|
2000
|
|
|
Agian biktimaren sufrimendua da hunkitzen gaituena, besterik ez? Haatik, hau bezalako sufrimendu
|
handiarekin
lotuta dauden mota askotako gaixotasunek ez gaituzte hunkitzen. Ez, sakontasuna eta lazgarrikeria ez dira berez ulertzen kanpoko ekintzen historia soilik ezagutuz, baizik eta guk geuk onartzen ditugu gure barruko esperientzia batetik.
|
|
2002
|
|
|
Zerbitzu enpresa bakoitzeko batez besteko enplegua hiru landunekoa zen, gutxi gorabehera, 1997an10 Urtebete lehenago, enpresen %97k hamar langiletik behera enplegatzen zituzten eta horietatik %71k bi landunetik behera. Alegia, jarduera hauetannagusi dira enpresa txikiak, eta batzuetan industriatik kanporatutako enpleguarenbabesleku izateak badu zerikusirik horrekin; baina, aldi berean, badira tamainahandia duten enpresa gutxi batzuk ere; eta batzuetan kanpoan jatorria duten enpresa talde
|
handiagoekin
lotuta daude. Tamainarekin lotuta dago enpresentzako zerbitzu jardueren dinamismoa.
|
|
2003
|
|
|
Lanaren egileek izan zituzten saguen bidez, nabarmen handitu zen uteroaren pisua, endometrioan aldaketak izan ziren (umetokiaren barnealdea estaltzen duen pareta) edo ugatz guruinen dentsitatea handitu egin zen. Faktore horiek guztiak orain arte bularreko minbiziaren eragin
|
handiagoarekin
lotuta zeuden. Era berean, jakin zuten haurdunaldian kadmioaren eraginpean zeuden animalien kumeek pubertaro goiztiarra eta bular guruinen garapen goiztiarra zutela, bularreko minbizia garatzeko arriskua %50 areagotzen duten bi faktore.
|
|
|
Elikagai horiek odoleko kolesterol mailak modulatzeko duten gaitasunari erreparatzen dio adjektibo onuragarri/ kaltegarriak. Onuragarriak kolesterolaren maila plasmatikoa murrizteko gaitasuna du, eta bihotzerako osasungarria da; gehiegizko koipe kaltegarria, berriz, kolesterol maila
|
handiekin
lotuta dago. Hori dela eta, turroi gogorrak eta bigunak, almendretan edo fruitu lehorrak dituzten beste turroi batzuetan ugariak, mazapanak eta girlatxeak, aukeratu ahal izango dira kolesterola handia denean, polboroien ordez.
|
|
2004
|
|
|
Datuek erakusten dutenez, 1 eta 1f. aleloaren formak nolabaiteko babesarekin lotu daitezke koltza olioaren sindromearen aurrean; izan ere, aleloa duten substantzien %25 baino gutxiago gaixotu ziren. 1s aleloa kaltetuen hilkortasun
|
handiagoarekin
lotuta egongo litzateke (gaixotu ziren alelo hori duten pertsonen %60 baino gehiago). Adituen arabera, desberdintasunak genetikoak dira, baina analisi proteomiko baten bidez ere hauteman ziren.
|
|
2006
|
|
|
Galia Narbonensea Akitania eta Galia Lugudunensea baino erromatartuagoa zegoen. Galian kolonia erromatarrak oso ugariak ziren eta hauengana lur saila
|
handiak
lotuak zeuden. Kolonia hauetako batzuk merkataritza eta industri hiri oso aberatsak izatera heldu ziren, beste batzuk oso ondo ustiatu ziren.
|
|
|
Ekimen horren bidez, animaliak babesteko Europako zentro bat eta Erreferentziazko Europako Laborategi bat garatu nahi dira, esperimentazio metodoak baliozkotzeko eta estandar jakin batzuetatik abiatuta prestatutako elikagaiak sustatzeko etiketatzeko. Neurri berrien oinarria da giza kontsumorako diren animaliak behar bezala tratatzea azken produktuaren kalitate
|
handiagoarekin
lotuta dagoela.
