|
2000
|
|
|
–denbora behar da eskolak, eta elizak ere, bere gaztelaniazko heziketa lana burutu dezaten?. Hori gertatzean(=
|
guztiak
elebidunak izatean) izango da gaztelania hizkuntza bakar bezala ezartzeko mementoa (pentsamendu hau ageri da Serrano Suñer en galde gutunean, eta ondoko erabakinegoziatuan ere: ... hasta tanto que una tenaz labor escolar...).
|
|
2001
|
|
|
Beldurrik gabe aitortu eta onartu dugu euskal gizartea ez dela
|
guztiz
elebiduna izatera iritsiko hurrengo 10 edo 20 urtetan. Beldurrik gabe aitortu eta onartu dugu kontua ez dela gazteleraz edo frantsesez egiten den guztia euskaraz ere egitea" horretarako eskubidea" dugulako.
|
|
2002
|
|
|
Azkenik, komunikazio eta zerbitzuen esparruari dagokionez, helburu nagusiak lortuta daude denak: komunikazio idatzi
|
guztiak
elebidunak izatea, ahozkoakabiatzea, elebidunak abiatzea, jakina, hor pertsonala sartzen delako, eta ezin daitekeelako pertsonala bat batean euskaldundu. Horretarako, hizkuntza eskakizunakipini ziren lanpostu bakoitzerako, heziketa plana eratu zen, eta ikastaro bereziakematen dira.
|
|
|
Azkenik, komunikazio eta zerbitzuen esparruari dagokionez, helburu nagusiak lortuta daude denak: komunikazio idatzi
|
guztiak
elebidunak izatea, ahozkoakabiatzea, elebidunak abiatzea, jakina, hor pertsonala sartzen delako, eta ezin daitekeelako pertsonala bat batean euskaldundu. Horretarako, hizkuntza eskakizunakipini ziren lanpostu bakoitzerako, heziketa plana eratu zen, eta ikastaro bereziakematen dira.
|
|
2003
|
|
|
Duela hogei urte hasi zen sare publikoan korsikera sartzen. Hasieran ikasle gutxi zegoen harremanetan hizkuntzarekin, baina denboraren poderioz kopurua igo zen; lehenengo urteetan ikasle gehienek ordubete astero bakarrik egiten bazuten ere, orain gehiengoak hiru orduko ukimena du korsikerarekin; 1990 urtean, berriz, eredu
|
guztiz
elebiduna agertu zen, poliki poliki igotzen ari dena
|
|
|
CP mailan ari ziren 14 ikasleetatik 6 elebidunetan hasi ziren. Egun, berriz, Ama Eskola
|
guztia
elebiduna da, baita Lehen Mailako CP, CE eta CE2 gelak ere. Haur hauetatik batzuek euskal fakultatean segitu dituzte beren ikasketak eta hori biziki inportantea da.
|
|
|
Urte horretan bertan, 1976ko uztailean, Gipuzkoako Ikastolek Elebitasunaren Inguruko Symposiuma antolatu zuten74, Euskaltzaindiak babestuta eta Lan Kide Aurrezkiaren diru-laguntzari esker. Bertan ateratako ondorioen artean hizkuntza normalizazioaren beharra azpimarratzen zen, «lurralde
|
guztietan
elebidun hezkuntzari legezko eta egintzazko normaltasun bat eman behar zaio»75 UEU planteamendu horretatik urrun zegoen, elebakartasunaren aldeko apostua eginda baitzuen, zailtasunak zailtasun76.
|
|
2004
|
|
|
Justizia hori, beraz, gizartetik hurbil hurbil dago, eta arlo horretako organoak euskalduntzea ezinbesteko gertatzen da. Horretarako, azken urteetan, Justizia Sailak zenbait ekimen gauzatu ditu, besteak beste, organo horietako funtzionarioak euskaraz trebatzea, informatikaren prozesu kudeaketarako aplikazio
|
guztiz
elebiduna ezartzea eta euskararen erabilera sustatzeko planak garatzea. Horiek guztiek, orain aurkezten den honekin batera, asko hobetzen dute orain urte batzuk justizian zegoen egoera.
