|
2004
|
|
|
Ofizialtasunaren miresmen zuhurtziak nola dabiltzan jakiteko asmotan, Mikel Bujandaren ahotsa adituko dugu. Hain zuzen ere, euskaldunon hiriburu zaharrean aspalditik mehatxupean entzuten den ahotsa, lege babesik jaso
|
ezin
duen euskararen aldarria. Oraingoan, esatariaren uhinek zera diote:
|
|
|
Ahozko jardunari zor diogu noski euskaldunok oraindik hemen erdi bizirik irautea. Alabaina, biziaren erdia galdua dugu dagoeneko egungo munduaren eta kulturaren komunikazio jardunak
|
ezin
ditugulako euskaraz osoki gauzatu. Oker ez bagaude, jadanik esana dugu hor nonbait ahozko kulturaren inoizko euskal munduan aski zela ahozko hizkeraren bitartekotza gizarte komunikazioaren trukean jarduteko.
|
|
2008
|
|
|
Egungo abertzaletasun erdaldunduak, herriaren batez besteko izaera nazionalaren isla izanik, nekez sor dezake bere baitatik jadanik sortu
|
ezin
duen euskarazko identitatea. Abertzaletasunaren zorigaitza bera elikatzen duten testuinguru etnolinguistiko eta etnokultural arroztuetan baitago, duda izpirik gabe.
|
|
2011
|
|
|
Baita bi sozialistak ere, zeinak adar baskistakoak baitziren, Jainkoari eskerrak. José Antoniok berrogeita hamar urte zeramatzan herrian bizitzen, eta hogeita bost zinegotzi gisa, eta hamazazpi euskaltegian, baina
|
ezin
zuen euskararekin. Saiatu saiatzen zen, hori egia da, baina esaten zuen euskara hizkuntza barbaroa zela, ez barbaroa hiztunengatik, barbaroa ikasteko izugarri zaila zelako baizik.
|
|
2015
|
|
|
Teorikoki ez dago zertaz kexatu jarrera horretan. Arazoa da jarrera horrek
|
ezin
duela euskararen iraupena bermatu, kontra egingo ez dela ziurtatu arren, eta Euskal Herriko biztanle askok iraupen hori nahi dute. Baldintza horietan, gainera, euskal nazionalistek nekez onartuko lukete aipaturiko desidentifikazioa.
|
|
2017
|
|
|
Bigarren eskakizuna, hots, eskola bidezko transmisio kulturala, EAEn bederen neurri ohargarrian egia bihurtu bada ere, lehenengoa edo euskararen transmisio naturalaren baldintza ez da inondik inora gauzatu. Horregatik, herrixka euskaldunetako haurrak gorabehera, etxetik erdaldun edo erdal elebidun369 diren ereduko ikasleen euskalduntze akademiko formal hutsak
|
ezin
du euskararen erabilera normalizazioaren arrastoan sartu. Euskararen, transmisio naturalak?
|
|
|
Euskara ikasten duen erdalduna, gehienez ere, euskal identitate etnokulturalak zipriztintzen du, euskararen egoera soziolinguistiko minorizatuak ez duelako aukerarik ematen hiztuna sare esanguratsuetan sozializatzeko. ereduko ikasleei horixe gertatzen zaie, hain zuzen; hala,
|
ezin
dute euskararekin bat egiten lagun diezaiekeen euskal identitate kulturalik barneratu. Ezin euskaldun sentitu, euskaldun erdaldundua erdaldun sentitzen den heinean.
|
|
|
Gure aurreko arbasoen euskalduntasun aurrenazionalean beharbada bai; haatik, gaurko gizarte eta kultura nazionalaren baldintzetan, inola ere ez. Horregatik izan behar dugu autokritikoak oraindik ere gure artean nagusi den euskalduntasun eredu etnikoarekin98 Euskal nortasun etnikoa zentzu kritikoan eta praktikoan sakontzeko gaitasun ideologikorik erakusten ez badugu, gure euskalduntasunak
|
ezin
du euskararen herririk eraiki. Euskaldun izatearen autoestimua eta duintasuna berreskuratu beharra baino premia larriago gutxi baitago euskaldungoaren baitan99.
|
|
2021
|
|
|
Neure ezintasuna da, zer esanik ez dago, baina oztopo hori euskaldun zaharron gehiengoarena bada, kontuan hartu luke irakurlezaletasuna sustatu eta irakurleon errepublika zabaldu nahi duen edonork. Bestalde,
|
ezin
dut euskaraz ikasten ari den jendeak honi buruz pentsatuko lukeena jakin, eta aitaguretasunez jokatuko nuke inoren izenean hitz egingo banu, baina imajinatzen dut euskaraz irakurtzen ikasten urteak eman dituen edonorentzat frustrantea izan daitekeela ulermena oztopatzen duen zailtasun berri bat literaturan topatzea. Ahal dela, erraztasunak jartzea tokatzen zaigula uste dut, zor itzela dugulako euskaldun berrien nazio librearekin.
|
|
2022
|
|
|
euskal literatura, oro har, ahula iruditzen zitzaion Koldori, irakurle fina zena eta literatura orokorraz mintzo zirenean intuizio ederrak eskaini ohi zizkiona bere emazteri. Baina
|
ezin
zuen euskarazkoarekin, ez zitzaion lehiakorra iruditzen, gaztelaniaz eta, azkenaldian geroz eta gehiago, ingelesez irakurtzen zuenarekin konparatuta. Elenak kontu handiz aukeratzen zizkion aholkatzen zizkion liburuak, urtean zehar argitaratutako onenen artean hautatzen zituen, baina hark" meh, es tramoya pura, mucho fuego de artificio y poca chicha"," no es más que un pobre intento de imitación de Sebald" edo" ¿ por qué se empeña en explicar las cosas dos, tres, cuatro veces?
|