|
|
|
Kaltzioa funtsezkoa denez osteoporosia prebenitzeko, garrantzitsua da mineral horren edukia adin guztietan zaintzea. Azterketa batzuen arabera, bizitzan kaltzio gutxi kontsumitzen bada, hezur dentsitate txikiarekin eta haustura tasa
|
handiekin
lotuta dago. Kaltzio beharrak 1.000 mgr/ egun eta 1.500 mgr/ egun bitartekoak dira, pertsona adindunentzat izan ezik, horiek 1.200 mgr/ egun eta 1.600 mg/ egun bitartean hazten baitira.
|
|
|
A espezialista. Rosengren ek (Suitza) INTERHEART azterketa egin zuen, 52 herrialdetan 30.000 pertsonarekin, eta horrek frogatzen du estresa (lanean, finantzetan eta etxean) bihotzeko eritasunen eragin
|
handiarekin
lotuta zegoela. Azterketa egiteko kontuan hartu ziren beste arrisku faktore batzuk, hala nola hipertentsioa eta obesitatea.
|
|
|
Egiten diren jardueren artean, brigada medikoen bidez zuzeneko arreta ematera bideratutakoak nabarmentzen dira, hau da, osasun langileak urrutien dauden komunitateetara eramatea, urrutien dagoen biztanleriari estaldura emateko. Bestalde, eta osasun idazkaritza inplikatuz, hitzaldiak ematen dira ikastetxeetan nerabeekin eta gurasoekin, sexu transmisiozko gaixotasunak, emakumeen aurkako indarkeria edo droga mendekotasunen prebentzioa bezalako gaiak jorratzeko; askotan, neska gazteen nahi gabeko haurdunaldien kopuru
|
handiarekin
lotuta egoten dira.
|
|
|
Ikertzaileek neurri bat aztertu zuten, egunean erretzen ziren zigarretak eta ohituraren iraupena barne hartzen zituena. Jakin zuten, oro har, tabakismoa edo “urteko paketeak” heriotza arrisku
|
handiagoarekin
lotuta zeudela. Gizonezkoetan zein emakumezkoetan, zirkulazio eritasun baten ondoriozko heriotza arriskua handitu egin zen GMI igotzean.
|
|
2007
|
|
|
Esangura horretan, errentamenduak gora egin duela ikusi da, lurra edukitzeko gainerako moduekin alderatuta. Horrela, errentamenduaren zabalkunde
|
handiari
lotuta dago 60ko hamarkadako berregituraketa. Aitzitik, 70eko hamarkadan, eta, batez ere, 80koan, ustiategien neurriak aldatzeko joera murriztu zen, errentamenduen zabalkundea gelditzean, lurraren eskualdagarritasuna oztopatu zelako, nola edo hala, Landa errentamenduen 1980ko Legearen ondorioz.
|
|
|
Hala ere, erakargarria bada ere, txartel hau konnotazio negatiboz inguratuta dago. Hasiera batean, kopuru horretatik Espainian jaulkitako billete kopuru handia gure herrialdean ekonomia ezkutuan egiten diren eragiketen bolumen
|
handiarekin
lotuta dago, hau da, diru' beltzean' egiten diren transakzio eta ordainketa komertzialekin, Ogasunari aitortu gabe. Eragiketa horietako asko eraikuntzaren munduarekin eta higiezinen sektorearekin lotuta daude, azken urteotan benetako booma bizi izan baitu.
|
|
|
Minbizia ikertzeko mundu mailako erakunde batekoa da (World Cancer Research Fund), eta gai horri buruz mundu osoan argitaratutako 500.000 azterlan berrikusi ondoren egin da. Obesitatea hestegorriko, koloneko eta ondesteko, pankreako, bularreko, endometrioko eta giltzurruneko minbizia izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago. Alkohola ahoan, faringean eta laringean tumoreak agertzearekin lotzen da, baita esofagoan, kolonean eta bularrean ere.
|
|
2008
|
|
|
Badira bi obra mota, kalitate
|
handiarekin
lotuta egon daitezkeenak: a) batzuk irakurle normal batek irakurtzeko modukoak dira:
|
|
|
Kalitate
|
handiarekin
lotuta egon daitezkeen lan horiek zabalkunde handiagoa izan dezaten, adituen% 41,2 bat dator esatean erakunde publikoek bultzatu behar dituztela halako edizioak. Laguntzak ez zaizkie soilik sortzaileei eman behar; Administrazioak kultura ezagutzera emateko bideak artikulatu behar ditu, aldizkari espezializatuen sorrera bultzatuz, itzulpenerako aukerak emanez... azken batean, sortzen diren lanen presentzia soziala bermatu behar du.