|
|
|
kanpoan erreferentzia puntu bat izan behar dugu, eta hori Ipar Euskal Herria da guretzat. Soziolinguistikako edozein eskuliburutan esaten da hizkuntza batek hiztun
|
guztiak
elebidunak baditu beste hizkuntza bakar batean oso zaila duela irautea. Iparraldeko euskaldunak ere elebidunak dira, baina ez dakite espainolez, espainolarekiko elebakarrak dira.
|
|
2005
|
|
|
Lehenik eta behin, ustez euskararen normalizazioa zuzentzen duen arautegi orokorra urratzea egotzi digu udal gobernuari Arruek," Udalak kaleratzen duen informazio
|
guztia
elebiduna izan behar dela" argudiatuz. Landak adierazi duenez," inolako arautegi normatibo legalik ez da ezistitzen non udal mailako entitate administratibo baten izendapena halabeharrez euskaraz eta erderaz izan behar dela aipatzen denik".
|
|
2007
|
|
|
2010erako jendaurreko funtzionario
|
guztiak
elebidunak izatea eskatu du Aralarrek
|
|
|
Hizkuntza baten —euskararen— berreskurapenak herri ekimenak behar ditu, jakina, baina baita ere lurralde bati loturiko hizkuntz politika sendo bat226 Bukatzeko, eta bestela, ohartarazi dezagun honakoa: euskaldunak —ia
|
guztiak
elebidun diren heinean— aldi berean eta nolabait badira, ere, espainol edo frantses hizkuntz komunitatearen kide, eta errealitate konplexu horrek, egiaz, inplikazio pedagogiko esanguratsuak ditu.
|
|
2008
|
|
|
Egun Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikastetxe publiko eta itunpeko eskoletan indarrean dauden A, B eta ereduen ordez ezarri beharreko esparrua arautzen du lege egitasmoak. Derrigorrezko eskolaldia amaitzean, ikasle
|
guztiak
elebidunak izatea du helburu, eredu bakarraren bidez. Beraz, oinarrietan erabateko adostasuna dagoela diote Jaurlaritza osatzen duten alderdiek: «Ereduen sistema gainditu beharra dago, eta horretarako konpromisoa hartu zuen Jaurlaritzak», dio Onintza Lasa EAko legebiltzarkideak.
|
|
2009
|
|
|
Proportzionalki, administrazioko hizkerak euskaraz idatzitakoaren ehuneko izugarria betetzen du, eta, ezinbestez, euskal administrazioko hizkeraren hedadura sozialak esparru handiak hartzen ditu: administrazioak
|
guztiz
elebiduna behar du legez, elebiduna izan nahi lukeen, baina ez den, herri batean.
|
|
|
Baina, oroz gain, ez du kontuan hartzen lehen mailatik ateratzen diren ikasleak ez direla osoki euskaldunak; beraz, ez dira elebidunak. Testuinguru horretan kokatzen da euskara indartzearen beharra, bigarren mailaren bukaeran ikasle
|
guztiak
elebidunak izateko.
|
|
|
–Ez dago, zorionez, euskaldun elebakarrik. Hau da, euskal hiztun
|
guztiak
elebidunak dira, eta gainera, bertakoa ere baden beste hizkuntza batean sendoa, ordea, berau dira elebidun?.
|
|
|
Tartean, neska gazte beltz bat eta Down sindromea duen mutila. Publiko artean PPren banderatxo urdinak banatu zituzten eta dekoratuan testu
|
guztiak
elebidun ageri ziren. Diskurtsoetan, baina, agurrak, abizenak eta euskal lurraldeen izenak kenduta, hitz bakarra entzun zen euskaraz:
|
|
|
Elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. Garai bateko elebidunak herri txikietan bizi ziren, euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin
|
guztietako
elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. Errotik aldatu da hori urteotan.
