|
2010
|
|
|
Ahizpak esandako bera esan zion alabak arratsaldean. Asteazkenerako erretreta
|
hartutako
emakume bihurtua zen Agnes.
|
|
2011
|
|
|
ematean epaimahaikoek azpimarratu nahi izan dutena: bakegintza lanetan parte
|
hartzeko
emakumeek duten eskubidearen alde egindako lana. Eta, epaimahaikoek oroitarazi dute ezinezkoa izango dela munduan demokrazia eta bake iraunkorra lortzea emakumeek, gizonezkoek duten adinako aukerarik lortzen ez duten bitartean gizartearen garapenean eragiteko.
|
|
2012
|
|
|
Beharbada, ez hain herrialde urrutikoaren baizik eta Europa edo Ingalaterrako istorioren baten antz handiagoa hartuko dio irakurleak honi. Baina atsegin beza gogoan
|
hartzea
emakumearen kasketaldiak ez direla klima edo nazioren batera mugatzen eta erraz pentsa daitekeen baino askoz orokorragoak direla.
|
|
2016
|
|
|
New Yorkeko jantzigintzako langileek, bitarteko neguan, industria inarrosi zuten? 20.000 lagunen altxamendua? izendatu den hartan, eta orduantxe hasi zen boto eskubidea nolabaiteko esangura
|
hartzen
emakume langileen borroken barruan. Emakume langileen buruzagiek argudiatu zuten ezen emakume langileek boto eskubidea erabil zezaketela soldata hobeak eskatzeko eta lan baldintzak hobetzeko.
|
|
2017
|
|
|
Fenomeno horien artean daude honako hauek: (i) sexuaren araberako lan banaketa berria garatzea, emakumeen lana eta euren ugaltze funtzioa lan indarra erreproduzitzearen mende jarrita; (ii) ordena patriarkal berria eraikitzea, oinarri
|
hartuta
emakumeak ordaindutako lanetik kanporatzea eta gizonen mende izatea; (iii) gorputz proletarioa mekanizatzea, eta emakumeak langile gehiago ekoizteko makina bihurtzea. Are garrantzitsuago dena, metatze primitiboaz egin dudan analisian, erdi erdian kokatu ditut XVI. eta XVII. mendeetako sorgin ehizak.
|
|
2018
|
|
|
emakume gisa sartu dira. Eta nola izango da bestela, aintzat
|
harturik
emakumeak ez direla gizonak eta ezin direla gizonak izan. Kontratu sexuala gizarte zibilaren eta enplegu kontratuaren parte oso oso bat da.
|
|
|
–Hemen dagoen bakarra genero arazo bat da. Nik ezin dut beste alardean parte
|
hartu
emakumea naizelako: kito?.
|
|
2019
|
|
|
orduan, aldarrikapen feministak arlo teorikotik atera ziren, eta oinarri ekonomikoak aurkitu zituzten; haien aurkariak, ordea, oldarkorrago bihurtu ziren; nahiz eta lur jabeei lekua kendu neurri batean, burgesiak moral zaharra atxiki zuen, eta moral horren arabera familiaren sendotasuna da jabetza pribatuaren bermea: emakumea etxean egotea eskatzen du, gero eta zakarrago, haren emantzipazioa egiazko mehatxu bilakatzen den heinean; langile klasearen barnean ere, gizonak saiatu dira askatze hori geldiarazten, lehiakide arriskutsuak iruditzen baitzaizkie emakumeak, are gehiago kontuan
|
harturik
emakumeak ohituta daudela soldata apalen truke lan egiten. Emakumea gutxiago dela frogatzeko, feministen kontrakoek beren alde erabili dituzte, lehen bezala, erlijioa, filosofia, teologia, baita zientzia ere:
|
|
|
Askotan, konfidentziak aditzen direnean, oso zaila izaten da erabakitzea noiz hasten den eldarnio patologikoa. Izuak
|
harturiko
emakume maitemindu batek deskribatzen duenean, gizonaren jokabideak itxuragabea dirudi beti: gizona neurotikoa da, sadikoa, erreprimitua, masokista, deabrua, mengela, koldarra, edo hori guztia batera; koloka jartzen ditu azalpen psikologikorik sotilenak.
|
|
|
halako zerbaiten arrasto bat ikusiz gero, oldarrean altxatu eta alde egiten du; helburua da emakumearekin ez izatea subjektuen arteko inolako harremanik: emakumeak, gizonaren erresuman, ez du izan behar objektu bizidun soila baino gehiago; sekula ez da subjektu gisa ikusia izango; sekula ez da kontuan
|
hartuko
emakumearen ikuspegia. Montherlanten pertsonaiaren moralak harrotzat dauka bere burua, baina erosoa baino ez da:
|
|
|
emakume hura, tamalez, asko sufritutakoa duk eta, azkenean, egoerak gainezka egin ziok. Ez diat nik epaituko mutilaren heriotzak eta hire balentriak zenbaterainoko eragina izan duten hark hartutako erabakian; baina hik heroismoa ikusten duan egintza horretan, nik etsiak arrunt
|
hartutako
emakume baten suizidioa, besterik ez diat ikusten.