|
|
|
Baina gehiegi irenstea depresioa jasateko probabilitate
|
handiagoarekin
lotuta dago.
|
|
|
Horrela amaitu da Northwestern Unibertsitateko Feinberg Medikuntza Fakultateko Charles Bennet buru duen ‘Journal of the American Medical Association’ aldizkarian argitaratu berri den azterlan bat. Eritropoiesiaren eragile estimulatzaileek heriotza arriskua %10 eta tronboenbolismoa %57 handitzen dute Saiakuntzek adierazten dutenez, eritropoiesiaren (AEE) eragile estimulatzaile deritzenak tumoreen hazkunde presuratuari eta heriotza arrisku
|
handiagoari
lotuta daude. Bennet-ek, Chicagoko (AEB) Jesse Brown VA Zentro Medikoko Northwestern Ospitaleko hematologoak eta onkologoak dioenez, botika horiek merkatuan 15 urte daramatzatenean, kezkagarria da haien arazoez ohartzea.
|
|
2009
|
|
|
Gro Harlem Brundtland NBEren berriemaile bereziak gogorarazi duenez, gosete, epidemia eta nahitaezko lekualdaketa asko planetaren berotzeak eragindako hondamendi naturalen maiztasun eta intentsitate
|
handiari
lotuta daude.
|
|
|
edota atxikimenduaren bi dimentsioak, intimitatearekiko erosotasuna eta harremanekiko herstura? (dimentsiozko sailkapena eginda) bikote asegabetasun maila
|
handiarekin
loturik daude; bikote asegabetasunaren aurresale hobea da harremanekiko herstura dimentsioa intimitatearekiko erosotasuna baino (Feeney, 1994). Zentzu horretan, intimitatearekiko erosotasuna harremanaren hasieran aldagai erabakigarria da, baina, harremana behinegonkortuta dagoenean, aldagaia hori ez da horren garrantzizkoa izaten erlazioamantentzeko (Feeney, 1994).
|
|
|
“The Guardian” egunkarian ezagututako ikerketa britainiarrean, eragindako 235 haurren jarraipena egin zen zortzi urte bete arte. Adituek ikusi zuten likido amniotikoan testosterona maila
|
handiekin
lotuta zeudela beren portaerak. Ikerketa zuzendu zuen irakasleak, Simon Baron Cohenek, uste du badirela argudioak haurdunaldia autismoaren kasuan eteteko aukerari buruzko eztabaida soziala irekitzeko.
|
|
|
Hondoko eskian, aldiz, behar den teknika ez da hain zorrotza, baina erresistentzia aerobiko handia behar da, egiten duen esfortzuagatik; horregatik, teknika hori erabiltzeak lesio arrisku txikiagoa du. Snowboardak, gazteenen artean ospe handiena duen modalitateak, prestakuntza fisiko eta tekniko handia eskatzen du; bere praktika lesio arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago, eski alpinoan baino gehiago, eta larritasun handiagoarekin, hala nola luxazioekin eta hausturekin. Edozein modalitatetako lesioak, oro har, erorketen edo talken ondorio dira, batez ere teknika ezagatik edo esperientziarik ezagatik:
|
|
|
Nekazaritza bezalako iturrien bidez ere gerta daiteke, produktu kimikoen eta ongarrien hondakinen ondoren, ibaietan eta inguruko emarietan. Beste ekoizpen mota bat, nekazaritzakoa, ura biologikoki kutsatzeko arrisku
|
handiarekin
lotuta egon da; izan ere, gorozkien eta gernuen bidez animaliak kanporatzen dituzten patogenoak ur bide nagusietara eraman daitezke azaleko xukatzearen bidez. Eremu horretako ikerketa areagotzea funtsezkoa da, ikerketaren arduradunek diotenez, onartzen dute ur naturaletan salmonella mailan eragiten duten ingurumen faktoreak “oraindik ez daudela ondo mugatuta”.... Bide horretan, zenbait aldagai aztertu behar dira, hala nola tenperatura eta prezipitazioak, transmisio arriskua iragartzeko funtsezkoak.
