|
2000
|
|
|
Bidezkoagoak dira. Eta gainera
|
gero
liburuak argitaletxe normal bat izango du, zabalpena ere bai...
|
|
2001
|
|
|
" Erdarak baliabide gehiago ditu", baina gero ohartzen zara, azkenean, ez dela hizkuntza kontua, baizik eta norberaren kontua; eta ez nirea bakarrik, baizik eta gizartearen kontua, honek ez duelako erabiltzen euskararen ondasun guztia. Orduan, zuk ikusten duzuna dela ematen du, baina
|
gero
liburuetan hasten zarenean benetan euskararen barnean bilatzen eta sakontzen, nahi adina hitz, esamolde... topatzen dituzu. Uste dut sekretua horretan datzala.
|
|
|
Esandakoari jaramonik egin baino lehen, kopetan muxu maitagarria eman diozu eta zure indar guztiaz besarkatu duzu. Hark, eskuaz burua laztandu eta
|
gero
liburua eman dizu.
|
|
|
Artximandritak denbora irabazi nahi du katarrak xehe xehe eginda uzteko baldintzak lortzen diren bitartean. Gazteluan ez dute amore emango, eta katarrek eman duten epea bukatzen denean, Artximandritak konbentzituko ditu aska dezaten; trukean berak gaztelukoak konbentzituko ditu Schoppedhauerren liburu batzuk eros ditzaten;
|
gero
liburuak zoko ilun batean gordeko dituzte, eta horrela hurrengo krisira arte.
|
|
2002
|
|
|
Orain gutxi, idazle batek zioenez, orain hamar urte euskarazko liburu guztiak irakurri zitzakeen eta orain ezinezkoa zaio. Gaur egun zaila da, baina neurri batean badago nobedade gehienak inguratzea edo horien berri izatea; interesa duen irakurle bati gutxitan eginen dio ihes euskal nobedade baten berriak,
|
gero
liburu denak irakurri ez arren. Beraz, gehiegi hori oso erlatiboa da.
|
|
2003
|
|
|
Halaxe atera nion.
|
Gero
liburuen apalategira egin nuen. Leihotik iluntzearen pauso sendoa igarri ahal zen.
|
|
2004
|
|
|
Hauteskunde kanpainan, ezker abertzaleari zuzendutako hitzen artean, Axularren
|
Gero
liburuaren hitzak erabili ditut: " gauzak geroaren gerorako utziz ez dutela irtenbiderik...".
|
|
2005
|
|
|
|
Gero
liburuan begiratu dugu, kakarraldoaren izena bilatzeko. Ze Iñesek ez du buruz jakin.
|
|
2006
|
|
|
...a Rudolf II.a enperadoreak erosi zuela urrezko 600 dukatean, baina erabat ulertezina izan dela beti, enperadorearen liburutegian zegoen bitxikeria harrigarri bat; hala ere, jarraitzen du errektore jaunak," zure jakituria ezagututa, Kircher jauna, munduan inork deszifratzerik baldin badu, zeu zara hori egin dezakeen pertsona bakarra", eta erregu egiten dio jesuita jakintsuari, ahal izanez
|
gero
liburu sekretu hark dioena argi diezaion.
|
|
|
" Jakinlariek" urteroko jardunaldietan landu zituzten gai monografiko guztiak ez zituzten
|
gero
liburutan argitaratu —gabe geratu ziren" Asaldakuntza" (1962ko gaia) eta" Pacem in Terris" (1964ko gaia) — Dena dela, eta Jakin en 21 zenbakiko (1981)" Historia" artikuluak (88 or.) ondo nabarmentzen duenez, aldizkariak isilik egon behar izan zuen urteetan ere" lagunarte kulturalak eutsi egingo dio bere lanari", urteroko jardunaldi haien bitartez....
|
|
2007
|
|
|
Ikasleak ikasitakoa ulertu behar du, ikasitakoaren gainean gogoeta egin eta ideiak memorizatu ditu,
|
gero
liburuan agertzen direnez beste hitz batzuekin azaltzeko.
|
|
|
Kultur bizitza horren emaitzak fisikoki gorpuztu daitezke
|
gero
liburuetan, diskoetan, irudietan, antzerki emanaldietan eta abarretan. Eta saldu edo erosi, besteedozein salerosketa bezala, kontsumismoaren gizarte honetan.
|
|
|
|
Gero
liburua, esan dugunez, kapitulutan dago bananduta, eta kapituluak paragrafotan. Jarraian hainbat adibide emango ditugu paragrafo hasieretakoak, zeinetan aditz nagusia paratzen den aurrerengo (beltzez) eta perpaus konpletiboa ostean.