|
|
|
Elebitasunaren hazkundea batez ere fenomeno urbanoa denez gero, euskararentzat lehen aire izpirik ez zegoen tokietan (hirigune handietan), gaur egun, arnasestuka eta zenbaitetan itolarrian bada ere, bizitokia aurkitu du euskarak, gaztelaniaren kalterik gabe; eta, lehen, aire guztia ia esklusiboki euskararentzat zegoen toki askotan gaztelaniak presentzia irabazi du (herri txikietan), euskararen garai bateko esklusibotasunaren kaltean. Garai bateko elebidun gehienak herri txiki oso euskaldunetan bizi ziren, eta adin talde
|
guztietako
elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. Merezi du datu pare bati erreparatzea, zenbakien mozkorraldian eroriko ez bagara ere.
|
|
|
Proportzionalki, administrazioko hizkerak euskaraz idatzitakoaren ehuneneko izugarria betetzen du, eta, ezinbestez, euskal administrazioko hizkeraren hedadura sozialak esparru handiak hartzen ditu: administrazioak
|
guztiz
elebiduna behar du legez, elebiduna izan nahi lukeen, baina ez den, herri batean.
|
|
2010
|
|
|
Familian erabilitako hizkuntza nagusia frantsesa da, baina aitona amonek gurasoek baino gutxiago erabiltzen dute, azken hamarkadotako Frantziako hizkuntza politikaren eraginagatik ziurrenera. ZUPeko Oihana ikastolan dauden haur
|
guztiak
elebidunak dira eta bi hizkuntzak (euskara eta frantsesa) erabiltzen dituzte eskoletan. Hala ere, frantsesa da kasu horietan nagusi, baina ez da euskararen erabileratik luze aldentzen.
|
|
|
Eskaria handituko balu eredu
|
guztiz
elebidunera joko luke NUPek?
|
|
|
belaunaldi zaharrenak ziren euskaldunenak joan zen mendeko 70ko hamarkadan, eta belaunaldi gazteenak dira euskaldunenak gaur egun. baina aldaketa argitsu horrek baditu itzalguneak ere, eta berekin dakarzkigu beste erronka batzuk ere, besteak beste gaur egungo gazte elebidun gehienek, atzokoek ez bezala, bigarren hizkuntza baitute euskara (ondorioz, askok euskaraz gaztelaniaz baino gaitasun murritzagoa dute) eta, beste zenbait arrazoi ere tarteko, euskararen erabilera mugatuagoa baitute. uste izatekoa da, etorkizunean ibilbide bertsua urratuz gero, beste hogeita hamar urte barru, erdaldun elebakarrak gutxiengoa izango direla gure artean, eta salbuespen bitxia baino ez gazteen artean. horrek sekulako garrantzia izango du euskararen etorkizunerako. izan ere, elebidunak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla. egoera berri hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango duen euskararen erabileran. eta hau ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko joera gorantz doa etengabe. baina elebitasuna ez da homogeneoa —euskal gizarteak dituen ezaugarriak izanda, eginahalak eginda ere, ezin bestela izan—: elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin
|
guztietako
elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian ... hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea baino askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela.
|
|
|
...uke. eleaniztasuna izango genuke beraz helburu. gutxienez bertako bi hizkuntzak eta hauek ez ezik, atzerriko besteren bat ezagutzeko borondatea izan behar dugu. zalantzarik gabe, bi hizkuntzen parekidetzea lortzerakoan, elebakar direnek dute zer egin nekezena. elebidun izatera iristeak ahalegin handi bat eskatuko dio, beste hizkuntza ikastea, baina ahalegina ez da hauena bakarrik, guztiena baizik.