|
|
|
Gehiegizko pisua kartilagoaren endekapen azkarragoa jasateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago.
|
|
2010
|
|
|
Espezialista askok ziurtatzen dute ezen rasgo delakoa antsietate nahaste ugariren azpian dagoela. Karga genetiko handia du, eta antsietate eta depresio nahasteak izateko zaurgarritasun
|
handiagoarekin
lotuta egon daitekeela uste da. Autore batzuen aburuz, antsietate maila handiaren agerpenik garbiena antsietate orokortuaren nahastea da.
|
|
|
Lanaren egileak David Jiménez Pavón, Manuel J. Castillo Garzónek, Jonatan Ruiz Ruizek eta Marcela González Grossek adierazi dute, seguruenik, “egoera fisikoak eta jarduera fisikoak intsulinarekiko sentikortasuna eta leptina mailak nerabeengan baldintzatzen dituen mekanismoak zerikusia duela norberaren ariketa fisikoak maila metabolikoan dituen ondorioekin eta gantz mailak murriztearekin”. Gainera, egiaztatu ahal izan denez, jarduera fisiko handia eta gazteen egoera fisiko
|
handia
lotuta daude haur eta nerabeen adipositate maila txikiagoarekin.
|
|
|
Gainera, autoreek adinaren, sexuaren, obesitate edo tabakismo mailaren, gizarte klasearen eta gaixotasun kardiobaskularren familia aurrekarien arabera doitu zituzten inkestaren emaitzak, eta ahoko higienearen ohiturekin alderatu zuten hantura maila. Ahoko higiene eskasa gaixotasun kardiobaskularrak izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago Emaitzek erakutsi zuten bihotz hodietako eritasuna izateko arriskua %70 handitzen zela hortzak egunean bitan baino gutxiagotan garbitzen zituzten pertsonen artean. Hala ere, arrisku globalaren indizea txikia izan zen, inkestatuen %71k egunean bi aldiz eskuilatzen baitzituen hortzak, eta %62 sei hilabetean behin joaten baitzen dentistarengana.
|
|
|
Emakumeen artean, depresioa, dimentsio paranoikoa, dieta eta gorputzarekin pozik ez egotea elikatze eredu ez osasungarriak dituzten biztanleei lotuta zeuden. Gizonen kasuan, dieta, gorputzarekin pozik ez egotea eta pertsonen arteko sentikortasuna elikatze eredu ez osasungarrien arrisku
|
handiagoarekin
lotuta zeuden. Gizonetan dauden faktore horiek populazio klinikoen antzekoak dira.
|
|
|
Sektorearen datu berrien arabera, 2010eko lehen hilabeteetan merkaturatzearen %8 hazi da, 2009koarekin alderatuta. Igoera hori gero eta eskaera
|
handiagoarekin
lotuta dago, eta segurtasun arloko erronkei egin behar die aurre, hala nola, laborantzako arrisku faktoreak saihestea eta garbiketa sistemak hobetzea.
|
|
|
Zitriko mediterraneoan erabili ohi dira, tristuraren birusarekiko eta beste landare gaixotasun batzuekiko tolerantziagatik. “Gainera, zuhaitzaren lehorte kondizioekiko tolerantzia
|
handiagoarekin
lotuta dago segurtasunuraren gazitasunarekiko erresistentzia hobetzea”, azaldu zuen ikertzaileak. “Zitrikoek sorkuntza aldaketa gutxi batzuk metatzen dituzte naturan.
|
|
|
Fruktosan aberatsak diren edariak hartzea, hala nola freskagarri gozatuak eta laranja zukua, emakumeen artean tanta arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago, Bostongo Unibertsitateko Medikuntza Eskolak Estatu Batuetan egindako ikerketa baten arabera. Hala ere, emakumeen artean tanta arriskua txikia denez, lana behar du.
|
|
|
Ikerketa gutxi batzuek aztertu dituzte ERCaren garapenaren arrisku faktoreak helduen bizitzaren aurretik. Ikertzaileek azaldu zutenez, aldez aurreko ikerketek erakutsi dute amaren diabetesa sortzetiko anomaliak gertatzeko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dagoela, nahiz eta nahastearen kontrol zorrotzaren ondorioz anomalia horien garapen tasa diabetikoak ez diren amena bezalakoa izan. Emaitza berriek aukera ematen dute diabetesaren zaintza zorrotzagoa eta haurdunaldiko pisuaren kontrola eginez gero, haurrek ERC garatzeko duten arriskua gutxitzeko.