|
|
2008
|
|
|
–Ez duk edozein Barbecue hori, esan zidan lemazainak?. Eskola ona izan zian gaztetan, eta nahi izanez
|
gero
liburu batek bezalaxe hitz egiten ere bazekik; eta ausarta, lehoi bat ezer ez duk John Luxearen aldean!
|
|
|
idazlea halaxe gogoratzen da.
|
Gero
liburuaren egilea. Gure klasiko handiena.
|
|
|
|
Gero
liburua xede jakin baten zerbitzukoa da. Goiburutik bertatik datorkio izana, alegia, kristau arimentzat kaltegarriak nondik datozen beren beregi azaltzea, mundu honetan bekatuaren luzamendutan ibiltzeak betiko salbamendurako dakarren kalte nabarmena.
|
|
|
Hori azaltzen da unibertsitateetan, esaterako, Salamancan bertan, Axular ikasle delarik. Hori ere agertzen da
|
Gero
liburuan, argi asko erakutsi zuenez A. Irigaraik16, Geroren aipamen klasikoak zedarriztatzean.
|
|
2009
|
|
|
Ezin izan dut inoiz ahaztu zuekin hitz egindako guztia; zurekin, Adriana Calvorekin, Beliarekin eta beste hainbatekin. Jakingo duzu noski erreportaje batzuk kaleratu nituela, eta
|
gero
liburu bat idatzi nuela Argentinako esperientzia gai hartuta.
|
|
|
–Euskal Toki izenetan Kurutzearen izena? izan zen bere sarrera hitzaldiaren izenburua?, eta garai hartan prestatu zuen
|
Gero
liburuaren argitalpena, Akademiaren babesean.
|
|
|
Azken inkesta, Tximinuaren segretua, Tristan ta Isolt.
|
Gero
liburu asko etorri ziren: ikerketa lan zein genero literario ugari landu ditu Peillenek, hala nola nobela, poesia, haurrentzako ipuinak, poliziakoak, itzulpenak.
|
|
|
Liburuaren edizioen historia ere oso bitxia da: arrunki kontsideratu izan da lehen edizioa 1881ekoa dela, baina Lino Akesolok aurkitu zuen 1880an argiratu zela atalka Beti bat aldizkarian, Bilbon (XIX. mendeko nobeletan normalki atalka kaleratzen ziren lehenengoz, eta
|
gero
liburu bezala).
|
|
|
Euskarazko Kazetaritzaren 1 Kongresua antolatu zuen lan-taldeak Kazetaritzaren oraina eta
|
geroa
liburuan zenbait ondorio aipatzen zituen, tartean kazetaritzan ari diren profesionalen lan baldintzei buruzkoak: «Zenbait kasu eredugarri alde batera utzita, kazetari euskaldunek ere lan baldintza ez duinak pairatzen dituzte sarritan:
|
|
|
–egaty eusquel errian dira ederr guztioc dotadu?. 1571koak dira Joanes Leizarraga apaiz lapurtarraren hitzak, eta 1643koak Pedro Axularren
|
Gero
liburukoak. –Badaquit halaber ecin heda naitequeyela euscarazco min, atce molde guztietara.
|
|
|
Emanaldikako argitarapena 1939ko abuztuan amaitu zen, gerra hasi baino egun batzuk lehenago. Ba ote zuen Albin Michel editoreak
|
gero
liburu formatuan ateratzeko asmorik. Oraingoz, premiazkoagoa iruditzen zitzaion egileari babesa ziurtatzea" ordu larri" haietan, kontuan izanik haren jatorri" errusiar eta judutarrak"" arazoak" sor zekizkiokeela.
|
|
|
Irene harri eginda geratu zen azalpenarekin. Mahai gainean utzi zuen
|
gero
liburua, armen beldur denak pistola bat utziko lukeen kortesia hotz berberarekin, erdi begirunez erdi izututa.
|
|
|
deklinabidea, idazkera, aditza, literatura... Eta
|
gero
liburu modura argitaratzen. Literatura arloan, lehenengo Bizkaiko literatura, gero Gipuzkoakoa, gero Iparraldekoa.
|
|
2010
|
|
|
Erakusten digu, ispilurik krudelena bailitzan, gugandik urrunago nahi genukeen jende bat, baina geure baitan dagoena. Eta
|
gero
liburua da hausnarketa handi bat, hainbat gairen gainekoa: edertasuna, desira, gizabanakoen arteko komunikazioa.
|
|
|
Liubari begiratu dio.
