|
2001
|
|
|
Itzulpena, baina, ez da osagai bakarreko gertaera.
|
Hainbat
itzulpen motadaude: akademikoa, pedagogikoa, profesionala, artistikoa...
|
|
2004
|
|
|
Salamancan jarraitu zituen ikasketak eta ondoren Alemanian eta AEBetan osatu zituen, Hizkuntzalaritza Erromanikoan doktoregoa eskuratuta. Hiru nobela, hiru poema liburu eta
|
hainbat
itzulpen zituen argitaratuta eta poema liburu berria ari zen idazten. Gizartearekin engaiatutako gizona genuen eta haren adibide dira egunkari eta aldizkari ugaritan idatzi zituen artikuluak.
|
|
|
Gure aldetik, Euskal kultur erakundeko euskara zerbitzuak hiru alorretan lan egin du urte honetan: eskoletan edo eskolatik kanpo, euskarazko animazioak alhan ezarri ditu, toki publikoetan euskararen sarrarazteko ekintzak bultzatu, eta azkenik
|
hainbat
itzulpen tekniko egin ditu, oroz gainetik herriko etxeentzat eta administrazioentzat.
|
|
2007
|
|
|
Wundt en garaia?, in: Gogoa IV (2004) 268 P. Huizi psikologoak
|
hainbat
itzulpen moduren ingelesezko eta frantsesezko adibideak ekar tzen ditu; berak Psikologia kulturala darabil usuena (ik. 258, 268, etab.).
|
|
|
Beste
|
hainbat
itzulpen dudagarri, edo dudagabeki txarra(. Geist, delakoaren itzulpen aldakorra, adibidez:
|
|
2008
|
|
|
Demagun por itzuli nahi dugula euskarara. Elhuyar hiztegian dugun lehenengo itzulpena – (en) gatik da, baina hori ez da beti por horren itzulpen zuzena izango, beste
|
hainbat
itzulpen izan baititzake. Hona adibideak:
|
|
|
Nola hautatuko dugu en preposizioaren itzulpena? en preposizioak
|
hainbat
itzulpen izan ditzake: n, engan, z.
|
|
|
Egun Matxinek ematen dituen
|
hainbat
itzulpen nahiko onak direla esan daiteke, eta hona horietako adibide zenbait:
|
|
|
ak, XIX. mendeko
|
hainbat
itzulpen, Etxegarai, Arrue, oraintsuagoko idazle eta itzult
|
|
2009
|
|
|
Prosumer en garrantziaz jardun dugu liburu honetako estreinako atalean, eta arlo honetan ere funtsezkoa da producer consumer horien ekarpena: haiek elikatzen dute Euskarazko Wikipedia, eta haiei zor zaie, halaber, software libreko programetan eginiko
|
hainbat
itzulpen (Amezaga, Arana eta Azpillaga, 2010: ork. gabe):
|
|
|
Itzulpenak material egokia izan daitezke mugimenduzko ekintzen lexikalizazioa hizkuntza desberdinetan nola gauzatzen den ikusteko. Slobinek, hizkuntza desberdinen estilo erretorikoa aztertu nahian, mugimenduzko ekintzaz jositako ingelesezko testu bat hartu zuen, Tolkien-en The Hobbit (1937) liburuaren 6 kapitulua, eta testu horren
|
hainbat
itzulpen alderatu zituen, satelite hizkuntzek eta aditz hizkuntzek mugimenduzko ekintzak nola lexikalizatzen dituzten ikusteko.
|
|
2010
|
|
|
Badirudi Thomas Kempisko fraide apaizak idatzi zuela. Euskalki desberdinetara
|
hainbat
itzulpen izan ditu. Martin Maisterrek egindakoa 1757koa da.
|
|
|
Badirudi Thomas Kempisko fraide apaizak idatzi zuela. Euskalki desberdinetara
|
hainbat
itzulpen izan ditu. Martin Maisterrek egindakoa 1757koa da.