|
|
|
Zientzialariek harrapari populazioen azterketak eta harrapakinen ugaritasuna parekatu zituzten, eta espezie handienek, hala nola lehoiek, tigreek edo hartz zuriek, askoz ere jaitsiera handiagoa dute populazioan, elikagaiek gutxiago baitituzte espezie txikienak baino, hala nola erbinudeak edo teilatxoak. 11 haragijale espezieren azterketak berrikusi ondoren (erbinudeak, azeri artikoa, katamotz kanadarra, teila europarra, koiotea, otsoa, lehoinabarra, hiena moteatua, lehoia, tigrea eta hartz polarra), ikertzaileek iradokitzen dute espezie handienen zaurgarritasuna energia kostu
|
handienekin
lotuta egon daitekeela. Espezie horien sendotasuna eta tamaina handiagoa (ondo egokituta daude harrapakin handiak ehizatzeko) eragozpen bihur liteke garaiak zailak direnean, harrapakinak urriak direnean eta indibiduoek lan gehiago egin behar dutenean hurrengo janaria aurkitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Triglizerido maila handi batzuek iktus iskemikoa izateko arrisku handiagoa dute gizonetan eta emakumeetan, Kopenhageko (Danimarka) Unibertsitate Ospitaleak “Annals of Neurology” aldizkariaren edizio digitalean argitaratu duen azterlan baten arabera. Halaber, lanak dio kolesterol maila handienak iktus arrisku
|
handiagoarekin
lotuta daudela, baina gizonen kasuan bakarrik. Ebidentzia medikoaren arabera, triglizerido goratuek lipoproteina hondarren, dentsitate txikiko lipoproteinen (LDL) antzeko partikulen edo kolesterol txarraren mailarik handienak markatzen dituzte, aterosklerosia eragiten duten plakak metatzen laguntzen dutela uste baita.
|
|
|
Adinak eragindako entzumen galera horren ondorio larriena isolamendu soziala da, baita depresio egoerak ere. Northwestern Unibertsitatearen ikerketaren arabera, musikarien entzumenarekin lotutako hobekuntza neuronalak ez dira bolumenaren anplifikadore gisa funtzionatzea soilik, instrumentuen, harmonien eta erritmoen bidez soinuarekin jolasteko gaitasun
|
handiagoarekin
lotuta daude. Garunaren jarduera hobetzea Esperientzia musikalak ikusmen espazialarekin eta garunak informazio berrira egokitzeko duen gaitasunarekin lotutako zorroztasun mentala ematen du.
|
|
2012
|
|
|
Kopuru hori oso txikia da, kontzeptu horrengatik urtean 24.000 euro baino gehiago lortzen dutenek batez beste jarri dituzten 6.650 euroekin alderatuta. Gesthak dioenez, aurrezkirako kargen gehikuntzak urtean 1.246 milioi euro inguru sortuko ditu, eta, beraz, igoera berriaren %80 langileen gain egongo da —langabeak eta pentsiodunak barne— “eta ez, nahi izan balitz bezala, ondare
|
handiei
lotuago dauden beste etekin batzuen gainean, hala nola kapitalarenak”. Alde horretatik, José María Mollinedo Ogasuneko Teknikarien idazkari nagusiak ontzat jo zuen neurri berrietan Gobernuak “sarrera ‘esklusiboagoak’ erabiltzea, nahiz eta zehaztu zuen oraindik beharrezkoa dela progresibitatearen aurkako zenbait arau ezabatzea, espekulaziozko ondare irabaziak aurrezki errenta gisa baztertzetik hasita”.
|
|
|
Hala ere, zetosiak albo ondorio batzuk dakartza, hala nola goragalea, jateko gogoa galtzea, halitosia, zefalea, zorabioak eta insomnioa. Haragi gorriaren kontsumo handia mellitus 2 diabetesaren eragin
|
handiagoarekin
lotuta dago. Proteina ekarpen handiak idorreria eragiten du, arazo ohikoenetako bat.