|
Gero
liburuari. Liubari eta liburuari.
|
|
|
Aurkezpena bukatu baino lehen zergatik alde egin behar nuen esan nion Aldekoari aldez aurretik, berak Saizarbitoriari esateko. Ez zezala hark pentsa
|
gero
liburuaren aurkezpena gustatu ez zitzaidanik. Luze gabe eta aspaldiko partez afari bat egin genuen berriro ezer gertatu ez balitz bezala.
|
|
|
Giro hori zegoela jakinda, guk geure kontura" autokontrol" lan bat egiten genuen, bagenekien zein izan zitezkeen arriskuak edo hanka sartzeak. Hala ere, noizbehinka eta komunikabiderik gehienetan gertatzen den bezala, estutasunen bat izan genuen gure goiko agintariekin
|
gero
liburu honetan azalduko dudan bezala.
|
|
|
Itxura denez, bitarte horretan sortu zitzaizkion hegalak. Eskerrak
|
gero
liburu bihurtu zen auzi honen jatorrizko eskuidatziak Iruñeko Artxibo Handian dauden [325], eta beste hiru liburuki ere badiren moldeko letratan inprimatuak Iruñeko San Francisco liburutegian. Baina, deus jakin nahi duen goizuetarrak, haraino joan behar, gastu eta neke handiak hartuz, lehen Udal Artxiboan bertan aise ikus zitzakeenak ikustera.
|
|
|
1643an argitaratu zuen gure literaturaren klasikoa den
|
Gero
liburua. Sarreran hizkuntzaren hedapenaren berri ematen du (grafia gaurkotuz):
|
|
|
Zibilizazioa, jendartea, aldatuz doaz, bistan dena, baina ez badugu ontsa begiztatzen zertaz ari garen, funts hori nekez komunikatuko dugu.
|
Gero
liburuaren aitzin solasean, Axularrek liburuaren jatorria ipuina bezala salatzen digu, sarrera edo nehork irakurtzen ez duen begi berotze mota horietako batean. Eta funtsezkoena balitz?
|
|
2011
|
|
|
Euskaltzaindiaren baitan, euskal idazle klasikoak aztertzen jardun zuen, Axular bereziki:
|
Gero
liburua sakonki aztertu eta gaztelaniara itzuli zuen. Akademiaren jardueran parte hartze oso aktiboa izan zuen hasieratik, eta nabarmentzekoa da euskara batuari forma eman zion 1968ko biltzarreko bere ekarpena.
|
|
|
Inporta zait hango umeek eskolan zer ikasten duten. Eta
|
gero
liburu praktikoagoak, gure lanerako erabili ditugunak.
|
|
|
Nik behar dut, maite izan ditudanak, nire aita zenaz askotan oroitzen naiz, berraurkitzea, eta Lourdes bereziki. Eta
|
gero
liburu honetan kontatu nahi izan dut gure bilakaera mundu honetan elkarrekin, eta batez ere azken urteetakoa. Hori izan da liburu honen indar eragingarria hori izan da.
|
|
2012
|
|
|
Zu izan zara eta izanen zara eskaldunen ohorea, habea, iabea, sostengua eta kantabres fina, naturala eta egiazkoa". Horixe da Pedro Agerre Axular-ek Etxauzko Bertrandi egindako dedikazionea,
|
Gero
liburuan. Hari mutur horri tiraka hasi zen Martin Etxeberria Zuloaga (Donostia, 1945), eta Axularren eta Ziburuko Joannes Etxeberriren arrastoarekin egin zuen topo.
|
|
|
Zu izan zara eta izanen zara eskaldunen ohorea, habea, iabea, sostengua eta kantabres fina, naturala eta egiazkoa". Horixe da Pedro Agerre Axular-ek Etxauzko Bertrandi egindako dedikazionea,
|
Gero
liburuan. Hari mutur horri tiraka hasi zen Martin Etxeberria Zuloaga (Donostia, 1945), eta Axularren eta Ziburuko Joannes Etxeberriren arrastoarekin egin zuen topo.
|
|
|
Sarritan gurasoen ezkutuka, lana sekula amaitzen ez zen etxalde xumeetan gaizki ikusia zegoen irakurketan denbora galtzea. Etxeko edozein zokotan gordeko zituen
|
gero
liburuak, ez zedila nabaritu. Hura hil ondoren ere edonon azaltzen omen ziren.