|
guztiok
elebidun izatea, arlo guztietan, etxean, lanean, aisian, bi hizkuntzak maila berdinean erabili ahal izatea esan nahi du eta honetan guztiok dugu zer egina. gaur egun, hizkuntzari begira, gure herriak duen erronka: gizarte eleanitza eraikitzea da.
|
|
|
31 Joera zaharra (Larramendiren eta Iztuetaren garaitik dokumentatua) da gure artean code switching delakoa, kale giroan eta goi mailako (edota, gutxienez, erdal formazio zabaleko) solaskideekin gertatu ohi zena. Euskaldun
|
guztiak
elebidun bihurtzeak hedatu eta jeneralizatu egin zuen code switching hori. Aski zen sei zortzi solaskideren artean bakar batek euskaraz (ondo) ez jakitea, guztiak erdaraz jarduten hasteko.
|
|
|
Irakasle
|
guztiek
elebidun izan behar dutenik ez da legean espresuki esaten, baina agintzen diren neurriek helburu argi samarra dute: EAEko irakasleak euskaraz zein gaztelaniaz irakasteko gai izatea, oro har.
|
|
|
Elebakarra da hizkuntza bakar bat menperatzen duena. Kasik euskaldun
|
guztiak
elebidunak dira: euskaldun elebakarrak ez dira gehiago agertzen inkesta soziolinguistikoen estatistiketan.
|
|
|
Lehen garrantzizko oharra da, ikasle guztiak AEKn sartzean hartuz, frantsesdun elebarrak gutiengoan direla, herenera baino gehixago (%35). Jadanik erran dugu euskaldun
|
guztiak
elebidunak zirela, denek frantsesa baitakite. AEKko ikasleen kopurua, Ipar Euskal Herritarren lagin fidagarria balin bada (askotan frogatu dugun bezala), erran dezakegu, Iparraldean erdaldunen gehiengo handia ere elebiduna dela, %65 hain zuzen.
|
|
|
" Bi talde elebakarrek bi hizkuntzak hitz egiten dituzte" (elebidun batzuei esker gertatzen da taldeen arteko komunikazioa); 2. " Biztanle ia
|
guztiak
elebidunak dira"; eta 3. " Taldeetako bat elebakarra da eta bestea elebiduna" (azken hori izan ohi da soziologikoki talde gutxitua) 161 Sailkapenak sailkapen, baina, azpimarratzekoa da" hizkuntz ukipena" fenomeno historikoa dela eta, horrexegatik, berorren zergatien azterketa ere derrigorrezkoa.
|
|
2011
|
|
|
Ez da askotan ulertu, hasteko, lau punta mutur deskribatzen dituela ardatz biko taula horrek. Egoera posible askoren arteko lau puntamutur bakarrik direla horiek. esplizitazioa, gizarte diglosikoak ez du eskatzen gizarte horretako hiztun
|
guztiak
elebidun izatea. diglosiarik gabeko herrialde batean izan liteke herritar elebidunik, eta alderantziz ere bai. Bi plano dira gizartearen (hiztun elkarte baten) tipifikazio linguistiko kolektiboa eta hiztun konkretuaren elebitasuna (oro har, bere hizkuntzaedo aldaera aniztasuna).
|
|
|
(a)(+ diglosia,+ elebitasuna): hiztun elkartea diglosia giroan bizi da eta bertako hiztun
|
guztiak
elebidun dira67; (b)(+ diglosia, elebitasuna): hiztun elkartea diglosia giroan bizi da eta bertako hiztunak (guztiak edo gehienak) elebakar dira:
|
|
2012
|
|
|
lanean erabiltzen ditugun lan tresnak horretan oinarritzen dira. Horretan dihardugu gaur egun, baina oraindik badago zer garatu teknologien inguruan, gero eta gutxiago falta zaigun arren
|
guztiz
elebidunak izateko. Lanean egunero erabiltzen dituzuen informazio tresna batzuk abian jarriko dituzuela adierazi duzue.