|
|
|
Gehiegizko pisua, bularreko minbizi mota arruntenean, berriz gaixotzeko eta hiltzeko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago
|
|
2013
|
|
|
Rosa Ricok lan handia egin du erditzearen gainean azken urteotan, erditze arruntaren arretarako gidaren egileetako bat izan baita. Haren iritziz, erditzea asko medikalizatu da, eta, gida, hori saihesteko lagungarria izango dela espero du. Hala, gidak ebidentzia zientifikoetan oinarritutako aholkuak biltzen ditu, arrisku berezirik ez duten erditzeetan arreta emateko; adibidez, erditzearen fase latentean etxean lasai egotea eta ospitalera ez jotzea gomendatzen du, detektatuta baitago fase horretan ospitaleratzea arriskutsua izan daitekeela, eta esku hartze
|
handiagoarekin
lotuta dagoela.
|
|
|
Edari azukretsuak: edari azukretsuak maiz kontsumitzea gorputz masa indize
|
handiagoekin
lotuta dago; beraz, ohiko erosketaren zerrendak ez lituzke sartu behar. Oliba olioa:
|
|
|
Azukreak osasunean ondorio kaltegarriak izan ditzakeela dioen iradokizuna gai errepikaria da hainbat ikerketa epidemiologiko eta klinikotan, duela hamarkada batzuetatik hona. Zenbait baieztapenek esan nahi dute azukre soilen kontsumo handia hainbat baldintzatako arrisku
|
handiagoarekin
lotuta egon daitekeela: obesitatea eta gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa edo gibel gantzatsua.
|
|
|
Espainian, Antsietatea eta Estresa Aztertzeko Espainiako Elkartearen (SEAS) datuen arabera, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleen% 15 antsietate maila handia dute eskola proben aurrean. Arazoa hain da handia eskola porrota duten ikasle askok ez dutela beren gaitasunei edo ikaskuntzari lotutako zailtasunik, baizik eta azterketen aurrean duten estres maila
|
handiarekin
lotuta dagoela. Ikasketa batzuen arabera, ikasitakoaren memoria handiagoa da ikasi eta berehala lo egiten denean Antsietatea emozio erreakzio normala da gizaki guztiengan, emaitza negatiboa izan daitekeela aurreikusten den egoeretan.
|
|
|
Obesitateari buruzko Espainiako azken adostasuna, izatez, hau adierazten du: edari azukretsuen ohiko kontsumoa gorputz masaren indize
|
handiagoekin
lotuta dagoela. Hainbat azalpen daude horretarako, nahiz eta onartuenetako bat «kaloria likido» deiturikoek gutxi asetzen duten; hau da, gure gorputzak energia guztia «detektatuko» ez balu bezala da.
|
|
|
Irudia: Ricard Aparicio Txakur batzuek izan dezaketen oldarkortasuna ere baliteke garunaren alde bat edo bestea erabiltzeko gaitasun
|
handienarekin
lotuta egotea. Harburuak ezkertiarrak edo toreatzaileak izan daitezkeenez, Adelaideko Unibertsitateko ikertzaile talde batek, Australian, jakin nahi izan zuen albo horrek animaliaren izaeran zer eragin izan zezakeen.
|
|
2014
|
|
|
obesitate abdominala dago koefiziente hori 0,5 edo handiagoa denean. Sabelaldeko obesitatea: sabel irtena Hipertentsio arteriala, dislipemiak, diabetesa, minbizia eta ernalezintasuna izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago sabeleko obesitatea. Hala ere, obesitate abdominala ez da haurren kontua soilik.
|
|
|
Izan ere, sabel irtena ez du inolako onurarik ekartzen. Sabeleko obesitatea izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago arteria hipertentsioa, dislipemiak, gaixotasun kardiobaskularrak, diabetea, zenbait minbizi mota, baita ernalezintasuna ere. Obesitatea Espainian Obesitatea askotariko osasun arazoa da ondorioak. Bizi kalitatea debaluatzea eta autoestimua, lotutako gaixotasunak eta bizi itxaropena, besteak beste.