|
|
|
Bloga probak eta esperimentuak egiteko laborategi antzekoa da, baina gero, liburura heldu baino lehen, hamaika buelta ematen dizkiet blogeko burutazioei, eta zuzendu, berridatzi eta ostera ere zuzendu, liburua entregatzeko epea amaitu arte. Blogean ez dagoen testu ugari ageri da
|
gero
liburuan. Gainera, badira" oraindik" irakurleak, blogak ez baina liburuak bai irakurtzen dituztenak.
|
|
|
Orduan Asiskorekin mintzatu nintzen, eta hura oso prest agertu zen.
|
Gero
liburuari sarrera bat egin nion, Abadia aurkezteko eta bere sasoian kokatzeko. Eta edizioa, berriz, Pamielak egin du; oso edizio polita, nire ustez.
|
|
|
Iruñean egin zuen sarrera hitzaldia, Gorotzikatik Gurutzeagara izenburua izan zuen txostena irakurriz. Era berean, Axularren
|
Gero
liburuaren laugarren edizioa paratu zuen, Euskaltzaindiaren aginduz.
|
|
|
Iruñean egin zuen sarrera hitzaldia, Gorotzikatik Gurutzeagara izenburua izan zuen txostena irakurriz. Era berean, Axularren
|
Gero
liburuaren laugarren edizioa paratu zuen, Euskaltzaindiaren aginduz.
|
|
2013
|
|
|
Ganorazko bake prozesu bat burutan ateratzeko, ezinbestekoa da buruzagiak izatea esparru politikoan zein «militarrean», prozesua bultzatzeko eta sendotzeko ez ezik, aginpidez jarduteko nork beretarrekin, eta Otegik aginpidea duela erakutsi du. Harekin egokitu nintzen, besteak beste, 1999an Bartzelonako Unibertsitatean Espainiako trantsizioari buruz antolaturiko ikastaro batean; Joseba Egibar ere tartean izan zen eztabaida hartan, eta
|
gero
liburu ezinago interesgarri batean jaso zuten. Gustatu egin zitzaidan Otegiren jardunaren parte bat, ezkerrekotasun zantzu arin bat baitzekarren.
|
|
|
Benetakoa izan zen hurbilketa eta elkarrenganako mirespena. Horren seinale da, Gandiagaren aldetik, Uda batez Madrilen libururako idatzita utzi zuen eskaintza hau,
|
gero
liburuan sartu gabe geratu zena, seguruenik tartean hil egin zelako Aresti.
|
|
2014
|
|
|
Jolasa sinplea da: jendeen historiak kontatzen dituzten liburuak irakurri, eta
|
gero
liburu bakoitzari buruzko testutxo bat idatzi. Irakurketarekin egin dituzun lagun horiek irakurleari aurkeztu, nolabait.
|
|
|
Harritu samar ikusi nuen nire idazkerak ia hogeita hamar urte lehenagoko berdina izaten jarraitzen zuela.
|
Gero
liburuak kutxa batean sartu eta armairura itzuli nituen. Eltzeak aurkitu nituen azkenik, eta amari bat jaitsi nion.
|
|
|
ohea bere edredoi nabarrarekin; mesanotxea liburu piloarekin eta haien hegietako hitz eta kolore guzti guztiekin; Ikean erositako lanparatxoa; oheko puntu horretatik ikusten zen gelaren perspektiba, begiak orrialdetik altxatuko zituen uneetarako.
|
Gero
liburua imajinatzen hasi zen. Ez zen harritu nobelaren protagonistetako batek izena Elena zuela irakurtzean, ez eta konturatu zenean narratzailea, Elena horren kidea antza, bera baino ezin zitekeela izan.
|
|
|
lurrean bertan kokatuta zegoen koltxoia bere izara eta manta zimurtuekin; paretaren kontra bermatutako liburu urriak; flexo zaharra eta haren oin herdoildua; puntu horretatik ikusten zen gela biluziaren perspektiba, begiak orrialdetik altxatuko zituen uneetarako.
|
Gero
liburua imajinatzen hasi zen, bere orrialde, letra eta esaldi guzti guztiekin. Ez zuen sorpresa hartu nobelaren protagonistetako baten izena Elena zela irakurtzean, ez eta konturatu zenean bestea bera baino ezin zitekeela izan; ezta ere, egia esateko, narrazioa hirugarren pertsonan zegoela ohartu zelarik, halako zerbaitez ohartu bazen behintzat.
|
|
|
This Side of Paradise, The Beautiful and Damned, Gatsby Handia, Tender is the Night, eta amaitu gabe utzitako The Love of the Last Tycoon. Ipuin ugari idatzi zuen, lehenengo aldizkarietan eta
|
gero
liburu bildumetan argitaratu ohi zirenak. Horien antologia zabal bat da euskal irakurleei eskaintzen dieguna.