|
|
|
«Zergatik behartzen nau euskara ez dakienak erdaraz egitera? Profesional
|
guztiek
elebidun izan lukete eta medioek jakin lukete nire prentsaurrekoetara euskalduna bidali behar dutela» (Argia,). Markel Olano euskara inposatzen ari ote da Urkulluren ustez?
|
|
|
Baina, noiz, zelan eta zertarako darabilgu euskara guk? hemen, euskal herri osoan bezala, ia ia euskaldun
|
guztiok
elebidunak gara, euskaraz eta erdaraz aritzeko kapazak gara eta horrez gain gutariko askok beste atzerriko hizkuntza bat edo bi dakizki. zelan kudeatzen dugu euskaldunok gure elebitasuna edo eleaniztasuna, zein jardun gunei –etxean eta familian, auzoan eta kalean, kirola eta aisialdirako, eskolan, lantegian, prentsa irrati telebistan, telefonoz internetez txateoan, administrazio eta finantza erakundeekin– zein hizkuntzatan egiten dugu?
|
|
|
Gertakari hori bikotekideen hizkuntza gaitasunarekin dago lotuta. Izan ere,
|
guztiak
elebidunak diren arren, guraso euskaldun berriak gero eta gehiago dira, eta horiek seme alabei euskara transmititzen badiete ere, gero eta gehiago dira erdararekin batera transmititzen dutenak.
|
|
|
Noraino egokitzen da etorkin hori arnasgunean aurkitutakora, edota besteak egokitu beharrean izaten dira hizkuntza eta bizimolde berrira? Batzuk elebakarrak dira (badakigu zein hizkuntzatan), beste
|
guztiak
elebidunak. Norantz bideratuko ote da egokitze prozesu hori?
|
|
2013
|
|
|
Urkulluk bere kargua hartzean «elebitasun berdintzaile eta orekatzailean» (sic) sinesten zuela esan bazuen ere, argitu iezaiozue ahalik eta arinen elebitasun orekaturik ez dela inongo gizartetan, eta pertsonak garela (eta ez gutxi gizarte honetan, baina nahikoak ere ez, antza) elebidunak.
|
Guztiok
elebidun bagina, orduan bai aukera berdintasunetik hurbilago; bitartean, ezinezko. Horrenbestez, gizarte hau berreuskaldundu egin behar da, eta aurreko urratsa, elebakarrek gure hizkuntza ikastea, ezinbesteko.
|
|
|
Aldi berean, ETB2 gazteleradunentzako kanal gisa aritu izan da. Baina, esan dugun bezala, kontuan hartzen badugu euskaldun ia
|
guztiak
elebidunak ere badirela (beraz gazteleradunak, Hegoaldean), haiei ere zuzendu zaie ETB2, gaztelera hutsez. Horrekin batera, euskararen susperkuntzaren helburua euskarazko kanalaren lepora utzita (eta euskaldunei euskarazko zerbitzua ematearekin parekatuta), gaztelerazko kanalak" parte hartze politikoaren" eginkizuna hartu du beretzat.
|
|
|
Oharkabean askoren buruetan ere halako irudi lauso bat dago ipar moduan: euskara eta erdarak elkarrekin biziko dira modu orekatu xamarrean, elebidun edo hirueledunak izango gara, espazio
|
guztiak
elebidunak izango dira eta hizkuntza bakoitzak bere aukerak eta garapena izango ditu.
|
|
2014
|
|
|
Errespetuari dagokionez, egun batzuetako sentsibilizazio kanpaina batekin edo batzuekin ez dago joera hori aldatzerik. Aldaketa sakonak eta planteamendu ausartak egiteko sasoia da, bilbotar
|
guztiak
elebidun izan arte ozta eskuratuko baita aipaturiko oreka.
|
|
2015
|
|
|
Horiek horrela, euskararen kasuan, ahoskera gako inportantea da,, hizkuntza ahula delako eta beste hizkuntz biren eraginpean dagoelako, hiztun
|
guztiak
elebidun garelarik?. Idatzizko euskararen estandarizazioa, gainera, oso berria da.
