuldu eta barruan sartzen denean, hazi eta ezti guztia akakatzen du, eta erregina eta erle ume hazleak hiltzen ditu. Ondoren, bilatu hurrengoa«.
|
|
|
Hain zuzen, Wisconsineko Unibertsitateko (AEB) Psikologia Sailaren azterketa zientifikoa. hau ondorioztatu zuen: ikaskuntzan diharduten mekanismoak musika eta hizkuntzaren garapena antzekoak dira. Aipagarria da, halaber, Claustre Cardona logopeda eta psikopedagogoa, Espainiako Logopedia, Foniatria eta Audiologia Elkartea. Musikak, aditu
|
honek
dioenez, atentzio handia ematen dio haurrari. Horregatik, txikia estimulatzeko baliabiderik onenetako bat da abesti bat kantatu eta, bat batean, gelditu eta hari jarraitzeko eskatu.
|
|
|
Hala ere, azken urtean kontsultatutako mediku adituek diote gure herrialdean 600.000 pertsona inguru zeudela gaixotasunarekin. Zifren dantza
|
honek
dio ez dagoela erregistro fidagarririk Espainian gaixotasunaren benetako norainokoa zein den, eta Koldo Aulestiak Urrutia, CEAFAko lehendakaria, azaldu du. 65 urtetik gorako gaixoen %10en prebalentzia egonkor mantendu da azken urteotan, baina gaixo kopurua etengabe hazi da, eta ez dio egiteari utziko.
|
|
|
Hainbat arrazoirengatik adimen maila hori duten pertsonak (haurrak, nerabeak edo helduak) biltzen dituen etiketa da. Aditu
|
honek
dioenez, «mugako funtzionamendu intelektualak erditzean arazoak izan ditzake, eta horrek kalte zerebralak, sortzetiko arrazoiak, haurtzaroan behar ez bezalako elikadura edo estimulazio intelektualik eza eragin ditzake arrazoi askoren artean». Mugako funtzionamendu intelektuala duten pertsonentzat diagnostiko eta tratamendu ona eginez gero, gizartean funtzionamendu autonomoa lortzeko aukerak areagotu egiten dira Sofia Isus ek, Universitat de Lleidako COMPETECS taldeko ikertzaile nagusiak, azaldu du, oro har, pertsona horiek beren funtzio exekutiboetan zailtasunak dituztela, hau da, portaera modu arin eta eraginkorrean antolatzeko, planifikatzeko eta zuzentzeko behar diren trebetasunak dituztela.
|
|
2014
|
|
|
Aditu
|
honek
dioenez, arazo globala da, eta Espainiako Estatuari ere eragiten dio, nahiz eta bertako datuek ez duten islatzen benetako egoera, zeren erlezain askok ez baitute esaten erlauntzen zati bat hil egin zaiela, Europako Batasunak ematen dituen diru laguntzak galtzeko beldurrez.
|
|
|
Hala ere, zorrien, lesioen edo ekzemen aurrekariak dituzten pertsonek arrisku handiagoa izan dezakete. Era berean, espezialista
|
honek
dio haurdun dauden pertsonen azaleko alergia ez dela oso larria, tratamendu gisa agintzen diren farmakoek gutxieneko ondorio minimoak baitituzte, bai berarentzat, bai haurtxoarentzat.
|
|
|
Albaitariek eta animaliak babesteko elkarteek baztertu egiten dute desungazioa edo aparrak anputatzea. Izan ere, kirurgia
|
honek
esan nahi du katuak inoiz ez dituela azkazal erretraktilak izango, eta horrek eguneroko jarduera askotarako minusbaliatua bihurtzen du, hala nola igo edo jolastu. Elenaren Babesa bezalako elkarteek uste dute katuek ez dutela «etikarik» eskatzen eskatzen eta praktikatzen dutenek.
|
|
|
Hala adierazten dute nazioarteko adituek eta erakundeek, hala nola NBEk, uharteek duten ingurumen, ekonomia edo kultura ondare aberatsa gal ez dadin arreta handiagoa eskatzen baitute. Artikulu
|
honek
dioenez, uharteak arriskuan daude eta zergatik salbatu behar dira.