|
|
|
ikasturtea Friburgon emanda, Soloetak pausaldi bat egin zuen Hondarribiko komentuan, ikasturtearen amaieratik azarora arte, hots, Ameriketara joan arte; eta, litekeena da, dimoztarrak egotaldi hori aprobetxatzea Urkixo jaunarekin harremanetan jartzeko. Harreman horiei esker eskuratu ahal izan zuen Urkixok, Pedro Antonio Añibarro arratiarrak Axularren
|
Gero
liburuari bizkaieraz eginiko moldaketa: Gueroco guero.
|
|
|
Lerro hauen bidez eskerrak eman nahi dizkiogu, labur labur, lan hau egiten lagundu diguten profesional eta enpresa guztiei, egin dizkiguten iradokizun eta ekarpenengatik. Eta aldez aurretik eskertu nahi ditugu, halaber,
|
gerora
liburu hau berriro argitaratuko balitz edukiak hobetzeko lagungarri izango direlakoan irakurleek egin nahi dizkiguten iradokizun eta eskaera guztiak (www.marcombo.com).
|
|
|
Testuinguruaz hobeto jabetzeko, Nafarroa Behereko noble nagusietakoa zen Etxauzeko bizkondeak zer jarrera hartu zuen ezagutzea baliagarria izango zaizue. Irakur ezazue Axularrek
|
Gero
liburuan idatzi zuen hitzaurreko zatia, eta erantzun iezaiezue galderei.
|
|
|
1530eko zatikatze eta ikasgai tragikotik datorkio Baxenafarroari lurralde historiko maila (izena bera ere gaztelarra dugu, lehenago" tierra de bascos" baitzen). Erreinu berezi bat, Axularrek
|
Gero
liburuko sarrrera hitzean, hain zuzen, zazpi euskal lurralde aipatzen ditu (nahiz eta" bertze" rik ere izan). Baionako apezpiku zen Betrand de Echauzi dedikatzen dio honokoa, kutsu ekonomikoz:
|
|
|
Badirudi atzekoz aurrera gogoratu zuela Xamuiok. Hori pentsa daiteke, haren memoriaren ordena ez bat
|
gerora
liburuan argitaratu zenarekin. Liburuaren zati hori, beraz, interpretazio baten berrinterpretazioa da.
|
|
|
Eta burdina zatia leihoaren aurrean jarri du, denek kedarraren azpiko berdea ikus dezaten.
|
Gero
liburuen apalategira itzuli du kontu handiz, eta munduko bolaren aldamenean utzi du.
|
|
|
Lehenengo dantzan ibiltzen dira, eta
|
gero
liburuak iristen dira.
|
|
|
99 bis Nafarroa Beherea eta Baxenabarre izenez. Axularrek,
|
Gero
liburuko aitzin solasean, 1643 urtean, zazpi euskal lurralde historikoen izenak honela eman zituen: Nafarroa garaia, Nafarroa beherea, Zuberoa, Laphurdi, Bizkaia, Gipuzkoa, Alaba herria.
|
|
2015
|
|
|
Kolaboratzaileen eskuzabaltasunari esker 50.000 ale ateratzera iritsi ginen zenbaki bakoitzeko, seguruenik gutxienez 150.000 irakurle izango zituen buletinak. Parisen zegoen Ruedo Iberico argitaletxeak
|
gerora
liburu bat kaleratu zuen: Euskadi, el ultimo estado de excepcion de Franco.
|
|
|
Liburu hori 78an bertan argitaratu zen Leopoldo Zugaza argitaletxean, eta gutxi asko Potteko kideen belaunaldiko baten lana genuen.
|
Gerora
liburu bakarra idatzi du Etxezarragak, 2001eko Sugearen tristura narrazio liburua, Pamielak argitaratu zuena.
|
|
|
Orain nekatu egiten bada ere, ni txikia nintzenean irakurtzen ezagutu dut Jexux, komedoreko besaulkian eserita: lehendabizi periodikoa, goitik behera, eta
|
gero
libururen bat. Gerrakoak nahiago nobelak baino.
|
|
|
gertatu zen idazleen eredu XVII. mendean eta, egia esan, euskal literatura idatziaren tradizioan sekula ez da erabat itzali eredu horren itzala. Axularren
|
Gero
liburua, batik bat, beti egon da euskal idazleen gogoan.