|
|
2017
|
|
|
238. Derrigorrezko eskolatze urteak bukatzean ikasle
|
guztiek
elebidunak izanez irten behar dutela dioen legeriak porrot egin du aplikatua izan den EAEn?. Paulo Iztueta Armendariz, Hizkuntza asimilazioa eta Hezkuntza sistema Euskal Herrian, Utriusque Vasconiae, 2016, 19.
|
|
|
Euskaraz ekoizten duten idazle
|
guztiak
elebidunak edo eleanitzak dira, baita hartzaileak ere; biek ala biek ez dute euskarazko literatur sistematik soilik edaten, eta erdarazko sistemaeskurago dutela esanen genuke (ekoizpen kopuru eta aniztasunari erreparatuta). Itamar EvenZoharrek (1990) proposatutako literatura sistemaren eskema kontuan hartuta, eta literatur (poli) sisteman eragina duten faktoreak (erakundeak, errepertorioa, kontsumitzailea, merkatuaeta produktua) banan banan aztertuz gero, ikusiko dugu elementu bakar batek ere ez duela moduautonomoan funtzionatzen gurean, eta, batera edo bestera, beti dagoela mendekotasunharremanen bat hizkuntza/ sistema hegemonikoarekiko.
|
|
|
Bere nortasuna mantentzeko borrokan diharduen herriari mestizajea zer ona den errepikatzen zaio behin eta berriz, baina, dirudienez, hau ona da bakarrik herri menperatu eta" txikientzat". Paradoxa gaitza da kultur mestizajea gomendatzea katalanei, bretoiei, korsikarrei, galegoei.
|
guztiak
elebidunak direnean eta ez espainol edo frantses elebakarrei. Gainera, historia ez ezagutzea da, kultura guztiak" arrazak" bezala bestalde (4) ez baitira puruak, besteen nahasketak baizik, bizi badira, behintzat.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza politika oso garrantzitsua da guretzat. Euskara bertako hizkuntza da eta hemengo komunikazio
|
guztia
elebiduna izango da. Langileen artean bada euskalduna ez den jendea, baina gutxieneneko batzuk eskatu ditugu, eta taldea euskalduntzen jarraituko dugu.
|
|
|
Laburpena. Hizkuntzen arteko ukipen egoeran, hizkuntza gutxiko hiztun
|
guztiak
elebidun direnean, euskararen erabilera, oro har, zorizko gertaera bilakatzen da. Hau da, hizkuntza gutxituaren erabilera probabilitate eredu jakinaren araberakoa da.
|
|
2019
|
|
|
" Gizarteari euskaraz bizitzeko aukerak eman behar dizkiogu.
|
Guztiz
elebiduna izango den administraziorako bidean pauso sendoak emango ditugu".
|
|
|
osaera soziokultural berri honi egokituko zaizkion babes-lekuak. arnasguneetako gazte horiek erakartzeko balio izan behar dute, alde batetik, arnasguneaz kanpotik datozen gazteak erakartzeko gai izan behar dute, bestetik, azken horiek aukera izan dezaten haien euskalduntze prozesua osatzeko. artikuluaren bukaerako esaldian mikel zalbidek zera aipatzen du: " gainerako saioak lagungarri izan daitezke". ez hori bakarrik, kanpoan eraginez arnasgunean ere eragiten da, bereziki gaur egun, euskaldun
|
guztiak
elebidun direlarik eta eremu geografikoak gero eta irekiago ditugunez.