|
|
|
247. Ebanjelioen
|
hainbat
itzulpen argitaratu zen Londresen, amazigerara. Bi hauek arabiar grafiarekin Temsamaneko arriferaz:
|
|
2012
|
|
|
2.3.1.8 Orixeren beste
|
hainbat
itzulpen................ 161
|
|
|
Dokumentu idatzi gisa definitzen badugu, esaterako, arazo handibatekin egiten dugu topo: hainbat eta
|
hainbat
itzulpen ekintza (ahozko tradizioek beste tradizio edo literaturetatik bereganatutako kanta nahiz kondairak, gaur egungo aldibereko nahiz esan osteko interpretazio jarduerak...) genituzke itzulpen gisa deskribatu. Ahozko komunikazio ekintzak ere testutzat joko bagenitu, ordea, gauza bera egin genuke bestelako komunikazio formekin:
|
|
|
Feminismoa XIX. mendean sortutako mugimendua dugun arren, pentsamendu feminista postmodernoa 1970eko hamarkadan hasi zen garatzen Frantzian, Hélène Cixous, Julia Kristeva, Luce Irigaray eta beste zenbait emakumeren ekarpenekin. Gerora, 1980ko hamarkadan hartu zuen indarra itzulpengintzaren alorrean, batez ere Ipar Amerikako
|
hainbat
itzulpen teorialari, hala nola Barbara Johnson (1985), Barbara Godard (1990), Sherry Simon (1996), Susanne de Lotbinière Harwood (1991) eta Luise von Flotow (1997) itzulpengintza. Gender Studies, ikasketen ikuspuntutik aztertzen hasi zirenean.
|
|
|
lv). Hemen ere, beraz, itzulpen baten itzulpenaren aurrean aurkitzen gara, edo, behintzat, beste
|
hainbat
itzulpenen eragina izan duen itzulpen baten aurrean. Halere, jatorrizko latinekoarekiko leialtasuna azpimarratzen jarraitzen da, hala ez egitea zilegi ez balitz bezala.
|
|
|
72 Zaitegiren beraren olerkiekin batera
|
hainbat
itzulpen ere jasotzen dituen Goldaketan liburuak ere azpititulu bera darama: Goldaketan:
|
|
|
Zaitegirekin batera, beste hainbat itzultzaile ere klasikoen itzulpenei lotu zitzaizkien. Horien artean ditugu jadanik aipatu dugun Ibinagabeitia. Ovidiusen Maita Bidea (1952), Virgilioren Unai kantak (1954) eta Alor kantak (1965), eta argitaratu gabe geratutako beste
|
hainbat
itzulpen klasikonahiz ez klasiko: Lukrezioren Izadiaz (orrialde bat ezagutzen da) edota Jacinto Benaventeren Abere indarra eta Gaitzetsia, Jokin Zaitegirekin bateraitzuliak?, Salbador Barandiaran. Homeroren Iliasena (1954)?
|
|
|
Olerkiak (1988), Plinio gaztearen eskutizak (1989), Katulo (1989) Sapho (Olerkiak) (1989), Politeia (Platon) (1989), Plinio Gaztea (eskutitzak) (1989); bestelako itzulpenak: Charles Perrault, en ipuiak (1965), Lope de Vega, ren Bakar autuak (1966), Catalunya, ko olerkariak (1967), Españi, ko olerkariak euskeraz (1969), Prantzi, ko olerkariak (1969), eta
|
hainbat
itzulpen erlijioso?.
|
|
|
1970eko eta batez ere 1980ko hamarkadan, argitaletxeak legeztatu eta ugaritu ahala, eta ikastolen eta helduen euskalduntze programen zabaltzeari erantzuteko,
|
hainbat
itzulpen sail sortzen dira, atzerriko literatura desberdinetako lanak euskaratzeko helburuz, besteak beste. Kimu, saila (Gero Mensajero),. Tximista?
|
|
|
2.3.1.8 Orixeren beste
|
hainbat
itzulpen
|
|
|
86 Hasieran Euzko gogoa, Egan eta Olerti aldizkarietan argitaratu zituen Arestik bere
|
hainbat
itzulpen, poemak batez ere (Arestiren itzulpenen zerrenda xehe samarra eskaintzen du Juan San Martinek, 1985: 538).
|
|
|
Arestik itzulitako obrek bere lan originaletan eragina izan duten bezala, berak sortutako lanek ere izan dute nolabaiteko eragina bere itzulpenetan. Adibiderik garbiena, beharbada, jadanik aipatu dugun Leizarragaren idazkera litzateke, bere
|
hainbat
itzulpenetan erabiltzen duena. Horrelako beste hainbat jolas edo teknika erabiliz, Arestik nahasi egiten ditu askotan sorkuntza originala eta itzulpena, eta agerian jartzen du, bere aurretik Mirandek eta geroago Sarrionandiak bezala, hizkuntzen eta literaturen arteko elkarreragin saihestezina, itzulpengintzaren ikuspegi postmoderno bati bide ematen diona.