|
|
|
|
Gero
Liburuaren hitzaurrea (Axular)
|
|
|
Zuzenbide Kanoniko eta Zibilean doktore zen eta ospe handiko kanonista. Azpilikuetaren Manual de confesores y penitentes (1552) liburutik bildu zuen Axularrek aipamenik bere
|
Gero
libururako. Felipe II.aren agintaldian idatzi zuen Azpilikuetak() Nafarroako konkistaren bidegabekeriaz; bidegabea izan arren, bazekien ez zuela inoiz Felipe II.ak halakorik onartuko.
|
|
|
Axularren
|
Gero
liburuaren edizio berria aurkeztu dute gaur, martxoaren 3an, Euskaltzaindiak eta Nafarroako Gobernuak. Blanca Urgell filologoak paraturiko edizio kritikoa da.
|
|
|
Besteak beste, Pedro Axular, Pedro Antonio Añibarro edota Frantzisko Ignazio Lardizabal aztertu ditu. 2015ean Euskaltzaindiaren eta Nafarroako Gobernuaren eskutik, Axularren
|
Gero
liburuaren edizio kritikoa argitaratu zuen.1988 bitartean Euskal Editoreen Elkarteak argitaratutako Klasikoak bildumaren koordinatzaile izan zen. Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegian lan egindakoa da.
|
|
|
Zuazok pentsatu zuen ordurako Odile Moresek jakinaren gainean egon behar zuela. Bere sasoian, lehenengo Ttu Ttuá rekin eta
|
gero
liburuarekin batera zabaldu zen zurrumurrua, ipuina mendekua zela, pertsonaiak pertsonak zirela, bakoitza bere izenarekin, hori guztia ezagutu behar zuela. Ez zekiena zen Postariaren mendekua bezain autobiografikoa zela Irakurle mozkortia.
|
|
2016
|
|
|
literatura mexikarra (Juan Jose Arreola), literatura beltza (Ross McDonald), literatura irlandarra (poesia klasikoa eta James Joyce), literatura galegoa (Xose Luis Mendez Ferrin) eta literatura katalana (Pere Gimferrer). T.S. Eliot en poesia izan zuten hizpidePott bandaren braga n (laugarren zenbakian), zeinetik
|
gerora
liburu bat aterako zen, T.S. Eliot euskaraz, Hordago argitaletxeak argitaratua 1983an. Gabriel Aresti, Joxemari Iturralde, Jon Juaristi eta Joseba Sarrionandiaren itzulpenez osatu zuten liburua, eta hastapenetan, Pott bandak sortu nahi zuen argitaletxean publikatzeko asmoa zuten.
|
|
|
|
Gero
Liburuaren hitzaurrea (Axular)
|
|
|
Bi ondorio baikor atera genituen aurkikuntza hartatik: batetik, Bidadorrek berak bazuela artikuluok biltzeko asmoa, eta auskalo
|
gero
liburu batean ateratzekoa; eta, bestetik, eta gure lanaren bultzagarri, Bidadorrek hasiriko edizioa gurearen oso antzekoa zela, ez esateagatik ia erabat berdina. Noski, eskuartean duzun liburua ez da segur aski ehuneko ehunean Bidadorrek egingo lukeena; baina lasaitzen gaitu jakiteak berak ez zukeela egingo sobera diferentea.
|
|
2017
|
|
|
Aspaldiko asmo bati erantzun nahi dio esku artean duzun
|
Gero
liburuaren edizio honek, irakurle, agerikoa baitzen Axularren obrak uluka eskatzen zuela irakurbideak erraztea.
|
|
|
–Paseatzen hasieran,
|
gero
liburua irakurtzera eseri naiz.
|
|
|
Florentzio Basaldua Argentinara itzuli zen 1895eko apirilaren erdialdera, Talleres de Zorroza enpresako Kalveran ingeniariarekin, sega makinaren probak eta han egiteko asmoz. Han dagoela, artoaren ereiteko modurik egokiena argitzeko ikerketa bat enkargatu zion Buenos Aires probintziako gobernuak,
|
gerora
liburu modura argitaratuko zena: Cultivo del maiz:
|
|
2018
|
|
|
Gueroco guero garbitu eta xuxenduriko horixe da Jean Etxepare Aldudeko medikuak irakurri zuena. Dirudienez,
|
gero
liburua galdu egin zitzaion, hori aipatu baitzion Lacomberi eskutitzez 1922an. Nolanahi delarik, galdera erretoriko bat pausatu nahi dut:
|
|
|
Honela ba, has nadin eta barnera gaitezen Iruñeko literaturaren historiaren itsaso ekaiztsuaren uretan, Axularren
|
Gero
liburuaren antzera, bi partetan partiturik: alde batetik euskal unibertsoa erakutsiz, eta beste alde batetik gaztelaniaren mundua.