|
|
|
Nola bihurtzen gara hiztun irakurle idazleok hizkuntza baten zenbait aldaeraren jabe? Nola, euskaldun
|
guztiok
elebidun garen honetan, hizkuntza baten baino gehiagoren jabe, azken honetaz (eta, bide batez, aurrekoaz) badugu erantzun argia, dakigula inork ezeztatu gabea:
|
|
|
" gainerako saioak lagungarri izan daitezke". kikek, Xabierrek eta Lionel-ek berariaz azpimarratzen duten gertakari hori oso garrantzitsua da. hasierako txostenean gutxiegi landu dugun heinean, mesede bizikoa da hiruren ekarpena. arrazoi du Lionelek, kikeren eta Xabierren ildotik honako hau gogorarazten digunean: " kanpoan eraginez arnasgunean ere eragiten da, bereziki gaur egun, euskaldun
|
guztiak
elebidun direlarik eta eremu geografikoak gero eta irekiago ditugunez". egia da hori. egia izanik ere arrisku bat ikusten diot, ordea, arnasguneez (ez kale giro zabaleko euskalgintzaz) ari garelarik arnasguneez kanpoko ekinbide horietan enfasia egiteari: arnasguneetan bertan egin beharreko lana besteren bizkar uzteko arriskua; arnasguneetako lehentasun primarioak perspektiba zabalago horretan gehiegi difuminatzea, arnasguneetako herritarren ekimen eskubidea eta erantzukizuna bigarren plano batera eramatea eta, horrenbestez, bertako erronkei lehenik eta behin bertatik erantzun behar zaielako bottom up filosofia lausotzea eta hutsaltzea.
|
|
|
Batzorde teknikoan gehienak kanadarrak ziren,
|
guztiak
elebidunak, eta bi europar, bat galestarra eta bestea euskalduna, bi hizkuntza ofizial dituzten eremu elebidun edo eleaniztunen ordezkari gisa.
|
|
|
gilles Vienneau, Brunswick Berriko SSmeFNBren zuzendari orokorra (SSF ren ordezkari gisa); gwerfyl roberts, Bangorko unibertsitateko irakasle eta ikertzailea; Chad hammond, ottawako unibertsitatekoa; eta Jeanne d´arc gaudet, Brunswick Berriko Societé de l´acadie erakundearen presidente ohia. Batzorde teknikoan, beraz, gehienak kanadarrak ziren,
|
guztiak
elebidunak, eta bi europar, bat galestarra eta bestea euskalduna, bi hizkuntza ofizial dituzten eremu elebidun edo eleaniztunen ordezkari gisa. Batzordeak 16 hilabetez lan egin du, noizean behineko bideokonferentzien bitartez eta ottawan burutu zen aurrez aurreko bilera batean.
|
|
|
eta denak bilakatzen dira eleaniztun. Lehen aldiz gure hizkuntzaren historian, beraz, ez dago euskaldun elebakarrik; euskaldun
|
guztiak
elebidunak gara euskara eta hizkuntza hegemoniko bat dakizkigulako, bi hizkuntzen ezagutza maila desberdinekin. Gaur egun, imajinaezina da erdaraz ez dakien pertsona heldurik; gure gizartean ez da horrelakorik aurreikusten, ez lan deialdietan, ez eguneroko hizkuntza praktiketan.
|
|
|
Zorionez ala zoritxarrez, ordea, euskaldun
|
guztiak
elebidunak gara, eta gaztelania eta frantsesa ere gure gizartearen hizkuntzak dira eta izango dira. Baina egoera honetara nola heldu garen eta ze ondorio dituen ezin da ezkutatu.
|
|
|
mongoliar talde hark mongoliera txinera hiztegi batzuk erre zituen, txinerazko mailegu gehiegi onartzen zituztelako. Albistea bertxiotu eta bertan izandako Asier Gabikagojeaskoak adierazi zidan, Hohhoten, Mongolia Barruko hiriburuan, kartel
|
guztiak
elebidunak zirela, baina inor gutxik hitz egiten zuela mongolieraz. Astebete geroago, kontu berean. Is English stealing the home of Mongolian??