|
|
|
Berunezko xafletan grabatutako testuek (latinez eta ezin dezifratuzko karaktere arabiarrez idatzita) lehen kristauak arabiarrak zirela frogatu nahi zuten. Garai hartan jadanik dokumentuak faltsutzat jo bazituzten ere, nahasmenak hainbat urtez iraun zuen, batez ere dokumentuen
|
hainbat
itzulpen egin zirelako.
|
|
|
Azkenik, azpimarratzekoa da halaber Arestik egindako euskarazko
|
hainbat
itzulpen edizio eleanitzetan argitaratzeko egin zituela. Tomas Meaberen 14 alegia, esate baterako, bere arduraz egindako lau hizkuntzako edizio batean argitaratu zituen Kriselu argitaletxean, gaztelaniazko originala euskarara, galizierara eta katalanera itzulita.
|
|
|
Orain arte ikusitakoak ikusita, eta Sarrionandiak itzulpena birsorkuntza gisa ulertzen duela kontuan hartuta, espero izatekoa da haren itzulpenak libre samarrak izatea. Ondorio horretara iritsi gara Sarrionandiaren
|
hainbat
itzulpen jatorrizko testuekin alderatzeko egindako lehen saiakeretan. Kasu askotan, egitura aldetik ez ezik, eduki eta irudien aldetik ere oso itzulpen libreak egiten dituela ohartu gara, eta jatorrizkotik dezente urruntzen direla.
|
|
|
bere ikerketari zehaztasun eta sinesgarritasun handiagoa emateko. Ikusi dugunez, Jeronymo Oliveira da Verdade aurkeztean benetan dokumentatutako
|
hainbat
itzulpen erabiltzen ditu. Era berean, Martin Muruari buruz ari delarik, Koldo Mitxelena eta bere Textos arcaicos vascos aipatzen ditu.
|
|
|
67). Pazen Versiones y diversiones itzulpen bilduman aurkitu ditugu, hain zuzen ere, Sarrionandiak itzulitako Tu Furen sei poemetatik lau.159 Octavio Paz beste inon aipatzen ez duen arren, badirudi Pazen bertsioak zubi testutzat hartuta egin dituela beste
|
hainbat
itzulpen ere. Izkiriaturikeko haiku guztiak, esate baterako, Pazen liburuan daude; baita Hezurrezko xirulaken eta aldizkarietan argitaratutako beste hainbat poema ere:
|
|
|
Hezurrezko xirulaken badira testu baten zati batzuk soilik hautatuz egindako beste
|
hainbat
itzulpen. Aurreko ataletan aipatu ditugun Kalevala eta Beowulf poema luzeak, esaterako, ez zaizkigu osorik ematen:
|
|
2015
|
|
|
Euskarak eta euskal kulturak zituen hutsuneak bete nahian, hiru astean behin liburu bat argitaratzeko jomuga ezarri zioten beren buruari haiekin harremana izan zuen Mario Onaindiaren arabera. Kartzelan zegoelarik Marxen testuen
|
hainbat
itzulpen idatzi eta, azkenean, Louis Bonaparteren" Brumaire" aren hamazortzia argitaratu zioten Lurrekoek. Hark dioenez, hastapeneko euforia hori itzalirik, oso gorabeheratsua izan zen Lurren argitaraldia harik eta 1973an taldea desegin zen arte.
|
|
2016
|
|
|
Espresuki libururako zuzendu, moldatu eta aberastuta daude kronikak, eta propio sortutako irudi berri batzuk ere egin ditu Maitek. Horrez gainera, On Kixote liburuaren euskarazko
|
hainbat
itzulpenen txatalak, testu labur berri batzuk eta aurrez argitaratu gabeko zaldunaren heriotzari buruzko zazpigarren kronika oso bat ere txertatu ditugu. Baina horraino azalpen teknikoak, lagunek egin didaten galdera nagusia ez baita horri buruzkoa izan, ondorengo hau baizik:
|
|
2017
|
|
|
Eta UEUk Maider Zilbetiren aurretik aipaturiko tesiaren argitalpena egin du 2016an. Bestetik, ez ditugu ahaztu behar artisten edo arte pentsalarien jatorrizko liburuen
|
hainbat
itzulpen: Vassily Kandinskyren Elementu piktorikoei ekarpena:
|
|
|
Artikulu honetan, Elizen Arteko Bibliaren itzultzaile taldearen eta Elizbarruti arteko Liturgi Euskaratzaile Taldearen esperientzietatik abiatuta, itzulpenari buruzko gogoeta zabala egiten da, baina, funtsean, Bibliaren itzulpenak eta liturgiarako itzulpenak dituzten ezaugarriak, erlazioak eta berezitasunak argitzeko asmoarekin. Horretarako, gaztelaniazko eta euskarazko
|
hainbat
itzulpenetako adibideak erabiltzen dira.