|
|
|
U.S. Armak Lehen Mundu atariak ere joko ugari ditu, antzeko kategorien eta eskolako ikastaroen arabera multzokatuta. Gune
|
honek
dioenez, joko hauekin «haurrak matematikei beldurra galduko die, estresik gabe eta aztertu gabe ikasiko duelako», eta «bere marka gainditzea helburu pertsonal bihurtuko da», beste edozein bideojokoetan bezala. Beste web gune batzuek orrietarako lotura ugari dituzte, eta horiek jokoak eta haurrak ezagutzeko erronkak dituzten ariketak egiten dituzte.
|
|
|
Bristoleko Unibertsitateko John Bradshaw (Erresuma Batua) portaeran adituak egindako azterketa baten ondorioa da hori. Zientzialari
|
honek
dioenez, «katu baten estres kausa ohikoena da beste felino batek inbaditzea, bai auzoan bertan, bai etxean bizi den beste felino batek». Lorategi bat badago, beldur hori erraz konpon daiteke auzoko beste katu batzuk sartzea eragozten duten itxiturak erabiliz.
|
|
2015
|
|
|
Diana Sanchezek, psikologoak eta psikoterapeutak azaltzen du haur bat pozik dagoela maila fisiologikoan eta emozionalean, bere aurpegiarekin eta bere lehenengo irribarreekin. Aditu
|
honek
esan du, txikiak ondo ez daudenean, hau ere adierazten dutela: «Lloran, haserretu egiten dira eta beren deserosotasuna erakusten dute».
|
|
|
azala Gizakiarekin modu atseginean ikasten duen txakur batek eseri egiten du esertzeko agindua, eta bere adimena landuko du. Irakaskuntza
|
honek
esan nahi du jarraibideak ulertzea, asimilatzea, keinu desberdinak erlazionatzea eta adiskidetasun harremana bere nagusiarekin estutzea. Baina «esertzen irakastea ere hobea izango da beste gauza garrantzitsu batzuk egiteko, hala nola deira joatea, ez mugitzea edo etzatea», azaltzen du Helena Batek, hezitzailea txakur txakurrak.
|
|
|
Saharako herriari erbestean denbora gehien ematen dion GKEetako bat da Munduko Medikuak. Erakunde
|
honek
dioenez, euriteekin etxeak hondatu eta elikagaiak eta mantak galdu dira, eta horrek ahulezia handiagoa eragin du. Kezkatuta daude egoera horrek anemia duten emakume haurdunei(% 45) eta malnutrizio akutua edo larria pairatzen duten haurrei eragiten diela.
|
|
|
lehen hezkuntza, betidanik existitu dena, eta bigarren hezkuntza, pertsonak sexu grina sentitzen zuenean baina jada ez», azaldu du Cristina Corbellak, psikologoak eta sexologoak, Bilboko Garaia Elkarte Sexologikoko lehendakariak eta zuzendaritza batzordeko kideak. Espainiako Sexologia Elkarteen Federazioa. Aditu
|
honek
dio: sexubereizi:
|
|
|
oin bat pronazio, 70 urte baino gehiago izatea edo kirola egitea. Hala ere, espezialista
|
honek
esan du juanetarrak ez direla heredatzen. Zapaltzeko modua heredatzen da, beste ezaugarri fisiko batzuekin gertatzen den bezala.
|
|
2016
|
|
|
ripkas Juan Acosta Díez Ginekologiako eta Obstetriziako Espainiako Elkarteko espezialistak azaldu duenez, «hau oso teknika zaharra da, 80ko eta laurogeita hamarreko urteen artean erabiltzeari utzi zion arren, orain berreskuratu egiten da hainbeste zesarea ez egiteko». Aditu
|
honek
esan du, ospitale batean egiten bada, «segurua da eta kasuen% 50 inguru ematen du». Kanpoko entzefalo bertsioa nola aplikatzen den behatzeak inprimaketa zerbait eman dezake, haurdunaldian ez egiteko kontu handia baitago:
|
|
|
Hainbat adituk adierazi dute gaur egun herritarrek pairatzen duten “natur defizita” deritzonaren osasunerako ondorio kaltegarriak, batez ere txikienak. Artikulu
|
honek
dio haurrak gero eta gutxiago direla naturan, hau ez dela ona eta nola saihestu.