|
|
|
XVII. mendea, jakina, Axular urdazubiarraren mendea da,
|
Gero
liburua 1643an argitaratzen baita. Iruñean, bigarren edo hirugarren mailako idazle batzuk ditugu garai hartan denak erdaraz aritzen direnak.
|
|
|
Zabaldu egin du, usaindu.
|
Gero
liburua itxi eta bularrean estutu du. Mojen eskolatik etxera letorkeen hamalau urteko neskatila dirudi.
|
|
|
Erosten duen liburu bakoitzean hosto bat, ohitura hori du: hostoak ondo aukeratu eta
|
gero
liburuen barruan gordetzekoa. Orriak eta hostoak, masailik masail.
|
|
|
Adibidez, teknikarekin froga asko egin nituen eta ez nuen estilo berri hori topatzen.
|
Gero
liburuarekin topo egin dut, baina ez da bilatua izan.
|
|
|
Zer da Senegalgo Haware jaia. Elorriarrei eta bertara datozen pertsona guztiei gure ohiturak, kultura eta jatekoak erakusteko jaia da Haware. Hala ere, jai honen helburu nagusia dirua biltzea da,
|
gero
liburuak, jatekoa... Afrikara bidali ahal izateko.
|
|
2019
|
|
|
Frantzia aldean bada, nola esan, gertakizun bat, aurretik dena irratsaio, hartzeko
|
gero
liburu forma. Un ete avec izena du, orokorki, eta urtero eskaintzen diote pertsonalitate bati (orain arteko guztiak izan dira gizonezko, puntu negatiboa).
|
|
|
Egoerotan arteak eta literaturak errealitatea deformatu egiten dute, ez baita erraza zenbaitetan errealitatea den bezala adieraztea, ez kontalariarentzat eta ez egileentzat, beraz, ironia eta sarkasmoa tresna erretoriko esanguratsuak bilakatzen dira, esaten ez dena iradokitzeko entzule enpatikoari. Jose Javier Fernandezek (1997), dioen moduan, Saizarbitoriak liburu honetan darabilena ez da" umore nabari edo erraza, baizik eta oraindik zailagoa den ironia, lehenengoz bere burua komikotasunean murgilduz, eta
|
gero
liburuaren pertsonaia nagusia irrigarri bihurtuz".
|
|
|
Bestalde, prozesu hau erakusteko bi dira erabiltzen dituen tresnak: alde batetik gai nagusia amodioan oinarritu (amodioa eta gorrotoa, askotan amodioaz soilik hitz egiten bada ere, gorrotoa amodioaren beste alderdia da, bata bestea gabe ezin ulertu dezakeguna), eta bestetik gauza hauetaz hitz egiteko orduan umorea erabili, baina ez umore nabari edo erraza, baizik eta oraindik zailagoa den ironia, lehenengoz bere burua komikotasunean murgilduz, eta
|
gero
liburuaren pertsonaia nagusia irrigarri bihurtuz.
|
|
|
–Garai benetan heroikoak? edo horrelako zerbait esan dit korridorean topatzean, eta
|
gero
liburuak gorabehera handiak dituela, hitz egingo genuela lasaiago. Uste dut harrapatu nauela.
|
|
|
baina akordatzen naiz kafe hura hartzeko gonbitari baiezko sendoz eta prestutasun argiz erantzun zidala. Biak hernaniarrak izanda ere, Donostian egin genuen elkartze hura, lehen aldi horri tiraka,
|
gerora
liburu honetarako hainbat elkarrizketa egingo ditudan kafetegi berean.
|
|
|
Ez dakit gezur haundirik esanen nizuken, dokumentu hau, liburu honetako gaiaren sintesirik zehatzena eta laburrena dela esanen banizu. Baina arrazoi dudan edo ez ikusteko, bururen buru leitu zenuke aurrena, eta
|
gero
liburu guzia, jakina.
|
|
2020
|
|
|
Jolasa sinplea da: jendeen historiak kontatzen dituzten liburuak irakurri, eta
|
gero
liburu bakoitzari buruzko testutxo bat idatzi. Irakurketarekin egin dituzun lagun horiek irakurleari aurkeztu, nolabait.
|
|
|
Eta azken hauen irudikoz, mundu paralelo horretan itzala berreskuratu omen zuen. Desagertu aurretik,
|
Gero
liburu miresgarria utzi zigun testamentu gisa. Badira, liburu honen segidako bigarren liburu bat idatzi zuela defendatzen dutenak.