|
|
2020
|
|
|
• Neurri zehatzak
|
hartzea
emakumeei kalte egiten dieten soldata eta pentsio arrakalak ezabatzeko, eta kotizazio aldi gehigarriak aitortzea seme alabak dauzkatenei eta zaintzagatik enplegua utzi dutenei.
|
|
|
Orain artean baino apalago bizi dute, estutasunik gabe baina. " Bizi naizen artean, ez dizut hitzik egingo", jakinarazi dio Matildek Iruñera sartzen ari direla, eta Villa Teresitan
|
hartutako
emakumeen bizipenak etorri zaizkio burura; haiek guztiak baino lotsagarriago irizten dio une honetan bere buruari.
|
|
2021
|
|
|
Nikole, azkenera arte, Fundatzaile eta Maisuaren alarguna izan zela beti, batzuek ez zutela txarrerako
|
hartu
emakumea bigarrenez ezkondu izana; Fundatzailearen orduak bizi izan zituena, gogorrenak tartean, Nikole izan zela; Nikoleri egin ziola belarrira hitz Maisuak beste inori ez bezala, horra argazkiaren mezua. Haientzat alferrik ziren Luis Koldobikaren pariztak eta purrustadak.
|
|
2022
|
|
|
Gela hura erditik zatitzen duen burdin hesia ikustean, espetxea etorri zaio burura. Moja hura alde batean eta bi ertzainak bestean; zirrara eragiteko modukoa da, are gehiago kontuan
|
hartuta
emakume haiek beren borondatez erabaki dutela han barruan bizitzea.
|
|
2023
|
|
|
Eskulanen, margolanen eta etxetresnen ehunka erakusketetan, estatubatuar emakume zurien unibertsoa agertu zuten, haiek beren burua ikusten zuten eran agertu ere. Adierazgarria da emakume haietatik bakar batek ere –ez Couzinsek, politikoki hain aktiboa izanik, ez Palmerrek, joera filantropikoko dama bat izanik– ez kontuan
|
hartzea
emakume beltzen ekarpenak ere bazirela AEBren historiaren parte, zeren agerian uzten baitu zein normalizatuta zegoen emakume beltzen ikusezintasuna. Britainiar sufragistek indiar, egiptoar edo afrikar emakume kolonizatuentzat onena zer zen –haiei deus galdetu gabe– eztabaidatzen zuten bezalaxe, estatubatuar emakumeek ere egozentrikoki eta ez ikusiarena eginez jokatu zuten emakume beltzen ezabaketaren auzian.
|
|
|
Nire ikaskideen artean, oso gutxik ezagutzen zuten nolakoa zen beste kultura batzuetako bizitza. Maiz aski eta beste eskola askotan entzuna nuen nola irakasle zein ikasleek ahotan hartzen zituzten islamak gatibu
|
harturiko
emakume gaixoak (edo" emakume islamikoak", nire irakasle eta ikaskideek izendatzen zituzten bezala, oker izendatu ere), oharkabean Mendebaldeko feministen zorte ona (edo) nabarmendu nahian.
|
|
|
2020an, COVID pandemiak agerian utzi zuen emakumeak direla AEBko" oinarrizko langileen" erdiak baino gehiago (supermerkatuetako langileak, atezainak eta janari lasterraren sektoreko langileak, denak ere gutxiengo soldatapekoak), eta haien artean, gainera, beltzak direla gehien gehienak. Eta, hala ere, ez zituzten oinarrizkotzat
|
hartu
Emakumeen Martxan. Alegia, emakume zuri andana batek martxan parte hartzen zuen bitartean berei komeni zitzaien egun batean, beste batzuk –gehienak ere koloreko emakumeak eta immigranteak– emakume zurien hoteletako gelak garbitzen ari ziren, edo emakume zuriak hirian batera eta bestera autobusean garraiatzen, edo takoak, noodleak eta pizza kozinatzen, emakume zuriek beren burua saritu zezaten injustiziaren aurkako protesta egun gogor baten ondoren.
|
|
|
Zenbait auzi politiko GKEen esku uzten direnez (esate baterako, abusuak jasaten dituzten edo lege arloan laguntza behar duten emakumeentzako zerbitzuak), eztabaida politikotik kanpo geratzen dira aldi berean. Gobernuen finantzaketa faltaren olatuek emakumeei zuzenean eragiten dietenean ere, sekula ez dira
|
hartzen
emakumeen auzitzat edo auzi feministatzat. Etxeko indarkeriatik babesteko zentroetako emakumeei legearen arloko zerbitzuetarako dirulaguntzak murrizten zaizkielarik, zaila da horren berri izatea ere:
|