|
|
|
Horregatik, hiri ekologikoagoak eta, beraz, osasungarriagoak lortzeko hainbat aldaketa proposatzen dituzte egileek. Artikulu
|
honek
dioenez, hiriek urteak eta dirua kentzen dituzte, eta nola aldatu behar luketen adierazten dute.
|
|
|
Azterketa horrek dio dieta osasungarria eta iraunkorra lortzea garrantzitsua dela, organismoak eta planetak irabazi dezaten. Artikulu
|
honek
dioskunez, dietak eta ingurumena uste baino konektatuago daude, dieta osasungarri eta ekologikoari nola jarraitu, eta eguraldiaren gaineko zerga ideia ona den.
|
|
2017
|
|
|
Aditu
|
honek
dioenez, gizaki orok jaiotzetik beretik gaitasuna du jenio bat izateko, horretarako behar diren aukerak edukiz gero.
|
|
|
Hortzak osasuntsu eta osasuntsu edukitzeko, garrantzitsuena aho higiene egokia mantentzea da, ez erretzea eta aldizkako azterketak egitea Baina, normalean, zer ohitura sor ditzakete hortzetan orbanak sortzeko? Espezialista
|
honek
esan duenez, hortzetako higiene ona falta da, eta horrek janari hondakin, bakterio eta onddo ugari sortzen ditu, pigmentuen bidez tindatzeak eragiten dituztenak. Bigarrenik, tabakoaren kontsumoa dago, bere edozein aurkezpenetan:
|
|
|
Emakumearen arauari eta ilargi zikloari buruz ere asko idatzi da, korrelazio bat zegoela zirudien. Kasu honetan ere ez dago oinarri zientifikorik, meteorologo eta dibulgatzaile
|
honek
dioenez: «Ustezko eragina erraz desmuntatzen da aldi emankorraren maiztasuna beste ugaztun batzuen emeengan aztertzean, gehienetan ez baita 27 egunekoa».
|
|
|
otorrinolaringologoek gomendatzen dute ez erabiltzea tinpanoetan eragin ditzaketen kalteengatik. Artikulu
|
honek
dio belarrietako txotxak kaltegarriak direla ingurumenerako eta osasunerako.
|
|
|
Antolatzaileek klimaren eta ingurumen zientzien garrantzia azpimarratuko dute edizio honetan. Artikulu
|
honek
dioenez, apirilaren 22an Lurraren Eguna da, zein ekitaldi ospatzen diren eta baita Lorearen Eguna ere.
|
|
|
Birusak ez dira elikagaietan ugaltzen, baina bai denbora luzez iraun dezakete ingurumenean edo produktuetan partikula infekzioso gisa, EFSak 2011n argitaratutako elikagaiek transmititutako birusak agertzeari eta kontrolatzeari buruzko ezagutza zientifikoari buruzko informazio zientifikoaren arabera. Erakunde
|
honek
dioenez, kutsatutako haragi edo gibel gibelaren kontsumoa kontrolatzeko aukera bakarra tratamendu termikoa da. Sukaldeko higieneak, ordea, birusa haragi gordinetik gero gordinik kontsumitzen diren produktuetara transferitzea eragotz dezake.
|
|
2018
|
|
|
Carlos Alberto Gutiérrez txakur albaitari eta nutrizionistak, Txakurren Nutrizionista webaren egileak, onartzen du barazkiek, oro har, “txakurrak gogotsu ez izan arren”, bitamina eta zuntz onurak ekartzen dizkietela. Nahiz eta txakurrek ez duten zuntz asko hartu behar, barazkietan kantitate txikiak irenstea, albaitari
|
honek
dio bere digestio sistemak mesede egiten diola. Gainera, egosita eta txakurrak gustukoago jaten dituen elikagaiekin konbinatuta (adibidez, oilasko haragia), barazkiak osagarri onak dira.