|
|
|
Demonioak liburua nahi baitu kosta ahala kosta. Gustu horixe eman nahi dio bere buruari, aurrena bera akabatu eta
|
gero
liburua erre. Edo akaso, batekoz bestera, aurrena liburua erre eta gero bera akabatu.
|
|
|
Izan ere, ordutik igarotako urteak 40 edo 45 direla erraz konprobatzen den arren, antzerkiaren gaineko ideia, hura aurrera eramateko motibazioak, haren testuingurua eta erabilitako hizkuntzaren ehundura bera hain dira gaur egungoetatik ezberdinak, ezen denboraren makinan sartu eta bi mila urte lehenagoko garaietara garraiatzen gaituztela ematen duen. Lukuk dioenez, euskararen
|
geroa
liburuetan omen dago, eta antzerkiak zango bat liburuan izan lukeela aipatzen du antzerkilariak. Zango bati eusteko harria eskaintzen zaigu, beraz, liburu sorta horren bidez, beste zangoa taula gainean ezartzerakoan jarriko genukeelarik antzerkiaren tresna martxan.
|
|
|
Eau de Jouvence: suite de Caliban, 1880 Bi obra horiek eta beste batzuk bildu zituen
|
gero
liburu batean: Drames philosophiques, 1888.
|
|
2021
|
|
|
Irakurzaletasuna bultzatzeko azpi helburua ere badu audio-liburuak argitaratzeak. Izan ere, jende asko dago audio-liburua entzun eta
|
gero
liburua paperean irakurtzen duena. Gainera, hautatutako liburuek dagoeneko harrera beroa izan dute paperean argitaratu direnean.
|
|
|
Eta, zentzu horretan, euskarazko literatur/ kultur ekoizpenen kasuan egoera zailago ikusten du MIR1 ek, literaturak dituen handicapez gain, euskarak ematen dizkionak ere gainditu behar baititu, eta horrek gaztearenganako bidea oztopatzen duela uste du: " Hor publizitate handiagoa dago erdarazko liburuekin, eta askotan
|
gero
liburuekin telesailak egiten dira. Eta orduan euskarak ez dauka hori, ez dago bide horretan" (MIR1).
|
|
|
" zeru zabalean luma zuriz nahiz beltzez idazten zenituzten poemetan, poesia idazteak oraindik ere merezi duela erakutsi zenidatelako". Halako zerbait irakurri eta
|
gero
liburua irakurtzen hasteko gogorik ez duten irakurleak ez dira nire moduko irakurleak. Eta zer esango dizuet 1986ko Egutegi esperimentala poemategian dagoen eskaintzari buruz?
|
|
|
Hamar saio ia doan.
|
Gero
liburu bat erosi zion Mateo hari eta meditaziorako zer batzuk ere bai, lurrean belaunikatzeko zapiak eta horrelakoak. Iruzurra izan zen.
|
|
|
Gauzak gerorako uzten eta bekatuan jarraitzen dutenei luzamendutan ez dela ibili behar gogoratzeko Axularrek
|
Gero
liburuan sagarroiaren etsenplua erabiltzen du:
|
|
|
Eztei tartaren bigarren zatia niri eman zidaten, beharbada begiekin jan beharrean ikusi nindutelako. Neure baitan ez nengoen Doneaneko mandioan, lurralde harrigarri batean baizik; artean Alizia irakurri gabe neukan, baina nire buru barruko paisaiak bazuen antzik
|
gerora
liburu hartan irakurriko nituenekin. Bazkal ondorengo dan  tzaldian Litok esku-soinu handia jo zuen, eta nik danborrarekin eta panderoarekin lagundu nion.
|
|
|
–Beharbada dena buruan hartu eta
|
gero
liburu bat egiteko, e. Nigatik, idatz dezakek, baina etekinak erdibana egiteko baldintzarekin.
|
|
|
ze irakurtzea kosta egiten baldin bada, idaztea ere antzera, edo? â Eztakit nik hori, baina bakarren batzuk ariko dira, eta agertuko dira
|
gero
liburuak Koiteretzia izena dutenak... â³ Ez, izen horrekin eztiat uste.
|
|
|
–Apalak, banan banan... bat, bi, hiru, horrela, ahopean, eta bila zebilenaren aurrean gelditu zen;
|
gero
liburuak zenbatu zituen, harik eta atera zituenak atera zituen arte; baina lurrera erori zitzaizkion, eta korrika alde egin behar izan zuen. Paper hauen bila zetorren, ez izan zalantzarik.
|