|
|
|
Nagusietako bat da zesarea tasa handiagoa dela gorputz masa indize altuena duten emakumeetan, haurdunaldiko diabeteetan edo haurren obesitate arriskuarekin lotutako beste baldintza batzuetan. Gainera, amagandiko edoskitze mailak ere txikiagoak dira zesarea bidez jaiotakoetan, eta beste gertaera bat obesitate arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago. Haurren alergiak eta zesarea Haurren sabeletik ateratzen direnean, jaioberrien hesteek kolonizatzen dituzten bakterioen arteko desberdintasunak aspalditik ezagutzen dira.
|
|
|
Sintoma horiek oso antzekoak dira, eta ezin da bereizi, haien arabera bakarrik, pertsonak gaixotasun bat edo bestea duen. Zeliakoa ez den glutenarekiko sentikortasunak ez dirudi herentziazko oinarri sendorik duenik, ez eta arazo autoimmuneak edo hesteetako ondorio larriak izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dagoenik ere. Medikuak hainbat proba egin behar ditu bi nahasteak bereizteko.
|
|
2015
|
|
|
Ibileraren abiadura ere aztertua izan da; alde batetik, beheko gorputz adarrenfuntzionamendua zehaztu ahal izateko eta, bestetik, efektu kaltegarrien iragarpen faktorepotentzial gisa (Bohannon eta Andrews, 2011); (Studenski et al., 2011); instituzionalizazioabeherakada funtzional
|
handiari
lotuta baitago.
|
|
2017
|
|
|
Hipotesi bat da; egia da biztanleriaren gainbeherarekin kezkatuta zebilen klase politiko batek sustatu zuela sorgin ehiza, eta nazioaren aberastasuna biztanleria
|
handiarekin
lotuta dagoen usteak akuilatzen zuela klase hori. Merkantilismoak goia jo zuen XVI. eta XVII. mendeetan; demografia erregistroak (jaiotzak, heriotzak eta ezkontza) eta erroldak egiten hasi ziren, eta demografia bera lehen, estatu zientzia?
|
|
|
Hala ere, Cincaren txostenaren arabera, haur gehienak (%93 baino gehiago) ez dira iristen gomendatutako 10 orduetan, eta %4, 3 ez da iristen ezta zortzietara ere. Behar baino gutxiago lo egitea gehiegizko pisua eta obesitatea izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago. Baina haien kalteak askoz ere harago doaz:
|
|
|
Azpimarratzekoa da, gainera, gomendioa desberdina dela zein gantz motaren arabera. Hidrogenatuak eta saturatuak, batez ere, gaixotasun metabolikoen arrisku
|
handiagoarekin
lotuta daude, eta, beraz, kontrolatu egin lirateke. Elikagai oso kontzentratuak.
|
|
|
Gainera, hipertriglizeridemia beste patologia batzuen garapenarekin ere lotzen da, hala nola pankreatitis eta iktusekin. Annals of Neurology aldizkariaren edizio digitalean argitaratutako Kopenhageko (Danimarka) Unibertsitate Ospitalearen azterketa baten arabera, kolesterol maila handiagoak iktus arrisku
|
handiagoarekin
lotuta daude, eta, horregatik, ikerketaren egileek iktusaren prebentzioaren gidalerroetan sartzea pentsatu zuten, une hartan LDL kolesterolaren mailetan zentratzen baitzen. Zergatik handitzen dira triglizeridoak?
|
|
2019
|
|
|
Lanaren krisia langile klaseak bere beharrizanak asetzeko eta bere lan indarra erreproduzitzeko jasaten duen zailtasun gero eta
|
handiagoarekin
lotuta dago. Hori dela eta, soldata erlatibo eta errealen, langabeziaren eta lan kontratuen izaeraren aldaketak adierazle baliagarriak dira azken hamarkadetako pobretze prozesua egiaztatzeko, nahiz eta egia izan ezin daitekeela horretara soilik mugatu.
|
|
2020
|
|
|
Espainiako etxeko janarian gehien eskatzen den konboa janari amerikarreko menu nagusia da. Plater honen ospea bere kartan menu hau eskaintzen duten establezimenduen eskaintza
|
handiarekin
lotuta dago. Onena.
|
|
|
AECCren ikerketa batek hanturazko dieta koloneko minbiziarekin lotzen du. Ikerketa horretan azaltzen denez, koloneko minbizia izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago hanturaren aldeko dieta (karbohidrato, proteina, koipe, kolesterol, B12 bitamina edo burdina ugari dituena), eta horren eragina handiagoa da gizonengan emakumeengan baino. Aitzitik, antioxidatzaile ugari dituen dieta batek (frutak, barazkiak eta zuntz ugariko elikagaiak) murriztu egiten du minbizi mota horren arriskua, oxidazio estresaren aurkako efektuagatik.