|
|
|
, eta hirugarrenek gure datu eta elkarrekintza guztiak eskura ditzakete jolasteko aplikazioa instalatze hutsagatik», dio Blancok. Seguru asko, komunikabide digitaletan aditua den
|
honek
dio klausula horiek gehiegizkoak izan daitezkeela, «baina Facebook ek duen monopolio egoera, Facebook ekoak baitira. WhatsAppa e Instagramek baimena ematen dio».
|
|
2019
|
|
|
Hala ere, hainbat arrisku faktore daude Alzheimerra pairatzeko arriskua handitzearekin lotuta, besteak beste, «hipertentsioa, intsulinarekiko erresistentzia edo diabetesa», eta gogoan izan María Javier Ramírez Gil, Nafarroako Unibertsitateko Farmakologiako eta Toxikologiako irakaslea. Aditu
|
honek
dio azterketak, mugak dituen arren, gaixotasuna sendatuko duen tratamendua aurkitzeko aukerak zabaltzen dituela: «Bakterio hau sortzen duen toxina, gingipaina, blokeatu egin daiteke horrela, ondorio neurosolubleak saihesteko, eta horrek leiho bat zabalduko du Alzheimerraren aurkako tratamendu bat egiteko, kontuan hartu beharrekoa.
|
|
|
Eskualde hori garrantzitsua da sozializaziorako, aurpegiko adierazpenak interpretatzen, hizketa prozesatzen eta besteekin ikuspuntu arrazionalago batetik nola erlazionatzen garen ulertzen laguntzen baitu. Baina, PNAS aldizkarian argitaratutako lan
|
honek
dioenez, haiek ziren lehen mailako zaintzaileak, beste aldaketa batzuk zeuden. Burmuineko eskanerretan ikusi zuten, beren seme alabak hazten zituzten 48 guraso homosexualen artean.
|
|
|
mahai gaineko ordenagailuekin, ordenagailu eramangarriekin edo telefono mugikorrekin lan egiten ari diren ordu kopurua. Azterketa
|
honek
dioenez, langileen %40, 1ek lanaldiaren erdia edo gehiago eserita pasatzen dute, eta %14, 7k ordu guztiak eserita daude. Baina, gainera, adierazi du pertsonen %42k informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak erabiltzen dituztela lanaldiko orduen erdietan edo gehiagotan, eta, aldi berean, deigarria egiten dela lau pertsonatik batek (%23) beti erabiltzen dituela.
|
|
2022
|
|
|
Perretako haurdunaldi faltsuaren tratamendua Txakurren haurdunaldi psikologikoak ez du tratamendurik behar, «sintomak berez desagertzen baitira egunak igaro ahala», dio Lázarok. Hala ere, albaitari
|
honek
dio egoera batzuetan beharrezkoa dela, hala nola: Control de la manera de la manera de la medida.
|
|
|
Baina proposamenak eskuragarriak izan behar dira, eta, orain, zirriborroa oso murriztailea da”, dio Donaciano Dujok, ASAJA Gaztela eta Leongo presidenteak. «Ez dago behar adina ongarri organiko» Nekazari Gazteen Nekazaritzako Elkarteko nekazari
|
honek
dio gaur egun ongarriak ezinbestekoak direla nekazaritzako lurrak egoera onean mantentzeko. “Ez dugu arazorik ongarri organikoa erabiltzeko, baina badago bat:
|
|
2023
|
|
|
Hori dela eta, ezinbestekoa da haurtxoaren hizketa sustatzea, irakurketak (ipuin berak irakurtzean hiztegi handiagoa du), jolasak eta abestiak erabiliz. Haurren ahotsa duten haurrei hitz egin arte (tonu altuagoan eta kantuan), komenigarria da hizketa sustatzeko, berriki egin den azterlan
|
honek
dioen bezala. Zein adinetan hasten da haurtxo bat hitz egiten Nahiz eta seme alaba bakoitzak bilakaera desberdina izan, oro har, adin jakin batzuetan gai dira zaratak eta soinuak egiteko, hitzak esateko eta guztiz ulergarriak diren esaldiak egiteko.
|