|
|
|
Barkamena eskatu du euskara dekanordeak, baita dekanoak berak ere, eta garrantzitsuena, hasieratik ikasleei zegokiena erdietsi da: epaimahaiko kide
|
guztiak
elebidunak izatea. Hau da, unibertsitate elebidun batek eskatzen duen maila zein neurriko irakasleek osatzea ganorazko epaimahai bat.
|
|
|
Arazo hau ez bada konpontzen, hau da, hizkuntza eta arreta bereizten badira (pazientea eta arreta bereiztea azken batean), horrelako ezuste, akats eta hanka sartzeak behin eta berriro gertatuko dira. Eremu elebidun batean profesional
|
guztiak
elebidunak izan behar dira: jarduera klinikoan, ikerkuntzan, prestakuntzan, zuzendaritzan.
|
|
2020
|
|
|
Horretan garrantzia handia du hizkuntzak eta horregatik gure zerbitzu guztiak euskaraz eta gaztelaniaz eskaintzen ditugu. Gure langile
|
guztiak
elebidunak dira. Hemengo kultura, ohiturak eta noski, hizkuntzak errespetatu nahi ditugu eta horregatik jartzen ditugu bi hizkuntzak parez pare.
|
|
|
Halaber, EH Bilduren testuak dio euskarazko eskaintza publizitatuko dela bereziki. «EITBko langile berri
|
guztiak
elebidunak izango dira. Bestetik, ETB1eko inbertsioa indartuko da, eta ETB2n gero eta euskarazko eduki gehiago sartuko dira».
|
|
2021
|
|
|
Mehatxatutako hizkuntzaren(" A" deituko zaio) bizi espazioan, beste hizkuntza hegemoniko bat(" B") erabiltzen da nonahi, funtzio (ia) guztiak hartuta. Mehatxatutako hizkuntzaren hiztun
|
guztiak
elebidunak izaten dira, eta askotan hizkuntza hegemonikoan" hizkuntza propioan" bezain ongi edo hobeto irakurtzen eta idazten dute. Aitzitik," B" hizkuntzako hiztun askorentzat, abantaila material gutxi (komunitate linguistikoarekiko identifikazioa salbu) eskaintzen ditu mehatxatutako hizkuntzak, eta, beraz, kortesia adeitsu edo" larrialdiko" esaldi sorta bat baino ez dute ezagutzen.
|
|
|
Batetik, hezkuntza sistemaren oinarrietako bat den hizkuntz politikak berak ere porrot egin duelako, bistakoa baita emaitza apalak eman dituela, oraindik ere, horrenbeste urteren ostean, gehiengoa" erdarazko munduan murgildurik baita", Iztuetaren hitzetan. EAEko elebidunaren hizkuntza politika agorturik dago, eredua baliagarria den bakarra dela erakusteaz gain, ez duelako betetzen, inondik inora, legeak markatzen duen helburua, hots, Derrigorrezko irakaskuntza bukatzean ikasle
|
guztiak
elebidun izango direla. Baina, bestetik, bada porrotean azken aldian eragina izan duen bestelako faktore bat.
|
|
2022
|
|
|
Hegoaldeko irakasleek Euskal Herriko eleaniztasuna osatzen duten hizkuntzen inguruko mailen usteek honakoa nabarmentzen dute: Hegoaldeko irakasle
|
guztiak
elebidunak direla eta irakasleriaren masa handi bat hirueledun. Alabaina, hirueleduntasun horren ekuazioan, frantsesa ez da hirugarren hizkuntza, eta aho bilorik gabe esan liteke Hegoaldeko irakasleek ez dutela frantsesaren inguruko ezagutzarik, eta beraz, ezin litekeela gaur gaurkoz frantsesa beste hiru hizkuntzak bezainbeste integratu eleaniztasunaren ekuazioan.
|
|
2023
|
|
|
Baina, kasu honetan, jakina da gertatzen dena: euskaldun
|
guztiok
elebidunak garela. Eta euskarak jasaten duena bezalako diglosia egoeran, horrek ondorioak ditu:
|