|
|
2018
|
|
|
Seguruenik, halako hainbat eta
|
hainbat
itzulpen egongo dira gordeta euskal testuei eta bestelako euskal produktuei lotutako izapideen arrasto gisa geratu diren AGAko fitxategietan. Bada, zentsura itzulpena ideologia triangeluaren azterketan bide ezin aberatsagoa jorra daiteke gisa bereko testuen bertsio itzuli askotarikoen azterketari helduta.
|
|
2019
|
|
|
Sinetsi nahi dut orduko hartan eta artean itzulpenei garrantzirik ematen ez zitzaielako izango dela. Euskara batua zalantzen eta indefinizioen zabuan bizi zen, eta nabarmena da hori orduko
|
hainbat
itzulpenetan, agian literaturan baino nabarmenago (idazleok, itzultzaileek ez bezala, ziabogak egiteko aukera dugu gure lanetan)
|
|
|
|
Hainbat
itzulpenen izenburu deigarri batzuk bildu ditu Berbelitzek:
|
|
|
Milan Kundera ezaguna da, besteak beste, zorrotz begiratzeagatik bere obren itzulpenak, edozein delarik ere helmuga hizkuntza. Behin baino gehiagotan kexatu da, zakar kexatu ere, ingelesera edo frantsesera egin dioten
|
hainbat
itzulpenengatik. Txekiarrak dio ez dela itzultzaileez fida  tzen, kezkatuago egoten omen direlako beren hizkuntzaren idiosinkrasiarekin itzuli beharreko testuaren estilo ezaugarriekin baino.
|
|
|
Segitzen dut irakurtzen eta berez bezala doa itzulpena, ez du gorabehera handirik, irakurtzen ari naizenak ez du zertan lotsatu gaztelaniaz irakurtzen ditudan
|
hainbat
itzulpen onen aurrez aurre. Badu tonu propioa ere, niri hainbeste interesatzen zaidan musikaltasun definiezin hori.
|
|
|
–). Hona gaztelaniazko hiru bertsio Anna Kareninaren
|
hainbat
itzulpenetatik hautatuak:
|
|
|
Beste kontu bat da berendiak balioa azpimarratzea eta, segidan, eranstea bere tekla estetikoa ez doala bide horretatik. Baina tekla estetikoak ez badu arbuiatzen
|
hainbat
itzulpenetako zeinismoa eta nobeletan bai, hor bada zerbait zerikusi handia duena misterioaren mistelarekin. Balizko esentziek eraikitako taburen batekin.
|
|
2020
|
|
|
Agudo etorri zen lanaren harrera ona orduko irakurleen artean, eta 1934an ingelesezko itzulpena publikatu zen: Letters to a Young Poet. Geroztik, esan gabe doa, hainbat eta
|
hainbat
itzulpen egin izan dira.
|
|
2021
|
|
|
EUSKAL LITERATURA ITZULIAREN EGITURAK ETA ISLAK riografietan ordura arte aipatu gabeko
|
hainbat
itzulpen agerrarazteko bidea ematen baitu.
|
|
|
Beste historiagile batzuek eta Urkizuk berak bezala, Olaziregik ere hainbat generoren testu fundazionaltzat jotzen ditu
|
hainbat
itzulpen, eta literatur aldiekin lotzen ditu.43 Euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako itzulpenen berri ere ematen du modu sistematikoan, eta iruzkin positiboa egiten die beti, autorearen lana eta legitimazioa goresteko. Horrez gain, euskal sistemaz kanpoko kritikak euren sistemetara iritsitako euskal obra itzuliez nabarmendutakoa ere badakar Olaziregik bere saiora.
|
|
|
Itzulpena testuinguru historiko eta soziokultural jakin batean gertatzen eta egituratzen dela nabarmendu izan dute
|
hainbat
itzulpen teoriak, eta bide horretatik iritsi ziren itzulpen ikasketetara, besteak beste, ikuspegi feminista, postkoloniala eta etnografikoa. Nolanahi ere den, delako" testuinguru" hori kontzeptualizatzeko, zehazteko eta deskribatzeko metodologia ildo berriak ireki dira soziologiaren ekarpenari esker.
|