|
|
|
Elikagai gomendatuak Azido urikoa jaitsi nahi izanez gero, jan beharreko elikagaiei dagokienez, medikuak dieta mediterraneoa egitea gomendatzen du, eta “esneki gaingabetuak, soja elikagaiak eta lekaleak”. Kafea hartzeari dagokionez, eta tanta arriskuarekin negatiboki lotzen den arren, doktoreak uste du “emakumeengan hiperurizemia arrisku
|
handiagoarekin
lotuta egon daitekeela, eta gizonengan arriskua txikiagoa dela”. Gehiegizko kiloak galtzea Dieta zaintzeaz gain, ezinbestekoa da pisua galtzea hiperurizemia izanez gero:
|
|
2021
|
|
|
Eta% 20,1ek bakarrik du fruta freskoa menuan. Gure elikadura ohituretan gosari osasuntsurik ez izatea obesitate arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago. “Egokiena da haurrek, baita helduek ere, egunean lau otordu hartzea, ahal dela bost.
|
|
2022
|
|
|
Jabetza Aperribaytarrena da %72an (%18na Joaquin aitak, eta Jokin, Ibon eta Mari Iciar seme alabek). Horrez gain, taldea hainbat aldi baterako enpresa elkarteren (ABEE) parte izan da eta enpresa gehiagoren akzioak ditu edo izan ditu, ustelkeria kasu
|
handiekin
lotuta egon direnak. Esaterako, 2017an Espainiako Gobernuak Defex armagintza enpresa likidatzea erabaki zuen, besteak beste Auzitegi Nazionalak bi prozedura zituelako irekita bere aurka.
|
|
|
Imagen: Getty Images Haurren pobreziaren ondorioak Haurtzaroan pobrezia jasatea, modu iraunkorrean, osasun mentaleko arazoak, obesitatea eta gaixotasun kronikoak izateko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago. Haurtzaro berantiarrean edo nerabezaroan pobrezia izatea zerikusi handiagoa du osasun mentalarekin eta gaixotasun kronikoekin; lehen haurtzaroan pobrezia jasatea, berriz, loditasunarekin lotzen da.
|
|
|
Topaketa hori hilabete hauetan lurraldeko eskualde guztietan izango diren topaketen agenda trinko baten parte da, non bost erronka nagusi jorratuko diren, euskal herritar guztiei eragiten dietenak, eta Gipuzkoaren eta Euskadiren bilakaera markatuko dutenak: klima aldaketa, garapen ekonomikoa, gizarte politikak, gobernantza eta euskara.‘Entzunez Eraiki’ proiektua Euzkadi Buru Batzarrak Euskadi osoan abian jarri duen eta urrira arte gauzatuko den dinamikaren barruan kokatzen da, egungo erronkei erantzuten dien agenda politiko eta sozial baten inguruan, eta Agenda 2030ean jasotako erronka
|
handiekin
lotuta dago: globalizazioaren eragina, desafekzio politikoa, iraunkortasuna, enpleguaren etorkizuna edo digitalizazioa.
|
|
2023
|
|
|
Folato eduki bikainagatik, barazki hauek oso egokiak dira haurdun dagoen emakumearen dietarako. Haurdunaldiko lehen asteetan bitamina horren urritasuna hodi neuralaren akatsak gertatzeko arrisku
|
handiagoarekin
lotuta dago, hala nola arantza bifidoa edo anentzefalia etorkizuneko haurtxoan. Bitamina hori gehiago behar dute haurrek.
|
|
|
Hona orain plazara atera dituzten lau puntuak. Lehena usadioak herriarentzat duen esanahi
|
handiarekin
lotuta dago: «Alardea hondarribiar guztion ondare immateriala da».
|
|
|
Hauek dira aurten plazara atera dituzten lau puntuak, herritarrak horien inguruan batze aldera. Lehena usadioak herriarentzat duen esanahi
|
handiarekin
lotuta dago: «Alardea hondarribiar guztion ondare immateriala da».
|